23229	MAT 1:16	Jacob Joséen huaoj o̱ʼu̱yate. José Maríaen hua̱to̱e̱ o̱ʼu̱yate. María Jesúsen hua̱ye̱ o̱ʼu̱yate. Jesústaj konogdikda oʼdikkaʼuy Cristo, Diosa oʼtaʼmonaʼuyate.
23230	MAT 1:17	Ken Abraham Davidte catorce Daviden adhueaʼpaneʼ o̱ʼnuyate. Kenpaʼti David Babilonia huadariyo enʼbatohuadeʼte Jeconíaste catorce adhueaʼpaneʼ o̱ʼnuyate. Kenpaʼti Jesús eʼsiʼpoe̱deʼte nog catorce adhueaʼpaneʼ o̱ʼnuyate.
23231	MAT 1:18	In konig Jesucristo oʼsiʼpoe̱ʼuyate. María Jesúsen hua̱ye̱ Joséere oʼto̱e̱pakapo. To̱e̱pakhueda̱da huaboaʼda bogdakhueʼda o̱ʼe̱ onʼtinopo̱e̱ʼuy. Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼdapokaʼuy.
23234	MAT 1:21	Bokereksiʼpoaʼ oʼsiʼpopakapo. Kentaj iʼdikkaʼapo Jesús. (Jesúsdik Judíoen huaʼate dakhueaʼ eʼkaʼ huamanopoʼyareaʼeri o̱ʼe̱a̱po) konige̱po keʼnen aratbut Israel aratbuttaj dakhueaʼ eʼkikaʼ oʼmanopoʼyareaʼapo. —‍Diosen huataʼmoneria kenda onaʼuyate. Josétaj onaʼuyate.
23238	MAT 1:25	eʼsiʼpopakdeʼte batohuedhueʼ o̱ʼu̱yate. Eʼsiʼpopakdeʼte Jesús oʼdikkaʼuyate.
23239	MAT 2:1	Belén huakkaʼ jakyo Judea huadaribayo Jesús oʼsiʼpoe̱ʼuyate. Kenokaʼ Herodes Roma hua̱e̱ʼeri Judea gobierno huairi o̱ʼu̱y. Kenokaʼ Jerusalén huakkaʼ jakyo sueʼda huabokerek onʼtiakdepo, kenomey diga̱ʼda huanopo̱e̱ʼeria nogbayaʼ niokpo eʼbehuikyon onʼtiakdepo,
23249	MAT 2:11	Jakyo onʼkuddepo huasiʼpotaj onʼtiahuayʼuy. Huasiʼpo hua̱ye̱ Maríaere onʼtiahuayʼuyate. Konig gobierno huairitaj huikudate onʼhuadikuy huasiʼpo Jesústaj huikudate onʼtihuadpo ʼuruaʼda judío aratbuten gobierno huairi o̱ʼe̱ onʼbatiaʼpakpo. Kenokaʼ cajaʼ oʼnokhuikedepo katetehueʼ huasiʼpotaj oro onʼyokuyate. ʼUruaʼda o̱hue̱y huasihuaj dakaʼda eʼbakpakte ʼuruʼhui̱e̱a̱da oʼhui̱ri̱kikaʼ. Huakkaʼteda e̱e̱ʼtada Jesústaj onʼyokuyate. Nogda konig ʼuruʼhui̱e̱a̱da eʼhui̱ri̱kikaʼ kenpaʼti huakkaʼteda e̱e̱ʼtada onʼyokuyate. Katetehueʼ huasiʼpo huairitaj onʼyokuyate.
23251	MAT 2:13	Diga̱ʼda huanopo̱e̱ʼeri enʼhuadeʼte José oʼtaypo oʼyorokpo Diosen huataʼmoneritaj oʼtiahuayʼuy. —‍Herodes Jesússiʼpotaj aʼarakyaʼpo oʼukaponok, yamaboʼ, huasiʼpo hua̱ye̱ere yabatohuaʼpo Egipto aratbutenbayo yamatomonʼ. Ke̱yo̱ yanikatiʼ. Kenok yakumejtiʼ onaʼapone. —‍José eʼyorokyaʼ Diosen huataʼmoneria onaʼuyate.
