23233	MAT 1:20	Ndoꞌ viochen xjen na toquindyiiꞌ tsꞌon jon jñꞌoonꞌñeen, tityincyooꞌ cüii ángel nnon jon xjen na tsooꞌ jon ndaa. Ndoꞌ tso ángelꞌñeen nnon jon: “ꞌUꞌ José na condui ꞌuꞌ tsjan David na jndyocahanꞌ, tyiꞌntyꞌueꞌ na ngyonꞌ cüenta juu María na ndiscuꞌhin ngꞌe ntyja ꞌnaanꞌ nquii Espíritu Santo, joꞌ na ñjon jnda jon.
23236	MAT 1:23	Itso tsanꞌñeen: Quitquenhoꞌ cüenta, ngaquiñjon jnda juu yuscundyua na ntsingui juu cüii yusꞌa, ndoꞌ nnanꞌquijndyu nnꞌan jon Emanuel. Juu jñꞌoon Emanuel itsiquindyihanꞌ: “Nquii Tyoꞌtsꞌon mꞌaan jon yo jaa.”
23253	MAT 2:15	Joꞌ tomꞌanhin ata xjen na tueꞌ juu Herodes. Ndoꞌ na tui na nndaꞌ, siquindëhanꞌ juu jñꞌoon na siꞌman Tyoꞌtsꞌon ndyu na toxenꞌchen nnon Oseas, tsan na toninncyaa jñꞌoonꞌ jon ntyja nchu vaa ꞌnan na nguaa. Ndö vaa na itsohanꞌ: “Tquënꞌ yusꞌa jnda na quinduiꞌ ntcüeꞌ jon ndyuaa Egipto.”
23258	MAT 2:20	Tso ángelꞌñeen nnon jon: “Quinaquintyjaꞌ, cayonꞌ ntcüeꞌ yuchjova yo ndyee jon ndoꞌ cꞌo ntcüeꞌ ꞌoꞌ ndyuaa Israel, ngꞌe nnꞌan na tojntꞌuehin yuchjova na nnanꞌcueeꞌhanhin, jndë tjëhan.” Ndöꞌ vaa na siquindyi ángelꞌñeen jon.
23263	MAT 3:2	Totso jon ndëëhin: “Quintcüeꞌ nꞌonhoꞌ yo jnan na nanꞌxuanhoꞌ ngꞌe nquii Tyoꞌtsꞌon na mꞌaan quiñoonꞌndue, jndë tindyo na ngityeꞌ na ntcoꞌxen jon ꞌoꞌ na cotsamꞌanhoꞌ.”
23264	MAT 3:3	Juu Isaías, tsan na ndyu na toxenꞌchen na toninncyaa jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon nchu vaa ꞌnan na nguaa, sinin jon ntyja ꞌnaanꞌ Juanꞌñeen quiiꞌ jñꞌoon na tji jon, tso jon: Mꞌaan cüii tsꞌan tojndëë naijon tyiꞌjndye nnꞌan mꞌan. Incyaa jon jñꞌoon ndëë nnꞌan, itso jon: “Juu na conanꞌjonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon, itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌvijon nato. Quitaꞌyahoꞌ na tonnon jon. Quinanꞌyuhoꞌ ntyja na cotsamꞌanhoꞌ chaꞌvijon na conanꞌyuhoꞌ nato na nndyo jon.” Manndaꞌ jñꞌoon tso Isaíasꞌñeen.
23268	MAT 3:7	Ndoꞌ jndyiaaꞌ Juan na jndye nnꞌan tmaanꞌ fariseos yo tmaanꞌ saduceos, squehan na mꞌaan jon na ntꞌue nꞌonhan na quitsiquindëëꞌ jon joohan. Majoꞌ ya na tquen jon cüenta na nndaꞌ, joꞌ jaaꞌ jñꞌoon tso jon ndëëhan: “Joo quindu xjen na ndyo chon, ncyaa jndyi oꞌ, conanꞌnon oꞌhanꞌ. ꞌOꞌ ntyja na contꞌahoꞌ, itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌna contꞌa joo choꞌñeen. ꞌOꞌ concyohoꞌ na mꞌan ja ngꞌe na conanꞌtjahoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon. ¿Nin tsꞌan siꞌman ndëëhoꞌ na vaa na nndëë ntꞌahoꞌ na tyiꞌntsivꞌii jon ꞌoꞌ?
23278	MAT 3:17	Ndoꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon na mꞌaan quiñoonꞌndue, ticꞌuaa na sinin jon, tso jon: “Ndöhin tsansꞌa jnda na viꞌnchjii jndyihin, na nën jndyihin.”
23285	MAT 4:7	Majoꞌ tꞌa Jesús, itso jon nnon yutyia: —Min tyiꞌquichuhanꞌ na quitsꞌa chaꞌxjen na matsuꞌ ndöꞌ ngꞌe mantyi vaa jñꞌoonꞌ jon na itsiquindyihanꞌ: “Tyiꞌntquenꞌ xjen ꞌnanꞌ nquii ta Tyoꞌtsꞌon na conduihin na ityeꞌntjon jon tsoñꞌen.”
23307	MAT 5:4	“Joo nnꞌan na chjooꞌ nꞌonhan na conanꞌtjahan nnon Tyoꞌtsꞌon, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan ngꞌe ntsinjoonꞌ jonhan.
23308	MAT 5:5	“Joo nnꞌan na cotjueꞌcjehin na tonnon nquii Tyoꞌtsꞌon, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan ngꞌe nndahin juu tsonnangue xco.
23309	MAT 5:6	“Joo nnꞌan na ntꞌue jndyi nꞌonhin na ntꞌahin ꞌnan na ntꞌue tsꞌon Tyoꞌtsꞌon, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan ngꞌe quindë ya nninncyaa jon nchu vaa na contyja nꞌonhan jon.
23310	MAT 5:7	“Joo nnꞌan na mꞌanhan na ntyꞌia ro ntyjehan ngiohan, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan ngꞌe ncꞌoon Tyoꞌtsꞌon na ntyꞌia rohan nchjii jon.
23311	MAT 5:8	“Joo nnꞌan na ntjuꞌ mꞌanhin na conanꞌtiuhin yo na contꞌahin, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan ngꞌe njntyꞌia ndëëhin nquii Tyoꞌtsꞌon.
23312	MAT 5:9	“Joo nnꞌan na cotaꞌyahin ntyjehin na cho nanꞌñeen tyiaꞌ, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan. Joo nanꞌñeen na ya contꞌahin, ngitso Tyoꞌtsꞌon na conduihan ntsinda nquii jon.
