23218	MAT 1:5	Salmo̰ əi kɨ Rakabɨ oji Bowajɨ, Bowajɨ əi kɨ Rutɨ oji Obədɨ, Obədɨ ojɨ Jəse,
23220	MAT 1:7	*Salomo̰ ojɨ Robowam, Robowam ojɨ Abɨya, Abɨya ojɨ Aja,
23222	MAT 1:9	Ojɨyasɨ ojɨ Jowatam, Jowatam ojɨ Akajɨ, Akajɨ ojɨ Ejəkɨyasɨ,
23224	MAT 1:11	Jojɨyasɨ ojɨ Jəkonɨyasɨ kɨ ngako̰e je. Dɔkagɨloe tɨ kɨn ə uwəi dɨje kɨ Jorijaləm awi səde ɓəə *Babɨlon tɨ.
23225	MAT 1:12	Lokɨ awi səde Babɨlon tɨ, Jəkonɨyasɨ ojɨ Salatɨyəl, Salatɨyəl ojɨ Jorobabəl,
23229	MAT 1:16	Jakobɨ ojɨ Jɨsəpɨ kɨ ngaw mari. Nɨngə Mari ojɨ Jəju kɨ ɓari-e Kɨrɨsɨ kɨ e dəw kɨ Luwə mbəte.
23230	MAT 1:17	Ɨlə ngɨre dɔ Abɨrakam tɨ bɨtɨ dɔ Dabɨdɨ tɨ, gɨn kojɨ e dɔgɨ gɨde sɔ, ə ḭ dɔ Dabɨdɨ tɨ bɨtɨ kaw ɓəə Babɨlon e gɨn kojɨ dɔgɨ gɨde sɔ, taa ḭ dɔ kaw ɓəə Babɨlon tɨ bɨtɨ kojɨ Kɨrɨsɨ tɨ, e gɨn kojɨ dɔgɨ gɨde sɔ tɔ.
23231	MAT 1:18	Go rəbɨ kojɨ Jəju Kɨrɨsɨ ə to kɨn. Ko̰e Mari e nje nongɨ lə Jɨsəpɨ kɨ uwə dɔe. Nɨngə, lokɨ ɨngəi-naa dəne kɨ dɨngəm al ɓəy ə, Mari ḭ səm kɨ tɔgɨ lə NDɨl Luwə.
23232	MAT 1:19	Lo kɨn tɨ no̰o̰ be, Jɨsəpɨ kɨ nje nongɨ lə Mari, kɨ e dəw kɨ dana, ndɨgɨ kadɨ n-əl ta kɨn kɨ taga n-ɨlə-n rɔsɔl dɔ Mari tɨ al, adɨ ɔjɨ mene tɨ kadɨ n-ɨyə̰i-naa kɨ Mari gɨdɨ ngə̰y par.
23233	MAT 1:20	Lokɨ ɔjɨ ta kɨn be mene tɨ nɨngə, malayka lə Ɓaɓe tḛḛ hɔy me ni tɨ əl-e ə nə: «Jɨsəpɨ, ngon ka *Dabɨdɨ, ɨɓəl al kadɨ ɨtaa Mari nei tɨ, tadɔ ngon kɨ to mee tɨ kɨn, e ngon kɨ re kɨ go rəbɨ lə NDɨl Luwə.
23234	MAT 1:21	Mari a ojɨ ngon kɨ dɨngəm, nɨngə a ɨndə tɔe nə Jəju, tadɔ e ə e dəw kɨ a ajɨ dɨje ləne me majal je tɨ ləde.»
23236	MAT 1:23	Ɓaɓe əl ta kɨ ta nje kəl ta kɨ tae tɨ ə nə: «Oi ngon kɨ mandɨ kɨ gər dɨngəm al ɓəy a ḭ səm, A ojɨ ngon kɨ dɨngəm, Nɨngə a ɓari-e nə Emanuwəl, Kɨ kɔr gɨne nə: “Luwə e səje”.»
23242	MAT 2:4	Be ə, ngar kaw kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je lə Luwə, dəjɨ-de se lo kɨ ra be ə a oji Kɨrɨsɨ kɨ e *Dəw kɨ Luwə mbəte tɨtɨ wa?
