Wildebeest analysis examples for:   aak-aak   ,    February 24, 2023 at 23:31    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23229  MAT 1:16  Jekopo e dánɨ Josepo, Mariaímɨ xiagwomɨ emeaŋɨnigɨnɨ. Í Jisasomɨ xɨrɨŋɨnigɨnɨ. O yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ xegɨ́ xiáwowayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaroŋo eŋagɨ nánɨ xegɨ́ yoɨ́ bɨ Kiraisoyɨ rɨgɨ́orɨnɨ.
23232  MAT 1:19  Josepo, ímɨ meanɨ́o ámá sanɨŋo eŋagɨ nánɨ “Xwɨyɨ́á ímɨ ayá winɨpaxɨ́ wí murɨpa oemɨnɨ.” nɨyaiwirɨ “Ímɨ yumɨ́í emɨ omómɨnɨ.” nɨyaiwirɨ
23233  MAT 1:20  sɨnɨ dɨŋɨ́ e nɨmóa warɨ́ná re eŋɨnigɨnɨ. Orɨŋá wɨnarɨ́ná Gorɨxoyá aŋɨ́najɨ́ wo sɨŋánɨ nɨwimónɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Josepoxɨ, mɨxɨ́ ináyɨ́ Depitoyá xiáwoxɨnɨ, dɨxɨ́ apɨxɨ́ Mariaímɨ éɨ́ nɨwirɨ emɨ mɨmopanɨ. Niaíwo ímɨ kwíyɨ́ Gorɨxoyápimɨ dánɨ eweáo eŋagɨ nánɨ ananɨ meaɨ.
23235  MAT 1:22  Ayɨ́ eŋíná wɨ́á rókiamoagɨ́á wo áwaŋɨ́ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaárɨŋɨ́ rɨpɨ “Re enɨ́árɨnɨ. Apɨxɨ́ oxɨ́ mɨmeánɨŋɨ́ wí niaíwɨ́ agwɨ́ nerɨ oxɨ́ wo xɨránáyɨ́, yoɨ́ Emaniueroyɨ —Yoɨ́ mɨ́kɨ́ ayɨ́ Gorɨxo nene tɨ́nɨ nawínɨ ŋweanɨ́a nánɨrɨnɨ. Yoɨ́ e wɨ́rɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” Rɨ́wamɨŋɨ́ e nɨrɨrɨ eaárɨŋɨ́ apɨ xɨxenɨ imónɨnɨ́a nánɨ e imónɨŋɨnigɨnɨ.
23240  MAT 2:2  yarɨŋɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ, “Judayɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ imónɨnɨ́a nánɨ niaíwɨ́ sɨŋɨ́ xɨrɨŋo gerɨnɨ? Sogwɨ́ ɨ́wiaparɨŋɨ́mɨnɨ nɨŋwearɨ́ná omɨ xɨráná siŋɨ́ o nánɨ ŋweáagɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrane nánɨ omɨ yayɨ́ oumeanɨrane barɨŋwɨnɨ.” urémeáagɨ́a
23242  MAT 2:4  o apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowamɨ tɨ́nɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ mewegɨ́áwamɨ tɨ́nɨ awí neaárɨmáná yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Kiraisoyɨ rɨnɨŋo, yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ negɨ́ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo rɨ́wamɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ ge xɨrɨpɨ́rɨ́a nánɨ rɨnɨnɨ?” urɨ́agɨ
23243  MAT 2:5  awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Negɨ́ Judia pɨropenɨsɨ́yo re aŋɨ́ yoɨ́ Betɨrexemɨyo xɨrɨpaxɨ́ imónɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Wɨ́á rókiamoagɨ́á wo áwaŋɨ́ nɨwurɨyirɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re eaárɨŋɨ́rɨnɨ,
23245  MAT 2:7  Xeroto yumɨ́í dɨŋɨ́ nɨyaiwimáná “Siŋɨ́yo eŋwɨpearɨgɨ́áwa obɨ́poyɨ.” nɨrɨrɨ awa rɨxa báná yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Siŋo gíná ŋweáagɨ wɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Siŋomɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨmáná eŋáná emá ararɨ pweŋɨ́rɨnɨ?” urɨ́agɨ awa rɨxa áwaŋɨ́ uráná
23246  MAT 2:8  o Betɨrexemɨ nánɨ re urowárɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né nuro niaíwo nánɨ píránɨŋɨ́ pɨ́á époyɨ. Rɨxa sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨróná nionɨ enɨ nurɨ yayɨ́ seáyɨ e umemɨnɨrɨ nánɨ ámɨ nɨbɨro áwaŋɨ́ nɨrɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ
23250  MAT 2:12  Mɨnɨ nɨwimáná eŋáná Gorɨxo orɨŋá nupárɨrɨ rɨ́mɨŋɨ́ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Mɨxɨ́ ináyɨ́ Xeroto tɨ́ŋɨ́ e nánɨ ámɨ mupa époyɨ.” urɨ́agɨ wigɨ́ aŋɨ́ e nánɨ nuróná óɨ́ xegɨ́ wíyo ugɨ́awixɨnɨ.
23251  MAT 2:13  Awa rɨxa numáná eŋáná re eŋɨnigɨnɨ. Josepo orɨŋá nɨwɨnɨrɨ́ná aŋɨ́najɨ́ Gorɨxoyá wo sɨŋánɨ nɨrónapɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Rɨxa nɨwiápɨ́nɨmearɨ niaíwo tɨ́nɨ xɨnáí tɨ́nɨ nɨmeámɨ Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo nánɨ éɨ́ úpoyɨ. Sepɨ́oyɨ́né nuro rémóɨ́e dánɨ ámɨ nionɨ searɨmɨ́aé nánɨ ŋweáɨ́rɨxɨnɨ. Xeroto niaíwomɨ pɨkinɨ pɨ́á énapɨnɨ eŋagɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ
23254  MAT 2:16  Xeroto, Jerusaremɨyo xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaŋo sogwɨ́ ɨ́wiaparɨŋɨ́mɨ dánɨ urɨ́nénaparɨgɨ́áwa ámɨ xɨ́omɨ mɨwíménapɨ́agɨ́a nánɨ “Yapɨsɨ́ rɨ́a níwapɨyíoɨ?” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ wéagɨ xewanɨŋo awamɨ siŋo nánɨ yarɨŋɨ́ wíáná awa “Íná ŋweáagɨ wɨnɨŋwanigɨnɨ.” urɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ porisowamɨ urowáráná awa nuro niaíwɨ́ oxɨ́ Betɨrexemɨ dáŋɨ́yɨ́yá tɨ́nɨ e mɨdɨmɨdánɨ nɨŋweaxa pugɨ́áyɨ́yá tɨ́nɨ, niaíwɨ́ oxɨ́ wigɨ́ xwiogwɨ́ waú wo sɨnɨ mɨmúropa egɨ́á nɨyonɨ mɨŋɨ́ rɨrómɨ́ emegɨ́awixɨnɨ.
