23214	MAT 1:1	Gɨn ka lə Jəju Kɨrɨsɨ kɨ ngon ka *Dabɨdɨ, kɨ ngon ka *Abɨrakam ə to kɨn:
23215	MAT 1:2	Abɨrakam ojɨ *Isakɨ, Isakɨ ojɨ *Jakobɨ, Jakobɨ ojɨ Juda kɨ ngako̰e je.
23216	MAT 1:3	Juda əi kɨ Tamar oji Parəsɨ əi kɨ Jara, Parəsɨ ojɨ Əsɨrom, Əsɨrom ojɨ Aram,
23217	MAT 1:4	Aram ojɨ Amɨnadabɨ, Amɨnadabɨ ojɨ Naso̰, Naso̰ ojɨ Salmo̰,
23218	MAT 1:5	Salmo̰ əi kɨ Rakabɨ oji Bowajɨ, Bowajɨ əi kɨ Rutɨ oji Obədɨ, Obədɨ ojɨ Jəse,
23219	MAT 1:6	Jəse ojɨ ngar Dabɨdɨ. Dabɨdɨ taa ne Uri ojɨ-n Salomo̰,
23221	MAT 1:8	Aja ojɨ Jojapa, Jojapa ojɨ Joram, Joram ojɨ Ojɨyasɨ,
23222	MAT 1:9	Ojɨyasɨ ojɨ Jowatam, Jowatam ojɨ Akajɨ, Akajɨ ojɨ Ejəkɨyasɨ,
23223	MAT 1:10	Ejəkɨyasɨ Ojɨ Manasɨ, Manasɨ ojɨ Amo̰, Amo̰ ojɨ Jojɨyasɨ,
23224	MAT 1:11	Jojɨyasɨ ojɨ Jəkonɨyasɨ kɨ ngako̰e je. Dɔkagɨloe tɨ kɨn ə uwəi dɨje kɨ Jorijaləm awi səde ɓəə *Babɨlon tɨ.
23225	MAT 1:12	Lokɨ awi səde Babɨlon tɨ, Jəkonɨyasɨ ojɨ Salatɨyəl, Salatɨyəl ojɨ Jorobabəl,
23229	MAT 1:16	Jakobɨ ojɨ Jɨsəpɨ kɨ ngaw mari. Nɨngə Mari ojɨ Jəju kɨ ɓari-e Kɨrɨsɨ kɨ e dəw kɨ Luwə mbəte.
23230	MAT 1:17	Ɨlə ngɨre dɔ Abɨrakam tɨ bɨtɨ dɔ Dabɨdɨ tɨ, gɨn kojɨ e dɔgɨ gɨde sɔ, ə ḭ dɔ Dabɨdɨ tɨ bɨtɨ kaw ɓəə Babɨlon e gɨn kojɨ dɔgɨ gɨde sɔ, taa ḭ dɔ kaw ɓəə Babɨlon tɨ bɨtɨ kojɨ Kɨrɨsɨ tɨ, e gɨn kojɨ dɔgɨ gɨde sɔ tɔ.
23231	MAT 1:18	Go rəbɨ kojɨ Jəju Kɨrɨsɨ ə to kɨn. Ko̰e Mari e nje nongɨ lə Jɨsəpɨ kɨ uwə dɔe. Nɨngə, lokɨ ɨngəi-naa dəne kɨ dɨngəm al ɓəy ə, Mari ḭ səm kɨ tɔgɨ lə NDɨl Luwə.
23232	MAT 1:19	Lo kɨn tɨ no̰o̰ be, Jɨsəpɨ kɨ nje nongɨ lə Mari, kɨ e dəw kɨ dana, ndɨgɨ kadɨ n-əl ta kɨn kɨ taga n-ɨlə-n rɔsɔl dɔ Mari tɨ al, adɨ ɔjɨ mene tɨ kadɨ n-ɨyə̰i-naa kɨ Mari gɨdɨ ngə̰y par.
23233	MAT 1:20	Lokɨ ɔjɨ ta kɨn be mene tɨ nɨngə, malayka lə Ɓaɓe tḛḛ hɔy me ni tɨ əl-e ə nə: «Jɨsəpɨ, ngon ka *Dabɨdɨ, ɨɓəl al kadɨ ɨtaa Mari nei tɨ, tadɔ ngon kɨ to mee tɨ kɨn, e ngon kɨ re kɨ go rəbɨ lə NDɨl Luwə.
