1	GEN 1:1	Sanam mɛ Gusunɔ u handunia torua, u wɔllu ka tem taka kua.
20	GEN 1:20	Ma Gusunɔ u nɛɛ, nim mu de hunde koniba dabi dabinu nu koora mɛ sɔɔ, kpa ɡunɔsu su n yɔ̃ɔmɔ wom dirum sɔɔ.
22	GEN 1:22	Yen biru u yi domaru kua u nɛɛ, yi kɔwaro yi dabia yi yibu nim wɔ̃kun nim sɔɔ kpa ɡunɔsu su dabia handunia sɔɔ.
28	GEN 1:28	Ma u bu domaru kua u nɛɛ, i maruro i dabia i handunia yibu ya n sãa bɛɛɡia kpa i n yɛɛ kpuro nɔma sikerenɛ. Yiya swɛ̃ɛ ka ɡunɔsu ka yɛɛ yi yi sĩimɔ temɔ kpuro.
30	GEN 1:30	Ma u maa handunian yɛɛ kpuro yi yi hunde mɔ yi sĩimɔ temɔ ka ɡunɔsu kpuro sɔ̃ɔwa u nɛɛ, na bɛɛ yakɔ beku baaɡere wɛ̃ i n da di. Ye u ɡerua mɛ, ma n koora.
44	GEN 2:13	Kɛra yirusen yĩsira maa Gihoni. Yeya ya tem mɛ ba mɔ̀ Kusi sikerenɛ.
72	GEN 3:16	Yera u maa kurɔ wi sɔ̃ɔwa u nɛɛ, kon wunɛn ɡuran wahala sosi. Kaa n da mawa ka nɔni swãaru. Wunɛn kĩru kpuro ta ko n wãawa wunɛn durɔ sɔɔ, wiya ko n maa sãa wunɛn wiruɡii.
92	GEN 4:12	À n tem mɛ wuka, mu ǹ maa nun dĩanu kuammɛ sãa sãa. Kaa n sãawa kpiko ka yaayaare kowo handunia sɔɔ.
94	GEN 4:14	A man ɡire ɡisɔ tem mɛn di. Na dɔɔ na n kukua mi n toma wunɛn min di, kpa na n sãa kpiko na n yaayaare mɔ̀ handunia sɔɔ. Wi u man wa kpuro, kpa u man ɡo.
98	GEN 4:18	Enɔku wi, u Iradi mara, Iradi maa Mɛhuyaɛli mara. Mɛhuyaɛli u Mɛtusaɛli mara ma Mɛtusaɛli u Lemɛki mara.
118	GEN 5:12	Ye Kenani u kua wɔ̃ɔ wata ka wɔkuru, yera u Mahalalɛɛli mara.
119	GEN 5:13	Mahalalɛɛlin marubun biru Kenani wi, u bii tɔn durɔbu ka tɔn kurɔbu marumɔ sere n ka kua wɔ̃ɔ nɛnɛ ka weeru (840).
121	GEN 5:15	Ye Mahalalɛɛli u kua wɔ̃ɔ wata ka nɔɔbu, yera u Yerɛdi mara.
122	GEN 5:16	Yerɛdin marubun biru Mahalalɛɛli wi, u bii tɔn durɔbu ka tɔn kurɔbu marumɔ sere n ka kua wɔ̃ɔ nɛnɛ ka tɛna (830).
139	GEN 6:1	Sanam mɛ tɔmba kɔwarabu torua handunia sɔɔ ma ba bii tɔn kurɔbu marumɔ,
141	GEN 6:3	Ma ba ka bu mɛnna ba bibu mara. Bii beya ba kua durɔ ɡbebunu handunia sɔɔ, ni nu raa yĩsiru yara yellu. Ma Yinni Gusunɔ u nɛɛ, nɛn hunde kun ko n wãa tɔmbu sɔɔ ka baadommaɔ domi ba sãawa be ba koo ɡbi. Ka mɛ, kon de ba n ɡina wãa wɔ̃ɔ wunaa teeru.
