23232	MAT 1:19	Onaqa Maria aqa gumbuluŋ Josep a endegsi quej, “Maria a gumaŋqo.” Josep aqa kumbra tulaŋ boledamu deqa a endegsi are qalej, “E lumu na Maria uratqai. E boleq di uratqasai. Maria a jemaiyo uge.”
23234	MAT 1:21	Deqa a aŋgro mel oqas. Amqa bunuqna aŋgro dena aqa segi tamo uŋgasari naŋgo une kobotetnjrsim naŋgi eleŋqas. Deqa ni aqa ñam Yesus waiyqam.”
23236	MAT 1:23	“Niŋgi quiy. Bunuqna duŋgeŋge bei a tamo ombla ŋereŋosaisosimqa a gumaŋosim aŋgro mel oqas. Amqa naŋgi aqa ñam Emanuel waiyqab.” Ñam di aqa damu, “Qotei a iga koba na unum.”
23240	MAT 2:2	“Juda naŋgo mandor koba ŋambabej qaji a qabi unu? Iga seŋ oqo sawaq di aqa bongar unsimqa dauryosim bonum. Iga a qa louqajqa deqa bonum.”
23246	MAT 2:8	Onaqa naŋgi bongar brantej qaji aqa bati di ubtosib Herot minjnabqa a na kamba minjrej, “Niŋgi Betlehem aisib aŋgro deqa geregere ŋamoiy. Ŋamosib a tal qabi unu di unsib bosib e merbiy. Yim e kamba aisiy a qa louqai.”
23250	MAT 2:12	Ariya naŋgi tal uratosib olo puluqa laqnabqa Qotei a ŋeiobilqei na minjrej, “Niŋgi olo Herot aqaq di brantaib.” Degsi minjrnaqa naŋgi gam bei dauryosib naŋgo segi qure utruq aiyeb.
23251	MAT 2:13	Naŋgi ainabqa bati di Tamo Koba aqa laŋ aŋgro bei a Josep aqaq gilsiq ŋeiobilqei na minjej, “Herot a bosim aŋgro Yesus qalsim moiyotqajqa ŋamqas. Deqa ni tigelosim aŋgro aqa ai wo joqsim Isip sawaq sumiy. Sumsib di soqnibqa bunuqna e ni mermitqa sawa endeq olo bqab.”
23253	MAT 2:15	Sumsib di sonabqa bunuqna Herot a moiyej. Josep a kumbra di yej deqa anjam bei Tamo Koba aqa medabu o tamo nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej, “Ijo aŋgro mel a Isip sawaq di soqnimqa e dena metit a Isip sawa uratosim ijoq bqas.”
23256	MAT 2:18	“Rama qureq di Resel a akamkobaoqnsiq pailoqnej. Aqa aŋgro kalil naŋgi ñumnab moreŋeb deqa akameqnaqa tamo uŋgasari naŋgi aqa are latetqa yeqnab a naŋgo anjam quqwa uratoqnej. Di kiyaqa? Aqa aŋgro kalil naŋgi moreŋekriteb deqa.”
23258	MAT 2:20	“Ni tigelosim aŋgro kiñala Yesus aqa ai Maria wo joqsim olo Israel sawaq gile. Tamo naŋgi Yesus qalsib moiyotqa maroqneb qaji naŋgi moreŋekriteb deqa ni olo gile.”
23260	MAT 2:22	Bati deqa Arkelaus a na aqa abu Herot aqa sawa osiq Judia sawa taqatesoqnej. Deqa Josep a anjam di qusiqa Judia sawaq gilqa ulaej. Onaqa Qotei a Josep ŋeiobilqei na minjej, “Ni Galili sawaq gile.”
23263	MAT 3:2	“Qotei laŋ qureq di unu qaji a nuŋgo Mandor Koba sosim niŋgi taqatŋgwajqa bati jojomqo. Deqa niŋgi are bulyiy.”