23313	MAT 5:10	“Joo nnꞌan na contyꞌe nnꞌanhin ngꞌe na cotsantyjahin ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon, incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhan. Joo nanꞌñeen conduihan nnꞌan na mꞌan nacje ꞌnaanꞌ na icoꞌxen nquii Tyoꞌtsꞌon na mꞌaan jon quiñoonꞌndue.
23314	MAT 5:11	“Incyaahanꞌ na neiinꞌ nꞌonhoꞌ xjen na conanꞌcüejnaanꞌ nnꞌan ꞌoꞌ, ndoꞌ na contꞌaviꞌhin ꞌoꞌ, ndoꞌ cotjiꞌhin tsoñꞌen nnon jñꞌoonviꞌ cjohoꞌ na veꞌ quintuhanꞌ ngꞌe na conduihoꞌ nnꞌan na mꞌan ntyja njan.
23316	MAT 5:13	“ꞌOꞌ conduihoꞌ chaꞌvijon tsjaanꞌchjenꞌ quiiꞌ ntꞌan nnꞌan tsonnangue. Majoꞌ juu tsjaanꞌ jeꞌ, xe na aa jndë jnduiꞌ na chjenꞌhanꞌ, ¿Nchu ya ntsꞌaa tsꞌan na ndichjenꞌ nndaꞌhanꞌ? Tayuu jntꞌuehanꞌ. Veꞌ ntyqueꞌto tsꞌanhanꞌ na ntqueꞌntjo nnꞌan cjohanꞌ.
23317	MAT 5:14	“Ndoꞌ mantyi conduihoꞌ chaꞌvijon chon na condixuee ndëë nnꞌan tsonnangueva. Mangiohoꞌ cüii tsjoon na vequityenhanꞌ xquen cüii tyoꞌ, tyiꞌxeꞌquindëë ngitëꞌhanꞌ.
23320	MAT 5:17	“Joo jñꞌoon na tquen Moisés yo jñꞌoon na toninncya nque nnꞌan na tomꞌan ndyu na toxenꞌchen nchu vaa ꞌnan na nguaa, tyiꞌnanꞌtiuhoꞌ na jndyö na ntsityꞌui joohanꞌ, ja jndyö na joo jñꞌoonꞌñeen ntsiquindëhanꞌ juuhanꞌ ntyja njan ndoꞌ chaꞌ ntsiꞌman nchu vaa itsiquindyihanꞌ.
23324	MAT 5:21	“ꞌOꞌ jndë mangiohoꞌ jñꞌoon na tso Tyoꞌtsꞌon ndëë ndochihoꞌ: ꞌUꞌ tyiꞌntscueꞌ tsꞌan, ndoꞌ minꞌcya ro tsꞌan na ntscueeꞌ juu tyje juu, majndaꞌ ntꞌuiityenhanꞌhin tonnon jüe.
23326	MAT 5:23	“Mangꞌe na nndaꞌ, juu xjen na matyioꞌ ꞌnan nnontyiu na ntsitꞌmanꞌ Tyoꞌtsꞌon, cañjoonꞌ tsonꞌ xe na aa mꞌaan ncüii tsꞌan na tyiꞌya nchjii juu yo ꞌuꞌ.
23328	MAT 5:25	“Juu tsꞌan na ninꞌquen juu ꞌuꞌ nnon tsꞌian, cje ro quitsaꞌ na ntjo ya ntyjii juu yo ꞌuꞌ viochen na incyaahanꞌ xjen na nninjndaꞌ jñꞌoon ꞌnanꞌ yohin, tyiꞌntsꞌaahanꞌ ngꞌe na tyiꞌcotsijndaꞌ jñꞌoon na vaa yo ꞌuꞌ, ntquen juu ꞌuꞌ nnon jüe, ndoꞌ juu jüe ncꞌua juu tsꞌian na quityiꞌ cominsión ꞌuꞌ vancjo.
23330	MAT 5:27	“ꞌO jndë jndyehoꞌ na tso Tyoꞌtsꞌon ndëë ndochihoꞌ: ꞌUꞌ tyiꞌncꞌonꞌ yo tsꞌan na veꞌ ndöꞌ ro.
23332	MAT 5:29	“Ndoꞌ ngꞌe na nndaꞌ, xe na aa tënnonꞌ ntyjaya ntsꞌaahanꞌ na matsitja ꞌuꞌ, yantyi cüjiꞌhanꞌ, quityqueꞌhanꞌ na tycya na mꞌanꞌ, ngꞌe yantyichen na tyiꞌquindë ꞌuꞌ na ngaqueꞌ na mꞌaan Tyoꞌtsꞌon, chito na quindë ꞌuꞌ ncjaꞌ vꞌio.
23334	MAT 5:31	“Mantyi ꞌoꞌ jndë jndyehoꞌ jñꞌoon na tquen Moisés na itsohanꞌ: Minꞌcya ro ncüii ꞌoꞌ na nꞌndyii juu scuuꞌ, nndë ncüii tson na ngitsohanꞌ na jndë jntyꞌehan ntyjehan.
23336	MAT 5:33	“Ndoꞌ mantyi jndë jndyehoꞌ jñꞌoon na tondye ndochihoꞌ: Tyiꞌntcoꞌ ꞌndyoꞌ na nchjii Tyoꞌtsꞌon na mayuuꞌ jñꞌoon na matsininꞌ ndoꞌ nchjiꞌ yaꞌ na jeꞌquitsiquindëꞌhanꞌ. Majoꞌ ꞌuꞌ quitsiquindëꞌ jñꞌoon na jndë tcoꞌ ꞌndyoꞌ nnon jon.
23341	MAT 5:38	“ꞌOꞌ jndë jndyehoꞌ jñꞌoon na tquen Moisés na itsohanꞌ: Minninchen nnon naviꞌ na ntsꞌaa tsꞌan yo cüiichen tyje juu, manincüajon quitjon juu. Xe na aa tënnon tyje juu isqueeꞌ juu, mantyi nndaꞌ quitjon juu. Ndoꞌ xe na aa tsiꞌnꞌon cüii tyje juu tcon juu, mantyi quiton tsiꞌnꞌon juu.
23346	MAT 5:43	“Mantyi ꞌoꞌ jndë jndyehoꞌ jñꞌoon na tquen Moisés na coꞌxenhanꞌ: Cüiveꞌnchjiꞌ tsꞌan na ya jñꞌoon ꞌuꞌ, ndoꞌ tsꞌan na jndooꞌ ꞌuꞌ, cüejon quitsaꞌ yohin.