143	GEN 6:5	Domi u wa tɔmbun daa kɔ̃sa kpɛ̃a handunia sɔɔ. Ben ɡɔ̃run bwisikunu nu ra n wãawa kɔ̃sa sɔɔ baadomma.
144	GEN 6:6	Ma win ɡɔ̃ru ɡa sankira yèn sɔ̃ u tɔmbu taka kua handuniaɔ. Ya nùn dua too sere win nukurɔ.
145	GEN 6:7	Ma u nɛɛ, wi, u koo kpuro kpeerasiawa handunia sɔɔn di, saa tɔnun min di n ka ɡirari yɛɛyɔ yi yi ra sĩ ka yi yi ra kabiri ka ɡunɔsu. Domi win nukura sankira yèn sɔ̃ u yeba kpuro taka kua.
149	GEN 6:11	Saa ye sɔɔ, handunian kɔ̃sa kpɛ̃a Gusunɔn wuswaaɔ ma ya ɡɔba banda.
150	GEN 6:12	Yera u handunia mɛɛrima u wa yen kɔ̃sa kpɛ̃a domi hunde koni baayere ya yen daa sanka.
151	GEN 6:13	Ma u Nɔwɛ sɔ̃ɔwa u nɛɛ, na ɡɔ̃ru doke n hunde koniba kpuro kpeerasia, domi ba dera handunian ɡɔba banda. Kon bu kpeerasia, be ka tem sannu.
155	GEN 6:17	Wee, kon de nim yibu bakaru tu na tem sɔɔ, tu hunde koni baayere kpeerasia handunia sɔɔ. Ye ya wãa tem sɔɔ kpuro ya koo ɡbiwa.
163	GEN 7:3	ka maa ɡunɔsu yiru yirun wasi nɔɔba yiru dɔɔ ka niu su ka wa su bweseru tiara handunia sɔɔ.
164	GEN 7:4	Domi sɔ̃ɔ nɔɔba yirun biru kon de ɡura yu nɛ sɔ̃ɔ sɔɔ weeru ka wɔ̃kuru weeru kpa n hunde koni baayere kam koosia ye na taka kua.
181	GEN 7:21	Ma hunde koni baayere handunia sɔɔ ya ɡu, saa tɔmbu sere ka yaa sabenu ka ɡbeeku yɛɛ ka ɡunɔsu ka ye ya kabirimɔ temɔ kpuro.
183	GEN 7:23	Hunde koniba kpuro handuniaɔ ba kam kuawa, saa tɔnu sere yɛɛ naasu nnɛɡii ka yi yi ra kabiri ka ɡunɔsu. Kpurowa n kam kua, ma n kun mɔ Nɔwɛ turo ka sere win tɔmbu ka yɛɛ yi yi wãa kpakoro te sɔɔ.
184	GEN 7:24	Ma nim mɛ, mu tɛrie handunia sɔɔ sɔ̃ɔ wunaa weeru ka wɔkuru.
205	GEN 8:21	Ma Yinni Gusunɔ u yãku ni mwa ma u tii sɔ̃ɔwa u nɛɛ, na ǹ kon maa tem bɔ̃rusi tɔnun sɔ̃. Domi tɔnun ɡɔ̃run bwisikunu sãawa kɔ̃sunu saa win birun di. Na ǹ maa hunde koniba kpuro kpeerasiamɔ nɡe mɛ na kua.
211	GEN 9:5	I n maa yɛ̃ ma hunde koni baayere ye ya tɔnu ɡo, kon ye win yɛm kɔsire bikia.
216	GEN 9:10	ka sere hunde koni baayere ye ya ka bɛɛ wãa, saa ɡunɔsu sere yaa sabenu ka ɡbeeku yɛɛ yi yi ka bɛɛ yara kpakoro ten di kpuro ɡesi.
217	GEN 9:11	Arukawani yera, nim yiburu ta ǹ maa hunde koniba kpuro kam koosiamɔ, mɛya ta ǹ maa handunia kpeesiamɔ.
218	GEN 9:12	Arukawani ye na wure na bɔkumɔ ka bɛɛ ka hunde koni baayere sere ka baadommaɔ, yen yĩreru wee.
221	GEN 9:15	kpa n nɛn arukawani yaaya ye na ka bɛɛ bɔkua ka hunde koni baayere, kpa nim mu ku maa yibu mu sere baayere kam koosia ye ya wasi.
222	GEN 9:16	Guru waa ye, ya koo sɔ̃ɔsira ɡuru wiru sɔɔ. Nà n ye mɛɛra kpa n arukawani nɔru sariɡia ye yaaya ye ya wãa nɛ Gusunɔ ka hunde koni baayeren baa sɔɔ.