23254	MAT 2:16	Diga̱ʼda huanopo̱e̱ʼeria judío huairisiʼpotaj aʼbatiaʼpakyaʼpo tiakhueʼ ya̱ʼneapet. Namaʼda meʼnonaʼuyne. Herodes kenda oʼnokotdepo diga̱ʼda oʼdiaypo, “Ayaʼda huabokereksiʼpo yo̱bed nogbayoktidaere bottaʼ huabayokere enʼta̱e̱tada yanʼbatiarakaʼ. Belén huakkaʼ jakyo kenpaʼti Belén meyo̱hueʼda huasiʼpotaj yanʼbatiarakaʼ.” Oʼmanaʼuyate. Diga̱ʼda huanopo̱e̱ʼeria aʼnenda bottaʼ huabayok Jesúsen siokpo huaboaʼda onʼtiahuayʼuyate. Kenokaʼ Herodestaj onʼbatiaʼpakuy.
23261	MAT 2:23	Nazaret huakkaʼ jakyo oʼhuaʼuyate. O̱ʼi̱kaʼuyate. Jesús Nazaret hua̱e̱ʼeri o̱ʼe̱ onʼdikkaʼapo Apagbaʼ huamanbatiaʼpakeria oaʼuyate. Konig Apagbaʼ oaʼuyate aratbut Jesústaj onʼdikkaʼuyate.
23262	MAT 3:1	Nogok Jesús Nazaretyo oʼkerekdepo Juan bautiza huakaʼeria huaboaʼda oʼmanaʼonhuahuaʼuyate. Sueʼda aratbut eʼnahue̱ʼyo̱ Jordánhue̱yon oʼmanaʼonhuahuaʼuyate.
23274	MAT 3:13	Kenokaʼ Galilea huadaribayaʼ Jordánhue̱yo̱ Juante oʼhuahuaʼuyate Jesúsa. Bautiza megkeʼpo oʼhuahuaʼpo.
23275	MAT 3:14	Juan Jesústaj bautiza e̱gkaʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼe̱po, —‍Doʼtaj bautiza o̱gkaʼdik o̱ʼe̱ne o̱ʼna. ¿Menaʼpo bautiza megkeʼpo doʼtaj iʼtiak? —‍Juana Jesústaj onaʼuyate.
23276	MAT 3:15	—‍Ayaʼda Diosa oʼpaknig eʼkaʼtaʼ ijpaknok bautiza megkaʼ. —‍Jesúsa onaʼuyate. —‍Huadak bautiza o̱gkaiʼ. —‍Juana onaʼuyate.
23277	MAT 3:16	Juan bautiza o̱gkaʼdenok Jesús hua̱hue̱ya̱ʼ eʼbehuikdeʼte i̱da kurud konig akbogpe okhuikepo Diosen Noki̱re̱ga̱ dakaʼdamon konig tukkuʼ oʼhuahuarakpo Jesústaj oʼtikot. Jesúsa eʼtiahuayte oʼtikotpo.
23279	MAT 4:1	Nogok sueʼda aratbut eʼnahue̱ʼyo̱ Diosen Noki̱re̱ga̱ Jesústaj oʼtohuaʼuyate. Totoʼa Jesústaj aʼdikdikyaʼpo ke̱yo̱ Jesústaj oʼtohuaʼuyate.
23280	MAT 4:2	Jesús cuarenta huameʼnoe cuarenta sikyo bapehueʼ o̱ʼunhuahuikaʼdepo aypotaʼ o̱ʼu̱yate.
23281	MAT 4:3	Jesús namaʼda kakeʼpo totoʼa Jesústaj oʼhuahuaʼdepo, —‍On buttida Diosensiʼpo e̱e̱ʼnayo in huidtaj aypo ya̱e̱ʼ yanaʼ. —‍Totoʼa Jesústaj onaʼuyate.
23282	MAT 4:4	—‍Aypoayoʼda noikahueʼdik o̱ʼne aratbut. Aypo onʼbapepo ayaʼda Apagbaʼ huadikkon nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼne. Apagbaʼ kenpaʼ oaʼ. —‍Jesúsa onaʼuyate.
