2 | GEN 1:2 | da intap imingꞌ utaꞌ angu. Da nam mimindan tringtringan ibuafir mpui tsiraꞌ sib, da Anutu Marapayaman imingꞌ wagungꞌ gin ifa iba. |
3 | GEN 1:3 | Da Anutu ini, “Nam dzidziwandan nawaꞌ,” da nam dzidziwandan iwaꞌ. |
4 | GEN 1:4 | Da itsangan nam dzidziwandan igi iwaꞌ bini i maranggan, da itsaf nam dzidziwandan i nam mimindan. |
5 | GEN 1:5 | Anutu ifaringꞌ nam dzidziwandan “gubuꞌ” da ifaringꞌ nam mimindan “idziang.” Nam idziang iwaꞌ da gubuꞌ ipis— nigi isu gubuꞌ da idziang miamun. |
6 | GEN 1:6 | Da Anutu ini, “Nam papanifan tsiraꞌ bingan dzara bida umpiꞌ nawaꞌ namunti wasaꞌ i mpui da natsaf mpui i mpui.” |
7 | GEN 1:7 | Ibinigi da Anutu itangin nam dzaran bida umpiꞌ imunti isu ntiangꞌ itsaf mpui mingꞌa wagungꞌ i mpui mingꞌa warangꞌ. Da nam igi iwaꞌ ibinigi. |
8 | GEN 1:8 | Da ifaringꞌ nam dzaran igi “maranguntung.” Nam idziang iwaꞌ da gubuꞌ ipis— nigi isu gubuꞌ da idziang 2. |
9 | GEN 1:9 | Da Anutu ini, “Mpui mingꞌa maranguntung warangꞌ nasiri ruan nampruꞌ namunti rugan da intap tsaraꞌ nawaꞌ.” Da nam igi iwaꞌ ibinigi. |
10 | GEN 1:10 | Da ifaringꞌ intap tsaraꞌan “intap” da ifaringꞌ mpui tsiraꞌ “uruts.” Da arangan itsanga nam igi iwaꞌ bini i maranggan. |
11 | GEN 1:11 | Da Anutu ini, “Nam mara maran ntapan santan nantap intap, gai kapa nidzun da nam yaba bida sai da kapa nidzun mara maran bida dzangkum. Da yamunggan nantap nautus i ruan nabinigi.” Da nam igi iwaꞌ ibinigi. |
12 | GEN 1:12 | Nam kapa nidzun mara maran sib angu iyab intap: gai kapa nidzun da nam yaba bida sai da kapa nidzun mara maran bida dzangkum. Da arangan itsanga nam igi iwaꞌ bini i maranggan. |
13 | GEN 1:13 | Nam idziang iwaꞌ da gubuꞌ ipis— nigi isu gubuꞌ da idziang 3. |
15 | GEN 1:15 | da napuatsa nari namingꞌ maranguntung i arida intap sib.” Da nam igi iwaꞌ ibinigi. |
16 | GEN 1:16 | Ibinigi da Anutu itangin nam puatsadan tsiraꞌ iruꞌrun, gubuꞌ i mpada tayangꞌ gubuꞌ pisan da ukam i mpada tayangꞌ idziang. Da itangin ngantam narun impruꞌ ibinigi angu. |
18 | GEN 1:18 | da mpada tayangꞌ gubuꞌ da idziang, da tsafa dzidziwandan i nam mimin. Da arangan itsanga nam igi iwaꞌ bini i maranggan. |
19 | GEN 1:19 | Nam idziang iwaꞌ da gubuꞌ ipis— nigi isu gubuꞌ da idziang 4. |
20 | GEN 1:20 | Da Anutu ini, “Mpui nasisungꞌ i apu marantaꞌan mara maran, da maranguntung nasisungꞌ i apu mara maran dzufan.” |
21 | GEN 1:21 | Ibinigi da Anutu itangin apu marantaꞌan mingꞌa uruts, tsiraꞌ tsiraꞌ impruꞌ da mara maran sib angu, da itangin apu mara maran dzufan. Da arangan itsanga nam igi iwaꞌ bini i maranggan. |
22 | GEN 1:22 | Da Anutu ifinti da ini, “Wasisungꞌ namingꞌ uruts da apu dzuf nasisungꞌ namingꞌ intap.” |
23 | GEN 1:23 | Nam idziang iwaꞌ da gubuꞌ ipis— nigi isu gubuꞌ da idziang 5. |
