23229	MAT 1:16	Jekop wan Josepna yaapa. Josep wan Mariana du. Maria Jisasnyét lé kéraak. Déké naané wo, “Naanat kutkalé yaduké Got wadén ban Krais.”
23232	MAT 1:19	Lérét kukba yaran ban, déku yé Josep, wan yéknwun mu male yakwa du. Lé nyaan téléka dé wani muké véknwute déku mawuléba dé wak, “Lé nak du wale bét kwaak. Bulaa lérét yamarék yaké wuné yo.” Naate watakne dé tépa wak, “Wuné lérét yamarék yate akwi du taakwana méniba téte lérét waatiwuréran lé nyékéri yaké lé yo. Wuné akélak lérét kulaknyényké wuné yo.”
23233	MAT 1:20	Naate watakne wani muké sanévéknwute dé yégan nak yak. Yadéka Némaan Ban Gotna kudi kure giyaakwa du nak giyae dé dérét wak, “Méné Josep, Devitna képmawaara, mé véknwu. Méné wup yamarék yate Mariat yaké méné yo. Gotna Yaamabi giyae léké apa kwayédéka lé nyaan tu. Gotna Yaamabi waga kwayédénké méné wup yamarék yate lérét yaké méné yo.
23239	MAT 2:1	Yerot Judana du taakwa deku némaan ban radén tulé Maria lé Jisasnyét kéraak, Betleyemba. Betleyem Judiaba dé tu. Kéraaléka kukba de nyétba tékwa kunké kutdéngkwa du nyaa yaalakwa taaléba yae de Jerusalemét yék. Ye saabe de wak, “Naané nyaa yaalakwaba rate nyétba tékwa kulé kunét naanébu vék. Véte naané kutdéngék. Kubusaaku nyaan débu yaalak.
23241	MAT 2:3	Naate wadaka némaan ban Yerot véknwutakne rékaréka yate dé wak, “Sal wani nyaan kukba wuna waagu tawuké dé yo?” Naate watakne wani muké kélik dé yak. Yadéka Jerusalemba rakwa wupmalemu du taakwa de wani muké sanévéknwu wanévéknwuk.
23242	MAT 2:4	Yerot kélik yate wadéka de Gotna gaba jébaa yakwa nyédé duna akwi némaan du, Moses wakwen apa kudiké kutdéngkwa du akwi waga de yaak. Yaadaka dé derét waatak, “Got wadén ban Krais yaba yaalaké dé yo?”
23243	MAT 2:5	Naate wadéka de dérét wak, “Judiaba tékwa gayé, Betleyemba yaalaké dé yo. Wani muké déknyényba Gotna yéba kudi wakwen du nak Gotna nyégaba Gotna kudi kéga dé kavik:
23245	MAT 2:7	Judana némaan ban Yerot wani kudi véknwutakne dé wak, nyaa yaalakwa taaléba yaan du déké yaadoké. Wadéka yaadaka nak du véknwumarék yadoké dé de wale akélak kudi bulék. Bulte dé derét waatak, “Yani tulé dé wani kun nyétba batnyé yaalak?”
23246	MAT 2:8	Naate waatadéka dérét wakwedaka dé wak, “Betleyemét yéké guné yo. Ye miték mé sékal wani nyaanké. Sékale vétakne gwaamale yae guné wunat wakweké yo. Wakwegunu wuné wawo ye kwati yaane déké waadé daaké wunék.” Naate wate dé derét yénaa yak.
23250	MAT 2:12	Kwayétakne re kwae de yégan yak. Yadaka dé Got derét wak, “Guné Yerotké gwaamale yémarék yaké guné yo.” Naate wadéka ligéne raapme de nak yaabuba gwaamale yék deku gayét.
23251	MAT 2:13	Wani du yédaka Josep yégan yadéka Némaan Ban Gotna kudi kure giyaakwa du nak giyae dé dérét wak, “Yerot wani nyaanké sékale vétakne dérét viyaaké dé yo. Waga yadu méné raapme wani nyaan déku néwaa wale kure yéké méné yo. Isipmét yaage yéké guné yo. Yaage ye guné wani képmaaba rasaakuké guné yo. Kukba wuné gunat wawuru guné gwaamale yaaké guné yo.”
23254	MAT 2:16	Judana némaan ban Yerot Jerusalemba rate nyaa yaalakwaba yaan du déké gwaamale yédoké dé rapatik. Rapatiye rékarékat kapére yate dé wak, “Wunat yénaa debu yak.” Naate watakne dé déku mawuléba wak, “Nyaa yaalakwaba yaan du de wak, ‘Kwaaré vétik pulak déknyényba naané wani nyétba tékwa kunét batnyé vék.’ Naate de wak.” Naate watakne deku kudiké sanévéknwute dé déku waariyakwa duwat wak, “Guné Betleyemét ye, Betleyem tékwaba tékwa taalat wawo ye akwi du baadit viyaasadaké guné yo. Kwaaré vétik yan du baadi, kwaaré nakurak yan du baadi, kéraadan kulé du baadi wawo, derét akwi viyaasadaké guné yo.” Naate wadéka de ye wani baadit akwi de viyaasadak.
