23229	MAT 1:16	Jekop a Josep aqa abu. Josep a Maria aqa gumbuluŋ. Maria aqa miligiq na Yesus a ŋambabej. Naŋgi a qa mareqnub, a Kristus.
23232	MAT 1:19	Onaqa Maria aqa gumbuluŋ Josep a endegsi quej, “Maria a gumaŋqo.” Josep aqa kumbra tulaŋ boledamu deqa a endegsi are qalej, “E lumu na Maria uratqai. E boleq di uratqasai. Maria a jemaiyo uge.”
23233	MAT 1:20	Degsi are qaleqnaqa Tamo Koba aqa laŋ aŋgro bei a Josep aqaq ainaqa ŋeiobilqei na unej. Unnaqa laŋ aŋgro na minjej, “O Josep, Devit aqa moma, ni Maria ame. Ni ulaaim. Ni que. Mondor Bole a Maria aqaq aiqoqa a gumaŋqo.
23235	MAT 1:22	Kumbra kalil di brantej deqa anjam bei Tamo Koba aqa medabu o tamo bei nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej,
23236	MAT 1:23	“Niŋgi quiy. Bunuqna duŋgeŋge bei a tamo ombla ŋereŋosaisosimqa a gumaŋosim aŋgro mel oqas. Amqa naŋgi aqa ñam Emanuel waiyqab.” Ñam di aqa damu, “Qotei a iga koba na unum.”
23239	MAT 2:1	Yesus a Betlehem qureq di ŋambabej. Qure di Judia sawaq di unu. Bati deqa Mandor Herot a Judia sawa taqatesoqnej. Yesus a ŋambabonaqa bongar sisiyo qaji tamo qudei naŋgi seŋ oqo sawaq na walwelosib gilsib Jerusalem qureq di brantosib tamo qudei naŋgi endegsib nenemnjroqneb,
23242	MAT 2:4	Deqa Herot a Israel naŋgo atra tamo kokba ti naŋgo dal anjam qalie tamo naŋgi ti kalil metnjrnaqa naŋgi bosib koroonabqa a na naŋgi endegsi nenemnjrej, “Kristus a qabia ŋambabqas?”
23243	MAT 2:5	Onaqa naŋgi na kamba minjeb, “Kristus a Betlehem qureq di ŋambabqas. Qure di agi Judia sawaq di unu. Qotei aqa medabu o qaji tamo bei a nami endegsi neŋgreŋyej,
23244	MAT 2:6	‘O Betlehem tamo uŋgasari, nuŋgo qure Judia sawaq di unu. Qure kokba kalil Judia sawaq di unub qaji naŋgi na nuŋgo qure buŋyqasai. Di kiyaqa? Nuŋgo qureq dena gate koba bei tigelosimqa a na ijo segi Israel tamo uŋgasari naŋgi taqatnjrqas.’”
23245	MAT 2:7	Onaqa Herot a anjam di qusiqa bongar sisiyo qaji tamo naŋgi lumu na metnjrnaqa naŋgi aqa areq bonabqa nenemnjrej, “Bati gembu bongar di brantej?”
23246	MAT 2:8	Onaqa naŋgi bongar brantej qaji aqa bati di ubtosib Herot minjnabqa a na kamba minjrej, “Niŋgi Betlehem aisib aŋgro deqa geregere ŋamoiy. Ŋamosib a tal qabi unu di unsib bosib e merbiy. Yim e kamba aisiy a qa louqai.”
23250	MAT 2:12	Ariya naŋgi tal uratosib olo puluqa laqnabqa Qotei a ŋeiobilqei na minjrej, “Niŋgi olo Herot aqaq di brantaib.” Degsi minjrnaqa naŋgi gam bei dauryosib naŋgo segi qure utruq aiyeb.
23251	MAT 2:13	Naŋgi ainabqa bati di Tamo Koba aqa laŋ aŋgro bei a Josep aqaq gilsiq ŋeiobilqei na minjej, “Herot a bosim aŋgro Yesus qalsim moiyotqajqa ŋamqas. Deqa ni tigelosim aŋgro aqa ai wo joqsim Isip sawaq sumiy. Sumsib di soqnibqa bunuqna e ni mermitqa sawa endeq olo bqab.”