225	GEN 9:19	Be ita beya ba sãa Nɔwɛn bibu. Ben min diya handuniaɡiba tɛriara kpuro.
243	GEN 10:8	Kusi u maa bii mara wi ba sokumɔ Nimurodu. Wiya u ɡbia u kua wɔruɡɔ damɡii handunia sɔɔ.
246	GEN 10:11	Tem min diya u yara u da Asirin temɔ. Ma u wuu sini bana si ba mɔ̀ Ninifu ka Rehobɔtuhiro ka Kalasi,
248	GEN 10:13	Misiraimu wiya u Ludiba mara ka Ananiba ka Lehabuba ka Nafituba
267	GEN 10:32	Nɡe mɛ Nɔwɛn bibun bweserun kɛri yi sãa ka sere maa tem mi ba da ba wãa wãa ka barum mɛ kɛra baayere ya ra ɡere, mɛya mi. Ben min diya handunian bweseru baatere ta yara nim yibu baka ten biru.
268	GEN 11:1	N deema yellu handunia kpuro sɔɔ, barum tema ba ra ɡere mam mam.
271	GEN 11:4	Ba kpam nɛɛ, i de su wuu swĩi kpa su ɡidambisa bani yèn wii kpiira koo wɔllu ɡirari, kpa su yĩsiru yari kpa su ku yarina handunia kpuro sɔɔ.
276	GEN 11:9	Yen sɔ̃na ba wuu ɡe soka Babɛli, domi miya Yinni Gusunɔ u barum burisina. Min diya u maa tɔmbu kpuro yarinasia ba pusa handunia kpuro sɔɔ.
285	GEN 11:18	Pelɛɡi u kua wɔ̃ɔ tɛna ma u Rehu mara.
286	GEN 11:19	Rehun marubun biru Pelɛɡi u maa bii tɔn durɔbu ka tɔn kurɔbu marumɔ sere n ka kua wɔ̃ɔ ɡoobu ka nɔɔba nnɛ (209).
287	GEN 11:20	Rehu u kua wɔ̃ɔ tɛna ka yiru ma u Seruɡu mara.
288	GEN 11:21	Seruɡun marubun biru Rehu u maa bii tɔn durɔbu ka tɔn kurɔbu marumɔ sere n ka kua wɔ̃ɔ ɡoobu ka nɔɔba yiru (207).
302	GEN 12:3	Baawure wi u nun domaru kua, kon maa yɛ̃ro domaru kua. Wi u maa nun bɔ̃rusi, kon yɛ̃ro bɔ̃rusi. Wunɛn min diya handunian tɔmbu kpuro ba koo domaru wa.
312	GEN 12:13	Na nun kanamɔ, a nɛɛ, wunɛ nɛn sesuwa kpa bu ku man wahala ko wunɛn sɔ̃, kpa a wa a nɛn wiru dwe.
316	GEN 12:17	Adama Yinni Gusunɔ u sunɔ wi ka win yɛnuɡibu kpuro wahala baka doke Saarai, Aburamun kurɔn sɔ̃.
403	GEN 17:5	Ba ǹ koo maa nun soku Aburamu, ba koo nun sokuwa Aburahamu, ye ya ɡerumɔ bwese dabinun baaba.
407	GEN 17:9	Ma u kpam Aburahamu sɔ̃ɔwa u nɛɛ, i nɛn arukawani nɛnuɔ, wunɛ ka wunɛn bibun bweseru. A ku de bu ye duari wunɛn bweserɔ.
413	GEN 17:15	Gusunɔ u kpam Aburahamu sɔ̃ɔwa u nɛɛ, a ku maa wunɛn kurɔ soku Saarai. Saaraawa kaa n da nùn soku.
415	GEN 17:17	Yera Aburahamu u Gusunɔ yiira mii mii u siriru tem ɡirari u yɛ̃ɛ ma u ɡerua win tii sɔɔ u nɛɛ, ba koo maa tɔnu wɔ̃ɔ wunɔbuɡii bii marua? Saaraa wi u kua wɔ̃ɔ wɛnɛ ka wɔkuru mini, u koo bii ma?
420	GEN 17:22	Ye Gusunɔ u ka Aburahamu ɡari kua u kpa, u nùn deri u doona wɔllɔ.
421	GEN 17:23	Yen biru Aburahamu u Isimɛɛli sua ka yobu kpuro be ba mara win yɛnuɔ ka be u ka ɡobi dwa, tɔn durɔ be ba wãa win yɛnuɔ kpuro ɡesi, ma u bu banɡo kua dɔma te, nɡe mɛ Gusunɔ u nùn sɔ̃ɔwa.
