Wildebeest analysis examples for:   aon-aon   ,    February 24, 2023 at 23:37    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23229  MAT 1:16  Jakob ananin nuganin Josep. Aria Josep narao Maria aria kwobuki Jisas douk shuhwaran um Krais, douk Iruhin nakriyan neshopokan nanaki iri.
23230  MAT 1:17  Namudok aria shadarehi awiros arpesh douk shape iri Abraham napeyobi nyutob arigaha shanaki shatogrumori Devit natogur obi nyutob asudok awiros sanak satogrum 14-poreis. Aria ta shadareh Devit napenyobi nyutob arigaha shanak shatogrumori abudok nyutob eshesh Babilon shanaki sharao eshesh Israel shanak showeshikesh shape Babilon obi douk shopuk shadarehas sanak satogur um 14-poreis awiros. Aria shopunek shadarehi abudok nyutob shabi shape Babilon obi arigaha shanak shatogur um Krais natogur nape obi nyutob um douk shopuk namudok atin, shadarehas sanak satogur 14-poreis.
23231  MAT 1:18  Jisas Krais nonokwarum ahi aih douk namudok. Ananik amakek Maria douk shagraehok um kurao Josep. Eshesh biyesh ta shunoraum aria madae shishuh atugun uwe, uwok aria okwok kwanodukem um okwok kwonorahaen Iruhin ananin Mishin nyanaki nyawishok aria shatik um okwok douk kwunarahaen.
23232  MAT 1:19  Josep yopini arman, madae nunek inahos uwe, uwok. Anan abraen nyan aria nanaiwos nukok abraen Maria uwe, uwok. Aria anan nabo baraen shokubur atin um anan kanak ta nunoiwos irohukwik, Maria.
23233  MAT 1:20  Anan nape nonek urkum um enyudok baraen obi nyutob, enen Iruhin ananin ensel nyatogruman anas yomnis aria nyakripan, “Josep, Devit barhonin, mare nyunotitik um nyurao Maria um nyakik irohukwik. Okwok kwonorahaen um Iruhin ananin Mishin. Madae anan arman nonukok uwe, uwok.
23234  MAT 1:21  Okwok ko kwubanuh kubuki anan nuganin. Aria nyak ta nyuhwaran nyeigur Jisas, um maresh anan ko nugamoh arpesh shukutukuk yoweishi inahos aria shutanamori shupe wosik atin.”
23235  MAT 1:22  Eshudok eneshenesh shenenek shagipesh baraen seiwok anan profet noko Iruhinin baraen iri anan nakri namudok,
23236  MAT 1:23  “Onok madae kuti armam iri ta kweyetueguk, kwubanuh aria kubuki anan nuganin, aria shuhwaran Emanuel. Enyudok baraen nyakri namudok, Iruhin nani apak nape.”
23237  MAT 1:24  Aria Josep neshuh nakitak aria narao Maria um ananik irohukwik, kabi da Iruhin nakripan um.
23238  MAT 1:25  Aria Josep madae nini Maria shishuh atugun uwe, uwok. Aria Maria kwobanuh kwobuki anan nuganin. Aria nodowon nyeigur Jisas.
23239  MAT 2:1  Maria kwobuki Jisas abrudok wabur Betlehem. Ababur douk bape agudok shokugi nahobig Judia. Aria abudok nyutob, Herot douk nenek king nape Debeini um Judia. Maria kwobuki Jisas ba iyoh aria anam hadukem eneshenesh iri hape iri gani aun nakihumori hanaki hatograri Jerusalem.
23240  MAT 2:2  Hanaki aria harigesh hakri, “Anudok batowinyin nonokwarum um nunek king um eshesh Juda iri nape agunum? Apak douk matik ananik unuk gani aun nakihumori aria douk manakumori munek lotuman.”
23241  MAT 2:3  King Herot nemnek enyudok baraen, ba akas sanun. Ihish arpesh shape Jerusalem iri shopunek arugoguhwiar waesh.
23242  MAT 2:4  Aria nenekumam baraen amam pris amamim debeimi hani amudok anam henek skulumesh um lo iri hanaki hatrun. Hanaki aria narigam nakri, “Anudok arman Krais douk Iruhin nakriyan neshopokan nunaki iri ko nunukwarumori meiburi wabur?”