23253	MAT 2:15	Sumsib di sonabqa bunuqna Herot a moiyej. Josep a kumbra di yej deqa anjam bei Tamo Koba aqa medabu o tamo nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej, “Ijo aŋgro mel a Isip sawaq di soqnimqa e dena metit a Isip sawa uratosim ijoq bqas.”
23254	MAT 2:16	Herot a bongar sisiyo qaji tamo naŋgi qa tariŋonaq ugeiyonaq qalieej, naŋgi a gisaŋyeb. Deqa a minjiŋ ani oqetonaqa aqa qaja tamo qudei naŋgi qariŋnjrnaqa aisib Betlehem qureq di aŋgro mel kiñilala wausau aiyel osaisoqneb qaji naŋgi kalil ñumeleŋosib moiyotnjreb. Qure qure Betlehem jojomq di soqneb qaji dia dego aŋgro mel kiñilala wausau aiyel osaisoqneb qaji naŋgi kalil moiyotnjreb. Herot a bongar brantej qaji aqa bati dauryosiq kumbra degyej.
23255	MAT 2:17	Deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo Jeremaia nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej,
23257	MAT 2:19	Bati Herot a moinaqa Tamo Koba aqa laŋ aŋgro bei a Isip sawaq di Josep aqaq di brantosiqa ŋeiobilqei na minjej,
23260	MAT 2:22	Bati deqa Arkelaus a na aqa abu Herot aqa sawa osiq Judia sawa taqatesoqnej. Deqa Josep a anjam di qusiqa Judia sawaq gilqa ulaej. Onaqa Qotei a Josep ŋeiobilqei na minjej, “Ni Galili sawaq gile.”
23261	MAT 2:23	Onaqa Josep a Qotei aqa anjam di dauryosiqa Galili sawaq gilej. Gilsiq qure bei aqa ñam Nasaret di soqnej. A di soqnej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo qudei naŋgi nami maroqneb qaji di aqa damu brantej. Naŋgi endegsib maroqneb, “Naŋgi a qa maroqnqab, ‘A Nasaret tamo.’”
23262	MAT 3:1	Bunuqna Jon yansnjro qaji a Judia naŋgo wadau sawaq di brantej. Brantosiq dia tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa anjam palontosiq endegsi minjroqnej,
23264	MAT 3:3	Jon a kumbra degyej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo Aisaia nami marej qaji di aqa damu brantej. A Jon qa endegsi marej, “Tamo bei a wadau sawaq di tigelosimqa a tulaŋ leleŋoqnsim tamo uŋgasari naŋgi endegsim minjroqnqas, ‘Tamo Koba a bqajqa gam gereiyetiy. Gam tingitetiy.’”
23268	MAT 3:7	Bati deqa Farisi tamo ti Sadyusi tamo ti tulaŋ gargekoba naŋgi Jon na yansnjrqa marsibqa aqa areq beqnabqa unjrsiqa naŋgi endegsi minjroqnej, “Niŋgi kumbra uge yo qaji tamo. Niŋgi amal uge bul. Niŋgi yai na merŋgwoqa mondoŋ Qotei aqa minjiŋ nuŋgoq aiyaim deqa ulaosib ijoq bonub?
23269	MAT 3:8	Niŋgi are bulyosib nuŋgo kumbra uge kalil uratosib kumbra bole bole yoqniy. Yim e unsiy marqai, ‘Bole, niŋgi are bulyonub.’ Osiy niŋgi yansŋgwai.
23270	MAT 3:9	Niŋgi endegsib are qalaib, ‘Abraham a gago moma utru unu deqa iga Qotei aqa ŋamgalaq di tamo bole.’ Niŋgi degsib are qalaib. Niŋgi quiy. Qotei na marimqa meniŋ kalil endi dego tamo bulyosib tigelosib Abraham aqa moma brantqab.