23283	MAT 4:5	Kenokaʼ totoʼ Jesústaj oʼtohuaʼpo Jerusalényo̱ Diosen huakkaʼ jakyo oʼtohuaʼpo Diosen huaboroʼ jak kutayoda jakkutagpiyo oʼtobehuikuyate.
23285	MAT 4:7	—‍Kenpaʼti “Dios Huairitaj namaʼda kakeʼpo dikdikhueʼ ya̱e̱ʼ.” Apagbaʼte kenpaʼ oʼmadoyaʼuyate. —‍Jesúsa totoʼtaj onaʼuyate.
23286	MAT 4:8	Onteʼti totoʼa Jesústaj oʼtohuaʼ. Kutayoda oteʼyo oʼtobehuikuyate. Nogyo̱ nogyo̱da ayaʼ ʼuruaʼda huadaribayo kenpaʼti ayaʼda huadaribayo gobierno huairi Jesústaj oʼtiahuayʼeaʼuyate.
23287	MAT 4:9	—‍Doʼtaj huikudate beʼtihuadpo “ʼUruaʼda huairi meʼta̱e̱ne,” doʼtaj eaʼnayo ayaʼda iʼtiahuaynig ayaʼda ʼuruaʼda huadaribayo kenpaʼti huadaribayo huairi huaunhuaʼ oʼbayokapone. —‍Totoʼa namaʼda Jesústaj onaʼuyate.
23288	MAT 4:10	—‍Kejeʼ, yahuatiʼ, totoʼ. “Dios Huairitayoʼda huikudate yanʼtihuadpo kentayoʼda yanʼnigpe̱i̱kaʼ.” Apagbaʼa oaʼ. —‍Jesúsa onaʼuyate.
23289	MAT 4:11	Ken totoʼa okhuaʼdepo Diosen huataʼmoneria Jesústaj onʼhuatiakdepo aypo onʼyokuyate.
23290	MAT 4:12	Juan Bautista huabakuda̱ʼ jakyo o̱ʼe̱, Jesúsa oʼtipe̱e̱depo Galilea huadaribayo oʼhuaʼuyate.
23292	MAT 4:14	Capernaumyo o̱ʼi̱kaʼpo konig Isaíaskudaka aʼnenda oʼtimadoyaʼuyatenig, Jesúsa oʼkaʼuy.
23295	MAT 4:17	Kenokaʼ Jesúsa huaboaʼda oʼmanaʼpo: —‍Diosen Huairi oʼtiakdenok dakhueaʼ bokikaʼnig yanʼnopoʼkoreaʼ Diostaj yanʼnopoʼkoreaʼ. Dios Huairitaj yanoknopo̱e̱ʼ. —‍Jesúsa huakkaʼ aratbuttaj oʼmanaʼikaʼuyate.
23296	MAT 4:18	Nogok Galilea e̱ʼpo̱g aktaʼbogpete Jesúsa oʼhuaʼepo bottaʼ huamaʼbuy oʼtiahuayʼuy. Simóntaj oʼtiahuay. Simón nogdikda oʼdikkaʼ Pedro. Andréstakon oʼtiahuayʼuy. Huakjeneʼeri o̱ʼneʼuy. E̱ʼpo̱gyo̱ oʼnokjenʼe̱po:
23297	MAT 4:19	—‍Doere monhuaʼ. Aratbut Diosensiʼpo kaʼnikeʼpo kanʼmanopoʼkoreʼpo moʼmanmadikikaʼapone. —‍Jesúsa oʼmanaʼuyate.
23298	MAT 4:20	Onʼpe̱e̱depo huakjeneʼ kenpaʼda onʼmaenonpo Jesúsere onʼhuaʼuyate.
23299	MAT 4:21	Adyonda nog bottaʼ huamaʼbuytaj Jesúsa oʼtiahuayʼuy. Jacobo Juanere oʼtiahuayʼuy. Zebedeoen huasiʼpo o̱ʼnuy. Kusiʼpetoneʼyo o̱ʼnepo huaojere huakjeneʼtaj onʼtoʼkaʼpo, “Doere monhuaʼpo doʼtaj meʼnigpe̱i̱kaʼ.” Jesúsa oʼmanaʼuy.