422	GEN 17:24	Aburahamu u mɔwa wɔ̃ɔ wunɔbu tia sari sanam mɛ u banɡo kua.
424	GEN 17:26	Sɔ̃ɔ tee tera ba Aburahamu ka win bii Isimɛɛli banɡo kua.
426	GEN 18:1	Sɔ̃ɔ teeru Yinni Gusunɔ u Aburahamu kure Manden sɔ̃ɔwɔ ye u sɔ̃ win dii bekuruɡirun kɔnnɔwɔ sɔ̃ɔ sɔɔ ɡbãara.
431	GEN 18:6	Yera Aburahamu u ɡɔsira ka sɛndaru win dii bekuruɡirɔ Saaraan mi. U nùn sɔ̃ɔwa u nɛɛ, a wasi suo a som sakakun nɔɔ ita sua a buri kpa a kiraru sɔmɛ.
432	GEN 18:7	Ma Aburahamu u duka da win naa ɡɔ̃ɔwɔ u naa kinɛ kpɛmbu ɡe ɡa wã mwa u win sɔm kowo turo wɛ̃. Ma u ɡu ɡo u sawa fuuku.
433	GEN 18:8	Aburahamu u naa boɡum sua ka bom ka yaa saara ye, u ka da u yi tɔn ben wuswaaɔ. Win tii u da u sina bee tia dãa ten saarɔ sanam mɛ ba dimɔ nɡe mɛ ben komaru.
436	GEN 18:11	Aburahamu ka Saaraa ba maa bukura ɡem ɡem. Saaraa kun sãa wi u koo bii ma.
438	GEN 18:13	Ma Yinni Gusunɔ u Aburahamu sɔ̃ɔwa u nɛɛ, mban sɔ̃na Saaraa u yɛ̃ɛ u nɛɛ, u koo bii mawa mi ka ɡem? Wi, wi u tɔkɔ kua u kpa?
441	GEN 18:16	Ma tɔn be, ba seewa ba doonɔ. Ba wuswaa tĩi Sodomun bera ɡia. Ma Aburahamu u bu swaa yɔ̃ra.
442	GEN 18:17	Yera Yinni Gusunɔ u nɛɛ, ye kon ko, n weenɛ n ye Aburahamu berua?
443	GEN 18:18	N ǹ ɡãanun sɔ̃, Aburahamun bwesera koo kpɛ̃a kpa ta n dam mɔ. Win min diya handunian bwesenu kpuro nu koo domaru wa.
447	GEN 18:22	Tɔn ben yiru ba ben swaa wɔri ba doonɔ Sodomun bera ɡia. Adama Yinni Gusunɔ u ɡina yɔ̃ra ka Aburahamu.
448	GEN 18:23	Ma Aburahamu u nùn susi u nɛɛ, ka ɡem kaa tɔn ɡeobu ka tɔn kɔ̃sobu ɡo sannu?
450	GEN 18:25	N ǹ weenɛ a tɔn ɡeobu ka tɔn kɔ̃sobu kpeerasia sannu kpa be kpuro bu are tee wa. Yen bwesera kun ka nun weenɛ. Wunɛ wi kaa handunia kpuro siri, a ǹ kaa ko ye n wã?
452	GEN 18:27	Aburahamu u kpam ɡari sua u nɛɛ, wee, na kãka na ka nɛn Yinni ɡari kua, nɛ wi na sãa tua ka torom dirum.
454	GEN 18:29	Aburahamu u kpam nùn sɔ̃ɔwa u nɛɛ, sɔrɔkudo tɔn ɡeobu weeruwa ba ko n wãa mi. Ma Yinni Gusunɔ u nɛɛ, kon wuu ɡe deri ɡen tɔnu weeru yen sɔ̃.
455	GEN 18:30	Aburahamu u nɛɛ, a ku ka man wasira. Kon kpam ɡari ɡere. Ǹ n tɔn ɡeobu tɛnan na ya wãa mi maa ni? Ma Yinni Gusunɔ u nɛɛ, na ǹ ɡu kam koosiamɔ nà n tɛna ye wa mi.