23275	MAT 3:14	Gilnaqa Jon na saidyosiq minjej, “Ni e yansbqam di kere. Kiyaqa e ni yansmqa marsim ijoq bonum?”
23276	MAT 3:15	Onaqa Yesus na kamba minjej, “Uŋgum. Ni ijo anjam dauryosim e yansbe. Yimqa kumbra dena iga Qotei aqa areqalo kalil keretosim dauryqom.” Onaqa Jon a Yesus aqa anjam di dauryosiqa a yansej.
23278	MAT 3:17	Unnaqa laŋ goge dena Qotei aqa anjam bei endegsi brantej, “Endi ijo aŋgro qujai. E a tulaŋ qalaqalaiyeqnum. E a qa tulaŋ areboleboleibeqnu.”
23281	MAT 4:3	Onaqa walawalaiyo tamo Satan a Yesus aqa areq bosiqa minjej, “Ni Qotei aqa Ŋiriamqa meniŋ kalil endi minjrim bem bulyibqa ni uye.”
23282	MAT 4:4	Degsi minjnaqa Yesus na kamba minjej, “Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, ‘Tamo naŋgi iŋgi uyo na segi ŋambile sqasai. Anjam kalil Qotei aqa medabuq na branteqnu qaji dena naŋgi ŋambile sqab.’”
23283	MAT 4:5	Onaqa Satan na Yesus olo osiqa Qotei aqa qure koba Jerusalem gilsiq atra tal quraq oqsiq goge dia Yesus atsiqa minjej,
23284	MAT 4:6	“Ni Qotei aqa Ŋiriamqa endena prugosim mandamq aiye. Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, ‘Qotei na aqa laŋ aŋgro naŋgi minjrimqa bosib ni taqatmqab.’ Anjam bei dego neŋgreŋq di unu. Anjam agiende, ‘Laŋ aŋgro naŋgi bosib baŋ na ni soqtmibqa ino siŋga meniŋ na qalqasai.’”
23285	MAT 4:7	Onaqa Yesus na kamba Satan minjej, “Qotei aqa anjam bei dego neŋgreŋq di unu. Anjam agiende, ‘Ni ino Tamo Koba Qotei aqa siŋgila laŋa tenemtqa osim a gisaŋyaim.’”
23286	MAT 4:8	Degsi minjnaqa Satan a Yesus olo osiqa mana goge kobaq oqsiq dia Yesus tigeltosiqa sawa sawa kalil mandor kokba naŋgi na taqatejunub qaji naŋgo siŋgila ti ñoro ti di Yesus osoryosiqa minjej,
23288	MAT 4:10	Onaqa Yesus na minjej, “Satan, ni ulaŋ. Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, ‘Ino Tamo Koba Qotei a segi qa louoqnsimqa aqa sorgomq di soqne.’”
23292	MAT 4:14	Yesus a Kaperneam qureq gilej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo Aisaia nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej,
23295	MAT 4:17	Bati deqa Yesus na aqa wau utru atsiqa Qotei aqa anjam palontoqnsiqa tamo uŋgasari naŋgi endegsi minjroqnej, “Qotei laŋ qureq di unu qaji a nuŋgo Mandor Koba sosim niŋgi taqatŋgwajqa bati jojomqo. Deqa niŋgi are bulyiy.”
23296	MAT 4:18	Osiqa a Galili ya agu qalaq aisiq alile dia walweloqnsiqa ŋam atej di Saimon aqa ñam bei Pita aqa was Andru wo sonab unjrej. Naŋgi aiyel qe o qaji tamo soqneb deqa naŋgi kakaŋ waiyeqnab unjrsiqa minjrej,
23305	MAT 5:2	Bonabqa a Qotei aqa anjam palontosiq endegsi minjrej,
23306	MAT 5:3	“Tamo uŋgasari qudei naŋgi poinjrqo, naŋgi Qotei aqa ŋamgalaq di sougetejunub. Tamo uŋgasari naŋgi di areboleboleinjreme. Qotei laŋ qureq di unu qaji a naŋgo Mandor Koba sosim naŋgi taqatnjrqas.
