Wildebeest analysis examples for:   apw-apwNT   Word’Word    February 24, 2023 at 23:38    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Abraham bits’ą́’dí’ hanádaałinolt’įįłíí Jesus Christ, David bá niłtíni nyáázhį’ naltsoos besi’aaníí.
23215  MAT 1:2  Isaac Abraham bá hizhchįį; Jacob Isaac bá náánázhchį́; Judas hik’e bik’isyú Jacob bá hizhchįį;
23216  MAT 1:3  Thámar, Pháres hik’e Zára Judas yá yishchįį; Ésrom Pháres bá náánázhchį́; Áram Ésrom bá náánázhchį́;
23219  MAT 1:6  David, ízisgo nant’án nlíni, Jesse bá hizhchįį; Urías n’íí bi’aahíí Sólomon David, ízisgo nant’án nlíni, yá yishchįį;
23224  MAT 1:11  Bábylonyú isnáhgo odestįįdá’, áí hadá’ Jechonías, hik’e bik’isyú Josías bá náánázhchį́;
23230  MAT 1:17  Áík’ehgo Abraham bits’ą́’dí’ David neheṉá’zhį’ dį́į́ts’ádah hanáłolchįį; David bits’ą́’dí’ isnáhgo odestįįzhį’ dį́į́ts’ádah hananáłolchįį; áídí’ isnáhgo odestiiníí bits’ą́’dí’ Christ nyáázhį’ dį́į́ts’ádah hananáłolchįį.
23231  MAT 1:18  Díí k’ehgo nko Jesus gozlįį: Bą́ą́ Mary holzéhi iłk’idá’ Joseph baa hiiłtįį, ndi doo hwahá yił niiṉéh da ndi Holy Spirit bits’ą́’dí’go biyi’ mé’ silįį.
23232  MAT 1:19  Yił niiṉéhihíí, Joseph holzéhi, nṉee nłt’éégo at’éhi, Mary doo dénchǫ’égo bich’į’ godigháh hát’į́į́ dahíí bighą, doo hadíń yígółsinégo bił iłk’inásht’aash, nzį.
23233  MAT 1:20  Áídá’ yaa ntsekees nt’éégo, nayeełgo Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’ dí’ihíí bich’į’ hadziigo gáṉíí, Joseph, David biye’ ńlíni, Mary ni’aa ándle’zhį’ doo nénldzid da; hiltsąą siliiníí Holy Spirit bits’ą́’dí’go at’éé.
23234  MAT 1:21  Bizhaazhé ishkiinhi goleeh, áí Jesus holzeego ádńlííł: bik’íí binchǫ’íí bits’ą́’zhį’ hasdáyihiṉííł doleełhíí bighą.
23235  MAT 1:22  Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi áṉíí n’íí begolṉe’go be’ánágót’įįd, gáṉíígo,
23236  MAT 1:23  Isąą, na’ilíhn doo hwahá nṉéh dahíí hiltsąą hileeh, bizhaazhé ishkiinhi goleeh, áí bizhi’íí Emmánuel golzee doleeł, áí, Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwił nlįį, golzeego ágolzee.
23239  MAT 2:1  Judéayú Béthlehem golzeegee Jesus gozlįįdá’ Hérod nant’án nlįį lę́k’e, áídá’ ya’áí hanadáhdí’ nṉee daagoyánihi hikai, Jerúsalemzhį’,
23240  MAT 2:2  Gádaaṉiigo, Jews binant’a’ gozlįįhíí hayú? Ya’áí hanadáhdí’ bits’iłsǫǫsé dah hiit’įįhíí bighą daahohiikąąhyú dekai.
23241  MAT 2:3  Hérod nant’án nlíni ła’íí nṉee dawa Jerúsalemyú daagolíni biłgo díí daidezts’ąądá’ doo bił daagozhǫ́ǫ́ da lę́k’e.
23242  MAT 2:4  Hérod okąąh yebik’ehi itisyú nadaandeehi ła’íí begoz’aaníí ye’ik’eda’iłchíhi íła’áyíílaago, Hayú Christ goleeh? daayiłṉiigo nayídaadiłkid.