23243  MAT 2:5  Aria hakripan hakri, “Gani Betlehem douk bape agudok shokugi nahobig Judia iri. Seiwok anan profet nowemaguk baraen aria nakri namudok,
23244  MAT 2:6  Seiwok Iruhin nakri, ‘Ipak pape abrudok wabur Betlehem douk bape agudok shokugi nahobig Judia iri, ipak pumnek. Ipak madae pupe pigigi um amam debeimi douk hasuhw merik um Judia iri uwe, uwok. Aria amu wouwokuk. Umum maresh, um nyak atin kweipon anan debeini arman nutogur ipak arpesh pape Betlehem iri. Aria anan kweipon nupe debeini um ipak eikish arpesh Israel.’”
23246  MAT 2:8  Aria anan neshopokam hunak Betlehem, aria nakri namudok, “Punak aria shokubur atin gamo pupe purim anudok nuganin. Ipak puriman ba puparugon aria ta putanamori ba pukrip eik. Umum maresh, eik shopunek yakana inak inek lotuman.”
23250  MAT 2:12  Hakon eshudok aria heshuh nagundok Betlehem. Heshuh habo anas yomnis aria Iruhin nakripam dodogowinyi baraen um maresh hutanam hutiguk Herot uwe, uwok. Namudok aria amam hagipesh kupaihi yah hatanam hanam amamig nahobig.
23251  MAT 2:13  Douk amudok biom atun hanakuk aria Josep neshuh nonabek anas yomnis. Aria enen Debeini ananin ensel nyatogruman aria nyakripan nyakri, “Nyikitak nyurao nuganin nini amakek aria arigah punam agudok nahobig Isip. Punak pupe ganudok arigaha eik ta ikripep aria ta putanamori. Umum maresh, Herot douk nakana nupe nurim nuganin um ta non nugok.”
23253  MAT 2:15  Josep nani Maria shabuh shape nagundok arigaha Herot nagok. Enyudok douk nyatogrum enen baraen seiwok Debeini nohur anan profet neyagwrehenyuk iri nyatogur adurin atin. Baraen enyudok. Iruhin nakri, “Eik yohwar eikin Nuganin nakutukuk Isip nanaki.”
23254  MAT 2:16  Herot nape aria nadukemeshum amudok hape iri aun nakihumori hanaki iri douk hagiyagiman hanak kupaihi yah. Namudok aria ananibur nyibur akasibur atubur. Aria noguwak anam soldia hanam Betlehem bani warub bape hurukatin um Betlehem iri um hubo ihim shokumi batowishim hugok. Hubo amudok douk biyesh aka atin atin kwarahos shadiyom iri atum. Umum maresh, anan nadukemeshum douk hakripan hakri abudok nyutob hatik unuk um.
23258  MAT 2:20  Nyakri, “Nyikitak nyurao nuganin nini ananik amakek aria ta putanam punam Israel. Amudok douk hakrium hubo nuganin nugok iri douk hagok.”
23263  MAT 3:2  Nakripesh namudok. Nakri, “Ipak pubukuk yoweishi inahos aria putanam pukon aparuh Iruhin aria putogur ananish arpesh. Umum maresh, abudok nyutob um arpesh shuwish um agundok Iruhin nape Debeini um ananish arpesh shapeum heven douk hurukatin um ko butogur.”
23264  MAT 3:3  Jon anan douk anudok arman seiwok Iruhin nohur profet Aisaia neyagwrehuk enen baraen nakri namudok, “Enen arpen nyape nyohwar gani wehigunum arpesh wokagunum. Nyohwar nyakri, ‘Gapeshuman yah Debeini. Pugapeshah ba greg atin hatem um anan nugimah nunaki um!’”
23266  MAT 3:5  Aria abudok nyutob arpesh shape iri Jerusalem iri, shape iri ihirub warub agudok shokugi nahobig Judia iri, shape iri ihirub warub bape hurukatin um worub Jodan iri, worobaishi shanaki um shumnek Jon.
23268  MAT 3:7  Jon natik worobaimi Farisi hani Sadyusi hanamori hutrun um nunek baptaisumam aria nakripam namudok, “Ipak ogwuhwudok yoweiguhwi yuguhwim nugamim, Iruhin da akasin atun um ipak. Amiapen nyakripep um ta puruwok um eshudok yoweishi douk nakri nenekesh shutogurum ipak iri?