23312	MAT 5:9	“Tamo uŋgasari jeu turyeqnub qaji naŋgi dego areboleboleinjreme. Qotei a naŋgi qa marqas, ‘Naŋgi ijo segi aŋgro bole.’
23315	MAT 5:12	Od, nuŋgo are tulaŋ boleiŋgim soqniy. Nuŋgo awai bole agi laŋ goge di unu. Nami jeu tamo naŋgi na Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi dego degsib ugeugeinjroqneb.”
23316	MAT 5:13	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi mandamq endi bar bul soqniy. Ariya bar aqa qajarara koboqas di iŋgi kiye na olo qajararatqas? Di keresai. Bar aqa qajarara koboqas di a ugeqas. Deqa bar di mandamq di waiyibqa tamo qudei naŋgi bosib siŋga na sosqab.
23320	MAT 5:17	Osiqa Yesus a olo marej, “E Moses aqa dal anjam ti Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgo anjam ti kalil dauryosiy keretqajqa deqa mandamq aiyem. Niŋgi endegsib are qalaib, ‘Yesus a dal anjam di taqal waiyqajqa bej.’ Di sai.
23324	MAT 5:21	“Niŋgi dal anjam endegsib queb, ‘Niŋgi tamo bei moiyotaib. Niŋgi tamo bei moiyotqab di niŋgi une ti sqab.’ Dal anjam di nuŋgo moma naŋgi nami minjreb.
23325	MAT 5:22	Ariya e dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo bei na aqa was ŋiriŋtqas di a une ti sqas. Tamo bei na aqa was misiliŋyqas di une kobaquja aqa jejamuq di sqas. Deqa a ojsib anjam pegiyo talq di tigeltosib aqa une ubtetqab di kere. Tamo bei na aqa was minjqas, ‘Ni tulaŋ nanari, areqalo saiqoji,’ degyqas di aqa une deqa Qotei na a osim ŋamyuwoq waiyqas di kere.
23330	MAT 5:27	“Niŋgi dal anjam endegsib queb, ‘Niŋgi tamo bei aqa uŋa jejamu ojetaib.’
23334	MAT 5:31	“Nami naŋgi dal anjam endegsib mareb, ‘Tamo bei na aqa uŋa uratqa osimqa pepa bei neŋgreŋyosim yosim di a uratqas.’
23336	MAT 5:33	“Niŋgi dal anjam endegsib queb, ‘Ni anjam bei siŋgilatosim Tamo Koba minjqam di ni na olo urataim. Ni anjam di dauryosim ye.’ Dal anjam di nuŋgo moma naŋgi nami minjreb.
23341	MAT 5:38	“Niŋgi dal anjam endegsib queb, ‘Tamo bei na tamo bei aqa ŋamdamu ugetetqas di niŋgi kamba aqa ŋamdamu ugetetiy. Tamo bei na tamo bei aqa qalagei ugetetqas di niŋgi kamba aqa qalagei ugetetiy.’
23344	MAT 5:41	Qaja tamo bei na ni ojsim siŋgila na mermqas, ‘Ni ijo iŋgi iŋgi qoboiyetbosim e daurbosim gam truquyala endeq gile.’ A degsi mermimqa ni aqa anjam di buŋyosim aqa iŋgi iŋgi qoboiyetosim dauryosim gam olekobaq osi gilete.
23346	MAT 5:43	“Niŋgi dal anjam endegsib queb, ‘Ni ino was naŋgi qalaqalainjroqne. Osim ino jeu tamo naŋgi qoreinjroqne.’
23348	MAT 5:45	Niŋgi kumbra degyqab di niŋgi nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa aŋgro bole sqab. Niŋgi qalie, Qotei a dego tamo bole ti tamo uge ti naŋgi turtnjroqnsiq kumbra bole bole enjreqnu. Agi a na aqa seŋ qariŋyeqnaqa tamo bole ti tamo uge ti naŋgoq aiyeqnu. Awa dego qariŋyeqnaqa tamo bole ti tamo uge ti naŋgoq aiyeqnu.
