Wildebeest analysis examples for:   agm-agm   GENERAL_PUNCTUATION    February 24, 2023 at 23:33    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23233  MAT 1:20  Gwɨnyaasɨhɨ yapepataahɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho nehɨ koai wo Josepɨhoaapɨhɨ noaipatɨ koai saundataase. Josepo Daawitɨhomɨhoŋe, kɨnyɨ Mariyaahaatapɨ netɨ wɨmiraitaano tɨpɨ wɨndɨ gɨmunyaape. Aimbɨ atime. Kɨmonjɨ metɨmonjɨ gwɨsɨhaatɨhɨ aimɨ kɨpwɨndisonyɨmonjɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho kɨpotosihɨhonje.
23234  MAT 1:21  Isɨ Mariyaahaatɨ maaha woho namwɨtaise. Namwonɨhɨ ko noaipatɨ komɨ isɨhiyaamɨ maipɨhaiwa nemwatɨ japɨhɨ numwaitandɨhosɨ kɨnyɨ kɨretɨ saundɨpɨ Jisaasihoe tɨpɨ ambɨhunde, undatɨ kaundataase.
23236  MAT 1:23  Atime apwaimaamaatɨ waatɨ wohoaisatɨ wɨndɨ namohaatɨ gwɨsɨtatɨ maaha woho wo namwɨtaise. Namwonɨhɨ kiya Imaanuherɨhoe tɨwɨ ambɨhɨtɨtaapo, tatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho katatɨ ahaisɨhaare. Iyataatɨ satɨ ambɨhitamɨ tanyaahaarɨ, Autaahaatɨho nyangisatɨndaise, tawaawɨ Imaanuherɨhoe, tawaatopo.
23240  MAT 2:2  Napɨwɨ kiya satawaatopo, Metɨhonjɨ wonjɨ kɨmbɨhɨ noaipasonyonjɨ sonjɨ Judaahiyaamɨ awaisɨhoematɨtandɨhosɨ maahapɨhe kaumbwaatɨ waatɨ konjapɨ noaipase tatɨ nanyisisaamaatɨ mɨhapɨhɨ ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨ nyahɨ usonaamapɨ iwinjawaatewainjamɨ nasahaayono konjapɨ atotɨpɨwesaatɨ gaapundaatɨ mepɨ autaahemwaitɨhaawo, tawaatopo.
23242  MAT 2:4  Aihɨ awaisɨho Erotɨho namatɨ pɨrisihiya isɨhiya isɨhiyaapɨ nandapa kohasɨpɨho tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ awaisawɨhiya pɨrisihiyaisunɨ amɨ isɨhiya usa wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiyaisunɨ numwaatɨ ahoyataise. Numwaatɨ ahoyatɨ kiyaisɨ sata nunjenataise. Utaaho Isɨhiyai Japɨhɨ Numwaatɨ Iwinjatɨtandɨ Autaahaatɨho ahɨwisɨho aunahɨpatɨ maahɨwɨta noaipaitaise? tatɨ kiyai nunjenataise.
23243  MAT 2:5  Nunjesɨhɨ kiya satɨwɨ kaundawaatopo, Kɨmatɨ yapɨpatɨ Judiyaahandamɨ aunahɨpatɨ Betɨrehemɨhanda noaipaitaise. Iyataatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho pɨropetɨho wo pɨwɨha wa satatɨ jɨpatɨpiyatɨ ahaisɨhaare.
23244  MAT 2:6  Sahɨ yapɨpatɨ Judiyaahandamɨ aunahɨpatɨ Betɨrehemɨhanda bimohiyɨhiyaate samɨ aunahɨpatɨ gwɨharaahatɨndaahandɨ kandɨ katɨ kapɨhata autaahɨtɨtaise. O amɨ apaapɨmaato amɨ samɨhatɨhapɨ awaisɨho wo noaipatɨ nisɨ isɨhiya Isɨraherɨhiyai iwinjaatɨ bimɨtaise, tatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho katatɨ ahaisɨhaare, undɨwɨ Erotɨhoai kaundawaatopo.
23246  MAT 2:8  Nunjesɨhɨ kiya wihoaaŋɨha kaundauhɨ amɨ ko kiyai jaiwɨta saundataase. Nɨngimaawɨ nundɨ kopɨ gaapundɨtɨ mepɨ autaahemwaitaano. Isɨ sahɨ nuwɨ baiwɨ sonjɨ metonjapɨ daapɨ mmonɨwɨ kaiwɨse. Aiwɨ sonjɨ metonji daapɨ usonɨwɨmapɨ nɨngi napɨwɨ kandɨtaatɨwe, undatɨ kiyai Betɨrehemɨhandaahapɨ natausaasataise.
23251  MAT 2:13  Aihɨ isɨhiya ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨhiya aimɨ niyauhɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho nehɨ koai wo yapepataahɨ Josepɨhoaapɨhɨ noaipatɨ saundataase: Kɨnyɨ ketɨ dosisɨ metɨhonjisunɨ sanaatisunɨ numwaasisɨ yanɨhɨmapɨ yapɨpatɨ wɨtɨ Isipɨhandaahapɨ numwe. Numbwɨ bimambɨpɨ nɨwahonɨnɨ kahɨtisanɨhura japɨhɨ napɨtaapo amɨ Erotɨho metɨhonji tiwɨtandɨ daitaiso, undataase.
23253  MAT 2:15  Siyatɨ Josepɨho notɨ Isipɨhanda bimaamɨ notɨ Erotɨho napwisurandaise. Aihɨ Awaisɨho Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha jɨhura komɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨhomɨhetapɨ katisɨha ka akaaha tɨtɨhɨ noaipataise. Iyataatɨ Autaahaatɨho sandaase, Nisɨ Maasɨhɨho Isipɨhanda bimihɨ nɨnɨ gandɨ japɨhɨ numwaataayo, tatɨ katisɨha akaaha noaipataise.
23256  MAT 2:18  Maarɨho asɨpaiwɨ aungwohandɨ gohɨtɨhandamɨ ŋuŋaaha aunahɨpatɨ Ramaahanda noaipasɨhɨ isɨhiya atisawaayopo. Sandɨ Reserɨhaatɨ kaatamɨ metɨhonya konyaanɨhɨ napopɨ apɨpaahonya owetauhɨ gotaasɨ kaatisɨ isɨhiya wɨndɨ nepɨ napaisaatumaamaitaapo, tatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨho Jeremiyaahomɨ maahomwaaŋapɨ katisɨhaare.
23258  MAT 2:20  Isɨhiya metɨhonji tiwɨtaatɨwiyohiyɨhiya aimɨ napopo. Isɨ kɨnyɨ metɨhonjisunɨ sanaatisunɨ numwaasi yapɨpatɨ Isɨraherɨhandaahapɨ dosi naiwɨse, undataase.
23261  MAT 2:23  Niyatɨ yapɨpatɨ Garirihandamɨ aunahɨpatɨ taunɨhandɨ maipɨhonjɨ Nasaretɨhando tɨwɨ ambɨhɨtohɨpata bindataise. Iyataatɨ isɨhiya Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atiwɨ nepɨ ausaahohiyɨhiya jɨhura pɨwɨha satɨwɨ katohɨha akaaha noaipataise. Kiya kopɨ satawaatopo: Ko Nasaretɨhandaahapɨhore, tɨwɨ ambɨhɨtɨtaapo, tɨwɨ kiya katawaatopo.
23263  MAT 3:2  Sahɨ samɨ maipɨhaiwa namapɨ nepemaitɨwɨ Autaahaatɨhoenda napɨwɨse amɨ Autaahaatɨho isɨhiyaanɨ nahatiyaanangi osamatɨ nyainjaatɨ bimɨtandɨhura aimɨ nasatɨ detɨndaiso, tatɨ pɨwɨha ausaataise.
23264  MAT 3:3  Iyataatɨ Jonɨho so jɨhura Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨho Aisaiyaahomɨhetapɨ Autaahaatɨho katisɨhore. Iyataatɨ Autaahaatɨho Aisaiyaahomɨhetapɨ satatɨ kandaase: Isɨhiya iwɨwɨrɨho owehapɨhapɨ utaaho wo pɨwɨha satatɨ gandaase. Awaisɨhopɨ daihɨra daawupwɨ tɨtɨhepumapɨse. Tɨtɨhepumapɨ baiwɨse ndaase tatɨ Aisaiyaaho kandaase.
23268  MAT 3:7  Aihɨ isɨhiya taahiyɨhiya Parisihiyaunɨ amɨ Satiyusihiyaunɨ waapoho naitaatɨwɨ nasauhɨ Jonɨho kiyai usonataise. Aihɨ Jonɨho kiyai usonataatɨ ko kiyai saundataase. Sahɨ akwɨranɨho tataapwɨnɨhomɨ mwaayaatisɨ sapɨ Autaahaatɨhoai apowindɨhandɨ nemapɨ yanɨhɨmaitɨhaawo tɨwɨ sandɨ sahɨ kaitaawɨ owetise.
23269  MAT 3:8  Isɨ sahɨ saiwɨ satɨwɨ, Nyahɨ nyamɨ maipɨhaiwa aimɨ namawaatɨ akɨtɨnɨhɨ nepemaitaatɨ Autaahaatɨhoenda aimɨ akɨtɨnɨhɨ nasɨhaayo, tɨwɨ isɨhiyai nunjawɨ akɨpɨpa kaiwɨ tɨtɨhɨ daiwɨse.
23270  MAT 3:9  Isɨ sahɨ samɨ maarɨhoaatɨhapɨ satɨwɨ, Nyahɨ Abɨraahamɨhomɨ mwaayaanɨ maatiyaanɨ saisatoyaanisɨ Autaahaatɨhomɨhiyaanɨne. Isɨ Autaahaatɨho nga nyangi nehɨ nanɨhiyatɨ nanyamaitaise, maatɨwɨse amɨ sahɨhɨmetisɨ Autaahaatɨhohɨ kɨmaiwa nawɨmaiwa netɨ nga Abɨraahamɨhopɨ komɨ saisatoyematɨ kiyatɨ ahaitaise.
23271  MAT 3:10  Iyataatɨ mwɨsɨha ipatamɨ tambɨpɨhɨ aimɨ ahondaise. Isɨ ipatɨ nahatepɨ yandɨpɨho biyatɨ gaaho wɨndɨ namingohonɨhati Autaahaatɨho tisatatɨ sisɨhaapɨhɨ tɨhoaitaise, undatɨ Jonɨho Parisihiyaisunɨ amɨ isɨhiya Satiyusihiyaisunɨ kaundataase.
23272  MAT 3:11  Iyatɨ isɨhiya nahatiyaisɨ saundataase, Nɨnɨ sahɨ nepemaitotɨhandapɨ gwɨnyaataatɨ sahɨ nepemaitotɨhandɨ nasisatɨ nehɨ waapohoraahɨ baasusataayo. Isɨ amɨ utaaho nisɨ ipotɨ napisɨho so Itɨpɨho Gaahoraahunɨ amɨ Itɨpɨho komɨ sisɨha watɨpɨhaaraahunɨ otɨhatɨsema yutɨhɨraahamatiyatɨ nasamaasaitaise. Iyatɨ ko nɨngi nanɨtipɨhaatɨ apɨpaahɨ awaisɨhore. Isɨ nɨnɨ komɨ asuipatɨ nehɨ otɨpɨpatɨho kaipatamataindɨ nga nambɨndɨ nɨwusohaitandɨ awaisɨhonɨnɨ gaahonɨnɨmaahe.
23273  MAT 3:12  Iyatɨ nisɨ ipotɨ napisɨho isɨhiya nahatiyai netɨ tipɨtapaatɨ usondandɨ komɨ ikwɨrɨ tɨmendaisɨ amɨ utaaho nandapa akɨpɨpa kɨpotaatɨ maipɨhapa napɨpatɨ nemasɨpatamatiyatɨ kaitando. Nematɨ nandapa akɨpɨpa aŋɨhandɨ nandapaapɨ aŋɨmatindɨhandaapɨhɨ netɨ ahaitaise. Ahiyataatɨ nandapa maipɨtihɨ nemasɨpɨpa netɨ sisɨha kaanɨhɨ namaayotatɨ tɨhisɨhaapɨhɨ tɨhoaitaise. Isɨ amɨ sahɨ nepemaitɨwɨ Autaahaatɨhoenda napɨwɨse ko sangi japɨhɨ nasamaito, undatɨ Jonɨho isɨhiya koenda nasohiyɨhiyai kaundataase.
23275  MAT 3:14  Aihɨ Jonɨho Jisaasihoai nɨwisapuwɨtotatɨ saundataase. Kɨnyɨ nɨngisɨ waapohora baanusɨtaapɨsɨ amɨ nɨnɨ gisɨ baahusɨtandɨ kɨnyɨ nisenda napaapɨ napise? undataase.
23276  MAT 3:15  Undihɨ Jisaasihomɨha saundataase. Gaasɨ nɨnɨ katohɨmumwaaŋɨ kamwaaŋɨ kɨnyɨ kaime. Amɨ siyaha kiyahaawɨ Autaahaatɨho tɨtɨhɨ maaritatɨ gwɨnyaasɨmumwaaŋɨ kaitɨhaawo, undataase. Undihɨ Jonɨho namatɨ Jisaasiho kaundimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ kiyatɨ Jisaasihoai baawusataise.
23278  MAT 3:17  Aihɨ yamɨhapataatɨhapɨ Autaahaatɨho pɨwɨha wa sata kandaase. Kɨmo nisɨ Maasɨhɨho akohoe. Maasɨhɨhotihɨ Koaisɨ nɨnɨ maarɨho aungwohandɨ nunyatɨ maarɨho koai wɨwitɨhore, tatɨ pɨwandaase.
23281  MAT 4:3  Aihɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ nasataise. Nasatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha nemasotatɨ Jisaasihoai saundataase: Kɨnyɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhomɨ mwaahoŋɨtapaapaahɨ ye nɨnɨ kɨmɨkonɨne tɨpɨ nɨngi nepɨ nanisapɨ kɨmaiwa nawɨmaiwa noaipatɨ nandapa bɨretɨhandimatonɨhɨ kɨnyɨ nepɨ nandaapɨ kaunde, undataase.
23282  MAT 4:4  Undihɨ Jisaasihomɨha saundataase, Owe! Amɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha sandaase. Nehɨ nandapa bɨretɨhandɨhɨhɨ isɨhiyai kiya asɨyaimatɨwɨ bimɨtaatɨwɨhandɨ wɨndɨ nunyataamaise. Owetise. Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha nahatewa komɨ maahomwaaŋapɨ katiwaiwa atiwɨ nepɨ japepihɨrauhɨ isɨhiyai kiya asɨyaimatɨwɨ bimɨtaatɨwɨhandɨ nunyataise, ndaase, undataase.