23273	MAT 3:12	A bem sum ñoqoryosim damu eleŋosim aqa talq di atqas. Osim a bem sum aqa suwi breinjrim ŋamyuwo gaigai yuejunu qaji dia yuekritqab.”
23276	MAT 3:15	Onaqa Yesus na kamba minjej, “Uŋgum. Ni ijo anjam dauryosim e yansbe. Yimqa kumbra dena iga Qotei aqa areqalo kalil keretosim dauryqom.” Onaqa Jon a Yesus aqa anjam di dauryosiqa a yansej.
23278	MAT 3:17	Unnaqa laŋ goge dena Qotei aqa anjam bei endegsi brantej, “Endi ijo aŋgro qujai. E a tulaŋ qalaqalaiyeqnum. E a qa tulaŋ areboleboleibeqnu.”
23281	MAT 4:3	Onaqa walawalaiyo tamo Satan a Yesus aqa areq bosiqa minjej, “Ni Qotei aqa Ŋiriamqa meniŋ kalil endi minjrim bem bulyibqa ni uye.”
23287	MAT 4:9	“Ni ijo ulatamuq endi siŋga pulutosim e qa louimqa sawa sawa kalil di naŋgo siŋgila ti ñoro ti ni emqai.”
23294	MAT 4:16	Deqa tamo uŋgasari ambruq di unub qaji naŋgi puloŋ kobaquja unqab. Tamo uŋgasari padalo gam dauryosib ambruq di unub qaji naŋgi puloŋ dena suwantnjrqas.”
23295	MAT 4:17	Bati deqa Yesus na aqa wau utru atsiqa Qotei aqa anjam palontoqnsiqa tamo uŋgasari naŋgi endegsi minjroqnej, “Qotei laŋ qureq di unu qaji a nuŋgo Mandor Koba sosim niŋgi taqatŋgwajqa bati jojomqo. Deqa niŋgi are bulyiy.”
23297	MAT 4:19	“Niŋgi e daurbiy. Niŋgi qe o qaji tamo unub deqa niŋgi qe eqnub. Dego kere e wau eŋgitqa niŋgi olo tamo oqnqab.”
23315	MAT 5:12	Od, nuŋgo are tulaŋ boleiŋgim soqniy. Nuŋgo awai bole agi laŋ goge di unu. Nami jeu tamo naŋgi na Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi dego degsib ugeugeinjroqneb.”
23319	MAT 5:16	Dego kere niŋgi puloŋ bul sosib boleq di kumbra bole bole yoqniy. Yoqnibqa tamo uŋgasari naŋgi na nuŋgo kumbra di unoqnsib nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa ñam soqtoqnqab.”
23355	MAT 6:4	Di yawo anjam. Aqa damu endegsi unu. Ni uli na tamo iŋgi iŋgi saiqoji naŋgi aqaryainjrimqa tamo uŋgasari kalil naŋgi qalieqasai. Ni kumbra di uli na yoqnim ino Abu a segi unoqnqas. Deqa a segi na ino ñam soqtetmosim ni awai bole emoqnqas.”
23366	MAT 6:15	Niŋgi aqa une kobotetqasai di nuŋgo Abu a dego nuŋgo une kobotetŋgwasai.”
23369	MAT 6:18	Yimqa tamo uŋgasari kalil naŋgi ni numoqnsib ni qurieŋ ti unum di naŋgi qalieqasai. Ni kumbra di uli na yoqnim ino Abu a segi na unoqnqas. Deqa a segi na ino ñam soqtetmosim awai bole emoqnqas.”
23372	MAT 6:21	Sawa qabia ino ñoro bole unu dia ino are miligi dego siŋgilatim sqas.”
23374	MAT 6:23	Ariya ino ŋamdamu ugeqas di ino jejamu kalil ambruesqas. Deqa puloŋ ino are miligiq di unu qaji a olo ambruqas di ino are miligi kalil ambruekritqas.”