23258	MAT 2:20	“Wani nyaanét viyaapérekgé mawulé yan du debu kiyaak. Bulaa méné raapme wani nyaan déku néwaa wale kure Isrelna képmaat gwaamale yéké guné yo.”
23263	MAT 3:2	Wani taalat yaan du taakwat dé kéga wakwek, “Got némaan ban rate gunéké véran tulé kéni dé yao. Yaadékwaké sanévéknwute guné Gotna kémba raké mawulé yate guné kapéredi muké kuk kwayéké guné yo.” Naate dé Jon wak.
23264	MAT 3:3	Déknyényba Gotna yéba kudi wakwen du nak déku yé Aisaia Jonké Gotna nyégaba kéga dé kavik: Du nak dé wao du ramarék taaléba. Waate dé kéga wo, “Némaan Banna yaabu kutké guné yo. Kutgunu yaabu miték kwaaké dé yo déké.” Naate dé wo. Wani kudi Aisaia dé kavik, Jonna néwaa dérét kéraamarék yalén tulé. Kavidéka kukba Jon yae dé du taakwat wakwek, deku mawulé miték tédu de Jisas yaadéranké miték sanévéknwudoké.
23268	MAT 3:7	Judana du deku némaan du wupmalemu wawo de yék, Jon derét Gotna yéba gu yaakutaknaduké. Parisina du, Sadyusina du, waga de yék. Yédaka dé Jon derét waatite dé wak, “Guné kapéredi mawulé yakwa du guné. Got apakélé kot véknwute némaan ban raran nyaa kéni dé yao. Wani nyaa Got du taakwa yadan kapéredi muké rékaréka yaké dé yo. Wani nyaaké sanévéknwute guné du yaawi tudaka yaage yékwa kaabe pulak guné wunéké yaage yao. Wunéké yaamarék.
23271	MAT 3:10	“Aja kudi nak wakweké wunék. Du sék akumarék yakwa miké sanévéknwute kwajélek kérae wani mi véléké dé yo. Véle yaaba tuké dé yo. Bulaa wani aja kudiké mé sanévéknwu. Bulaa Got déku kudi véknwumarék yaran du taakwat yadan kapéredi mu yakataké dé yo. Yakatadu de yaa yaansaakukwa taalat yéké de yo.
23272	MAT 3:11	“Guné guna kapéredi mawulé kulaknyénygunéran wuné gunat Gotna yéba gu yaakutaknaké wuné yo. Wuna kukba yaaran du wan némaan du. Wuné bakna du wuné ro. Déku apa wuna apat dé talaknak. Yaga pulak déku jébaa yaké wuné yo, wuné bakna du rawurékwa bege? Dé némaan du radéka wuné déku gwalmu déké kure yéké wuné yapatiyu, wuné bakna du rawurékwa bege. Wuna kukba yaaran du Gotna Yaamabi gunéké kwayéké dé yo. Guna kapéredi mu kérae yaaba tuké dé yo.
23275	MAT 3:14	Ye saabadéka Jon kélik yate dé wak, “Méné némaan ban méné ro. Wuné bakna du wuné ro. Samuké méné wunéké yao, wuné ménat gu yaakutaknawuruké? Méné wunat gu yaakutaknaménéran wan yéknwun.”
23276	MAT 3:15	Naate wadéka Jisas dé wak, “Aya. Méné wunat gu yaakutaknaké méné yo. Waga yaménéran méné Got wadén pulak yaké méné yo.” Naate wadéka dé kusékérék.
23278	MAT 3:17	Giyaadéka de Gotna gayéba giyaakwa kudi kéga véknwuk, “Kén wuna nyaan. Déké wuné mawulat kapére yo. Déké wuna mawulé yéknwun dé yo.”
23281	MAT 4:3	Yadéka Seten yae dé dérét wak, “Méné kéga méné wo, ‘Wuné Gotna nyaan.’ Naate wate bulaa wani muké wunat wakwatnyéké méné yo. Méné waménu kéni wupmalemu matu walaakwe kadému yaké dé yo. Waga yadu wuné ménéké kutdéngké wuné yo.”
23282	MAT 4:4	Naate wadéka dé wak, “Aya kaapuk. Wani muké kéni kudi Gotna nyégaba dé kwao: Du taakwa kadémuké male sanévéknwute de miték ramarék yaké de yo. De Gotna kudi véknwudo deku mawulé miték tédu de miték raké de yo. Wani kudi véknwute matu kadému yaduké wuné wamarék yaké wuné yo.”
23284	MAT 4:6	Takne dé dérét wak, “Méné kéga méné wo, ‘Wuné Gotna nyaan.’ Naate wate méné mé akére dawuli. Wani muké kéni kudi Gotna nyégaba dé kwao: Got déku kudi kure giyaakwa duwat wadu de ménéké miték véké de yo. Védo méné deku taababa rate ména maan matuba viyaamarék yaké méné yo. Méné wani kudi véknwute akére dawuliye miték raménu akwi du taakwa véte kutdéngké de yo. Méné Gotna nyaan.”
23285	MAT 4:7	Naate wadéka dé Jisas wak, “Aya kaapuk. Wani muké kéni kudi Gotna nyégaba dé kwao: Got wan ména Némaan Ban. Dé apa yate ménat kutkalé yaduké waagété yakwa du pulak yamarék yaké méné yo. Wani kudi véknwute wuné akére dawulimarék yaké wuné yo.”
