Wildebeest analysis examples for:   agm-agm   Word.    February 24, 2023 at 23:33    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Kɨmiya Jisasɨ Kɨraisihomɨ saisatoyaare. Iyataatɨ Jisaasiho so Daawitɨhomɨ jɨtɨpatɨ napipatetapɨ noaipahore. Aihɨ amɨ Daawitɨho soaisangi Abɨraahamɨhomɨ jɨtɨpatɨ napipatetapɨ noaipahore.
23215  MAT 1:2  Aihɨ Abɨraahamɨho so Aisaakɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Aisaakɨho so Jekopɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Jekopɨho so Judaahomunɨ komɨ saingo saahoyaamunɨ sapɨhore.
23216  MAT 1:3  Iyataatɨ Judaaho so Peresiyɨ Jeraayaamɨ sapɨhore. Aihɨ kuramɨ sanaatɨ Tamaarɨhaate. Aihɨ Peresiho so Esɨronɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Esɨronɨho so Ramɨhomɨ sapɨhore.
23217  MAT 1:4  Aihɨ Ramɨho so Aminataapɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Aminadaapɨho so Naasonɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Naasonɨho so Sarɨmonɨhomɨ sapɨhore.
23218  MAT 1:5  Aihɨ Sarɨmonɨho so Boaasihomɨ sapɨhore. Boaasihomɨ sanaatɨ Rehepɨhaate. Aihɨ Boaasiho so Obetɨhomɨ sapɨhore. Obetɨhomɨ sanaatɨ Rutɨhaate. Aihɨ Obetɨho so Jesihomɨ sapɨhore.
23219  MAT 1:6  Aihɨ Jesiho so awaisɨho Daawitɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Daawitɨho so Sorɨmonɨhomɨ sapɨhore. Iyataatɨ Sorɨmonɨhomɨ sanaatɨ jɨhura Yuraiyaahomɨ apwaataatimatahaate.
23220  MAT 1:7  Iyataatɨ Sorɨmonɨho so Reoboaamɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Reoboaamɨho so Abaisaahomɨ sapɨhore. Aihɨ Abaisaaho so Asaahomɨ sapɨhore.
23221  MAT 1:8  Aihɨ Asaaho so Jehosapatɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Jehosapatɨho so Joramɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Joramɨho so Usaiyaahomɨ sapɨhore.
23222  MAT 1:9  Aihɨ Usaiyaaho so Jotamɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Jotamɨho so Ahaisɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Ahaisɨho so Esikaiyaahomɨ sapɨhore.
23223  MAT 1:10  Aihɨ Esikaiyaaho so Manasehomɨ sapɨhore. Aihɨ Manaseho so Emonɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Emonɨho so Josaiyaahomɨ sapɨhore.
23224  MAT 1:11  Aihɨ Josaiyaaho Jekonaiyaahomunɨ komɨ saingosaahoyaamunɨ sapɨhore. Isɨmiya siya awaisawɨhiyaimatɨwɨ kiyaamɨ isɨhiya Judaahiyai winjaawɨ bimaamɨ napɨwɨ ipotaataatɨho iwinja bimihɨ isɨhiya Babironɨhiya napɨwɨ Judaahiyaamɨ aunahɨpatɨ niyapɨ tipɨ numwaasi kaanɨhɨ wapɨhɨ nuwɨ yapɨpatɨ Babironɨhanda napuhohurandaise.
23225  MAT 1:12  Aihɨ Isɨraherɨhiya Babironɨhanda napwɨtɨwɨ bimohuraapɨ isɨhiya siya saiwɨ namoyaatɨmɨ nowaayopo. Namoyaatɨmɨ nowaawɨ Jekonaiyaaho so Siyaarɨtiyerɨhomɨ sapɨhoematataise. Aihɨ Siyaarɨtiyerɨho so Serapaperɨhomɨ sapɨhore.
23226  MAT 1:13  Aihɨ Serapaperɨho so Abaiyaatɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Abaiyaatɨho so Eraiyakimɨhomɨ Sapɨhore. Aihɨ Eraiyakimɨho so Asorɨhomɨ (Esorɨhomɨ) sapɨhore.
23227  MAT 1:14  Aihɨ Asorɨho so Satokɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Satokɨho so Akimɨhomɨ (Ekimɨhomɨ) sapɨhore. Aihɨ Akimɨho so Eraiyaatɨhomɨ sapɨhore.
23228  MAT 1:15  Aihɨ Eraiyaatɨho Eriyeserɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Eriyeserɨho so Matanɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Matanɨho so Jekopɨhomɨ sapɨhore.
23229  MAT 1:16  Aihɨ Jekopɨho so Josepɨhomɨ sapɨhore. Aihɨ Josepɨho so Mariyaahaatamɨ warɨhore. Aihɨ Mariyaahaatɨ Jisaasihoai namoyataise. Iyataatɨ nyahɨ Judaahiyaanɨnɨ kopɨ Isɨhiyai Japɨhɨ Numwaitandɨ Autaahaatɨho Ahɨwisɨhore taatɨ ambɨhɨtɨhaato.
23230  MAT 1:17  Aihɨ Abɨraahamɨhoaapɨhapɨ isɨhiya sapiyaunɨ mwaayaunɨ ikwɨ maindɨmwɨtihɨ auhɨramɨ murɨtihɨ murɨtihɨ 14 kaiwɨ siyahaiwaara namoyaatɨmɨ napɨwɨ Daawitɨhoaapɨhɨ noaipawaayopo. Aihɨ amɨ Daawitɨhoaapɨhapɨ sapiyaunɨ mwaayaunɨ ikwɨ maindɨmwɨtihɨ auhɨramɨ murɨtihɨ murɨtɨhaiwaara 14 kaiwɨ namoyatɨmɨ nasauhɨ isɨhiya Babironɨhiya Isɨraherɨhiyai tipɨ numwaasi nuwɨ Babironɨhanda napuhauhɨ napwɨtohura noaipawaayopo. Aihɨ amɨ sura napwɨtɨwɨ bimohuraapɨ sapiyaunɨ amɨ mwaayaunɨ ikwɨ maindɨmwɨtihɨ auhɨramɨ murɨtihɨ murɨtɨhaiwaara 14 kaiwɨ namoyaatɨmɨ napɨwɨ Kɨraisiho Isɨhiyai Japɨhɨ Numwaitandɨ Autaahaatɨho Ahɨwisɨho noaipasurandaise.