23243  MAT 2:5  Áík’ehgo gádaabiłṉii, Judéayú Béthlehem golzeegee; Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí k’e’eshchįįhíí k’ehgo,
23244  MAT 2:6  Júda bini’yú Béthlehem ńlííníí, Júdagee nant’án daanliiníí bił dáłedaanłt’éé: nant’án shichągháshé, Israel hat’i’íí, yá nant’aa doleełíí nits’ą́’dí’go goleehíí bighą, ṉii.
23245  MAT 2:7  Hérod dánant’į’ego nṉee daagoyánihíí yiká o’ił’a’dá’ nayídaadiłkid, Daadá’ ts’iłsǫǫsé dantsé hit’įį silįį? ṉiigo.
23246  MAT 2:8  Áídí’ Béthlehemyú odaayis’a’ gádaabiłṉiigo, Ishkiin ałts’ísę́ę nłt’éégo biká hadaanohtaa; baa nohkai lę́k’eyúgo shił nanádaagodołṉihgo shíí ałdó’ ákú hoshkąąhyú disháh.
23247  MAT 2:9  Nant’án áṉííhíí daidezts’ąądá’ dahiskai; hikaahdá’ ya’áí hanadáhdí’go ts’iłsǫǫsé dahs’ąągo daayo’įį n’íí bádįhyúgo hiltǫǫł nt’éégo, ishkiin ałts’ísę́hi sitįįgee bik’ehdí’ dahs’ąą silįį.
23248  MAT 2:10  Ts’iłsǫǫsé daayiłtsąądá’ dázhǫ́ yaa bił daagozhǫ́ǫ́ lę́k’e;
23249  MAT 2:11  Áídí’ kįh yuṉe’ ha’ákaidá’ ishkiin ałts’ísę́híí bą́ą́, Mary holzéhi, yiłgo daayiłtsąądá’, yich’į’ hayaa ádaadzaago daayokąąh: ilínihi nadaayiné’íí yidá’ch’ída’iztąągo óodo, jeeh didlidgo łikągolchini, frankincense holzéhi, ła’íí jeeh nch’í’i, myrrh holzéhi, yaa daizné’.
23250  MAT 2:12  Nṉee daagoyáni Bik’ehgo’ihi’ṉań, Hérod bich’į’yú nádohkáh hela’, daabiłṉiigo yaa nadaiyeełgo, dabíí bini’yú onákai, łahyúgo.
23251  MAT 2:13  Anákaidá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’dí’hi Joseph bił ch’í’ṉah ánágodlaa nayeełíí bee, gáṉíígo, Nádndáh, mé’ hik’e bą́ą́ biłgo Egyptyú bił nkáh, akú nahísóotąą, nohwił nanágosisṉi’zhį’; Hérod k’ad mé’ yiziłheego yiká hantaa godigháh.
23252  MAT 2:14  Áík’ehgo Joseph nádiidzaago mé’ihíí hik’e bąąhíí biłgo tł’é’yú Egyptyú okai.
23253  MAT 2:15  Hérod daztsąązhį’ da’akú naháztąą: Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidíí áṉíí n’íí, ShiYe’ Egyptdí’ hanṉáh biłdishṉii, nṉiidíí begolṉe’go ágodzaa.
23254  MAT 2:16  Áídí’ Hérod nṉee daagoyáni bich’į’ nadaazhch’a’go yígołsįįdá’ dázhǫ́ bágóchįįdgo, ishikíń naki bił łedaagodzaadí’ hayaa godezt’i’go dawa natseedgo yengon’ą́ą́ Béthlehemyú, nṉee daagoyáni Jesus yaa nayídaadiłkid n’íídí’ godezt’i’go.
23255  MAT 2:17  Jéremy, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí, gánṉiidíí begolne’,
23256  MAT 2:18  Rámayú ła’ bizhii daidits’ag, daachag ła’íí chaał daadilwosh, Rachel bichągháshé yighą hichago, yati’ inesk’azíí bee bich’į’ yádaach’iłti’ ndi doo hagot’éégo da lę́k’e, bichągháshé da’ádaadįhíí bighą.