23287	MAT 4:9	Wakwatnyétakne dé wak, “Méné kwati yaane wunéké waadé daate wuna yéba kevérékménéran wuné wani gayé, waba rakwa gwalmu wawo kwayéwuru méné deké némaan ban raké méné yo.”
23288	MAT 4:10	Naate wadéka dé wak, “Méné, Seten, méné mé yaage yé. Kéni kudi Gotna nyégaba dé kwao: Ména némaan ban wan Got male. Méné déké waadé daate dérét waataké méné yo. Déku yéba male kevérékgé méné yo. Wani kudi véknwute wuné ménéké waadé daamarék yaké wuné yo.”
23295	MAT 4:17	Jisas wani taalat ye saabe dé batnyé Gotna kudi wakwek. Wakwete dé wak, “Got némaan ban rate gunéké véran tulé kéni dé yao. Yaadékwaké sanévéknwute guné guna kapéredi mawulé kulaknyényké guné yo.” Naate dé wak.
23297	MAT 4:19	Vétakne dé bérét wak, “Béné mé yaa wuné wale. Yaabénu wuné bénat nak jébaaké yakwatnyéké wuné yo. Yakwatnyéwuru béné gukwami kutbénén pulak du taakwat kéraaké béné yo. Kéraabénu de wuna kudi véknwuké de yo.”
23306	MAT 5:3	“Du taakwa las deku apaké sanévéknwumarék yate Gotna apaké sanévéknwute de déku jébaa yo. Wani du taakwa Gotna kémba radaka dé némaan ban rate deké dé miték vu. Védékwaké yéknwun mawulé de mé yo.
23307	MAT 5:4	“Du taakwa las de gérao. Wani du taakwana mawulat Got kutkalé yaké dé yo. Yadéranké yéknwun mawulé de mé yo.
23308	MAT 5:5	“Du taakwa las deku yéba kevérékmarék yate nak du taakwat waatimarék yate miték de ro. Wani du taakwat Got kutkalé yadu de kéni képmaaba némaan du taakwa rasaakuké de yo. Rasaakudaranké yéknwun mawulé de mé yo.
23309	MAT 5:6	“Du taakwa las Gotké sanévéknwute yéknwun mawulé yate yéknwun mu male yaké de mawulat kapére yo. Kadémuké kiyaakwa du kadému kaké mawulat kapére yadakwa pulak, de yéknwun mu male yaké de mawulat kapére yo. Wani du taakwat Got miték yadu deku mawulé miték tédu de miték male rasaakuké de yo. Rasaakudaranké yéknwun mawulé de mé yo.
23310	MAT 5:7	“Du taakwa las de nak du taakwaké mawulé léknu. Wani du taakwaké Got mawulé lékgé dé yo. Lékdékwaké yéknwun mawulé de mé yo.
23311	MAT 5:8	“Du taakwa las deku mawuléba yéknwun mawulé male dé tu. Wani du taakwa Gorét véte dé wale miték rasaakuké de yo. Rasaakudaranké sanévéknwute yéknwun mawulé de mé yo.
23312	MAT 5:9	“Du taakwa las nak du taakwa waaru waariyadaka de nyédéba de tu. Tédaka de kaapuk waaru waariyadakwa. Wani nyédéba tékwa du taakwaké Got waké dé yo, ‘De wuna baadi.’ Naate wadéranké sanévéknwute wani nyédéba tékwa du taakwa yéknwun mawulé de mé yo.
23313	MAT 5:10	“Du taakwa las Gotna jébaa yadaka nak du taakwa kélik yate derét de yaalébaanu. Yaalébaandakwa du taakwa Gotna kémba radaka Got némaan ban rate deké dé miték vu. Védékwaké sanévéknwute yéknwun mawulé de mé yo.
23314	MAT 5:11	“Mé véknwu. Guné wuna jébaaba gunébu yaalak. Du las wunéké kélik yate gunat wasélékte kapéredi mu gunat yate gunéké yénaa kudi wakwedaran guné yéknwun mawulé yaké guné yo.
23316	MAT 5:13	Wani kudi watakne dé Jisas kéga wakwek: “Kéni aja kudi mé véknwu. Taakwa de sol takno, kadému lisék yaduké. Sol lisék yamarék yadéran yaga pulak yado lisék tépa yaké dé yo? Kaapuk. Lisék tépa yamarék yaké dé yo. Yadu kadémuba taknamarék yaké de yo. De wani sol bakna yatjadaké de yo. Bulaa wani kudiké mé sanévéknwu. Guné, wuna du, guné kadémuba taknadakwa sol pulak. Guné nak du taakwat kutkalé yagunu de kapéredi mu tépa yamarék yaké de yo. Guné nak du taakwat kutkalé yamarék yagunéran lisék yamarék yakwa sol bakna yatjadatakne kulaknyénydakwa pulak, Got gunat kulaknyényké dé yo.
23317	MAT 5:14	“Guné, wuna du, guné yaankwa téwayé pulak guné ro. Ragunéka nak du taakwa gunat de vu. Guné nébuba tékwa gayé pulak guné ro. Ragunéka nak du taakwa gunat de miték vu, nébuba tékwa gayét miték védakwa pulak.