23284  MAT 4:6  Ahɨwisatosatɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ Jisaasihoai saundataase, Kɨnyɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhomɨ mwaahoŋɨtapaapaahɨ kɨmasɨnapɨ mɨhaapɨ naapwaate. Amɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha satatɨ jɨpatɨpindiso. Nɨnɨ kinyapɨ nisɨ enjerɨhiya otɨpɨpatɨhiya yamɨhapataatɨhɨ bimohiyɨhiyai nandusoaasisanɨhɨ kiya kiyaamɨ ikwɨraatɨhɨ gi giwasaihɨ nawɨhaara kɨnyɨ auhɨrɨa sundɨpɨhoaisangi wɨndɨ asundɨmusoaitaise, tatɨ pɨwɨha aimɨ jɨpatɨpindisɨ naapwaate, undataase.
23285  MAT 4:7  Undihɨ Jisaasiho komɨha saundataase. Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wa sandaase. Kɨnyɨ kinyɨ Awaisɨho Autaahaatɨhoai napitaise tɨpɨ namunjenɨme, daase, undataase.
23287  MAT 4:9  Nunjatosatɨ Jisaasihoai saundataase, Kɨnyɨ nisapɨ maarɨnitɨpɨ atotɨpɨnɨwesapɨ mepɨ autaahepɨnɨmasamaahɨ saiwa nahatewa gi nahɨmɨto amɨ kaiwa kɨnyɨ jatɨtaapo, undataase.
23288  MAT 4:10  Undihɨ Jisaasiho Bwaasɨrɨhɨri saundataase. Bwaasɨrɨhɨraŋe kɨnyɨ ahe. Kɨraŋɨnɨhɨ numbɨmape. Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wa sataha yaha ahondaise. Kɨnyɨ kinyɨ Awaisɨho Autaahaatɨho naasoaisaahɨhɨ nepɨ mepɨ autaahemape. Aimbɨ otɨpɨpatɨ naasohɨ komɨhatɨhɨhɨ kawime, tatɨ ahondaise, tatɨ Jisaasiho Bwaasɨrɨhɨri kaundataase.
23293  MAT 4:15  Yapɨpatɨ Sepɨyuraanɨhomɨhiyaamɨhatamunɨ yapɨpatɨ Napɨtaaraihomɨhiyaamɨhataahɨ durɨhɨramɨhihoaaŋɨ waapɨhaatɨ Jorɨtaanɨhaatɨ nahaitɨwɨ wihɨnɨ mɨhihɨnunɨ amɨ Judaahiyaamɨ dawaataatɨ bimohiyɨhiyaamɨ yapɨpatɨ Garirihandamɨ wihoaaŋɨhata noaipasɨhɨ aimɨ mmonawaayopo. Iyataatɨ isɨhiya napwɨtaatɨwɨhandamɨ asɨhatindɨhandaatɨhɨ bimohiyɨhiyaapɨhɨ nausainjɨtɨhandɨ aimɨ noaipataise.
23294  MAT 4:16  Kapɨhɨ isɨhiya asɨhatindɨhandaatɨhɨ bimohiyɨhiya nausainjɨtɨhandɨ awaindɨhandɨ noaipasɨhɨ aimɨ mmonɨhohɨpatamataiwɨ isɨhiya Judaahiyaamɨ dawaapɨpɨhiya Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha akɨtɨha atɨhomisohiyɨhiya atiwɨ mmonɨwɨ naitaapo. Iyataatɨ siya isiya napwɨtaatɨwɨhandamɨ asɨhatindɨhandaatɨhɨ bimohiyɨhiyaapɨhɨ nausainjɨtɨhandɨ aimɨ noaipataise, tatɨ Aisaiyaaho katisɨha Jisaasiho kapɨhɨ otɨpɨpatɨ kiyatɨ bindata akaahemataise.
23295  MAT 4:17  Aihɨ suraapɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨ namasatɨ pɨwɨha ausaataise. Ausaataatɨ satatɨ ausaataise, Autaahaatɨho isɨhiyai iwinja bimɨtandɨhura aimɨ nasatɨ detɨndaisɨ sahɨ maipɨhaiwa kiyohɨwaiwa namapɨ nepemaitɨwɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaapɨse, tatɨ Jisaasiho pɨwɨha ausaataise.
23297  MAT 4:19  Aihɨ kuri Jisaasiho saundataase, Sahuraahɨ nɨngi nanipinjai namɨse Autaahaatɨhomɨ isɨhiyaimatɨtaatɨwɨhiyai numwaitaatɨmɨ nɨnɨ kaindɨsasɨtaano, undataase.
23306  MAT 5:3  Isɨhiya usa Autaahaatɨhomɨhaiwaapɨ maarɨhoaatɨhɨ nenoaahɨtɨwɨ sangɨ waatɨ neho tɨwɨ bɨpi napaisaatɨ ipatisanɨwɨ gwɨnyaahohiyɨhiya gaasɨ maaritɨwɨse, amɨ Autaahaatɨho kiyai gaahatɨ kawɨsatɨ amɨ winja bindataiso.
23312  MAT 5:9  Iyataatɨ isɨhiya usa itɨhɨnnɨwɨ tɨmunɨwɨ bɨpi maarɨho namɨnɨwɨ napaisaatɨ bimɨtaatɨwɨhandapɨ andɨtitɨwɨ isɨhiyaamɨ otɨhapɨhɨ otɨpɨpatɨ kiyohiyɨhiya siya Autaahaatɨhomɨ metɨhonyaimatawaawɨsɨ gaasɨ maaritɨwɨse.
23313  MAT 5:10  Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa tɨtɨhɨ Autaahaatɨhomɨ gwɨnyaasɨrɨhɨretɨ japepihɨrɨwɨ kaisaihɨ kandapɨ isɨhiya usa naaŋɨhandɨ numwisaihaahɨ gaasɨ kiya maaritɨwɨse amɨ Autaahaatɨho aimɨ kiyai iwinja bindataiso.
23314  MAT 5:11  Iyataatɨ sahɨ nisɨhiyaatɨtɨwɨ amɨ nisɨhɨretɨ japepihɨrɨwɨ kaisaihɨ isɨhiya usa sangi jasonawaawɨ nisapɨsatɨwɨ pɨwɨha ainjotaha maahoaipɨsaupwɨ kasatɨwɨ naaŋɨhandɨ nasanyawɨ pɨwɨha maipɨhaiwa jaiwɨtɨwɨhaiwa kasatisaihaahɨ gaasɨ nehɨ maaritɨwɨse.
23315  MAT 5:12  Iyataatɨ amɨ jɨhura nisɨ pɨwɨha atiwɨ nepɨ anusaahohiyɨhiyaisangi saiwɨ sangi kasisohɨtɨmandamataiwɨ yaawatɨ naaŋɨhaiwa nunyawɨhiyaare. Iyataatɨ samɨ gaahaiwa awaiwaiwa naitaatɨwɨhaiwa Autaahaatɨho tɨmaŋiwaiwa yamɨhapataatɨhɨ ahondaise. Ahondaisɨ asakaiwɨ maaritɨwɨ sisɨwɨ aunɨhaiwɨse, undatɨ Jisaasiho kaundataase.
23316  MAT 5:13  Sata kaundatosa amɨ pɨwɨha wa sɨwipatɨ namɨhana saundataase. Sahɨ kɨmaapɨ yapɨpatambɨhiyaapɨ sapɨpaamataiwɨhiyaate. Isɨ sapɨpaamɨ jɨpaindɨhandɨ owetonɨhɨ nyahɨ napitiyaatɨ kaisaihɨ sapa sapɨpa noaipatɨ japɨhɨ jɨpaitaise? Sapɨpa siyatɨ maipɨtahapa namaanɨwɨ namasaihɨ isɨhiya itɨpapɨ nopɨsasɨwɨ daitaapo.
23317  MAT 5:14  Aiwɨ amɨ sahɨ yapɨpatambɨhiyaapɨ sisɨha nausainjɨhaamataiwɨhiyaate. Isɨ aunahɨpatɨ wɨtɨ sisɨhaisahatɨ sisɨhoaasɨnɨ ahendaahatɨ wɨndɨ noaatatɨ ahɨmetɨtaise, nehɨ auta ahetɨtaise.
23320  MAT 5:17  Iyataatɨ sahɨ nisapɨ ko wɨnɨhapɨpaunɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atiwɨ nepɨ ausaahohiyɨhiyaamɨ pɨwɨha katohɨwaiwaunɨ netɨ nemaitandɨ nasataise tɨwɨ wɨndɨ gɨmunyaapɨse, owe. Nɨnɨ saiwa nemaitandɨ nasataamaayo, owe. Nɨnɨ nehɨ kaiwa netɨ akɨwaiwemaitandɨ nasataayo.
23324  MAT 5:21  Iyataatɨ wɨnɨhapɨpa isɨhiyaisɨ timaamape tɨwɨhapa aimɨ samɨ jaasoya nehopo. Nepɨ sangi wɨnɨhapɨpa kapa katɨwɨsasauhɨ sahɨ aimɨ atiwɨ gwɨnyaapɨhiyaate. Iyatɨ amɨ pɨwɨha andɨtɨwiwɨha sataha aimɨ atiwɨhiyaate: Utaaho wo isɨhiyai tiwamataataahɨ so pɨwɨha tipɨtapaatɨ mmondandɨhoaapɨhɨ noaipaitaise, tɨwɨha atiwɨhiyaate.
23329  MAT 5:26  Sahisaihɨ kɨnyɨ napwɨtohɨtɨhandaatɨhɨ bimaamɨ numbwɨ kinyɨ maipɨhaiwa owemaitaapɨ nawɨho wɨndɨ namunyapaapaahɨ kɨnyɨ wɨndɨ namasi namoaipaitaise, hɨtɨtɨ akɨtɨnɨhɨ waapɨhɨndɨ kahɨtataato, undatɨ Jisaasiho isɨhiyai kaundataase.
23330  MAT 5:27  Kaundatosa pɨwɨha kɨma kaamɨ wa sata kaundataase, Pɨwɨha waisangi sataha jɨhura noaipasɨhɨ aimɨ atiwɨhiyaate: Kɨnyɨ usɨhiya asɨhiya usaamɨhiyai ikomaawɨnɨme, tatɨ pɨwɨha aimɨ ahotihɨ atiwɨhiyaate.
23332  MAT 5:29  Iyataatɨ kinyɨ ndɨha ikwɨrɨ gaahɨraihoaaŋɨha maipɨhaiwa kaitaapɨhaiwaatɨhɨ nangɨmaasi niyonaahɨ ka namwaapɨ yotɨme. Yotisamɨhɨ kɨnyɨ utaahoŋɨ nahatongi nepɨ sisɨha tumwipɨhaapɨhɨ wɨndɨ yamaahotɨto.
23334  MAT 5:31  Iyataatɨ pɨwɨha jɨhura siyaha noaipataise. Utaaho wo komɨ apwaataati namataataahɨ gaasɨ nehɨ nanɨhiya utɨpɨhandɨ wɨndɨ namaatɨnohɨtɨhandɨ nasɨpatɨtaatɨwɨhandɨ nunyatɨ natausaasane, taha pɨwɨha jɨhura noaipataise.
23336  MAT 5:33  Iyataatɨ amɨ pɨwɨha waisangi samɨ jaasoya aimɨ nepɨ kasatauhɨ aimɨ atiwɨhiyaate. Iyataatɨ sa pɨwa siyate: Wapa kaitaapɨ Autaahaatɨhomɨ ambɨpataahapɨto tɨpɨ katɨpɨ ahaingɨpɨpa nanɨpimatɨpɨ nepɨ namopɨsasɨpɨ akɨpɨpa kaime, taha aimɨ jɨhura noaipasɨhɨ sahɨ atiwɨhiyaate.
23337  MAT 5:34  Atisauhɨhandɨ kandɨ nɨnɨ sangi sandɨ kasatataato, Ahomunɨ ahapaamunɨ ambɨpata sapa saitaano, tɨpɨ pɨwɨha katɨpɨ wɨmisase, owetane. Nehɨ akɨpɨpaahɨ kaime. Iyapaapɨ yamɨhapataatɨhapɨto maatɨme. Amɨ sapɨhɨ Autaahaatɨhomɨ mɨtɨhomasɨpɨpɨhiso.
23338  MAT 5:35  Iyapaapɨ amɨ yapɨpataahapɨto maatɨme, amɨ sapɨhɨ Autaahaatɨhomɨ auhɨrɨmasɨpɨpɨhiso. Iyapaapɨ amɨ aunahɨpatɨ Jerusaremɨhandaahapɨto maatɨme, satɨ isɨhiyaamɨ Kiŋɨho Mɨtɨho Awaisɨhomɨ aunahɨpatiso.
23339  MAT 5:36  Iyapaapɨ amɨ kɨnyɨ nisɨ mɨtɨhoaatɨhapɨto, tɨpɨ pɨwɨha katɨpɨ wɨmisase kɨnyɨ kinyɨ mɨsisɨha wɨndɨ kɨhoepɨhemapɨ asɨhahemaamaitaise. Owetise. Autaahaatɨho sawahomɨhande.
23340  MAT 5:37  Kɨnyɨ utaahoŋɨ ainahɨhoŋɨtapaapaahɨ kɨnyɨ pɨwɨha katisamɨha isɨhiya akɨte tɨwɨ naitaapo. Isɨ kɨnyɨ kinyɨ pɨwɨha aye kaitaano, tɨpɨ owe kamaitaano, te. O amɨ kaamɨ tiwatɨhaatɨ bipinjapɨ pɨwɨha wa katapaapaahɨ sa kinyɨ maarɨho jahɨho maipɨhomɨhaare. Iyatɨ amɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ kɨramɨha bihɨwainjataise.
23341  MAT 5:38  Iyataatɨ pɨwɨha wa jɨhura siyaha aimɨ noaipasɨhɨ atiwɨhiyaate. Iyataatɨ sa pɨwa siyate: Utaaho wo ndɨha nangumwaahonɨhoai amɨ komɨha wihoaaŋɨ namwaape. Amɨ wo mangɨrɨ tiwa nangɨwonaahɨ amɨ komɨhɨrɨ wihoaaŋɨ tipɨ nawe, tɨwɨ pɨwɨha katauhɨ atiwɨhiyaate.
23346  MAT 5:43  Iyataatɨ pɨwɨha wa jɨhura aimɨ noaipasɨhɨ sahɨ aimɨ atiwɨhiyaate. Iyataatɨ pɨwɨha sa siyahaare, Kinyɨ naisɨhiyai maarɨho nunyapaapɨ amɨ tiworisai maarɨho namunye, taha jɨhura noaipasɨhɨ atiwɨhiyaate.