24 | GEN 1:24 | Da Anutu ini, “Apu mara maran nawaꞌ intap, marapagraꞌ da buman, tsiraꞌ da isiꞌ, yungan da afafan.” Da nam igi iwaꞌ ibinigi. |
25 | GEN 1:25 | Anutu itangin apu mara maran buman da pagraꞌ, tsiraꞌ da isiꞌ, santan imingꞌ intap. Da arangan itsanga nam igi iwaꞌ bini i maranggan. |
26 | GEN 1:26 | Da Anutu ini, “Agi natip garam gar nasangꞌ maraganunggangꞌ da natangin i suda rinun i mpada tayangꞌ yafas mpada uruts, da apu dzuf dzufa wagungꞌ, da apu yunga intap mpruꞌan da intap santan.” |
27 | GEN 1:27 | Ibinigi da Anutu itip garam gar isangꞌ maraganunggan. Itip garam da sagat ibi runggan. |
28 | GEN 1:28 | Anutu ifinti ribarangan da ini ibiani, “Agam warim narum ruas nayus i mpada sangꞌa intap da intap da suda rinun da mpada tayangꞌ i yafas mpada uruts da apu dzufa wagungꞌ da apu yunga intap mpruꞌan da nam santan.” |
29 | GEN 1:29 | Da Anutu ini, “Watsangan! Dzi tangin nam santan ntapan kapa nidzun mara maran da gai kapa nidzun mara maran isu agam nanggam gadan. |
30 | GEN 1:30 | Da dzi tangin puatsi da gai yafan isu apu marantaꞌan santan mingꞌa intap da dzufan nanggan gadan.” Da iwaꞌ ibinigi. |
31 | GEN 1:31 | Anutu itsangan nam arangan tangindan igi santan angu iwaꞌ ngarubini bingan imingꞌ i maranggan. Nam idziang iwaꞌ da gubuꞌ ipis— nigi isu gubuꞌ da idziang 6. |
32 | GEN 2:1 | Ibinigi da gunungun da intap da nam sib angu Anutu tangindan da mingꞌa gin ugu intsup ibi aru nigi angu. |
33 | GEN 2:2 | Anutu intsup gum santan nangan ugu sib, da waꞌa gubuꞌ 7 da arangan impa asap i gan guman santan arangan tangindan ugu. Ibinigi da ifinti gubuꞌ 7 da iraga isu gubuꞌ mararam. |
35 | GEN 2:4 | Nam sib angu tangindan da waꞌa mingꞌa gunungun da intap ugu nan gan ibawaꞌ ibi arigi. Gubuꞌ Anutu Yawe tanginda gunungun da intap |
36 | GEN 2:5 | da waufwauf ma nam ntapan fain wantap intap u, i Anutu Yawe warim gamiꞌ u da watangin garam gar mangan i rafa gum i intap u. Imaꞌ. |
37 | GEN 2:6 | Da bitsintaꞌ mpui imingꞌ intap iyab da idadaum intap santan inufunuf. |
38 | GEN 2:7 | Da Anutu Yawe iyu intap fain da itip garamin da igufi nifu pau rima marantaꞌan yatangꞌ garam yu-bampun da garam igi isu garam gar marantaꞌan. |
39 | GEN 2:8 | Da Anutu Yawe iraf gum ngarubini mangan imingꞌ Iden imingꞌ gubuꞌ yaban da itangin garam arangan tipan ugu impa gin. |
40 | GEN 2:9 | Anutu Yawe inang da gai mara maran dauman iyab intap, gai maran aridagin da nidzun dauman i gadan. Da mingꞌa gum igi wasaꞌ gan, arangan itangin gai rima marantaꞌan ntingan angu da gai kupisa uwayant i nam bini da nam maisan. |
41 | GEN 2:10 | Da mpui maran mangan intuap iwaꞌ Iden da irunt imingꞌ wasaꞌ i gum igi i rima rangarang rutin, da ibatsaf isu mpui bangin iruꞌ da iruꞌ. |