23257  MAT 2:19  Xeroto rɨxa nɨpéáná re eŋɨnigɨnɨ. Josepo Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo dánɨ orɨŋá nɨwɨnɨrɨ́ná aŋɨ́najɨ́ Gorɨxoyá wo sɨŋánɨ nɨrónapɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ,
23260  MAT 2:22  Josepo arɨ́á re wiŋɨnigɨnɨ, “Xerotomɨ xewaxo Akereasoyɨ rɨnɨŋo xano mɨxɨ́ ináyɨ́ nimónɨrɨ neameŋweaagɨ́pa xewaxo enɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ e nimónɨrɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo re neameŋweanɨ.” rarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwirɨ wáyɨ́nɨwinɨrɨ “Arɨge nurɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo ŋweámɨnɨréɨnɨ?” yaiwiarɨ́ná Gorɨxo Josepomɨ orɨŋá nupárɨrɨ éɨ́ urowáráná epówa Judia pɨropenɨsɨ́yo wiárɨ́ nɨmúroro Gariri pɨropenɨsɨ́yo nánɨ nuro
23261  MAT 2:23  aŋɨ́ yoɨ́ Nasaretɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ ŋweaagɨ́árɨnɨ. Wɨ́á rókiamoagɨ́áwa ámá xiáwowayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́o nánɨ re rɨgɨ́ápɨ “Ayɨ́ re rɨpɨ́rɨ́árɨnɨ, ‘O Nasaretɨ dáŋorɨnɨ.’ rɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” rɨgɨ́á apɨ xɨxenɨ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ Nasaretɨ nánɨ nuro ŋweaagɨ́árɨnɨ.
23262  MAT 3:1  Jono, wayɨ́ numeaia uŋo, Jisaso sɨnɨ Nasaretɨ ŋweaŋáná, o nurɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo ámá dɨŋɨ́ meaŋe wáɨ́ nurɨmerɨ́ná
23263  MAT 3:2  re urayagɨ́rɨnɨ, “Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨneairɨ píránɨŋɨ́ neameŋweanɨ aŋwɨ ayo eŋagɨ nánɨ segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamoro píránɨŋɨ́ nɨsanɨro ŋweáɨ́rɨxɨnɨ.” urayagɨ́rɨnɨ.
23264  MAT 3:3  Wɨ́á rókiamoagɨ́ Aisaiaoyɨ rɨnɨŋo nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re eaŋɨ́pɨ, “Ámá dɨŋɨ́ meaŋɨ́mɨ dánɨ ámá wo rɨ́aiwá re rarɨnɨ, ‘Ámɨnáo nánɨ segɨ́ dɨŋɨ́ óɨ́ naŋɨ́nɨŋɨ́ wimoiro óɨ́ píránɨŋɨ́ imoarɨgɨ́ápánɨŋɨ́ wimoiro nero ŋweáɨ́rɨxɨnɨ.’ rarɨnɨ.” rɨ́wamɨŋɨ́ e nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ Jono nurɨ axɨ́pɨ e yagɨ́rɨnɨ.
23268  MAT 3:7  Parisiowa tɨ́nɨ Sajusiowa tɨ́nɨ —Awa weyɨ́nɨ nɨmenɨro ámá wíyo seáyɨ e wimónarɨgɨ́áwarɨnɨ. Awa Jono wayɨ́ oneameainɨro barɨŋagɨ́a Jono sɨŋwɨ́ e nɨwɨnɨrɨ ayɨ́ wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamoro nɨsanɨro mé “Wayɨ́nɨ oneameainɨ.” nɨyaiwiro barɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sidɨrɨ́ miáoyɨ́né, ‘Rɨ́wéná Gorɨxo xeanɨŋɨ́ seaikárɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ éɨ́ úpoyɨ.’ go searɨ́agɨ rɨ́nɨŋɨ́ meaanɨgɨnɨrɨ wáyɨ́ nero nionɨ tɨ́ámɨnɨ éɨ́ barɨŋoɨ?
23269  MAT 3:8  Soyɨ́né ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamorɨ́náyɨ́, píránɨŋɨ́ nero íkɨ́á sogwɨ́ naŋɨ́ nɨwerɨ́ná yarɨŋɨ́pa imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.
23270  MAT 3:9  Re mɨnɨrɨpa époyɨ, ‘Negɨ́ arɨ́o Ebɨrɨ́amoyáone eŋagɨ nánɨ Gorɨxo wí xeanɨŋɨ́ neaikárɨnɨ́á menɨnɨ.’ mɨnɨrɨpa époyɨ. Gorɨxo ‘Ebɨrɨ́amoyá ɨ́wiárɨ́awé nánɨ “Nionɨ ayo xeanɨŋɨ́ nɨwirɨ́ná arɨge xwé obaxɨ́ imónɨnɨ́árɨnɨ?” nɨyaiwirɨ ududɨ́ winarɨnɨ.’ rɨyaiwiarɨŋoɨ? Oweoɨ, Gorɨxo dɨŋɨ́ e yaiwipaxɨ́ menɨnɨ. Ananɨ sɨ́ŋá tɨ́yo dánɨ Ebɨrɨ́amo nánɨ ɨ́wiárɨ́awé wimɨxɨyipaxɨ́rɨnɨ.
23273  MAT 3:12  Gorɨxo ámá naŋɨ́yo yeáyɨ́ uyimɨxemearɨ sɨpíyo anɨpá imɨxɨrɨ enɨ́á eŋagɨ nánɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á re urɨŋɨnigɨnɨ, “Omɨŋɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ pokɨ́ tɨ́nɨ witɨ́ aiwá eyeyírómɨ́ ero aiwá ná aŋɨ́yo tɨro mamɨwɨ́ tɨ́nɨ sɨyikɨ́ tɨ́nɨ rɨ́á ikeaárɨro yarɨgɨ́ápa Gorɨxo enɨ axɨ́pɨ e emɨ́ánɨrɨ witɨ́ mamɨwɨ́ tɨ́nɨ ná tɨ́nɨ eyeyírómɨ́ inɨŋe xegɨ́ pokɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨrɨ ronɨ. Aiwá náyɨ́ aŋɨ́yo tɨrɨ mamɨwɨ́ tɨ́nɨ sɨyikɨ́ tɨ́nɨ rɨ́á supárɨpaxɨ́ mimónɨŋɨ́yo ikeaárɨrɨ enɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.
23275  MAT 3:14  Jono nurakímɨnɨrɨ nerɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nionɨ nánɨ o wayɨ́ onɨmeainɨrɨ rɨbarɨŋɨnɨ? Oweoɨ, ‘Joxɨ wayɨ́ onɨmeainɨ.’ nimónarɨnɨ.” urɨ́agɨ aí
23276  MAT 3:15  Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xe wayɨ́ oumeaimɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ naneɨ. E neraínáyɨ́, Gorɨxo nionɨ nánɨ ‘O sɨwɨ́ wé rónɨŋɨ́yɨ́ nɨ́nɨ oenɨ.’ yaiwiarɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ yanɨ́wiɨ.” urɨ́agɨ
23278  MAT 3:17  Aŋɨ́namɨ dánɨ xwɨyɨ́á re rɨnénapɨŋɨnigɨnɨ, “Gɨ́ niaíwɨ́ ayá tɨ́ŋorɨnɨ. Amɨpí o yarɨŋɨ́pɨ nánɨ yayɨ́ ninarɨnɨ.” rɨnénapɨŋɨnigɨnɨ.
