23231	MAT 1:18	Díí k’ehgo nko Jesus gozlįį: Bą́ą́ Mary holzéhi iłk’idá’ Joseph baa hiiłtįį, ndi doo hwahá yił niiṉéh da ndi Holy Spirit bits’ą́’dí’go biyi’ mé’ silįį.
23236	MAT 1:23	Isąą, na’ilíhn doo hwahá nṉéh dahíí hiltsąą hileeh, bizhaazhé ishkiinhi goleeh, áí bizhi’íí Emmánuel golzee doleeł, áí, Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwił nlįį, golzeego ágolzee.
23240	MAT 2:2	Gádaaṉiigo, Jews binant’a’ gozlįįhíí hayú? Ya’áí hanadáhdí’ bits’iłsǫǫsé dah hiit’įįhíí bighą daahohiikąąhyú dekai.
23241	MAT 2:3	Hérod nant’án nlíni ła’íí nṉee dawa Jerúsalemyú daagolíni biłgo díí daidezts’ąądá’ doo bił daagozhǫ́ǫ́ da lę́k’e.
23251	MAT 2:13	Anákaidá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’dí’hi Joseph bił ch’í’ṉah ánágodlaa nayeełíí bee, gáṉíígo, Nádndáh, mé’ hik’e bą́ą́ biłgo Egyptyú bił nkáh, akú nahísóotąą, nohwił nanágosisṉi’zhį’; Hérod k’ad mé’ yiziłheego yiká hantaa godigháh.
23254	MAT 2:16	Áídí’ Hérod nṉee daagoyáni bich’į’ nadaazhch’a’go yígołsįįdá’ dázhǫ́ bágóchįįdgo, ishikíń naki bił łedaagodzaadí’ hayaa godezt’i’go dawa natseedgo yengon’ą́ą́ Béthlehemyú, nṉee daagoyáni Jesus yaa nayídaadiłkid n’íídí’ godezt’i’go.
23256	MAT 2:18	Rámayú ła’ bizhii daidits’ag, daachag ła’íí chaał daadilwosh, Rachel bichągháshé yighą hichago, yati’ inesk’azíí bee bich’į’ yádaach’iłti’ ndi doo hagot’éégo da lę́k’e, bichągháshé da’ádaadįhíí bighą.
23262	MAT 3:1	Áí benagowaadá’ John Baptize ágole’íí nṉee yich’į’ yałti’go nyáá, da’igolį́į́yú, Judéa bigodesdzogíí biyi’, gáṉíígo,
23263	MAT 3:2	Nohwinchǫ’íí bits’ą́’zhį’ ádaahṉe’, yaaká’yú dahsdaahń nant’aahíí biká’ nagowaa.
23264	MAT 3:3	Díínko Esáias, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi, yaa yałti’go gáṉíí n’íí, Da’igolį́į́yú hadíńshį dilwosh, NohweBik’ehń bádįhyú iłch’į’daagohłe’, intín iłk’ídezdǫhgo bá ádaahłe’, ṉiigo.
23268	MAT 3:7	Phárisees daanlíni hik’e Sádducees daanlíni baptize ádaalṉéhíí yighą neheskaigo yiłtsąądá’ gáyiłṉii, Nohwíí, ch’osh bik’asda’ golį́į́híí k’ehgo daałinołt’įįłíí, hadíń lá nohwádįhyú nohwiniigodilṉe’ goz’aaníí bits’ą́’nohkáh nohwiłnṉiid?
23269	MAT 3:8	Da’aṉii nohwinchǫ’íí bits’ą́’ ádaahdzaayúgo ch’í’ṉah ádaadi’nołsį, nest’ą’ nłt’éégo nádaant’į́híí k’ehgo nohwaa daide’aah.
