24285	MRK 1:1	Weni na Yesu Keriso, Meimeituwa natuna, Varana Beibeina ikarei.
24286	MRK 1:2	Ivi karei, Meimeituwa ina kikiverena* Aisaiya kununa kava igirugirumi na Meimeituwa ina buka kamonai, evavavo bo, “Ke kitai, kununa aku wasawasa ana ki tawayei ma am keta ina vo kavikaviyei.
24287	MRK 1:3	Wasawasa edimadima dobututu wai evavavo bo, ‘Bada ina piti kubina ko vokavikaviyana, ina keta kovo manimaniniya ma ina yawara.’”
24288	MRK 1:4	Vagheina ma wasawasa Jon ipiti rava ivivi towasamaghisi* dobututu wai ma Meimeituwa varana ivivi debei rava kurisi ivavavo bo, “Kota viremi ami berabero wai ma ami bera bero Meimeituwa ina nota kuputemi. Nuke taku ani towasamaghimi* na ini matakira da ami bera bero kone kuputei.”
24289	MRK 1:5	Ma rava tupasi yavu dobu Jiudia ma Jerusalem sinenai ikasibau Jon iti yanei. Maranai asi bera bero ivi debei, touna ivi towasamaghisi* Jodan yokowinai.
24291	MRK 1:7	Ma rava iki kisi ma ivavavo bo, “Muriku wai sago epitipiti, touna na ighe sasara iya taku nuke. Taku na iya kovokovoghina da ana tepika kana kae vopapara ghuravina ana vo tariya.
24293	MRK 1:9	Touna maranai, Yesu Nazaret yai ipiti Galili sinenai ma ipiti Jon kurina, ma Jon ivi towasamaghi Jodan yokowinai.
24294	MRK 1:10	Ma maranai yokowai igheghe tawayei, ikita da kunuma itamotaweyana, ma Kanuma Vokuwayina kitana kama gabubu isoru ku tepana.
24295	MRK 1:11	Ma pona kunuma yai ikasibau Meimeituwa ivi sisiya ivavo bo, “Tam na natuku, aku nuwa yuyuna ma ai gheghena kiraki yem.”
24297	MRK 1:13	Mara foti dobututu wai imake ma Seitan ivovo rubui. Touna na ghamoghamo kwakokwakosi sanasi yai imakemake nani dobunai, ma Meimeituwa ina aneya iruru koyaghi.
24298	MRK 1:14	Keivavo Herod, Jon Touvitowasamagha* ku dibura itawana runi, ma murinai Yesu inae ku Galili ma Meimeituwa varana idimedimei rava kurisi.
24299	MRK 1:15	Ivavavo bo, “Meimeituwa mara itereterei na isegha! Meimeituwa ina Koyaga Yawasa Kuvouna ina rava kubisi na namada weni. Tami ami bera bero kone kuputesi ma varana beibeina ko tumetumei.”
24300	MRK 1:16	Mara sago maranai Galili yawawina magaminai iyawayawara, ma tiya touyebayebaghisi* ruwa ikitasi, Saimon ma teina kiki Anduru, yawawai* iweiweito.
24301	MRK 1:17	Ivi sisiya kurisi ma ivavo bo, “Ko piti, ko wagise ku. Ma ani beyemi da rava kona konasi da ina tumetumeku kama iki makava tiya ko konakonasi na nuke.”
24303	MRK 1:19	Ma nuke berokikina ine riya magamai kava, Sebedi natunatuna Jems ma Jon asi waga kamonai asi weito iwouwoura munamunagha na ikitasi.
24304	MRK 1:20	Ma, mara sago kava ighore kurisi ivavo bo, “Ko wagiseku.” Vagheina ma asi mamai waga kamonai ina toubagibagi meiteni ine kuyowesi ma iwagisei.
24305	MRK 1:21	Vagheina ma Yesu ma ina touvotaghotagho dobu ku Kapaniam isegha, ma maranai Sabati* isegha, Yesu dam Jiu asi vibeyebeyena ku numana irui ma giu ivi karei Meimeituwa varana rava kurisi.