23258  MAT 2:20  Gáṉíígo, Nádndáh, niye’ hik’e bą́ą́ biłgo Israel hat’i’i bini’yú bił nádnkáh: niye’ daiziłhee hádaat’įį n’íí nanezna’.
23259  MAT 2:21  Áídí’ nádiidzaago biye’ hik’e bąąhíí biłgo Israel hat’i’íí bini’yú onákai.
23260  MAT 2:22  Arkeláus Judéayú nant’án nanásdlį́į́, bitaa Hérod sitįį n’íígee nnańtłizhgo Joseph ya’ikonzįįdá’, ákú digháhzhį’ neldzid: áík’ehgo bindzeełíí bee Bik’ehgo’ihi’ṉań, Doo ákú ńṉáh da, biłnṉiid, áík’ehgo ni’ łahyúgo Galilee golzeeyú okai.
23261  MAT 2:23  Áídí’ kįh gozṉilíí Názareth golzeegee ndaagozle’; Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi, Áń Názarene holzee doleeł, daaṉii n’íí begolṉe’go.
23262  MAT 3:1  Áí benagowaadá’ John Baptize ágole’íí nṉee yich’į’ yałti’go nyáá, da’igolį́į́yú, Judéa bigodesdzogíí biyi’, gáṉíígo,
23263  MAT 3:2  Nohwinchǫ’íí bits’ą́’zhį’ ádaahṉe’, yaaká’yú dahsdaahń nant’aahíí biká’ nagowaa.
23264  MAT 3:3  Díínko Esáias, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi, yaa yałti’go gáṉíí n’íí, Da’igolį́į́yú hadíńshį dilwosh, NohweBik’ehń bádįhyú iłch’į’daagohłe’, intín iłk’ídezdǫhgo bá ádaahłe’, ṉiigo.
23265  MAT 3:4  John bidiyágé bigháń ha’i’áhíí bighaa alzaa, ikał hilchii biziz alzaa; nágonech’iidi hik’e dziłyú gosnihíí biłgo bihidáń lę́k’e.
23266  MAT 3:5  Áídá’go Jerúsalemdí’ Judéa dahot’éhé ni’ nagoz’ąądí’ ła’íí túńlííníí Jórdan holzéhi biṉaayú dahot’éhé ni’ nagoz’ąądí’ baa nánzą́ą́,
23267  MAT 3:6  Áík’ehgo bi’ádaat’e’ nchǫ’íí yaa nanádaagosṉi’dá’, túńlííníí Jórdan holzéhi biyi’ John baptize ádaabizlaa.
23268  MAT 3:7  Phárisees daanlíni hik’e Sádducees daanlíni baptize ádaalṉéhíí yighą neheskaigo yiłtsąądá’ gáyiłṉii, Nohwíí, ch’osh bik’asda’ golį́į́híí k’ehgo daałinołt’įįłíí, hadíń lá nohwádįhyú nohwiniigodilṉe’ goz’aaníí bits’ą́’nohkáh nohwiłnṉiid?
23269  MAT 3:8  Da’aṉii nohwinchǫ’íí bits’ą́’ ádaahdzaayúgo ch’í’ṉah ádaadi’nołsį, nest’ą’ nłt’éégo nádaant’į́híí k’ehgo nohwaa daide’aah.
23270  MAT 3:9  Abraham bits’ą́’dí’ daadihe’ṉa’i doo ídiłdaadoh’ṉii da: Bik’ehgo’ihi’ṉań díí tséé nazṉilíí nṉee Abraham bits’ą́’dí’ daadihezṉa’híí k’ehgo áile’yúgo áile’, nohwiłdishṉii.
23271  MAT 3:10  Ch’il nkedn’aagee iłk’idá’ bé’nil’ąądgo ácha nnit’ąą: ch’il dawa doo nest’áń nłt’ééhíí baa dahndéh dayúgo yó’ok’éhgo kǫ’ diltłi’ yuyaa olkaadhi at’éé.
