23217	MAT 1:4	Jaabo Aram seemevauhi Aminadaco. Jaabo seemevauhi Naaso onooboco. Jaabo seemevauhi Salmon onooboco.
23219	MAT 1:6	Jaabo Isai seemevauhi aivojɨɨbo Davidco. Jaabo aivojɨɨbo David taabau Betsabe onoogo. Jaago Uria onoobo taabaco udumɨtɨɨcɨugo Salomon onooboco seemevauhi.
23220	MAT 1:7	Jaabo Salomon Roboan onooboco seemevauhi. Jaabo seemevauhi Abia onooboco. Jaabo Abia seemevauhi Asa onooboco.
23224	MAT 1:11	Jaabo seemevauhi Jeconia onoobo, bu inahabomɨ icamoco Israel cuumimɨnaaco Babilonia jiinɨjevɨ asatyuudɨɨhivɨ.
23225	MAT 1:12	Jaanobuunatɨ Jeconia seemevauhi Salatiel onooboco. Jaabo seemevauhi Zorobabelco.
23226	MAT 1:13	Jaabo Zorobabel seemevauhi Abiud onooboco. Jaabo seemevauhi Eliaquim onooboco. Jaabo seemevauhi Azor onooboco.
23227	MAT 1:14	Jaabo seemevauhi Sadoc onooboco. Jaabo seemevauhi Aquin onooboco. Jaabo seemevauhi Eliud onooboco.
23228	MAT 1:15	Jaabo Eliud seemevauhi Eleazar onooboco. Jaabo seemevauhi Matan onooboco. Jaabo seemevauhi Jacob onooboco.
23230	MAT 1:17	Jaamaño Abraham iicaunotɨ David ifiivuunovɨ icamo fahuseecɨ siino igueenemeheje ɨdɨɨmobacajeva. Jaanotɨ bu siino tonoodɨbacajevaro, bu israelmɨco babiloniamɨ iguiinonɨumoro aamocasiunovɨ. Jaamo nanivamɨnaaco iicanɨcɨbadɨ. Babilonia jiinɨjevɨ satyuumo. Jaanotɨ bu siino tonoodɨbacajeva nigacɨtɨ jari Cristo fiivuuhi.
23231	MAT 1:18	Jillɨ Jesucristo fiivuuhi seejɨ Maria Joseque itajevaqui icacuuhi. Jaarugo diibomahi iicautɨnaacaro seemene ijeebɨɨfaño icacuuhi Moocaani Gaija mitya noojɨri.
23232	MAT 1:19	Jaanaa Jose aijɨ ijeebɨɨ imino iicahicaumaño imuguutɨɨbo miyamɨnaaco diigo tollɨ iicaunoco uguubusunoco. Jillɨ llɨɨvɨ diigotɨ gaajacɨratɨno idugaavequi omoonɨjiruno,
23234	MAT 1:21	Jaasee ifiivoseeque Jesutɨ momonɨ. Jillɨ diibo momo icaji diibo cuumimɨnaaco iimitɨtɨ ataajasujiibo iicamaño, nooboro.
23235	MAT 1:22	Jillɨ icauno johono Moocaani ihiimaamɨnaafi Isaia onoobofeenedɨ unuuno imiyacafetequi:
23236	MAT 1:23	Bagocaja ohoovagoro seemevajigo. Jaabo momoji, Emanuel, nooboro. Jaano jino momo Emanuel onoono: Moocaani mɨɨhaivɨ gasecuhi, eneejiruno.
23239	MAT 2:1	Jaabo Jesu fiivuuhi Belen onoocuumivɨ Judea jiinɨjevɨ. Jaasumi Herode onoobo toojiinɨje aivojɨɨbou. Jaanaa Jerusale cuumivɨ gaseumo oriente aamɨjɨtɨ asaaumo maaimomɨ gaseuhi.
23240	MAT 2:2	Jaamo dilluuhi: ¿Cuuca iicaabo judiomɨ aivojɨɨbo ifiivoobo? Mɨɨro mɨɨhai orientetɨ imeecɨrɨgaico maatyɨmemere jino masaahi diiboco mihimovamo, noomoro.