23351  MAT 5:48  Isɨ samɨ Japɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho tɨtɨhɨ gaaho ainahɨho saasanotahosɨ sangisangi katɨ nepɨ tɨtɨhɨ kaiwɨ gaahiyaatɨ ainahiyɨhiyaatɨ saasanotahiyaatimatɨwɨse, undatɨ Jisaasiho isɨhiyaisɨ saiwa kaundataase.
23352  MAT 6:1  Jisaasiho satatɨ kaundatosatɨ amɨ pɨwɨha wiwa saundataase. Isɨhiya usaapɨ nyangi nyainjaitotɨwɨ wiwa gaahaiwa kiyaamɨ ndɨhetɨ kamaiwɨse. O isɨhiyaamɨ ndɨhetɨ saiwa kiyawaawaahɨ samɨ Japɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho sapɨ gaahaiwa tɨmaŋa ahɨsiwaiwa wɨndɨ kandapɨ namaasamɨtaise.
23353  MAT 6:2  Iyataatɨ isɨhiya kahapaamapɨpa owehiyaisɨ wapa kiyaisɨ andɨtɨwiwɨtandɨhapa numwɨtaatɨwaahɨ bɨpi napaisaatɨ nunyawɨse. Iyataatɨ isɨhiya usa otaatapɨhiya isɨhiya nyainjawaawɨ nyamɨ ambɨpatɨ nepɨ autaahɨ awaindepɨnyamaitotɨwɨ asakaiwɨ auta aŋaaŋɨ pɨwɨhaapɨ ahoyanohɨwaiwaatɨhunɨ daihɨraunɨ isɨhiya usaisɨ andɨtɨwiwɨtandɨhaiwa nunyawaayopo. Aisɨ sahɨ kiyaamɨ kiyohɨrɨhɨretɨ kamaiwɨse. Iyawaawɨ sahɨ baiwɨ gwɨnyaapɨse kiya kiyaamɨ isɨhiyaamɨhetapɨ naitaatɨwɨ kiyohɨwaiwa aimɨ nesihiyaasɨ Autaahaatɨho wɨndɨ ipotɨhura wapa namumwɨtaise.
23356  MAT 6:5  Iyataatɨ kɨnyɨ kɨwahoŋɨ gaapundapaahura isɨhiya otaatapɨhiyaamataimbɨ gaapɨmundɨme. Siya otaatapɨhiya gaapundawaahura isɨhiya nyainjaitotɨwɨ aŋaaŋɨ pɨwɨhaapɨ ahoyanohɨwaiwaatɨhunɨ isɨhiya ahoyanɨhauhɨhapɨhunɨ maaritɨwɨ auta dopɨ bitotawa Autaahaatɨhopɨ gaapundɨwɨhiyaare. Sahɨ baiwɨ atiwɨ gwɨnyaapɨse kiya aimɨ kiyaamɨ kiyohɨwiwaapɨ wihoaaŋɨhapa nesihiyaasɨ Autaahaatɨho ipotɨhura kiyai wapa namumwɨtaise, apɨpaahɨ owetɨtaise.
23358  MAT 6:7  Iyataatɨ sahɨ Autaahaatɨhopɨ gaapundawaahura isɨhiya Autaahaatɨhopɨ gɨmunyaahohiyɨhiyaamatɨmaiwɨse. Kiya gaapundawaahura nyahɨ utaarɨhandɨ pɨhɨta gaapundɨmɨ naisaihɨ atɨnyitotɨwɨ utaarɨhaiwa gaapundɨwɨhiyaare.
23360  MAT 6:9  Isɨ sahɨ saiwɨ kɨmɨretɨ gaapundɨwɨse Nyamɨ Apɨhoŋɨ yamɨhapataatɨhɨ Bimingɨhonye, kinyɨ ambɨpatɨ nyahɨ naimawa awaindewaama onaahɨtewaamaitaano.
23364  MAT 6:13  Aimbɨ kɨnyɨ nyangisɨ wapa nanyisenatɨ nyapatitandɨhaiwaatɨhɨ nanyamaasi namumwe. Kaiwaatɨhapɨ nyangi nanyamaape. Iyapaapɨ kɨnyɨ nyangi nyainjaapɨ bindapaise. Kɨnyɨ watɨpɨhoŋe. Kɨnyɨ saasanotahoŋe. Koŋɨnɨhɨ saimbɨ bindapaise. Akɨte.
23365  MAT 6:14  Baiwɨ atiwɨse. Isɨhiya usa sangi maipɨhaiwa kasisohɨwaiwa nepumwawaawaahɨ samɨ Japɨho yamɨhapataatɨhɨ Bimisɨho amɨ samɨ maipɨhaiwa nesamaitaise.
23367  MAT 6:16  Iyataatɨ sahɨ nandapa namaanɨwɨ onaiwɨ bindawaahura isɨhiya otaatapɨhiya isɨhiya usa nyangi nyasondotɨwɨ kiyohɨpatamataiwɨ isemetɨwɨse. Akɨtɨnɨhɨ sandɨ kasatataato isɨhiya siyohiyɨhiya kiyaamɨ sandɨ siyohɨtɨndamɨ wihoaaŋɨhapa aimɨ nesihiyaare.
23370  MAT 6:19  Kɨmaapɨ yapɨpataapɨhɨ sawanaatapɨ kahapaamapɨpa ikɨpɨpa gaahaiwa nepɨ ahomaayawɨse. O saiwa nepɨ ahoyawaawaahɨ kahɨho naapɨho nanatunɨ yosoaamatatunɨ amɨ aŋaaŋɨ nawɨtapɨ ikonjaihɨ samɨ ikɨpɨpa kahapaamapɨpa gaahaiwa nopɨsasɨna owetɨtaise. Iyonɨhɨ samɨ maarɨhoaisangi kaiwaisa maawɨ ahoyatɨ owetɨtaise.
23373  MAT 6:22  Iyataatɨ ndɨha ambɨpati daihɨra nunjɨtandɨ sisɨhaamatiyahaare. Isɨ amɨ kinyɨ ndɨha saasanotahandaataahɨ kinyɨ ambɨpatisangi nga biyatɨ saasanotɨtaise.
23375  MAT 6:24  Iyataatɨ utaaho wo awaisururɨ yahuramɨ otɨpɨpatɨ ahoyatɨ isɨwatataatɨ otɨpɨpatɨ kamaitaise, owetɨtaise. Nehɨ woaisaahɨhɨ maarɨho nunyataatɨ woaisɨ maarɨho namumwɨtaise. Iyatɨ woaisɨ biya anɨtisa isɨwatata woai namatɨ pohipɨwisamaitaise. Isɨ sahɨ saiwɨ noaipapɨ Autaahaatɨhomunɨ kahapaamapɨpa nawɨhomunɨ otɨpɨpatɨhiyaatimaamatɨtaapo.
23376  MAT 6:25  Aihɨ nɨnɨ sandɨ kasatataato samɨ ambɨpatapɨhapa nandapa waapoho apotɨhɨrɨ napa newa nana niyoaitɨhaawe tɨwɨ waatɨ pɨhɨtɨwɨ wɨndɨ gɨmunyaapɨse. Autaahaatɨho samɨ ambɨpatɨsangi nasamihɨhatisɨ ko kati nunyawɨ andɨtɨwiwɨtaatɨwɨhapa nandapa namaasamɨtaiso? Iyatɨ amɨ ko samɨ ambɨpati namaasapɨ nɨwusoaitaatɨwɨhapa yutɨhɨrɨ apotɨhɨrɨ namaasamɨtaiso? E nasamɨtaiso?
23379  MAT 6:28  Aisɨ sahɨ napaapɨ apotɨhɨrɨ owetiso tɨwɨ pɨhɨtɨwɨ gwɨnyaahopo? Tandɨpɨho napitiyatɨ nawataise tɨwɨ usonɨwewɨse. Tandɨpɨho otɨpɨpatɨ kiyatɨ apotɨhɨrɨ nasatɨ niyotaiso tɨwɨ usowɨse.
23382  MAT 6:31  Isɨ samɨ nanɨwɨ niyoaitaatɨwɨhapaapɨ pɨhɨtɨwɨ gwɨnyapenawaawɨ pɨwɨha wɨndɨ samaatɨwɨse: Nyahɨ nandapa waapoho maahapa nandɨhaawe? Iyaatɨ apotɨhɨrɨ maahapa niyowaatɨ nipaatɨtɨhaawe? tɨwɨ pɨhɨtɨwɨ gɨmunyaapɨse.
23385  MAT 6:34  Isɨ asisɨha bousonɨhapɨhaiwa aipɨ nepɨ wanɨ kɨmura pɨhɨtɨwɨ maarɨho naaŋonɨhɨ gɨmunyaapɨse. Bousonɨhapɨhaiwa nehɨ kuraapɨhaiwaasɨ asisɨha wanɨmetapɨhaiwa baiwɨ gwɨnyaapɨ kaiwɨse. Asisɨha naasɨ naasaahɨ tɨtɨhɨ ketapɨhaiwa naaŋɨhaiwa tisaitataise, tatɨ Jisaasiho isɨhiyai kataunjataise.
23386  MAT 7:1  Iyatosatɨ Jisaasiho pɨwɨha wa sata kataunjataise. Sahɨ isɨhiya usaapɨ saiwɨhiye saiwɨhiye tɨwɨ topɨtaata wonamaatɨhɨ tipɨtapaapɨ wɨndɨ mausowɨse amɨ Autaahaatɨhoaisangi wɨndɨ siyatɨ sangi kamaasito.
23392  MAT 7:7  Sahɨ wapa nausetɨtonɨhapaapɨ Autaahaatɨhoaisɨ nunjenawaawaahɨ ko kapa nasamɨtaise. Aiwɨ amɨ sahɨ wapa nihɨrɨna noaasandonɨhapaapɨ pɨhɨtɨwɨ daawaawaahɨ kapa Autaahaatɨho nasisɨtaise. Aiwɨ amɨ wapa maasomwaaŋɨ napwɨtonɨhapaapɨ sahɨ maasomwaaŋɨ tiwisaihaahɨ Autaahaatɨho nuwatɨ kapa nesamɨtaise.
23394  MAT 7:9  Isɨ samɨ womɨ metɨhonjɨ sapɨhoai nandapa bɨretɨhandapɨ nunjenɨhonɨhɨ nawɨha nemwɨtaiso? Owetɨtaise.
23398  MAT 7:13  Naaŋɨhandɨ apɨpaahandɨ naitaatɨwɨ nutaatɨwɨhapɨhapɨ onepatunɨ daihɨraunɨ taapwɨnɨ awaiwaure. Aihɨ isɨhiya tɨtaahiyɨhiya nanɨhaiwɨ nandaapɨ taawɨ daihɨra kɨra nowaayopo. Isɨ sahɨ baiwɨ onepatɨ maipɨhinjaatɨhɨ nandaapɨ daihɨra maipɨhinjaatɨhɨ naiwɨse.
23400  MAT 7:15  Isɨhiya pɨwɨha jaiwɨtɨwɨha ausaahohiyɨhiyaapɨ sahɨ baiwɨ jaawo. Isɨhiya siya jaipɨsatɨwɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisawa newaahaare tɨwɨ kasatɨtaapo. Saiwɨ jaipɨsatɨwɨ samɨhatɨhɨ maasapɨho sipɨsipɨhandamataiwɨ napaisaatɨ aŋɨnɨ napɨtaapo. Nasaihɨ gaahiye tɨwaitaawɨ owetise. Siya isiya suhɨrɨ ainjɨhɨrɨhɨrɨ iko niyatɨ tahamasɨrɨhɨramataiwɨ kiyaamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ isɨhiyai nepɨ nopɨsasɨwɨ tahamanɨtaatɨwɨhaiwa kɨpwɨndahiyaare.
23406  MAT 7:21  Iyataatɨ isɨhiya jinjapɨhɨ nɨngisɨ Awaisɨhoŋe ndɨwɨ kandohiyɨhiya nahatiya yamɨhapataatɨhɨ nisɨ Apɨho Autaahaatɨho isɨhiyai iwinja bimindɨhandaatɨhɨ wɨndɨ namɨndaitaapo. Apɨpaahɨ owetɨtaise. Nehɨ isɨhiya Apɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨhomɨ maaritatɨ gwɨnyapesɨrɨhɨretɨ baiwɨ japepihɨrohiyɨhiya siyaahɨhɨ nisɨ Apɨho isɨhiyai iwinja bimindɨhandaatɨhɨ nandaitaapo.
23407  MAT 7:22  Iyataatɨ asisɨha ipotɨhetɨ isɨhiya taahiyɨhiya usɨhiya asɨhiya nɨngi sandɨtaapo. Awaisɨhoŋe, Awaisɨhoŋe, kinyɨ ambɨpataahɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisa newaatɨ ausaahaayo. Iyaatɨ kinyɨ ambɨpataahɨ itɨpɨho maipɨhaiwaisɨ nemahaayo. Iyaatɨ amɨ kinyɨ ambɨpataahɨ watɨpɨhaiwa kahatamatɨpetahaiwa kiyahaayo, ndɨtaapo.
23408  MAT 7:23  Ndɨwɨ kandisaihɨ sura nɨnɨ kiyaisɨ ausaatɨ tɨtɨhɨ saundɨto. Sangisɨ nɨnɨ apɨpaahɨ maipɨhonjisangi wɨndɨ maasɨsotɨhiyaate. Sahɨ maipɨhaiwaahɨhɨ kaiwɨhiyaate. Isɨ sahɨ nɨngi nanɨmasi nawɨsawitɨwɨ nuwɨse, undɨto.
23409  MAT 7:24  Isɨ isɨhiya usa nɨnɨ sangi nisɨ pɨwɨha kandɨsasohɨwɨmaiwa baiwɨ atiwɨ japepihɨrawaawaahɨ siya utaaho wo komɨ aŋaaŋɨ aŋɨmatɨtandɨ biyatɨ gwɨnyaatɨ kiyatosa mmonatɨ yapɨpatɨ watɨpɨhatetɨ yasɨha baahɨ mɨhaapɨ anɨtisatɨ mɨhotatɨ aŋɨmatipatamataiwɨhiyaare.
23412  MAT 7:27  Iyataatɨ naharisaho aŋaaŋɨ siyatɨ aripatɨ napaipataatɨhɨ aŋɨmatihɨ wipatɨ aungwohandɨ wipɨwatɨ usepuwatɨ itɨnambɨtɨhɨrɨ napoyaatɨ saiwa saaŋɨ aŋaangi netɨ kwɨtɨwa pimbapoya ikɨpɨndamasɨhɨ niyatɨ noaatɨwotɨ kɨrɨtoandahinjɨ tɨmahiyataise, undatɨ Jisaasiho isɨhiyai kataunja osasepɨhaataise.