23270	MAT 3:9	Abraham bits’ą́’dí’ daadihe’ṉa’i doo ídiłdaadoh’ṉii da: Bik’ehgo’ihi’ṉań díí tséé nazṉilíí nṉee Abraham bits’ą́’dí’ daadihezṉa’híí k’ehgo áile’yúgo áile’, nohwiłdishṉii.
23271	MAT 3:10	Ch’il nkedn’aagee iłk’idá’ bé’nil’ąądgo ácha nnit’ąą: ch’il dawa doo nest’áń nłt’ééhíí baa dahndéh dayúgo yó’ok’éhgo kǫ’ diltłi’ yuyaa olkaadhi at’éé.
23272	MAT 3:11	Shihíí tú bee baptize ádaanohwish’įį gádnii, nohwinchǫ’íí bits’ą́’zhį’ ádaasohdzaayúgo: ndi shiké’dí’ ła’ shitisgo at’éhi higháh, bikee hishłeełíí ndi doo bik’eh sitį́į́ da: áń Holy Spirit hik’e kǫ’ yee baptize ádaanohwił’įį doleeł.
23276	MAT 3:15	Jesus gábiłṉii, Ch’ík’eh ndi nzhǫǫ k’adíí: nzhǫǫgo ágot’eehíí dawa be’iidle’go dábik’eh. Áík’ehgo John baptize ábíílaa.
23277	MAT 3:16	Jesus baptize ábi’delzaadá’ tú biyi’dí’ dagoshch’į’ hanádzaa: áídí’ yáá bich’į’ iłts’ą́’ ádzaago Bik’ehgo’ihi’ṉań biSpirit hawú k’ehgo bich’į’ nke’eṉíihgo yiłtsaaníí dábiłgo biká’ dahnezdaa:
23282	MAT 4:4	Áídá’ Jesus gábiłṉii, Ágágolzeego k’e’eshchįį, Nṉee doo dá báń zhą́ yee hiṉaa da doleeł, áídá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’íí bizé’dí’ behagohigháhíí dawa yee hiṉaa doleeł.
23286	MAT 4:8	Áídí’ dził dázhǫ́ yúdahi biká’yú yił hananát’aazhgo nṉee iłtah at’éégo hadaazt’i’íí dawa ła’íí bi’ízisgo ágot’eehíí bił ch’í’ṉah áyíílaago;
23287	MAT 4:9	Gábiłṉii, Díí nagoz’aaníí dawa naa dinish’aa doleeł, hayaa ánṉe’go shonkąąhyúgo.
23288	MAT 4:10	Jesus gánábiłdo’ṉiid, Yuwehyú, Satan: ágágolzeego k’ená’ishchįį, Bik’ehgo’ihi’ṉań neBik’ehń zhą́ honkąąh, da áń zhą́ bá na’izíid.
23293	MAT 4:15	Zábulon bini’ hik’e Néphthalim bini’ Jórdan túńlį́į́ hanaayú túsikaaníí bich’į’ Gálileeyú, doo Jews daanlįį dahíí bini’yú;
23295	MAT 4:17	Áídí’ godezt’i’go, Nohwinchǫ’íí bits’ą́’zhi’ ádaahṉe’, yaaká’yú dahsdaahń nant’aahíí biká’ nagowaa, ṉiigo Jesus yałti’ nkegonyaa.
23296	MAT 4:18	Jesus túsikaaníí Gálilee holzéhi bahyú higaałdá’, nṉee iłk’isyú naki, Simon, da’áń Peter holzéhi, hik’e bik’isn Andrew łóg behaidlehé nanestł’óli téh nádaayi’aa’go yiłtsąą: áí łóg hadaayihileehíí daanlįį.
23297	MAT 4:19	Áík’ehgo gádaayiłṉii, Shiké’ dahdoh’aash; łóg hayihileehíí k’ehgo nṉee shá nádaahohłáhgo ánohwishłe’.
23301	MAT 4:23	Áídí’ Jesus, Gálileeyú dahot’éhé Jews ha’ánáłséh nagozṉilyú iłch’ígó’aahgo, yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee begoz’aaníí nłt’éégo baa na’goṉi’íí yaa yałti’go, ła’íí nṉee bitahyú iłtah at’éégo kah yaa nadaakaihíí hik’e daanṉiihíí náyihilziihgo anádaał.