23241	MAT 2:3	Diito jillɨ unuunoco ihaivojɨɨbo Herode uguubuuboro nɨjɨ nɨjɨ minifutuuhi, bu paryɨ Jerusale cuumi miyamɨnaa icano.
23242	MAT 2:4	Jaaboro ihaivojɨɨbo paryɨɨcɨno sacerdotemɨ aivojɨtoco ucuuhuvauboro, bu Moise tajɨɨbaco miyamɨnaaco ɨjɨɨbeguefimoco icano ucuuhuvauboro diitoco dilluubo: ¿Naa, conoovɨ fiivejiibo Cristo? nooboro.
23243	MAT 2:5	Jaanegui nuumo: Belen de Judeavɨ fiivejiibo tollɨ nooboro Moocaani iimaamɨnaafi caatɨnɨuhi:
23244	MAT 2:6	Ɨɨjoho Belen Juda jiinɨje cuumi, aivo obocɨgotɨrucuumi, bu toojiinɨjeo aivojɨtoguiinovɨ diicarahi. Jaarunaa Moocaani bocɨgusuhi. Mɨɨro difañotɨ aivojɨɨbo fiiveji taacuumimɨnaa israelmɨnaaco eteemejiibo, noono, noomoro.
23245	MAT 2:7	Jaanoma iicaubo Herode diito maaimomɨco toovono ucuuhuvauboro imino dilluuhi diitoco imeecɨrɨgaico cofucu aatyɨmeunoco.
23246	MAT 2:8	Jaaboro diitoco Belen cuumijaa agalluuboro nuubo: Tahɨ mofoo. Jaamoro imino midillu toosee iicamañoco. Jaamo mahatyɨmedɨ uco mɨjɨɨbogo uujoho bu tollɨro imetequi, nooboro.
23247	MAT 2:9	Jillɨ nooboro diitoco maaimomɨco ihaivojɨɨbo ɨjɨɨbuguuneri fuumo. Jaanaaca diibo imeecɨrɨgaico aamɨjɨtɨ aatyɨmeubo diito ɨmega feehicauhi. Jaanofeenevɨ jari imeecɨrɨgai samañovɨro minifutuuhi toosee iicaunohallɨvɨ.
23253	MAT 2:15	Tahɨ icaumo Herode iguijeveutɨnohachuta. Jillɨ icauno Moocaani ihiimaamɨnaafifeenedɨ unuuno imiyacafetequi: Egipto jiinɨjetɨ Taseemeneque cuuhuvaji, unuuno.
23254	MAT 2:16	Jaanaaca Herode maaimomɨ diibo iijɨco agañɨɨunoco agaajacɨuboro sihidɨ sɨfiiratuubo. Jaaboro seemeque paryɨɨcɨno gaisiraicɨsuubo mificabacɨtɨ guiinovɨ iicaumoco paryɨ Belen cuumiri icaumo seemeque, bu paryɨ ihallɨdɨ iicaucuumije miyamɨnaa seemeque icano, maaimomɨ diiboco unuusumi paryɨ ifiivuusehejeque.
23255	MAT 2:17	Jillɨ miyaavuuno, Moocaani iimaamɨnaafi Jeremia acaatɨnɨuno:
23256	MAT 2:18	Guubuvusuno ico Rama onoohɨgovɨ ataacasino sihidɨ ɨjɨjovoonɨno; Jaago Raquel iseemeque ataago. Jaago imogotɨhi diigoco ajacusunoco ochoomocɨnɨcuuneguiiha, nooboro.
23258	MAT 2:20	Goova gañiivoobo seemeneque seejɨma dɨɨcɨɨbo dojɨcuvɨro duhuumi Israel jiinɨjevɨ guijevecuumo seemeneque agaicaauguehicaumo, nooboro.