24306	MRK 1:22	Igiugiu na kama rava sago ere maragasina, iya kama Mosese ina vigheiyena touvibeyebeyena* nuke, touna kubina rava ina giu ivi deiyei.
24308	MRK 1:24	Ma ivavo bo, “Am kayowana avai gwabiki yai, Yesu koto Nazaret? Ku piti wike kwa pupuniki bo? Asakovi da tam iyai, tam na Meimeituwa ina Vokuwayina.”
24309	MRK 1:25	Ma, Yesu ikawarupotei “Kevi yasamim! Koroto ke kasibu kuyowei.”
24311	MRK 1:27	Ma rava tupasi yavu ivi deiyena sasarei ma tousi mani ivi tupa vivirana meyesi ma ivavo bo, “Wena avai? Weni na giu vouna ere maragasina! Weni korotona na ina maragata imake da kanuma berosi, ina kawa rupotesi ma ivo teketekei!”
24314	MRK 1:30	Saimon rawananaki wavinena igubaga ikenakena, muyamuya iveiya ma mara sago kava Yesu ivi seghei.
24315	MRK 1:31	Ineru kuriya, imana iveiya ma ivowagui da ivo meiri. Mara sago kava muyamuya ivoterei ma kasi vavai ivo kavikaviyei.
24316	MRK 1:32	Namada ivivi kuririsi, ma yabodiri inene make maranai, rava gubagubagisi ma kanuma berosi itowatowasi na ipiti yesi Yesu kurina.
24318	MRK 1:34	Ma Yesu rava ipesari kirakai ivi yawasisi kasi gubaga bogeibogei ma kanuma berosi ipesari sasara ivi kasibunisi rava sinesi yai. Yesu kanuma berosi iya iti vagheinesi da ini sisiya, isakovi da touna na Meimeituwa natuna kubina.
24319	MRK 1:35	Boiboighi nubanubanai, dididibarinai, Yesu ikena vomeiri, numa ikasibu kuyowei ma ine seirana touna maniduma ivivi kawavenoveno.
24321	MRK 1:37	Ma maranai ipananai, ma ivavo, “Rava tupasi yavu itarakasiyanem!”
24322	MRK 1:38	Yesu, ikipotesi ma ivavo bo, “Ta nae ku meyagi gwabigwabitai, ma taku Meimeituwa varana rava ana giunisi. Iyamna na touna kubina apiti.”
24324	MRK 1:40	Mara sago koroto sago gubaga bero tomatomana lepera* iveiya. Ipiti Yesu kurina ma kae tupina iru tonai maghinonai ma ivi weno kuriya ma ivavavo bo, “Tam na kovokovoghina kwa beraku da ana seyaseya, mike da am kayowana.”
24325	MRK 1:41	Vagheina ma Yesu iru nuwayakapowei, imana ivo roroni ma ivotovoni ma ivavavo bo, “Vagheina, aku kayowana. Tam ku seyaseya!”
24326	MRK 1:42	Ma mara sago kava koroto nininai gubaga ikovi, ma ibeibai meme.
24327	MRK 1:43	Bade Yesu ikikiraki yei, “Ke nae.
24328	MRK 1:44	Rava iya kwi seghesi da taku avai aberai. Ke nae maninina prist*kurina ma kwi beye meyem. Ma banuwara ina suwaghi ku yawasa kubina, Mosese ina vigheiyena nuke evavavo da touna rava ini matakiresi da tam ku seyaseya kubina.”
24329	MRK 1:45	Touna Yesu ponana iya iti yanei, ma ikasibau rava ivi segheseghesi avai itupuwa kurina ma varana dobu yavu inununui. Touna berana kubina Yesu iya kovokovoghina debanai ita rurui ku meyagi, bade inene seiseirana touna maniduma ma rava dobu tupana yavu ipitipiti kuriya.