23281  MAT 4:3  iwamɨ́ó wíwapɨyarɨŋo nɨbɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ ‘Niaíwɨ́ Gorɨxoyáonɨrɨnɨ.’ yaiwinarɨŋɨ́pɨ nepa eŋánáyɨ́, aiwá nɨrɨ nánɨ ‘Sɨ́ŋá tɨyɨ́ aiwá oimónɨnɨ.’ reɨ.” urɨ́agɨ aí
23282  MAT 4:4  Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Oweoɨ, wí emɨméɨnɨ. Gorɨxoyá Bɨkwɨ́yo dánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re eánɨnɨ, ‘Ámá aiwá nánɨnɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ́náyɨ́ wí dɨŋɨ́ meapaxɨ́ menɨnɨ. Xwɨyɨ́á Gorɨxo rɨŋɨ́yɨ́ nɨyonɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rorɨ́náyɨ́ ayɨ́nɨ dɨŋɨ́ meapaxɨ́rɨnɨ.’ Rɨ́wamɨŋɨ́ e nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.
23284  MAT 4:6  re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ ‘Niaíwɨ́ Gorɨxoyáonɨrɨnɨ.’ yaiwinarɨŋɨ́pɨ nepa eŋánáyɨ́, Gorɨxoyá Bɨkwɨ́yo dánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ ‘Gorɨxo joxɨ sɨkwɨ́ sɨ́ŋáyo pɨ́rɨ́ uyɨkímɨ́ inɨrɨxɨnɨrɨ xegɨ́ aŋɨ́najowa awí nɨroro ɨ́á rɨxepɨ́rɨ nánɨ urowárɨnɨŋoɨ.’ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ ananɨ mɨ́mɨ nɨmawirɨ xeamoɨ.” urɨ́agɨ aí
23285  MAT 4:7  Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xwɨyɨ́á joxɨ mɨŋɨ́ nirorɨ rɨ́ɨ́pɨ eánɨŋagɨ aiwɨ xwɨyɨ́á rɨpɨ enɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, ‘Negɨ́ Gorɨxo nepa eŋɨ́ neánɨrɨ epaxorɨ́anɨrɨ iwamɨ́ó mɨwíwapɨyipanɨ.’ enɨ rɨnɨŋagɨ nánɨ nionɨ wí e emɨméɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.
23287  MAT 4:9  re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ xwɨ́áyo nɨpɨ́kínɨmearɨ sɨmaŋwɨ́yónɨŋɨ́ nɨnurɨ́nɨrɨ nionɨ nánɨ yayɨ́ seáyɨmɨ nɨmeɨ. E níánáyɨ́, amɨpí sɨwá síá tiyɨ́ nɨpɨnɨ siapɨmɨ́ɨnɨ.” uráná
23288  MAT 4:10  Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Setenoxɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ éɨ́ uɨ. Xwɨyɨ́á rɨpɨ ‘Ámɨná Gorɨxo nánɨnɨ xwɨ́áyo nɨpɨ́kínɨmearo yayɨ́ seáyɨmɨ umero segɨ́ amɨpí “Ŋwɨ́áxɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́yɨ́ emɨ nɨmoro sɨwɨ́ oyá nánɨnɨ dɨŋɨ́ ɨkwɨ́roro éɨ́rɨxɨnɨ.’ rɨnɨŋagɨ nánɨ joxɨ nɨrɨ́ɨ́pa wí emɨméɨnɨ.” urɨ́agɨ
23292  MAT 4:14  Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Gorɨxoyá xwɨyɨ́á wɨ́á rókiamoagɨ́ Aisaiaoyɨ rɨnɨŋo xwɨyɨ́á nɨwurɨyirɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re eaárɨŋɨ́rɨnɨ,
23293  MAT 4:15  “Xwɨ́á Seburanoyá ɨ́wiárɨ́awé tɨ́nɨ Napɨtaraioyá ɨ́wiárɨ́awé tɨ́nɨ eŋíná ŋweaagɨ́e ipí tɨ́ŋɨ́mɨnɨ tɨ́nɨ iniɨgɨ́ Jodanɨ rapáyo jɨ́arɨwámɨ dánɨ tɨ́nɨ xwɨ́á Gariri imónɨŋɨ́mɨnɨ émáyɨ́ ŋweagɨ́e,
23295  MAT 4:17  O aŋɨ́ e nánɨ nurɨ ŋweaé dánɨ wáɨ́ re urɨmeŋɨnigɨnɨ, “Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨseairɨ píránɨŋɨ́ seamenɨ aŋwɨ ayo eŋagɨ nánɨ segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamoro sanɨŋɨ́ nimónɨro ŋweáɨ́rɨxɨnɨ.” nurɨmerɨ
23297  MAT 4:19  re urɨŋɨnigɨnɨ, “Agwiagwí nɨxɨ́dɨ́piyɨ. Peyɨ́ nánɨ yarɨgɨ́ípa ámá nionɨ nɨxɨ́dɨpɨ́rɨ́áyɨ́ enɨ axɨ́pɨ e wirɨmeapɨsi nánɨ eaíwapɨyimɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ
23305  MAT 5:2  o nuréwapɨya nurɨ re urɨŋɨnigɨnɨ,
23306  MAT 5:3  “Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né ‘Nionɨ nɨgɨ́pɨ apánɨrɨnɨ.’ mɨrɨpa éɨ́áyɨ́né, ‘Ámá arɨrá oneaípoyɨ.’ yaiwiarɨgɨ́áyɨ́né, Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨseairɨ píránɨŋɨ́ seameŋweanɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23307  MAT 5:4  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, ŋwɨ́ eanɨrɨ yarɨgɨ́áyɨ́né, Gorɨxo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ seamɨrɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23308  MAT 5:5  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, ɨ́wɨ́ mé nɨrɨmaxɨnɨro sanɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́né, Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nerɨ seameŋweanɨ́e dánɨ xwɨ́á nɨrínɨ segɨ́ imónɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23309  MAT 5:6  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, aiwá nánɨ agwɨ́ seairɨ iniɨgɨ́ nánɨ seainɨrɨ yarɨŋɨ́pa rɨ́á mɨkɨró píránɨŋɨ́ yarɨgɨ́á ayɨ́ nánɨ́nɨŋɨ́ nɨseaimónɨrɨ́ná Gorɨxo ananɨ xɨxenɨ seaiinɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23310  MAT 5:7  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, ámá wíyo wá wianarɨgɨ́áyɨ́né, Gorɨxo enɨ wá seawianɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23311  MAT 5:8  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, ámá sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨranɨ, segɨ́pɨ úɨ́ámɨ dánɨranɨ, dɨŋɨ́ ná bɨnɨ nɨmoro axɨ́pɨnɨ yarɨgɨ́áyɨ́né, Gorɨxo xewanɨŋo sɨwá seainɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23312  MAT 5:9  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, ámá mɨxɨ́ inarɨ́ná nuro pɨyɨ́á wɨ́rarɨgɨ́áyɨ́né, Gorɨxo ayɨ́ nánɨ ‘Gɨ́ niaíwɨ́xɨnɨ.’ rɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23313  MAT 5:10  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, wé rónɨŋɨ́ Gorɨxo e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ xɨ́darɨŋagɨ́a nánɨ xeanɨŋɨ́ seaikárɨ́áyɨ́né, o xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨseairɨ píránɨŋɨ́ seameŋweanɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23314  MAT 5:11  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né, nionɨ nɨxɨ́darɨŋagɨ́a nánɨ ikayɨ́wɨ́ searɨro xeanɨŋɨ́ seaikárɨro pí pí xwɨyɨ́á yapɨ́ seaxekwɨ́moro seaiarɨ́náyɨ́, yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23315  MAT 5:12  Eŋíná wɨ́á rókiamoagɨ́áwamɨ xeanɨŋɨ́ nɨwikára wagɨ́ápa axɨ́pɨ seyɨ́né enɨ nɨseaikára warɨ́náyɨ́, seyɨ́né aŋɨ́namɨ nɨpeyirɨ́ná Gorɨxo yayɨ́ nɨseaimorɨ amɨpí ayá rɨmɨxarɨŋɨ́pɨ seaiapɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ seainɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ.