23236	MAT 1:23	Ɓaɓe əl ta kɨ ta nje kəl ta kɨ tae tɨ ə nə: «Oi ngon kɨ mandɨ kɨ gər dɨngəm al ɓəy a ḭ səm, A ojɨ ngon kɨ dɨngəm, Nɨngə a ɓari-e nə Emanuwəl, Kɨ kɔr gɨne nə: “Luwə e səje”.»
23237	MAT 1:24	Lokɨ Jɨsəpɨ ndəl dɔ ɓi tɨ, ra təkɨ malayka əl-e-n, adɨ taa Mari nene tɨ, re sie kəy.
23238	MAT 1:25	Nə gər-e kɨ dəne kɨ dɨngəm tɨ al, bɨtɨ kadɨ Mari ojɨ-n ngon Ojɨ ngon kɨ dɨngəm, adɨ Jɨsəpɨ ɨndə tɔe nə Jəju.
23240	MAT 2:2	nɨngə dəji əi nə: «NGar lə *Jɨpɨ je kɨ oji-e kɨn e ra be ə? J-o mee lie tḛḛ lo kɨbə kadɨ tɨ ə jɨ re kadɨ j-ɔsɨ məkəsɨje nangɨ no̰e tɨ.»
23242	MAT 2:4	Be ə, ngar kaw kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je lə Luwə, dəjɨ-de se lo kɨ ra be ə a oji Kɨrɨsɨ kɨ e *Dəw kɨ Luwə mbəte tɨtɨ wa?
23244	MAT 2:6	“Səi dɨje kɨ Bətɨləhəm kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ Jude, Kadɨ ɨgəri təkɨ rɔjetɨ, Ɓe ləsi e kɨ ndae goto al jagɨ dan ɓe bo je tɨ kɨ dɔnangɨ kɨ Jude tɨ, kɨ ndade to tɨ, Tadɔ ngar kɨ nje kɔr no̰ dɨje ləm, je a tḛḛ dansi tɨ.”»
23245	MAT 2:7	Lo kɨn tɨ, Erodɨ ɓa njé nḛ gər je kɨ dɔ mee je tɨ gɨdɨ ngə̰y, dəjɨ-de se dɔkagɨlo kɨ ra wa bangɨ ə mee tḛḛ-n wa?
23246	MAT 2:8	Ɓa go tɨ, ɨlə-de Bətɨləhəm tɨ ə nə: «Awi ɨdəji ta kɨ rɔjetɨ dɔ ngon tɨ kɨn. Lo kɨ ɨngəi-e ɓa, ɨrəi əli-mi adɨ mi ka m-aw m-ɔsɨ məkəsɨm nangɨ no̰e tɨ tɔ.»
23247	MAT 2:9	Go ta tɨ lə ngar kɨn ɓa, njé nḛ gər je osi dɔ rəbɨ tɨ ɨsɨ awi. Ə lokɨ ɨsɨ awi nɨngə yə ooi mee ka kɨ ooi-e lo kɨbə kadɨ tɨ ka kɨn ə a njɨyə no̰de tɨ. NJɨyə re tḛḛ dɔ kəy tɨ kɨ ngon to tɨ ɓa, a lo ka tɨ.
23249	MAT 2:11	Ə uri me kəy tɨ nɨngə, ooi ngon əi kɨ ko̰e Mari, ɓa ɔsi məkəsɨde nangɨ, pɨti-e. Go tɨ, tḛḛi ta ɓɔl je ləde, adi-e ɔr, kɨ ndujɨ kagɨ kɨ ətɨ majɨ, kɨ nom kagɨ.
23251	MAT 2:13	Lokɨ njé nḛ gər je awi nɨngə, malayka lə Ɓaɓe tḛḛ me ni tɨ əl Jɨsəpɨ ə nə: «Ḭ taa un ngon əi kɨ ko̰e, ə a̰y aw səde Ejɨpɨ tɨ. Aw ɨsɨ tɨ no̰o̰ bɨtɨ kadɨ mi wa m-adi ndum ɓəy taa ɨtəl ɨre səde, tadɔ *Erodɨ a sangɨ kadɨ n-tɔl ngon kɨn.»
