23233	MAT 1:20	Bìo mu wi o sĩi yi kà, ó o Ɲúhṹso Dónbeenì wáayi tonkaro bía làa wo hã kònkórá yi: «*Daviide mɔ̀nmàníi Zozɛɛfu, yí hézɔ̃́n o Mari fé yaró. Le sãní na wi o wán kà ó o sù lè le Dónbeenì Hácírí pànká.
23234	MAT 1:21	O ò te o za báa. Fo ò cé o yèni làa Yeesu. Orɛ́n lé yìa á à kã̀ní mín nìpomu mí bè-kora yi.»
23236	MAT 1:23	O bía: «Yìa yí zũ báa á à sì le sãní á à te o za, á ɓa wé è ve làa Emanuwɛɛle. Bṹn kúará le: ‹Le Dónbeenì wi làa wɛn›.»
23240	MAT 2:2	á ɓa tùara: «Ɓa *zúifùwa bɛ́ɛ na ton á wi wen? Le mànàayiire ɓúi hà lè le wii hɛ̀ɛníi, á zéenía a bìo, á wa ló ɓuara wà ɓueé ɓùaaní a.»
23243	MAT 2:5	Á ɓa bía nɔn wo yi: «O ko ò o te ho Zudee kɔ̃hṹ lóhó na ɓa le Betelehɛɛmu yi. Lé bìo á bìo kà lé bìo á le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro túara:
23244	MAT 2:6	‹Betelehɛɛmu, fo yínɔń ho *Zudaa kɔ̃hṹ lórá ɓúenɓúen ɓàn ló-za. Lé fo ó o Ɲúhṹso na à dí ũ nìpomu *Isirayɛɛle yahó á à lé yi.›»
23246	MAT 2:8	Bṹn mɔ́n ó o le ɓa lɛ́n va ho Betelehɛɛmu, ò o bía nɔn ɓa yi: «Mi va a tùaka o háyónza mu bìo sese. Ká mi yú a mɔn, à mi bĩní ɓuee bío mu na miì, á ĩnɛ́n mún vaá ɓùaaní a.»
23251	MAT 2:13	Ɓa bè-zũńlowà lɛ́nló mɔ́n, á le Dónbeenì wáayi tonkaro ɓúi ɓuara a Zozɛɛfu cɔ̃́n hã kònkórá yi, á bía nɔn wo yi: «Hĩ́ní fé o háyónza lè mín nu à ũ lùwí va ho *Ezipite kɔ̃hṹ. Va a kɛɛní bĩ́n fúuu fúaa ká ĩ khíi le ũ bĩní ɓuen. Lé bìo ó o bɛ́ɛ *Heroode á à bío le ɓa cànka a háyónza mu ɓúe.»
23253	MAT 2:15	Ká a Heroode zũna le ɓa bè-zũńlowà khà a, ó o sĩi cã̀ làa sòobɛ́ɛ. Ó o nɔn le ɲii le ɓa ɓúe ɓa zà-báawa ɓúenɓúen na ho Betelehɛɛmu lóhó yi, làa hĩ̀a bã́makaa ho yi. À wã́a lá bìa lúlúio yú hã bìo ɲun ɲii à liiráa, à héha lè ho pã̀ahṹ na ɓa bè-zũńlowà zéenía le mí mɔn le mànàayiire yi. Bṹn lé bìo á le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro Zeremii bìo na ó o bía á wóráa ɲii sú. O bía: «Wãamakaa ɓúi sã ɲá ho Aramaa lóhó yi. Mu wó lè minka wɛ́ɛ. Lé o Arasɛɛle wee wá mí zàwa bìo yi. O yí tà le ɓa yanka mí lé bìo ɓa ɲúhṹ ɓó.» O Zozɛɛfu là a háyónza lè mín nu kará ho Ezipite yi fúuu fúaa bìo ó o Heroode húrun. O *Heroode húmú mɔ́ndɛ́n, ó o Ɲúhṹso wáayi tonkaro bĩnía ɓuara a Zozɛɛfu cɔ̃́n hã kònkórá yi, á ɓueé bía nɔn wo yi: «Hĩ́ní fé o háyónza lè mín nu, à ũ bĩní va ho *Isirayɛɛle kɔ̃hṹ yi. Lé bìo á bìa lá wee cà a háyónza mu á à ɓúe wã́a húrun.» Ó o Zozɛɛfu hĩ́nɔn á fó a háyónza lè mín nu á bĩnía ɓuararáa ho Isirayɛɛle kɔ̃hṹ yi. Mu wó kà síi bèra a na à bìo ó o Ɲúhṹso bía lè mí ɲi-cúa fɛɛro ɲii à yìo lé. O bía: «Ĩ von ĩ za léra ho *Ezipite kɔ̃hṹ yi.»