23352	MAT 6:1	“Tamo qudei naŋgi endegsib are qaleqnub, ‘E laŋa babaŋ na kumbra bole yoqnit tamo naŋgi e nuboqnsib ijo ñam soqtetboqnqab.’ Ariya niŋgi degyaib. Niŋgi degyqab di nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a niŋgi awai bole eŋgwasai.
23353	MAT 6:2	“Niŋgi gisaŋ tamo naŋgo kumbra dauryaib. Gisaŋ tamo naŋgo kumbra agiende. Naŋgi na tamo iŋgi iŋgi saiqoji naŋgi aqaryainjrqa oqnsib tamo qudei qariŋnjreqnab naŋgi qa namooqnsib gul anjameqnub. Gul anjameqnab tamo uŋgasari naŋgi na gisaŋ tamo naŋgi di unjroqnsib naŋgo ñam soqtetnjreqnub. Gisaŋ tamo naŋgi di Qotei tal miligiq di, gam kokbaq di kumbra degyeqnub. Deqa e bole merŋgwai. Qotei a tamo naŋgi di awai bole enjrqasai. Naŋgo awai agi tamo uŋgasari naŋgi na naŋgo ñam soqtetnjreqnub di kere.
23356	MAT 6:5	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi Qotei pailyqa osibqa gisaŋ tamo naŋgi pailyeqnub degsib pailyaib. Gisaŋ tamo naŋgi Qotei pailyqa oqnsib tamo uŋgasari kalil naŋgo ŋamdamuq di tigeleqnab unjroqnsib naŋgo ñam soqtetnjreqnub. Tamo naŋgi di Qotei tal miligiq di, qure ambleq di, gam kokba qalaq di kumbra degyeqnub. Deqa e bole merŋgwai. Qotei a naŋgi awai bole enjrqasai. Naŋgo awai agi tamo uŋgasari naŋgi na naŋgo ñam soqtetnjreqnub di kere.
23358	MAT 6:7	“Tamo naŋgi Qotei qaliesai qaji naŋgi laŋa laŋa pailyo olekokba yoqnsibqa endegsib are qaleqnub, ‘Iga pailyo olekokba yoqnimqa Qotei a gago pailyo quqwas.’ Di gisaŋ. Deqa niŋgi Qotei pailyqa osibqa degsib pailyaib.
23360	MAT 6:9	“Deqa niŋgi endegsib Qotei pailyoqniy, ‘O gago Abu, ni laŋ qureq di unum. Ino ñam tulaŋ getento.
23362	MAT 6:11	O Abu, gago iŋgi uyo bati gaigai keretgoqnime.
23365	MAT 6:14	“O ijo aŋgro, niŋgi degsib Qotei pailyoqniy. Niŋgi quiy. Niŋgi tamo bei qa anjam soqnimqa niŋgi na aqa une kobotiy. Yimqa nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a na kamba nuŋgo une kalil kobotetŋgwas.
23367	MAT 6:16	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi qurieŋqa marsibqa gisaŋ tamo naŋgi qurieŋeqnub niŋgi degsib qurieŋaib. Gisaŋ tamo naŋgi qurieŋoqnsibqa ulatamu ugeinjreqnu. Tamo uŋgasari kalil naŋgi na unjrsib naŋgo ñam soqtetnjrqajqa deqa naŋgi kumbra degyeqnub. Deqa e bole merŋgwai. Tamo naŋgi di Qotei na awai bole enjrqasai. Naŋgo awai agi tamo uŋgasari naŋgi na naŋgo ñam soqtetnjreqnub di kere.
23370	MAT 6:19	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi mandam qa iŋgi iŋgi koroiyaib. Di sisimbiŋ na ugetqab. Baisuwi ojqas. Bajiŋ tamo naŋgi tal paratosib oqab.
23373	MAT 6:22	Osiqa Yesus a olo marej, “Ino ŋamdamu a ino jejamu qa puloŋ bul. Deqa ino ŋamdamu boleqas di ino jejamu kalil suwaŋesqas.