23375	MAT 6:24	Osiqa Yesus a olo marej, “Tamo qujai a tamo kokba aiyel naŋgi wauetnjrqa keresai. A tamo kobaquja bei qalaqalaiyosim olo tamo kobaquja bei jeutqas. Bei aqa anjam dauryosim olo bei qoreiyqas. Dego kere niŋgi silali ti Qotei ti turtnjrsib naŋgi wauetnjrqa keresai.”
23385	MAT 6:34	Deqa nebe kumbra kiye nuŋgoq di brantqas niŋgi deqa are koba qalaib. Nebe a bati bei. Nebe qa gulbe di aqa segi gulbe. Bati segi segi aqa gulbe di naŋgo segi segi. Deqa niŋgi are koba qalaib.”
23391	MAT 7:6	“Niŋgi ñoro bole bole oqnsib bauŋ naŋgi enjroqnaib. Enjrqab di naŋgi ñoro di taqal waiyosib bosib niŋgi uñiŋgwab. Niŋgi kolilei bole bole oqnsib bel naŋgi enjroqnaib. Enjrqab di naŋgi kolilei di mandamq di waiyosib naŋgo siŋga na soseleŋqab.”
23397	MAT 7:12	“Kumbra bole bole tamo naŋgi na niŋgi eŋgwajqa arearetŋgeqnu qaji di niŋgi na olo naŋgi enjroqniy. Niŋgi degyqab di niŋgi Moses aqa dal anjam ti Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgo anjam ti kalil keretosib dauryqab.”
23399	MAT 7:14	Niŋgi siraŋme kiñala miligiq gilqab di niŋgi gam kiñala dauryosib ŋambile gaigai sqajqa sawaq di brantqab. Tamo quja quja segi gam di itosib dauryeqnub.”
23412	MAT 7:27	Tal atnaq sonaqa awa jagwa ti bosiqa ya meli dosiqa tal di qamsiq reŋgiŋtosiq putonaq aisiq tulaŋ niñaqej. Od, tal di a torei padalej.”
23416	MAT 8:2	Onaqa tamo bei yu na aqa jejamu ugeeleŋej qaji a Yesus aqa areq bosiqa aqa siŋgaq di siŋga pulutosiqa minjej, “O Tamo Koba, ni e boletbqa are soqnimqa e boletbe.”
23417	MAT 8:3	Degsi minjnaqa Yesus a baŋ waiyosiq tamo di ojsiqa minjej, “E ni boletmqa are unu. Deqa ino jejamu olo boleeme.” Onaqa bati qujai deqa aqa yu kalil mosoosiq aqa jejamu boleej.
23420	MAT 8:6	“O Tamo Koba, ijo kaŋgal tamo a makobaiyqo. Aqa tanu kalil laiyosiq jejamu tulaŋ jaqatiŋyqoqa talq di ŋeiejunu.”
23421	MAT 8:7	Onaqa Yesus na minjej, “E gilsiy boletqai.”
23423	MAT 8:9	E dego tamo kokba qudei naŋgo sorgomq di unum. Ijo qaja tamo naŋgi ijo sorgomq di unub. E bei minjqai, ‘Ni gile.’ Yimqa a gilqas. Bei minjqai, ‘Ni au.’ Yimqa a bqas. Ijo kaŋgal tamo bei minjqai, ‘Wau di ye.’ Degsi minjitqa a ijo anjam dauryqas.”
23426	MAT 8:12	Ariya tamo qudei Qotei a nami taqatnjrqa osiq metnjrej qaji naŋgi a qa naŋgo areqalo siŋgilatosai deqa a naŋgo Mandor Koba sosim naŋgi taqatnjrqasai. A na naŋgi osim qalaq di breinjrimqa naŋgi sawa ambruq di sqab. Sawa dia naŋgi akamkobaoqnsib pailoqnsib naŋgo jaqatiŋ qa qalagei anjam atoqnqas.”
23427	MAT 8:13	Osiqa Yesus a qaja tamo gate di minjej, “Ni gile. Ni e qa ino areqalo siŋgilatonum deqa ni gilsim unime. Ino kaŋgal tamo a boleosiq unu.” Degsi minjnaqa bati qujai deqa aqa kaŋgal tamo aqa ma koboonaqa a boleej.