23259	MAT 2:21	Jaanegui Jose agañiivuuboro tooseeque seejɨma satyuuhi Israel jiinɨjejaago.
23260	MAT 2:22	Jaarunaa Arquelao onoobo caanibuuna Judeavɨ aivojɨɨbotɨ iicaunoco Jose agaajauboro tahɨ ufuunoco iguiubo. Jaaboco tɨgafañodɨ ɨjɨɨbuguunoma iicaubo Galilea jiinɨjejaagovɨro fuubo.
23261	MAT 2:23	Jahɨgo ɨɨfutuudɨ Nazare cuumivɨ icatuubo. Jillɨ icauno Moocaani iimaamɨnaa unuuno imiyaavequi: Jesu Nazareoobo, noocɨnɨji, unuuno.
23262	MAT 3:1	Tusumi Jua Nitɨmɨnaafi saauhi Judeatɨ iicano sɨcaihɨgovɨ jɨɨbogooboro jillɨ neehicauhi:
23264	MAT 3:3	Jaabo jaanɨ Jua, johono diibotɨ Moocaani iimaamɨnaafi Isaia jillɨ nooboro acaatɨnɨubo: Saatoho ico guubuvusuhi sɨcaihɨgotɨ ocoovadiicɨnɨno: Moocaani jɨɨhaico mihimibachu; sano tɨcovoro jɨɨhaico meheetavo, onoono.
23265	MAT 3:4	Jaabo Jua gaachehuu camellomɨ ijeene eetavotau. Jaabo machutahicau chahacamɨ, bajɨo iimɨ icanoro.
23266	MAT 3:5	Jaaboco uguubunɨcɨvamo saahicauhi Jerusale cuumitɨ. Paryɨ Judeao jiinɨjemɨnaa, bu Jorda teehi fiitɨno iicano jiinɨjemɨnaa icamo diiboco uguubunɨcɨvamo.
23273	MAT 3:12	Jaabo usefaño ipala icacuuhi. Jaaneri itrigoco iimibachuuboro ibeevaco aicujiibo. Jaaboro itrigo noovataco igranerofaño ficujiibo. Jaaboro ibeevanoco jɨgasujiibo ufucuro ajabaavejitɨno cɨɨjɨgaifaño.
23274	MAT 3:13	Jaanaaca Jesu saauhi Galileatɨ Jorda onoohijaago Jua iicauhɨgo diiboco Jua initɨqui.
23275	MAT 3:14	Jaarunaaca Jua itɨconɨ imuguutɨhi. Jaaboro Jesuco nuubo: ¿Uco naha ɨɨjoho nitɨjirahi mɨllɨtɨ bu ɨco uujoho nitɨjirahi? nooboro.
23276	MAT 3:15	Jaarunaa Jesu diiboco nuuhi: Jaafa jisumihiica tollɨ icano, tollɨ Moocaani atajɨɨbanoco imino momoonɨqui, nooboro.
23277	MAT 3:16	Jaadɨ Jesuco initɨubo iteehifañotɨ iinovaubacaro niqueje faayacafutuuhi. Jaanofañotɨ Jesu atyɨmeuhi Moocaani Gaija nimɨihubadɨ jeevaabo diibohallɨvɨ iniitovaunoco.
23281	MAT 4:3	Jaaneguiiha ihɨjɨ Jesujaa asaauboro diiboco nɨsuvauhi jillɨ nooboro: Miyaano Moocaani Seemene idiicahachiijɨ jiba guiisibaco tajɨɨba maahunotɨ iminifetequi, nooboro.
23282	MAT 4:4	Jaarunaa Jesu diiboco iimusuuhi: Mɨɨro Caatɨnɨhaame neehi: Ɨdɨɨnoro maahu sefari miyamɨnaafi icajitɨhi, tollɨro bu Moocaani iijɨ sefari icajiibo, noono, nooboro.
23283	MAT 4:5	Jaadɨ ihɨjɨ Jesuco satyuuhi iimino Jerusale cuumihallɨvɨ. Jaaboro diiboco caamovono ficuubo Moocaani iija niibahucu nijequevɨ.