23316  MAT 5:13  “Saxɨ́ aiwáyo nɨmorɨ nɨnɨrɨ́náyɨ́ awɨ́í yarɨŋɨ́pa seyɨ́né nionɨ seararɨŋáyo píránɨŋɨ́ nɨnɨxɨ́dɨróná ámá nɨyonɨ enɨ nɨwíwapɨyiro saxɨ́ awɨ́í yarɨŋɨ́pa axɨpɨ́nɨŋɨ́ wimɨxɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Saxɨ́ awɨ́í yarɨŋɨ́pɨ nɨpurɨ rɨxa uráwɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋánáyɨ́ arɨre éáná ámɨ awɨ́í imónɨnɨŋoɨ? Oweoɨ, amɨpí wí imɨxɨpaxɨ́ mimónɨŋagɨ nánɨ óɨ́ e emɨ mɨwiárómóáná ámá xwɨrɨŋwɨ́ osɨxayarɨgɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né nionɨ seararɨŋáyo nɨnɨwiaíkirɨ́náyɨ́, saxɨ́ rɨxa uráwɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ emɨ moarɨgɨ́ápa Gorɨxo enɨ axɨ́pɨ emɨ e seamonɨ́árɨnɨ.
23317  MAT 5:14  Seyɨ́né ámá Gorɨxomɨ xɨ́dɨpɨ́rɨ́a nánɨ uyɨ́wɨ́ nɨmɨxároro wɨ́ánɨŋɨ́ uyamopɨ́rɨ́árɨnɨ. Aŋɨ́ dɨ́wɨ́ mɨŋɨ́yo ikwɨ́rónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ ínɨmɨ mimónɨ́ eŋɨ́pɨ yapɨ seyɨ́né enɨ nionɨ píránɨŋɨ́ nɨnɨxɨ́dɨrónáyɨ́, ámá nɨyonɨ sɨŋánɨ e wimónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.
23322  MAT 5:19  Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́né ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ bɨ nánɨ ‘Xwémanɨ. Xwɨyɨ́á nɨmearɨpaxɨ́manɨ.’ nɨyaiwiro ogámɨ́ nero ámá wí enɨ axɨ́pɨ ogámɨ́ epɨ́rɨ nánɨ nɨwíwapɨyirɨ́náyɨ́, Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nerɨ seameŋweanɨ́íná e yarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ ‘Sɨyikwɨ́piánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.’ rɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́né ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ axɨ́pɨ nero ámá wí enɨ axɨ́pɨ epɨ́rɨ nánɨ nɨwíwapɨyirɨ́náyɨ́, Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nerɨ píránɨŋɨ́ seameŋweanɨ́íná e yarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ ‘Ámá xwé mamadɨ́rɨxánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.’ rɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.
23323  MAT 5:20  ‘Seyɨ́né Parisiowa tɨ́nɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ mewegɨ́áwa tɨ́nɨ “None ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨrane e nerɨ́náyɨ́ wé rónɨŋɨ́ yarɨŋwɨnɨ.” yaiwinarɨgɨ́ápɨ mɨmúropa nerɨ́náyɨ́, Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨseairɨ seameŋweanɨ́e wí ŋweapɨ́rɨ́ámanɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23325  MAT 5:22  Ayɨ́ naŋɨ́ nerɨ aiwɨ agwɨ nionɨ ámɨ bɨ nɨpɨkwɨnɨ naŋɨ́ seáyɨ e nimɨxɨrɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Ámá gɨyɨ́ xegɨ́ ámá imónɨgɨ́á wo nánɨ wikɨ́ nɨwónɨrɨ mɨxɨ́ nurɨrɨ́náyɨ́ aŋɨ́ e dánɨ xwɨrɨxɨ́ mepɨ́rɨ́árɨnɨ. Gɨyɨ́ xegɨ́ ámá imónɨgɨ́á womɨ “Dɨŋɨ́ mayɨ́ roxɨnɨ.” nurɨrɨ́náyɨ́ opisɨ́ aŋɨ́yo dánɨ xwɨrɨxɨ́ mepɨ́rɨ́árɨnɨ. Gɨyɨ́ xegɨ́ ámá imónɨgɨ́á womɨ “Majɨmajɨ́á ikárɨnarɨŋɨ́ roxɨnɨ.” nurɨrɨ́náyɨ́ xewanɨŋo xwɨyɨ́á nɨmeárɨnɨrɨ rɨ́á anɨŋɨ́ wearɨŋɨ́yo ikeaárɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23328  MAT 5:25  Seyɨ́né woxɨ ámá wo tɨ́nɨ xwɨyɨ́á mearɨnɨpaxɨ́ imónɨŋánáyɨ́ xwɨrɨxɨ́yo rɨwárɨnɨnɨ nánɨ sɨnɨ óɨ́ e o tɨ́nɨ nuríná aŋɨ́nɨ pɨyɨ́á wɨ́rɨnɨrɨ́ɨnɨ. E mepa nerɨ́náyɨ́, o xwɨrɨxɨ́yo rɨwáráná gapɨmanɨ́ xwɨrɨxɨ́ mearɨŋo e dánɨ porisowa tɨ́ŋɨ́ e rɨwáráná awa gwɨ́ aŋɨ́yo rɨwárɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.
23329  MAT 5:26  Aga nepa re seararɨŋɨnɨ, ‘Joxɨ ɨ́wɨ́ eŋɨ́yɨ́ nánɨ nɨgwɨ́ ɨ́wɨ́ eŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨroarɨ mɨwipa nerɨ́náyɨ́, anɨŋɨ́ e ŋweaŋáná wí pɨ́nɨ nɨrɨwiárɨro rɨwáramopaxɨ́ mimónɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23331  MAT 5:28  Ayɨ́ naŋɨ́ nerɨ aiwɨ agwɨ ámɨ bɨ nɨpɨkwɨnɨ naŋɨ́ seáyɨ e nimɨxɨrɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Ámá nɨ́nɨ gɨyɨ́ gɨyɨ́ apɨxɨ́ wímɨ “Nionɨ í tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ inɨpaxonɨrɨnɨ.” yaiwimɨnɨrɨ nánɨ sɨŋwɨ́ ɨ́wɨ́ nɨwɨnɨrɨ́náyɨ́, o rɨxa dɨŋɨ́ tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ inarɨŋiɨ.’ seararɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.