23272  MAT 3:11  Shihíí tú bee baptize ádaanohwish’įį gádnii, nohwinchǫ’íí bits’ą́’zhį’ ádaasohdzaayúgo: ndi shiké’dí’ ła’ shitisgo at’éhi higháh, bikee hishłeełíí ndi doo bik’eh sitį́į́ da: áń Holy Spirit hik’e kǫ’ yee baptize ádaanohwił’įį doleeł.
23273  MAT 3:12  Be’iłch’íhé dahyotįįł, tł’oh nagháí iłch’íhi goz’ąągee nágosho doleeł; binest’ą’híí iłk’eyihiṉiił; áídá’ bizhoolíí kǫ’ doo ntsésihi biyi’ yuyaa yidiłid.
23274  MAT 3:13  Áídí’ Jesus Gálileedí’ Jórdan túńlį́į́zhį’ nyáá, John baptize ábile’híí bighą.
23275  MAT 3:14  Áídá’ John doo hat’į́į́ dago gáṉíí, Shíígo née shaa ńyaa, shíí ni baptize áshííle’go dábik’ehdá’?
23276  MAT 3:15  Jesus gábiłṉii, Ch’ík’eh ndi nzhǫǫ k’adíí: nzhǫǫgo ágot’eehíí dawa be’iidle’go dábik’eh. Áík’ehgo John baptize ábíílaa.
23277  MAT 3:16  Jesus baptize ábi’delzaadá’ tú biyi’dí’ dagoshch’į’ hanádzaa: áídí’ yáá bich’į’ iłts’ą́’ ádzaago Bik’ehgo’ihi’ṉań biSpirit hawú k’ehgo bich’į’ nke’eṉíihgo yiłtsaaníí dábiłgo biká’ dahnezdaa:
23278  MAT 3:17  Nt’éégo yaaká’dí’go yati’ gáṉíígo yidezts’ąą, Díínko shiYe’ shił nzhóni, áń baa shił gozhǫ́ǫ́.
23279  MAT 4:1  Áídí’ Jesus Holy Spirit nabiłaago da’igolį́į́yú ch’iidn nant’án nabíntaahyú óyáá.
23281  MAT 4:3  Na’íntaahíí baa nyáágo gábiłṉii, Ni Bik’ehgo’ihi’ṉań biYe’ ńlį́į́yúgo, díí tsééhíí báń náodleeh, nṉii.
23282  MAT 4:4  Áídá’ Jesus gábiłṉii, Ágágolzeego k’e’eshchįį, Nṉee doo dá báń zhą́ yee hiṉaa da doleeł, áídá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’íí bizé’dí’ behagohigháhíí dawa yee hiṉaa doleeł.
23283  MAT 4:5  Ch’iidn nant’án godiyįhgo ízisgo kįh gozṉilyú Jesus yił o’áázhgo kįh biyi’ da’ch’okąąhíí ts’ídago goz’aaníí bilatahyú yił n’áázhgo,
23284  MAT 4:6  Gánábiłdo’ṉiid, Bik’ehgo’ihi’ṉań biYe’ ńlį́į́yúgo gódah ch’í’ńłt’e’: ágágolzeego k’e’eshchįį, Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’yú daagolííníí nłt’éégo biṉádaadeh’į́į́ doleeł, ná daayiłdoṉiił: áídí’, Doo tséé hitałgo hayaa ngeeh dahíí bighą anádaanołteeł doo.
23285  MAT 4:7  Jesus bich’į’ hananádziigo gábiłṉii, Ágágolzeego k’ená’ishchįį, Bik’ehgo’ihi’ṉań neBik’ehń doo nabíńtaah da.
23286  MAT 4:8  Áídí’ dził dázhǫ́ yúdahi biká’yú yił hananát’aazhgo nṉee iłtah at’éégo hadaazt’i’íí dawa ła’íí bi’ízisgo ágot’eehíí bił ch’í’ṉah áyíílaago;
23287  MAT 4:9  Gábiłṉii, Díí nagoz’aaníí dawa naa dinish’aa doleeł, hayaa ánṉe’go shonkąąhyúgo.
23288  MAT 4:10  Jesus gánábiłdo’ṉiid, Yuwehyú, Satan: ágágolzeego k’ená’ishchįį, Bik’ehgo’ihi’ṉań neBik’ehń zhą́ honkąąh, da áń zhą́ bá na’izíid.