23352	MAT 6:1	“Ya na contꞌahoꞌ cüii nnon na chuhanꞌ ngꞌe na cotsantyjahoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon, quitquenhoꞌ cüenta na chito contꞌahoꞌhanꞌ chaꞌ na quitquen nnꞌan cüenta ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ. Ngꞌe xe na aa veꞌ tondëë nnꞌan contꞌahoꞌhanꞌ, tanaya ꞌnaanhoꞌ tonnon nquii Tyehoꞌ na mꞌaan jon quiñoonꞌndue.
23353	MAT 6:2	“Mangꞌe joꞌ ya na matsaꞌ naya cüii tsꞌan, quitsaꞌ na ninncuꞌ cüintyjiꞌhanꞌ, tyiꞌntsixuaꞌ ndëë nnꞌan juu naya na matsaꞌ chaꞌxjen na contꞌa nnꞌan na veꞌ contꞌa nquehin na ya jndyi nnꞌanhin. Joo nnꞌan na covancüi ntꞌaanꞌon ndoꞌ natahinꞌ, contꞌa nanꞌñeen na quindye nnꞌan juu naya na contꞌahin chaꞌ quindue nanꞌñeen na ya jndyi nnꞌanhin. Jñꞌoon na mayuuꞌ matsjö ndëëhoꞌ, xiaꞌntyi joꞌ naya ꞌnaanhin na joo ntyjehin conanꞌtꞌmaanꞌ nanꞌñeenhan.
23356	MAT 6:5	“Juu xjen na conanꞌneinhoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon, tantꞌahoꞌ chaꞌxjen contꞌa nnꞌan na veꞌ contꞌa nquehin na njon jndyihin tonnon Tyoꞌtsꞌon. Ngꞌe joohin ya jndyi ngiohin na quijntyꞌia nnꞌanhin xjen na minntyjeeꞌhin quityquiiꞌ ntꞌaanꞌon ndoꞌ nata na conanꞌneinhin nnon Tyoꞌtsꞌon. Jñꞌoon na mayuuꞌ na matsjö ndëëhoꞌ, xiaꞌntyi joꞌ naya ꞌnaanhin na vaa.
23358	MAT 6:7	“Ya na conanꞌneinhoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon, tanduehoꞌ jñꞌoon na veꞌ ninjuuntyi ninjuuntyihanꞌ, chaꞌna contꞌa joo nnꞌan na tyiꞌquitajnꞌaanhin jon. Ee conanꞌtiuhin na ndyii jon ngꞌe ninjuu ninjuu jñꞌoon na conduehin.
23365	MAT 6:14	Ndoꞌ tsontyichen Jesús: “Xe na ꞌoꞌ conanꞌtꞌman nꞌonhoꞌ nnꞌan na conanꞌtjahin ndëëhoꞌ, yajoꞌ mantyi nquii Tyehoꞌ na mꞌaan jon quiñoonꞌndue, ntsitꞌman tsꞌon jon ꞌoꞌ na conanꞌtjahoꞌ nnon jon.
23367	MAT 6:16	“Xjen na conanꞌquindëhoꞌ jñꞌoon na cotyjehoꞌ ꞌnan jndyuehoꞌ, tyiꞌntꞌa yahoꞌ na ntsiꞌmanhanꞌ na chjooꞌ nꞌonhoꞌ chaꞌ quitquen nnꞌan cüenta na juuhanꞌ contꞌahoꞌ. Mꞌan nnꞌan na veꞌ contꞌa yahin na cotyjehin ꞌnan jndyuehan chaꞌ quijntyꞌia nnꞌan na conanꞌquindëhin. Jñꞌoon na mayuuꞌ na matsjö ndëëhoꞌ, veꞌ ntyja ꞌnaanꞌ na cojntyꞌia nnꞌan na nndaꞌ contꞌahin, xiaꞌntyi joꞌ vaa naya ꞌnaanhin.
23370	MAT 6:19	“Min ꞌnan na conanꞌncüi nnꞌan na njon jndyihanꞌ na conanꞌqui nꞌonhinhanꞌ. Majoꞌ quintyꞌua conanꞌndaaꞌ oꞌhanꞌ ndoꞌ coꞌon tscüahanꞌ ndoꞌ mantyi coꞌoqueꞌ nanntyꞌuee ntꞌaa nanꞌñeen na ntjiꞌhinhanꞌ.
23373	MAT 6:22	“Ya na mandyiꞌ jñꞌoon na mayuuꞌ yo na xoncüeeꞌ tsonꞌ, itsijonhanꞌ ꞌuꞌ chaꞌna tsꞌan na tyincyo ya naxuee ndyiaaꞌ. Ngꞌe xjen mavaaꞌ tsonꞌ jñꞌoonꞌñeen, yajoꞌ itejndeihanꞌ ꞌuꞌ tsoñꞌen xuee na vamꞌanꞌ.
23375	MAT 6:24	“Taminꞌncüii tsꞌan nndëë ntyeꞌntjontyen ndëë ve patrón na ninvi xjen. Ngꞌe ncꞌoon juu na tyiꞌcueeꞌ tsꞌon juu ncüii patrónꞌñeen ndoꞌ ncüiichenhin ncꞌoon juu na viꞌntyjii juuhin. Ee ntsꞌaahanꞌ na njon jndyi nchjii juu yo ncüiihan, majoꞌ cüiichenhin tyiꞌquinjonhin ntyjii juu. Xe na jen cojooꞌ nꞌonhoꞌ na nnanꞌtjonhoꞌ ꞌnan na nnintyahoꞌ, ntscuꞌhanꞌ na nnanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ Tyoꞌtsꞌon, ngꞌe tyiꞌjeꞌquindëë ntyeꞌntjonhoꞌ ndëë ve nnonhanꞌ.
23376	MAT 6:25	“Mangꞌe na nndaꞌ vaa, matsjö ndëëhoꞌ na tancꞌonhoꞌ na mꞌaanꞌ jndyi nꞌonhoꞌ nchu vaa na vja na mꞌanhoꞌ tsonnangueva, na nin ꞌnan ntcüaꞌhoꞌ, ndoꞌ na ncüehoꞌ, min ntyja ꞌnaan ndiaa na ntcüehoꞌ. Ngꞌe ntyjii Tyoꞌtsꞌon nchu vaa na cotandoꞌhoꞌ, majndeichen yo ꞌnan na ntcüaꞌhoꞌ. Ntyjii jon tsoñꞌen ntyja ꞌnaanhoꞌ, majndeichen yo ndiaa na ntcüehoꞌ.
23379	MAT 6:28	“Yajoꞌ ¿Ndu na mꞌaanꞌ jndyi nꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ ndiaa na ntcüehoꞌ? Quitquenhoꞌ cüenta ntyja ꞌnaan ntjaaꞌ jndëë ya na covindyehanꞌ. Nancooꞌ covaaꞌhanꞌ. Joohanꞌ min tacontꞌahanꞌ tsꞌian, min tacotoꞌñoonhanꞌ tsuan na nndë ndiaahanꞌ.