23231  MAT 1:18  Jisasɨ Kɨraisiho noaipasɨtɨhandapɨ pɨwɨha siyate. Jisaasihomɨ sanaatɨ Mariyaahaatɨ apwaimaamaatɨtihɨhura Josepɨhoai namaatɨto tɨwɨ aimɨ katɨwosauhɨhaate. Aihɨ kaatɨ Mariyaahaatɨ sangɨ Josepɨhoaisatɨ nanotɨ nehɨ bindataahandɨ kandɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨhoraahɨ kaatɨ aimɨ gwɨsɨndaise.
23232  MAT 1:19  Aihɨ kaatamɨ warɨho Josepɨho sandapɨ mmonataatɨ amɨ utaaho gaahosɨ Mariyaahaati mawɨhandɨ namunyatɨ bɨpi noaasatɨ kaatisɨnɨhɨ namaitotatɨ gwɨnyaataise. Aihɨ Josepɨho Mariyaahaati bɨpi namaitotatɨ taatɨ siyatɨ gwɨnyaataise.
23233  MAT 1:20  Gwɨnyaasɨhɨ yapepataahɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho nehɨ koai wo Josepɨhoaapɨhɨ noaipatɨ koai saundataase. “Josepo Daawitɨhomɨhoŋe, kɨnyɨ Mariyaahaatapɨ netɨ wɨmiraitaano tɨpɨ wɨndɨ gɨmunyaape. Aimbɨ atime. Kɨmonjɨ metɨmonjɨ gwɨsɨhaatɨhɨ aimɨ kɨpwɨndisonyɨmonjɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho kɨpotosihɨhonje.
23234  MAT 1:21  Isɨ Mariyaahaatɨ maaha woho namwɨtaise. Namwonɨhɨ ko noaipatɨ komɨ isɨhiyaamɨ maipɨhaiwa nemwatɨ japɨhɨ numwaitandɨhosɨ kɨnyɨ kɨretɨ saundɨpɨ Jisaasihoe tɨpɨ ambɨhunde,” undatɨ kaundataase.
23235  MAT 1:22  Sɨmaiwa siyatɨ noaipasɨtɨmandɨ jɨhura Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨhoai Awaisɨho netɨ gɨwunyaasɨhɨ pɨwɨha wa katisɨha akaaha tɨtɨhɨ noaipaitandɨ sandɨ kiyataise. Aihɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho pɨwɨha wa sata kandaase.
23236  MAT 1:23  “Atime apwaimaamaatɨ waatɨ wohoaisatɨ wɨndɨ namohaatɨ gwɨsɨtatɨ maaha woho wo namwɨtaise. Namwonɨhɨ kiya Imaanuherɨhoe tɨwɨ ambɨhɨtɨtaapo,” tatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho katatɨ ahaisɨhaare. Iyataatɨ satɨ ambɨhitamɨ tanyaahaarɨ, “Autaahaatɨho nyangisatɨndaise,” tawaawɨ “Imaanuherɨhoe,” tawaatopo.
23237  MAT 1:24  Aihɨ Josepɨho nanomatatɨ nepatɨ Autaahaatɨhomɨ enjeriho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho nehɨ koai wo kaundimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ tɨtɨhɨ kiyataise. Tɨtɨhɨ kiyatɨ Josepɨho komɨ apwaataati numwaataise.
23238  MAT 1:25  Siyatɨ numwaataahandɨ kandɨ Josepɨho kaatisatɨ wɨndɨ maasɨ dahomaise. Nehɨ koai yandɨhɨ bimaamɨ notɨ kaatɨ maaha namwihɨhurandaise. Siyatɨ kaatɨ maaha woho namwihɨ Josepɨho ambɨpatɨ Jisaasihoe tatɨ ambɨpatɨ nusoaasataise.
23239  MAT 2:1  Aihɨ sura Erotɨho awaisɨhoematatɨ bimihɨ Mariyaahaatɨ Jisaasihoai Pɨropinjɨhandɨ Judiyaahandamɨ aunahɨpatɨ Betɨrehemɨhanda namotaise. Aimɨ namotɨ bimihɨhura isɨhiya usa ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨhiya kaumbwaatɨ noaipatɨ tɨhoaasɨhɨ mmonɨwɨ nepɨ awɨtohiyɨhiya (amɨ kaumbwaatɨ asaamaatɨ waatɨ noaipatɨ tɨhoaasɨhɨ iwinjamapɨ) Jerusaremɨhanda nasawaayopo.
23240  MAT 2:2  Napɨwɨ kiya satawaatopo, “Metɨhonjɨ wonjɨ kɨmbɨhɨ noaipasonyonjɨ sonjɨ Judaahiyaamɨ awaisɨhoematɨtandɨhosɨ maahapɨhe kaumbwaatɨ waatɨ konjapɨ noaipase tatɨ nanyisisaamaatɨ mɨhapɨhɨ ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨ nyahɨ usonaamapɨ iwinjawaatewainjamɨ nasahaayono konjapɨ atotɨpɨwesaatɨ gaapundaatɨ mepɨ autaahemwaitɨhaawo,” tawaatopo.
23241  MAT 2:3  Satɨwɨ katauhɨ awaisɨho Erotɨho pɨwɨha atisataatɨ sata gwɨnyaataise wo awaisɨho wanɨho nisɨ aunahɨpatɨ nanaitaiso tatɨ aungwohandɨ yayataise. Aihɨ isɨhiya Jerusaremɨhandaahiyaisangi Erotɨhomataiwɨ aungwohandɨ yaiwɨmawaayopo.