23431	MAT 8:17	A kumbra di yoqnej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo Aisaia nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej, “Kristus a gago ma utru segi segi kalil yaiyetgoqnsiq taqal waiyeqnu.”
23432	MAT 8:18	Bati deqa Yesus a ŋam atej di tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi aqa areq di koroesonab unjrej. Deqa a na aqa aŋgro naŋgi minjrej, “Iga qobuŋ gogetosim jaraiyosim ya agu taqal beiq gilqom.”
23433	MAT 8:19	Degsi minjrsiqa naŋgi joqsiq koba na gilqa laqnabqa dal anjam qalie tamo bei a Yesus aqa areq bosiqa minjej, “O Qalie Tamo, ni sawa sawaq giloqnimqa e ni daurmoqnqai.”
23434	MAT 8:20	Onaqa Yesus na minjej, “Bauŋ juwaŋ naŋgi tal ti. Agi sub miligiq di ŋereŋeqnub. Qebari naŋgi simi ti. Deqa naŋgi simiq di ŋereŋeqnub. Ariya e Tamo Aŋgro ŋeiqajqa tal saiqoji. Deqa ni e daurbqajqa gulbe koba.”
23435	MAT 8:21	Onaqa Yesus aqa aŋgro bei na minjej, “O Tamo Koba, ni e odbimqa e mati aisiy ijo abu qa tariŋoqnqai. A moiyimqa subq atsiy di e ni daurmqai.”
23436	MAT 8:22	Onaqa Yesus na minjej, “Uŋgum. Tamo moiyo qaji naŋgi segi na tamo moiyo qaji naŋgi subq ateleŋoqnqab. Ariya ni bosim e daurbe.”
23439	MAT 8:25	Deqa Yesus aqa aŋgro naŋgi tulaŋ ulaugetosib aqa areq bosib dudumyosib minjeb, “O Tamo Koba, ni iga aqaryaige. Iga padalqa laqnum.”
23445	MAT 8:31	Deqa mondor uge naŋgi siŋgila na pailosib Yesus minjeb, “Ni iga qariŋgimqa iga bel naŋgo jejamuq gileleŋqom.”
23446	MAT 8:32	Onaqa Yesus na minjrej, “Di kere. Niŋgi jaraiyosibqa bel naŋgo jejamuq gileleŋoiy.” Degsi minjrnaqa mondor uge naŋgi na tamo aiyel di uratnjrsib bel naŋgo jejamuq gileleŋeb. Gilnabqa bel kalil naŋgi gurgurosib botau dena prugeleŋosib yaq aisib ya uysib moreŋeb.
23448	MAT 8:34	Onaqa qure deqaji kalil naŋgi qusibqa Yesus unqajqa aqa areq beb. Bosib Yesus unsib minjeb, “Ni gago sawa endi uratosim sawa beiq gile.”
23450	MAT 9:2	Brantosib sonabqa tamo qudei na tamo bei jejamu laiyej qaji a saperaq di atsib Yesus aqa areq osi beb. Onaqa Yesus a naŋgo areqalo unej di naŋgo areqalo qujai Yesus na tamo jejamu laiyej qaji di boletqa kere. Degsi unsiq deqa tamo di minjej, “O ijo aŋgro, ni areboleimeme. Ino une kalil e na kobotetmonum.”
23451	MAT 9:3	Onaqa dal anjam qalie tamo qudei naŋgi Yesus aqa anjam di qusibqa naŋgo areqalo na mareb, “Yesus a Qotei misiliŋyqo.”
23454	MAT 9:6	Ariya e segi Tamo Aŋgro. E mandamq endi siŋgila ti unum deqa e na tamo naŋgo une kobotetnjrqa kere. Niŋgi degsi poiŋgwajqa deqa e na tamo di boletqai.” Yesus a naŋgi degsi minjrsiqa tamo jejamu laiyej qaji di koqyosiqa minjej, “Ni tigelosim ino sapera osim ino talq gile.”