23270  MAT 3:9  Ipak pur urkwip ipakiruh aparuh namudok, ‘Abraham anan douk apakin yaken. Eik yakri ikrip ipak namudok, Iruhin anan douk adur atin ko nuhur abrudok utabor aria nubranam um butogur Abraham ananish batowish.’
23271  MAT 3:10  Arubar iganigadae banowatak bakus um buburow rowogig baug. Ihigosum rowos madae subuki yopipi shurkwip ba piragos iri, agusudoki rowos ko shuburo-ogos aria shuwashogos um nyih hunugos.
23272  MAT 3:11  “Eik douk yenek baptaisumep um abar kabi da enen kak um ipak douk pubukuk eshudok yoweishi inahos ipak da penekeshi iri aria pubodig nyirub aria patanam pakon aparuh Iruhin aria putogur ananish arpesh. Aria anudok ko nugimori eik iri, anan ko nunek baptaisumep nukwu Iruhin ananin Mishin. Anudok ananin dodog nyenek uhwin um eikin dodog eik madae yopue ipe wosik um ta isuhwuman ananiyu su uwe, uwok. Anan ko nunek baptaisumep nukwu Iruhin ananin Mishin nyini nyih.
23273  MAT 3:12  Anan ko nunaki kabi da anan arman nasuhwi anap neitip ananis wis um aria nunaki nudum ihish witish nyubuhas nushubuk sik. Aria yaputi shuruwepit wit anan ko nutubuk gani ananit urupat nobuk wit ati. Aria ihish witish nyubuhas anan ko nushaisheh nukwu ehudok yoweihi nyih douk hanu hape namudok atin iri madae ta hugoki uwe, uwok.”
23274  MAT 3:13  Abudok nyutob Jon nape apa nenek baptaisumesh abar, aria Jisas nakitak nakutukuk agudok shokugi nahobig Galili aria nanam worub Jodan. Anan nanam Jon um nakana Jon anan kanak ta nenek baptaisuman.
23275  MAT 3:14  Aria Jon nakri uwok um ta nunek baptaisuman aria nakripan nakri namudok, “Eik yakri wosik um nyak ta nyunek baptaisum eik. Umum maresh, ba nyak ta nyunakmori eik?”
23276  MAT 3:15  Aria Jisas ta nasuhman baraen nakripan namudok, “Meyoh um enyudoki baraen, douk nyak nyenekesh kabi da eik yakri um. Namudok wosik um apak munekesh namudok um miyabig ihishmorim um ihinyumorim yopiyopinyi baraen um Iruhin nakriyenyi um enyudok yopinyi poe.” Aria Jon nemnek Jisas aria nunekesh kabi da anan nakri um nunek baptaisuman.
23277  MAT 3:16  Douk Jon nenek baptaisuman jurug, aria Jisas nakutukuk worub nanatu natowi neyotu iruhw hurus. Aria atub nyutob anan nanig natik utag ganupok um heven ibur wabur, aria anan natik Iruhin ananin Mishin nyabuhi kabi da anar armir runahwaram manyun um rabuhi retem Jisas.
23278  MAT 3:17  Aria anah mah heyagwrehi gani iruhw heven namudok, “Anudok eik kanak eikin nuganin. Eik yanawash abom iri. Eikish urkum apahw shakri shanadudareh shanawashaman abom iri.”
23279  MAT 4:1  Douk Jisas nenek baptaisum jurug aria Iruhin ananin Mishin nyaran nyunak gani wehigunum arpesh uwok um, aria Satan ko nukwiraehan um nunek yoweishi inahos.
23280  MAT 4:2  Aria Jisas nanak nape nubatib tenabih nyumnegwih weibus nape meyoh um madae nuwok worigun uwe, uwok. Arigaha takweirubi nyurub ban.
23281  MAT 4:3  Aria Satan nanaki nakripan namudok, “Nyak da Iruhin in nuganin um aria nyak krip abrudok utabor ba butogur bret.”
23282  MAT 4:4  Aria Jisas nakripan namudok, “Baraen nyetem Baibel iri nyakri namudok, ‘Arpesh madae shuwok bret atut ba ta shupe wosik atin uwe, uwok. Arpesh ta shupe wosik atin um shumnek Iruhin ananin ihin baraen niyagwrehenyi.’”