23386	MAT 7:1	“Tyiꞌntjiꞌhoꞌ cüenta na aa conanꞌtja nnꞌan, ngꞌe xe na aa ntꞌahoꞌhanꞌ, mantyi ncüjiꞌ Tyoꞌtsꞌon cüenta na conanꞌtjahoꞌ nnon jon.
23391	MAT 7:6	“ꞌNan na jiꞌua nanꞌxuanhanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon, tyiꞌninncyahoꞌhanꞌ ndëë nnꞌan na tyiꞌquinjonhanꞌ ngiohin. Ee xe na aa ntꞌahoꞌ na nndaꞌ, ntsijonhanꞌ ntyja ꞌnanꞌ chaꞌvijon ndëë quindueꞌ coninncyahoꞌ ꞌnan na nanꞌxuanhanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ quindëꞌñeen ngüeꞌquen oꞌ ndoꞌ ntquii oꞌ ꞌoꞌ. Min tyiꞌninncyahoꞌ ꞌnan na njon jndyi nanꞌxuanhanꞌ ndëë nnꞌan na tyiꞌquinjonhanꞌ ngiohin. Ngꞌe xe na aa ntꞌahoꞌ na nndaꞌ, itsijonhanꞌ chaꞌvijon cotjueꞌhoꞌ tsꞌuaa tëꞌ perlas ndëë quintcu. Ndoꞌ choꞌñeen nndyue oꞌhanꞌ.
23392	MAT 7:7	“Ninnquiiꞌchen quitanhoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon, yajoꞌ ncyꞌonhoꞌ cüenta ꞌnan na cotanhoꞌ. Ninnquiiꞌchen quijntꞌuehoꞌ nchu ya na quintꞌahoꞌ tonnon jon, ndoꞌ nninjndaꞌhanꞌ. Ninnquiiꞌchen quinanꞌmanhoꞌ nnon jon ꞌnan na coquenonhoꞌ, yajoꞌ ntsiquinaan jon tondëëhoꞌ chaꞌvijon na nnaan ꞌndyo vꞌaa.
23394	MAT 7:9	“Juu jndaꞌ, xe na aa ntcan juu cüii tanꞌ tyooꞌ nnonꞌ, tyiꞌjeꞌncyaꞌ na veꞌ cüii tsjöꞌ nnon juu na ntcüaꞌ juu.
23397	MAT 7:12	“Joꞌ tsoñꞌen ꞌnan na ntꞌue nꞌonhoꞌ na quintꞌa nnꞌan yo ꞌoꞌ, majoꞌntyi quintꞌahoꞌ yohin. Ee na ntsꞌaa tsꞌan na nndaꞌ, itsiquindëhanꞌ juu jñꞌoon na tquen Moisés na icoꞌxenhanꞌ, ndoꞌ mantyi jñꞌoon na jndui na tondue nnꞌan na itsiquindyihanꞌ ꞌnan na nguaa.
23398	MAT 7:13	“Quitsaqueꞌhoꞌ ꞌndyo teon na quintuhanꞌ chaꞌ nndëë ncꞌonhoꞌ natooꞌ Tyoꞌtsꞌon. Ngꞌe vaa ꞌndyo teon tuen na ngaqueeꞌ tsꞌan nato tuen. Majoꞌ juu natoꞌñeen ngayꞌoonhanꞌ tsꞌan na ngitsuhin, ndoꞌ jndye jndyi nnꞌan cotsaqueꞌhanꞌ.
23400	MAT 7:15	“Quitquenhoꞌ cüenta yo nque nnꞌan na coninncyahin jñꞌoon na itsiviꞌnnꞌanhanꞌhoꞌ. Cotsquehin quiiꞌ ntꞌanhoꞌ ndoꞌ ngiohoꞌ na ndyiaꞌ nꞌonhin chaꞌxjen joo quinman ndyiaꞌ nꞌon oꞌ, majoꞌ quityquiiꞌ nꞌon nanꞌñeen nanꞌxuanhin nanviꞌ nnꞌanhin chaꞌvijon lobo.
23406	MAT 7:21	“Jndye nnꞌan conduehin nnön ta, majoꞌ chito tsoñꞌenhan ntsaqueꞌhan tyquiiꞌ juu na ityentjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan. Majoꞌ minninchen tsꞌan na ntsiquindë juu chaꞌxjen na ntꞌue tsꞌon Tyëhöꞌ na mꞌaan jon quiñoonꞌndue, juu tsanꞌñeen ngaqueeꞌ juu ntyja ꞌnaanꞌ na ityeꞌntjon jon nnꞌan.
23409	MAT 7:24	“Ncüii ncüii tsꞌan na indyii juu jñꞌoonmin na matsjö ndoꞌ vangueeꞌ juuhanꞌ, itsijonhanꞌ tsanꞌñeen chaꞌvijon tsꞌan na jndaꞌ xquen na sia vaaꞌ cjooꞌ tsjöꞌ na tyen minntyjeeꞌhanꞌ.
23423	MAT 8:9	Ngꞌe mantyi ja mꞌan nacje ꞌnaan nnꞌan na cotoꞌxenhin ja. Ndoꞌ mantyi mꞌan sondaro na macoꞌxën. Ya na maꞌua tsꞌian nnon ncüiihin, matsjö nnon juu: “Cjaꞌ ndöhin, ndoꞌ ncja juu.” Ndoꞌ ya na maꞌua tsꞌian nnon cüiichenhin: “Quindyoꞌ ntjoohin”, ndoꞌ nndyo juu. Ndoꞌ na ntsjö nnon moso njan: “Quitsaꞌ tsꞌianvaꞌ, ndoꞌ ntsꞌaa juuhanꞌ.”
23431	MAT 8:17	Tui na nndaꞌ chaꞌ quitsiquindëhanꞌ jñꞌoon na jndui na toninncyaa Isaías ndyu na toxenꞌchen. Itso jon: “Manquii Tyoꞌtsꞌon tejndei jon jaa na tyiꞌjndeiꞌ nnꞌön. Ndoꞌ sinꞌman jon jaa tsoñꞌen nnon ntycu na coquenön.”
23451	MAT 9:3	Ndoꞌ vendye nnꞌan na conanꞌman nchu vaa tsiꞌman jñꞌoon na tquen Moisés, vi na jndë jndyehan na nndaꞌ tso Jesús, jnanꞌtiuhan, jnduehan: “Tsanvaꞌ, jñꞌoon tsanꞌ itsinin juu, ee itsꞌaa juu na cüajon conduihin yo nquii Tyoꞌtsꞌon.” Nndaꞌ vaa na jndue nanꞌñeen.