23243	MAT 2:5	Ə əli-e əi nə: «A oji-e Bətɨləhəm, dɔnangɨ kɨ Jude tɨ, tadɔ ta kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ əl ə to kɨn:
23245	MAT 2:7	Lo kɨn tɨ, Erodɨ ɓa njé nḛ gər je kɨ dɔ mee je tɨ gɨdɨ ngə̰y, dəjɨ-de se dɔkagɨlo kɨ ra wa bangɨ ə mee tḛḛ-n wa?
23246	MAT 2:8	Ɓa go tɨ, ɨlə-de Bətɨləhəm tɨ ə nə: «Awi ɨdəji ta kɨ rɔjetɨ dɔ ngon tɨ kɨn. Lo kɨ ɨngəi-e ɓa, ɨrəi əli-mi adɨ mi ka m-aw m-ɔsɨ məkəsɨm nangɨ no̰e tɨ tɔ.»
23247	MAT 2:9	Go ta tɨ lə ngar kɨn ɓa, njé nḛ gər je osi dɔ rəbɨ tɨ ɨsɨ awi. Ə lokɨ ɨsɨ awi nɨngə yə ooi mee ka kɨ ooi-e lo kɨbə kadɨ tɨ ka kɨn ə a njɨyə no̰de tɨ. NJɨyə re tḛḛ dɔ kəy tɨ kɨ ngon to tɨ ɓa, a lo ka tɨ.
23250	MAT 2:12	Go nḛ je tɨ kɨn, Luwə əl-de me ni tɨ kadɨ təli gogɨ kɨ rəbɨ kɨ dɔ Erodɨ tɨ al. Be ə, təli awi ɓe ləde kɨ rəbɨ kɨ rangɨ.
23251	MAT 2:13	Lokɨ njé nḛ gər je awi nɨngə, malayka lə Ɓaɓe tḛḛ me ni tɨ əl Jɨsəpɨ ə nə: «Ḭ taa un ngon əi kɨ ko̰e, ə a̰y aw səde Ejɨpɨ tɨ. Aw ɨsɨ tɨ no̰o̰ bɨtɨ kadɨ mi wa m-adi ndum ɓəy taa ɨtəl ɨre səde, tadɔ *Erodɨ a sangɨ kadɨ n-tɔl ngon kɨn.»
23252	MAT 2:14	Jɨsəpɨ ḭ taa kondɔ no̰o̰, un ngon əi kɨ ko̰e, ɓa a̰y aw səde Ejɨpɨ tɨ.
23254	MAT 2:16	Lokɨ *Erodɨ oo kadɨ njé nḛ gər je ədi-e, wongɨ ra-e ngay. Wongɨ ra-e adɨ un ndune kadɨ tɔli ngan je kɨ kasɨ kɨ ḭ dɔ ɓal kɨ joo tɨ təl kɨ nangɨ ne pətɨ me ɓe tɨ kɨ Bətɨləhəm, kɨ ngan ɓe je kɨ gɨdɨ tɨ. Ɓal kɨn e kɨ go dɔkagɨlo tɨ kɨ njé nḛ gər je ɔji-e-n.
23255	MAT 2:17	Be ə, ta lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Jərəmi, kɨ əl tɔl-n tane. Jərəmi ə nə:
23256	MAT 2:18	«NDu dəw ɓa me ɓe tɨ kɨ Rama, No̰ je, kɨ ndɨngə rɔ kɨ ətɨ ɓəl ngay je. Adɨ e Rasəl ə no̰ ngane je, NDɨgɨ kadɨ dəw sɔl mene al, Tadɔ gotoi.»
23258	MAT 2:20	«Ḭ taa, un ngon kɨ ko̰e, ə ɨtəli awi dɔnangɨ Isɨrayəl tɨ gogɨ, tadɔ dɨje kɨ ɨsɨ sangi kadɨ n-tɔli ngon ka oyi ngata.»
23259	MAT 2:21	Jɨsəpɨ ḭ taa, un ngon kɨ ko̰e, ə təli awi dɔnangɨ *Isɨrayəl tɨ gogɨ.
23260	MAT 2:22	Nə lokɨ oo kadɨ Arkəlosɨ o̰ ɓe dɔ Jude tɨ to bawne Erodɨ tɨ, ɓəl ra-e kadɨ aw Jude tɨ. Be ə, Luwə əl-e me ni tɨ ade aw Galile tɨ yo.