23457	MAT 9:9	Onaqa Yesus a dena walwelosiqa takis o qaji tamo bei aqa ñam Matyu a takis o talq di awesonaq gilsiq itej. Osiqa minjej, “Ni e daurbe.” Degsi minjnaqa a tigelosiqa Yesus dauryej.
23461	MAT 9:13	Qotei aqa anjam bei nami neŋgreŋyeb qaji di niŋgi sisiyosib geregere poiŋgem. Agi endegsib neŋgreŋyeb, ‘Niŋgi e laŋa atraibeqnub. E nuŋgo kumbra deqa arearetbosaieqnu. Ariya niŋgi tamo naŋgi qa duloqnsib kumbra bole bole enjroqnqab di e tulaŋ arearetbqas.’” Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Tamo bei a marqas, ‘E tamo bole. E une saiqoji.’ E tamo deqaji naŋgi metnjrit ijoq bqajqa deqa mandamq aiyosai. Tamo a marqas, ‘E une ti.’ E tamo deqaji naŋgi metnjrit ijoq bqajqa deqa mandamq aiyem.”
23465	MAT 9:17	Tamo bei a wain bunuj osim ya nobu sariq di qamqa keresai. Ya nobu sari di nami kaŋgraŋosiq siŋgilaej deqa tamo dena wain bunuj qamimqa wain a didiqosim ya nobu sari paratosimqa wain bileŋosim mandamq aiqas. Ya nobu a dego ugeqas. A wain bunuj osim ya nobu bunujq di qamqas di naŋgi ombla bole sqab.”
23466	MAT 9:18	Yesus na Jon aqa aŋgro naŋgi yawo anjam degsi minjrsiq koboonaqa Qotei tal taqato tamo bei a walwelosiq Yesus aqa areq bosiqa siŋga pulutosiqa minjej, “O Tamo Koba, ijo aŋgro sebiŋ a endego moiqo. Deqa ni bosim ino baŋ aqa jejamuq di atimqa a olo ŋambile sqas.”
23469	MAT 9:21	A endegsi are qalej, “E Yesus aqa gara mutu segi baŋ na ojitqa ijo ma koboqas.” Degsi are qalsiqa baŋ waiyosiq Yesus aqa gara mutu ojej.
23470	MAT 9:22	Ojnaqa Yesus a bulosiqa uŋa di unsiqa minjej, “O ijo aŋgro, ni are lawo soqnime. Ni ino areqalo e qa siŋgilatosim ijoq bonum deqa ino ma agi koboqo.” Onaqa bati qujai deqa aqa leŋ aiyoqnej qaji di koboej.
23472	MAT 9:24	Unjrsiqa minjrej, “Niŋgi sasaloiy. Aŋgro sebiŋ di a moiyosai. A laŋa ŋeisiq qambumtejunu.” Degsi minjrnaqa naŋgi Yesus kikiyeb.
23475	MAT 9:27	Onaqa Yesus a qure di uratosiq walwelosiq gileqnaqa tamo aiyel ŋam qandimnjro qaji naŋgi gam na Yesus dauryosib giloqneb. Naŋgi giloqnsib leleŋoqnsib Yesus minjoqneb, “O Devit aqa Ŋiri, ni iga qa are ugeimeme.”
23476	MAT 9:28	Degsib Yesus minjeqnabqa a tal bei gogetej. Tal gogetosiq sonaqa naŋgi aiyel Yesus aqa areq bonabqa minjrej, “E niŋgi boletŋgwa kere niŋgi degsib are qalonub e?” Onaqa naŋgi aiyel na minjeb, “Od, Tamo Koba.”
23477	MAT 9:29	Onaqa Yesus na minjrej, “Niŋgi e qa nuŋgo areqalo siŋgilatosib ijoq bonub deqa e niŋgi boletŋgwai.” Osiqa aqa baŋ waiyosiq naŋgo ŋamdamu ojej.