42 | GEN 2:11 | Mpui miamun bingangan Pison, da irunt inguangꞌ inguangꞌ imingꞌ wasaꞌ i garam Hawila intapan, da intap igi gol imingꞌ gin. |
43 | GEN 2:12 | (Da gol mingꞌa intap igi ngarubini bingan iyus, da gai gurun gauntan waꞌa bini da tauf griꞌgriꞌan imingꞌ nigi impruꞌ.) |
44 | GEN 2:13 | Mpui bangin mangan suda iruꞌrun gin bingangan Gihon, irunt inguangꞌ inguangꞌ imingꞌ wasaꞌ intap Kus. |
45 | GEN 2:14 | Mpui bangin mangan suda iruꞌ da bits bingangan Taigris, irunt gamp Asur marafain gan mingꞌa bida gubuꞌ yaban. Da mpui bangin mangan suda iruꞌ da iruꞌ binganggan Yufretis. |
46 | GEN 2:15 | Da Anutu Yawe iyu garam da itangin i gum mingꞌa Iden i nanga gum gin da mpada tayangꞌ gin. |
48 | GEN 2:17 | da bitsintaꞌ gai bits rima uwayant i nam bini da maisan, agu anungꞌ gada i nidzunggan u, i gubuꞌ aru u gadan igi da u bungꞌ amamp.” |
49 | GEN 2:18 | Da Anutu Yawe ini i unggan ini binaꞌ, “Anungꞌ bini i garam runtaꞌ angu mpadan u. Dzi bungꞌ atip i gan sarimpan gan mangan sangꞌa i rima arangan sib.” |
50 | GEN 2:19 | Ibinigi da Arangan iyu intap da itip apu yunga intap da dzufan sib angu gin da iyu iba da garam i tsanganda garam rima bingan bida anungꞌ gin. Da bingan idzuwai arangan nuꞌa gin, da nigi isu i binganggan. |
51 | GEN 2:20 | Ibinigi da garam irim bingan da apu dzuf da apu buman da marapagraꞌ mingꞌa intap sib angu, da bitsintaꞌ apu igi gan bits anungꞌ ifasangꞌ i sarimpa garam igi da rima arangan sib u. |
52 | GEN 2:21 | Ibinigi da Anutu Yawe inang da garam igingꞌ marampruꞌ funub da itus arangan dzabaran bits da irim iwaꞌ ifan, da itip yamits arangan riniubit sib. |
53 | GEN 2:22 | Da Arangan iyu garam dzabaran da itip isu sagat da iyu iba da garam. |
54 | GEN 2:23 | Gubuꞌ garam tsangandan da itsauꞌ tsiraꞌ angu da ini, “Mai! Aruani da dzi gangꞌ mangan sangꞌa dzi iwaꞌ. Urungunggan iwaꞌ imingꞌ dzi urungunggangꞌ; paiꞌ gan iwaꞌ imingꞌ dzi paiꞌ gangꞌ. Anutu itip arangan iwaꞌ imingꞌ garamin, ibinigi da dzi nafaringꞌ arangan nabi ‘sagat.’” |
55 | GEN 2:24 | I wain aru nigi da garam inang da itangin ramanggan da rinanggan rai da irut fininggan impai isu nam wain bitsintaꞌ. |
56 | GEN 2:25 | Da garam igi irut fininggan impa ragi dangunt da rinin wamiaꞌ i ruan u. |
57 | GEN 3:1 | Apu buman santan Anutu Yawe tangindan ugu da mur isu apu mararuru tsiraꞌ i nan umpur iyuꞌan. Gubuꞌ mangan da mur iwaꞌ da sagat da igutin, “Amaꞌ! Nan nidzun i Anutu nidan da agam i anungꞌ gada gai nidzun santan mingꞌa gum ani?” |
59 | GEN 3:3 | da bitsintaꞌ Anutu ifai nan babampafan i agai i gai bits muntida wasaꞌ i gum ani aga anungꞌ gadan ma ngifan u, bida aga nanga bida nigi da aga bungꞌ amamp.” |
60 | GEN 3:4 | Da mur ini binaꞌ, “Imaꞌ! Nan umpur! Agam wasangꞌ i mampan u. |