23242  MAT 2:4  Aihɨ awaisɨho Erotɨho namatɨ pɨrisihiya isɨhiya isɨhiyaapɨ nandapa kohasɨpɨho tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ awaisawɨhiya pɨrisihiyaisunɨ amɨ isɨhiya usa wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiyaisunɨ numwaatɨ ahoyataise. Numwaatɨ ahoyatɨ kiyaisɨ sata nunjenataise. “Utaaho Isɨhiyai Japɨhɨ Numwaatɨ Iwinjatɨtandɨ Autaahaatɨho ahɨwisɨho aunahɨpatɨ maahɨwɨta noaipaitaise?” tatɨ kiyai nunjenataise.
23243  MAT 2:5  Nunjesɨhɨ kiya satɨwɨ kaundawaatopo, “Kɨmatɨ yapɨpatɨ Judiyaahandamɨ aunahɨpatɨ Betɨrehemɨhanda noaipaitaise. Iyataatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho pɨropetɨho wo pɨwɨha wa satatɨ jɨpatɨpiyatɨ ahaisɨhaare.
23244  MAT 2:6  ‘Sahɨ yapɨpatɨ Judiyaahandamɨ aunahɨpatɨ Betɨrehemɨhanda bimohiyɨhiyaate samɨ aunahɨpatɨ gwɨharaahatɨndaahandɨ kandɨ katɨ kapɨhata autaahɨtɨtaise. O amɨ apaapɨmaato amɨ samɨhatɨhapɨ awaisɨho wo noaipatɨ nisɨ isɨhiya Isɨraherɨhiyai iwinjaatɨ bimɨtaise,’ tatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨho katatɨ ahaisɨhaare,” undɨwɨ Erotɨhoai kaundawaatopo.
23245  MAT 2:7  Aihɨ awaisɨho Erotɨho bɨpi noaasa isɨhiya ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨhiyai gaatatɨ numwaatɨ kaumbwaatapɨ maahɨwuraanɨhɨ noaipasɨhɨ mmonawaayopo? Undatɨ nunjenataise.
23246  MAT 2:8  Nunjesɨhɨ kiya wihoaaŋɨha kaundauhɨ amɨ ko kiyai jaiwɨta saundataase. “Nɨngimaawɨ nundɨ kopɨ gaapundɨtɨ mepɨ autaahemwaitaano. Isɨ sahɨ nuwɨ baiwɨ sonjɨ metonjapɨ daapɨ mmonɨwɨ kaiwɨse. Aiwɨ sonjɨ metonji daapɨ usonɨwɨmapɨ nɨngi napɨwɨ kandɨtaatɨwe,” undatɨ kiyai Betɨrehemɨhandaahapɨ natausaasataise.
23247  MAT 2:9  Natausaasihɨ kiya nowaayopo. Taawɨ nowaawɨ kaumbwaatɨ mɨhapɨhɨ ipɨho noaipasɨpɨpɨhɨ usonɨhohaamaatɨ kaati usonawaayopo. Aihɨ kaatɨ kaumbwaatɨ kiyaamɨ jɨhɨ naihɨ iwinjapepinjamɨ numbwɨwɨ kaatɨ kaumbwaatɨ notɨ metɨhonjɨ nanototimbɨpɨhɨ namɨhaataise.
23248  MAT 2:10  Siyatɨ kaumbwaatɨ namotɨ metɨhonjɨ nanototimbɨpɨhɨ notɨ namɨhaasɨhɨ kiya kaumbwaati usonawaawɨ aungwohandɨ asakaiwɨ maaritawaayopo.
23249  MAT 2:11  Aihɨ kiya aŋaaŋɨ mɨhatɨhɨ nandaapɨ metɨhonjisunɨ sanaatɨ Mariyaahaatisunɨ usonawaayopo. Usonɨwɨ kapɨhɨ atotɨpɨwesawɨ bindawaawɨ metɨhonji mepɨ autaahɨwiwawaayopo. Aiwɨ kiyaamɨ ikihɨ naahepihaahapɨ wapa nawɨho awaisɨhotahapa anaahɨpɨpa gorɨhandunɨ amɨ wapa biyatɨ waamainjotahaiwa tausotɨpatɨ sameŋaihɨramatiyahapa amɨ wapa waahunɨho tapaipɨhomatiyahapa niyaapɨ Jisaasihoai nunyawaayopo.
23250  MAT 2:12  Aihɨ yapepataahɨ Autaahaatɨho kiyaisɨ Erotɨhoenda japɨhɨ namuwɨse undatɨ kaundataase. Kaundihɨ kiya namapɨ kiyaamɨ aŋɨpɨpɨhapɨ japɨhɨ daihɨra niyohɨrɨhɨra namɨhaapɨ wɨra nowaayopo.
23251  MAT 2:13  Aihɨ isɨhiya ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨhiya aimɨ niyauhɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho nehɨ koai wo yapepataahɨ Josepɨhoaapɨhɨ noaipatɨ saundataase: “Kɨnyɨ ketɨ dosisɨ metɨhonjisunɨ sanaatisunɨ numwaasisɨ yanɨhɨmapɨ yapɨpatɨ wɨtɨ Isipɨhandaahapɨ numwe. Numbwɨ bimambɨpɨ nɨwahonɨnɨ kahɨtisanɨhura japɨhɨ napɨtaapo amɨ Erotɨho metɨhonji tiwɨtandɨ daitaiso,” undataase.
23252  MAT 2:14  Aihɨ Josepɨho atisatɨ dosi metɨhonjisunɨ sanaatisunɨ apatɨhɨ numwaasi yanɨhɨmatɨ kaanɨhɨ Isipɨhandaahapɨ notaise.
23253  MAT 2:15  Siyatɨ Josepɨho notɨ Isipɨhanda bimaamɨ notɨ Erotɨho napwisurandaise. Aihɨ Awaisɨho Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha jɨhura komɨ pɨwɨha atisatɨ netɨ ausaasɨhomɨhetapɨ katisɨha ka akaaha tɨtɨhɨ noaipataise. Iyataatɨ Autaahaatɨho sandaase, “Nisɨ Maasɨhɨho Isipɨhanda bimihɨ nɨnɨ gandɨ japɨhɨ numwaataayo,” tatɨ katisɨha akaaha noaipataise.