23289  MAT 4:11  Áídí’ ch’iidn nant’án bits’ą́’zhį’ onádzaadá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binadaal’a’á yaaká’dí’hi baa hikaigo bich’odaazṉi’.
23290  MAT 4:12  Áídí’ Jesus John ha’áneztįįgo ya’ikonzįįdá’ Gálileeyú óyáá;
23291  MAT 4:13  Názarethdí’ dahiyaago Capérnaumyú ngonle’, túsikaaníí bahyú, Zábulon hik’e Néphthalim bigodesdzogíí biyi’:
23292  MAT 4:14  Esáias, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi, gánṉiid n’íí begolṉe’go,
23293  MAT 4:15  Zábulon bini’ hik’e Néphthalim bini’ Jórdan túńlį́į́ hanaayú túsikaaníí bich’į’ Gálileeyú, doo Jews daanlįį dahíí bini’yú;
23294  MAT 4:16  Godiłhiłyú naháztąą n’íí kǫ’ bená’dindííngo daayiłtsąą; da’itsaah bichagosh’ohyú naháztąą n’íí bich’į’ idindláád silįį.
23295  MAT 4:17  Áídí’ godezt’i’go, Nohwinchǫ’íí bits’ą́’zhi’ ádaahṉe’, yaaká’yú dahsdaahń nant’aahíí biká’ nagowaa, ṉiigo Jesus yałti’ nkegonyaa.
23296  MAT 4:18  Jesus túsikaaníí Gálilee holzéhi bahyú higaałdá’, nṉee iłk’isyú naki, Simon, da’áń Peter holzéhi, hik’e bik’isn Andrew łóg behaidlehé nanestł’óli téh nádaayi’aa’go yiłtsąą: áí łóg hadaayihileehíí daanlįį.
23297  MAT 4:19  Áík’ehgo gádaayiłṉii, Shiké’ dahdoh’aash; łóg hayihileehíí k’ehgo nṉee shá nádaahohłáhgo ánohwishłe’.
23298  MAT 4:20  Dagoshch’į’ łóg behaidlehé nanestł’ólihíí da’áígee ndaistsoozdá’ Jesus yiké’ dahn’aazh lę́k’e.
23299  MAT 4:21  Áídí’ dahnádiidzaago iłk’isyú naki naayiłtsąą, James, Zébedee biye’, hik’e bik’isn John, áí bitaa Zébedee biłgo tsina’eełíí yiyi’ naháztąą, biłógbehaidlehé nanestł’ólihíí nádaiłkadgo; áík’ehgo yich’į’ ánṉiid.
23300  MAT 4:22  Dagoshch’į’ bitaa tsina’eełíí yiyi’ sidaadá’ yits’ą́’ dahn’aazh, Jesus biké’.
23301  MAT 4:23  Áídí’ Jesus, Gálileeyú dahot’éhé Jews ha’ánáłséh nagozṉilyú iłch’ígó’aahgo, yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee begoz’aaníí nłt’éégo baa na’goṉi’íí yaa yałti’go, ła’íí nṉee bitahyú iłtah at’éégo kah yaa nadaakaihíí hik’e daanṉiihíí náyihilziihgo anádaał.
23302  MAT 4:24  Syria golzeeyú dáhot’éhé Jesus baa daach’iṉii: ákú iłtah at’éégo daanṉiihíí hik’e kah yaa nakaihíí, góyéégo bich’į’ nadaagowaahíí, ch’iidn yisná ádaabiłsiníí, onádaatłishihíí, ła’íí daadi’ilihíí yił nadaaskaigo Jesus nłt’éégo ánádaayisdlaa lę́k’e.