23416  MAT 8:2  Aihɨ utaaho wo asaaha pɨsapɨpaisaho nasatɨ detɨ Jisaasihomɨhinɨ atotɨpɨwesatɨ bindataatɨ Jisaasihoai saundataase. Awaisɨhoŋe, kɨnyɨ nisɨ asaaha pisapɨmaiwa nepɨnɨmaitaapɨ maaritapaapaahɨ nepɨnɨmape, nɨnɨ noaipatɨ gaahonɨnɨtɨtaano? tatɨ nunjenataise.
23417  MAT 8:3  Aihɨ Jisaasiho asaaha pɨsapɨpaisahoai ikwɨrɨ ahɨwisataatɨ saundataase. Kinyɨ noaipapɨ gaahoŋimatɨtaapɨ nɨnɨ maaritataayonɨ kinyɨ pisapɨpa owetanɨhɨ kɨnyɨ noaipapɨ gaahoŋimate, undataase. Undihɨ ketɨ kuraanɨhɨ komɨ asaaha pisapɨpa owetihɨ ko noaipatɨ gaaho popɨtɨhoematataise.
23418  MAT 8:4  Aihɨ ko noaipatɨ gaahotisɨhoai Jisaasiho saundataase, kɨnyɨ baimbɨ atime. Kinyɨ asaaha pisapɨpa nɨnɨ nehɨmahohɨtɨmandapɨ isɨhiya nehɨhiyai ausaapɨ kamundɨme. Owetise. Nehɨ tɨtɨhɨ koŋɨnɨhɨ numbwɨ pɨrisihiya isɨhiyaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai nunyohiyɨhiyaapɨhɨ noaipape. Numbwɨ noaipasamɨhɨ kiya kinyɨ pisapɨpa akɨtɨnɨhɨ owendaiso tɨwɨ baiwɨ gisopɨ nangɨsapɨse. Aiwɨ kinyɨ asaaha pisapɨpa akɨtɨnɨhɨ owendaise hɨtisaihaahɨ namapɨ Autaahaatɨho nisɨ asaaha timbɨpa nenɨmataise undɨpɨ nunjɨtaapɨhapa kiyai nunye. Numwisamɨhɨ kiya kapa nepɨ Mosesihomɨ wɨnɨhapɨpa katimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ kinyapɨ tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai numwɨto, undatɨ Jisaasiho koai kaundataase.
23420  MAT 8:6  Awaisɨhoŋe, nisɨ otɨpɨpatɨho komɨ ikwauhɨrɨ bɨwatetɨ apɨpaahɨ aungwohandɨ yaawihɨ konɨhɨ nanototihɨ kahɨtataato, undataase.
23421  MAT 8:7  Undihɨ Jisaasiho koai saundataase, Gaasɨ nɨnɨ nundɨ koai tɨtɨhɨwiwɨtaano, undataase.
23422  MAT 8:8  Undihɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyaamɨ mɨtɨho Jisaasihoai saundataase. Awaisɨhonye, kɨnyɨ nisɨ aŋɨpɨpɨhɨ nambɨ nandaitaapɨ nɨnɨ gaahonɨnɨmaahe. Gaasɨ nehɨ pɨwɨha katisamɨhɨ nisɨ otɨpɨpatɨhomɨ timbɨpa owetɨto.
23423  MAT 8:9  Iyataatɨ nɨnɨsangi isɨhiya usa awaisawɨhiya ninjaawɨ bimauhɨ kiyaamɨ otɨtɨhɨ bindataahonɨne. Iyataatɨ amɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiya usa nisɨ otɨtɨhɨ bimauhɨ nɨnɨ kiyai iwinjaatɨ bindataayo. Iyataatɨ nɨnɨ utaaho woaisɨ, kɨnyɨ numwe! undonaahɨ atisa notaise. Aihɨ amɨ utaaho woaisɨ, kɨnyɨ namme! undonaahɨ atisatɨ ko nasataise. Aindɨ amɨ nisɨ otɨpɨpatɨhoai kɨnyɨ kɨmatɨ otɨpɨpatɨ kaime, undonaahɨ amɨ atisatɨ kiyataise. Saindɨhonɨnisɨ amɨ kɨnyɨ pɨwɨha katɨpɨ timbɨpa nemaitaapɨ watɨpɨhandisahoŋɨtihɨ nɨnɨ aimɨ gwɨnyaataayo, undataase.
23424  MAT 8:10  Undatɨ kaundihɨ Jisaasiho atisataatɨ pɨwɨha sa kaundihiyataatɨ yayamatɨ mɨtaahɨ gwɨnyapenataise. Siyatɨ gwɨnyapenataatɨ namatɨ isɨhiya koaisawɨ maasɨ daiwɨ bitohoyɨhiyai saundataase. Isɨhiya usa utaamo kɨmo biyatɨ gɨwunyaasɨpatamataiwɨ baiwɨ gɨwunyaapɨhiya tɨtɨhɨ akɨtɨnɨhɨ Isɨraherɨhiyai nɨnɨ wɨndɨ akɨtɨnɨhɨ mausoho owetise.
23425  MAT 8:11  Isɨ nɨnɨ sangisɨ sandɨ kasatataato, yamɨhapataatɨhɨ isɨhiya taahiyɨhiya yapɨhɨ nahandahapɨhiya Abɨraahamɨho, Isaakɨho amɨ Jekopɨho siyaisawɨ maasɨ nandapa nanɨwɨ nahoaiwɨ pɨwaatinjaihɨ Autaahaatɨho kiyaisaahɨhɨ iwinja bimɨtaise.
23426  MAT 8:12  Iyatɨ Autaahaatɨho jɨhura isɨhiyai iwinja bimɨtota tɨmaŋa ahɨwisawɨhiyai netɨ ipaahaapɨ asɨhatindɨhandaatɨhemahonɨhɨ gwɨwɨ mangɨrɨ gitɨpaitaapo, tatɨ kiyaisɨ kaundataase.
23427  MAT 8:13  Iyatosa tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyai tɨhaapundisɨhoai saundataase. Gaasɨ kinyɨ aŋɨpɨpɨhapɨ numwe, kinyɨ gɨwunyapehingɨtɨhandɨ kandɨ naitaino, undataase.
23431  MAT 8:17  Saiwa siyatɨ noaipaitaihɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho Aisaiyaahoai kaundihɨ ko atisatɨ netɨ sata katisɨha wanɨ akaaha noaipataise. Ko nyamɨ andɨtatɨ kunyapetotɨhandɨ sawahomɨhetema nyamɨ timbɨpa netɨ awɨnyɨtɨmatɨ nenyamataise, tatɨ Aisaiyaaho katisɨhaare.
23432  MAT 8:18  Aihɨ Jisaasiho mmonata isɨhiya durɨhɨramataiwɨ nimaanɨwɨ komɨhinɨ ahoyanɨmɨ nasauhɨ amɨ komɨ otɨpɨpatɨ mmowɨ nepɨ kaiwɨ nuwipinjohiyɨhiyai sata kaundataase. Durɨhɨrɨ Garirihandamɨ wihɨnapɨ nutɨhaawo, undataase.
23433  MAT 8:19  Aihɨ utaaho wɨnɨhapɨpa kataunjisɨho nasatɨ Jisaasihoai saundataase, katɨpunjingɨhonye, wapɨhɨ naisamɨhapɨhɨ nɨnɨ gi nahipinjɨto, undataase.
23434  MAT 8:20  Saundihɨ Jisaasiho koai wihoaaŋɨha saundataase. Suhɨrɨ ainjɨhɨrɨhɨrɨ kɨramɨ akosɨha yomumwaaŋɨ nanoaitandɨhapɨhɨ ausetahɨre. Iyataatɨ amɨ kohoaisangi nanoaitandɨha itɨha ausetahore. Iyataahandɨ kandɨ Nɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonɨnɨ nehɨhaatɨ maatɨmaatɨ nanotɨ daayataahonɨnisɨ aŋaaŋɨ owehonɨne, undataase.
23435  MAT 8:21  Aihɨ utaaho wo Jisaasihomɨ pɨwɨha atisa neho Jisaasihoai saundataase. Awaisɨhonye, nɨnɨ gi nangipinjɨtandɨhandɨ kandɨ apɨho napwonɨhɨ yamwaatosamapɨhuraapɨ jatɨtaanɨ kɨnyɨ gaare dɨtaino? undataase.
23436  MAT 8:22  Saundihɨ Jisaasiho koai saundataase. Isɨhiya asɨyɨhiyaimatɨwɨ jinjapɨhɨ jinjapɨhɨ bimɨtaatɨwɨhandɨ owehiya kiyaamɨ napohiyɨhiyai sawana nepɨ yamwaapɨse. Aisaihɨ kɨnyɨ nɨngi nanipinje, undataase.
23439  MAT 8:25  Nanomasɨhɨ komɨ otɨpɨpatɨhiya Jisaasihoenda nuwɨ koai ahowimawaayopo. Ahowimapɨ kiya koai saundawaatopo. Awaisɨhoŋe, nyangi nanyamaape, nyahɨ aimɨ detɨ waapoho nana owetɨtɨhaawiyono, undawaatopo.
23440  MAT 8:26  Undauhɨ Jisaasiho nepatɨ kiyai saundataase, Sahɨ napindapɨ yayopo? Sahɨ nisapɨ gɨnunyaahohɨtɨhandɨ maahɨtihe? undataase. Saundatosatɨ Jisaasiho dotatɨ itɨnambɨtɨhɨrisunɨ durɨhɨrisunɨ yatɨhitɨpɨ owete undihɨ amɨ itɨnambɨtɨhɨrunɨ durɨhɨrɨ sisɨhaiwaamatiyatɨ dosi napiwaiwa Jisaasihomɨ maahomwaaŋɨ atɨwisa kandɨnɨhɨ apɨpaahɨ yatɨhita owendaise.
23441  MAT 8:27  Saiwa saihɨ Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨhiya ese tɨwɨ ikwɨrɨ mangɨra ikwɨnawaayopo. Ikwɨnɨwɨ sanawaatopo. Kɨmo utaamo napimahoe? Amɨ itɨnambɨtɨhɨrɨ waapɨhaatɨ sisɨhomatiyahaiwaisangi komɨ maahomwaaŋɨ atɨwisa asɨmwaatɨtɨhɨ sanaindɨmando? nnawaatopo.
23443  MAT 8:29  Aihɨ surɨ utaasuramɨhatɨhapɨ itɨpɨho maipɨhaiwa Jisaasihoai saundɨwɨ kaahaundawaatopo. Autaahaatɨhomɨ Mwaahonye, kɨnyɨ nyangi napitɨnyitaape? Nyamɨ asisɨha kɨnyɨ nyangi nyapɨ mwɨnyapɨ yaasɨhandɨ nanyamɨtaapɨha sangɨ noaipasɨ napaapɨ nambɨhoŋe? undawaatopo.
23445  MAT 8:31  Aihɨ itɨpɨho maipɨhaiwa Jisaasihoai saundɨwi gɨwusewaayopo. Amɨ kɨnyɨ nyangi utaamurɨ kɨmuramɨmatɨhapɨ nepɨnyamaitaapaahɨ maasamaiwaatɨhɨ nowa nandaitaanɨ natɨpɨnyoaase, undawaatopo.
23446  MAT 8:32  Undauhɨ Jisaasiho itɨpɨho maipiwai sata kaundataase, Kiyonaahɨ nuwɨse, undataase. Jisaasiho saunda nuwɨse undihɨ itɨpɨho maipiwai kurɨ utaasuraatɨhapɨ noaipasi kapɨhɨ maasapɨhaiwa asakiyatɨ bitosɨwaiwaatɨhɨ nandaawaayopo. Itɨpɨho maipiwai maasapɨhaiwaatɨhɨ nuwɨ nandaahauhɨ maasapiwa nehoaatetetɨ ainjɨhariwɨ namaŋɨndi nuwɨ durɨhɨraatɨhɨ naapwaatɨwɨ waapoho nanɨwɨ nawatisawaayopo.
23450  MAT 9:2  Nasa noaipasɨhɨ isɨhiya usa Jisaasiho tɨtɨhɨwiwɨtotɨwɨ gwɨnyapenawaawɨ utaaho wo komɨ ikwauhɨrɨ apɨpaahɨ bɨwatesɨhɨ wɨndɨ dosi dahomaayaho gwɨtɨhotɨ autaahɨ nanototihɨhoai numwaasi nasawaayopo. Siyauhɨ Jisaasiho kiyaamɨ sawahopɨ gɨwunyaahohɨtɨhandɨ usonataise. Usonatosatɨ utaaho komɨ ikwauhɨrɨ bɨwatesɨhoai saundataase. Nisɨ maasɨho andɨtitɨpɨ maarɨho wɨhitane. Nɨnɨ kinyɨ maipɨhaiwa nehɨmataayono, undataase.
23451  MAT 9:3  Aihɨ isɨhiya usa wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiya kiyaamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ maarɨhoaatɨhapɨ sawana sanawaatopo. Utaamo kɨmo isɨhiyaamɨ maipɨhaiwa nemwatɨhonɨne tatɨ Autaahaatɨhopɨ sisɨpɨhɨndaase, nnawaatopo.
23452  MAT 9:4  Sanɨhauhɨ Jisaasiho kiyaamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ maarɨhoaatɨhɨ usonatosatɨ kiyai saundataase. Sahɨ saiwa maipɨmaiwa napindapɨ taawɨ gwɨnyapehopo?
23453  MAT 9:5  Pɨwɨha kɨmairamɨ maahɨwaanɨhɨ usaayataise? Nɨnɨ satɨtandɨmaaro? Nɨnɨ kinyɨ maipɨhaiwa nehɨmataayo tɨtandɨmaaro e kinyɨ timbɨpa nehɨmataayonɨ dosi numwe, tɨtandɨmaaro?
23454  MAT 9:6  Isɨ amɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonisapɨ ko yapɨpataapɨhɨ isɨhiyaamɨ maipɨhaiwa nemwaitandɨ kɨmaapɨ Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandisahore tɨwɨ sahɨ mmondaatɨwɨ nɨnɨ sangi saindɨ nasisɨtaano, undatɨ isɨhiyaisɨ kaundataase. Saundatosatɨ utaaho komɨ ikwauhɨrɨ bɨwatesɨhoai saundataase. Nepapɨ dopɨ kinyɨ yutɨhɨrɨ gwaasɨha nesi kinyɨ aŋɨpɨpɨhapɨ numwe, undataase.