23332  MAT 5:29  O ámá ayɨ́ dɨŋɨ́ oeyírónɨ́poyɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Segɨ́ sɨŋwɨ́ wɨyɨ́ji ‘Ɨ́wɨ́ apɨ eɨ.’ rɨránáyɨ́ sɨŋwɨ́ e rɨrɨ́ɨ́yi nɨyorɨ emɨ morɨ́ɨnɨ. E ninɨrónáyɨ́ rɨ́nɨŋɨ́ xwé nɨseainɨrɨŋɨ́ aiwɨ Gorɨxo rɨ́á anɨŋɨ́ wearɨŋɨ́yo seaikeaáráná rɨ́nɨŋɨ́ seainɨmɨnɨrɨ eŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ seainɨnɨ́ámanɨ. Sɨŋwɨ́ wɨyinɨ anɨpá nimónɨrɨ́náyɨ́ ayɨ́ naŋɨ́ meŋagɨ aiwɨ joxɨ sɨnɨ sɨŋɨ́ urɨ́á eŋagɨ nánɨ ayɨ́ ananɨrɨnɨ.
23334  MAT 5:31  “Eŋíná Moseso ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re eaŋɨnigɨnɨ, ‘Ámá go go xegɨ́ xiepímɨ “Emɨ omómɨnɨ.” nɨyaiwirɨ́náyɨ́ ámá nɨ́nɨ “O apɨxímɨ rɨxa emɨ moŋoɨ.” yaiwipɨ́rɨ nánɨ payɨ́ wɨna nimɨxɨrɨ mɨnɨ wiowárɨ́wɨnɨgɨnɨ.’ Moseso rɨ́wamɨŋɨ́ naŋɨ́ e nɨrɨrɨ eaŋɨ́ aiwɨ
23335  MAT 5:32  agwɨ nionɨ ámɨ bɨ nɨpɨkwɨnɨ naŋɨ́ seáyɨ e nimɨxɨrɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Go go xegɨ́ xiepí xámɨ meaŋí ámá wo tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ bɨ minarɨ́ná emɨ nɨmorɨ́náyɨ́ í ámá womɨ nɨmeánɨrɨ aí xámɨ nɨmearɨ emɨ moŋoyá dɨŋɨ́yo dánɨ ɨ́wɨ́ inarɨŋiɨ. Go go apɨxɨ́ wa nɨmearo emɨ mogɨ́ímɨ nɨmearɨ́náyɨ́ ayɨ́ enɨ í tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ inarɨŋiɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23336  MAT 5:33  “Eŋíná Moseso segɨ́ seárɨ́awéyo ŋwɨ́ ikaxɨ́ nurɨrɨ́ná rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ nearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, ‘Seyɨ́né woxɨ woxɨ sɨ́ŋáyo árɨxá nɨwirɨ “Sɨ́ŋá ro ŋweaŋe dánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ́ná yapɨ́ bɨ murɨpanɨ. E nurɨrɨ́ná Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ axɨ́pɨ éɨrɨxɨnɨ.’ Rɨ́wamɨŋɨ́ e nurɨrɨ eaŋɨ́pɨ seyɨ́né arɨ́á nɨwiro nɨjɨ́á nimónɨrɨ aiwɨ
23337  MAT 5:34  agwɨ nionɨ ámɨ bɨ nɨpɨkwɨnɨ naŋɨ́ seáyɨ e nimɨxɨrɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Xwɨyɨ́á bɨ nɨrɨrɨ́ná sɨ́ŋá tɨ́ŋɨ́ e dánɨ mɨrɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Aŋɨ́na ayɨ́ Gorɨxoyá íkwiaŋwɨ́ éɨ́ ŋweanɨ nánɨ imónɨŋagɨ nánɨ e dánɨ xwɨyɨ́á “E rɨrarɨŋɨnɨ.” mɨrɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Xwɨ́árí enɨ ayɨ́ Gorɨxoyá sɨkwɨ́ tɨ́nɨ xwɨrɨŋwɨ́ nosaxɨrɨ ŋweaŋɨ́rí eŋagɨ nánɨ xwɨ́á rɨrí eŋe dánɨ xwɨyɨ́á “E rɨrarɨŋɨnɨ.” mɨrɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Jerusaremɨ ayɨ́ aŋɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ Gorɨxoyá eŋagɨ nánɨ aŋɨ́ apimɨ dánɨ enɨ murɨpa éɨ́rɨxɨnɨ.
23340  MAT 5:37  Pɨ́né nurɨrɨ́ná sa “Oyɨ.” urɨrɨ “Oweoɨ.” urɨrɨ xɨxenɨ éɨ́rɨxɨnɨ. Wínɨ nɨra nurɨ “Sɨ́ŋá tɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ́náyɨ́, rɨxa Oboyá dɨŋɨ́yo dánɨ yarɨŋoɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23341  MAT 5:38  “Eŋíná Moseso segɨ́ seárɨ́awéyo ŋwɨ́ ikaxɨ́ nurɨrɨ́ná rɨ́wamɨŋɨ́ nearɨ re urɨŋɨ́pɨ, ‘Ámá wa seyɨ́néyá womɨ sɨŋwɨ́ pɨ́rɨ́ seauyɨkíáná seyɨ́né enɨ wayá womɨ sɨŋwɨ́ pɨ́rɨ́ uyɨkirɨ́ɨnɨ. Wa seyɨ́néyá womɨ maŋɨ́ pɨ́rɨ́ seayíreááná seyɨ́né enɨ wayá womɨ pɨ́rɨ́ uyírearɨ́ɨnɨ.’ nurɨrɨ eaŋɨ́pɨ seyɨ́né arɨ́á nɨwiro nɨjɨ́á imónɨŋoɨ.
23342  MAT 5:39  Ayɨ́ naŋɨ́ nerɨ aiwɨ agwɨ nionɨ ámɨ bɨ nɨpɨkwɨnɨ naŋɨ́ seáyɨ e nimɨxɨrɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Mɨxɨ́ seyɨ́né seaíáná seyɨ́né xɨxe mɨwipanɨ. Ámá wo marɨpɨŋwɨ́yo iwaŋɨ́ reááná xɨ́omɨ enɨ meá ámɨ bɨ tɨ́nɨ reámɨnɨrɨ yarɨ́ná xe oneanɨrɨ marɨpɨŋwɨ́ mɨdánɨ wimɨxɨrɨ́ɨnɨ.
23344  MAT 5:41  Porisɨ́ woranɨ, gapɨmanɨ́ woranɨ, “Nɨgwɨ́ nánɨ marɨ́á, joxɨ saŋɨ́ nɨnɨrápɨrɨ nɨgɨ́ saŋɨ́ rɨpɨ nɨmeámɨ aŋɨ́ apimɨ nánɨ nuiɨ.” rɨráná “Nɨgwɨ́ meámɨ imorɨ nɨmeámɨ umɨnɨréɨnɨ?” mɨyaiwipanɨ. Aŋɨ́ xɨ́o rɨrɨ́ɨ́pimɨ nɨrémorɨ aiwɨ “Ámɨ aŋɨ́ bimɨ nánɨ ananɨ nɨmeámɨ oruimɨnɨ.” urɨrɨ́ɨnɨ.