23453	MAT 9:5	¿Nin jñꞌoon na cotjiꞌhoꞌ cüenta na tyiꞌjndyaaꞌchen ntsjö nnon tsanvahin? “¿Aa na ntsjö nnon juu na matsitꞌman tsꞌönhin yo jnan na tsixuan juu?” Ndoꞌ “¿Aa ntsjö na quinanquintyja juu, cjaca juu?”
23461	MAT 9:13	Nquii Tyoꞌtsꞌon ntꞌue tsꞌon jon na cüaaꞌ nꞌonhoꞌ jñꞌoonva na itsohanꞌ: “Ja njon jndyi ntyji na ncꞌonhoꞌ na cüivengiohoꞌ nnꞌan, chichen na nnanꞌcueeꞌhoꞌ quiooꞌ na conanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ ja yohanꞌ.” Ndoꞌ tsontyichen Jesús: —Quintꞌahoꞌ chaꞌxjen itsinin jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon na jndui: “Ja chito jndyö na macꞌën nnꞌan na contꞌa ntyja na ntꞌue tsꞌon Tyoꞌtsꞌon. Joo nnꞌan na nanꞌxuan jnan, jndyö na macꞌënhin na quintcüeꞌ nꞌonhan.”
23464	MAT 9:16	Ndoꞌ sininntyichen Jesús jñꞌoon na tyiꞌquitso nquiiꞌ jonhanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ jñꞌoon xco na toninncyaa jon. Tso jon: “Vi tanꞌ ndiaa xco na tyiꞌcotmanhanꞌ, tyiꞌquichuhanꞌ na ncüjaaꞌ tsꞌanhanꞌ ndiaa ntsa. Ngꞌe xe na aa ntsꞌaa tsꞌan na nndaꞌ, juu ndiaa xcoꞌñeen ngateihanꞌ ndoꞌ ncꞌiooꞌhanꞌ juu ndiaa ntsaꞌñeen. Ndoꞌ na nndaꞌ, juu naijon na tꞌio ndiaaꞌñeen, tꞌmanntyichen ntꞌiohanꞌ.
23469	MAT 9:21	Ngꞌe sitiu juu: “Xe veꞌ aa nndëë ntꞌui ndiaaꞌ jon, nnꞌman.”
23495	MAT 10:9	“Tyiꞌntsachohoꞌ sꞌon ijan, min sꞌon xuee min sꞌon ve na ñjon chetsjaꞌ na ntyjahanꞌ ndiꞌntscuꞌhoꞌ na ntsaquintꞌahoꞌ tsꞌian njan.
23497	MAT 10:11	“Ndoꞌ minninchen tsjoon na ntsquehoꞌ, min na aa tꞌmanhanꞌ, ndoꞌ min na aa chjohanꞌ, chen quijntꞌuehoꞌ nin tsꞌan na itsꞌaa na njon jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon na ncyꞌoon juu cüentahoꞌ vaaꞌ juu na ntixeeꞌ juu ꞌoꞌ. Joꞌ quintjohoꞌ vaaꞌ tsanꞌñeen ata xjen na nnduiꞌ ntcüehoꞌ juu tsjoonꞌñeen.
23502	MAT 10:16	“Quitquenhoꞌ cüenta, ꞌoꞌ na conduihoꞌ chaꞌvijon quinman, majñönhoꞌ quiiꞌ ntꞌan nnꞌan na conduihan chaꞌvijon lobo. Ngꞌe joꞌ, chaꞌxjen quindu mꞌan na jndaꞌ nquen oꞌ, mantyi ꞌoꞌ cꞌonhoꞌ na jndaꞌ nquenhoꞌ na tyiꞌntsiviꞌnnꞌanhanꞌ ꞌoꞌ. Ndoꞌ chaꞌxjen tyiꞌmanyaanꞌ quituꞌ, manndaꞌ vaa cꞌonhoꞌ.
23507	MAT 10:21	“Mꞌan nnꞌan na ninncüii tsꞌan ntsindahin na nninncyahan ntyjehin nduee nanmꞌannꞌian chaꞌ nnanꞌcüje nanꞌñeen joo. Ndoꞌ mantyi mꞌan nnꞌan na nninncyahin ndahin nduee nanmꞌannꞌian chaꞌ nnanꞌcüje nanꞌñeen joo. Ndoꞌ majoꞌntyi nntꞌa nda nnꞌan chaꞌ cüje tye ndyee joo.
23510	MAT 10:24	“Já nnꞌan na tꞌman Jesús na quitsayꞌö́n yo jñꞌoon na toninncyaa jon, sininntyichen jon jñꞌoon ndë́ ntyja ꞌnaanꞌ juu tsꞌian na tsixuan nquii jon. Tso jon: “Juu tsꞌan na itsijnaanꞌ, tyiꞌtꞌman conduihin chaꞌxjen nquii mastro ꞌnaanꞌ juu. Min juu tsꞌan na tyeꞌntjon nnon patrón, tyiꞌtꞌman conduihin chaꞌxjen nquii patrónꞌñeen.
23512	MAT 10:26	“Majoꞌ ꞌoꞌ tyiꞌndyuehoꞌ na nin ꞌnan nntꞌa nnꞌanhoꞌ. Ngꞌe tsoñꞌen na vantyꞌiu mꞌanhanꞌ, ngüentyja xjen na nnintyincyooꞌ jndyoyuhanꞌ. Ndoꞌ juu jñꞌoon na tyiꞌcondye nnꞌan, ncüaaꞌ nꞌonhan nchu vaa itsiquindyihanꞌ.
23515	MAT 10:29	“ꞌOꞌ mangiohoꞌ na tyiꞌjnda coninjntꞌua ve quintsa quijndë. Majoꞌ nquii Tyehoꞌ Tyoꞌtsꞌon iquen jon cüenta joo oꞌ. Nchjii jndaꞌ jon ya na ngovje ncüii cüii joo oꞌ.
23518	MAT 10:32	“Minninchen tsꞌan na icüjiꞌ jndyoyu juu ntyja njan tondëë nnꞌan, mantyi nnon Tyëhöꞌ na mꞌaan quiñoonꞌndue, ja ncüjiꞌ jndyoyu nnon jon na condui tsanꞌñeen ntyja njan.
23520	MAT 10:34	“Tyiꞌnanꞌtiuhoꞌ na jndyö tsonnangue chaꞌ ya ncꞌon nnꞌan yo ntyjehan. Chito juu tsꞌian jndyö. Ja jndyö na ncꞌon nnꞌan cjo ntyjehan.