23284  MAT 4:6  Aria Satan nakripan namudok, “Nyak douk Iruhin ananin Nuganin um, aria nyak sapurak buh gani atap. Umum maresh, baraen nyetem Iruhin ananik buk iri nyakri namudok, ‘Iruhin ko nukripesh dodogowinyi baraen ananish enselahos um shunaki shegemenyukuk aria shusuwenyukuk iruhw esheshis wis. Namudok aria nyakiruh yeriweruh ko mare hunubo anam atum utom uwe, uwok.’”
23285  MAT 4:7  Aria Jisas nakrip Satan namudok, “Baraen nyetem Iruhin ananik buk iri shopunek nyakri namudok, ‘Nyak ta mare nyukwiraeh nyakin Debeini um nenek yoweishi inahos, anan da nyakin Iruhin.’”
23287  MAT 4:9  Aria anan nakrip Jisas namudok, “Nyak douk atin nyuduk ohrubus aria nyuhwido barag gubuh atap aria nyenek beten um eik, aria eik ko iken eshudok ihish eneshenesh um nyak.”
23288  MAT 4:10  Aria Jisas nakripan namudok, “Satan nyak karuwok-mokuk um eik! Baraen nyetem Iruhin ananik buk iri douk nyakri namudok, ‘Nyak ta ko nyunek beten um Debeini atun anan da nyakin Iruhin aria nyunek anan atun ananin atin mour.’”
23290  MAT 4:12  Abudok nyutob Jisas nemnek Jon da nonoweshik nape shunuweshik-ati urupat, aria anan nakitak natanam nanak agudok nahobig Galili.
23293  MAT 4:15  Baraen enyudok. Nyakri, “Debeibi amnab Sebulun aria debeibi amnab Naptali, abudok amnab douk bape hurukatin um debeihi yah hanam youg gwani amnab douk bape gani wobrab worub Jodan iri um agudok nahobig douk Galili. Agundok worobaishi arpesh douk eshesh madae Judaishi aria eshesh shopunek da shanaki shape agundok.
23294  MAT 4:16  Eshudok arpesh shapeum arukwut iri, eshesh douk shatik bogaragun um! Eshudok arpesh shapeum arukwut-igunum atugun iri, douk shape bogaragun um atin!”
23295  MAT 4:17  Aria abudok nyutob Jisas nape nakripesh baraen nakri, “Ipak pubukuk apa punegeshi yoweishi inahos aria putanam pukon aparuh Iruhin aria putogur ananish arpesh. Umum maresh, abudok nyutob um arpesh shuwish um agundok Iruhin nape Debeini um ananish arpesh shapeum heven douk hurukatin um ko butogur.”
23296  MAT 4:18  Anah nyumnah Jisas nape nanarahaen nanak anagas um debeigi Galilieg waiyag aria natik biom armam ashuken nani wanin. Anan douk Saimon. Ananin kupainyi nyeigur da shohwaran um Pita. Anan nani ananin wanin Andru, amam douk hape howashak umbenab agudok Galilieg waiyag. Amam biom hatuk eiguhw um ta shutoruguh shukam utabor.
23297  MAT 4:19  Douk natrum aria nakripam nakana, “Ipak biom yowi pugipesh eik, aria eik ta iyabigep um ta purao arpesh shunaki shugipesh eik.”
23299  MAT 4:21  Anan nagim waiyag nanaku shopunek, aria ta natigu kupaimi biom armam ashuken nani wanin, Jems, Sebedi ananin nuganin, nani ananin waninuman Jon. Amam biom hani amamin yaken, Sebedi da hatem bot, aria apa hagabe amamib umbenab. Jisas natrumugu aria nahwaram um hugipesh anan.
23300  MAT 4:22  Nohwaromugu aria atub nyutob ahudok atuh nyumnah hakutukuk bot tani amamin yaken napeik, aria hakitak hanaman hanak.
23302  MAT 4:24  Aria baraen nyanak ihigunum agudok nahobig Siria um enyudok Jisas neneken iri mour. Namudok aria shrauri ihishmorim douk yoweshum yomo yomogihi arugeh henekeshi kabi da debeiri eriger rapeyeshi, yoweishi sagabehos shapeyeshi, eshudok shatu ba krukruk shakuh iri aria eshudok roguhw aiyas shagokesh iri. Aria Jisas nugabe ihishmorim ba yopish.