24330	MRK 2:1	Yesu ma ina touvotaghotagho ivovira meme ku Kapaniam. Mara visa murinai rava ivi yanei da Yesu na numai,
24331	MRK 2:2	ma rava ipesari sasara nake iriyei, da wasa kegha numa sinenai bo matamkwetai. Yesu Meimeituwa varana igiugiunisi.
24333	MRK 2:4	Numaduba irakata sasara da iya kovokovoghina korotona ita piti yei Yesu kurina, vagheina ma wawanai itu tete ighai ku vovo ma vovo ivo rikarikai. Yesu vovonai ma imakemake na. Gavogavo vovo wai iberai ikovi, koroto bakobakona nigharai ghuravai ivi soruni, Yesu ku dogarina.
24334	MRK 2:5	Yesu asi tumetume ikitai, ma ivavo koroto bakobakona kurina, “Natuku, am bera bero anota kuputei.”
24337	MRK 2:8	Mara sago kava Yesu ina kanuma ikasi beyei da tousimani avai ivivi nuwatetei, ma ikisi bo, “Avikubina nuke koi nuwatete?
24338	MRK 2:9	Meni itekateka: Mike da ata vavo koroto bakobakona kurina, ‘Am berabero anota kuputei,’ bo mike da ata vavo, ‘Ke vomeiri ma am nighara ke kavari ma keyawara’?
24339	MRK 2:10	Ani beyemi da kona kitai da taku na Koroto Keimatana*, ma maragata gwabikuwai da berabero ana nota kuputesi.” Bade koroto bakobakona ikiya,
24341	MRK 2:12	Koroto ivo meiri, ma mara sago kava ina nighara ikavari, ma inae, numaduba matasi yai. Tupasi yavu ivi deiyei, ma Meimeituwa ivo epaepae ma ivavavo bo, “Iya meyana bera sago weni nuke kata kitai!”
24343	MRK 2:14	Ineriya maranai koroto sago kana wava Livai, Alfias natuna, ikitai. Ina makemake yai imakemake ma taks* iragaragau Rom asi gabeman kubina. Yesu ikiya, “Ke wagiseku ma kwi aku vi touvotaghotagho.” Vagheina ma ivo meiri da ine yavuyavu.
24344	MRK 2:15	Touna murinai, Yesu ma ina touvotaghotagho Livai ina numai ikamkam, taks* touragunisi ma bera bero ravasi meiteni, bade tousi Yesu iwagiwagisei nake ma wike.
24345	MRK 2:16	Mosese ina vigheiyena touvibeyabeyena* ruwamtousi, tousi na Parisi*. Yesu ikitai taks* touragunina* ma bera bero ravasi meiteni ikamkam yavuyavu. Touna kubina Parisi* ina touvotaghotagho ikisi, “Avikubina taks* touragunisi* ma bera bero ravasi ruwamtousi meiteni ekamkam?”
24346	MRK 2:17	Yesu touna ivi yanei, ma ivi sisiya kurisi, “Bunama ravana na iya rava yawayawasisi kubisi ita piti. Kegha, bunama ravana na rava gubagubagisi kubisi ipiti.” Ma ivi sisiya kurisi, “Taku iya ata piti da rava beibeisi ani yawasisi ma apiti da bera bero ravasi kubisi.”
24347	MRK 2:18	Mara sago Jon ina touvotaghotagho ma Parisi* ruwamtousi asi dam ivivi siya. Rava ruwamtousi ipiti Yesu kurina ma ivi sisiya kurina, “Jon ina touvotaghotagho ma Parisi* asi touvotaghotagho isiya. Ma am touvotaghotago avikubina iya ita vivi siya?”
24348	MRK 2:19	Yesu ivavo kurisi, “Maranai tavine vouvou korotona, ina rava meiteni na kara iya ini siya, tousi nuke bo? Maranai tousi meiteni, tousi iya kovokovoghina ini siya tousi inuwa beibai sausau kubina.
24349	MRK 2:20	Ma maranai mara ina segha, tavine vouvou korotona ina vei tawayei, ma nani maranai ini siya, tousi ini nuwaboya kubina.”