23284	MAT 4:6	Jaaboro diiboco nuubo: Miyaano aivo Moocaani Seemene idiicahachiijɨ juugatɨ baavɨ casiniivo. Mɨɨro Caatɨnɨhaamefaño noono: Moocaani itoomomɨnaaco tajɨɨbaji ɨco iteemequi ihusenehallɨvɨ ɨco gaayɨcɨnɨjimo. Jaabo guiisiba sefavɨ ditɨhaiño aivovotɨno iicaqui, noono, nooboro.
23285	MAT 4:7	Jaanegui Jesu diiboco iimusuuhi: Mɨɨro tollɨro noono Caatɨnɨhaamefaño: Moocaanico nɨsudino, noono, nooboro.
23290	MAT 4:12	Jaanaa Jesu guubuuhi Jua cɨvojafaño iicaunoco uguubuuboro fuuhi Galilea jiinɨjevɨ.
23291	MAT 4:13	Jaaruubo Nazare cuumivɨ icautɨɨboro ufuubo icatuuhi Capernau cuumivɨ, Zabulon, Neftali icamɨsi jiinɨje onoohɨgo muuaijɨniri iicaucuumivɨ.
23292	MAT 4:14	Tollɨ icauno, Moocaani iimaamɨnaafi Isaia acaatɨnɨuno imiyaacafetequi:
23293	MAT 4:15	Zabulon jiinɨje, Neftali jiinɨje icano muuaijɨnidɨ iicano jɨɨhairi, Jordantɨ aamɨjɨjaagovɨ, Galilea iicahɨgo judiomɨ iicatɨmo iicahɨgo.
23296	MAT 4:18	Jaanaaca Jesu feehicauhi Galilea muuaijɨnidɨ. Jaabo atyɨmeuhi miimɨsiicɨ inahaboma icamɨsico. Saafi momou Simon onoobo bu samomou Pedro. Jaanotɨ saafi momou Andre onoobo. Jaamɨsi fiicɨmɨnaatɨsi iicaumaño isinɨcuuhuneri muuaifaño fiicɨhicaumɨsi.
23301	MAT 4:23	Jaabo Jesu fahɨgovadɨ Galilea jiinɨjeri feehicauhi faacuumiva sinagogajanofaño jɨɨbogooboro. Moocaani aivojɨ jɨɨbogo iimino jɨɨbogoco jɨɨbogooboro, bu fanoova guihuvaneri iguihuvamoco buheesuuboro.
23302	MAT 4:24	Jaanoco Jesuditɨ guubucuumo paryɨɨcɨno Siria jiinɨjeri. Jaamoro diibojaa sɨvaumo paryɨɨcɨno fanoova guihuvaneri iicaumehejeque fanoova aivoneri, bu emeimɨvatomehejeque, epilepsia guihuvari iicaumoco, bu idɨɨno isifañɨɨmehejeque icano. Jaamoco Jesu buheesuhicauhi.
23303	MAT 4:25	Jaaboco bucasihicaumo sihidɨ miyamɨnaa Galileaoto, bu Decapoli jiinɨje cuuminooto Jerusale cuumioteheje, bu Judea jiinɨjeoteheje, bu Jordan aamɨjɨjaagoteheje icamo.
23305	MAT 5:2	Jaadɨ Jesu tɨcovauhi diitoco ɨjɨɨbogoobo jillɨ nooboro:
23313	MAT 5:10	Imicani icamo Moocaani iimogonoco omoonɨnohallɨtɨ diitoco ɨjɨɨheveme. Diitononeji niqueje aivojɨ.
23314	MAT 5:11	Imicani amɨɨhai tahallɨtɨ amɨɨhaico miyamɨnaa aivonoono onoomoro ɨdaasuno omoonɨmo, amɨɨhaihallɨvɨ sɨcamañehejeque ɨjɨɨbocasimo.
23315	MAT 5:12	Jaasumi sihidɨ imo imo mihica, toono jaada ufucu niquejefaño sihidɨ jeevano ijaadaco magaayɨcɨji. Mɨɨro tollɨro amɨɨhai ɨmegavɨ iicaumo Moocaani iimaamɨnaaco ɨdaasuno moonɨumo.