23263	MAT 3:2	«Mi khí mu bè-kora wéró yi, à bè le Dónbeenì yi, lé bìo le *Dónbeenì bɛ́ɛnì ɓueé ɓó.»
23264	MAT 3:3	Lé orɛ́n Zãn mu á le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro *Ezayii á bía bìo kà síi: «Nìi ɓúi wee bío pɔ̃́npɔ̃́n le dùure yi kà síi: ‹Mi wíoka ho wɔ̃hṹ ká a Ɲúhṹso o ɓuen. Mi muin ho wɔ̃hṹ na ò o bè.›»
23268	MAT 3:7	Bìo ó o mɔn à ɓa *Farizĩɛwa lè ɓa *Sadusĩɛwa wee lé ɓuen o *bátɛ́ɛ̀mù lahó yi, ó o bía nɔn ɓa yi: «Mi yí mɔn miten le, díhioni zàwa yɛ́n! Le Dónbeenì sĩ-cĩ̀ílè na yòó lua á mi so wee leéka le mi dà à fé miten níi yi le? Lé o yɛ́n bía mu nɔn mia?
23273	MAT 3:12	O ɓuan mí vɛ́ɛró dɛ̀ɛ mí níi yi á ɓueé vɛ́ɛráa mí dĩ́nló. Á hìa lé ho dĩ́n-poni o ò khuii á à kúee mí nání yi. Ká hã ɲáakã́a hɔ̃́n o ò cĩ̀í ho dɔ̃hṹ na máa hí hùúu yi.»
23275	MAT 3:14	Ó o Zãn pã́, ò o bía nɔn wo yi: «Ũnɛ́n lé fo lá ko á ũ bátízé mi, á lée webio ɓɛ̀n nɔn á ũ le ĩnɛ́n bátízéráa fo?»
23276	MAT 3:15	Ká a Yeesu màhã́ bía nɔn wo yi: «Día le mu wé làa bṹn. Lé kà síi á wa ko à wa wéráa à tiíráa le Dónbeenì sĩi bìo ɲii.» Ó o Zãn wã́a tà.
23278	MAT 3:17	Á mu tãmu ɓúi sã ɲá ho wáayi á bía: «Yìa kà lé ĩ Za na á ĩ bò ĩ tàká wán. O bìo sĩ miì.»
23281	MAT 4:3	Ó o Satãni vá ɓueé ɓó a yi, á bía nɔn wo yi: «Hã huaa na kà fo yí mɔn lé? Ká fo lé le Dónbeenì Za bìo bon kɛ̃́nkɛ̃́n, à ũ bío le hã huaa na kà yèrèmá wé ho dĩ́nló.»