23318	MAT 5:15	“Kéni aja kudi mé véknwu. Du téwayé sérakne kure yae sapgutaknadan awu gwaléba de takno, kapu kaapuk? Kaapuk. De jaabé takuba de takno. Taknadaka waba rakwa akwi du taakwa de miték vu.
23320	MAT 5:17	“Guné kéga wamarék yaké guné yo, ‘Moses wakwen apa kudiké kuk kwayéké nae Jisas dé yaak. Déknyényba rate Gotna yéba kudi wakwen du deku kudiké kuk kwayéké nae Jisas dé yaak.’ Waga wamarék yaké guné yo. Moses wakwen apa kudi Gotna yéba kudi wakwen duna kudi wawo miték véknwute wadan pulak yaké wuné yaak. Guné wani kudiké miték kutdénggunuké wuné yaak.
23324	MAT 5:21	Wani kudi watakne dé derét kéga wakwek: “Déknyényba ran du kéni kudi wakwedaka gunébu véknwuk. Kéga de wak, ‘Guné du taakwat viyaapérekmarék yaké guné yo. Guné derét viyaapérekgunéran de gunat kot véknwukwa némaan banké kure yédo dé wani kapéredi muké gunat yakataké dé yo.’
23328	MAT 5:25	“Du las gunat kotké yadaran guné de wale yaabuba yéte de wale kudi bulte de wale kudi giké guné yo. Guné nakurak mawulé yaké guné yo. Guné de wale wani kudi gimarék yagunéran sal de gunat kot véknwukwa némaan banké kure yédo dé wadu de gunat raamény gaba taknaké de yo? Taknado guné waba kwaasaakuké guné yo.
23330	MAT 5:27	“Déknyényba ran du kéni kudi wakwedaka gunébu véknwuk. Kéga de wak, ‘Guné nak duna taakwa wale kapéredi mu yamarék yaké guné yo.’
23334	MAT 5:31	“Déknyényba ran du kéni kudi wawo wakwedaka gunébu véknwuk. Kéga de wak, ‘Du nak déku taakwa dérét kulaknyénytakne yéluké mawulé yadéran dé wani muké nyéga kaviké dé yo. Kaviye léké kwayédu lé wani nyéga kure yéké lé yo.’
23336	MAT 5:33	Wani kudi watakne dé Jisas kéga wakwek: “Déknyényba ran du kéni kudi wawo wakwedaka gunébu véknwuk. Kéga de wak, ‘Guné jébaa nak yaké wate guna kudit apa yate Némaan Ban Gotna yéba wakwegunéran guné wani jébaa yaké guné yo. Wani jébaa kulaknyénymarék yaké guné yo.’
23341	MAT 5:38	“Déknyényba ran du kéni kudi wakwedaka gunébu véknwuk. Kéga de wak, ‘Du vétik waariyate du nak duna méni takupékudu dé yakataké yate takupékun dut déku méni takupékuké dé yo. Du vétik waariyate du nak duna nébi nak takugwapdu dé yakataké yate wani dut déku nébi nak takugwapké dé yo.’
23346	MAT 5:43	“Déknyényba ran du kéni kudi wakwedaka gunébu véknwuk. Kéga de wak, ‘Guné guna du taakwaké mawulat kapére yate guna maamaké kélik yaké guné yo.’
23352	MAT 6:1	Jisas kudi las wawo dé kéga wakwek: “Guné Gotké yéknwun jébaa yate déké male sanévéknwuké guné yo. Guné Gotké yéknwun jébaa yate nak du taakwa de waga yagunu vétakne guna yéba kevérékdoké mawulé yate deku méniba wani jébaa yagunéran guné gunéké guné sanévéknwu. Waga sanévéknwute deku méniba yagunéran awuréba rakwa ban guna yaapa kukba guna yéba kevérékmarék yaké dé yo.
23353	MAT 6:2	“Yénaa yakwa du las deku yéba kevérékte de Gotna kudi buldakwa gat wulae téte yaabuba wawo téte de gwalmu yamarék du taakwaké gwalmu kwayu. Wupmalemu du taakwa véte wani yénaa yakwa duna yéba kevérékdoké, de yénaa yakwa du gwalmu yamarék du taakwaké gwalmu de kwayu. Waga kwayédaka wupmalemu du taakwa véte wani yénaa yakwa duna yéba de kevéréknu. Kukba Got wani yénaa yakwa duna yéba kevérékmarék yaké dé yo, wupmalemu du taakwa deku yéba bulaa kevérékdakwa bege. Adél wuné gunat wakweyo. Guné yénaa yakwa du kwayédakwa pulak kwayémarék yaké guné yo. Guné gwalmu yamarék du taakwaké gwalmu kwayéké yagunéran nak du taakwat wani muké wakwemarék yaké guné yo. Akélak kwayéké guné yo. Waga kwayégunu nak du taakwa wani muké kutdéngmarék yado guné wale rakwa du taakwa wawo wani muké kutdéngmarék yaké de yo.