23457  MAT 9:9  Jisaasiho sapɨhɨ aŋɨpɨpɨhɨ namasi taatɨ daihɨra notaatɨ nɨnɨ Matiyuhonɨnɨ Romɨhandaahapɨ gamanɨhopɨ nawɨho isɨhiya nahatiyaamɨ nehohɨhonɨnɨ aŋaaŋɨ nisɨ opisihandaapɨhɨ bimonɨhɨ ninjataise. Ninjatosatɨ Jisaasiho nɨngi sandataase. Kɨnyɨ nambɨ nɨngi nanipinje, ndihɨ nɨnɨ dosi Jisaasihoai nɨwipinjataayo.
23459  MAT 9:11  Aihɨ saiwɨ nanɨhauhɨ isɨhiya usa Parisihiya Jisaasiho isɨhiya nawɨho takisihandɨ ikonɨwɨ nehohiyɨhiyaisatunɨ isɨhiya maatɨmaatapɨ maipɨhiya maasaimaarɨhiyaisatɨ nandapa nainjɨhɨ iwinjawaayopo. Winjaposawɨ Parisihiya Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨhiya nuwipinjohiyɨhiyai satɨwɨ nunjenawaayopo. Sangi kiyasisisɨho nawɨho takisihandɨ ikonɨwɨ nehohiyɨhiyaisatunɨ isɨhiya maipɨhiya maasaimaarɨhiyaisatunɨ napaapɨ nandapa nainje? undawaatopo.
23460  MAT 9:12  Kiya satauhɨ Jisaasiho atɨwisatosatɨ kiyaamɨ pɨwɨha netɨ saundataase. Isɨhiya ainahiyɨhiyaanɨnɨ timbɨmaayaahiyaanɨne tɨwɨhiya siya dokɨtaahoaapɨhɨ nowaamaayopo. Isɨhiya mmotɨnɨwɨ timbiyaahiyaanɨne tɨwɨhiyaahɨhɨ dokɨtaahoenda nowaayopo.
23461  MAT 9:13  Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha jɨpatɨpindisɨha nɨnɨ kasatɨtandiyohɨmaamɨ tanyaaha napondaase tɨwɨ nepɨ tipɨtapaapɨ mmonɨwɨse. Sahɨ nɨngi maarɨho naninyawɨ isɨhiyai iwɨtatamanɨwɨ maarɨho wɨwihohɨtɨhandapaanyise samɨ kohasɨpɨho nandapa tɨhɨwɨ sisandɨpapɨ nanɨmɨtaatɨwɨhapaapɨmaanyise, tisɨhaapɨto. Iyataatɨ nɨnɨ isɨhiya satɨwɨ nyahɨ maipɨhaiwa oweta tɨtɨhɨ gaahiyaanɨne tohiyɨhiyai gandɨ numwaitandɨ napɨtɨhonɨnɨmaahe. Owetise. Isɨhiya satɨwɨ nyahɨ maipɨhaiwa kiyaatɨ maipɨhiyaanɨne tohiyɨhiyai gandɨ numwaitandɨ napɨtɨhonɨne, undatɨ Parisihiyai kaundataase.
23462  MAT 9:14  Kaihɨ Jonɨho isɨhiyai waapohora baawusisɨhoai nuwipinjohiyɨhiya Jisaasihoenda napɨwɨ sawana kiyaunɨ Parisihiyaunɨ asisɨha waiwaara nandapa namaanɨwɨ onaayohɨtɨhandapɨ Jisaasihoai saundɨwɨ nunjenawaayopo. Nyahunɨ Parisihiyaunɨ nyamɨhatɨ siyaahiyaane, Autaahaatɨhopɨ gaapundaatɨ koaisa pɨwaatɨndaahura asisɨha waiwaara nandapa namaanaatɨ onaayahaayo. Nyahɨ siyahaayonɨ amɨ gi nangipinjawɨ kinyɨ otɨpɨpatɨ mmonɨwɨ nepɨ kiyohiyɨmiya napaapɨ nandapa wonjɨ masɨhonjɨsangi apɨpaahɨ onaamaayopo? undawaatopo.
23463  MAT 9:15  Saundauhɨ amɨ Jisaasiho kiyai saundataase. Nɨnɨ wonɨnɨmesanɨhura nandapa namaanɨwɨ onaiwɨ maarɨho asɨpaitaatɨwɨhiyaasɨ wanɨ nɨnɨ kiyaisatɨ maasɨ bindataayonɨ nisɨ otɨpɨpatɨ kaiwɨ nanipinjoyɨmiya nandapa onaamaiwɨ nanawaayopo.
23464  MAT 9:16  Iyataatɨ Utaaho wo yutɨhɨrɨ asɨrɨhɨrɨ namandipatɨ jahɨrɨhɨrɨ napwɨrɨnɨhonɨhɨretɨ tɨmaamahɨwatɨ wɨndɨ ngɨmundaise. Amɨ tɨmaamahɨwatɨ gwɨnɨhonaahɨ yutɨhɨrɨ jahɨrɨhɨrɨ napwɨrinjɨpɨpɨhɨ mɨtaahɨ awaindɨhandɨ napwɨrɨndaise tatɨ kandaase.
23465  MAT 9:17  Iyataatɨ amɨ pɨwɨha waisangi siyate: waapoho wainɨhandɨ asɨtɨhandɨ wipatɨ jahɨpatɨ pusatɨ namasaatɨhatopɨ isɨhiya wɨndɨ nuhaapɨ wɨmiwɨtaapo. O amɨ nuhaapɨ wiwawaawaahɨ wainɨhandɨ wipatetɨ namanatɨ nipitotayata nawatandɨwa nehɨhaatɨ nuhandɨwa owetanɨhɨ amɨ wipatisangi nawatata nopɨsasɨndaise. O amɨ wainɨhandɨ asɨtɨhandɨ wipatɨ asɨpata nuhaapɨ wiwawaawaahɨ maiwɨ wainɨhandunɨ wipatunɨ biyatɨ nga ahotɨtaise, tatɨ kaundataase.
23466  MAT 9:18  Jisaasiho taatɨ sandɨ saundihɨ Judaahiyaamɨ aŋaaŋɨ pɨwɨhaapɨ ahoyanohaaŋaaŋɨ ja bimisɨho mɨtɨho Jisaasihoenda nasatɨ komɨ auhɨraapɨhɨ atotɨpɨwesatɨ bindata saundataase. Nisɨ maasɨhaama wanɨ kaatɨnɨhɨ napwise. Napwisɨ amɨ kɨnyɨ nambɨ ikwɨrɨ ahɨwisapɨ ahowimasamɨhɨ nepa jahɨra asaamaatimatatɨ bimɨtaisɨ namme, undataase.
23469  MAT 9:21  Sandɨ apopaatɨ Jisaasihomɨ utɨ apotɨhɨrɨ iwisɨtɨndɨ sawahaatɨ kaatamɨ maarɨhoaatɨhɨ sata gwɨnyaataate. Amɨ nɨnɨ nehɨ Jisaasihomɨ utɨ apotɨhɨrɨ iwiwataataahɨ nisɨ timbɨmba jɨtɨmahohɨtɨmandɨ owenetɨtaise, tate.
23470  MAT 9:22  Siya iwisɨhɨ Jisaasiho nepemaita kaati iwinjata saundataase. Itapo kɨnyɨ andɨtitɨpɨ kinyɨ maarɨho wɨhitane. Nisapɨ kɨnyɨ gɨnunyaahingɨtɨhanda kinyɨ timbɨpa jɨtɨmahingɨtɨhandɨ owesendaiso, undataase. Aihɨ ketɨ kuraanɨhɨ saatɨ apopaatamɨ timbɨpa timbiya jɨtɨmasɨpɨpa gausendaise.
23472  MAT 9:24  Iwinjatosa saundataase, Kɨmaatɨ apopɨ metɨmaatɨ napotaamaise. Owe. Kaatɨhɨ nehɨ nanotondaise. Nanototihɨ ahowimatandiyonɨ sahɨ noaipapɨse, undataase. Saundihɨ kiya isɨhiya nahatiya awirɨtɨwɨ gwɨwɨ bimohiyɨhiya dopɨ Jisaasihoai kɨnyɨ akɨtatɨnno undɨwɨ sisɨpundawaayopo.
23475  MAT 9:27  Iyataatɨ Jisaasiho sapɨhɨ aŋɨpɨpɨhɨ taatɨ naihɨ utaahurɨ yahurɨ kuramɨ ndɨha maipɨta asɨhatihɨ wɨndɨ baimɨ minjapɨhurɨ koai nuwipinjai nomaise. Nuwipinjai nomaamɨ Jisaasihoai saundamaase. Daawitɨhomɨ mwaahoŋɨ awaisɨhoŋe, yɨhoaanyangi kinyɨ maarɨho asɨpɨnyime, undɨmɨ kaahaundamaise.
23476  MAT 9:28  Aihɨ Jisaasiho aimɨ notɨ aŋɨtɨtɨhɨ nandaatɨ bimihɨhura kurɨ ndɨha maipɨhurɨ nandaapɨ koai iwinjamaise. Nandaapɨ iwinjasɨhɨ kuri Jisaasiho saunda nunjenataise. Sɨhoaahɨ nɨnɨ sɨhoaasamɨ ndɨha asɨhatisɨma nga nasorɨhaitandɨ akɨtɨnɨhɨ baimɨ nisapɨ gɨnunyaamaiso? unda nunjenataise. Siyatɨ nunjesɨhɨ amɨ kurɨ Jisaasihoai saundamaase. Ye Awaisɨhonye, yɨhoaaŋɨ siyaha gɨhunyaahaayo, undamaase.
23477  MAT 9:29  Aihɨ Jisaasiho kuramɨ ndɨhotɨ iwiwatɨ saundataase. Sɨhoaahɨ nisapɨ gɨnunyaasɨrɨhɨretɨ sɨhoaasamɨ ndɨha nasorɨhaatonɨhɨ jasamɨse, undataase.
23478  MAT 9:30  Saundihɨ kuramɨ ndɨha jahɨra nusorɨhaatihɨ jamaise. Jasɨhɨ Jisaasiho kuri pɨwɨha watɨpɨha nunya saundataase. Sɨhoaahɨ nɨnɨ sɨhoaasamɨ ndɨha nasorɨhaahotɨmandapɨ isɨhiyai ausaapɨ wɨndɨ kamundɨmise, undataase.
23481  MAT 9:33  Numwaasi nasauhɨ utaaso so komɨ maahomwaaŋɨ napupwasɨhomɨ omaŋɨtɨtɨhapɨ Jisaasiho itɨpɨho maipɨho isɨhiyaamɨ pɨwɨha nema kiyaamɨ maahomwaaŋɨ nɨwisapusɨhɨ pɨwaamaatɨwɨhoai netɨ ipaahaapɨ natausaasihɨ noaipasi naihɨ utaaso so pɨwɨha namasatɨ pɨwandaase. Siyatɨ komɨ maahomwaaŋɨ nɨwusainjɨhɨ pɨwaatihɨ isɨhiya Jisaasiho nɨwusoaasɨhɨ iwinjahohiyɨhiya awaindɨhandɨ mɨtaahɨ gwɨnyapepɨ satawaatopo. Nyahɨ siyaahandɨ jɨhɨ wɨndɨ yapɨpatɨ Isɨraherɨhanda namoaipasɨhɨ monaahiyaanɨne, tɨwɨ ese tawaatopo.
23482  MAT 9:34  Aihɨ amɨ Parisihiya saiwa Jisaasimo kaiwɨmaiwaapɨ wipɨtɨwɨ satawaatopo. Itɨpɨho maipɨhaiwaamɨ awaisɨho Bwaasɨrɨhɨrɨ Jisaasihoai watɨpɨhandɨ numwihɨ ko saiwa itɨpɨho maipɨmaiwa nemataise, tawaatopo.
23485  MAT 9:37  Siyatɨ kiyaapɨ maarɨho tundihɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨ mmonɨwɨ nepɨ kaiwɨ maawɨ nuwipinjauhɨ daisawɨhiyai saundataase. Nandapa osaataatɨ kɨpwɨtaatɨwɨhapa aimɨ asakiyatɨ tɨmendaahandɨ kandɨ kɨpwɨwɨ nepɨ ahoaitaatɨwɨhiya yahingwaasɨhɨhe.
23486  MAT 9:38  Isɨ nandapa kɨpwɨtaatɨwɨhapa tɨmetimbɨpaamɨ Satɨho Awaisɨho daatɨ otɨpɨpatɨhiya kɨpwɨtaatɨwɨhiyai sawaho natausaasɨta sahɨ kopɨ gaapundɨwɨse, undataase.
23491  MAT 10:5  Aihɨ Jisaasiho komɨ aposerɨhiyaanɨ ikwɨmaitɨmwɨtihɨ auhɨramɨ yahurɨta 12 kiyahiyaanangi pɨwɨha wɨnɨhapɨpa sata kanyatatɨ sawahomɨ otɨpɨpatɨ kaitɨhaawɨ natanyoaasataise. Sahɨ wuwanɨnɨhɨ namasawɨ kiyawaawɨ Isɨraherɨhiyaanamɨ ipaahaapɨ dawaataatɨ bimohiyɨhiyaamɨhatɨhunɨ amɨ isɨhiya Samariyaahandaahiyaamɨ aunahɨpɨhaiwaara wɨndɨ namuwɨse.
23493  MAT 10:7  Saiwɨ nuwɨ pɨwɨha sahɨ satɨwɨ ausaapɨse: Autaahaatɨho sangi jainja bimindɨhandɨ aimɨ samɨhatɨhɨ nasatɨ kɨmandɨ detɨndaise, undɨwɨ kaundɨwɨse.
23497  MAT 10:11  Aunahɨpa wɨtɨ awaipataahisangi amɨ gwɨharaahataahisangi sahɨ nuwɨ noaipapɨ pɨwɨha ausaawaahura katɨ aunahɨpita utaaho wo gaaho samɨ pɨwɨha biyatɨ maaritatɨ atisonɨhopɨ mmonɨwɨse. Mmowɨ siyatɨ samɨ pɨwɨha maaritatɨ atisataatɨ komɨ aŋɨpɨpɨhɨ sangi nasamaahonaahɨ koai nɨwipaapɨse. Koai nɨwipaapɨ sapɨhɨ koaisawaahɨ bimambɨwɨ nutaatɨwɨhura komɨ aŋaaŋapɨ noaipasi satɨ aunahɨpatɨ namasi nuwɨse.
23498  MAT 10:12  Amɨ sahɨ aŋaaŋɨ wɨndaapɨhɨ nuwɨ nandaawaahura kaaŋamɨ saisa satoyai saundɨwɨse. Autaahaatɨhomɨ asisɨha gaahure. Komɨ napaindɨhandɨ samɨ omaŋɨtɨtɨhɨ napaisaatɨsamaitandɨhandɨ sangisatɨ maawe, undɨwɨse.