23302	MAT 4:24	Syria golzeeyú dáhot’éhé Jesus baa daach’iṉii: ákú iłtah at’éégo daanṉiihíí hik’e kah yaa nakaihíí, góyéégo bich’į’ nadaagowaahíí, ch’iidn yisná ádaabiłsiníí, onádaatłishihíí, ła’íí daadi’ilihíí yił nadaaskaigo Jesus nłt’éégo ánádaayisdlaa lę́k’e.
23314	MAT 5:11	Shíí shighą nṉee yati’ yee daanohwokáałyúgo, nohwiniidaagodnłsįyúgo, ła’íí łéda’iłchoogo yati’ dénchǫ’éhíí yee nohwaa yádaałti’yúgo, nohwiyaa daagozhǫ́ǫ́ le’.
23315	MAT 5:12	Nohwił daagozhǫ́ǫ́ le’, dázhǫ́ nohwił daagozhǫ́ǫ́ le’: yaaká’dí’go ízisgo ágot’eehíí nohwaa hi’né’ doleeł: nohwíí dánohwintségo Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziid n’íí da’ágát’éégo bich’į’ nadaagoch’inłkaad ni’.
23316	MAT 5:13	Nohwíí ni’gosdzáń bi’ishįįh daanohłįį: áídá’ ishįįhíí doo nk’ǫ́ǫ́zh da silįįyúgo, nt’é bee nk’ǫ́ǫ́zh ánálṉe’? Doo nt’é bee nłt’éé da, daazhógo ch’élkáadgo biká’ nach’ikai doo.
23317	MAT 5:14	Nohwíí ni’gosdzáń biká’ nṉee bá’idindláádíí daanohłįį. Dził biká’yú ízisgo kįh nagozṉil dahgoz’ąąyúgo, doo hagotéégo nant’į’ da.
23318	MAT 5:15	Ła’íí ik’ah kǫ’íí ch’idnłtłah lę́k’eyúgo, doo táts’aa bił hayaa nch’i’áah da go’į́į́, áídá’ ik’ah kǫ’íí biká’ dahnásiłt’áhé biká’ dahch’iłt’aah go’į́į́; áík’ehgo hadíí kįh yuṉe’ naháztaaníí dawa yee daago’įį.
23319	MAT 5:16	Nṉee biṉááł nohwits’ą́’ idindláád le’, áík’ehgo nłt’éégo ánádaaht’įįłíí daayo’įįgo nohwiTaa yaaká’yú dahsdaahń ízisgo at’ééhíí bee ch’í’ṉah ádaanołsį.
23320	MAT 5:17	Bik’ehgo’ihi’ṉań yegos’aaníí dagohíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziid n’íí bek’e’eshchiiníí doo ánábiyishdįįhyú níyáá daashoh’ṉíí da: doo ánábiyishdįįhyú níyáá da, áídá’ dawa begolṉe’go níyáá.
23321	MAT 5:18	Da’aṉii gánohwiłdishṉii, Yáá hik’e ni’gosdzáń biłgo bech’ígoṉáhzhį’ begoz’aaníí biyi’dí’ ayą́hágo isdzohíí ła’íí dahts’idiłhiłíí doo daazhógo dá dahgoz’ąą nt’éégo da, ąął alzaazhį.
23323	MAT 5:20	Begoz’aaníí ye’ik’eda’iłchíhi hik’e Pharisees daanlíni bitisgo nłt’éégo ádaanoht’eeyúgo zhą́ yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee daanliiníí itah daahłeeh go’į́į́, nohwiłdishṉii.