24350	MRK 2:21	Bade ivavo, “Taku bera vouna apiti yei, ma iya iti kovokovoghana ami bera wadubosi meiteni. Rava iya iyai gara vouna ina veiya ma gara wadubona tamo sikana ina popopotai, mike da nuke ina berai na gara vouna ini teiteinana na gara wadubona ina ta sikai, ina berai na ina ta sika nabanabai.
24351	MRK 2:22	Bade nuke, iya iyai wain vouna ku wainkwapira* katamanina ina terei. Mike da touna ina berai, na nani wainkwapirina ini kwata. Iya kovokovoghina ita ta nabai maranai wain ipuropuroi. Avai ina tupuwa na wain ma wainkwapira* ini bero ruwasi! Kegha, rava wain vouna na ku wainkwapira* vouna ku sinena ina terei!”
24353	MRK 2:24	Parisi* ruwamtousi ivi sisiya kurina maranai ikitasi nuke iberabera, “Ke kitai! Aki vigheiyena bagibagi Sabati* yai ivi ghaiyei. Avikubina tousi evovo bagibagi?”
24354	MRK 2:25	Ikipotesi ma ivavo bo, “Tami kade meyana ko siyavi bo kegha Devida avai iberai maranai ina yaraga meiteni kam isiraghe ma ivoyadagha? Touna ko siyavi na, avikubina iyamna iya koti nuwa vitetei?
24355	MRK 2:26	Devida Meimeituwa ina numa iruni maranai Abaiatar nana prist* gheghena ma ivi bagha da parawa kubina. Prist gheghena parawa visana iverei. Nani parawina na parawa tarapaparina. Prist kava nani parawina ina kaniya, bade Devida visana ikaniya. Ma nuke parawa ruwamtousi ina yaraga iveresi. Bade nuke Meimeituwa iya ita notai da touna ita bero!”
24356	MRK 2:27	Yesu ivi sisiya kurisi iteretupe meyei, “Meimeituwa Sabati* iterei na rava vowagusi kubina! Ma iya rava ita yamonisi da Sabati* kubina!
24357	MRK 2:28	Vagheina notana weni nuke: Touna kubina ina Koroto Keimatana* nana Bada, bade Sabati* badana!”
24358	MRK 3:1	Mara sago Yesu dam Jiu asi vi beyebeyena ku numana irui meme, ma koroto ima sirasiraghena na imakemake na ikitai.
24359	MRK 3:2	Parisi* ruwamtousi asi kayowana da iti waroi, ma ikitakita nunura bubuni da ita kitai koroto ima sirasiraghena iti yawasi Sabati* yai.
24360	MRK 3:3	Ma Yesu koroto ima sirasiraghena ikiya, “Ke meira riya rava maghinosi yai kwa meiri.”
24361	MRK 3:4	Bade nani ravasi ivi taraviresi ivavo bo, “Avai ita vigheiyena ivagheineta da Sabati* yai ta berai: Bera beibina ta berai bo bera berona ta berai? Bo ti yawasa bo ti siraghena?” Bade iya iyai ita ki potei.
24362	MRK 3:5	Ma ere nuwaghisina ikita kwavikwavivirosi. Tousi nuwanuwasi ibagibagi sasara, ma touna kubina Yesu nuwanuwana ibero. Bade ivavo koroto ima sirasiraghena kurina, “Imam keta roroni.” Ma imana ita roroni ma iyawasa.
24364	MRK 3:7	Yesu ma ina touvotaghotagho meiteni ine seirana yawawa* ku magamina, ma numaduba Galili yai iwagisei. Rava ipesari sasara Yesu bera iberaberai na varana ivi yanei, ma vagheina ma rava ipiti kuriya Jiudiai, Jerusalem yai, Idumeai, ma dobu tupana yavu idamana Jodan nevaneva nai ma ighae Taiya ma Saidon ririvisi yai.