23300	MAT 4:22	Onʼpe̱e̱depo kusiʼpe huaojtere kenpaʼda oʼnenonpo Jesústaj aʼnigpe̱i̱kayaʼpo onʼtahuaʼuyate.
23301	MAT 4:23	Ken Galilea huadaribayo nog huakkaʼ jakyo nog huakkaʼ jakyo Jesúsa oʼhuaʼepo judío aratbuten hua̱i̱takeʼ jakyo nogya̱ʼ nogya̱ʼ oʼmanmadikaʼonhuahuaʼpo Diosen Huairi oʼtiakdepo yanʼnopoʼkoreaʼpo yanʼnigpe̱i̱kaʼ Diosensiʼpo moʼe̱a̱pone. Oʼmanmadikaʼonhuahuaʼpo kenpaʼti aratbut nogpaʼ nogpaʼ dakhueʼda enʼto̱e̱te oʼbayareadhuaʼuyate.
23302	MAT 4:24	Jesúsa aratbuttaj oʼbayareaʼ bidteda Siria huadaribayo onʼtipe̱e̱depo ayaʼda dakhueʼda aratbut Jesúste onʼbatohuaʼpo nogda nogda dakhueʼ enʼto̱e̱te onʼbatohuaʼuyate. Nog eʼareʼ, nog eʼso̱ʼteyyeʼ, nog ayhueʼ, nog totoʼ eʼnopoʼto̱e̱ʼtaj onʼbatohuaʼuy. Jesúsa oʼbayareadhuaʼuyate.
23303	MAT 4:25	Galilea huadaribayaʼ aratbut, Decápolis huakkaʼ jakyaʼ aratbut, Jerusalén huakkaʼ jakyaʼ aratbut, Judea huadaribayaʼ aratbut, kenpaʼti Jordánhue̱ akodpen hua̱e̱ʼeri huakkaʼada Jesúsere onʼhuahuudhuahuikaʼuyate.
23304	MAT 5:1	Huakkaʼ aratbut e̱gkupopakte Jesús oʼbatiahuaypo oteʼyo oʼbehuikpo oʼhuaduy. Keʼnen huamanigpe̱i̱kaʼeri kentaj meyo̱hueʼda o̱gkupopakuy.
23412	MAT 7:27	Huakkaʼ oʼhuiʼ kenpaʼti diga̱ʼda oʼbapok kenpaʼti hue̱kuru o̱ʼhue̱pokpo jak oʼtohuaʼ. Keʼpoda oʼkaʼ. Namaʼda huakaʼeri ken konig o̱gkikaʼ kenpaʼti doʼed eʼmanmadikaʼte nigpe̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ. —‍Kenda Jesúsa oʼmanmadikaʼahuaduy.
23413	MAT 7:28	Jesúsa kenda eʼmanmadikadeʼte “Kenpihuay ʼuruaʼda oʼmanmadikaʼ.” Aratbuta onʼbatiaʼpakuy.
23415	MAT 8:1	Jesús oteʼyaʼ oʼhuarakpo huakkaʼada onʼtaʼbahuaʼuy.
23416	MAT 8:2	Jesústaj huabokereka oʼhuatiakuy, kena keʼpoda eʼso̱ʼset. Konig aʼnenda aratbut gobierno huairitaj o̱gkikaʼuynig keʼna Jesústaj huikudate oʼtihuadpo: —‍O̱ʼna eʼpaknayo beyareaʼ, Huairi. —‍Onaʼuy.
23417	MAT 8:3	Jesúsa oʼtibataʼtepo onaʼpo: —‍Eʼyareaʼtaʼ ijpaki. Ijyareapoy. —‍Jesúsa onaʼuy. Enaʼte i̱dada oʼyarudʼuy.
23418	MAT 8:4	—‍Jesúsa beʼyareaʼne mantiaʼpakhueʼ ya̱e̱ʼ. Sacerdote Diostaj ʼuhua huanigbatiarakerite yahuatiʼ. Aʼyareyaʼpo konig Moisésa oʼmanaʼuyate ken konig yayoktiʼ. Sacerdotea ʼuhua Diostaj kanigarakeʼpo ʼuhuapiʼ yayoktiʼ. Ken konig iʼkaʼpo oʼyaredepo aratbuta moʼtinopo̱e̱a̱pone. —‍Jesúsa onaʼuy.