23325	MAT 5:22	Áídá’ gádaanohwiłdishṉii, Hadíń bik’isn doo nt’é bighą dayú yik’enṉiihíí góyéégo bágoz’áni at’éé: hadíń bik’isn, Ráca, yiłṉiihíí baa yá’iti’go bágoz’áni at’éé: hadíń bik’isn, Doo gonyą́ą́ da, yiłṉiihíí ch’iidn bikǫ’ diltłi’ yuyaa bágoz’áni at’éé.
23331	MAT 5:28	Áídá’ shíí gádaanohwiłdishṉii, Nṉee isdzán dázhǫ́ hát’į́į́go dénchǫ’égo yineł’įįdíí iłk’idá’ bijíí biyi’ yuyaa nant’į’ deyaa.
23335	MAT 5:32	Áídá’ shíí gádaanohwiłdishṉii, Hadíń bi’aa doo nṉee ła’ yił nant’į’ na’aash dadá’ yił iłk’ínát’aazhyúgo, nant’į’ naghaago áile’: hadíń isdzán yó’ołt’e’ n’íí yił nṉááyúgo, áí nṉeehíí yił nant’į’ na’aash hileeh.
23337	MAT 5:34	Áídá’ shíí gádaanohwiłdishṉii, Doo yaaká’ bee nohwitł’a dahnádaadidołṉiih da; áígee Bik’ehgo’ihi’ṉań nant’aago dahsdaahíí bighą:
23338	MAT 5:35	Ła’íí doo ni’gosdzáń bee nohwitł’a dahnádaadidołṉiih da; áí Bik’ehgo’ihi’ṉań dahnádil’iséhi at’éé: doo Jerúsalem ndi bee da; áí ízisgo kįh gozṉilíí nant’án ízisíí golínihi at’ééhíí bighą.
23340	MAT 5:37	Ha’oh, dagohíí, Dah, zhą́ daadohṉii, doo nohwitł’a dahnádaadidołṉiih da ndi da’aṉiigo ádaadohṉii: ła’ihíí nchǫ’ihíí bits’ą́’dí’go at’éé.
23341	MAT 5:38	Doo áníidá’ gádaadi’ṉiigo ba’ikodaanohsį láń shį, Nohwiṉáá hayi’ą́ą́yúgo biṉáá hanádoh’aał, nohwiwoo hayi’ą́ą́yúgo biwoo hanádoh’aał:
23342	MAT 5:39	Áídá’ shíí gádaanohwiłdishṉii, Nṉee nchǫ’go nohwich’į’ at’ééhíí doo bich’į’ t’ąązhį’ ádaanoht’ee da: hadíń nitł’aah yonłts’į́yúgo, łahzhiṉéé bich’į’ nnanínt’aah.
23347	MAT 5:44	Áídá’ shíí gádaanohwiłdishṉii, Nohwik’enṉiihíí nohwił daanzhǫǫ le’, yati’ yee daanohwokáałíí biyaa daagozhǫ́ǫ́ doleeł daahoh’ṉíí le’, hadíí bił daanołchǫ’íí nłt’éégo bich’į’ ádaanoht’ee le’, nchǫ’go nohwich’į’ ádaat’eehíí ła’íí nohwiniidaagodnłsiníí bá da’ohkąąh le’;
23348	MAT 5:45	Áík’ehgo nohwiTaa yaaká’yú dahsdaahń bizhaazhé daanohłįį: áń nchǫ’íí hik’e nzhǫǫhíí dáłełt’eego biká’zhį’ ya’áí hanadáhgo áyíłsį, nłt’éégo at’ééhíí hik’e doo dábik’ehyú ádaat’ee dahíí dáłełt’eego biká’ nagołtįįhgo áyíłsį.