23478	MAT 9:30	Ojnaqa naŋgo ŋamdamu poinjrnaqa naŋgi sawa uneb. Onaqa Yesus a siŋgila na minjrej, “Nuŋgo ŋamdamu boleqo deqa niŋgi tamo qudei naŋgi ubtosib minjraib.”
23481	MAT 9:33	Bonabqa Yesus na mondor uge di wiyetonaqa aqa meŋ otyonaqa medabu waqtosiqa anjam maroqnej. Onaqa tamo uŋgasari kalil naŋgi maŋwa di unsibqa are koba qaloqnsib maroqneb, “Israel sawaq endi tamo bei na kumbra deqaji bei yeqnaq iga nami unosaioqnem.”
23482	MAT 9:34	Onaqa Farisi naŋgi maroqneb, “Mondor uge naŋgo gate koba Satan a Yesus aqa jejamuq di unu. Siŋgila dena Yesus na mondor uge naŋgi winjreqnu.”
23486	MAT 9:38	Deqa niŋgi wau lanja minjibqa a na wau tamo naŋgi qariŋnjrimqa naŋgi aqa wauq gilsib iŋgi meli bunuj otoreleŋqab.”
23501	MAT 10:15	E bole merŋgwai. Mondoŋ Qotei a tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqa batiamqa Qotei na qure deqaji naŋgi tulaŋ padaltnjrougetqas. Sodom qure ti Gomora qure ti naŋgi Qotei na mondoŋ degsim padaltnjrqasai. A naŋgi gulbe kiñala enjrqas.”
23511	MAT 10:25	Skul aŋgro a kobaqujaosimqa di aqa qalie tamo ombla kerekereqab. Kaŋgal tamo a powo koba osimqa di aqa tamo koba ombla kerekereqab. E tal aqa abu bul. Jeu tamo naŋgi na e merbeqnub, ‘Ni Satan.’ Degsib ñam merbeqnub. Niŋgi ijo talq di unub deqa jeu tamo naŋgi na niŋgi dego ñam tulaŋ ugedamu merŋgoqnqab.”
23517	MAT 10:31	Deqa niŋgi ulaaib. Niŋgi qebari kalil naŋgi tulaŋ buŋnjrejunub.”
23519	MAT 10:33	Ariya niŋgi mandam tamo naŋgo ulatamuq di ijo ñam marqajqa asgiŋgwas di mondoŋ e kamba ijo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa ulatamuq di nuŋgo ñam marqajqa asgibqas.”
23525	MAT 10:39	Tamo bei a aqa segi ŋambile taqatqajqa arearetqas di a padalqas. Ariya tamo bei a e qa are qalsimqa aqa segi ŋambile uratqas di a olo ŋambile bole oqas.”
23528	MAT 10:42	Tamo bei a ijo aŋgro bei unsim endegsi are qalqas, ‘Tamo di a Yesus aqa aŋgro.’ A degsi are qalsimqa ijo aŋgro di osim ya ulili tigsim anaiyqas di Qotei na kamba awai bole yqas. E bole merŋgwai. A ijo segi aŋgro gereiyqo deqa aqa awai bole Qotei na yqas qaji di tamo bei na olo yaiyqa keresai.”
23547	MAT 11:19	Ariya e Tamo Aŋgro bosimqa iŋgi ti wain ti uyeqnamqa tamo naŋgi e nuboqnsib mareqnub, ‘Niŋgi uniy. Yesus a qunjaŋ ani. A wain uyo ani. A takis o qaji tamo ti une tamo ti naŋgi koba na walweleqnub.’” Osiqa Yesus a olo marej, “Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi aqa wau kalil unoqnsib dena naŋgi bole qalieeqnub, aqa powo tulaŋ kobaquja.”
23552	MAT 11:24	Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Mondoŋ Qotei a tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqa batiamqa a na niŋgi tulaŋ padaltŋgougetqas. Qotei na Sodom qure naŋgi degsim padaltnjrqasai. A naŋgi gulbe kiñala enjrqas.”