23356	MAT 6:5	“Yénaa yakwa du Gorét waataké, de Gotna kudi buldakwa gat wulae téte yaabuba wawo téte de Gorét waato. Wupmalemu du taakwa derét védoké de waba Gorét waato. Wupmalemu du taakwa derét véte deku yéba kevérékdoké de waba Gorét waato. Waga yadaka wupmalemu du taakwa deku yéba de kevéréknu. Waga yate yadan yéknwun mu de kaato. Yénaa yakwa du wani du taakwat yéknwun mu debu nyégélék. Kukba Got yadan yéknwun mu kaatamarék yaké dé yo. Adél wuné gunat wakweyo. Guné yénaa yakwa du Gorét waatadakwa pulak Gorét waatamarék yaké guné yo.
23358	MAT 6:7	“Gotké kutdéngmarék yakwa du taakwa de wo, Naané wupmalemu kudi bulte naana némaan duwat waatanaran de véknwuké de yo. Naate wate wupmalemu yaamabi kudi de bakna bulte waato. Guné wupmalemu yaamabi kudi buldakwa pulak guné Got wale bulmarék yaké guné yo.
23365	MAT 6:14	“Guné wani kudiké mé sanévéknwu. Guné nak du taakwa gunat yadan kapéredi muké sanévéknwumarék yagunéran awuréba rakwa ban guna yaapa Got yagunén kapéredi mu yatnyéputiye wani muké tépa sanévéknwumarék yaké dé yo.
23367	MAT 6:16	Wani kudi watakne dé derét tépa wakwek: “Yénaa yakwa du Got wale kudi bulké, de nak apu nak apu kadémuké yaakéru. Yaakétte nak du taakwa kadémuké yaakétdanké kutdéngdoké de deku ménidaamaba waama képmaa lépmu. Lépdaka deku ménidaama waama dé yo. Yadéka nak du taakwa véte de wo, ‘Wani du Gotké sanévéknwute de kaadéké kiyao. Wan yéknwun mu yakwa du de.’ Naate wate deku yéba de kevéréknu. Waga yate yadan yéknwun mu de kaato. Yénaa yakwa du wani du taakwat yéknwun mu debu nyégélék. Kukba Got yadan yéknwun mu kaatamarék yaké dé yo. Adél wuné gunat wakweyo.
23370	MAT 6:19	“Guné apuba apuba némaa muké guné sanévéknwu wanévéknwu. Yate wani muké guné mawulé yo. Mé véknwu. Guné waga yate guné kéni képmaana wupmalemu gwalmu kéraaké sanévéknwumarék yaké guné yo. Kéni képmaana gwalmu wan némaa mu kaapuk. Biyaak wani mu de kérépaknu. Résépu wani mu dé yaalébaanu. Sél yakwa du nak duna ga pérae wulae wani mu de sél yo. Wani mu rasaakumarék yadéranké sanévéknwute guné Gotna gayéba miték rasaakugunéranké sanévéknwuké guné yo. Sanévéknwute guné yéknwun mu male yaké guné yo. Gotna gayéba rate yagunéran mu wan némaa mu. Wani mu wan kéni képmaana gwalmu pulak kaapuk. Gotna gayéba rate yagunéran mu rasaakuké dé yo. Biyaak wani mu kérépakmarék yaké de yo. Résépu wani mu yaalébaanmarék yaké dé yo. Sél yakwa du wani gayét wulaamarék yate wani mu sél yamarék yaké de yo. Kéni képmaaba gwalmu jawutaknakwa du taakwa de kéni képmaana muké male de mawulat kapére yo. Gotna gayéba raké sanévéknwukwa du taakwa de dé wale miték rasaakuké de mawulat kapére yo.
23373	MAT 6:22	“Guna méni wan gaba tékwa gwés pulak. Wani gwés naapidaka gaba nyaaka dé yo. Guné yéknwun mu male végunéran guna mawulé miték téké dé yo. Yadu guna sépé miték tédu guné nyaakaba raké guné yo.
23375	MAT 6:24	“Du nak némaan du vétikgé jébaa yaké dé yapatiyu. Waga jébaa yadéran dé nak némaan duké yéknwun mawulé yate nakgé kélik yaké dé yo. Guné wani du pulak guné ro. Guné némaan ban Gotké jébaa yate déké male sanévéknwugunéran guné déké apuba apuba yéknwun mawulé yaké guné yo. Yate guné yéwaa kéraaké sanévéknwumarék yaké guné yo. Guné yéwaa kéraaké male apuba apuba sanévéknwugunéran guné némaan ban Gotké kélik yaké guné yo.” Naate dé Jisas wak.
23376	MAT 6:25	Wani kudi wakwetakne dé Jisas derét tépa wakwek: “Nakurak némaan banké jébaa yagunéranké sanévéknwute wuné gunat wakweyo. Guné wup yate kadému gu baapmu wutké wawo sanévéknwu wanévéknwumarék yaké guné yo. Kadému, gu, baapmu wut wan bakna mu. Némaa mu kaapuk. Guné wani muké sanévéknwu wanévéknwumarék yaké guné yo. Got wadék guné ro. Guna sépé guna mawulé guna wuraanyan yadék guné ro. Wan némaa mu.
23379	MAT 6:28	“Samuké guné baapmu wutké guné sanévéknwu wanévéknwu? Waga yamarék yaké guné yo. Guné maaweké mé sanévéknwu. Naané wani maawe kaapuk yaanannakwa. De bakna de yaalo. De jébaa kaapuk yadakwa. De baapmu wut kaapuk kétaapadakwa. Yadaka Got dé deké miték vu.