23303  MAT 4:25  Aria sabaishi shemnek baraen ba shunaki, eshesh da shanaki arbudok warub bani nahobigos. Eshesh shanaki Galili, Jerusalem aria Judia. Enesh douk shape iri gani wobrab worub Jodan shanaki. Aria enesh douk shanaki anab amnab douk 10 poreirub warub bapeim shahwarogun um Dekapolis, eshudok ihishmorim eshesh shape arbudok warub iri shanaki aria shagipesh Jisas.
23305  MAT 5:2  Aria Jisas neyagwreh nakesh yopinyi baraen namudok,
23306  MAT 5:3  “Eshudoki arpesh douk shadukemesh um esheshish mishish madae shupe hurukum Iruhin iri, aria shakri Iruhin um ko numnekesh iri, eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, eshesh ko shuwish agundok Iruhin nape Debeini um ananish arpesh shapeum heven aria shupe wosik atin gani iruhw heven.”
23307  MAT 5:4  “Eshudok arpesh douk esheshiruh aparuh yoweruh ba shureh atinyi aria madae shunududareh um, yoweishi inahos eshesh shenekeshi iri aria shukri um maresh ta shenek yoweishi inahos um, eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, Iruhin ko nugamohesh um esheshiruh aparuh.”
23308  MAT 5:5  “Eshudok samokwiyaishi arpesh madae shubo mishish ba shutuk esheshish nyeiguhw shuto iruhw aria shenek kupaishi yoweishi inahos iri eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, Iruhin ko nokesh abudok amnabish ihish eneshenesh aria shunogremesh.”
23309  MAT 5:6  “Eshudoki arpesh douk shanawasham abom um shigipesh Iruhih ananin baraen ba shupe yopunyi poe, kabi da nyurub baesh um worigun nani abar um, eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, Iruhin ko gamo nugamohesh nenekesh shupe duguresh atin shupe.”
23310  MAT 5:7  “Eshudok douk shenek gihaum kupaishi arpesh iri aria shutaurumesh um eneshenesh iri, eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, Iruhin shopunek ko nenek gihaum eshesh.”
23311  MAT 5:8  “Eshudok douk esheshish apahw urkum shape yopiyopishi madae shur um shenek yoweishi inahos iri, eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, eshesh ta shutik Iruhin.”
23312  MAT 5:9  “Eshudok douk shapeum shiyatak rupanitak iri, eshesh wosik ta shanadudareh. Umum maresh, Iruhin ta nuhwaresh ananish nugashish.”
23313  MAT 5:10  “Eshudok douk shenek Iruhin nakriyenyi yopinyi mour aria namudok ba kupaishi shaesh, shahiyahesh aria shuweshikesh um, eshesh wosik ta shanadudareh. Eshesh douk ta ko shuwish agundok Iruhin nape Debeini um ananish arpesh shapeum heven.”
23314  MAT 5:11  “Ipak douk shutrip pigipesh eik, ba shuhep shurukwep nubug, shuhiyahep aria shugiyagim ipak shudukumep nyau nyatograri baraen, aria wosik ipak ta panadudareh.
23315  MAT 5:12  Ipakish urkum apahw ko shupe wosik atin aria ipak ko gamo punadudareh. Umum maresh, ipak ko purao yopishi eneshenesh gani iruhw heven. Eshesh ta shenekesh um ipak kabi da seiwok shehiyah anam profet harigum ipak iri.”
23316  MAT 5:13  “Ipak douk pape kabi da sol um abudok amnab. Aria sol kwehig miyair ba mare ta akehir aka nubutir, aria ta menekar mumam ba ta akehir aka nubutir? Arudoki sol arar mour wokar. Aria ta arpesh shuwashar-uguk, aria shishar shukwu esheshiruh yeriweruh.
23318  MAT 5:15  Arpesh ta mare shutik eneh nyih aria shushapumeh shukwu anap marup uwe, uwok. Eshesh ko shutik nyih hukus wehiwehigunum, um ta hukesh arpesh lait um ihishmorim arpesh numun urupat.
23320  MAT 5:17  Aria Jisas ta nakri namudok, “Mare pure urkwip namudok eik douk yanaki um iyatakuk Iruhin ananin lo seiwok nakrip Moses ba nenyem iri nyani enyudok baraen seiwok amam profet hakripeshuk-enyi, uwok. Eik douk yanamori inek enyudok baraen douk lo nyani amam profet amamin baraen nyakrium aria nyutograri adurin atin.