23554	MAT 11:26	Od, Abu, ni ino segi areqalo dauryosim agi degyeqnum.”
23558	MAT 11:30	Niŋgi ijo anjam dauryqajqa di gulbe sai. Di oto. Wau e na niŋgi eŋgeqnum qaji di dego gulbe sai. Di oto.”
23560	MAT 12:2	Naŋgi degsib gileqnabqa Farisi qudei naŋgi bosib naŋgi unjrsib Yesus minjeb, “Ni une. Ino aŋgro naŋgi gago dal anjam groteqnub. Yori bati qa kumbra degyo di getento koba.”
23566	MAT 12:8	E Tamo Aŋgro. Deqa e segi na yori bati taqatejunum. E segi yori bati aqa Tamo Koba.”
23570	MAT 12:12	Ariya tamo naŋgi kaja sai. Naŋgi tamo qunuŋ ti. Deqa iga yori bati qa tamo aqaryaiyim a bole sqas di kumbra bole.”
23571	MAT 12:13	Yesus a naŋgi degsi minjrsiqa tamo baŋ qandamyej qaji di minjej, “Ni ino baŋ waiy.” Degsi minjnaqa aqa baŋ waiyonaq boleej. Aqa baŋ bei ombla na kerekereeb.
23574	MAT 12:16	Osiqa a na naŋgi saidnjroqnej, “Niŋgi ijo ñam ubtosib maraib.”
23579	MAT 12:21	Yimqa sawa bei bei qaji naŋgi a qa naŋgo areqalo siŋgilatosib a na naŋgi aqaryainjrqajqa deqa tariŋoqnsib sqab.”
23582	MAT 12:24	Onaqa Farisi naŋgi naŋgo anjam di qusibqa maroqneb, “Sai. Mondor uge naŋgo gate koba Belsebul a Yesus aqa jejamuq di unu. Siŋgila dena a na mondor uge naŋgi winjreqnu.”
23590	MAT 12:32	E Tamo Aŋgro. Tamo a e misiliŋbqas une di Qotei na kobotqas. Ariya tamo a Mondor Bole misiliŋyqas une di Qotei na kobotqasai. Bini bati endeqa Qotei na kobotqasai. Mondoŋ dego Qotei na kobotqasai.”
23596	MAT 12:38	Onaqa dal anjam qalie tamo qudei ti Farisi qudei ti naŋgi na kamba Yesus minjeb, “O Qalie Tamo, ni Qotei aqa maŋwa bei babtim iga unqom.”
23600	MAT 12:42	Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgi peginjrqa batiamqa uŋa mandor nami guta di sawa taqatoqnej qaji a dego tigelqas. Tigelosimqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge babtetnjrqas. A degyqas. Di kiyaqa? Uŋa di a nami Solomon aqa powo kobaquja unqa marsiqa sawa isaq na walwelosi bej deqa. Ariya bini tamo bei Solomon tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleq di unu.”
23602	MAT 12:44	‘E olo puluosiy ijo tal uratem qaji deq olo aiqai.’ A degsi marsimqa aisim tal di laŋa unu degsim unqas. Tal di nami maŋ solsib iŋgi iŋgi kalil gereiyeb milalejunu di unsimqa olo puluosim gilsim mondor uge 7 tulaŋ ugedamu naŋgi joqsim bosim koba na tal dia sqab. Soqnibqa tamo di aqa so tulaŋ ugeqas. Aqa so uge namij degwasai. Aqa so olo tulaŋ ugedamuqas. Dego kere tamo uŋgasari bini bati endeqa kumbra uge uge yeqnub qaji naŋgi degsib sougetesqab.”
23605	MAT 12:47	Onaqa tamo bei na Yesus minjej, “Ni que. Ino was naŋgi ino ai ombla na ni anjam bei mermqa bonub agi oqeq di tigelejunub.”
23608	MAT 12:50	Tamo a ijo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa areqalo dauryoqnqas di a ijo was bole. A ijo jaja. A ijo ai.”