23254  MAT 2:16  Aihɨ isɨhiya ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨhiya Erotɨhoai jaiwundohɨtɨhandapɨ koai apɨpaahɨ apousataise. Apowihɨ namatɨ ko tingaatɨhaisahiyai natausaasihɨ kiya nuwɨ Betɨrehemɨhandaahunɨ aunahɨpɨhaiwa kapɨhɨ detɨ ahetiwaiwaaraahunɨ metɨhonya wohonya kɨnaungwɨha yatɨwaapɨhapɨ yatɨhɨtahonya nahatonyai tiwawaayopo. Iyatɨ Erotɨho ipɨho noaipasɨpɨpɨhapɨhiyai nunjesɨhɨ kaumbwaatɨ noaipasuraapɨ kɨnaungwɨha siyatɨ aimɨ sanotaiso tatɨ gwɨnyaataatɨ ko sandɨ kiyataise.
23255  MAT 2:17  Aihɨ pɨwɨha wa Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨhomɨhetapɨ katisɨha akaaha noaipataise. Iyataatɨ sa pɨwa sata kandaase.
23256  MAT 2:18  “Maarɨho asɨpaiwɨ aungwohandɨ gohɨtɨhandamɨ ŋuŋaaha aunahɨpatɨ Ramaahanda noaipasɨhɨ isɨhiya atisawaayopo. Sandɨ Reserɨhaatɨ kaatamɨ metɨhonya konyaanɨhɨ napopɨ apɨpaahonya owetauhɨ gotaasɨ kaatisɨ isɨhiya wɨndɨ nepɨ napaisaatumaamaitaapo,” tatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨho Jeremiyaahomɨ maahomwaaŋapɨ katisɨhaare.
23257  MAT 2:19  Aihɨ ipotɨhura Erotɨho aimɨ napwihɨ Isipɨhanda Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho wo nasatɨ Josepɨhoaapɨhɨ noaipatɨ yapepataahɨ Josepɨhoai saundataase.
23258  MAT 2:20  “Isɨhiya metɨhonji tiwɨtaatɨwiyohiyɨhiya aimɨ napopo. Isɨ kɨnyɨ metɨhonjisunɨ sanaatisunɨ numwaasi yapɨpatɨ Isɨraherɨhandaahapɨ dosi naiwɨse,” undataase.
23259  MAT 2:21  Aihɨ Josepɨho atisa dosi metɨhonjisunɨ sanaatisunɨ numwaasi yapɨpatɨ Isɨraherɨhandaahapɨ japɨhɨ nasataise.
23260  MAT 2:22  Nasatɨ Akeriyaasihopɨ sapɨho Erotɨhomɨ aunahɨpatɨ netɨ Judiyaahanda awaisɨhoematatɨ jaatɨ bindataise tauhɨ Josepɨho atisataatɨ namatɨ kapɨhɨ naitandɨ yayataise. Yaihɨ Autaahaatɨho yapepataahɨ pɨwɨha jɨhaatɨ Josepɨhoai kaundihɨ namatɨ Josepɨho kindari numwaasi yapɨpatɨ Pɨropinjɨhandɨ Garirihandaahapɨ niyataise.
23261  MAT 2:23  Niyatɨ yapɨpatɨ Garirihandamɨ aunahɨpatɨ taunɨhandɨ maipɨhonjɨ Nasaretɨhando tɨwɨ ambɨhɨtohɨpata bindataise. Iyataatɨ isɨhiya Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atiwɨ nepɨ ausaahohiyɨhiya jɨhura pɨwɨha satɨwɨ katohɨha akaaha noaipataise. Kiya kopɨ satawaatopo: “Ko Nasaretɨhandaahapɨhore, tɨwɨ ambɨhɨtɨtaapo,” tɨwɨ kiya katawaatopo.
23262  MAT 3:1  Aihɨ Jisaasiho Nasaretɨhanda aimɨ gwɨnyanatɨ bimisura Jonɨho Isɨhiyai Baawusɨtandɨho noaipataise. Noaipatɨ Judiyaahandamɨ yapɨpatɨ ipatɨ iwɨwɨrɨho owehapɨhɨ bindataatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha sata ausaatɨ isɨhiyai saundataase.
23263  MAT 3:2  “Sahɨ samɨ maipɨhaiwa namapɨ nepemaitɨwɨ Autaahaatɨhoenda napɨwɨse amɨ Autaahaatɨho isɨhiyaanɨ nahatiyaanangi osamatɨ nyainjaatɨ bimɨtandɨhura aimɨ nasatɨ detɨndaiso,” tatɨ pɨwɨha ausaataise.
23264  MAT 3:3  Iyataatɨ Jonɨho so jɨhura Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨho Aisaiyaahomɨhetapɨ Autaahaatɨho katisɨhore. Iyataatɨ Autaahaatɨho Aisaiyaahomɨhetapɨ satatɨ kandaase: “Isɨhiya iwɨwɨrɨho owehapɨhapɨ utaaho wo pɨwɨha satatɨ gandaase. ‘Awaisɨhopɨ daihɨra daawupwɨ tɨtɨhepumapɨse. Tɨtɨhepumapɨ baiwɨse’” ndaase tatɨ Aisaiyaaho kandaase.
23265  MAT 3:4  Jonɨho so maasapɨho kamerɨhandamɨ atɨha gwɨnɨwɨha niyohore. Niyotɨ yamepatɨ komɨ bwandɨpataapɨhɨ wɨsasanahore. Iyatɨ ko nandapa nainjɨpɨpa tapaatɨpɨhounɨ ipataatɨhapɨ apɨpaamɨ mwaahounɨ nanataise.
23266  MAT 3:5  Aihɨ sura isɨhiya Jerusaremɨhandaahapɨhiyaunɨ amɨ yapɨpatɨ Judiyaahandaahapɨhiyaunɨ amɨ aunahɨpɨhaiwa kapɨhɨ waapɨhaatɨ Jorɨtaanɨhaatainapɨhiyaunɨ nuwɨ Jonɨhoaapɨhɨ noaipawaayopo.