23501  MAT 10:15  Iyawaawɨ kɨmandɨ baiwɨ gwɨnyapenɨwɨse. Sɨhɨ asisɨha isɨhiyai Autaahaatɨho netɨ tipɨtapaitandɨhura isɨhiya aunahɨpatɨ Sotomɨhandaahiyaisunɨ Gomoraahandaahiyaisunɨ Autaahaatɨho kiyaamɨ maipɨhaiwa kiyohɨwaiwaapɨ wɨndɨ awaindɨhandɨ ahosumwa mandɨtɨmaawitaise. Iyataatɨ amɨ isɨhiya aunahɨpiwa sangi wɨndɨ namaasamaapɨ samɨ pɨwɨha atɨhomaasiwɨ ahosɨsamahohɨwaiwai Autaahaatɨho naaŋɨhaiwa jɨhɨ Sotomɨhiyaisunɨ Gomoraahiyaisunɨ numwiwaiwai daahemwahaiwa mɨtaahɨ aungwohandɨ nunyatɨ mandɨtɨwitaise, nyatatɨ Jisaasiho ko natanyoaasisawɨhiyaanɨ aposerɨhiyaanangi kanyatataase.
23502  MAT 10:16  Kanyatatosa Jisaasiho pɨwɨha bihɨwainja sanyatataase. Atiwɨse. Nɨnɨ sangi maasapɨho sipɨsipɨhandamataiwɨ andɨtɨmitɨwɨ napaisaatɨ nanɨhaiwɨhiyaatangi isɨhiya suhɨrɨ ainjɨhɨrɨramataiwɨ tipɨ ikɨwɨ tahamanɨwɨ nopɨsasɨwɨhiyaamɨhatɨhɨ nandɨsoaasataayo. Siyataayonɨ sahɨ baiwɨ akwɨranɨhomataiwɨ mɨhopɨ mɨhaapɨ japepinjawɨ gwɨnyaapɨ mmotɨnɨwɨ amɨ koho dɨpɨhomataiwɨ nehɨ aŋɨnɨ napaisaatɨ otɨpɨpatɨ kaiwɨ daiwɨse.
23507  MAT 10:21  Iyataatɨ nɨngi maarɨho naninyawɨ nisɨ otɨpɨpatɨ kaniwɨ nanipinjohiyɨhiyai sawanaamɨ naisɨhiya sawitaapo. Isɨhiya sawanaamɨ saahosaingoyai usa isɨhiya timaitaatɨwɨ nusepaitaapo. Aisaihɨ amɨ saniya sapiya kiyaamɨ mwaayamaatiyai satɨ katɨ naasaipitɨ kawitaapo. Aisaihɨ amɨ nisapɨ gɨnunyaahohiyɨhiya saniyasapiyai mwaayamaatiya mandɨtɨwiwɨ ahosumwapɨ isɨhiya usa tiworisai nusepaapɨ kiyaamɨ ikwɨraatɨhɨ numwisaihɨ timaitaapo.
23510  MAT 10:24  Iyataatɨ utaaho wo komɨ kataunjisɨhomɨhatɨhɨ asɨmwaatɨtɨhɨ bindata mmona nesɨho komɨ kataunjisɨhoai wɨndɨ nusatipɨha daahemwahomaahe. Amɨ utaaho woaisangi wo awaisɨhomɨ otɨpɨpatɨ nawɨho owehandɨ nehɨ kawisataaho komɨ awaisɨhoai wɨndɨ daahemwa namusatipɨhaahoe.
23511  MAT 10:25  Saisɨ kiya mmona nesɨho komɨ kataunjisɨhomatiya noaipaitandɨ maarɨho biya witane. Iyonɨhɨ amɨ utaaho awaisɨhomɨ otɨpɨpatɨhoaisangi komɨ awaisɨhomɨhamwaaŋɨ noaipataataahɨ gaare. Aisɨ amɨ nɨnɨ samɨ awaisɨhonɨhi itɨpɨho maipɨhaiwaamɨ awaisɨhomɨ ambɨpatɨ Bwaasɨrɨhɨraŋe ndawaatowɨ amɨ sangisaahɨ apɨpaahɨ ambɨpa maipɨhaiwa nasoaasawɨ kasatɨtaapo, nyatatɨ Jisaasiho komɨ aposerɨhiyaanangi kanyatataase.
23512  MAT 10:26  Sanyatatosa nyangi sanyatataase, Nisɨ otɨpɨpatɨ kaiwɨ nisɨ pɨwɨha gaahaiwa isɨhiyai sahɨ kaundohɨwaiwa sɨhɨhura Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ ausaimanɨndaise. Iyatɨ isɨhiya maipɨhaiwa sangi kasisohɨwaiwaisangi amɨ sɨhɨhura Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ ausaimanɨndaise. Isɨ sahɨ kiyaapɨ yamaiwɨ nisɨ otɨpɨpatɨ nanɨhaiwɨ kaiwɨ daiwɨse.
23515  MAT 10:29  Iyataatɨ koho apɨpaahɨ gwɨharaahasɨnya isɨhiya wɨndɨ napaitɨwɨ tusɨhanɨwɨ namaitaapo. O tusɨhanɨwɨ yahurɨ newaawaahɨ surapɨ nawɨho nehɨ njisɨho tɨhwɨnɨpɨhohɨhɨ naitaapo. Isɨhiya siyauhɨhandɨ kandɨ amɨ Autaahaatɨho sasɨnya koho gwɨharaahasɨnyai biya wisatataise. Siyatɨ iwinjaatɨ bindataisɨ kohɨsɨnyaamɨ wo nehɨ nɨwipɨhandɨ wɨndɨ yapɨpataapɨhɨ tɨmaamɨhaitaise. Autaahaatɨho sawaho tɨmahiyane tonaahɨhɨ tɨmɨhaitaise.
23518  MAT 10:32  Utaaho itapaatɨ wowaatɨ komɨ kaatamɨ maahomwaaŋɨ nausaatɨ isɨhiyaamɨ ndɨhetɨ ausaatɨ nɨnɨ Kɨraisihomɨhonɨne nɨnɨ Kɨraisihomɨhaanɨne tisɨhoai tisaamaati amɨ nisangi nisɨ Apɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨhomɨ ndɨmaahomwaaŋɨ koai kaati awusaito. Saindɨ so nisɨhoe saatɨ nisɨhaate undɨtɨ nisɨ Apɨhoai kaundɨto.
23520  MAT 10:34  Sahɨ wɨndɨ nisapɨ saiwɨ gɨmunyaapɨse, ko nyahɨ napaisaatɨ pɨwanna tɨmuna bimɨtɨhaahandɨ yapɨpataapɨhɨ nesi nasahoe tɨwɨ gɨmunyaapɨse. Owe. Nɨnɨ sahɨ napaisaatɨ pɨwannɨwɨ bimɨtaatɨwɨhandɨ nesi napɨtɨhonɨnɨmaahe. Namatana pwɨsɨpɨyaipa nesi napɨtɨhonɨne.
23523  MAT 10:37  Amɨ utaaho wo saniya sapiyaisaahɨhɨ komɨ maarɨho awaindɨhandɨ nunyataatɨ nɨngi wɨndɨ biyatɨ namaanɨmiso so nisɨ maarɨho wɨwihohɨtɨhandunɨ gaahaiwaunɨ namaitaise. Iyataatɨ amɨ utaaho wo komɨ mwaaya maatiyaisaahɨhɨ maarɨho awaindɨhandɨ nunyataatɨ nɨngi wɨndɨ biyatɨ namaanɨmiso so nisɨ maarɨho wɨwihohɨtɨhandunɨ gaahaiwaunɨ namaitaise.
23526  MAT 10:40  Iyataatɨ isɨhiya usa sangi napaitɨwɨ maarɨho wɨsaipɨ nasamaapɨ nisɨ pɨwɨha sahɨ ausaahohɨha atɨsisaihaahɨ nisangi satɨ katɨ kanisawaayopo. Iyawaawɨ amɨ saiwɨ napaitɨwɨ maarɨho wɨnipɨ nanɨmaawaawaahɨ satɨ katɨ kaiwɨ nɨngi natanoaasisɨhoaisangi numwaawaayopo.
23528  MAT 10:42  Isɨ kɨmandɨ baiwɨ gwɨnyaapɨse, utaaho wo nisɨ isɨhiya nɨngi nanipinjohiyɨhiya usa ambɨpatɨ owehiyaamɨ woai nisapɨ gɨwunyaataatɨ so Jisaasihomɨhiyaamɨhoso tatɨ gaahandɨ apɨpaahɨ turɨkaarehonjisangi kawisataataahɨ soaisangi amɨ Autaahaatɨho siyohiyɨhiyaapɨ gaahaiwa tɨmaŋa ahɨwiwaiwa kopɨhapa apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ naitaise, nyatatɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨhiyaanangi kanyatatɨ osasepɨhaataise.
23531  MAT 11:3  Natausaasihɨ nuwɨ noaipapɨ Jisaasihoai saundɨwɨ nunjenawaayopo. Kɨnyɨ Jonɨho satatɨ Autaahaatɨhomɨ gaahaiwa watɨpɨhaiwa isɨhiyai iwɨtatamaŋɨtandɨhaiwa nesi napɨtaise tisɨhoŋɨ koŋo? E wopɨ nyahɨ jatɨtɨhaawo? undɨwɨ nunjenawaayopo.
23532  MAT 11:4  Saundɨwɨ nunjenɨhauhɨ Jisaasiho komɨha sata kaundataase, Kahapaamapɨpa nɨnɨ kandɨ kiyonɨhɨ sahɨ taawɨ atiwɨ mmonɨhowɨmaiwa kɨmaiwaapɨ jahɨra nuwɨ Jonɨhoai kaundɨwɨse.
23534  MAT 11:6  Iyataatɨ utaaho itapa wowaatɨ nisɨ kiyohɨwaiwaapɨ atisa mmonataatɨ ko kaatɨ gwɨnyapesɨrɨhɨretɨ kamaisanɨhandɨ kandɨ ko kaatɨ nisapɨ gɨnunyaasɨtɨhandɨ namaamataataahɨ gaasɨ maaritane, undataase.
23535  MAT 11:7  Aihɨ Jonɨhomɨ otɨpɨpatɨhiya atiwɨmapɨ sapɨhɨ namasi taawɨ niyauhɨ isɨhiya wɨrisandiwɨ niyohiyɨhyai Jisaasiho Jonɨhopunda saundataase. Sahɨ isɨhiya iwɨwɨrɨho owehapɨhɨ Jonɨhoenda niyohɨtɨndɨ napaamapa mmondaatɨwɨ niyopo? Utaaho wo komɨ maarɨho kɨpwɨnatɨ pɨwɨha sawaho gwɨnyapesɨha kamaatatɨ nehɨ isɨhiya atitaatɨwɨ maaritohɨrɨhɨretɨ awaatɨpɨho itɨpɨho netɨ ahoaihɨ notɨ nasataisɨhomatiya pɨwɨha katatɨ notɨ nasataihɨhoai iwinjaita nowaayowo? Owetise.
23538  MAT 11:10  Iyataatɨ pɨwɨha kaiwa kiya katohɨwiwaamɨ netɨ akaahemasɨha Jonɨho sawahopɨ wa sata jɨpatɨpindataise. Iyataatɨ Autaahaatɨho sandaase: Nisɨ pɨwɨha nisiho kɨmbɨhɨ kɨmore. Kɨmosɨ kinyɨ daihɨra daahuwatɨ nuwa gisapwaitandɨ kinyɨ jɨhɨ koaisɨ nɨnɨ netɨ nandusaasɨto, tatɨ Autaahaatɨho kandaase tatɨ jɨpatɨpindataise.
23540  MAT 11:12  Aihɨ Jonɨho dotɨ komɨ otɨpɨpatɨ namasatɨ isɨhiyai saundatɨ, Autaahaatɨho komɨ Mwaahoetapɨ sangi jainja bimɨtandɨ kɨmo nasatɨ detɨndaise, undisuraapɨ Autaahaatɨho isɨhiyai iwinjatindɨhandɨ watɨpɨtatɨ waatɨ topɨtaata noaipatɨ awaindɨ gwɨnyanɨmɨ napinjatɨ wanɨ kɨmuraisangi taatɨ gwɨnyanɨmɨ notaise. Aihɨ isɨhiya watɨpɨhiya mwɨtetɨwɨ tipɨndɨnanɨwɨ nipinjanɨwɨ Autaahaatɨho isɨhiyai iwinjatindɨhandaatɨhɨ nandaapɨ kandi maaritɨwɨ namaŋɨndɨwɨ newaayopo.
23542  MAT 11:14  Isɨ Mosesihomɨ pɨwɨhaunɨ Autaahaatɨhomɨ pɨropetɨhiya pɨwɨha atiwɨ nepɨ ausaahohiyɨhiyaamɨ pɨwɨhaunɨ sahɨ atɨwitaatɨwaahɨ pɨwɨha satatɨ, Awaisɨho napɨtandɨ asisɨha detɨtanɨhɨ Eraijaaho jahɨra jɨhɨ nasatɨ komɨ daihɨra daawuwɨtaise, tisɨha atitaapo. Atisawaawɨ Jonɨhopɨ Eraisaahomatiyahore tɨwɨ sahɨ gwɨnyapendaapo.
23544  MAT 11:16  Amɨ isɨmiya baiwɨ atɨhomiwɨ gɨmunyaapɨ wanɨ kɨmuraapɨmiyaapɨ nɨnɨ napitɨtɨtande? Gaasɨ namatɨ satɨtaano. Kiya manyinya nanɨhaiwɨ bindawaawɨ ikwaatɨpɨhoaatɨhɨ isohiyɨhiyaamataiwɨhiye. Iyawaawɨ usa sasaahoya usai saundohiyɨhiyaamatiyawaayopo.
23545  MAT 11:17  Nyahɨ apwɨtɨhɨrɨ etɨtaatiyaatɨ ipohaayo. Siyaatɨ ipohonɨhɨ sahɨ nyangisawɨ maaritɨwɨ wɨndɨ waipwaapɨ namaawesɨnɨhopo. Iyaatɨ amɨ nyahɨ etɨtaatɨtaatɨ awirɨhɨrɨ awirɨtonɨhɨ sahɨ nyangisawɨ maarɨho asɨpaiwɨ wɨndɨ gomaatopo, nnɨwɨ kanohiyɨhiyaamataiwɨhiye.