23321  MAT 5:18  Douk ipak gamo pumnek enyudok baraen eik adur atin yakripepum! Kweipon heven aria agudok nahobig guniyatak ahi nyumnah, enyudok ihin Iruhin ananin lo kweipon nyupe atin nyupe aria ta mare nyuniyatokuk uwe, Uwok. Enyudok mehimainyi baraen shenyem shus iri aria ihin baraen sheneken nyape lo iri ihinyumorim baraen kweipon nyupe atin nyupe. Enyudok lo kweipon nyupe atin nyupe namudok atin arigaha ihish kupaishi eneshenesh shiniyatokuk agudok nahobig.
23322  MAT 5:19  Namudok aria douk meinyiah arpen nyutik anabikum enyudok shokwinyium ihin Iruhin ananin lo aria nyubrigen nyenek skulum kupaishi arpesh um nyigiyagimeshum shenekesh namudok, enyudok arpen nyenekesh namudok iri enyen kweipon nyeigur shokwin um nyuwish abrudok wabur Iruhin nape Debeini um ananish arpesh shapeum gani iruhw heven. Aria namudok atin um meinyiah arpen douk nyigipesh ihinymorim lo, aria shopunek nyenek skulum kupaishi um enyudok lo, enyenyin nyeigur ko nyutogur debeinyi um ganik Iruhin nape Debeini um ananish arpesh shapeum iruhw heven.
23323  MAT 5:20  Aria douk adur atin eik yakripep namudok, ipak douk pupeum aria ta mare pugipesh Iruhin ananin lo ba baraenyum, aria ipakih yopihi aih douk ta mare henek uhwin um douk amam Farisi hani amudok anam henek skulumesh um lo iri henekehi um ba mare punekesh kabi da Iruhin nakri um, aria ipak ta mare puwish aburdok wabur Iruhin ananish arpesh shapeum heven iri uwe, uwok.”
23324  MAT 5:21  Aria Jisas ta nakri namudok, “Ipak douk pumnek seiwok shakrip ipakish popehesh yamehesh um. ‘Mare pubo arpesh shugok. Pubirok namudok um aria ko piyotu um debeigwi kwotog.’
23325  MAT 5:22  Douk eik yakripep namudok. Ipak amiapen nyukri akas um ananin anokwinen, aria ko shuran shunak um kwot. Aria ipak amiapen pukrip anokwinen namudok, ‘Nyak yoweini!’ anan shopunek ko shuran shunak um kwot. Aria amiapen nyuho anokwinen, ba nyukana nyak yoweigunum, anan nape huruhuruk um yoweihi nyih hanugunum gani hel.
23326  MAT 5:23  Aria ipak ko pakana pugabe mishish um Iruhin iri. Ipak pure urkwip pani enesh kupaishi panitok um, aria ipak pubukuk eneshenesh pakana pugabe Iruhin eshi.
23327  MAT 5:24  Ipak purik punak, ba pugabe baraen puni ipakishi aria ko putanam punak pugabe Iruhinin Mishin. Douk akas wata sapenyep obi nyutob mare punam Iruhin.
23328  MAT 5:25  “Ipak douk enesh arpesh shakana shuraep shunak um kwotog um, aria pugabe baraen adukum kwot, da nyutob wata bape adai. Kadak pukuna piyotu abom um ta shuraep shunak um kwot aria shuko jasep aria jas ko noko ipakum polis. Aria polis ko haraep hunam shunuweshik-ati urupat aria punuweshik.
23330  MAT 5:27  Aria Jisas ta nakri namudok, “Ipak seiwok pemnek shakrip arpesh enyudok baraen namudok, ‘Ipak arman armatok punoraum iri mare puni kupaishi arman armatok punek wehrur.’
23331  MAT 5:28  Aria douk eik yakrip ipak namudok, douk anan arman nushakam onok armatok aria douk anudok arman iganigadae nenek wehrur numun um ananish urkum apahw um okwudok armatok.
23332  MAT 5:29  Aria douk nyakip nabep pape yopunyi rogur ehahi ponuk nyak um nyunek yoweishi inahos, namudok aria douk atin nyutuk apudok nabep ba nyuwashopuk. Namudok wosik um anabik um nyak kanak yowegun ba nyuwashagunuk aria douk madae nyenek yoweishi inahos uwe, uwok, aria ta mare shuwashokuk ihinyum nyak kanak nyubuh gani yoweihi nyih hanu um hel iri.