23419	MAT 8:5	Huakkaʼ jak Capernaumyo Jesús eʼkudondeʼte Roma sorotataj Capitána Jesústaj oʼhuahuaʼuy. Cien sorotataj oʼmataʼmonaʼikaʼ.
23420	MAT 8:6	Jesústaj —‍Doʼhued huanabaʼ jakyo onpahued. Hua̱so̱ʼ dakhueʼda o̱ʼe̱po konig ayhueʼda o̱ʼe̱. Paiʼnada oʼnopoʼe̱, Huairi. —‍Capitána diga̱ʼ oʼpakpo onaʼuy.
23421	MAT 8:7	—‍Aʼyareayaʼpo ijhuaʼapoy. —‍Jesúsa onaʼuy.
23423	MAT 8:9	Doʼhued sorotataj huairia menikaʼne kenda ijnigpe̱i̱kay. Kenpaʼti doʼhued sorotatataj ijmanikay doʼtaj menʼnigpe̱i̱kaʼne. “Yahuatiʼ.” Doʼhued sorotatataj enadeʼte onʼhuaʼikaʼ. Nogtaj “Yatiak,” enaʼte onʼtiakikaʼ. Doʼhued huanabaʼtaj katepiʼ “Yakaʼ,” enaʼnayo oʼkikaʼ. —‍Capitána Jesústaj onaʼuyate.
23424	MAT 8:10	Kenda Jesúsa oʼpe̱e̱depo, —‍Kenpihuay, huakkaʼda meknopo̱e̱ne. Israel aratbut Diosen aratbut e̱ʼe̱a̱da sueʼda Diostaj oʼnoknopo̱e̱.
23426	MAT 8:12	Huakkaʼada judío aratbuta Diosensiʼpo o̱ʼe̱y namaʼda onʼnopo̱e̱po Diostaj oknopo̱e̱hueʼada onʼnopo̱e̱nok Diosa oʼmaenapo. Sikki̱re̱gyo̱da onʼbahuaʼapo. Paiʼda onʼnopoʼunhuahuikaʼapo. Kenpaʼda onʼhuikonhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa huanigpe̱i̱kaʼeritaj oʼmanaʼuy.
23427	MAT 8:13	Onaʼti capitántaj onaʼpo: —‍O̱ʼnen jakyo yahuatiʼ. Konig doʼtaj iknopo̱e̱nig o̱ʼnen huanabaʼ oʼyarudde. —‍Jesúsa onaʼuy. Kenda eaʼte huanabaʼ oʼyarud.
23428	MAT 8:14	Pedroen jakyo Jesús oʼhuaʼuy. Pedroen huasuʼ oʼdigpakpo onpahued. Jesús eʼkuddeʼte oʼtiahuayʼuy.
23430	MAT 8:16	Nogya̱ʼ nogya̱ʼ huakkaʼ aratbut o̱ʼnepo, dakhueʼda o̱ʼnepo, noga̱ noga̱ nogda nogda dakhueʼ onʼto̱e̱po onʼdigpakpiʼ, ekpobigpiʼ, nogda nogda dakhueʼda o̱ʼneʼuyate. Ken eʼsikdeʼte kenomeyen huabeta Jesúste onʼbatotiakuyate. Jesús nogtati nogtati oʼbatibataʼteʼepo oʼbayareaʼuyate. Nogomey kenpaʼti dakhueʼda e̱ʼneʼte Jesúsa totoʼtaj oʼmakenaʼuyate. Ayaʼ dakhueʼ hua̱e̱ʼeritaj oʼbayareaʼuy.