23267  MAT 3:6  Jonɨhoaapɨhɨ noaipapɨ kiyaamɨ maipɨhaiwa ausaapɨ nemɨhauhɨ Jonɨho kiyaisɨ waapɨhaatɨ Jorɨtaanɨhaata baawusataise.
23268  MAT 3:7  Aihɨ isɨhiya taahiyɨhiya Parisihiyaunɨ amɨ Satiyusihiyaunɨ waapoho naitaatɨwɨ nasauhɨ Jonɨho kiyai usonataise. Aihɨ Jonɨho kiyai usonataatɨ ko kiyai saundataase. “Sahɨ akwɨranɨho tataapwɨnɨhomɨ mwaayaatisɨ sapɨ Autaahaatɨhoai apowindɨhandɨ nemapɨ yanɨhɨmaitɨhaawo tɨwɨ sandɨ sahɨ kaitaawɨ owetise.
23269  MAT 3:8  Isɨ sahɨ saiwɨ satɨwɨ, ‘Nyahɨ nyamɨ maipɨhaiwa aimɨ namawaatɨ akɨtɨnɨhɨ nepemaitaatɨ Autaahaatɨhoenda aimɨ akɨtɨnɨhɨ nasɨhaayo,’ tɨwɨ isɨhiyai nunjawɨ akɨpɨpa kaiwɨ tɨtɨhɨ daiwɨse.
23270  MAT 3:9  Isɨ sahɨ samɨ maarɨhoaatɨhapɨ satɨwɨ, ‘Nyahɨ Abɨraahamɨhomɨ mwaayaanɨ maatiyaanɨ saisatoyaanisɨ Autaahaatɨhomɨhiyaanɨne. Isɨ Autaahaatɨho nga nyangi nehɨ nanɨhiyatɨ nanyamaitaise,’ maatɨwɨse amɨ sahɨhɨmetisɨ Autaahaatɨhohɨ kɨmaiwa nawɨmaiwa netɨ nga Abɨraahamɨhopɨ komɨ saisatoyematɨ kiyatɨ ahaitaise.
23271  MAT 3:10  Iyataatɨ mwɨsɨha ipatamɨ tambɨpɨhɨ aimɨ ahondaise. Isɨ ipatɨ nahatepɨ yandɨpɨho biyatɨ gaaho wɨndɨ namingohonɨhati Autaahaatɨho tisatatɨ sisɨhaapɨhɨ tɨhoaitaise,” undatɨ Jonɨho Parisihiyaisunɨ amɨ isɨhiya Satiyusihiyaisunɨ kaundataase.
23272  MAT 3:11  Iyatɨ isɨhiya nahatiyaisɨ saundataase, “Nɨnɨ sahɨ nepemaitotɨhandapɨ gwɨnyaataatɨ sahɨ nepemaitotɨhandɨ nasisatɨ nehɨ waapohoraahɨ baasusataayo. Isɨ amɨ utaaho nisɨ ipotɨ napisɨho so Itɨpɨho Gaahoraahunɨ amɨ Itɨpɨho komɨ sisɨha watɨpɨhaaraahunɨ otɨhatɨsema yutɨhɨraahamatiyatɨ nasamaasaitaise. Iyatɨ ko nɨngi nanɨtipɨhaatɨ apɨpaahɨ awaisɨhore. Isɨ nɨnɨ komɨ asuipatɨ nehɨ otɨpɨpatɨho kaipatamataindɨ nga nambɨndɨ nɨwusohaitandɨ awaisɨhonɨnɨ gaahonɨnɨmaahe.
23273  MAT 3:12  Iyatɨ nisɨ ipotɨ napisɨho isɨhiya nahatiyai netɨ tipɨtapaatɨ usondandɨ komɨ ikwɨrɨ tɨmendaisɨ amɨ utaaho nandapa akɨpɨpa kɨpotaatɨ maipɨhapa napɨpatɨ nemasɨpatamatiyatɨ kaitando. Nematɨ nandapa akɨpɨpa aŋɨhandɨ nandapaapɨ aŋɨmatindɨhandaapɨhɨ netɨ ahaitaise. Ahiyataatɨ nandapa maipɨtihɨ nemasɨpɨpa netɨ sisɨha kaanɨhɨ namaayotatɨ tɨhisɨhaapɨhɨ tɨhoaitaise. Isɨ amɨ sahɨ nepemaitɨwɨ Autaahaatɨhoenda napɨwɨse ko sangi japɨhɨ nasamaito,” undatɨ Jonɨho isɨhiya koenda nasohiyɨhiyai kaundataase.
23274  MAT 3:13  Aihɨ suraanɨhɨ Jisaasiho Jonɨhomɨ ikwɨraatapɨ waapoho naitotatɨ Garirihanda namasi Jonɨhoaapɨhɨ nasatɨ waapɨhaatɨ Jorɨtaanɨhaatainɨ noaipataise.
23275  MAT 3:14  Aihɨ Jonɨho Jisaasihoai nɨwisapuwɨtotatɨ saundataase. “Kɨnyɨ nɨngisɨ waapohora baanusɨtaapɨsɨ amɨ nɨnɨ gisɨ baahusɨtandɨ kɨnyɨ nisenda napaapɨ napise?” undataase.
23276  MAT 3:15  Undihɨ Jisaasihomɨha saundataase. “Gaasɨ nɨnɨ katohɨmumwaaŋɨ kamwaaŋɨ kɨnyɨ kaime. Amɨ siyaha kiyahaawɨ Autaahaatɨho tɨtɨhɨ maaritatɨ gwɨnyaasɨmumwaaŋɨ kaitɨhaawo,” undataase. Undihɨ Jonɨho namatɨ Jisaasiho kaundimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ kiyatɨ Jisaasihoai baawusataise.