61 | GEN 3:5 | Anutu ini ibinigi i arangan isruꞌgin sib i bida agam gadan da agam maram bungꞌ antap ruan da agam bungꞌ asangꞌ Anutu i sruꞌa i nam bini da nam maisan.” |
62 | GEN 3:6 | Sagat itsangan gai nidzun igi iwaꞌ ngarubini bingan i maranggan da idaum angu i gadan da uda mararuru. Ibinigi da arangan ipis fain da igan, ida imus rima fain da gabunggan igan impruꞌ ibinigi. |
63 | GEN 3:7 | Gubuꞌ rib iruꞌ igi gada sib da sung bingan angu maran intap ruan da irarab ruan ratar i mpada ragi dangunt; ibinigi da ribarangan idangin gai yafan tsiraꞌ impruꞌ ruan da iraingꞌ sib i ruan. |
64 | GEN 3:8 | Gubuꞌ nam nufan da ribarangan iringant i Anutu Yawe yunga gum badan da ribarangan irunt ikup i Arangan imingꞌ wasaꞌ i gai santan. |
66 | GEN 3:10 | Da garam inuꞌ ini Anutu Yawe nifunggan mungaꞌ ba, “Dzi ringant i u yunga gum wasaꞌ badan, ibinigi da dzi rat da dzi kup, i dzi mpa ragi dangunt.” |
68 | GEN 3:12 | Da garam itip ini Anutu Yawe nifunggan mungaꞌ ibiani, “Sagat u tangindan da dzi ugu irim gai igi nidzunggan fain da dzi da dzi gan.” |
69 | GEN 3:13 | Da Anutu Yawe igut i sagat ini binaꞌ, “U bunang ibinigi iyaꞌ?” Da sagat ini Anutu Yawe nifunggan mungaꞌ ibiani, “Mur isu umpur da dzi da dzi gan.” |
70 | GEN 3:14 | Ibinigi da Anutu Yawe ini da mur ini binaꞌ, “U nang nam bida ani da dzi bungꞌ apupuarap da agu namingꞌ wasaꞌ i apu marapagraꞌ da buman santan, agu bungꞌ asruak i wangum da waga ngaruntsuaf da gubuꞌ sib angu nasangꞌ u gubuꞌ gam mampan. |
71 | GEN 3:15 | Dzi bungꞌ atangin agu da sagat narim ipiap i ruam da namingꞌ wasaꞌ i agu yanginggam da sagat yanginggan. Da arangan yanginggan bungꞌ ayab i u gudzum, da u bungꞌ agara arangan yanginggan faga mutun.” |
72 | GEN 3:16 | Da ini da sagat ini binaꞌ, “Dzi bungꞌ autus u barabin gam da agu nabiani: u bungꞌ awaꞌ da nam tsakiadan tsiraꞌ bingan da gubuꞌ u rima narum. U maram bungꞌ ari i suda wain i gabunggam da bitsintaꞌ u gabunggam bungꞌ asu gudzun i agu.” |
73 | GEN 3:17 | Da itip ini da garam ini binaꞌ, “U ringant i fininggam nan gan da u ga gai nidzun dzi paꞌa agu gin ugu, da intap bungꞌ asu mais da agu. U bungꞌ anang gum tsiraꞌ bingan i waꞌa da nanggam gadan da gubuꞌ santan nasangꞌ u nanggam mampan. |
74 | GEN 3:18 | Sai titipu da gantsuats maradantang bungꞌ antap da nari u gumam sib da u bungꞌ aga nam ntapa puatsi. Da u bungꞌ anang gum uwats uwats tsiraꞌ i waꞌa da nam gadan gam, nasangꞌ u tipa fadan da intap aru dzi tipa agu gin ugu. I dzi tip agu i intap da gubuꞌ u mampan da u bungꞌ atip nafan da intap.” |
76 | GEN 3:20 | Da Adam ifaringꞌ fininggan binganggan Ifa (wainggan ibi marantaꞌan). I arangan isu garam gar marantaꞌan sib angu rinanggan. |
77 | GEN 3:21 | Anutu Yawe runggan itip nam atsufan i apu rini gangan da iraingꞌ sib i ribarangan. |