23317	MAT 5:14	Amɨɨhai jiinɨje aachɨcɨnɨmɨnaa. Mɨɨro ifabaɨhallɨri iicacuumi toovono icatatɨhi.
23318	MAT 5:15	Bu jaabadɨro cuugahuco mɨnɨɨmoro siinerihallɨvɨ mafabaacutatɨhi. Jillɨro ofoovomañovɨ caamo mificutahi paryɨ jaahe iicamoco ihachɨcɨnɨqui.
23320	MAT 5:17	Uco mehesɨcɨnɨdino, Moise tajɨɨbaco, bu Moocaani iimaamɨnaa jɨɨbogoco icano finɨsuvaabo, noomoro. Jillɨ toono unuuno imiyacafetequi saahi.
23322	MAT 5:19	Jaamaño tajɨɨbatɨ sanoogayɨ ajashurunoco miyaano nootɨɨbo tollɨ omoonɨɨbo, bu jaaboro sitaaco tollɨro imitɨno imoonɨqui agaajasuuboco ufucu niquejefaño tollɨro jillɨ imɨhɨɨfoobotɨ noocafetejiibo. Jaanotɨ imityagooboro imino omoonɨɨboro sitaaco tollɨro imoonɨqui ijɨɨbogoobo ufucu niquejefaño aivo miyaabotɨ noocafeteji.
23324	MAT 5:21	Amɨɨhai muguubuhicacuuhi, amɨɨhai eedeetemɨhaico jillɨ unuunoco: Gaicaaudino; cajaanɨhacho sitaaco agaicaaubo castigacafeteji, noomoro.
23328	MAT 5:25	Jaanotɨ bu cajaatyohacho dihallɨvɨ ɨjɨɨbogomoro ɨco isisɨsuqui asatyohachiijɨ, dinahaboma jɨɨhaivɨro dimijɨɨvo. Ɨco dugaacumɨnaafico acɨtotɨɨbo iicaqui. Jaabo diibo sisɨmɨnaaco ɨco acɨjiruubo. Jaamo ɨco cɨvojafaño jɨɨhacujirahi.
23332	MAT 5:29	Jaanegui dimiyanaagohaallɨɨ ɨco imitɨfaño agañɨɨsuhachiijɨ, toollɨɨco dɨɨcɨɨbo tehesino gañɨɨ; imijirunaa difiitɨ samañogayɨro ɨɨtɨ agañɨɨcafotono. Jaanotɨ imijitɨruno faabohoro difi cɨɨjɨgaifaño agañɨɨcafotono.
23334	MAT 5:31	Tollɨro bu sɨɨcɨje nuumo: Cajaanɨhacho mogaico ejeevesumo, diigoco ejeevesucuunohaameque ihacɨqui, noono.
23335	MAT 5:32	Jaarunofaño uujoho neehi: Cajaanɨhacho mogaico ajevahallɨtɨ icatɨno ejeevesuhachiijɨ diigoco ajeva imitɨco ɨcɨsuubo. Jaamaño sifi ejeevesucuugoco ɨɨcɨɨbo diigofañodɨ ajeva imitɨco ɨcɨhi.
23336	MAT 5:33	Tollɨro bu muguubuhicacuuhi, sɨɨcɨjemɨnaaco unuunoco: Moocaani momofañodɨ unuucuunoco bañɨdino diibo ɨmefeenevɨ, noono.
23338	MAT 5:35	Tollɨro bu jiinɨjefañodɨ mohoovɨcɨdino, toojehallɨvɨ Moocaani itɨhaico ificuunɨcɨje iicamaño; bu Jerusale cuumifañodɨ mohoovɨcɨdino, tuucuumi Aivojɨɨbo Jesu cuumi iicamaño.
23339	MAT 5:36	Tollɨro bu oovɨcɨɨboro: Tañigaɨ seseeteji, needino. Tollɨ eneeneri sajebaco diinigaɨjeque seseetesujirahi, nacu bu cɨvutusujirahi jaanucuhu.