23546  MAT 11:18  Siyatɨ sɨrɨ kɨretɨ Jonɨho Isɨhiyai Baawusisɨhoaisangi noaipatɨ jinjahɨra nandapa namaanatɨ onaaya amɨ waapoho watɨpɨho wainɨhandɨ wɨndɨ namaanataise. Namainjɨhɨ isɨhiya kopɨ satawaatopo, Ese utaamo kɨmo koai apɨpaahɨ wipetahosɨ wapa itɨpɨho maipɨhapa nɨwɨndaataise, tawaatopo.
23547  MAT 11:19  Iyawaawɨ amɨ Nɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonɨnɨ noaipatɨ nandapa onaamaindɨ jinjahɨra nandapa waapoho wainɨhandɨ nanɨhonɨhɨ isɨhiya nisapɨ satawaatopo: Ese utamo kɨmoai iwinjasapewɨse. Nandapa gwɨsɨha taupwɨmatɨ nipinja nanatɨ waapoho watɨpɨho naharitaatɨwɨho pɨhɨta nanahore. Iyatɨ isɨhiya apɨpaahɨ maipɨhiya nawɨho takisihandɨ newaawɨ katɨhapɨ sawanaapɨho nawɨho ikonɨhohiyɨhiyaisatunɨ amɨ isɨhiya kiyaamɨ usaisa ahoyana pɨwanna daaya bitondaise, tawaatopo. Satɨwɨ sahɨ saiwɨ manyinya nɨnɨ katohiyɨhiyaamataiwɨhiyaate. Iyawaahandɨ kandɨ ipotɨhura sahɨ mmonawaawɨ yɨhoaanyamɨ otɨpɨpatɨ kiyohɨwaiwetapɨ akɨpɨpa noaipahonɨhura sahɨ yɨhoaanyapɨ satɨtaapo: Kurɨ kuramɨ otɨpɨpatɨ kaiwaiwa tɨtɨhɨ Autaahaatɨhomɨ gwɨnyapesɨrɨhɨretɨ akɨtɨnɨhɨ kiyamaise, tɨwɨ mmondaapo, undatɨ Jisaasiho isɨhiyai kaundataase.
23549  MAT 11:21  Itɨhɨtatɨ sata kandaase, Ese, Korasinɨhiyaatɨ amɨ Betɨsaitaahiyaate, sahɨ apɨpaahɨ maipɨhandɨ yaasatɨ naaŋɨhandɨ watɨpɨhandɨ naitaapo. O amɨ apaapɨmaato. Amɨ watɨpɨhaiwa taahɨwaiwa samɨhapɨhɨ samɨhatɨhɨ nɨnɨ kiyohɨwaiwa isɨhiya aunahɨpatɨ Tayaahandaahiya Saitonɨhandaahiyaamɨhapɨhɨ kiyaamɨhatɨhɨ saiwa kaisanaahɨ kiya jɨhɨ aimɨ ketɨ waatɨpatɨ tɨhoaamwɨtɨpatɨ nopɨ jaatɨwɨ yutɨha niyopɨ gwɨwɨ maarɨho asɨpaiwɨ kiyaamɨ maipɨhaiwaatɨhapɨ jahɨra nepemaitɨtauhe.
23552  MAT 11:24  Isɨ sahɨ baiwɨ kɨmandɨ gwɨnyaapɨse. Asisɨha isɨhiyai netɨ tipɨtapaitandɨhura Autaahaatɨho isɨhiya Sotomɨhiyai yaawatɨ naaŋɨhandɨ yatɨhɨ wamwaaŋɨ nunyataatɨ amɨ sangisɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ nasamɨtaise, tatɨ Jisaasiho isɨhiyaapɨ itɨhɨndaase.
23553  MAT 11:25  Isɨhiyai saundatɨ namɨhaatosatɨ Jisaasiho sandaase. Apore, yamɨhapatɨ yapɨpatamɨ Awaisɨhonye, kinyɨ gwɨnyapehingɨwaiwa isɨhiya yapɨpatambɨ amɨtɨha awaisɨhaisahiyaapɨ nepɨ noaasapɨ isɨhiya manyinyaamataiwɨ nanɨhaiwɨhiyai nepɨ nunjinɨhɨ kandapɨ nɨnɨ gisɨ, gaare, gaahoŋe, hɨtataato.
23554  MAT 11:26  Ye, akɨte apore, sandɨ saingɨtɨmandɨ kɨwahonyɨ gwɨnyapepɨ saitaano tɨpɨ maaritingɨtɨhanda kiyapaise, ndaase.
23555  MAT 11:27  Satatosatɨ amɨ sandaase, Apɨho komɨ gwɨnyapesɨwaiwa nahatewa nanɨsatɨ aimɨ nɨngi naninyataise. Utaaho wo mambɨho Autaahaatɨhomɨ Mwaahonɨnɨhi wɨndɨ biyatɨ maanose. Nehɨ nisɨ Apɨho Sawahohɨhe. Iyataatɨ amɨ utaaho wo mambɨho nisɨ Apɨhoai wɨndɨ biyatɨ mausose. Nehɨ nɨnɨ Komɨ Mwaahonɨnɨ nɨwahonɨnɨhe. Nɨwahonɨnɨndaatɨ amɨ isɨhiya usaisɨ nɨwahonɨnɨ maaritɨtɨ gwɨnyaahohɨtɨhanda nisɨ Apɨhoai kiyaisɨ netɨ nunjisanɨhiyaahɨhɨ usondaapo.
23556  MAT 11:28  Isɨhiyaatɨ sahɨ wapa kahapaamapɨpa naaŋɨhapa wɨrapɨ isɨpɨ daayawaawɨ samɨ gwɨnyaahohɨtɨhandɨ maarɨho ambɨpatɨ nepɨ nopɨsasɨnɨwɨ naaŋasisa nasɨrapetisawɨhiyaate, nɨnɨ sangi ikɨndaatɨwɨhandɨ nasamɨtaanɨ sahɨ nahatiyaatɨ nɨngisenda napɨwɨse.
23558  MAT 11:30  Amɨ nɨnɨ kandisasohɨpɨpa sapa usaayɨhapaasɨ sahɨ nga samɨ ikotɨhaasɨnɨ tɨpwɨtɨtaapo, amɨ sahɨ isɨwɨtaatɨwɨ nasanyohɨpɨpa usaayatɨ wɨndɨ naahomaaŋɨhapaasɨ sahɨ nanɨhaiwɨ nga isɨwɨtaapo, ndaase.
23560  MAT 12:2  Iyauhɨ Parisihiya kiyai iwinjaposawɨ Jisaasihoai saundawaatopo. Jasapeme! Kɨmandɨ kinyɨ otɨpɨpatɨhiya kiyohɨtɨmandɨ nyahɨ Judaahiyaanamɨ wɨnɨhapɨpa sehɨmwaapɨ asisɨha ikɨndɨhaaha Sapaatɨhandɨ nepɨ nanyopɨsasɨwɨhandɨ kiyawaayopo, undɨwɨ kaundawaatopo.
23561  MAT 12:3  Saundauhɨ amɨ Jisaasiho Parisihiyai komɨha sata kaundataase. Amɨ sahɨ Daawitɨhounɨ komɨ isɨhiya naisɨhiyaunɨ jaumwasɨhɨ kaindɨhandapɨ apɨpaahɨ wɨndɨ awɨmɨtɨwɨhiyaatɨtamatɨtawaatopo.
23562  MAT 12:4  Jaumwasɨhɨ Daawitɨho komɨ isɨhiyaisa Autaahaatɨhomɨ aŋɨ awaindɨhandaatɨhɨ nandaatɨ nandapa bɨretɨhandɨ Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ ahotɨtandɨ ahiyohɨha pɨrisihiyaamɨ mɨtɨho pɨrisiho nemwihɨ ko netatɨ komɨ isɨhiyai neunyatɨ nainje. Iyataatɨ sapa nandapa bɨretɨndapɨ wɨnɨhapɨpa watɨpɨhapa satatɨ, Nehɨ pɨrisihiyaahɨhɨ nandaatɨwɨhande, tatɨ ahotahande. Siyatɨ wɨnɨhapɨpa ahotihɨhandɨ kandɨ jaumwasɨhiyataatɨ kapa netɨ nopɨsasatɨ Daawitɨho nandapa bɨretɨhandɨ komɨ isɨhiyai neunyatɨ nainje.
23565  MAT 12:7  Iyataatɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha jɨpatɨpindisɨhaatɨhapɨ sandaase: Nɨnɨ sahɨ isɨhiyai pɨhɨtɨwɨ iwɨtatamanɨwɨ maarɨho asɨpɨwitaatɨwɨhandapɨ pɨhɨndɨ maaritɨtɨ gwɨnyaataayo, amɨ sahɨ samɨ maasapɨho sipɨsipɨhandɨ kohasɨpɨho tipɨ jɨtɨpa nuhaapɨ sisandɨpapɨ gaarehandɨ nɨngi naninyohɨtɨhandapɨ wɨndɨ pɨhɨndɨ maaritɨtɨ gɨmunyaaho, ndaase. Isɨ amɨ sahɨ pɨwɨma kɨmaamɨ tanyaaha mmonawaawaahɨ isɨhiya ainahiyɨhiyai sahɨ wɨndɨ mɨmaipɨmaawitaapo.
23566  MAT 12:8  Sandɨ apaapɨmaato, nɨnɨ nɨwahonɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonɨnɨ asisɨha ikɨndaatɨwɨha Sapaatɨhandɨ ahiyohɨhonɨnisɨ kandamɨ Awaisɨhonɨne. Saindɨ nɨwahonɨnɨ Awaisɨhonɨnisɨ asisɨha Sapaatɨhandetɨ isɨhiya wapa kaitaatɨwɨhapa nɨnɨ nɨwahonɨnɨ jatataayo, undatɨ Parisihiyai Kaundataase.
23568  MAT 12:10  Aihɨ utaaho wo komɨ ikwɨrɨ bɨwateho sapɨhɨ bindataise. Bimihɨ Parisihiya Jisaasihoai saundɨwɨ nunjenawaayopo. Judaahiyaanamɨ asisɨha ikɨnaatɨ awaindewaamaitɨhaahandɨ Sapaatɨhandetɨ (Saararehura) isɨhiya timbɨpaisahiyai tɨtɨhɨwiwawaawaahɨ wɨnɨhapɨpa Mosesiho Autaahaatɨhomɨ netɨ nanyamimbɨpa nepɨ nopɨsasawaayowo e owetiso? undɨwɨ nunjenawaayopo. Sandɨ Parisihiya Jisaasihoai saundɨwɨ nunjenɨhohɨtɨndɨ komɨhetɨ pɨwɨha nepɨ yawutaapɨ ko siyahoe siyahoe tɨtaatɨwɨhapaapɨ daawaawe.
23569  MAT 12:11  Saiwɨ nunjenɨhauhɨ amɨ kiyai Jisaasiho saundataase. Amɨ samɨ woŋɨ kinyɨ maasapɨho sipɨsipɨhandɨ bitohoŋɨ amɨ kandɨ asisɨha ikɨndaatɨwɨha Sapaatɨhandetɨ anɨmwaahɨpatopɨ witonaahɨ noaitaino e owetɨtaiso?
23570  MAT 12:12  Isɨ amɨ utaahohɨ Autaahaatɨhomɨ ndɨmaahomwaaŋɨ nehosɨ maasapɨho sipɨsipɨhandi daahemwahoe. Isɨ nyamɨ wɨnɨhapɨpa daihɨra wɨndɨ namaanyisapuse utaawo itapɨ waatɨ asisɨha ikɨndaatɨwɨha Sapaatɨhandetɨ netɨ nopɨsasɨnɨhonɨhɨ nyahɨ koai kaati newa iwɨtatamaŋɨtɨhaahandapo, undataase.
23571  MAT 12:13  Saundatosa amɨ utaaho komɨ ikwɨrɨ bɨwatesɨhoai Jisaasiho saundataase. Kɨnyɨ kinyɨ ikwɨrɨ mbapɨ dɨhumwaŋɨme, undataase. Undihɨ amɨ ikwɨrɨ bɨwatesɨho komɨ ikwɨrɨ mbatɨ dɨhumwasɨhɨ kɨrɨ ikwɨrɨ bɨwatesɨrɨhɨrɨ noaipatɨ gaahɨrɨta wihoaaŋɨhɨrɨ ainahɨhɨramatiya nonasayataise.
23574  MAT 12:16  Iyatɨ isɨhiya wɨrɨsandimɨ koenda nasauhɨ kiyaamɨ timbɨpa nemwa tɨtɨhɨwisawɨhiyai saundataase. Sahɨ nɨnɨ saiwa sangi kasɨsohɨwɨmaiwaapɨ isɨhiyai wɨndɨ ausaapɨ kamundɨwɨse, unda bapiya kaundataase.
23576  MAT 12:18  Kɨmbɨhɨ kɨmo nisɨ otɨpɨpatɨhore. Nɨwahonɨnɨ ahɨwisonɨhore. Aindɨ utaaso so koai nɨnɨ maarɨho nunyatɨ amɨ nɨnɨ koai baindɨ maarɨho wɨwitɨhore. Maarɨho wɨwitɨhosɨ nɨnɨ koai andɨtɨwihonɨhɨ kaitandɨho nisɨ Itɨpɨho nesipɨtɨ numwaasaito. Numwaasasanɨhɨ amɨ ko isɨhiya nisapɨ atɨhomiwɨ gɨmunyaapɨ nisɨhiyaamɨ dawaataatɨ bimohiyɨhiyai kiyaamɨ maipɨhaiwaatɨhapɨ japɨhɨ nepemaitɨwɨ nisenda napɨwɨ gɨnunyaapɨ tɨtɨhɨ gaahiya noaipaitaatɨwɨhɨra daihɨra nanunjɨtaise.
23579  MAT 12:21  Iyonɨhɨ isɨhiya yapɨhɨ nahatewaaraahiya nisɨ otɨpɨpatɨho atɨnisahopɨ ko nyangi japɨhɨ apɨpaahiyaanangi nanyamaito tɨwɨ kopaahɨhɨ gɨwunyaapɨ nammopɨ andɨtitɨwɨ jatɨtaapo, tatɨ Autaahaatɨho Aisaiyaahomɨ maahomwaaŋapɨ kandaase.
23581  MAT 12:23  Aihɨ kapɨhɨ isɨhiya wɨrɨsandɨhandɨ ahoyanɨhohiyɨhiya sandɨ mmonawaawɨ apɨpaahɨ yaiwɨmapɨ Jisaasihopɨ satɨwɨ nasenawaayopo. Ese, utamo kɨmo kɨmandɨ kaisɨ Daawitɨhomɨ Mwaaho Nyainja Bimɨtandɨhondaatete? Amɨ kometanaahɨ diyaamahotɨtaisono? nnawaatopo.