23386	MAT 7:1	Wani kudi watakne dé Jisas tépa wakwek: “Nak du taakwa yadan muké sanévéknwute guné bari kéga wamarék yaké guné yo, ‘Wani du taakwa wan kapéredi mu yakwa du taakwa.’ Waga wamarék yaké guné yo. Guné waga wagunéran Got yagunén mu véte gunat waké dé yo, ‘Guné kapéredi mu yakwa du.’
23391	MAT 7:6	“Guné Gotna kudiké kélik yakwa du taakwat Gotna kudi wakwemarék yaké guné yo. Guné derét Gotna kudi wakwegunéran de dut tikwa waasa du taakwat yaalébaankwa pulak gunat yaalébaanké de yo. Du taakwa las de Gotna kudiké kuk kwayu. Derét wawo Gotna kudi wakwemarék yaké guné yo. Du kusodakwa mu baaléké kaapuk kwayédakwa. Waga kwayédaran baalé kwatkwa rate wani muba bakna akiké de yo. Gotna kudi wan yéknwun kudi. Guné kusodakwa mu baaléké kwayémarék yakwa du pulak yate, Gotké kuk kwayékwa du taakwat Gotna kudi wakwemarék yaké guné yo. Guné derét déku kudi wakwegunéran sal de baalé akikwa pulak yate kapéredi mu gunat yaké de yo?
23392	MAT 7:7	“Guné Gorét waatasaakugunéran dé gunéké kwayéké dé yo. Kéni aja kudi mé véknwu. Guné sékalte sékalte véké guné yo. Guné gwésba viyaasaakugunéran gwés naapiké dé yo.
23394	MAT 7:9	“Kéni kudi wawo mé véknwu. Guné yaapa, guna baadi kadému kwayégunuké wado, guné matu kwayéké guné yo, kapu kaapuk? Kaapuk. Guné deké kadému kwayéké guné yo.
23397	MAT 7:12	“Guné nak du taakwa gunat kutkalé yadoké mawulé yagunékwa pulak, guné derét kutkalé yaké guné yo. Moses wakwen apa kudi Gotna yéba wakwen duna kudi wawo guné waga yagunéranké dé wakweyo.
23398	MAT 7:13	“Kapéredi taalat yédakwa yaabu wan némaa yaabu. Wan dawulidakwa yaabu. Wani yaabuba némaa gwéspété dé tu. Du taakwa wani némaa gwéspétéba wulaaké apa jébaa yamarék yaké de yo. Wupmalemu du taakwa wani némaa gwéspétéba wulae de wani yaabuba yu. De yalakgé de yo. Got wale rasaakumarék yaké de yo. Guné wani yaabuba yémarék yaké guné yo. Gotna gayét yédakwa yaabu wan makwal yaabu. Wan waarédakwa yaabu. Wani yaabuba makwal gwéspété dé tu. Walkamu du taakwa male wani makwal gwéspétéba wulae wani makwal yaabuba de yu. De Got wale rasaakuké de yo apuba apuba. Guné wani makwal yaabuba yéké guné yo.” Naate dé Jisas wak.
23400	MAT 7:15	Wani kudi watakne dé kéga wakwek: “Guné jérawu yaké guné yo. Du las gunéké yae yénaa yate kéga waké de yo, ‘Naané Gotna yéba naané kudi wakweyo.’ Naate wate kés kudi nak kudi wakwete guna mawulat yaalébaando, nak du taakwa kwatkwa rate deké waké de yo, ‘Wan yéknwun mu yakwa du. Sipsip miték radakwa pulak de miték ro. Deku kudi véknwuké naané yo.’ Naate watakne de kutdéngmarék yaké de yo. Kwatbosa kapéredi mawulé yadakwa pulak de kapéredi mawulé de yo. Waga kutdéngmarék yaké de yo.
23406	MAT 7:21	“Wupmalemu du taakwa yénaa yate de wunat wo, ‘Méné naana Némaan Ban.’ Naate wate bakna yaamabi kudi bulte de awuréba rakwa ban wuna yaapa Got déku kudi kaapuk véknwudakwa. Wani du taakwa de Gotna kémba yaalamarék yaké de yo. Gotna kudi véknwute wadékwa pulak yakwa du taakwa male de Gotna kémba yaalaké de yo.
23409	MAT 7:24	“Kéni aja kudi mé véknwu. Yéknwun mawulé pukaakwa du nak dé matuba ga kaak. Kaadéka kukba apakélé wimut kutdéka apa maas viyaadéka apakélé kwayé kwaléka wani ga miték dé kwaak, matuba kaadén bege. Wani aja kudiké mé sanévéknwu. Wuna kudi véknwute wawurékwa pulak yaran du taakwa de matuba yéknwun ga kaan du pulak de ro.
23413	MAT 7:28	Jisas waga wakwedéka wupmalemu du taakwa de déku kudiké kwagénék, dé apa yate derét Gotna kudi wakwedén bege. Kwagénte de wak, “Aki. Dé Gotna jébaaké dé miték kutdéngék. Kutdéngte dé naanat yakwatnyu. Apa kudiké kutdéngkwa du de naanat Gotna jébaaké waga kaapuk yakwatnyédakwa.” Naate wate déku kudi véknwute kwagénte de sanévéknwu wanévéknwuk.