23346  MAT 5:43  “Eŋíná Moseso segɨ́ seárɨ́awéyo ŋwɨ́ ikaxɨ́ nurɨrɨ́ná rɨ́wamɨŋɨ́ nearɨ re urɨŋɨ́pɨ, ‘Ámá dɨxɨ́yoyɨ́ dɨŋɨ́ sɨpí síwɨnɨgɨnɨ.’ nurɨrɨ eaŋɨ́pɨ seyɨ́né arɨ́á nɨwiro nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. Xwɨyɨ́á rɨpɨ, segɨ́ ámɨnáowa rɨgɨ́ápɨ ‘Xepɨxepá rónɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ wikɨ́ tɨ́nɨ inɨrɨ́ɨnɨ.’ rɨgɨ́ápɨ enɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋoɨ.
23347  MAT 5:44  Ayɨ́ e nerɨ aiwɨ nionɨ ámɨ bɨ nɨpɨkwɨnɨ naŋɨ́ seáyɨ e nimɨxɨrɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Dɨxɨ́ xepɨxepá rónɨgɨ́áyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí síwɨnɨgɨnɨ. Ámá xeanɨŋɨ́ seaikárarɨgɨ́áyo naŋɨ́ wí owímeanɨrɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ urɨrɨ́ɨnɨ.
23348  MAT 5:45  Seyɨ́né e nerɨ́náyɨ́, nepa niaíwɨ́ segɨ́ ápo Gorɨxoyá niaíwɨ́yɨ́nénɨŋɨ́ imónɨŋoɨ.’ seararɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Xewanɨŋoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ ámá sɨpí ayo tɨ́nɨ naŋɨ́ ayo tɨ́nɨ sogwɨ́ wanarɨŋɨ́rɨnɨ. Iniá enɨ oyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ wé rónɨgɨ́á ayo tɨ́nɨ wé mɨrónɨgɨ́á ayo tɨ́nɨ eaarɨŋɨ́rɨnɨ. O ‘Ámá sɨpí ayo aiwɨ iniá wearɨ sogwɨ́ wanɨrɨ mepa oenɨ.’ yaiwiarɨŋɨ́manɨ. Seyɨ́né o xegɨ́ niaíwɨ́yɨ́né eŋagɨ nánɨ ámá segɨ́yo tɨ́nɨ xepɨxepá rónɨgɨ́áyo tɨ́nɨ aiwɨ Gorɨxo yarɨŋɨ́pa axɨ́pɨ wéyo merɨ́ɨnɨ.
23349  MAT 5:46  Seyɨ́né ámá dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayigɨ́áyonɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirónáyɨ́, ‘Nene e yarɨŋagwɨ nánɨ Gorɨxo yayɨ́ nɨneairɨ amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́ bɨ neaiapɨnɨ́árɨnɨ.’ rɨyaiwiarɨŋoɨ? Oweoɨ! Ámá takisɨ́ nánɨ nɨgwɨ́ nɨnearápɨrɨ́ná xɨxenɨ mɨnearápɨ́ bɨ ɨ́wɨ́ nearáparɨgɨ́áwa axɨ́pɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyigɨ́áyonɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwiro nánɨ ‘Gorɨxo amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́ bɨ mɨnɨ winɨ́árɨnɨ.’ yaiwiarɨŋwáranɨ? Oweoɨ!
23350  MAT 5:47  Ámá dɨxɨ́yonɨ óɨ́ e sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ yayɨ́ nɨwirɨ́náyɨ́, ‘Ámá wí yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨ́ múroarɨŋwɨnɨ.’ rɨyaiwinarɨŋoɨ? Oweoɨ! Ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́dɨpa yarɨgɨ́áyɨ́ aí axɨ́pɨ seyɨ́né yarɨgɨ́ápa enɨ e yarɨŋagɨ́a nánɨ e mɨyaiwipanɨ.
23351  MAT 5:48  Ayɨnánɨ segɨ́ séno, aŋɨ́namɨ ŋweaŋo wé rónɨŋɨ́ nimónɨrɨ ámá naŋɨ́ ayo tɨ́nɨ sɨpí ayo tɨ́nɨ aí dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirɨ naŋɨ́ wiarɨŋɨ́pa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ e wirɨ́ɨnɨ.
23352  MAT 6:1  “Seyɨ́né ‘Naŋɨ́ owiimɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ́ná ámá sɨŋwɨ́ nɨseanɨro weyɨ́ seamepɨ́rɨ nánɨ wigɨ́ sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ mɨwipanɨ. Seyɨ́né e nerónáyɨ́, séno, aŋɨ́namɨ ŋweaŋo rɨ́wéná ayá tɨ́ŋɨ́ wí seaiapɨnɨ́ámanɨ.
23353  MAT 6:2  Ayɨnánɨ ‘Uyípeayɨ́yo arɨrá nɨwirɨ rɨpɨ mɨnɨ owimɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ́náyɨ́, ámá sɨpí erɨ naŋɨ́ erɨ yarɨgɨ́áyɨ́ ámá sɨŋwɨ́ nɨnanɨro weyɨ́ onɨmépoyɨnɨrɨ wigɨ́ ámá womɨ ‘Pékákɨ́ nɨra xámɨ nɨmeaɨ.’ nurɨrɨ óɨ́ eranɨ, rotú aŋɨ́yoranɨ, yarɨgɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ. Nionɨ nepa seararɨŋɨnɨ. Ámá weyɨ́ numerɨ́náyɨ́ ayɨ́ wigɨ́ wimónarɨŋɨ́pɨ rɨxa meaarɨŋagɨ́a nánɨ rɨ́wéná Gorɨxo ayá tɨ́ŋɨ́ bɨ wimɨnɨrɨ eŋɨ́pɨ meapɨ́rɨ́ámanɨ.
23354  MAT 6:3  ‘Uyípeayɨ́yo arɨrá nɨwirɨ rɨpɨ mɨnɨ owimɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ́náyɨ́, wé núkaúnɨ tɨ́nɨ mɨwipanɨ. Ná wúnɨ tɨ́nɨ ínɨmɨ ɨkwɨsóɨ́rɨxɨnɨ. Ínɨmɨ e nɨwirɨ́náyɨ́, ápo Gorɨxo sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ rɨ́wéná yayɨ́ nɨseairɨ amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́pɨ xɨ́o seaiapɨmɨnɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ ananɨ nɨseaiapɨnɨ́árɨnɨ.
23356  MAT 6:5  “Seyɨ́né rɨpɨ enɨ Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ nɨwirɨ́ná ámá sɨpí rɨrɨ naŋɨ́ rɨrɨ yarɨgɨ́áyɨ́ ámá sɨŋwɨ́ nɨnanɨro weyɨ́ onɨmépoyɨnɨrɨ ge ge ámá obaxɨ́ tɨ́ŋɨ́ e rotú aŋɨ́yoranɨ, óɨ́ osɨsagwɨ́yoranɨ, éɨ́ nɨroro Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ wiarɨgɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ. Nionɨ nepa seararɨŋɨnɨ. E yarɨ́ná ámá sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro weyɨ́ numerɨ́náyɨ́ ayɨ́ wigɨ́ wimónarɨŋɨ́pɨ rɨxa meaarɨŋagɨ́a nánɨ rɨ́wéná Gorɨxo ayá tɨ́ŋɨ́ bɨ wimɨnɨrɨ eŋɨ́pɨ meapɨ́rɨ́ámanɨ.