24366	MRK 3:9	Rava ipesari sasara ivi yawasisi, ma nuke rava gubagubagisi ivivi vo duduwana da ita votovoni kubina. Vagheina ma rava igugugu sasarei kubina ina touvotaghotagho ikisi da waga sago ita kitai da iti yapakei.
24368	MRK 3:11	Meni dobunai kanuma berosi ikitakitai na kae kunukununai itawatawayesi ma iruru kwatu kurina, “Tam na Meimeituwa natuna!”
24370	MRK 3:13	Yesu ighe koya ku tepana ma ina kayowana korokorotosi ighoresi ipiti kuriya, ma ipiti kurina.
24371	MRK 3:14	Korokoroto asi vi 12 ivinesi da ita ta gwabiya ma ivi wavasi aposol*. Ivavo kurisi, “Aku kayowana da tami kona ta gwabiku, ma muriyai ana kitawayemi kona ka sibau da varaku rava kona ki veresi.”
24374	MRK 3:17	Sebedi natunatuna Jems ma teina kiki Jon, Yesu ivi wavasi Boanejas (touna iyamna na ‘warikeyakeya natunatuna,’)
24375	MRK 3:18	Anduru, Pilip, Batolomiu, Matiu, Tomas, Jems, Alfius natuna, Tadius, Saimon na Selot
24377	MRK 3:20	Ma bade Yesu ma ina touvotaghotagho ku numa sinena irui, ma bade numaduba iriyei, ma tousi iya kovokovoghina da ita kam.
24378	MRK 3:21	Maranai ina dam nuke ivi yanei kubina na ivavo, “Isanene bo,” ma ivo meira da ita nae matepona ita vowai ma ita ruteni.
24379	MRK 3:22	Touvibeyebeyena Mosese ina vigheiyena yai ruwamtousi Jerusalem yai isoru ma ivavo bo, “Touna na kanuma berosi asi bada Bielsibab ibadebadei! Touna ina maragatai Yesu eberaberai da kanuma berosi ikasibunisi.”
24380	MRK 3:23	Ma Yesu ighoresi ma meibai ivi sisiya kurisi, ivavo bo, “Ikimakava Seitan ita berai da Seitan iti kasibuni?
24385	MRK 3:28	Weni na sisiya keimatana akiki bubunimi. Meimeituwa kara kovokovoghina rava avai eberaberai, isisiya wapawapa bo igibowa rava kurisi na ina nota kuputei.
24386	MRK 3:29	Ma bade rava iyai Kanuma Vokuwayina ini gibowei, Meimeituwa kara iya kovokovoghina ina nota kuputei ma ina bera bero ina make vaghata.”
24387	MRK 3:30	Yesu weni nuke ivi sisiya kanuma berosi ivivi ka sibunisi na Kanuma Vokuwayina ina maragatai, ma tousi na ivivi sisiya wapawapa ma Kanuma Vokuwayina ivivi gibowei* kubina rava ivavavo bo, “Kanuma berona itowai.”
24388	MRK 3:31	Ma bade Yesu ina maduwa ma teiteina yoghoyogho isegha ma matarai ivivi meiriyana, ma rava sago ikitawa yei da Yesu ita kiya da ita kasibau kurisi.
24389	MRK 3:32	Numaduba irakata sasara Yesu imake garigariya, ma nani ravasi ikiya, “Am maduwa ma teiteim yoghoyogho matarai ma enegwanegwam.”
24390	MRK 3:33	Iki potesi ma ivavo, “Aku maduwa ma teiteiku yoghoyogho na iyavo?”
24391	MRK 3:34	Bade ikita kwa viviro rava kae kunukunu nai imakeni, ma ivavo bo, “Kovi yana! Weni na aku maduwa ma varevaresiku!
24392	MRK 3:35	Iyavo Meimeituwa ina keta ekivikivini na varesiku, novuku, ma aku maduwa.”
24393	MRK 4:1	Yesu giu ivi kare meyei Galili yawawina ririvinai. Rava damsi inae ina giu ivivi yanei, numaduba irakata sasara kubina da ku waga ivo geru da kamonai imake yawawa* tepanai, ma rava yawawa* kawa ririvinai imeirini.