23375	MAT 6:24	Osiqa Yesus a olo marej, “Tamo qujai a tamo kokba aiyel naŋgi wauetnjrqa keresai. A tamo kobaquja bei qalaqalaiyosim olo tamo kobaquja bei jeutqas. Bei aqa anjam dauryosim olo bei qoreiyqas. Dego kere niŋgi silali ti Qotei ti turtnjrsib naŋgi wauetnjrqa keresai.”
23376	MAT 6:25	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi mandamq endi bole sqajqa deqa areqalo kobaiyaib. Osib endegsib maraib, ‘Iga iŋgi ti ya ti qabe na osim uyqom? Gara qabe na osim gago jejamu kabutqom?’ Niŋgi degsib maraib. Niŋgi iŋgi uyo na segi ŋambile oqasai. Niŋgi gara jugoqnqab dena segi nuŋgo jejamu bole sqasai.
23377	MAT 6:26	Niŋgi qebari naŋgi unjriy. Naŋgi iŋgi yagosaieqnub. Iŋgi otorosib talq di atosaieqnub. Ariya nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a na qebari naŋgi iŋgi anainjreqnu. Niŋgi qalie, qebari naŋgi qunuŋ saiqoji. Niŋgi tamo qunuŋ ti. Niŋgi na qebari naŋgi tulaŋ buŋnjrejunub.
23381	MAT 6:30	Maŋ laŋaj a bini oqwas nebe tamo naŋgi na giŋgeŋyosib ŋamyuwoq waiyqab. Maŋ laŋaj di Qotei na wala enjreqnu. Deqa niŋgi kiyaqa Qotei qa nuŋgo areqalo siŋgilatqa yonub keresaiiŋgwo? Niŋgi maŋ laŋaj sai. Niŋgi tamo qunuŋ ti. Deqa niŋgi endegsi poiŋgem, Qotei a niŋgi dego gara eŋgoqnqas.
23382	MAT 6:31	Niŋgi areqalo kobaiyosib endegsib maraib, ‘Iga iŋgi ti ya ti qabe na osim uyqom? Gara qabe na osim gago jejamu kabutqom?’ Niŋgi degsib maraib.
23383	MAT 6:32	Tamo uŋgasari Qotei qaliesai qaji naŋgi iŋgi iŋgi deqa are koba qaleqnub. Ariya niŋgi deqa are koba qalaib. Nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a qalie, niŋgi laŋa sqa keresai. Niŋgi iŋgi iŋgi deqaji oqnsib sqab.
23386	MAT 7:1	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi na tamo qudei naŋgi peginjraib. Niŋgi peginjrqasai di Qotei a kamba dego niŋgi pegiŋgwasai.
23389	MAT 7:4	Kiyaqa ino segi ŋamdamuq di ŋampaŋ kobaquja soqnimqa ni na tentosim ino was minjqam, ‘Was, e ino ŋamdamuq di ŋam ñeŋgi kiñala unonum di osiy taqal waiyetmqai’?
23392	MAT 7:7	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi iŋgi bei qa Qotei pailyqab di a na eŋgwas. Niŋgi iŋgi bei oqa marsibqa ŋamqab di itqab. Niŋgi siraŋme kindokindoŋabqa Qotei na siraŋ waqtetŋgwas.
23396	MAT 7:11	Deqa niŋgi quiy. Niŋgi tamo bolesai. Ariya niŋgi nuŋgo aŋgro naŋgi iŋgi bole bole enjreqnub. Niŋgi naŋgi saidnjrosaieqnub. Nuŋgo kumbra dena niŋgi endegsi poiŋgem, nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a dego niŋgi saidŋgosaieqnu. Niŋgi pailyqab di a na iŋgi bole bole niŋgi eŋgoqnqas. A na niŋgi saidŋgwasai bole sai.
23398	MAT 7:13	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi siraŋme kiñala miligiq giliy. Niŋgi siraŋme kobaquja miligiq gilqab di niŋgi padalo sawaq aiqab. Gam di kobaquja. Tamo gargekoba naŋgi gam di dauryeqnub.