23357  MAT 6:6  Seyɨ́né Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ nɨwirɨ́ná re éɨ́rɨxɨnɨ. Dɨxɨ́ aŋɨ́yo ínɨmɨ nɨpáwirɨ ówaŋɨ́ nɨyárɨmáná dɨxɨ́ ápomɨ ínɨmɨ dánɨ rɨrɨmɨ́ wirɨ́ɨnɨ. Seyɨ́né ínɨmɨ dánɨ nerɨ́náyɨ́, Gorɨxo sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ rɨ́wéná amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́ xɨ́o seaiapɨnɨ́ápɨ ananɨ nɨseaiapɨnɨ́árɨnɨ.
23358  MAT 6:7  Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ nɨwirɨ́ná ámá Gorɨxo nánɨ majɨ́áyɨ́ omɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ nɨwirɨ́ná ayá wí nɨra nuro ‘Nene e nerɨ́náyɨ́, Gorɨxo arɨ́á neainɨŋoɨ.’ nɨyaiwiro yarɨgɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ.
23360  MAT 6:9  Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ nɨwirɨ́ná re urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ, ‘Negɨ́ ápoxɨnɨ, aŋɨ́namɨ ŋweaŋoxɨnɨ, “Ámá nɨ́nɨ joxɨnɨ ŋwɨ́áoxɨ eŋagɨ nánɨ wéyo orɨmépoyɨ.” neaimónarɨnɨ.
23364  MAT 6:13  Ámá wí eŋɨ́ eánɨgɨ́árɨ́anɨrɨ iwamɨ́ó owíwapɨyípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨneanɨpanɨ. Obo mɨmɨwiaíkɨ́ neainɨgɨnɨrɨ awí neameŋweáɨrɨxɨnɨ. [Xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨneairɨ píránɨŋɨ́ neameŋweapaxoxɨ imónɨrɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨpaxoxɨ imónɨrɨ ikɨ́nɨpaxoxɨ imónɨrɨ eŋoxɨ, íníná ayɨ́ joxɨnɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. “E e imónɨ́wɨnɨgɨnɨ.” neaimónarɨnɨ.] Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná e urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.
23365  MAT 6:14  Seyɨ́né ámá wí ɨ́wɨ́ seaíɨ́áyo yokwarɨmɨ́ wiíánáyɨ́, séno Gorɨxo, aŋɨ́namɨ ŋweaŋo seyɨ́néyá enɨ yokwarɨmɨ́ nɨseaiinɨŋoɨ.
23366  MAT 6:15  E nerɨ aí ɨ́wɨ́ seaíɨ́áyo yokwarɨmɨ́ mɨwipa éánáyɨ́, segɨ́ séno enɨ seyɨ́néyá yokwarɨmɨ́ seaiinɨmenɨŋoɨ.
23367  MAT 6:16  “Seyɨ́né aiwá ŋwɨ́á nɨŋwɨrárɨnɨrɨ́ná ámá sɨpí ero naŋɨ́ ero yarɨgɨ́áyɨ́ sɨ́mɨ́ nɨyɨmiro yarɨgɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ. Ayɨ́ ámá sɨŋwɨ́ nɨranɨro sɨ́mɨmaŋɨ́ siyó xeŋáná ayɨ́ re yaiwipɨ́rɨ ‘O aiwá ŋwɨ́á ŋwɨrárɨnɨŋorɨ́anɨ?’ oyaiwípoyɨnɨrɨ emearɨgɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ. Nionɨ nepa re seararɨŋɨnɨ, ‘Ayɨ́ ámá weyɨ́ onɨmépoyɨnɨrɨ e nero wigɨ́ wimónarɨŋɨ́pɨ rɨxa ámá weyɨ́ uméagɨ́a nánɨ ayá tɨ́ŋɨ́ rɨ́wéná wimɨnɨrɨ eŋɨ́pɨ wí meapɨ́rɨ́ámanɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23368  MAT 6:17  Seyɨ́né aiwá ŋwɨ́á nɨŋwɨrárɨnɨrɨ́ná ámá ‘O aiwá ŋwɨ́á mɨŋweaŋorɨnɨ.’ yaiwipɨ́rɨ nánɨ dɨ́á komɨxɨ́ ninɨro sɨ́mɨmaŋɨ́yo wayɨ́ nɨrónɨro éɨ́rɨxɨnɨ. Seyɨ́né yumɨ́í e nerɨ́náyɨ́, segɨ́ séno Gorɨxo sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ rɨ́wéná yayɨ́ nɨseairɨ ayá tɨ́ŋɨ́pɨ bɨ mɨnɨ nɨseaiapɨnɨ́árɨnɨ.
23375  MAT 6:24  “Ámá wo ámá waúyá xɨnáínɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ wiipaxɨ́ menɨnɨ. E nerɨ́náyɨ́ wɨ́omɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ wɨ́omɨ dɨŋɨ́ peá nɨmorɨ nerɨ wɨ́omɨ píránɨŋɨ́ ayá tɨ́nɨ nɨxɨ́dɨrɨ wɨ́omɨ peayɨ́ nɨwianɨrɨ enɨŋoɨ. Seyɨ́né nɨgwɨ́yɨ́yá omɨŋɨ́ wiiarɨŋɨ́nɨŋɨ́ nimónɨro ‘Nɨgwɨ́ wí mɨnɨmúropa oenɨ.’ nɨyaiwirɨ́náyɨ́, Gorɨxoyá omɨŋɨ́ wiiarɨŋɨ́ woxɨ́nɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́ menɨnɨ.
23376  MAT 6:25  Nionɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘ “Arɨge píránɨŋɨ́ ŋweanɨréwɨnɨ?” mɨrɨpa nero aiwá tɨ́nɨ iniɨgɨ́ tɨ́nɨ nɨpɨ́rɨ nánɨ ududɨ́ mepa ero iyɨ́á aikɨ́ amɨpí waráyo yínɨpɨ́rɨ nánɨ ududɨ́ mepa ero éɨ́rɨxɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Segɨ́ dɨŋɨ́ jɨ́ayɨ́ aiwá nánɨ moarɨgɨ́áyo seáyɨ e imónɨrɨ wará jɨ́ayɨ́ enɨ aikɨ́ yínarɨgɨ́áyo seáyɨ e imónɨrɨ eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ.
23377  MAT 6:26  Seyɨ́né iŋɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Iŋɨ́ aiwá ɨwɨ́á urɨrɨ aiwá mirɨ aŋɨ́yo awí eámeámɨ́ yárɨrɨ mepa yarɨgɨ́á aiwɨ segɨ́ séno Gorɨxo, aŋɨ́namɨ ŋweaŋo nɨmerɨ aiwá mɨnɨ wiarɨŋɨ́rɨnɨ. Seyɨ́né ‘Iŋowa neamúroŋoɨ.’ rɨyaiwiarɨŋoɨ? Oweoɨ.
23378  MAT 6:27  Seyɨ́né woxɨ, ‘Sepiá ámɨ bɨ oimónɨmɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ ududɨ́ éoxɨ sepiá ámɨ bɨ imónarɨŋɨ́ranɨ? Oweoɨ.
23380  MAT 6:29  E nerɨ aí nionɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Eŋíná negɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ Soromono nikɨ́nɨrɨ okiyɨ́á ninɨ́ɨsáná adowayɨ́ apɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨŋɨnigɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ.