24394	MRK 4:2	Yesu meibai ivi sisiya, bera tupana yavu igiugiunisi.
24395	MRK 4:3	Yesu meibai ikisi. Ivavo bo, “Weni kovi yanei. Koroto sago, ina dowa ina kupurai iuwata yavui, ma pesi ivo suwasuwaghisi.
24396	MRK 4:4	Pesi ruwamtousi na ketaki yai iririgha, da kiu ipiti da ikam yavusi.
24397	MRK 4:5	Pesi ruwamtousi na dowa kimakimarinai iririgha, ma nani pesisi mara sago kava igogo,
24398	MRK 4:6	bade ramramsi na itukemakema wota, maranai yabodiri iraranisi, na iberasi da isiraghe.
24399	MRK 4:7	Pesi ruwamtousi inamona tonatonasi yai iririgha, ma inamona igogo ighae da iruputanisi ma iya iti yam.
24401	MRK 4:9	Ma ikisi, “Mike da tinimi emakemake na avai akikimi na kovi yanei.”
24402	MRK 4:10	Mara sago, Yesu ina touvotaghotagho* asi vi 12 ma rava ruwamtousi kava meiteni ma ivi taravirei meiba kubisi.
24403	MRK 4:11	Yesu ikipotesi ma ivavo, “Tami kava avi vagheinemi da Meimeituwa ina kasibeyemi da vara kena gavugavuna koni seghani Meimeituwa ikarei da rava ina koyaghisi yawasa vounai. Touna rava wapawapa kara iyamna iya ina sakovi, meibai kava ana vivi sisiya.
24404	MRK 4:12	Nuke ana berai da tousi sisiya katakatamanisi Meimeituwa ina kikiverena* kununa kava igirumi na ina tupuwa, ‘Tousi ina kita ma ina kita ma kara iya ina vo modiya, Ini yana ma ini yana ma kara iya ina sakovi, Bo mike da asi bera bero ina ne kuputei na ana nota kuputesi.’”
24405	MRK 4:13	Yesu ivi tarakasi yanesi, “Avai? Iya kota sakovi da meiba iyamna avai. Mike da weni meibina kovi pupuwei na kara iya meiyana meiba sago kona sakovi.
24407	MRK 4:15	Rava ruwamtousi na bagibagisi kama ketaki nuke. Vara ivi yanei, ma kegha da Seitan ipiti da nai varana iveitawayei.
24409	MRK 4:17	Mike da ramramsi kegha, na iya ina make guri. Maranai nuwaboya bo berabero ipiti iyamna nani varana kubina, mara sago kava ina basara.
24410	MRK 4:18	Rava ruwamtousi na kama dowa meni dobunai inamona tonatonasi igogo. Weni ravasi vara ivi yanei,
24411	MRK 4:19	bade tousi weni yawasina ivi nuwaboyei, mane ma purapura nuwanuwasi iveiya ma nani purapurasi varana iruputanisi, ma iya iti yam.
24412	MRK 4:20	Ma dowa beibeina na kama rava iyavo vara ivi yanei ma iveiya ma ivi yam bubuna, ruwamtousi 30, ruwamtousi 60 ma ruwamtousi na 100.”
24413	MRK 4:21	Yesu ivi sisiya kurisi, “Rava tapa ipiti yei da siripu gaburinai bo vatara gaburinai ita terei, bera nuke bo? Kegha. Tapa kana makemake tepanai iterei.
24416	MRK 4:24	Ma ivi sisiya kurisi, “Kovi yana bubuna avai kovi yanei. Kovi yana kamowa ma kona sakova bubuni ma bade nuke, ipesari sasara kona sakovi.
24417	MRK 4:25	Touna kubina mike da aku sisiya ko vomodiya na, Meimeituwa ina vere kirakiyemi. Ma iyavo ivivi yanei ma iya ita vomodiya na tupana ini wapai.”