23277  MAT 3:16  Aihɨ Jisaasiho osetetɨ waapoho nesi nehɨhaatɨ notataise. Notatɨ bitosɨhɨ yamɨhapatɨ kopɨ tɨwɨtawamataise. Tɨwɨtawamasɨhɨ ko jataise. Jataatɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho koho dɨpɨhomatiyaho yamɨhapataatɨhɨraapɨ Jisaasihomɨhasɨnɨ nasataise.
23278  MAT 3:17  Aihɨ yamɨhapataatɨhapɨ Autaahaatɨho pɨwɨha wa sata kandaase. “Kɨmo nisɨ Maasɨhɨho akohoe. Maasɨhɨhotihɨ Koaisɨ nɨnɨ maarɨho aungwohandɨ nunyatɨ maarɨho koai wɨwitɨhore,” tatɨ pɨwandaase.
23279  MAT 4:1  Aihɨ sura Bwaasɨrɨhɨrɨ Jisaasihoai nunjendotatɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho Gaaho numwaasi isɨhiya iwɨwɨrɨho owehapɨhɨ notaise.
23280  MAT 4:2  Notɨ apatɨhɨ otapɨhaatɨ nandapa onaayatɨ namaanatɨ bimaamɨ naihɨ waatɨho wo napotɨ wo nusoaipataise. Nusoaipasɨhɨ asisɨha 40 kiyahaiwa sanawihɨ Jisaasihoai apɨpaahɨ aungwohandɨ jaumanamataise.
23281  MAT 4:3  Aihɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ nasataise. Nasatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha nemasotatɨ Jisaasihoai saundataase: “Kɨnyɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhomɨ mwaahoŋɨtapaapaahɨ ye nɨnɨ kɨmɨkonɨne tɨpɨ nɨngi nepɨ nanisapɨ kɨmaiwa nawɨmaiwa noaipatɨ nandapa bɨretɨhandimatonɨhɨ kɨnyɨ nepɨ nandaapɨ kaunde,” undataase.
23282  MAT 4:4  Undihɨ Jisaasihomɨha saundataase, “Owe! Amɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha sandaase. ‘Nehɨ nandapa bɨretɨhandɨhɨhɨ isɨhiyai kiya asɨyaimatɨwɨ bimɨtaatɨwɨhandɨ wɨndɨ nunyataamaise. Owetise. Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha nahatewa komɨ maahomwaaŋapɨ katiwaiwa atiwɨ nepɨ japepihɨrauhɨ isɨhiyai kiya asɨyaimatɨwɨ bimɨtaatɨwɨhandɨ nunyataise,’ ndaase,” undataase.
23283  MAT 4:5  Saundatɨ Jisaasiho kaundihɨ namatɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ Jisaasihoai numwaasi aunahɨpatɨ apɨpaahɨ awaipatɨ Jerusaremɨhandaahapɨ notaise. Notɨ aŋɨ awaindɨhandamɨ mɨhaatɨ nɨwaataatɨ aundetɨhoaasɨnɨ ahɨwisataise.
23284  MAT 4:6  Ahɨwisatosatɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ Jisaasihoai saundataase, “Kɨnyɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhomɨ mwaahoŋɨtapaapaahɨ kɨmasɨnapɨ mɨhaapɨ naapwaate. Amɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha satatɨ jɨpatɨpindiso. ‘Nɨnɨ kinyapɨ nisɨ enjerɨhiya otɨpɨpatɨhiya yamɨhapataatɨhɨ bimohiyɨhiyai nandusoaasisanɨhɨ kiya kiyaamɨ ikwɨraatɨhɨ gi giwasaihɨ nawɨhaara kɨnyɨ auhɨrɨa sundɨpɨhoaisangi wɨndɨ asundɨmusoaitaise,’ tatɨ pɨwɨha aimɨ jɨpatɨpindisɨ naapwaate,” undataase.
23285  MAT 4:7  Undihɨ Jisaasiho komɨha saundataase. “Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wa sandaase. ‘Kɨnyɨ kinyɨ Awaisɨho Autaahaatɨhoai napitaise tɨpɨ namunjenɨme,’ daase,” undataase.
23286  MAT 4:8  Aihɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ amɨ Jisaasihoai numwaasi sisɨho wo apɨpaahɨ utaarɨhoaasɨnɨ niyataise. Niyatɨ autaahɨ mɨhasɨnɨ bitondaatɨ isɨhiya kahatamatɨponjawɨhiyaamɨ yapɨpatɨ aunahɨpatɨ gaahaiwa nahatewa maarɨho dotɨ amɨ ambɨpatɨ pɨwɨha gɨmunyaatɨhaiwa nahatewa gaamatɨ nunjataise.
23287  MAT 4:9  Nunjatosatɨ Jisaasihoai saundataase, “Kɨnyɨ nisapɨ maarɨnitɨpɨ atotɨpɨnɨwesapɨ mepɨ autaahepɨnɨmasamaahɨ saiwa nahatewa gi nahɨmɨto amɨ kaiwa kɨnyɨ jatɨtaapo,” undataase.
23288  MAT 4:10  Undihɨ Jisaasiho Bwaasɨrɨhɨri saundataase. “Bwaasɨrɨhɨraŋe kɨnyɨ ahe. Kɨraŋɨnɨhɨ numbɨmape. Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wa sataha yaha ahondaise. ‘Kɨnyɨ kinyɨ Awaisɨho Autaahaatɨho naasoaisaahɨhɨ nepɨ mepɨ autaahemape. Aimbɨ otɨpɨpatɨ naasohɨ komɨhatɨhɨhɨ kawime,’ tatɨ ahondaise,” tatɨ Jisaasiho Bwaasɨrɨhɨri kaundataase.
23289  MAT 4:11  Aihɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ Jisaasihoai namasi notaise. Naihɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨhiya usa napɨwɨ Jisaasihoai andɨtɨwiwawaayopo.
23290  MAT 4:12  Jisaasiho Jonɨhopɨ atisataatɨ Jonɨhoai Erotɨho maipɨhandɨ kaihɨ itɨhundindɨhandapɨ aimɨ isɨpɨ nepɨ wɨrapɨ napuhopo tauhɨ yapɨpatɨ Garirihandaahapɨ notaise.