23261	MAT 2:23	Aw ɨsɨ me ɓe bo tɨ kɨ ɓari-e nə Najarətɨ. Be kadɨ ta kɨ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ əli əi nə: «A ɓari-e dəw kɨ Najarətɨ tɨ kɨn tɔl-n tane.»
23263	MAT 3:2	«Ɨyə̰i go rəbɨ njɨyəsi je kɨ majal kɔ, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ɓasi.»
23264	MAT 3:3	Ja̰ Batɨsɨ ə, e dəw kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay əl ta dɔe tɨ ə nə: «NDu dəw madɨ ɓa dɨlə lo tɨ ə nə: “Ɨrai go rəbɨ lə Ɓaɓe! Ɨrai go rəbɨ lie adɨ a njururu!”»
23268	MAT 3:7	Lokɨ Ja̰ oo adɨ *Parɨsɨ je, kɨ *Sadusɨ je ngay rəi kadɨ ra-de batəm ɓa, əl-de ə nə: «Səi njé man majal tə li je be kam, na̰ ə əl səsi kadɨ a̰yḭ-naa wongɨ lə Luwə kɨ a re ə?
23270	MAT 3:9	Nɨngə, kadɨ ɨyə̰i ta kɔjɨ mesi tɨ kə nə: “Je ngan ka *Abɨrakam.” MBata, Luwə asɨ kadɨ a təl gajɨ mbal je kam ngan ka Abɨrakam tɨ kare.
23272	MAT 3:11	Mi, m-ra səsi batəm me man tɨ, mba kadɨ tɔjɨ təkɨ ɨyə̰i pa njɨyəsi je kɨ majal kɔ, nə dəw kɨ a re gom tɨ, e nje tɔgɨ kɨ ətɨ ɓəl, kɨ ɨtə-m sa̰y. M-asɨ kadɨ sa kɨ njae tɨ ka m-ɔr al. E a ra səi batəm, me NDɨl Luwə tɨ, kɨ me por tɨ.
23273	MAT 3:12	Uwə kee to nḛ jine tɨ kadɨ to-n ka̰ ko kɨ majɨ, ɔy me dam tɨ, ɓa ɨlə tɨse por. E por kɨ a oy al ratata.»
23276	MAT 3:15	Nə Jəju əl-e ə nə: «Kɨ ɓasɨne kɨn, ɨra be, tadɔ e kɨ goe kɨn ə j-a jɨ tɔl-n ta ndɨgɨ lə Luwə.» Be ə, Ja̰ ndɨgɨ dɔ tɨ, ra-e-n batəm.
23277	MAT 3:16	Lokɨ Jəju ra batəm taa par, ə tḛḛ me man tɨ nɨngə, loe tɨ no̰o̰, ta dɔra̰ tḛḛ, adɨ oo NDɨl Luwə rɨsɨ tə də dum be re ɨsɨ dɔe tɨ.
23279	MAT 4:1	Go tɨ, NDɨl Luwə ɔr no̰ Jəju aw sie dɨlə lo tɨ, mba kadɨ su na-e.
23281	MAT 4:3	Lo kɨn tɨ, su, nje na dɨje ɔtɨ re rɔe tɨ, əl-e ə nə: «Re ḭ NGon lə Luwə ə, adɨ mbal je kɨn təli mapa adɨ m-o.»
23282	MAT 4:4	Ə Jəju ɨle tɨ ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “Dəw a ɨsɨ kɨ dɔne taa kɨ takul nḛ kuso par al, nə kɨ takul ta je pətɨ kɨ tḛḛ ta Luwə tɨ tɔ”.»
23283	MAT 4:5	Go tɨ, su aw kɨ Jəju me ɓe tɨ kɨ Jorijaləm, kɨ e ɓe bo lə Luwə, aw sie jam dɔ kəy tɨ lə Luwə taa,
23284	MAT 4:6	ɓa əl-e ə nə: «Re ḭ NGon lə Luwə ə, ɨyə̰ jii taa osɨ adɨ m-o, tadɔ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “Luwə a adɨ ndune malayka je ləne kadɨ a lai-ni dajide tɨ, mba kadɨ njai tɨgə mbal al”.»