23617	MAT 13:9	Tamo a dabkala ti sqas di a ijo anjam endi geregere quem.”
23625	MAT 13:17	E bole merŋgwai. Nami Qotei aqa medabu o tamo naŋgi ti tamo bole bole naŋgi ti gargekoba kumbra niŋgi bini uneqnub qaji di unqajqa are koba soqnej. Ariya naŋgi unosaioqneb. Anjam niŋgi bini queqnub qaji di dego naŋgi quqwajqa are koba soqnej. Ariya naŋgi quosaioqneb.”
23638	MAT 13:30	Deqa niŋgi uratib soqneb. Bem sum ti pilagiŋ ti koba na oqsib geiteleŋabqa e na ijo wau tamo qudei naŋgi endegsi minjrqai, “Niŋgi pilagiŋ otorosib ruwoeleŋosib ŋamyuwoq di koitiy. Koitosib bem sum olo osib ijo talq di ateleŋiy.” ’”
23640	MAT 13:32	Sis yago naŋgi tulaŋ kiñilala kas yago bul. Iŋgi iŋgi qudei naŋgo yago kokba yala. Sis yago naŋgi tulaŋ kiñilala. Ariya sis yago di tamo bei na osim aqa wauq di yagimqa bunuqna a oqsim tulaŋ kobaqujaqas. Osim ŋam qudei buŋnjrsim dani kokba ateleŋqas. Amqa qebari naŋgi bosib aqa daniq di simi ateleŋqab.”
23641	MAT 13:33	Osiqa Yesus a olo yawo anjam bei endegsi minjrej, “Qotei laŋ qureq di unu qaji a na aqa segi tamo uŋgasari naŋgi taqatnjrsim naŋgo Mandor Koba sqas. Kumbra di bem tiyeqnu qaji sum bul. Uŋa bei a bem tiyeqnu qaji sum kiñala osiqa bem sum laŋaj ti turtosiq web kobaqujaq di bulyonaqa bem kalil tiyekritej.”
23643	MAT 13:35	A kumbra di yej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo bei nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej, “E yawo anjam tamo uŋgasari naŋgi minjroqnqai. Tulaŋ nami yawo anjam di aqa utru uliesoqnej. Sosiq agi bini uliejunu. Deqa e na ubtosiy maroqnqai.”
23644	MAT 13:36	Osiqa Yesus na tamo uŋgasari naŋgi uratnjrsiqa tal gogetosiq di sonaqa aqa aŋgro naŋgi aqa areq bosib minjeb, “O Tamo Koba, ni na pilagiŋ qa yawo anjam di aqa utru geregere plaltosim merge.”
23651	MAT 13:43	Bati deqa tamo uŋgasari kumbra bole bole yeqnub qaji naŋgo Abu Qotei na naŋgi taqatnjrsim naŋgo Mandor Koba sqas. Deqa naŋgi seŋ bul tulaŋ suwaŋesqab. Tamo a dabkala ti sqas di a ijo anjam endi geregere quem.”
23652	MAT 13:44	Osiqa Yesus a olo marej, “Qotei laŋ qureq di unu qaji a na aqa segi tamo uŋgasari naŋgi taqatnjrsim naŋgo Mandor Koba sqas. Kumbra di tamo qudei na silali kobaquja osib ŋam moŋgum miligiq di ateb dego kere. Atsib nañu agu beiq di sub bogsib sub miligiq di ŋam moŋgum uliteb. Onaqa tamo bei na bosiq ŋam moŋgum di itosiq tulaŋ areboleboleiyej. Deqa a ŋam moŋgum di olo subq di mororyosiq gilsiq aqa iŋgi iŋgi kalil qariŋyosiq dena silali osiq nañu agu di awaiyej.”
23654	MAT 13:46	A gilsiq kolilei tulaŋ boledamu bei itosiq olo puluosi bosiq aqa iŋgi iŋgi kalil qariŋyosiq dena silali osiq kolilei di awaiyej.”