78 | GEN 3:22 | Da Anutu Yawe ini ibiani, “Watsangan! Garam ugu ibasangꞌ agi mangan sib, isruꞌ i nam bini da nam maisan sib wa. Agi anungꞌ rungꞌ tusa marangꞌ i arangan da uda gai rima marantaꞌan nidzunggan da gadan u, i ribarangan bungꞌ ampa ratar nanting i!” |
79 | GEN 3:23 | Ibinigi da Anutu Yawe iwat arangan rai i gum Iden i nanga gum i intap aru tipa arangan gin ugu. |
80 | GEN 3:24 | Iwat garam rai iwaꞌ sinungꞌ gum igi sib da Arangan itangin nam marantaꞌan gunungun fain nida tserubim da bainat bururungan marisa i ruan imingꞌ gubuꞌ yaban i gum Iden da imunti sib i gai rima marantaꞌan. |
81 | GEN 4:1 | Adam irut fininggan Ifa impai da arangan fininggan iwangun da yapingꞌ Kein. Da Ifa ini, “Yawe irim dzi sib da dzi yapingꞌ narungꞌ marub.” |
82 | GEN 4:2 | Raiyi da Ifa itip irim Kein rainggan Abel. Gubuꞌ Abel yingꞌa sib da inang guman mpada tayangꞌ dumpa da nuning, da Kein inang guman rafa gum. |
83 | GEN 4:3 | Gubuꞌ mangan da Kein iyu nam gadan fain imingꞌ guman da irim dangki gin ifan da Yawe. |
84 | GEN 4:4 | Da Abel ibinigi iyu apu bini imingꞌ dumpa gan fain narun miamun gin da isaf da iyu nagaran bini da irim isu dangki ifan da Yawe. Yawe nugun inuf nidzun angu i Abel impruꞌ da gan dangki gan, |
85 | GEN 4:5 | da bitsintaꞌ nugun wanuf i Kein da gan dangki gan u. Ibinigi da Kein nugun itsakia nidzun da igurungur tsiraꞌ bingan. |
87 | GEN 4:7 | Bida u nanga nam bini da u nugum bungꞌ atsiaꞌ. Da bitsintaꞌ bida u nanga nam maisan da nam maisan itapatip sib u muantsi nifunggam i prutsan da garada u funub. Ini suda wain i agu, da bitsintaꞌ wamunti babampafan i rasudan.” |
88 | GEN 4:8 | Da Kein ini da rainggan Abel ini binaꞌ, “Abel, agi yunga rai rai angu waꞌa gum.” Gubuꞌ ribarangan waꞌa sib gum, da Kein yitam i ruan da yis rainggan funub. |
89 | GEN 4:9 | Raiyi da Yawe igut i Kein ini binaꞌ, “Da u rainggam Abel anungꞌ?” Da arangan ini, “Dzi wasruꞌgin u. Mai! Dzi masu wain i mpada tayangꞌ rainggangꞌ?” |
90 | GEN 4:10 | Da Yawe ini, “Ibi anungꞌ da u bunang sanab maisan ibiani i rainggam? U rainggam Abel biꞌgan nifunggan nuꞌan mingꞌa intap iwaꞌ da dzi ibi nifun nuꞌan i nanga nam mungaꞌ. |
91 | GEN 4:11 | Aruani da maisan narut agu da napaꞌ agu rai i intap aru daganga nifun da numa u rainggam biꞌgan u banginggam yatsa rai ugu. |
92 | GEN 4:12 | U nida rafa gum da intap wasangꞌ i rima nam nidzun mangan da agu u. Da u bungꞌ asu garam kupa i asub rampan angu yungan sangꞌa intap angu fadan.” |
93 | GEN 4:13 | Kein ini da Yawe ini binaꞌ, “Dzi asubangꞌ mungaꞌ gan u riman da dzi ani tsiraꞌ bingan iyus dzi. |
94 | GEN 4:14 | Da waringantin! Aruani da u wat dzi rai i intap gum da gam maranggam. Da dzi bungꞌ asu garam kupa i asub rampan angu yungan, da bida manga tsanganda dzi da bungꞌ ais dzi funub.” |