23400	MAT 7:15	Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi geregere ŋam atoqniy. Tamo qudei na bosib gisaŋosib merŋgwab, ‘Iga Qotei aqa medabu o qaji tamo bole.’ Di sai. Tamo naŋgi di kaja bul lawo na boqnsib niŋgi walawalaiŋgoqnsib anjam merŋgeqnub. Ariya naŋgo are miligiq di naŋgi tamo uge. Naŋgi bauŋ juwaŋ kaja naŋgi ñumeqnub dego bul.
23401	MAT 7:16	Niŋgi naŋgo kumbra di geregere tenemtosib poiŋgwas, naŋgi Qotei aqa medabu o qaji tamo bolesai. Niŋgi are qaliy. Tamo naŋgi sil luwit mariŋq dena wain gei osib uyeqnub e? Sai. Maŋ luwit mariŋq dena qura gei osib uyeqnub e? Sai.
23402	MAT 7:17	Niŋgi qalie, ŋam bole naŋgi gei bole ateqnub. Ŋam uge naŋgi gei uge ateqnub.
23405	MAT 7:20	Dego kere niŋgi gisaŋ tamo naŋgo kumbra geregere tenemtosib poiŋgwas, naŋgi Qotei aqa medabu o qaji tamo bolesai.
23406	MAT 7:21	“Niŋgi endegsib are qalaib. Tamo uŋgasari naŋgi ‘O Tamo Koba, O Tamo Koba’ e degsib metbqab di Qotei na naŋgi taqatnjrsim naŋgo Mandor Koba sqas. Di sai. Tamo uŋgasari ijo Abu aqa areqalo dauryeqnub qaji naŋgi segi Qotei na taqatnjrsim naŋgo Mandor Koba sqas. Qotei agi laŋ qureq di unu.
23407	MAT 7:22	Mondoŋ diŋo bati bamqa tamo uŋgasari gargekoba naŋgi ijo ulatamuq di tigelosib endegsib merbqab, ‘O Tamo Koba, iga ino ñam na anjam mare mare laqnem. Iga ino ñam na mondor uge uge winjroqnsimqa maŋwa gargekoba yoqnem.’ Naŋgi e degsib merbqab.
23408	MAT 7:23	Merbibqa e kamba minjrqai, ‘Niŋgi tal qabe? E niŋgi qaliesai. Deqa niŋgi jaraiyiy. Niŋgi kumbra uge yo qaji tamo.’”
23409	MAT 7:24	Osiqa Yesus a olo marej, “Tamo a ijo anjam kalil endi qusim dauryqas di a tamo bei meniŋ quraq di aqa tal atej a bul sqas.
23412	MAT 7:27	Tal atnaq sonaqa awa jagwa ti bosiqa ya meli dosiqa tal di qamsiq reŋgiŋtosiq putonaq aisiq tulaŋ niñaqej. Od, tal di a torei padalej.”
23416	MAT 8:2	Onaqa tamo bei yu na aqa jejamu ugeeleŋej qaji a Yesus aqa areq bosiqa aqa siŋgaq di siŋga pulutosiqa minjej, “O Tamo Koba, ni e boletbqa are soqnimqa e boletbe.”
23417	MAT 8:3	Degsi minjnaqa Yesus a baŋ waiyosiq tamo di ojsiqa minjej, “E ni boletmqa are unu. Deqa ino jejamu olo boleeme.” Onaqa bati qujai deqa aqa yu kalil mosoosiq aqa jejamu boleej.
23418	MAT 8:4	Onaqa Yesus na olo minjej, “Ni que. Ino jejamu boleqo deqa ni tamo qudei naŋgi minjraim. Ni gilsim ino jejamu atra tamo osoryosim atraiyqajqa iŋgi iŋgi Moses a nami marej qaji di osim Qotei atraiyime. Yimqa tamo uŋgasari naŋgi ni numsib marqab, ‘Bole, ino jejamu boleqo.’”
23419	MAT 8:5	Onaqa Yesus a walwelosiq Kaperneam qureq di brantej. Dia qaja tamo gate bei soqnej. A Rom tamo. A Yesus aqa areq bosiqa pailyosiq minjej,
23420	MAT 8:6	“O Tamo Koba, ijo kaŋgal tamo a makobaiyqo. Aqa tanu kalil laiyosiq jejamu tulaŋ jaqatiŋyqoqa talq di ŋeiejunu.”