23303  MAT 4:25  Áík’ehgo nṉee łą́ą́go Gálilee, Decápolis, Jerúsalem, Judéa, ła’íí Jórdan túńlííníí hanaadí’hi biké’ anáłseeł lę́k’e.
23304  MAT 5:1  Jesus nṉee biké’ anáłseełíí yiłtsąągo dziłyú hayaa: áígee nezdaago bitsiłke’yu ałdó’ baa hikai:
23306  MAT 5:3  Hadíí ídaagoch’iyolba’íí biyaa daagozhǫ́ǫ́ le’: yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee daanliiníí itah daanlįį.
23308  MAT 5:5  Bijíídí’ isht’edaagodnt’ééhíí biyaa daagozhǫ́ǫ́ le’: ni’gosdzáń goz’ąą nt’éégo bíyéé doleeł.
23309  MAT 5:6  Nzhǫǫgo ágot’eehíí dázhǫ́ hádaat’įįhíí bighą shiṉá’ hik’e dibá’ daanliiníí biyaa daagozhǫ́ǫ́ le’: áí náda’doldįįł.
23312  MAT 5:9  Iłch’į’gont’ééhíí benadaago’aahíí biyaa daagozhǫ́ǫ́ le’: áí Bik’ehgo’ihi’ṉań bichągháshé daabiłdi’ṉii doleeł.
23313  MAT 5:10  Nzhǫǫgo ágot’eehíí ye’ádaat’eehíí bighą bich’į’ nadaagoch’inłkaadíí biyaa daagozhǫ́ǫ́ le’: yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee daanliiníí itah daanlįį.
23314  MAT 5:11  Shíí shighą nṉee yati’ yee daanohwokáałyúgo, nohwiniidaagodnłsįyúgo, ła’íí łéda’iłchoogo yati’ dénchǫ’éhíí yee nohwaa yádaałti’yúgo, nohwiyaa daagozhǫ́ǫ́ le’.
23315  MAT 5:12  Nohwił daagozhǫ́ǫ́ le’, dázhǫ́ nohwił daagozhǫ́ǫ́ le’: yaaká’dí’go ízisgo ágot’eehíí nohwaa hi’né’ doleeł: nohwíí dánohwintségo Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziid n’íí da’ágát’éégo bich’į’ nadaagoch’inłkaad ni’.
23316  MAT 5:13  Nohwíí ni’gosdzáń bi’ishįįh daanohłįį: áídá’ ishįįhíí doo nk’ǫ́ǫ́zh da silįįyúgo, nt’é bee nk’ǫ́ǫ́zh ánálṉe’? Doo nt’é bee nłt’éé da, daazhógo ch’élkáadgo biká’ nach’ikai doo.
23317  MAT 5:14  Nohwíí ni’gosdzáń biká’ nṉee bá’idindláádíí daanohłįį. Dził biká’yú ízisgo kįh nagozṉil dahgoz’ąąyúgo, doo hagotéégo nant’į’ da.
23318  MAT 5:15  Ła’íí ik’ah kǫ’íí ch’idnłtłah lę́k’eyúgo, doo táts’aa bił hayaa nch’i’áah da go’į́į́, áídá’ ik’ah kǫ’íí biká’ dahnásiłt’áhé biká’ dahch’iłt’aah go’į́į́; áík’ehgo hadíí kįh yuṉe’ naháztaaníí dawa yee daago’įį.
23319  MAT 5:16  Nṉee biṉááł nohwits’ą́’ idindláád le’, áík’ehgo nłt’éégo ánádaaht’įįłíí daayo’įįgo nohwiTaa yaaká’yú dahsdaahń ízisgo at’ééhíí bee ch’í’ṉah ádaanołsį.
23320  MAT 5:17  Bik’ehgo’ihi’ṉań yegos’aaníí dagohíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziid n’íí bek’e’eshchiiníí doo ánábiyishdįįhyú níyáá daashoh’ṉíí da: doo ánábiyishdįįhyú níyáá da, áídá’ dawa begolṉe’go níyáá.