456	GEN 18:31	Ma Aburahamu u nɛɛ, Yinni, wee na kãka na ka nun ɡari mɔ̀. Ǹ n tɔn ɡeobu yɛndun na ta maa wãa mi ni? Ma Yinni Gusunɔ u nɛɛ, na ǹ ɡu kpeerasiamɔ nà n yɛn te wa.
457	GEN 18:32	Aburahamu u kpam nɛɛ, a suuru koowo, nɔn tee teniwa kon ɡari ɡere. Baa ǹ n wɔkurun na ta wãa mi ni? Ma Yinni Gusunɔ u nɛɛ, na ǹ ɡu kpeerasiamɔ nà n wɔku te wa.
458	GEN 18:33	Yen biru Yinni Gusunɔ u doona ye u ka Aburahamu ɡari kua u kpa. Aburahamu u maa ɡɔsira u da win yɛnuɔ.
475	GEN 19:17	Ye ba bu yara ba kpa ben turo u nɛɛ, a ka wunɛn hunde dukao, a ku ra sĩira, a ku ra maa yɔ̃ra batuma mi. A duka doo ɡuunun bera ɡia kpa a ku ra kam ko.
477	GEN 19:19	Wee, a man durom kua, a maa man wunɛn wɔnwɔndun kpãaru sɔ̃ɔsi ye a ka nɛn hunde faaba kua. Adama na ǹ kpɛ̃ n duka turi ɡuu ten mi, wahala ye, ya kun ka man babe kpa n kam ko.
480	GEN 19:22	A hania koowo a da a kuke mi, domi na ǹ kpɛ̃ n ɡãanu ɡanu ko ma n kun mɔ a tura mi. Yen sɔ̃na ba wuu ɡe yĩsiru kã Soari. Yen tubusiana wuu piibu.
485	GEN 19:27	Ye n kua buru buru yellu, yera Aburahamu u da u yɔ̃ra mi u raa ka Yinni Gusunɔ ɡari kua.
487	GEN 19:29	Sanam mɛ Gusunɔ u batuma yen wusu kpeerasiamɔ, u Aburahamu yaaye ma u Lɔtu yara kam koo bin min di.
497	GEN 20:1	Yeniban biru Aburahamu u seewa Manden di, ma u da sɔ̃ɔ yɛ̃san nɔm dwaru ɡia Nɛɡɛbuɔ Kadɛsi ka Surin baa sɔɔ, u da u wãa wuu ɡe ba mɔ̀ Geraɔ.
505	GEN 20:9	Saa ye sɔɔra Abimɛlɛki u Aburahamu bikia u nɛɛ, amɔna a ka sun kua mɛ. Mba na nun torari a ka sun durum baka yenin bweseru sɔbi nɛ ka nɛn tɔmbu. A man ɡãanu kua ni nu ǹ weenɛ bu tɔnu kua.
507	GEN 20:11	Ma Aburahamu u wisa u nɛɛ, na raa tamaa ba ǹ Gusunɔn bɛrum mɔwa tem mini, kpa bu man ɡo nɛn kurɔn sɔ̃.
513	GEN 20:17	N deema Gusunɔ u raa Abimɛlɛki ka win kurɔ ka win yobu bararu kpɛ̃ɛ te ta ǹ derimɔ bu ma, ye u ka Saaraa mwan sɔ̃. Yen sɔ̃na ye u Saaraa wesia, Aburahamu u Gusunɔ kana, ma u bu bɛkia bu ka kpĩ bu ma.
516	GEN 21:2	Saaraa u ɡura sua ma u Aburahamu bii tɔn durɔ marua win tɔkɔru sɔɔ, saa ye Gusunɔ u raa nùn bura.
517	GEN 21:3	Aburahamu u bii wi yĩsiru kã Isaki.
519	GEN 21:5	Aburahamu mɔwa wɔ̃ɔ wunɔbu (100) sanam mɛ ba win bii Isaki mara.
521	GEN 21:7	U kpam nɛɛ, wara koo raa Aburahamu sɔ̃ ma nɛ Saaraa kon bii bɔm kɛ̃. Wee tɛ̃ na nùn bii tɔn durɔ marua win tɔkɔru sɔɔ.
522	GEN 21:8	Bii wi, u kpɛ̃a ma ba nùn bɔm kara. Yera Aburahamu u yaa dii bakabu kua dɔma te.
523	GEN 21:9	Ye Saaraa wa ma bii wi Aɡaa Eɡibitiɡii wi, u Aburahamu marua u Isaki yɛ̃ɛmɔ,