95 | GEN 4:15 | Da bitsintaꞌ Yawe ini, “Imaꞌ. Bida manga isa agu funub da bungꞌ abuaringꞌ barabin mungaꞌ maisan angu nasangꞌ 7 nayus agu i mungaꞌ gan.” Ibinigi da Yawe irim ampap mangan iyab i Kein i garam tsangandan ma waꞌan da arangan anungꞌ isangꞌ isa arangan funub u. |
96 | GEN 4:16 | Ibinigi da Kein itangin Yawe maranggan rai da ifa mpa intap Nod imingꞌ gubuꞌ yaban i Iden. |
97 | GEN 4:17 | Kein irut fininggan impai da fininggan iwangun da irim narunggan marub Inok. Da Kein irim gamp tsiraꞌ mangan da ifaringꞌ narun Inok bingan iyabin. |
98 | GEN 4:18 | Raiyi da Inok irim Irad. Da Irad irim Mehudzael. Da Mehudzael irim Metusael. Da Metusael irim Lamek. |
99 | GEN 4:19 | Lamek iyu sagat iruꞌrun, Ada da Tsila. |
100 | GEN 4:20 | Ada iwangun da irim Dzabal. Dzabal tafan rusan isu garam mpada tayangꞌ apu pagraꞌ bida makau da dumpa da nuning da tumuangꞌa ungar tipa i apu rini gangan angu yungan. |
101 | GEN 4:21 | Dzabal rainggan binganggan Dzubal. Dzubal isu garam rima musik i gita da yamungꞌ tafanggan. |
102 | GEN 4:22 | Tsila iwangun da irim narun marub binganggan Tubal Kein. Arangan garam bangimurun i tipa nam mara maran i bras da ain. Da arangan nafunggan binganggan Nama. |
103 | GEN 4:23 | Gubuꞌ mangan da Lamek itsarif runggan da finin rusan ibiani, “Ada da Tsila, waringant i gabunggam dzi, Lamek, nan gangꞌ! Dzi bungꞌ ais garam mangan funub bida rima biꞌ da dzi. Da bungꞌ abinigi angu bida mamaꞌ rinifaꞌ mangan intingꞌa dzi. |
104 | GEN 4:24 | Bida garam mangan isa Kein funub da arangan bungꞌ abuaringꞌ barabin nayus 7. Da bida manga nanga bangin yaba i dzi, Lamek, da arangan bungꞌ abuaringꞌ barabin tsiraꞌ angu nayus 77.” |
105 | GEN 4:25 | Raiyi da Adam itip irut fininggan Ifa impai da fininggan iwangun da irim narun marub, da ifaringꞌ arangan binganggan Set (wainggan ibi irim) da ini, “Anutu irim mamaꞌ narun mangan da dzi i uda Abel faganggan aru Kein isa funub ugu.” |
106 | GEN 4:26 | Raiyi da Set irim narunggan marub mangan da ifaringꞌ i binganggan Inos. Mingꞌa arangan gubuꞌ gan arigi da fadan da garam gar iyugin da nifun itsaf Anutu da ifaringꞌ i binganggan Yawe. |
107 | GEN 5:1 | Adam tafan rusan yanginggan binganggan ibiani. Mingꞌa gubuꞌ Anutu tipa garam gar da Arangan itip ribarangan isangꞌ Runggan maraganunggan. |
108 | GEN 5:2 | Gubuꞌ tipa ribarangan da itip garam da sagat da ifinti da ifaringꞌ ibi “garam gar.” |
109 | GEN 5:3 | Gubuꞌ Adam mpada udzufan basangꞌa 130, da irim narun marub isangꞌ runggan maraganunggan, da ifaringꞌ arangan binganggan Set. |
110 | GEN 5:4 | Gubuꞌ Set waꞌa sib, da Adam itip impa udzuf 800 da irim narun rusan marub da finam fain. |