23321  MAT 5:18  Da’aṉii gánohwiłdishṉii, Yáá hik’e ni’gosdzáń biłgo bech’ígoṉáhzhį’ begoz’aaníí biyi’dí’ ayą́hágo isdzohíí ła’íí dahts’idiłhiłíí doo daazhógo dá dahgoz’ąą nt’éégo da, ąął alzaazhį.
23322  MAT 5:19  Hadíń díí Bik’ehgo’ihi’ṉań yegos’aaníí ayą́hágo ágot’eehíí ndi doo yikísk’eh at’éé dahíí, ła’íí áík’ehgo nṉee yił ch’ídaago’aahíí, áń yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee daanliiníí bitahyú dázhǫ́ doo ílį́į́ dahíí bee hojíí doleeł: áídá’ hadíń díí begoz’aaníí yikísk’eh at’ééhíí ła’íí yee iłch’ígó’aahíí, áń yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee daanliiníí bitahyú ízisgo at’ééhíí bee hojíí doleeł.
23323  MAT 5:20  Begoz’aaníí ye’ik’eda’iłchíhi hik’e Pharisees daanlíni bitisgo nłt’éégo ádaanoht’eeyúgo zhą́ yaaká’yú dahsdaahń bilałtł’áhgee daanliiníí itah daahłeeh go’į́į́, nohwiłdishṉii.
23324  MAT 5:21  Doo áníidá’ díí k’ehgo nṉee bángot’ąągo daadesots’ąą ni’, Doo iziłhéé da; hadíń izis‐hįį’íí góyéégo bágoz’áni at’éé, golzeego:
23325  MAT 5:22  Áídá’ gádaanohwiłdishṉii, Hadíń bik’isn doo nt’é bighą dayú yik’enṉiihíí góyéégo bágoz’áni at’éé: hadíń bik’isn, Ráca, yiłṉiihíí baa yá’iti’go bágoz’áni at’éé: hadíń bik’isn, Doo gonyą́ą́ da, yiłṉiihíí ch’iidn bikǫ’ diltłi’ yuyaa bágoz’áni at’éé.
23326  MAT 5:23  Áík’ehgo bech’okąąhíí biká’ dahnási’ṉiłíí goz’ąągee nt’éhéta Bik’ehgo’ihi’ṉań baa nánné’yúgo, nik’isn bił dahgosíńł’ąąhíí bínálṉiihyúgo;
23327  MAT 5:24  Da’áígee da’ch’okąąh goz’ąągee nt’éhéta nánné’ n’íí siné’dá’ nik’isn bich’į’ nṉáhgo iłk’ínágodołdǫǫh; áídí’ t’ąązhį’ nádńdáhgo áníita Bik’ehgo’ihi’ṉań baa nánné’.
23328  MAT 5:25  Hadíń naa dahgoz’aaníí dagoshch’į’ bił iłk’ínágodnłdǫ́ǫh, yáná’iti’héyú bił hi’ashdá’; dahyúgohíí dánko aayánáltihíí yaa nide’ahi at’éé, aayánáltihíí aasitíni yaa niłtéehgo ha’aniłt’e’.
23329  MAT 5:26  Da’aṉii doo ch’ínánódáh át’éé da, dá ąął na’íńṉilgo zhą́, niłdishṉii.
23330  MAT 5:27  Doo áníidá’ ágádaach’iṉiigo ba’ikodaanohsį láń shį, Doo nant’į’ nahkai da, golzeego:
23331  MAT 5:28  Áídá’ shíí gádaanohwiłdishṉii, Nṉee isdzán dázhǫ́ hát’į́į́go dénchǫ’égo yineł’įįdíí iłk’idá’ bijíí biyi’ yuyaa nant’į’ deyaa.
23332  MAT 5:29  Niṉáá dihe’nazhiṉéégohíí nchǫ’go ánát’įįł áníłsįyúgo ha’aahgo yó’ołṉe’: nits’í łahzhį’ da’ádįhyúgo doo nzhǫǫ da, áídá’ nits’í dabiighago ch’iidn bikǫ’ diltłi’ yuyaa, hell holzéhi, oni’dolt’e’yúgo itisgo doo nzhǫǫ da.