23291  MAT 4:13  Iyataatɨ ko Jisaasiho Nasaretɨhanda namasi notɨ yapɨhaurɨ Sepɨyuraanɨhomɨhiyaamɨhataahunɨ Napɨtaaraihomɨhiyaamɨhataahunɨ aunahɨpa wɨtɨ Kapaniyaamɨhandamɨ detɨ durɨhɨrɨ Garirihandainɨ ahetihɨhata notɨ bindataise.
23292  MAT 4:14  Aihɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wa Komɨ pɨwɨha atisa netɨ ausaasɨho Aisaiyaahomɨ maahomwaaŋapɨ katisɨha Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨ kaiwaiwaara akaaha noaipataise. Iyataatɨ Aisaiyaaho sata kandaase.
23293  MAT 4:15  “Yapɨpatɨ Sepɨyuraanɨhomɨhiyaamɨhatamunɨ yapɨpatɨ Napɨtaaraihomɨhiyaamɨhataahɨ durɨhɨramɨhihoaaŋɨ waapɨhaatɨ Jorɨtaanɨhaatɨ nahaitɨwɨ wihɨnɨ mɨhihɨnunɨ amɨ Judaahiyaamɨ dawaataatɨ bimohiyɨhiyaamɨ yapɨpatɨ Garirihandamɨ wihoaaŋɨhata noaipasɨhɨ aimɨ mmonawaayopo. Iyataatɨ isɨhiya napwɨtaatɨwɨhandamɨ asɨhatindɨhandaatɨhɨ bimohiyɨhiyaapɨhɨ nausainjɨtɨhandɨ aimɨ noaipataise.
23294  MAT 4:16  Kapɨhɨ isɨhiya asɨhatindɨhandaatɨhɨ bimohiyɨhiya nausainjɨtɨhandɨ awaindɨhandɨ noaipasɨhɨ aimɨ mmonɨhohɨpatamataiwɨ isɨhiya Judaahiyaamɨ dawaapɨpɨhiya Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha akɨtɨha atɨhomisohiyɨhiya atiwɨ mmonɨwɨ naitaapo. Iyataatɨ siya isiya napwɨtaatɨwɨhandamɨ asɨhatindɨhandaatɨhɨ bimohiyɨhiyaapɨhɨ nausainjɨtɨhandɨ aimɨ noaipataise,” tatɨ Aisaiyaaho katisɨha Jisaasiho kapɨhɨ otɨpɨpatɨ kiyatɨ bindata akaahemataise.
23295  MAT 4:17  Aihɨ suraapɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨ namasatɨ pɨwɨha ausaataise. Ausaataatɨ satatɨ ausaataise, “Autaahaatɨho isɨhiyai iwinja bimɨtandɨhura aimɨ nasatɨ detɨndaisɨ sahɨ maipɨhaiwa kiyohɨwaiwa namapɨ nepemaitɨwɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaapɨse,” tatɨ Jisaasiho pɨwɨha ausaataise.
23296  MAT 4:18  Aihɨ Jisaasiho durɨhɨrɨ Garirihandainɨ taatɨ daimɨ notaatɨ utaahurɨ wurɨ saingɨho saaho bitosɨhɨ usonataise. Kuramɨ womɨ ambɨpatɨ Saimonɨhore. Iyataatɨ komɨ ambɨpatɨ wɨtɨ Pitaahoe tɨwɨ ambɨhɨtɨwɨhore. Iyataatɨ komɨ saingɨhomɨ ambɨpatɨ Endɨruhore. Iyataatɨ surɨ utaasurɨ kuramɨ otɨpɨpatɨ araiho noaitaatɨmɨhatɨ kaimɨ bindamaahure. Isɨ kurɨ taamɨ durɨhɨraatɨhɨ araihopɨ ikihɨ tɨmasɨhɨ usonataise.
23297  MAT 4:19  Aihɨ kuri Jisaasiho saundataase, “Sahuraahɨ nɨngi nanipinjai namɨse Autaahaatɨhomɨ isɨhiyaimatɨtaatɨwɨhiyai numwaitaatɨmɨ nɨnɨ kaindɨsasɨtaano,” undataase.
23298  MAT 4:20  Undihɨ ketɨ kuraanɨhɨ kurɨ kuramɨ ikihɨ araihopɨhihɨ namasi Jisaasihoai nuwipinjai niyamaise.
23299  MAT 4:21  Aihɨ Jisaasiho kapɨhɨ namasi notɨ utaahurɨ wurɨ saaho saingɨho bimihɨ usonataise. Kuramɨ ambɨpatɨ Jemɨsiyɨ Joniyaare. Aihɨ kuramɨ sapɨho Jepetihore. Aihɨ kurɨtihɨ sapɨho Jepetihotihɨ mausasɨ kopuhotɨ bindawa taawɨ kusasamɨ ikihɨ araiho nohohihihɨ tɨtɨhemɨhauhɨ Jisaasiho kurapɨ gandaase.
23300  MAT 4:22  Aihɨ kurɨ ketɨ komɨ pɨwɨha atimɨmapɨ sapɨhoaisunɨ kopuhoaisunɨ namasi Jisaasihoai nuwipinjai niyamaise.
23301  MAT 4:23  Iyatɨ Jisaasiho yapɨpatɨ Garirihandamɨ aunahɨpatɨ nahatewaara daayatɨ kiyaamɨ aŋaaŋɨ pɨwɨhaapɨ ahoyanohɨwaiwaapɨhɨ nandaatɨ isɨhiyai Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha kataunjataise. Iyatɨ ko Autaahaatɨho isɨhiyai iwinjaatɨ bimindɨhandamɨ pɨwɨha gaaha wanɨha ausaatɨ kaundatɨ amɨ isɨhiya timbɨpa kahatamatɨpetahapa netɨ kiyaamɨ ambɨpatɨ nusopɨsasisawɨhiyai netɨ tɨtɨhɨwiwataise.