23421	MAT 8:7	Onaqa Yesus na minjej, “E gilsiy boletqai.”
23422	MAT 8:8	Degsi minjnaqa qaja tamo gate na olo minjej, “O Tamo Koba, e tamo bolesai deqa ni ijo talq baim. Ni anjam segi marimqa ijo kaŋgal tamo a boleqas.
23423	MAT 8:9	E dego tamo kokba qudei naŋgo sorgomq di unum. Ijo qaja tamo naŋgi ijo sorgomq di unub. E bei minjqai, ‘Ni gile.’ Yimqa a gilqas. Bei minjqai, ‘Ni au.’ Yimqa a bqas. Ijo kaŋgal tamo bei minjqai, ‘Wau di ye.’ Degsi minjitqa a ijo anjam dauryqas.”
23424	MAT 8:10	Onaqa Yesus a qaja tamo gate aqa anjam di qusiqa tulaŋ prugugetej. Osiqa bulosiq tamo uŋgasari gargekoba a dauryoqneb qaji naŋgi minjrej, “E bole merŋgwai. Qaja tamo gate endi a e qa aqa areqalo tulaŋ siŋgilatqo. Israel tamo nami e qa degsi aqa areqalo siŋgilato qaji bei unosai.
23425	MAT 8:11	“Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo uŋgasari gargekoba naŋgi sawa guta na guma na ti bosib koroosib Abraham, Aisak, Jekop naŋgi koba na awoosib iŋgi uyoqnqab. Yimqa Qotei laŋ qureq di unu qaji a naŋgo Mandor Koba sosim naŋgi taqatnjrqas.
23427	MAT 8:13	Osiqa Yesus a qaja tamo gate di minjej, “Ni gile. Ni e qa ino areqalo siŋgilatonum deqa ni gilsim unime. Ino kaŋgal tamo a boleosiq unu.” Degsi minjnaqa bati qujai deqa aqa kaŋgal tamo aqa ma koboonaqa a boleej.
23431	MAT 8:17	A kumbra di yoqnej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo Aisaia nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej, “Kristus a gago ma utru segi segi kalil yaiyetgoqnsiq taqal waiyeqnu.”
23432	MAT 8:18	Bati deqa Yesus a ŋam atej di tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi aqa areq di koroesonab unjrej. Deqa a na aqa aŋgro naŋgi minjrej, “Iga qobuŋ gogetosim jaraiyosim ya agu taqal beiq gilqom.”
23433	MAT 8:19	Degsi minjrsiqa naŋgi joqsiq koba na gilqa laqnabqa dal anjam qalie tamo bei a Yesus aqa areq bosiqa minjej, “O Qalie Tamo, ni sawa sawaq giloqnimqa e ni daurmoqnqai.”
23434	MAT 8:20	Onaqa Yesus na minjej, “Bauŋ juwaŋ naŋgi tal ti. Agi sub miligiq di ŋereŋeqnub. Qebari naŋgi simi ti. Deqa naŋgi simiq di ŋereŋeqnub. Ariya e Tamo Aŋgro ŋeiqajqa tal saiqoji. Deqa ni e daurbqajqa gulbe koba.”
23435	MAT 8:21	Onaqa Yesus aqa aŋgro bei na minjej, “O Tamo Koba, ni e odbimqa e mati aisiy ijo abu qa tariŋoqnqai. A moiyimqa subq atsiy di e ni daurmqai.”
23436	MAT 8:22	Onaqa Yesus na minjej, “Uŋgum. Tamo moiyo qaji naŋgi segi na tamo moiyo qaji naŋgi subq ateleŋoqnqab. Ariya ni bosim e daurbe.”
23439	MAT 8:25	Deqa Yesus aqa aŋgro naŋgi tulaŋ ulaugetosib aqa areq bosib dudumyosib minjeb, “O Tamo Koba, ni iga aqaryaige. Iga padalqa laqnum.”