23582  MAT 12:24  Sanɨhauhɨ Parisihiya sandɨ atiwosawɨ kiya Jisaasihopɨ satawaatopo. Ko itɨpɨho maipɨhaiwa netɨ yotindɨmandɨ nehɨ amɨ itɨpɨho maipɨhaiwaamɨ awaisɨho Bwaasɨrɨhɨrɨ koai watɨpɨhandɨ nunya andɨtɨwisɨhɨ saiwa kiyataise, tawaatopo.
23583  MAT 12:25  Satauhɨ Jisaasiho Parisihiyaamɨ gwɨnyaahohɨtɨhandɨ usonatosa kiyai saundataase. Isɨhiya usa yapɨpatɨ naasaipitɨ kataahapɨhiya yapɨpatɨ namandipapɨ tipɨtapaatɨwɨ tunnɨwɨ kahapɨhɨ kahapɨhɨ ahoyanawaawaahɨ wɨndɨ kiya otɨhɨ bɨmimɨtaapo. Iyataatɨ amɨ aunahɨpatɨ wɨtɨsangi amɨ kɨretɨhiya nususasɨ wusasɨsangi nepɨ tipɨtapaatɨwɨ itɨhɨnnɨwɨ sawanaahandɨ tunawaawaahɨ wɨndɨ kiya tɨmaamaamaitɨwɨ nopɨsasɨnɨwɨ tɨmɨhaitaapo.
23585  MAT 12:27  Iyataatɨ sahɨ nisapɨ satawaatopo, Ko itɨpɨho maipɨhaiwa nemasɨtɨmandɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ koai watɨpɨhandɨ numwihɨ saiwa kiyataise, tawaatopo. Isɨ amɨ kiyonaahɨ nɨnɨ sangi nasɨsendaano. Samɨ otɨpɨpatɨ mmowɨ nepɨ kaiwɨ nasipinjohiyɨhya itɨpɨho maipɨhaiwa nepɨ yotohɨtɨndɨ kiyai watɨpɨhandɨ ndɨ numwihɨ kiyawaayopo? Amɨ sangi nasipinjohiyɨhiya watɨpɨhandɨ nɨnɨ netɨ kiyohɨtɨmandɨ kandaahɨ kiya itɨpɨho maipɨhaiwa nemawaayowɨ samɨ pɨwɨha nisapɨ katohɨha sawanaatamɨhetɨ yasamwaitaise.
23587  MAT 12:29  Utaaho wo amɨ utaaho apɨpaahɨ watɨpɨhomɨ aŋaaŋɨ nehɨ nanɨhiya nawatatɨ nandaatɨ komɨ ikɨpɨpa wɨndɨ namusaitaise. Owetɨtaise. Nehɨ koai wɨrɨhɨra anɨtisa jɨhɨ wɨsasatosataahɨhɨ komɨ aŋaaŋɨ nawatatɨ ikɨpɨpa naitaise. Isɨ nɨnɨ Bwaasɨrɨhɨri daahemwa apɨpaahɨ watɨpɨhonɨnisɨ Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandaahɨ kɨrisɨ netɨ wɨsasatosatɨ kɨramɨ itɨpɨho maipɨhaiwai netɨ yondaayo.
23588  MAT 12:30  Iyataatɨ utaaho wo nɨngisa tɨmaamaitɨha bɨmitondaataahɨ so nɨngi netɨ nipɨndataise. Iyatɨ amɨ utaaho wo nɨngi komɨ ikwɨrɨ naninya isɨhiyai nisenda numwaasi namaasataataahɨ so nisɨhiyaimatɨtaatɨwɨhiyai netɨ tahamana torɨwamataise.
23590  MAT 12:32  Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa nɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonisapɨ maipɨhaiwa gwɨnyapepɨ sisɨpɨhɨtɨwɨ katohɨwaiwa Autaahaatɨho nemwaitaise. Iyataahandɨ kandɨ kiya Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨhopɨ sisɨpɨhɨtohɨwaiwa Autaahaatɨho wanunɨ asisɨha ipotɨhetunɨ kaiwa wɨndɨ nemwaamahonɨhɨ kaiwaanɨhɨ ahotɨmɨ nutaise, undataase.
23591  MAT 12:33  Undatosatɨ wa pɨwɨha saundataase. Iyataatɨ isɨhiya ipatamɨ yandɨpɨho mmonɨwosawɨ ipatɨ satɨ gaahate satɨ maipɨhate tɨtaapo. Isɨ ipatɨ gaahatɨ yandɨpɨho gaaho ningotaise. Ipatɨ maipɨhatɨ yandɨpɨho maipɨho ningotaise.
23594  MAT 12:36  Iyataatɨ nɨnɨ akɨtɨ kɨma sangi kasatataato ipotɨhura Autaahaatɨho asisɨha isɨhiyai netɨ tipɨtapaitandɨhetɨ isɨhiya nahatiya naasohɨ naasaamɨhɨ pɨwɨha nahata tanauhɨha kiyaamɨ katohɨhaapɨ naasa naasaahɨ awɨtɨwɨ Autaahaatɨhoai sa sata sataatɨ kato undɨtaapo.
23595  MAT 12:37  Iyataatɨ amɨ sura Autaahaatɨho sawanaatamɨ pɨwɨha katohɨwaiwa kaiwa netɨ mmonatesi sasatɨtaise. Sahɨ ainahiyɨhiyaate amɨ sahɨ maipɨhaiwaisawɨhiyaate satɨtaise, unda Jisaasiho Parisihiyai kaundataase.
23596  MAT 12:38  Aihɨ wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiyaamunɨ Parisihiyaamunɨ nehɨ usaahɨhɨ Jisaasihoai saundawaatopo. Katɨpunjingɨhonye, nyahɨ kɨnyapɨ ko Autaahaatɨhoaapɨhapɨ nasahoe taatɨ gwɨnyaitaanɨ wɨtɨ sɨwipatɨ watɨpɨhatɨ nepɨ nanyise? undawaatopo.
23597  MAT 12:39  Undauhɨ Jisaasiho komɨha kiyai saundataase, Sahɨ nisɨ kiyohɨwaiwa jinjahɨra mmonawaahandɨ kandɨ apɨpaahɨ maipɨhiyaatɨ Autaahaatɨhopɨ baiwɨ gɨmunyaapɨhiyaate. Saiwɨhiyaatisɨ sahɨ nɨngi sɨwipatɨ watɨpɨhatɨ nehɨ sawanaatamɨ ambɨpatapaahɨhɨ maaritɨwɨ mmowɨ namaitaatɨwɨhatapɨ nanyise ndɨwɨ nanɨsenawaayopo. Isɨ nanɨsehohɨpitɨ wɨndɨ sangi namaasasɨto. Nehɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨho pɨropetɨ Jonaahoai kawɨsatɨ isɨhiyai sɨwipatɨ nunjipatamataindɨhatɨhɨ nasɨsɨto.
23600  MAT 12:42  Iyataatɨ amɨ jɨhura apopaatɨ isɨhiyai iwinja bindataahaatɨ yapɨpatɨ kaanɨhɨ wɨtaahapɨhaatɨ Soromonɨhomɨ amɨtɨha awaindɨhandɨ gwɨnyapenatɨ kataunjindɨhandɨ atitandɨ napise. Aihɨ amɨ nɨnɨ utaahonɨnɨ Soromonɨhoai daahemwatɨhonɨnɨ wanɨ samɨmatɨhɨ bindataayo. Isɨ sahɨ siyohɨtɨndapɨ Autaahaatɨho isɨhiya yapɨpatɨ nahandaahiyai netɨ tipɨtapaitandɨhura sahɨ baiwɨ atɨhomisohɨwɨmaiwaapɨ apopaatɨ saatɨ dotɨ Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ sangi mandɨtɨpɨsitaise, undatɨ Jisaasiho isɨhiya komɨ pɨwɨha atɨhomisohiyɨhiyai kaundataase.
23601  MAT 12:43  Kaundatosatɨ wa pɨwɨha namɨhana saundataase. Iyataatɨ itɨpɨho maipɨho utaahomɨhatɨhapɨ noaipasi notaahura ko yapɨpatɨ awasatɨ waapɨhaatɨ iwɨwɨrɨho ahɨmetatɨ owehapɨhɨ notɨ daayatɨ ko mbɨpa netɨ maarɨho witɨtandɨhapɨhapɨ daataise. Daataatɨ amɨ ko ikɨndandɨhapɨhɨ wɨndɨ monataise.
23602  MAT 12:44  Monataatɨ ko sawaho sanataase. Nɨnɨ nisɨ aŋɨpɨpɨhɨ namasi nasohɨpɨpɨhapɨ jahɨra naitaano, ndaase. Satamapɨ jahɨra jɨhura namasi naimbɨpɨhɨ aŋɨpɨpɨhɨ niyatɨ mmonataise. Niyatɨ mmonataatɨ kaaŋɨ aŋaaŋɨ nipɨtatɨ naihoanda sanahɨwiya itatamanɨndataise.
23603  MAT 12:45  Setihɨ mmonamapɨ notɨ itɨpɨho maipɨhaiwa ikwɨrɨ naasairɨhɨtihɨ wihɨnɨramɨ yahurɨtahaiwa 7 kiyatɨ koai nusatipɨhaapɨ apɨpaahɨ maipɨhaiwai numwaasi nasataise. Numwaasi nasatɨ koaisawɨ maawɨ aŋɨndaatɨhɨ utaahomɨ omaŋɨtɨtɨhɨ nandaapɨ bindawaayopo. Nandaapɨ bindawa utaaso soai apɨpaahɨ nepɨ nusopɨsasawaayopo. Nusopɨsasauhɨ ko daahɨ apɨpaahɨ maipɨtatɨ wuwanɨ kaimumwaaŋɨ nusatipɨhaatɨ nopɨsasɨnataise. Saisɨ sɨrɨ kɨretɨ isɨhiya maipɨhiya nisɨ kiyohɨwaiwa mmonɨwɨ baiwɨ akɨtɨnɨhɨ kiyaamɨ maipɨhaiwaatɨhapɨ namepemaitohiyɨhiya awaindɨhandɨ apɨpaahɨ maipɨhaiwaatɨhɨ nandaapɨ nepɨ nopɨsasɨndaapo, undatɨ kiyai kaundataase.
23605  MAT 12:47  Pɨwaatɨndaanɨ maahe tɨwɨ nasenɨhauhɨ kapɨhɨ isɨhiyaamɨ wo Jisaasihoai saundataase, Jasapeme, kinyɨ kɨnaatunɨ kwɨnyɨhoyaunɨ wanɨ kɨmiya ipaahaapɨ bitotawaawɨ pɨwaahɨtɨtaatɨwɨtopo, undataase.
23606  MAT 12:48  Undihɨ amɨ Jisaasiho komɨha wihoaaŋɨha sandaase, Diyaamɨhaatɨ nisɨ naate? Diyaamahiya nisɨ nɨhoaarɨse? ndaase.
23607  MAT 12:49  Satatosa Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨ mmowɨ nepɨ kaiwɨ nuwipinjohiyɨhiyai ikuwɨsatɨ sandaase. Jasawewɨse, kɨmiya nisɨ naatɨ nisɨ nɨhoaarɨsaare.
23608  MAT 12:50  Isɨhiya wowaatɨ nisɨ Apɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho ko kaatɨ saito saito tatɨ kiyaapɨ gɨwunyaasɨrɨhɨretɨ japepihɨrɨwɨ kiyohiyɨhiya siyaahɨhɨ nisɨ nɨhoaarɨho nisɨ naapwɨraatɨ nisɨ naate, undatɨ Jisaasiho isɨhiyai kaundataase.
23611  MAT 13:3  Iyatɨ Autaahaatɨhomɨhaiwaapɨ sɨwipatɨ namɨhanatɨ kiyaisɨ pɨhɨtatɨ taahɨwaiwa kataunjataise. Kataunjataatɨ sɨwipatɨ wɨtɨ satahatɨ namɨhana saundataase. Asisɨha waaraahɨ utaawo noaipasisotɨ isapɨpa kwɨtaaho isoho osaataatɨ tuwɨhaataise.
23616  MAT 13:8  Amɨ kapaamɨ kwɨtaaho wapa yapɨpatɨ gaahata tɨmahiyataise. Iyatɨ nutatɨ gwɨnyanatɨ wuwanɨ tɨwɨhaahohɨpɨpai nusatipɨhaatɨ akɨpɨpa ningotɨ ahondaise. Iyatɨ akɨpɨpa wapa apɨpaahɨ taahɨwaiwa 100 kiyatɨ ningotɨ amɨ wapa kapɨhata taahɨpɨpa 60 kiya ningotɨ amɨ wapa 30 kiyatɨ ningotaise, undataase.
23617  MAT 13:9  Satɨ sɨwipatɨ pɨwɨha namɨhanatɨ Jisaasiho katatɨ owemataatɨ sandaase. Sahɨ samɨhandɨsɨ atiwɨ naitaatɨwaahɨ baiwɨ atiwɨ nepɨse, undataase.
23618  MAT 13:10  Aihɨ komɨ otɨpɨpatɨ mmona newa kiyaatɨ nuwipinjohiyɨhiyaanɨnɨ nasawa Jisaasihoai saunda nunjenɨhaayo. Isɨhiyai Autaahaatɨhomɨhaiwaapɨ katɨpunjapaahura kɨnyɨ wapaapɨ nepemaipɨ napaapɨ kaundapoaatise? undaatɨ nunjenɨhaayo.
23619  MAT 13:11  Undonɨhɨ Jisaasiho komɨha nyahɨ komɨ otɨpɨpatɨhiyaanangi sanyatataase. O amɨ sangisaahɨ Autaahaatɨho isɨhiyai iwinja bimɨtandɨ jɨhɨ gwɨnyapena tɨmaŋiwaiwa sahɨ mmonɨwɨ naitaatɨwɨhandɨ aimɨ netɨ gɨsunyaasɨhiyaate. Sangisɨ sasisataatɨ amɨ isɨhiya otaatapɨhiyaisaahɨ owetise.
23622  MAT 13:14  Isɨ kiya siyohɨtɨmandɨ Autaahaatɨho Aisaiyaahomɨ maahomwaaŋapɨ pɨwɨha jɨhɨ tɨmanatɨ katisɨha akaaha noaipataise. Iyataatɨ Autaahaatɨho Aisaiyaahomɨhetapɨ sandaase, Kiya pɨhɨtɨwɨ atisawaahandɨ kandɨ kaamɨ tanyaahaapɨ wɨndɨ baiwɨ gɨmunyaitaapo. Aiwɨ kiya pɨhɨtɨwɨ jawaahandɨ kandɨ baiwɨ akɨtɨhandɨ wɨndɨ mondaapo.