23285	MAT 4:7	Jəju təl əl-e ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə tɔ əi nə: A na Ɓaɓe Luwə ləi al.»
23286	MAT 4:8	Su təl aw kɨ Jəju dɔ mbal tɨ kɨ ngal taa ngay ɓəy, ɔje ko̰ɓe je kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ, kɨ nḛ kɨngə je kɨ me tɨ,
23288	MAT 4:10	Jəju təl əl-e ə nə: «Ḭ *Sata̰, ɔtɨ kɔ sa̰y. Tadɔ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “A ɔsɨ məkəsi nangɨ no̰ Ɓaɓe Luwə tɨ ləi, nɨngə e kɨ karne ba par ə a re no̰e tɨ kadɨ ɨgose.”»
23289	MAT 4:11	Be ə, su ɨyə̰ Jəju ə ɔtɨ aw. Ɓa malayka je rəi rɔ Jəju tɨ, rəi rai sie.
23290	MAT 4:12	Dɔkagɨlo madɨ uwəi Ja̰ dangay tɨ, ə Jəju oo tae ɓa, təl ɔr rɔne aw Galile tɨ.
23291	MAT 4:13	Nə ke ə, ɨyə̰ ɓe bo kɨ Najarətɨ, ə aw ɨsɨ Kapərnayɨm tɨ yo. Kapərnayɨm kɨ e ɓe bo kɨ a kadɨ ba tɨ kɨ Galile, dɔnangɨ tɨ lə Jabɨlo̰ je, kɨ Nəpɨtali je.
23292	MAT 4:14	Be kadɨ tɔl ta ta kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay əl ə nə:
23295	MAT 4:17	Dɔ gangɨ loe tɨ kɨn, Jəju ɨlə ngɨrə kɨlə mbḛ ə nə: «Ɨyə̰i go rəbɨ njɨyəsi je kɨ majal kɔ, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ɓasi rɔsi tɨ.»
23298	MAT 4:20	Kalangɨ ba, ɨyə̰i bandɨ je ləde, ə awi uni go Jəju tə njé ndo je lie.
23299	MAT 4:21	Jəju ɔtɨ kɨ kəte sa̰y ndə̰y nɨngə, oo ngakonaa je kɨ rangɨ joo: Jakɨ əi kɨ Ja̰ kɨ əi ngan lə Jəbəde, ɨsi me to tɨ kɨ bawde, ɨsɨ rai go bandɨ je ləde, ɓa ɓar-de.
23300	MAT 4:22	Lokɨ Jəju ɓar-de nɨngə, kalangɨ ba, ɨyə̰i bawde Jəbəde kɨ to, ə awi uni go Jəju.
23301	MAT 4:23	Jəju njɨyə dɔnangɨ Galile tɨ ba pətɨ, ndo nḛ dɨje me kəy kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je, ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lə Luwə, taa ajɨ njé mo̰y je kɨ njé rɔ to je kɨ dan dɨje tɨ tɔ.
23304	MAT 5:1	Lokɨ Jəju oo kosɨ dɨje kɨn ɓa, ɔtɨ aw dɔ mbal tɨ, ɨsɨ nangɨ, nɨngə njé ndo je lie rəi rɔe tɨ.
23306	MAT 5:3	«Majɨ-kur e lə njé kɨ ooi rɔde kadɨ n-asi al ta kəm Luwə tɨ, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ya̰de.