23523	MAT 10:37	“Minninchen tsꞌan na njonntyichen ntyjii juu tye juu ndoꞌ ndyee juu, chichen ja, tyiꞌquitsixuan tsanꞌñeen na ncꞌoon juu ntyja njan. Mantyi minninchen tsꞌan na itsiviꞌntyjiichen juu jnda juu yusꞌa, yuscu, chintyichen ja, tyiꞌquitsixuan tsanꞌñeen na ncꞌoon juu ntyja njan.
23526	MAT 10:40	“Minꞌcya ro tsꞌan na ntsintjooꞌ juu ꞌoꞌ, mantyi ja itsintjooꞌ tsanꞌñeen. Ndoꞌ juu tsꞌan na ntsintjooꞌ ja, mantyi itsintjooꞌ tsanꞌñeen nquii Tyëhöꞌ na jñon jon ja quiiꞌ ntꞌan nnꞌan.
23532	MAT 11:4	Ndoꞌ joꞌ tꞌa Jesús jndyuehan, tso jon: “Quitsantcüeꞌhoꞌ na mꞌaan Juan, quinduehoꞌ nnon jon nchu vaa jñꞌoon na condyehoꞌ na mancya, yo na cojntyꞌia ndëëhoꞌ na jndye nnꞌan conꞌmanhin.
23535	MAT 11:7	Ndoꞌ vi na jndë na tyentcüeꞌ nanꞌñeen, taꞌ Jesús na sinin jon ntyja ꞌnaanꞌ Juan ndëë tmaanꞌ nnꞌan na mꞌan xiꞌjndio ngiaaꞌ jon. Tso jon: “Juu xjen na tyꞌehoꞌ jndëë naijon tomꞌaan Juan, ¿Nchu vaa na tjiꞌhoꞌ cüenta na tsixuan jon? ¿Aa jntyꞌiahoꞌhin chaꞌna tsꞌan na ve vaa itsinin na sijonhanꞌhin chaꞌvijon cüii tsmaan tsꞌon na nayꞌoon jndyehanꞌ? Chito nndaꞌ totsixuan jon.
23539	MAT 11:11	Tsontyichen Jesús: “Jñꞌoon na mayuuꞌ matsjö ndëëhoꞌ, juu Juan, tsan na totsiquindëëꞌ nnꞌan, minꞌjon tatꞌoon cüii tsꞌan na tondui tꞌmanhin tonnon Tyoꞌtsꞌon chaꞌna nquii jon. Majoꞌ min na nndaꞌ totsixuan jon, minninchen tsꞌan na nninncyaahin na ityentjon Tyoꞌtsꞌon juu na vamꞌaan juu, tꞌmanntyichen condui tsanꞌñeen, chichen nquii Juan.”
23540	MAT 11:12	Ndoꞌ sininntyichen Jesús ndëë nnꞌan, itso jon: “Nquii Juan, tsan na totsiquindëëꞌ nnꞌan, xjen na taꞌ jon na toninncyaa jon jñꞌoon, jndye nnꞌan condyehan na iꞌman Tyoꞌtsꞌonhan na quinanꞌjonhan na ntyeꞌntjon jonhan, ndoꞌ ñꞌenhan na conanꞌchonhan na nnanꞌjonhan ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ.
23544	MAT 11:16	Ndoꞌ tsontyichen Jesús: “Nque nnꞌan na mꞌan nanein, ¿Nin jñꞌoon na ntsijönꞌ ja ntyja ꞌnaanhin? Itsijonhanꞌhin chaꞌvijon yotsca na concyꞌo nata quiiꞌ tsjoon.
23549	MAT 11:21	Itso jon: “ꞌOꞌ nnꞌan tsjoon Corazín, viꞌ jndyi ntqueꞌnonhoꞌ. Ndoꞌ mantyi ꞌoꞌ nnꞌan tsjoon Betsaida, viꞌ jndyi ntqueꞌnonhoꞌ, min na jndye nnon tsꞌian njon jndyi na totsꞌa quiiꞌ ntꞌanhoꞌ, majoꞌ taꞌnan ntcüeꞌ nꞌonhoꞌ jnanhoꞌ. Majoꞌ xe na aa sꞌa joo tsꞌianꞌñeen quiiꞌ ntꞌan nnꞌan tsjoon Tiro yo Sidón, cjechen jndë tcüehan ndiaatsjaꞌ ndoꞌ jndë tyiohan tsjaaꞌ nquenhan na nnanꞌmanhanꞌ na contcüeꞌ nꞌonhan jnanhan.
23553	MAT 11:25	Majuu xjenꞌñeen sinin Jesús nnon Tyoꞌtsꞌon, tso jon: “ꞌUꞌ Tyeꞌ na condui ꞌUꞌ na macoꞌxenꞌ quiñoonꞌndue yo nnon tsonnangue, matsitꞌmanꞌ ja ꞌUꞌ ngꞌe jndë iscuꞌ jñꞌoonminꞌ ndëë nnꞌan na cotjiꞌ nquehin cüenta na jndaꞌ jndyi nquenhan yo na jen covaaꞌ nꞌonhan nchu vaa itsiꞌmanhanꞌ. Majoꞌ ndëë nnꞌan na ntyꞌiachen nanꞌxuan, jndë tyincyaꞌ na covaaꞌ nꞌonhinhanꞌ.
23555	MAT 11:27	Nque nnꞌan na totsayꞌon yo jñꞌoon na toninncyaa Jesús, tso jon ndëëhan: “Nquii Tyëhöꞌ jndë tyincyaa jon najndö na matsiꞌman jñꞌoonminꞌ ntyja ꞌnaanꞌ na conduihin na ityentjon jon nnꞌan nchu vaa na cotsamꞌanhan. Ndoꞌ min tanin tsꞌan na ivaaꞌ tsꞌon juu nchu vaa matsixuan na condui ja jnda jon, xiaꞌntyi ninnquii jon ntyjii. Ndoꞌ min taꞌnan tsꞌan ivaaꞌ tsꞌon nchu vaa tsixuan Tyëhöꞌ, ninncö na condui jnda jon mavaaꞌ tsꞌön ntyja ꞌnaanꞌ jon. Ndoꞌ mantyi minꞌcya ro tsꞌan na ntꞌue tsꞌön na cüaaꞌ tsꞌon nchu vaa tsixuan Tyëhöꞌ, mancya ja na cüaaꞌ tsꞌon tsanꞌñeenhanꞌ.