23252	MAT 2:14	Jɨsəpɨ ḭ taa kondɔ no̰o̰, un ngon əi kɨ ko̰e, ɓa a̰y aw səde Ejɨpɨ tɨ.
23253	MAT 2:15	Ɨsi tɨ no̰o̰ bɨtɨ koy Erodɨ, adɨ ta kɨ Ɓaɓe əl kɨ ndu nje kəl ta kɨ tae tɨ ə nə: «M-ɓar ngonm kadɨ tḛḛ me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ kɔ» kɨn tɔl tane.
23254	MAT 2:16	Lokɨ *Erodɨ oo kadɨ njé nḛ gər je ədi-e, wongɨ ra-e ngay. Wongɨ ra-e adɨ un ndune kadɨ tɔli ngan je kɨ kasɨ kɨ ḭ dɔ ɓal kɨ joo tɨ təl kɨ nangɨ ne pətɨ me ɓe tɨ kɨ Bətɨləhəm, kɨ ngan ɓe je kɨ gɨdɨ tɨ. Ɓal kɨn e kɨ go dɔkagɨlo tɨ kɨ njé nḛ gər je ɔji-e-n.
23256	MAT 2:18	«NDu dəw ɓa me ɓe tɨ kɨ Rama, No̰ je, kɨ ndɨngə rɔ kɨ ətɨ ɓəl ngay je. Adɨ e Rasəl ə no̰ ngane je, NDɨgɨ kadɨ dəw sɔl mene al, Tadɔ gotoi.»
23257	MAT 2:19	Lokɨ *Erodɨ oy ngata ɓa, go koye tɨ, malayka lə Ɓaɓe tḛḛ kɨ rɔ Jɨsəpɨ tɨ, Ejɨpɨ tɨ me ni tɨ, əl-e ə nə:
23258	MAT 2:20	«Ḭ taa, un ngon kɨ ko̰e, ə ɨtəli awi dɔnangɨ Isɨrayəl tɨ gogɨ, tadɔ dɨje kɨ ɨsɨ sangi kadɨ n-tɔli ngon ka oyi ngata.»
23259	MAT 2:21	Jɨsəpɨ ḭ taa, un ngon kɨ ko̰e, ə təli awi dɔnangɨ *Isɨrayəl tɨ gogɨ.
23260	MAT 2:22	Nə lokɨ oo kadɨ Arkəlosɨ o̰ ɓe dɔ Jude tɨ to bawne Erodɨ tɨ, ɓəl ra-e kadɨ aw Jude tɨ. Be ə, Luwə əl-e me ni tɨ ade aw Galile tɨ yo.
23261	MAT 2:23	Aw ɨsɨ me ɓe bo tɨ kɨ ɓari-e nə Najarətɨ. Be kadɨ ta kɨ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ əli əi nə: «A ɓari-e dəw kɨ Najarətɨ tɨ kɨn tɔl-n tane.»
23262	MAT 3:1	Ɓal je də go tɨ, Ja̰ Batɨsɨ tḛḛ, ɨlə mbḛ dɨlə lo tɨ kɨ Jude ə nə:
23263	MAT 3:2	«Ɨyə̰i go rəbɨ njɨyəsi je kɨ majal kɔ, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ɓasi.»
23264	MAT 3:3	Ja̰ Batɨsɨ ə, e dəw kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay əl ta dɔe tɨ ə nə: «NDu dəw madɨ ɓa dɨlə lo tɨ ə nə: “Ɨrai go rəbɨ lə Ɓaɓe! Ɨrai go rəbɨ lie adɨ a njururu!”»
23265	MAT 3:4	Ja̰ ɨlə kɨbɨ kɨ ra kɨ bḭ jambal rɔne tɨ, nɨngə dɔ mene kɨ nda tɔ. Nḛ kusoe e gɨbɨri je kɨ təjɨ je.
23268	MAT 3:7	Lokɨ Ja̰ oo adɨ *Parɨsɨ je, kɨ *Sadusɨ je ngay rəi kadɨ ra-de batəm ɓa, əl-de ə nə: «Səi njé man majal tə li je be kam, na̰ ə əl səsi kadɨ a̰yḭ-naa wongɨ lə Luwə kɨ a re ə?