23431	MAT 8:17	“Oroʼtaj moʼtinepahuiʼpo boʼyareaʼapone.” Isaíasa aʼnennada oaʼuyate. Kenpaʼ Isaíasa Jesústaj oʼtiaʼpakpo oaʼuyate. Kenda Jesúsa oʼkaʼpo oʼbayareaʼuy. Jesúsa huakkaʼtada oʼbayareaʼuy.
23432	MAT 8:18	Nogok Jesústaj huakkaʼada enʼtikupopakte Jesúsa oʼbatiahuaypo, “E̱ʼpo̱gtoneʼ moʼdayhua,” oʼmanaʼuy.
23433	MAT 8:19	E̱ʼpo̱g ayhuahued Moisésenbaʼ huamanmadikaʼeria Jesústaj oʼhuatiakuy. Onaʼpo: —‍Meyo̱piʼ iʼhuikaʼapo o̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼeri e̱e̱ʼtaʼ ijpaki. Ontaj eʼtahuikaʼtaʼ ijpaki, Huamanmadikaʼeri. —‍Jesústaj onaʼuy.
23434	MAT 8:20	—‍Nubakuhued huakog o̱ʼta̱i̱kaʼ. Bakoyen kenpaʼti huapak o̱ʼta̱i̱kaʼ. Do huabokerek i̱jje̱po Diosyaʼ ijtiakuy. Donayo nog jakyo nog jakyo ijtayʼikay. Doere eʼhuaʼnayo meyo̱kon yatayapet nopo̱e̱hueʼ ya̱e̱ʼ. —‍Huamanmadikaʼeritaj Jesúsa onaʼuy.
23435	MAT 8:21	—‍Ontaj etahuataʼ ijpaknigʼa huakkuru bueyhued e̱e̱ʼted huaojtoneʼtaj dakaʼ to̱e̱dik i̱jje̱y. —‍Noga̱ huanigpe̱i̱kaʼeria Jesústaj onaʼuy.
23436	MAT 8:22	—‍Huabo oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria nog oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritoneʼtaj dakaʼ kanʼto̱i̱ke̱ʼ kenpaʼti kanʼkubarakkeʼ. Onnayo diga̱ʼda yaeretpakpo betaʼhuaʼ. —‍Jesúsa onaʼuy.
23437	MAT 8:23	Jesús huanigpe̱i̱kaʼeriere e̱ʼpo̱g aktegyaʼpo kusiʼpetoneʼyo onʼbahuadpo onʼhuaʼuy.
23438	MAT 8:24	E̱ʼpo̱gnopoyo e̱e̱ʼte huaboroʼbapokada oʼbahuatiakuy. Teyaʼda oʼbapoknok huaboroʼda oʼhue̱niri̱ʼtoneʼpo diga̱ʼda oʼhue̱kudpo huataʼkotdikte o̱ʼu̱y. Jesúsnayo oʼtayʼuy.
23439	MAT 8:25	Aʼmaboayaʼpo Jesústaj onʼhuahuaʼ huanigpe̱i̱kaʼeria: —‍Boʼtihuapok, Huairi. Montakotnede. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy.
23440	MAT 8:26	—‍Meʼpukhueʼ yaneʼ. Diosa boʼtihuapokapone. Diosa boʼtiokkikaʼapo dakaʼ yanoknopo̱i̱kaʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. Oʼmabodpo, “Yabatik, bapokhueʼ ya̱e̱ʼ, hue̱niri̱hueʼ ya̱e̱ʼ,” onaʼnok oʼbatikanpo, bapokhueʼ o̱ʼe̱po kenpaʼti hue̱niri̱hueʼ o̱ʼu̱y.
23442	MAT 8:28	Jesús e̱ʼpo̱g akodpen oʼbeʼtuy. Ken huadari Gadarabayo o̱ʼe̱. Jesústaj bottaʼ huabokerek onʼhuatiakuy. Huakkaʼada totoʼa oʼmanopoʼtounhuahuaʼnok kubarakbayo o̱ʼnikaʼuyate. Soroke̱yo̱ o̱ʼnikaʼuyate. Huiyokda o̱ʼnikaʼuyate. Huiyokda o̱ʼnenok keʼnenbayo aratbut huahueʼdik o̱ʼnikaʼuyate.