23333  MAT 5:30  Aria douk nyakin yopunyi rogur nyubirok nyak ba nyuguruki um nyenek yoweishi inahos, namudok aria douk atin nyutupok enyudok rogur ba nyuwashenyuk. Namudok wosik um anabik um nyak kanak yowegun ba nyuwashagunuk aria douk madae nyenek yoweishi inahos uwe, uwok, aria ta mare shuwashokuk ihinyum nyak kanak nyubuh gani yoweihi nyih hanu um hel iri.”
23334  MAT 5:31  Aria Jisas ta nakri namudok, “Seiwok eshesh shakri namudok, ‘Douk anan arman niyatokuk ananik irohukwik, aria anan ta nukok irohukwik anap shup um ta shubrig eshesh kanak eshesh shunoraum um.’
23335  MAT 5:32  Aria douk eik yakana ikrip ipak namudok, aria douk anudok arman niyatok ananik irohukwik aria douk abudok nyutob ananik irohukwik madae kwonek wehrur kuni anan arman, namudok aria douk anudok arman nenek armatok um kwabrig enyudok shunoraum enyi lo. Umum maresh, ta okwudok armatok kurao kupaini arman, aria okwudok armatok kwonek wehrur um kwani anudok anan arman sheshuh um. Aria ta anan arman nurao onok armatok, seiwok okwokwin raminen niyatokuk iri, anan shopunek nabrig enyudok shunoraum enyi lo aria anan shopunek nenek wehrur um nani okwudok armatok sheshuhum.”
23336  MAT 5:33  Aria Jisas ta nakripesh namudok, “Ipak pumnek enen baraen seiwok shakrip ipakish popehesh yamehesh shemnek aria ipak shopunek douk pemnek, enyudok baraen nyape namudok, ‘Nyak mare ta nyigiyagig um agundok ta nyukri adur iruhw um. Aria agundok nyukri adur iruhw um nyakana nyenek enen mugu um, aria ta adur atin nyigipesh enyudok baraen aria nyenekesh shutogur adur atin um Debeini ananis nabes.’
23337  MAT 5:34  Aria douk eik yakrip ipak, douk ipak mare ta piyagwreh pukri adur iruhw. Amu wouwokuk. Ipak mare ta piyagwreh pukri heven um punek enen baraen nyutogur dodogeshin. Umum maresh, Iruhin napeyenyi debeinyi wagitur da nyape heven.
23338  MAT 5:35  Aria ipak mare ta piyagwreh pukri agudok nahobig um punek enen baraen nyutogur dodogeshin. Umum maresh agudok nahobig douk kabi da wabur um Iruhin noduk ananiruh yeriweruh heyotu agudok nahobig. Aria shopunek ipak mare ta piyagwreh pukri wabur Jerusalem shopunek um punek enen baraen nyutogur dodogeshin. Umum maresh, abrudok wabur douk anudok atun Debeini King ananibur wabur.
23339  MAT 5:36  Aria ipak mare ta piyagwreh pukri ipakigos baragos um punek enen baraen nyutogur dodogeshin. Umum maresh, nyak madae nyukana wosik atin um ta nyenek anap nyakip baragitep nyakig barag um ta putogur shigorihwipi aka behrabipi, uwok.
23341  MAT 5:38  Aria Jisas ta nakri namudok, “Ipak seiwok pemnek shakri namudok, ‘Douk anan arman nununu kupaini arman ananip nabep, aria anan ko shopunek nutanam nununu nanudok ananip nabep. Aria douk anan arman nudar kupaini arman ananihw nahw, aria anan ko shopunek nutanam nudar nanudok ananihw nahw.’
23342  MAT 5:39  Aria douk eik yakrip ipak namudok, Ipak mare ta putanam pubeiri nigwanoh, baraen um douk kupaishi shenekesh yowiyokuk um ipak iri, uwok. Aria douk anan arman nubo enesh nyakish popaeshohos, aria nyak nyukonugu wobresh popaeshohos shopunek ba nesh.
23343  MAT 5:40  Aria douk anan arman nakana nenemen kwot aria nutrin nyakit siot, aria nyak shopunek ta nyukonugu nyakit saket shopunek um anan.