23349	MAT 5:46	Hadíí bił daanohshooníí zhą́ nohwił daanzhǫǫyúgo, nt’é bighą nohwich’į’ nahi’ṉííł? Tax bich’į’ nadaahi’ṉiiłíí ndi hadíí yił daanzhooníí bił daanzhǫǫ ya’?
23350	MAT 5:47	Nohwik’isyú zhą́ bilák’e nádaadołṉihyúgo, ła’ihíí hant’é bee bitisgo ádaanoht’ee? Tax bich’į’ nadaahi’ṉiiłíí ałdó’ da’ágát’éé ya’?
23351	MAT 5:48	Áík’ehgo nohwiTaa yaaká’yú dahsdaahń dázhǫ́ nłt’éégo at’éé, nohwíí ałdó’ ágádaanoht’ee le’.
23352	MAT 6:1	Doo dá nṉee binadzahgee zhą́ nṉee bich’į’ nłt’éégo ádaanoht’ee da, daazhógo dédaanohwinił’įįhíí bighą: ágádaaht’įįyúgo nohwiTaa yaaká’yú dahsdaahń bits’ą́’dí’ doo nt’é nohwich’į’ naho’ṉííł át’éé da.
23353	MAT 6:2	Tédaat’iyéhíí dant’éhéta baa nné’ lę́k’eyúgo, doo nádįh higaałíí bésh dilwoshé yee aṉiigo da, daanzhǫǫ ádaadil’iiníí Jews ha’ánáłséh nagozṉil yuṉe’ ła’íí intínyú nṉee bada’ołííhíí bighą ágádaat’įįhíí k’ehgo doo áńt’įį da. Da’aṉii gánohwiłdishṉii, Iłk’idá’ áí bich’į’ nahasṉili at’éé.
23356	MAT 6:5	Onkąąhgee doo daanzhǫǫ ádaadil’įįhíí k’ehgo áńt’éégo da: áí ha’ánázéh yuṉe’ ła’íí iłk’ída’itingee nazįįgo da’okąąhgo bił daagozhǫ́ǫ́, nṉee daabineł’į́į́go. Da’aṉii gádaanohwiłdishṉii, Iłk’idá’ áí bich’į’ nahasṉili at’éé.
23358	MAT 6:7	Da’ohkąąhgee be’ádaadohṉiihíí doo dayúweh doo nt’é bighąyú be’ádaadohṉii da, doo Jews daanlįį dahíí ádaat’eehíí k’ehgo: áí łą́ą́go yádaasiilti’yúgo zhą́ Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwidits’ag, daanzį.
23359	MAT 6:8	Doo áík’ehgo ádaanoht’ee da: nohwiTaa hant’é bídaanohdįįhíí yígółsį, t’ah doo hwahá bíhóhkeed da.
23360	MAT 6:9	Díí k’ehgo nkó da’ohkąąh: NohwiTaa yaaká’yú dahsíńdaahíí, Nizhi’íí dilzįhgo bígózįh le’.
23361	MAT 6:10	Nant’án ńlį́į́híí begodowáh. Hagot’éégo ánṉiiyú yaaká’yú benagowaahíí k’ehgo ni’gosdzáń biká’yú ałdó’ begodolṉííł.
23362	MAT 6:11	Díí jįį daahiidąą doleełíí nohwá ágonłsį́.
23363	MAT 6:12	Hadíí nchǫ’go nohwich’į’ ádaaszaahíí bighą baa nágodent’ąąhíí k’ehgo néé ałdó’ nchǫ’go ádaasiidzaahíí bighą nohwaa nádaagodin’áah.
23364	MAT 6:13	Nanohwída’dintaah yuṉe’ onohwoṉííł hela’, áídá’ nchǫ’go at’ééhíí bits’ą́’zhį’ hanánohwihi’ṉííł: Dahazhį’ dawa bá nant’áá, ła’íí ninawodíí itisyú át’éhi, ła’íí ízisgo áńt’éhi dahazhį’ bee síńzįį doleeł. Doleełgo at’éé.