23443	MAT 8:29	—‍¿Menaʼpo oroʼtaj oʼhuatiak, Jesús? Diosen Huasiʼpo i̱ʼe̱ne. Keneʼhua̱ya̱ʼ castiga huameʼnoe ehued oroʼtaj castiga magkahueʼ moeʼ. —‍ʼUttaʼda Jesústaj oʼnonaʼuy totoʼa.
23445	MAT 8:31	—‍Oroʼtaj eʼmaoro̱kaʼnayo huakyarien huanopoʼyo motaʼmonaʼ. —‍Jesústaj diga̱ʼda oʼnonaʼuy.
23446	MAT 8:32	—‍Yanhuatiʼ, huakyarien huanopoʼyo yanʼbakud. —‍Jesúsa oʼmanaʼnok, totoʼ botbokerektaj onʼmaenonpo huakyarien huanopoʼyo onʼhuaʼpo onʼbakudʼuy. Ken, ayaʼda huakyariʼ huaduk onʼbahuarakpo kubogyo onʼbaajpo e̱ʼpo̱gyo̱ onʼbataʼkoʼtuyate. Totoʼere onʼbataʼkoʼtuy.
23448	MAT 8:34	Ayaʼada huakkaʼ jak hua̱e̱ʼeria onʼpe̱e̱depo Jesúste onʼhuahuaʼuy. Jesústaj onʼhuahuaydepo, “Oroʼenbayaʼ yahuadeʼ.” Jesústaj diga̱ʼda oʼnonaʼuyate.
23449	MAT 9:1	Ken, Jesús kusiʼpeyo oʼhuadpo akodpen oktegdepo huaen jakyokon oʼtiakuy.
23450	MAT 9:2	Jesúste aratbuta asukte huabokerektaj oʼnonpahueda̱ʼpo onʼnigtotiakuyate. Keʼna eʼketpak o̱ʼi̱kaʼuy. Jesúsanayo oʼyareapo oʼnoknopo̱e̱po onʼnigtotiakuy. Kenda Jesúsa oʼnopo̱e̱po. —‍Durugda ya̱e̱ʼ. Ayaʼda Diostaj dakhueaʼ iʼkaʼuyatenigʼa doa yokkahueay. —‍Jesúsa eʼketpaktaj onaʼuy.
23452	MAT 9:4	Kenda huanopoyaʼda onʼnopo̱e̱nig Jesúsa oʼnopo̱e̱po oʼmanaʼpo: —‍Menpaʼ dakhueaʼda onʼtinopo̱e̱.
23454	MAT 9:6	Do huabokerek i̱jje̱po Diosyaʼ ijtiakuy. Diostaj dakhueaʼ eʼkaʼ bakkahueaʼdik i̱jje̱y opudtaj kenda aʼmanopo̱e̱a̱yaʼpo, —‍Yaboʼ, asuk yato̱e̱po, o̱ʼnen jakyo yahuatiʼ. —‍Huabokerek eʼketpaktaj Jesúsa onaʼuy.
23456	MAT 9:8	Huakkaʼda aratbut o̱gkupopakpo kenda onʼtiahuaypo onʼmameʼpukpo Diosa oʼtihuapoknok Jesús teyda o̱ʼe̱po konig Diosonigti okkahueaʼdik o̱ʼe̱. Yareaʼdik o̱ʼe̱. ʼUruaʼnanada Dios o̱ʼe̱. Onʼhuaaʼuy.
23457	MAT 9:9	Ken ke̱ya̱ʼ Jesús oʼtiakuy. Do Mateotaj Jesúsa beʼhuahuayʼuyne. Jaksiʼpoyaʼ gobiernoen huakupe ijtabaeʼikaʼuy. —‍Doʼtaj aʼnigpeunhuahuikayaʼpo betaʼhuikaʼ. —‍Menaʼuynok ijbodpo kenere ijhuaʼuy.
23458	MAT 9:10	Ken jakyo Jesúsere Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeriere ijbapeʼpo huakkaʼada gobiernoen huakupe huatabaeʼeri onʼbakudpo oroʼere onʼbapepo kenpaʼti nogomey Moisésenbaʼ dakaʼ pe̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri onʼbapeʼuy.