23381  MAT 6:30  Gorɨxo adowayɨ́ tɨ́nɨ aráyo —Ará agwɨ eŋɨ́yo ananɨ nɨyoaro sɨ́á wɨyimɨ rɨ́á ikeaárɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. Wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ “Gorɨxo ará nánɨ ayá sɨ́wɨ́ muroarɨnɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ Jisaso e nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Oxɨ́ apɨxɨ́yɨ́né, Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ onɨmiápɨ ɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́né Gorɨxo adowayɨ́ tɨ́nɨ aráyo okiyɨ́ánɨŋɨ́ yarɨŋagɨ nánɨ soyɨ́né enɨ aŋɨpaxɨ́ aikɨ́ e seayírɨnɨ́árɨnɨ.
23383  MAT 6:32  Émáyɨ́, ámá Gorɨxo nánɨ majɨ́áyɨ́ apɨ nɨpɨnɨ nánɨ anɨŋɨ́ minɨ́ nero meaanɨro yarɨgɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí segɨ́ séno, aŋɨ́namɨ ŋweaŋo seyɨ́né apɨ nɨpɨnɨ nánɨ seainarɨ́ná o rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋagɨ nánɨ seyɨ́né axɨ́pɨ e mepa éɨ́rɨxɨnɨ.
23384  MAT 6:33  Amɨpí apɨ meámɨnɨrɨ nánɨ mepa erɨ ‘Wé rónɨŋɨ́ Gorɨxo yarɨŋɨ́pɨ nionɨ oimónɨmɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ erɨ Gorɨxo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nɨneairɨ neameŋweanɨ́e páwirɨ nánɨ amɨpí xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ erɨ nerɨ́náyɨ́, Gorɨxo ananɨ apɨ nɨpɨnɨ nɨsiinɨ́árɨnɨ.
23387  MAT 7:2  Seyɨ́né ámá wíyo xwɨyɨ́á umeararɨgɨ́ápa Gorɨxo enɨ xwɨyɨ́á seamearɨnɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né rɨ́á tɨ́ŋɨ́ numearɨrɨ́náyɨ́, Gorɨxo enɨ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ seamearɨnɨ́árɨnɨ.
23390  MAT 7:5  Joxɨ naŋɨ́ erɨ sɨpí erɨ yarɨŋoxɨnɨ, joxɨyá enɨ írɨ́ó urɨ́ weŋɨ́pɨ xámɨ emɨ nɨmamónɨmáná sɨŋwɨ́ píránɨŋɨ́ nɨwɨnɨrɨ oyá sɨŋwɨ́yo weŋɨ́pɨ enɨ ananɨ emɨ umamorɨ́ɨnɨ.
23396  MAT 7:11  Seyɨ́né ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́áyɨ́né aiwɨ segɨ́ niaíwɨ́ rɨxɨŋɨ́ searáná amɨpí awiaxɨ́yɨ́ mɨnɨ wiarɨgɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí segɨ́ séno, aŋɨ́namɨ ŋweaŋoyɨ́ aŋɨpaxɨ́rɨnɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́ rɨxɨŋɨ́ uráná amɨpí naŋɨ́pɨ ananɨ mɨnɨ winɨgɨnɨ.
23397  MAT 7:12  Seyɨ́né ‘Ámá e oneaiípoyɨ.’ nɨyaiwirɨ́náyɨ́, seyɨ́né ayo enɨ axɨ́pɨ e wiirɨ́ɨnɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ Moseso nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xwɨyɨ́á wɨ́á rókiamoagɨ́áwa nɨrɨro eagɨ́ápɨ tɨ́nɨ apɨ e rɨnɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.
23406  MAT 7:21  “‘Ámá Jisasomɨ “Ámɨnáoxɨnɨ, Ámɨnáoxɨnɨ” urarɨgɨ́á nɨ́nɨ xegɨ́ xano, aŋɨ́namɨ ŋweaŋo xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nerɨ píránɨŋɨ́ umeŋweanɨ́e páwipɨ́rɨ́árɨnɨ.’ mɨyaiwipanɨ. Ámá xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ xɨ́darɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, ayɨ́nɨ nɨpáwiro ŋweapɨ́rɨ́árɨnɨ.
23407  MAT 7:22  Sɨ́á Gorɨxo ámá nɨyonɨ mí ómómɨxɨmɨ́ enɨ́áyimɨ ámá obaxɨ́ re nɨrayipɨ́rɨ́árɨnɨ, ‘Ámɨnáoxɨnɨ, Ámɨnáoxɨnɨ, nene yoɨ́ joxɨyáyo dánɨ xwɨyɨ́á wɨ́á rókiamoagwárɨnɨ.’ nɨnɨrɨro ‘Yoɨ́ joxɨyáyo dánɨ imɨ́ó mɨxɨ́ umáɨnowáragwárɨnɨ.’ nɨnɨrɨro ‘Yoɨ́ joxɨyáyo dánɨ emɨmɨ́ obaxɨ́ wíwapɨyagwárɨnɨ.’ nɨnɨrɨro epɨ́rɨ́á eŋagɨ aiwɨ
23408  MAT 7:23  ámá nɨyɨ́yá sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ re urɨmɨ́árɨnɨ, ‘Seyɨ́né nánɨ nionɨ nɨjɨ́á wí mimónɨŋɨnɨ. Rɨkɨkɨrɨ́ó yarɨgɨ́áyɨ́né nionɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ úpoyɨ.’ urɨmɨ́árɨnɨ.
23416  MAT 8:2  Ámá peyɨyɨ́ imónɨŋɨ́ wo nɨbɨrɨ nɨwímearɨ mɨŋɨ́ xwɨ́áyo nɨkwɨ́rorɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ nionɨ nánɨ ‘Naŋɨ́ owimɨxɨmɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ́ná ananɨ naŋɨ́ nimɨxɨpaxoxɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ
23418  MAT 8:4  Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nionɨ naŋɨ́ simɨxɨ́áyɨ́ nánɨ amíná nurɨ ámáyo áwaŋɨ́ murɨpanɨ.” nurɨrɨ ámá o Moseso eŋíná ŋwɨ́ ikaxɨ́ ragɨ́pɨ mé ámáyo xewanɨŋo áwaŋɨ́ nura emenɨgɨnɨrɨ e nurɨrɨ ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Amíná apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwa tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nurɨ womɨ sɨwá nɨwinɨrɨ naŋwɨ́ rɨdɨyowá nánɨ negɨ́ arɨ́o Moseso eŋíná sekaxɨ́ nearagɨ́yɨ́ bɨ mɨnɨ wíɨrɨxɨnɨ. Gorɨxo nánɨ rɨdɨyowá siárirɨ joxɨ naŋɨ́ imónɨ́ɨ́pɨ nánɨ áwaŋɨ́ rɨrɨ oenɨrɨ mɨnɨ wíɨrɨxɨnɨ.” urowárɨŋɨnigɨnɨ.
23420  MAT 8:6  re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, gɨ́ inókínɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ niiarɨŋo eŋɨ́ nɨ́nɨ sɨwímɨ́ nerɨ nɨwerɨ rɨ́nɨŋɨ́ xwé winarɨnɨ. Ananɨ naŋɨ́ imɨxɨréɨnɨ?” urɨ́agɨ
23421  MAT 8:7  Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ananɨrɨnɨ. Nionɨ nurɨ naŋɨ́ imɨxɨmɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ aí