23565	MAT 12:7	ꞌOꞌ vitjachen na ncüaaꞌ ya nꞌonhoꞌ nchu vaa itsiꞌman jñꞌoonva na tso Tyoꞌtsꞌonhanꞌ: “Njonntyichen ntyji ja na cꞌonhoꞌ na ntyꞌia ro nnꞌan ngiohoꞌ, chintyi na coninncyahoꞌ quiooꞌ na conanꞌcüjehoꞌ na conanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ ja.” Nndaꞌ itsiquindyi jñꞌoon na toninncyaa Oseas. Ndoꞌ tsontyichen Jesús: Xe na aa taaꞌ ya nꞌonhoꞌ juu jñꞌoonvaꞌ, yajoꞌ taxeꞌquinanꞌchonhoꞌ na quitꞌuiihanꞌ nnꞌan na tyiꞌconanꞌtjahin.
23587	MAT 12:29	“Cüii tsanchꞌuee jeꞌ, tyiꞌjeꞌquindëë ngaqueeꞌ juu quiiꞌ vaaꞌ tsꞌan na tsixuan ñuaanꞌ na ncüjiꞌ juu ꞌnaanꞌ jon. Icanhanꞌ na quitsityen jndyee juu tsanꞌñeen, chaꞌ nndëë ncüjiꞌ juu ꞌnaanꞌ jon. Manndaꞌ vaa itsijonhanꞌ ntyja njan ja na macüjiꞌ yotyia yo jndyetyia quiiꞌ nꞌon nnꞌan.
23588	MAT 12:30	“Juu tsꞌan na tyiꞌcꞌoon ntyja njan, mꞌaan juu na jndooꞌ juu ja. Ndoꞌ juu tsꞌan na tyiꞌquitsitjon nnꞌan ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon yo ja, icꞌon juu nnꞌan.
23589	MAT 12:31	“Ntsitꞌman tsꞌon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan tsoñꞌen jnan na nanꞌxuanhan yo jñꞌoon tsanꞌ na conanꞌneinhan. Majoꞌ minninchen tsꞌan na itsinin jñꞌoonviꞌ nacjooꞌ nquii Espíritu Santo, tyiꞌjeꞌquitsitꞌman tsꞌon Tyoꞌtsꞌon juu tsanꞌñeen.
23591	MAT 12:33	Yajoꞌ sinin Jesús cüii jñꞌoon na icanhanꞌ na quitjiꞌ nnꞌan cüenta ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon. Sijoonꞌ nquiihin na conduihin ncüii tsꞌoon na ya tëëꞌhanꞌ. Tso jon: “Ncüii tsꞌoon, xjen na cojntyꞌiahoꞌ na ya tëëꞌhanꞌ, conduehoꞌ na ya tsꞌoon. Ndoꞌ mantyi ya na cotquenhoꞌ cüenta ncüiichen tsꞌoon na incyaahanꞌ të töꞌ, conduehoꞌ na juu tsꞌoonꞌñeen tyiꞌcüijntꞌuehanꞌ.
23601	MAT 12:43	“Xjen na jndë jnduiꞌ cüii jndyetyia quiiꞌ tsꞌon tsꞌan, veꞌ mandyiꞌto juu ndyuaa na tandaa cꞌoon yu ro na ntꞌue juu naijon ya ncꞌoon juu. Majoꞌ ngꞌe tantjii juu ncüiichen joo, joꞌ sitiu juu quiiꞌ tsꞌon juu.
23602	MAT 12:44	Itso juu: “Nanein ncjö ntcüꞌë nntꞌa na ncꞌön quiiꞌ tsꞌon tsꞌan naijon na jntꞌui.” Majoꞌ xjen na ngueeꞌ ntcüeꞌ juu, ntjii juu quiiꞌ tsꞌon tsanꞌñeen chaꞌvijon quityquiiꞌ vꞌaa na tatsꞌan quindyiiꞌ. Ntjuꞌhanꞌ chaꞌvijon na tca ya tsꞌan ndoꞌ jndë tijndaꞌ ya.
23624	MAT 13:16	“Sininntyichen Jesús ndëë nnꞌan na conanꞌjon jñꞌoon na toninncyaa jon. Tso jon: Tꞌman ityio Tyoꞌtsꞌon jnꞌaanhoꞌ na cojntyꞌia ndëëhoꞌ tsꞌian na matsꞌa ndoꞌ mantyi covaaꞌ nꞌonhoꞌ jñꞌoon na condyehoꞌ na mancya.
23626	MAT 13:18	“Juu jñꞌoonꞌñeen na tyiꞌquitsjö ncꞌihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ tsꞌan na taquitscyaa tsjan ntquen trigo, quindyehoꞌ nin ꞌnan ninꞌquitsiquindyihanꞌ:
23652	MAT 13:44	“Ntyja ꞌnaanꞌ juu na ityeꞌntjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan na cotsamꞌanhan, itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌvijon cüii iston na ñjon sꞌon na tyꞌiu tsꞌan quiiꞌ tyuaa. Ntjii ncüiichen tsꞌanhanꞌ, majoꞌ maninñoonꞌ tyꞌiu ntcüeꞌ jonhanꞌ. Tja jon na neiinꞌ jon, tëquijndëë jon tsoñꞌen ꞌnaanꞌ jon na min. Jndë joꞌ sijnda jon juu tyuaaꞌñeen naijon na ndyiiꞌ istonꞌñeen.
23653	MAT 13:45	“Mantyi ntyja ꞌnaanꞌ na ityentjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan na cotsamꞌanhan, itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌna ncüii tsꞌan na ninnquiiꞌchen ntꞌue jon tëꞌ perlas na yantyichen na itsijnda jon ndoꞌ na ijndëë nndaꞌ jonhanꞌ.
23655	MAT 13:47	“Ntyja ꞌnaanꞌ juu na ityentjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan na cotsamꞌanhan, itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌna ncüii tsquiꞌ tꞌman na cotjueꞌ nnꞌan quityquiiꞌ ndaandue. Jndye nnon quintcaa covahanꞌ.
23706	MAT 15:4	Ee ndö vaa na itso jñꞌoonꞌ jon: “Quitsaꞌ na njon tyeꞌ yo ꞌndyoꞌ.” Ndoꞌ itsontyichenhanꞌ: “Minninchen tsꞌan na itso jñꞌoonviꞌ nnon tye, ndyee juu, ijndeiꞌhanꞌ na quinanꞌcueeꞌ nnꞌanhin.”
23707	MAT 15:5	Majoꞌ ꞌoꞌ conduehoꞌ na vanaan na ngitso tsꞌan nnon tye juu, ndyee juu: “Quitsitꞌman tsonꞌ ja, tajeꞌquindëë ntejndei ꞌuꞌ yo ꞌnan na itsitjahanꞌ ꞌuꞌ, ngꞌe tsoñꞌen ꞌnan njan jndë tyincyahanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon.”