23459	MAT 9:11	Kenda fariseo huamanmadikaʼeria onʼtiahuaypo: —‍¿Menaʼpo Jesúsa gobiernoen huakupe huatabaeʼeriere kenpaʼti dakhueaʼ huakaʼeriere yaʼbapeʼ? Dakhueaʼ huakikaʼeriere bapehueʼdik o̱ʼi̱kaʼne. —‍Fariseoa Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeritaj onʼhuaaʼuy.
23460	MAT 9:12	Jesúsa kenda oʼmape̱e̱depo, —‍Aratbut dakda e̱e̱ʼnayo huamadakkaʼeritaj pakhueʼ o̱ʼnikaʼ. Dakhueʼda e̱e̱ʼnayo huamadakkaʼeritaʼ onʼpakikaʼ. Opud fariseo huamanmadikaʼeri huadakda o̱ʼe̱y moʼnopo̱e̱po doʼtaj pakhueʼ moʼe̱ne. Gobiernoen huakupe huatabaeʼeri kenpaʼti dakhueaʼ huakaʼeriere dakhueʼda o̱ʼne onʼnopo̱e̱po doʼte huamanopoʼyareaʼeri i̱jje̱nok onʼpakpo onʼbatiakikaʼ.
23461	MAT 9:13	“Nog aratbuttaj diʼ yanʼmaepo yanʼmatinepahuikaʼ. Kenda huakkaʼda ijpaki. Doʼtaj ʼuhua eʼnigarakikaʼ kennayo sueʼda ijpaki.” Apagbaʼa oaʼ. Kenda dakaʼ yanʼnopo̱i̱kaʼ. Konige̱po “Yanʼnopoʼkoreaʼ, onteʼti Diostaj yanʼnigpe̱i̱kaʼ.” Dakhueaʼ huakaʼeritaj eʼmanaʼtaj ijpakpo ijtiakuy. Huadak huakaʼeritaj “Yanʼnopoʼkoreaʼ,” aʼmanayaʼpo Diosyaʼ tiakhueʼ i̱jju̱y. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.
23462	MAT 9:14	Juan Bautistaen huanigpe̱i̱kaʼeria Jesústaj onʼhuatiakpo: —‍Diosa meʼpe̱e̱ʼpo bapehueʼ o̱ʼi̱kay oroʼ. Fariseo huamanmadikaʼeriakon Diosa meʼpe̱e̱ʼpo bapehueʼ o̱ʼnikaʼ. O̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼerinayo kenpaʼda onʼbapikaʼ. ¿Menaʼpo yanʼbapikaʼ? —‍Jesústaj oʼnonaʼuy.
23465	MAT 9:17	Huatoneʼsiʼdak vino hua̱to̱e̱ʼ ayda kenpaʼti kuruga̱da o̱ʼe̱po konige̱po huabo vino sineʼ hue̱biahued onjoyhueʼdik o̱ʼe̱ne. Huatoneʼsiʼdakyo huabo vino onjoyhueʼdik o̱ʼi̱kaʼne. Huatoneʼsiʼdakyo huabo vino enjoynayo oʼhue̱poagpo huasiʼdak onʼtitagonapo. Vino oʼsurukapo kenpaʼti huasiʼdak keʼpoda oʼsuʼhuitonapo, dakhueʼda o̱ʼe̱a̱po. Huabo vino huabosiʼdakyo onjoydik o̱ʼe̱ne. Huasiʼdak vinoere huadak o̱ʼneapo. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.
23466	MAT 9:18	Juan Bautistaen huanigpe̱i̱kaʼeritaj Jesúsa eʼmanaʼte judío huairia oʼhuatiakpo Jesúsen huaʼite huikudate oʼtisakotpo: —‍Doʼhued hua̱yo̱bu huaboaʼda eʼbueytada on ehuaʼnayo tanoyhuada̱ʼdik i̱ʼe̱ne. Bohuaʼ. Yakutibataʼteʼ, eʼkutibataʼteʼte oʼnoyhuadapo. —‍Jesústaj onaʼuy.