23302  MAT 4:24  Aihɨ Jisaasiho siyatɨ otɨpɨpatɨ kaindɨhandapɨ pɨwɨha yapɨpatɨ Siriyaahanda notɨ gaamataise. Aihɨ kiya atisawaawɨ namapɨ isɨhiya ambɨpatɨ aungwohandɨ ikɨtɨhɨtisa nɨwɨnatɨ yaawindɨhandisawɨ bimohiyɨhiyaisunɨ itɨpɨho maipɨhaiwa kiyaamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ nɨwɨndaatɨ iwiwatahiyaisunɨ amɨ isɨhiya tɨmahiyawɨ kwaapanɨmaasapɨ ahotawa itihohiyɨhiyaisunɨ isɨhiya ikwauhɨrɨ namɨhatatɨ bɨwatesawɨhiyaisunɨ siya timbɨpa kahatamatɨpetahapa numwaasawɨhiyai numwaasi Jisaasihoaapɨhɨ nasawaayopo. Numwaasi nasauhɨ kiyai Jisaasiho tɨtɨhɨwiwataise.
23303  MAT 4:25  Aihɨ isɨhiya tɨtaahiyɨhiya Garirihandaahapɨhiyaunɨ mihoaaŋɨ Dekaporisihandaahapɨhiyaunɨ aunahɨpa Jerusaremɨhandaahapɨhiyaunɨ yapɨhɨ nahandɨ Judiyaahandaahapɨhiyaunɨ wihɨnɨ mɨhihɨnɨ waapɨhaatɨ Jorɨtaanɨhaatainapɨhiyaunɨ Jisaasihoaapɨhɨ nuwɨ noaipawaayopo.
23304  MAT 5:1  Aihɨ Jisaasiho jata isɨhiya wɨrɨsandɨhandɨ tɨtaahiyɨhiyaatihiyata namatɨ sisɨhoaasɨnɨ nasaamanataise tamangɨpɨpɨhapɨ isɨhiyai daahepihɨwatɨ iwinjatataatɨ pɨwɨha kataunjɨtando. Nasaamanatɨ mɨhasɨnɨ bimihɨ amɨ komɨ otɨpɨpatɨ mmowɨ nepɨ kaiwɨ nɨwipinjohiyɨhiyaisangi kapɨhɨ naiwɨ komɨhinɨ detɨ koaisawɨ maasɨ bindawaayopo.
23305  MAT 5:2  Aihɨ Jisaasiho namasatɨ kiyai pɨwɨha sata kataunjataise.
23306  MAT 5:3  “Isɨhiya usa Autaahaatɨhomɨhaiwaapɨ maarɨhoaatɨhɨ nenoaahɨtɨwɨ sangɨ waatɨ neho tɨwɨ bɨpi napaisaatɨ ipatisanɨwɨ gwɨnyaahohiyɨhiya gaasɨ maaritɨwɨse, amɨ Autaahaatɨho kiyai gaahatɨ kawɨsatɨ amɨ winja bindataiso.
23307  MAT 5:4  Iyataatɨ isɨhiya usa sawanaunɨ amɨ isɨhiya usaunɨ maipɨhaiwa kaiwɨ tɨmahiyawɨ nopɨsasɨnohɨwaiwaapɨ maarɨho asɨpaiwɨ ngohiyɨhiyai Autaahaatɨho kwɨtipatɨ nɨwɨndiwa nurɨpɨpaiwatɨ gaahatɨ kawitaisɨ gaasɨ kiya maaritɨwɨ kiyaamɨ maarɨho wɨwitane.
23308  MAT 5:5  Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa ipatisanɨwɨ Autaahaatɨho maaritirɨhɨretɨ kiyawaawaahɨ kiyaisɨ Sapɨho gaahaiwa nahatewa tɨmaŋa ahɨwiwaiwa numwɨtaisɨ maaritɨwɨ kiyaamɨ maarɨho wɨwitane.
23309  MAT 5:6  Isɨhiya usa Autaahaatɨho tɨtɨhaiwa gwɨnyaatɨ maaritiwaiwa ko maaritirɨhɨretɨ kaitaatɨwɨ maaritɨwɨmahohiyɨhiya gaasɨ kiya maaritɨwɨ kiyaamɨ maarɨho wɨwitane, amɨ Autaahaatɨho kiyaisɨ gaahaiwa waatɨ tisaahɨwa gaamatɨ numwɨtaiso.
23310  MAT 5:7  Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa isɨhiya usaapɨ maarɨho tundatɨ asɨpɨwisohiyɨhiya gaasɨ maaritɨwɨse amɨ Autaahaatɨhoai kiyaapɨ maarɨho tundonɨhɨ kiyai maarɨho asɨpɨwitaiso.
23311  MAT 5:8  Iyataatɨ isɨhiya usa kiyaamɨ amɨtɨha amɨ maarɨhoaatɨhɨ gwɨnyaahotɨhandɨ saasanotatɨ tɨtɨhɨtatɨ amɨ maarɨho naasohɨtihɨ Autaahaatɨhomɨhaiwaapaahɨhɨ andɨtatɨ napamahohiyɨhiya siya Autaahaatɨhoai usowɨ komɨ utatototɨ detɨ bimɨtaatɨwɨhiyaasɨ maaritɨwɨse.
23312  MAT 5:9  “Iyataatɨ isɨhiya usa itɨhɨnnɨwɨ tɨmunɨwɨ bɨpi maarɨho namɨnɨwɨ napaisaatɨ bimɨtaatɨwɨhandapɨ andɨtitɨwɨ isɨhiyaamɨ otɨhapɨhɨ otɨpɨpatɨ kiyohiyɨhiya siya Autaahaatɨhomɨ metɨhonyaimatawaawɨsɨ gaasɨ maaritɨwɨse.
23313  MAT 5:10  “Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa tɨtɨhɨ Autaahaatɨhomɨ gwɨnyaasɨrɨhɨretɨ japepihɨrɨwɨ kaisaihɨ kandapɨ isɨhiya usa naaŋɨhandɨ numwisaihaahɨ gaasɨ kiya maaritɨwɨse amɨ Autaahaatɨho aimɨ kiyai iwinja bindataiso.