23743	MAT 16:2	Majoꞌ sintcüeꞌ Jesús jñꞌoon ndëëhan, tso jon: “Ya na jndë tman ndoꞌ cojntyꞌiahoꞌ na mꞌaan chincyu vequindyaꞌ tsjöꞌndue, conduehoꞌ na ya jndyi nnonco cüiichen xuee.”
23745	MAT 16:4	Tsontyichen Jesús: “Nnꞌan na mꞌan nanein, tyia nnꞌanhan, jndë jntyꞌehan Tyoꞌtsꞌon, majoꞌ min na nndaꞌ, cotanhan na njntyꞌia ndëëhan cüii jnꞌaan tꞌman. Majoꞌ tyiꞌjeꞌquitsꞌa ꞌnan na cotanhan, xiaꞌntyi cüaaꞌ nꞌonhan nchu vaa itsiꞌmanhanꞌ ꞌnan na tquenon juu Jonás.” Jndë joꞌ tja jon, jntyꞌii jon nanꞌñeen.
23789	MAT 17:20	Sentcüeꞌ Jesús jñꞌoon ndë́, itso jon: —Jnaanꞌ na tyiꞌvantyja ya nꞌonhoꞌ Tyoꞌtsꞌon, joꞌ na tajndëë jntꞌahoꞌ. Majoꞌ tanin, min xe na aa chjo vantyja nꞌonhoꞌ chaꞌxjen quijndë cüii ntqueenꞌ mostaza, majoꞌ tꞌman tsꞌian nndëë ntꞌahoꞌ. Min na covenonhoꞌ ncüii na jndyaaꞌ jndyi na ntꞌahoꞌhanꞌ, na itsijonhanꞌ juuhanꞌ ngiohoꞌ chaꞌvijon tyoꞌ tꞌman, majoꞌ nndëë ntꞌahoꞌ. Quinduehoꞌ nnonhanꞌ: “Quenanꞌ tonnön, cjaꞌ ndöꞌñeenchen,” Ndoꞌ ngenaanꞌhanꞌ. Ee taꞌnan cüii nnon na tyiꞌjeꞌquindëë ntꞌahoꞌ xe na aa covantyja nꞌonhoꞌ.
23802	MAT 18:6	“Majoꞌ minꞌninchen tsꞌan na itsꞌaa juu ncüii ꞌnan na ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ na ngacüaaꞌ ncüiichen tsꞌan na tyiꞌtꞌman na vantyja tsꞌon juu ja, yantyichen na nnanꞌtyen nnꞌan tosu tꞌman xtyoꞌ tsanꞌñeen ndoꞌ quitjueꞌhanhin quiiꞌ ndaandue, cueꞌ juu.
23804	MAT 18:8	“Cüii ntꞌöꞌ, cüii ngꞌeꞌ, xe na aa ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ ngacüaaꞌ ꞌuꞌ na tonnon Tyoꞌtsꞌon na matsitja ꞌuꞌ, quenꞌ xjen joohanꞌ chaꞌvijon jndë tyjeꞌhanꞌ na ntyqueꞌhanꞌ, chaꞌ tantsitjantyi ꞌuꞌ. Ngꞌe yantyichen min xe na aa tyiꞌquindë ꞌuꞌ chaꞌ na nndëë ntsixuanꞌ na tyiꞌquintycüii na ngüandoꞌ ñuan ꞌnanꞌ, chito na quindë ꞌuꞌ ndoꞌ na ntjueꞌ ángeles ꞌuꞌ quiiꞌ chon na tyiꞌjon quinduuꞌ.
23806	MAT 18:10	“Quitquenhoꞌ cüenta na tyiꞌcueeꞌ nꞌonhoꞌ ncüii joo nanmin na tyiꞌtꞌman vantyja nꞌonhin. Matsjö ndëëhoꞌ joo ángeles cüenta nanꞌñeen, ninnquiiꞌchen cotsquehan na mꞌaan nquii tyëhöꞌ na mꞌaan jon quiñoonꞌndue, cotquenhan cüenta nin ꞌnan contꞌa nnꞌan nanꞌñeen.
23808	MAT 18:12	“¿Nchu vaa cotjiꞌhoꞌ cüenta? Xe na aa mꞌaan ncüii tsꞌan na mꞌan ncüii ciento quinman ntsjuenꞌ, ndoꞌ tsu ncüii joo choꞌñeen, ¿Aa chi nꞌndyii juu joo nenquennꞌan nchoꞌnqui vantjoꞌ ñjen choꞌñeen cjooꞌ tyueꞌ ndoꞌ ngaquintꞌue juu choꞌñeen na tsu?
23811	MAT 18:15	“Xe na aa mꞌaan cüii tyꞌiuꞌ na vantyja tsꞌon na itsitjahin nnonꞌ, cüa, cjaꞌ cüanꞌ yaꞌhin xjen na ninnquii juu. Quitsiꞌmanꞌ nnon juu na sitjahin. Ndoꞌ xe na aa ndyii juu jñꞌoon na tsuꞌ, yajoꞌ jndë jnanꞌntycüiihoꞌ jñꞌoon ndoꞌ jndë tejndeiꞌhin na ntjo ya ntcüeꞌhin tonnon nquii Tyoꞌtsꞌon.
23814	MAT 18:18	“Jñꞌoon na mayuuꞌ matsjö ndëëhoꞌ, joo nnꞌan tsonnangue na jndë vantyja nꞌon, minꞌcya ro jñꞌoon na conduehoꞌ na tyiꞌquichuhanꞌ na nntꞌahan, ntsijonhanꞌ juu jñꞌoonꞌñeen chaꞌxjen na ntyjii Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ minꞌcya ro jñꞌoon na conduehoꞌ na ndëë ntꞌa nnꞌan na vantyja nꞌon, mantyi ntsijonhanꞌ juu jñꞌoonꞌñeen chaꞌxjen na ntyjii nquii jon.
23815	MAT 18:19	“Mantyi matsjö ndëëhoꞌ: Xe na aa ve ꞌoꞌ, nincüajon mꞌaanꞌ nꞌonhoꞌ jñꞌoon na cotanhoꞌ nnon Tyëhöꞌ na mꞌaan jon quiñoonꞌndue, yajoꞌ nndyii jon ndoꞌ nninncyaa jon jñꞌoon na cotanhoꞌ.
23819	MAT 18:23	“Mangꞌe na nndaꞌ vaa, juu na ityeꞌntjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan, cüaaꞌ nꞌonhoꞌ nchu vaa na itsiquindyihanꞌ. Itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌvijon ncüii rey na sitiu jon na ntsijndaꞌ jon tsaꞌnndaꞌ tueeꞌ na chujnan ncüii cüii tsꞌan cotsantyja naxenꞌ jon yo tsꞌian na mꞌaan jon.