23344  MAT 5:41  Aria douk anan arman dodogeshin um nyak ta nyusahumon ananih jah ba nyigim yah nyunak 1 kilomita, namudok aria nyak nyusah jah nyigim yah nyinak 2 kilomita.
23345  MAT 5:42  Aria douk anan arman norig nyak um nyukon enesh muguhwos um anan, aria nyak wosik shukon eshudok muguhwos anan da narigen-meishi. Aria douk anan arman nakana nyukon enesh muguhwos meyoh ba kweipon aria anan ta nutanam nukenyeshi um nyak, aria nyak mare nyukon agab um ananin baraen uwe, uwok.”
23346  MAT 5:43  Jisas ta nakri namudok, “Ipak seiwok pemnek shakri namudok, ‘Ipak ko gamo pukri punawasham ipakishi arpesh atish, aria ipakish urkum apahw ko yoweshum ipakish horin horik.’
23347  MAT 5:44  Aria douk eik yakripep namudok, ipak douk aria ta putanam pukesh ipakish urkum apahw aria pukri punawasham ipakish horin horik, aria ipak punek beten um eshesh aria Iruhin ta gamo nugabe eshesh douk shenekesh yowiyokuk um ipak iri.
23349  MAT 5:46  Douk ipak pukuna pukri eshudok arpesh douk shakri ipak atip iri, aria ipak ta purao maresh yopishi? Douk harao takis iri, amam shopunek douk henek apunih aih.
23350  MAT 5:47  Aria douk ipak punek ruwahep wabigep um ipakish wanaruh atish, aria ipak ta punek uhwin um kupaishi arpesh esheshish urkum apahw mumam? Eshesh madae shudukemesh um Iruhin ananin baraen iri douk shenekesh namudok atin.
23352  MAT 6:1  Aria Jisas nakri namudok, “Ipak ko gamo pudukemesh. Ipak mare pusuhw ipakihw yopuhwi ruwohw yopugunum um ihish arpesh ta shutik uwok. Douk punekesh namudok, aria ipak ta mare purao yopishi eneshenesh um ipakin Yaken douk nape heven iri, uwok.
23353  MAT 6:2  “Aria douk ipak pakana pukesh eneshenesh um eshudok douk eneshenesh wokeshi, aria shopunek mare pukrip arpesh shurik shunak ba shuhwar shukripesh um nyak nyenekesh namudok kabi da enesh arpesh shabirak um gani numun lotuig urusag aria gani debeihi yeh. Eshudoki arpesh shakana shigiyagim ihish arman armatok, aria eshesh kupaikwi kupainari ta shukana eshudoki arpesh da yopishi aria shuhur esheshish nyeiguhw shuto gani iruhw. Eik yakripep adurin baraen, eshudoki arpesh douk sharao esheshishi yopishi eneshenesh aria jurug.
23354  MAT 6:3  Douk nyakana nyutaurum eshudok jah eneshenesh wokeshi, aria douk ruwohw nyasuohwi nyakin yoweinyi rogur mare nyudukemesh um marohw ruwohw douk nyakin yopunyi rogur nyasuohwi.
23355  MAT 6:4  Namudok aria enyudok mour um shutaurum jah um eneshenesh wokeshi douk nyubeshuken nyeneken iri ta nyupe nyunubeshuk-igunum. Aria ta nyakin Yaken nutik eneshenesh shape nyunubeshuk-igunum iri, aria anan ko nuken yopishi eneshenesh um nyak.”
23356  MAT 6:5  Aria Jisas nakri namudok, “Ipak pakana punek beten um, aria ipak mare punekesh kabi da amudok hagiyagigi henekeshum. Amam hakana hiyotu henek beten numun um lotuig urusag aka hiyotu agundok worobaishi arpesh sharahaen um debeihi yeh um kupaishi arpesh shutrum. Eik yakripep adurin baraen um ipak, amudok iganigadae harao amamibor utabor jurug.
23357  MAT 6:6  Aria douk pakana punek beten um, aria puwish ipakig urusag aria puwaru witog aria punek beten um ipakin Yaken douk nape nonobeshuk-igunum. Aria ipakin Yaken douk apa natik eshudoki, anan ta gamo nugabe ipak nukep ipakish yopishi eneshenesh.