23416	MAT 8:2	Yédaka dé lepéro yan du nak déké yae kwati yaane waadé daate dé wak, “Némaan Ban, wuné yéknwun yawuruké méné mawulé yaménéran waménu wuné yéknwun yaké wuné yo.”
23417	MAT 8:3	Naate wadéka dé déku taababa kutte dé wak, “Wuné yéknwun yaménuké wuné mawulé yo. Méné yéknwun yaké méné yo.” Naate wadéka dé wani lepéro kaapuk yadéka dé wani du yéknwun yak.
23418	MAT 8:4	Yadéka dé dérét wak, “Mé véknwu. Ménat yawurén muké nak du taakwat wakwemarék yaké méné yo. Méné Gotna kudi bulnakwa gaba jébaa yakwa nyédé duké ye déku méniba téménu dé ména sépat véké dé yo. Védu méné Moses déknyényba wakwedén pulak Gotké kwaami kwayéké méné yo. Kwayéménu nak du taakwa véte kutdéngké de yo, lepéro kaapuk yadéka méné yéknwun yaménénké.” Naate dé Jisas dérét wak.
23419	MAT 8:5	Jisas Kapaneamét yédéka dé Romna waariyakwa duna némaan du nak yae dé dérét wak, “Némaan Ban, mé véknwu. Wunéké jébaa yakwa duna maan kapére yadéka dé kaapuk yédékwa. Apa kaagél kutte dé gaba male dé kwao.”
23421	MAT 8:7	Naate wadéka dé wak, “Wuné yae dérét kutnébulké wuné yo.”
23422	MAT 8:8	Naate wadéka dé wak, “Némaan Ban, wan kaapuk. Wuné bakna du wuné ro. Méné némaan ban méné ro. Waga rate méné ye wuna gat wulaamarék yaké méné yo. Méné kéba rate bakna waménu dé wuna du tépa yéknwun yaké dé yo.
23424	MAT 8:10	Jisas wani kudi véknwute dé sanévéknwu wanévéknwuk. Yate dé déku kukba yaan du taakwat wak, “Kéni du dé wunéké miték male sanévéknwu. Wuné wawuru du taakwa yéknwun yadaranké dé kutdéngék. Guné Isrelna du taakwa las guné walkamu male guné wunéké miték sanévéknwu. Dé Romna du radéka déku yéknwun mawulé guné Isrelna du taakwa guna yéknwun mawulat débu talaknak. Adél wuné gunat wakweyo.
23427	MAT 8:13	Naate watakne dé Romna waariyakwa du deku némaan banét wak, “Ména gayét gwaamale yéké méné yo. Ye saabe wunéké miték sanévéknwute wuna kudiké ‘Adél’ naaménénké méné waménén mu waga véké méné yo.” Naate dé Jisas wak. Waga wadén tulé Romna waariyakwa duké jébaa yakwa du dé tépa yéknwun yak.
23432	MAT 8:18	Wupmalemu du taakwa jawe tédaka Jisas véte dé déku duwat wak, “Botba waare kwawu nak saknwat yéké naané yo.”
23433	MAT 8:19	Naate wadéka dé apa kudiké kutdéngkwa du nak yae dé dérét wak, “Némaan Ban, méné naanat Gotna jébaaké méné yakwatnyu. Wuné méné wale yeyé yeyaké wuné mawulé yo. Yéménéran akwi taalat wuné wawo yéké wuné yo.”
23434	MAT 8:20	Naate wadéka dé Jisas wak, “Miték mé sanévéknwu. Kwatbosa de képmaaba tékwa waaguba de kwao. Api deku kwaatba de kwao. Wuné Akwi Du Taakwana Nyaan kwaawuréran ga nak kaapuk tékwa.”
23435	MAT 8:21	Naate wadéka dé déku du nak dérét wak, “Némaan Ban, méné kusékétménéran taale wuné ye rawuru wuna yaapa kiyaadu wuné déku gaaba ségwi kérae rémké wuné yo. Rémtakne wuné méné wale yeyé yeyaké wuné yo.”
23436	MAT 8:22	Naate wadéka dé wak, “Aya. Bulaa wuné wale mé yaa. Wuna kudi véknwumarék yakwa du taakwa de kiyaan du taakwa pulak de ro. Wani du taakwa kiyaan du taakwat rémké de yo.”
23439	MAT 8:25	Kwaadéka déku du ye de dérét waaséligénék. Waaséligénte de wak, “Némaan Ban, kén naané yalaknu. Méné mé raapme naanat kutkalé ya.”
23440	MAT 8:26	Naate wadaka dé derét wak, “Guné samuké guné wup yo? Yate guné wo, ‘Déku apa makwal apa male, kapu yaga pulak?’ Naate wate wunéké guné kaapuk miték sanévéknwugunékwa.” Naate watakne dé raapme wadéka wimut kaapuk yadéka dé gu tépa miték ték.
23441	MAT 8:27	Tédéka de akwi kwagénte de wak, “Aki. Dé wadéka dé wimut gu déku kudi véknwute wadékwa pulak dé yo. Wan yaga pulak ban dé?” Naate watakne de Jisas wale miték yék botba.