23307	MAT 5:4	Majɨ-kur e lə njé kɨ ɨsɨ no̰i ɓone, tadɔ lo ti ə Luwə a sɔl mede.
23308	MAT 5:5	Majɨ-kur e lə njé kɨ sɔli lɔm lɔm, tadɔ Luwə a adɨ-de dɔnangɨ kadɨ-kare tɨ.
23309	MAT 5:6	Majɨ-kur e lə njé kɨ ɓo ra nḛ kɨ go ndu Luwə tɨ e mede tɨ, tadɔ lo ti ə a ɨngəi tɔgɨ.
23310	MAT 5:7	Majɨ-kur e lə njé kɨ ɨsɨ ooi kəm-to-ndoo lə dɨje, tadɔ Luwə a ra səde majɨ.
23311	MAT 5:8	Majɨ-kur e lə njé kɨ mede e kare dɔ Luwə tɨ, tadɔ a ooi Luwə kɨ kəmde.
23312	MAT 5:9	Majɨ-kur e lə njé kɨ ɨsɨ sangi rəbɨ lapɨya, tadɔ a ɓari-de ngan lə Luwə.
23313	MAT 5:10	Majɨ-kur e lə njé kɨ dɨje ɨsɨ adi-de ko̰ mbata nḛ ra kɨ dana, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ya̰de.
23315	MAT 5:12	Ɨrai rɔnəl, ɨtɨləi kole, tadɔ nḛ kɨgə go jisi e ngay dɔra̰ tɨ. *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, kɨ rai kɨlə kəte no̰si tɨ, ɨngəi ko̰ kɨn be tɔ.
23316	MAT 5:13	«Səi ə səi katɨ kɨ dɔnangɨ tɨ. Nɨngə kɨn ə mba̰ katɨ goto ə, dəw a ra ban ə kadɨ a təl ade mba̰ gogɨ ɓəy ə? Maje goto ngata; a ɓuki-e kɔ gɨdɨ lo tɨ kadɨ dɨje njɨyəi dɔ tɨ par ngata.
23318	MAT 5:15	Dəw a re kɨ lambɨ kəy ə dəbɨ ngo dɔ tɨ al. A ɨndə dɔ nḛ tɨ taa mba kadɨ dɨje kɨ me kəy tɨ pətɨ ooi lo.
23319	MAT 5:16	Be tɔ ə, sɔbɨ kadɨ adi dɨje pətɨ ooi kunjɨsi me nḛ ra kɨ majɨ tɨ. Lokɨ ooi nḛ rasi kɨ majɨ nɨngə, a ɨləi tɔjɨ dɔ Bawsi Luwə tɨ kɨ ɨsɨ dɔra̰ tɨ.
23320	MAT 5:17	«Sɔbɨ kadɨ ɨgai təkɨ m-re kadɨ m-bujɨ ndu-kun je lə *Mojɨ ə se ta lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ al. M-re mba bujɨ-de al, nə m-re mba tɔl tade yo.
23321	MAT 5:18	Təkɨ rɔjetɨ, m-əl səsi, kəte no̰ kadɨ dɔra̰ əi kɨ dɔnangɨ kɨn a gotoi kɔ, ngon ku ta kɨ ndə̰y be, ə se ngon ndajɨ madɨ kɨ me ndu-kun tɨ lə Luwə kɨ ndangi kɨ dəw a ɔr kɔ goto. A to be bɨtɨ kadɨ nḛ je pətɨ kɨ ndangi me tɨ rai nḛ.
23322	MAT 5:19	Dəw kɨ al dɔ ngon ndu-kun kɨ ndə̰y be dan made je tɨ, ə ndo dɨje kadɨ rai təkɨ e ra-n be tɔ ɓa, a e kɨ du ngay me ɓeko̰ tɨ kɨ dɔra̰ tɨ tɔ. Nə dəw kɨ təl rɔne go tɨ, ə ndo dɨje, a e kɨ bo me ɓeko̰ tɨ kɨ dɔra̰ tɨ.
23324	MAT 5:21	«Səi, ɨgəri majɨ təkɨ ndu ta əl kaje je ə nə: “A ɨtɔl dəw al, dəw kɨ tɔl madɨne ɓa, sɔbɨ kadɨ awi sie no̰ njé gangɨ ta je tɨ.”»
23325	MAT 5:22	Nə mi m-əl səsi: «Dəw kɨ ra wongɨ kɨ ngokone, sɔbɨ kadɨ awi sie lo gangɨ ta tɨ; dəw kɨ tajɨ ngokone “mbə”, sɔbɨ kadɨ awi sie lo gangɨ ta tɨ kɨ bo lə Jɨpɨ je, ə dəw kɨ ɓa ngokone “ma”, sɔbɨ kadɨ ɨləi-e me por tɨ lə su.