23269	MAT 3:8	Majɨ kadɨ kɨlə rasi tɔjɨ kadɨ səi dɨje kɨ ɨyə̰i pa njɨyəsi je kɨ majal kɔ.
23270	MAT 3:9	Nɨngə, kadɨ ɨyə̰i ta kɔjɨ mesi tɨ kə nə: “Je ngan ka *Abɨrakam.” MBata, Luwə asɨ kadɨ a təl gajɨ mbal je kam ngan ka Abɨrakam tɨ kare.
23271	MAT 3:10	Kɨ ne kɨn, kɨngə e ɓasi kadɨ tɨgə ngɨrə kagɨ je gangɨ ngata. Kagɨ kɨ ra kɨ andɨ majɨ al ə, a tɨgəi-e kadɨ ɨləi-e me por tɨ kɔ.
23272	MAT 3:11	Mi, m-ra səsi batəm me man tɨ, mba kadɨ tɔjɨ təkɨ ɨyə̰i pa njɨyəsi je kɨ majal kɔ, nə dəw kɨ a re gom tɨ, e nje tɔgɨ kɨ ətɨ ɓəl, kɨ ɨtə-m sa̰y. M-asɨ kadɨ sa kɨ njae tɨ ka m-ɔr al. E a ra səi batəm, me NDɨl Luwə tɨ, kɨ me por tɨ.
23273	MAT 3:12	Uwə kee to nḛ jine tɨ kadɨ to-n ka̰ ko kɨ majɨ, ɔy me dam tɨ, ɓa ɨlə tɨse por. E por kɨ a oy al ratata.»
23276	MAT 3:15	Nə Jəju əl-e ə nə: «Kɨ ɓasɨne kɨn, ɨra be, tadɔ e kɨ goe kɨn ə j-a jɨ tɔl-n ta ndɨgɨ lə Luwə.» Be ə, Ja̰ ndɨgɨ dɔ tɨ, ra-e-n batəm.
23277	MAT 3:16	Lokɨ Jəju ra batəm taa par, ə tḛḛ me man tɨ nɨngə, loe tɨ no̰o̰, ta dɔra̰ tḛḛ, adɨ oo NDɨl Luwə rɨsɨ tə də dum be re ɨsɨ dɔe tɨ.
23279	MAT 4:1	Go tɨ, NDɨl Luwə ɔr no̰ Jəju aw sie dɨlə lo tɨ, mba kadɨ su na-e.
23280	MAT 4:2	Jəju ɔgɨ rɔne kuso nḛ, kondɔ kɨ kada, ndɔ kutɨ sɔ, ə go tɨ ɓo ra-e.
23281	MAT 4:3	Lo kɨn tɨ, su, nje na dɨje ɔtɨ re rɔe tɨ, əl-e ə nə: «Re ḭ NGon lə Luwə ə, adɨ mbal je kɨn təli mapa adɨ m-o.»
23282	MAT 4:4	Ə Jəju ɨle tɨ ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “Dəw a ɨsɨ kɨ dɔne taa kɨ takul nḛ kuso par al, nə kɨ takul ta je pətɨ kɨ tḛḛ ta Luwə tɨ tɔ”.»
23283	MAT 4:5	Go tɨ, su aw kɨ Jəju me ɓe tɨ kɨ Jorijaləm, kɨ e ɓe bo lə Luwə, aw sie jam dɔ kəy tɨ lə Luwə taa,
23284	MAT 4:6	ɓa əl-e ə nə: «Re ḭ NGon lə Luwə ə, ɨyə̰ jii taa osɨ adɨ m-o, tadɔ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “Luwə a adɨ ndune malayka je ləne kadɨ a lai-ni dajide tɨ, mba kadɨ njai tɨgə mbal al”.»
23287	MAT 4:9	nɨngə əl-e ə nə: «M-a m-adi nḛ je kɨn pətɨ, lokɨ re ɔsɨ məkəsi nangɨ no̰m tɨ, ə ɨlə tɔjɨ dɔm.»