23443	MAT 8:29	Bét ye Jisasnyét véte bét némaanba waate bét wak, “Méné, Gotna nyaan, anat samu yaké méné yo? Anat kaagél tiyaaké nae méné yaak, kapu yaga pulak? Kot véknwukwa némaan ban raménéran tulé wekna kaapuk yaan. Bulaa anat kaagél tiyaamarék yaké méné yo.” Naate bét dérét wak.
23445	MAT 8:31	Kadaka de wani du vétit kure tén kutakwa de Jisasnyét wak, “Méné naanat kéléké mawulé yaménéran méné waménu naané wani baaléna mawuléba wulaaké naané yo.”
23446	MAT 8:32	Naate wadaka dé derét wak, “Guné wanét mé yaage yégunu.” Waga wadéka de wani du vétit kulaknyénytakne ye de wani baaléna mawuléba wulae ték. Tédaka wani baalé némaa tépaaba yaage dawuliye guba akére gu ke de kiyaak.
23450	MAT 9:2	Saabadéka de maan kapére yadéka yeyé yeyamarék yan dut déké yaate yék. Dé jaabéba kwaadéka de déké yaate yék. Yédaka Jisas dé kutdéngék. De deku mawuléba de wak, “Jisas apa yate naana dut kutnébulké dé yo.” Naate wadaka Jisas kutdéngte dé maan kapére yan dut wak, “Wuna du, ména mawulé miték téké dé yo. Yaménén kapéredi mu wunébu yatnyéputik.”
23451	MAT 9:3	Naate wadéka de apa kudiké kutdéngkwa du deku kapmu bulte de wak, “Got male dé du yadén kapéredi mu yatnyéputiké dé yo. Wani du dé wak, ‘Wuné yadén kapéredi mu wunébu yatnyéputik.’ Naate wate dé Gorét waséléknu, bakna du bege.”
23452	MAT 9:4	Naate wadaka Jisas deku mawulé kutdéngte dé derét wak, “Samuké guné guna mawuléba wani kapéredi mawulé yo? Waga yamarék yaké guné yo.
23453	MAT 9:5	Wuné Akwi Du Taakwana Nyaan kéni képmaaba rate yadan kapéredi mu yatnyéputiké wuné apa yo. Guné wani muké kaapuk kutdénggunén. Yadén kapéredi mu yatnyéputiwurénké wakwete bakna kudi wuné wakwek, kapu némaa kudi wuné wakwek? Dé raapme yéduké wawuréran wan némaa kudi wakweké wuné yo, kapu yaga pulak? Guné wuna apaké miték kutdénggunuké wuné kéni kudi dérét wakweké wuné yo.” Naate watakne dé maan kapére yan dut dé wak, “Méné raapme ména jaabé kérae kure méné ména gat yéké yo.”
23456	MAT 9:8	Yédéka waba téte vén du taakwa wup yate Gotna yéba de kevéréknék. Kevérékte de Jisaské wak, “Got wani duké apa kwayédéka dé waga yak.” Naate de wak.
23457	MAT 9:9	Jisas wani taalé kulaknyénytakne dé yék. Yéte dé vék takis nyégélkwa du nak déku yé Matyu takis nyégéldékwa gaba radéka. Véte dé dérét wak, “Méné wuné wale mé yaa.” Naate wadéka raapme dé Jisas wale yék.
23459	MAT 9:11	Rate kadaka Parisina du las véte de Jisasna duwat wak, “Samuké dé guna némaan ban takis nyégélkwa du, kapéredi mu yakwa du las wawo dé de wale kadému ko?”
23460	MAT 9:12	Waga wadaka Jisas véknwute dé wak, “Yéknwun yakwa du taakwa doktaké kaapuk yédakwa. Sépékwaapa kapére yan du taakwa de doktaké yu. Yédaka dokta dé deku sépé kutnébulu. Wuné du taakwana kapéredi mawulé wuné kutnébulu.
23462	MAT 9:14	Gu yaakutaknan du Jonna du de Jisaské ye dérét wak, “Naané, Parisina du wawo Got wale kudi bulké yate naané wupmalemu nyaa kadémuké yaakéru. Samuké ména du naané yakwa pulak kadémuké yaakétmarék yo?”
23463	MAT 9:15	Naate wadaka dé Jisas derét aja kudi kéga wak: “Du nak taakwa yaké yadu de kadému sérakne yéknwun mawulé yate kadému kaké de yo, kapu kaapuk? De kaké de yo. Taakwa yaran du de wale radu de yéknwun mawulé yate kaké de yo. Kukba de nak du yae wani dut kure yédo de déku du taakwa déké mawulé lékte kadému kamarék yaké de yo. Wuné wuna du wale wekna rawuréka de yéknwun mawulé yate kadému de ko.”
23464	MAT 9:16	Naate watakne dé derét aja kudi vétik wawo kéga wakwek: “Du taakwa kulé baapmu wut nak taakwi kérae jégwaa baapmu wutba tékwa yaabuba kaapuk takne kétaapadakwa. De kulé baapmu wut nak taakwi kérae jégwaa baapmu wutba tékwa yaabuba takne kétaapadaran kukba gu yakutnyédo kulé baapmu wut makwal pulak yadu jégwaa baapmu wut gétbiyaadu apakélé yaabu téké dé yo.