23282	MAT 4:4	Ó o Yeesu bía: «Bìo kà lé bìo túara le Dónbeenì bíonì vũahṹ yi: ‹Dĩ́nló mí dòn yí máa na mukãnì nùpue yi. O nùpue màkóo mún wi le Dónbeenì bíonì na le wee bío yi.›»
23284	MAT 4:6	ò o bía nɔn wo yi: «Ká fo lé le Dónbeenì Za bìo bon kɛ̃́nkɛ̃́n, à ũ yén lii ho tá yi, lé bìo mu túara: ‹Le Dónbeenì á à na le ɲii mí wáayi tonkarowà yi á ɓa à cɔ̃n fo á lií wíoka à bàrá, bèra a na à ũ zeǹ yí tṹii làa huee ɓúi.›»
23285	MAT 4:7	Ó o Yeesu bía nɔn wo yi. «Mu mún túara le Dónbeenì bíonì vũahṹ yi kà: ‹Yí vĩ́ vĩ́ yí khũaa ũ Ɲúhṹso Dónbeenì ɲii yi hàrí lòn wizoǹ-kéní.›»
23287	MAT 4:9	ò o bía nɔn wo yi: «Ĩ ì na bìo kà ɓúenɓúen foǹ ká fo tà lií fárá ũ nɔnkóɲúná wán à ũ ɓùaanía mi.»
23288	MAT 4:10	Ó o Yeesu wã́a bía nɔn wo yi: «Lé bĩ́n, Satãni! Mu túara le Dónbeenì bíonì vũahṹ yi: ‹Ũ Ɲúhṹso Dónbeenì lé yìa á ũ ko à ũ ɓùaaní, à mún sá na orɛ́n mí dòn yi.›»
23293	MAT 4:15	«Ũnɛ́n Zabulon lè ũnɛ́n Nɛfutalii kãna na wi lè ho vũ-beenì cɔ̃́n ho Zurudɛ̃n ɲúhṹ yi. Ũnɛ́n Kalilee na lé bìa yínɔń ɓa *zúifùwa kɔ̃hṹ.
23294	MAT 4:16	Minɛ́n nìpomu na lá wi le tíbírí yi á mɔn mu khon-beenì. Minɛ́n na lá kará mu húmú kɔ̃hṹ yi mu yuumu yi á mu khoomu ló wán.»
23295	MAT 4:17	Lé bṹn ɲii wán ó o Yeesu wã́a ɓúakáa wee bue le Dónbeenì bíonì. Bìo kà lé bìo ó o hĩ́a wee bío: «Mi khí mu bè-kora wéró yi à bè le Dónbeenì yi. Lé le *Dónbeenì bɛ́ɛnì ɓueé ɓó.»
23297	MAT 4:19	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Mi ɓuee bè miì, á ĩ wé á ɓa nùpua lé bìa á mi wé è yí á à ɓua à ɓuennáa ĩ cɔ̃́n làa bìo mi wee paráa ɓa cewà bìo síi.»
23306	MAT 5:3	«Bìa zũ le mí khon mí yiwa bán ɲúná sĩ, lé bìo le Dónbeenì bɛ́ɛnì á ɓa níní wi yi.
23316	MAT 5:13	«Minɛ́n ka lòn yámú ho dĩ́míɲá nùpua tĩ́ahṹ. Ká mu yámú yonyoró ló mu yi, á ɓa à wé kaka á mu ù bĩní ì zoráa. Mu cũ̀nú máa kɛń ká mu yínɔń à lée yénní mu kúia à ɓa nùpua wé yonka.
23317	MAT 5:14	«Minɛ́n ka lòn khoomu ho dĩ́míɲá nùpua tĩ́ahṹ. Ho lóhó na son le ɓúee wán wé dĩ̀n dɛnkhɛɛn.
23320	MAT 5:17	«Mi yí leéka le ĩ ɓuara á wà ɓueé ɓúe o *Mɔyiize làndá lè ɓa ɲi-cúa fɛɛrowà kàránló ɲúhṹ dɛ́. Ɓùeé. Ĩ wà ɓueé tií mu ɲii lé bìo.
23324	MAT 5:21	«Mi ɲá à ɓa bía bìo kà nɔn wàn ɓùaawa yi: ‹Yí ɓúe nùpue.› Yìa wó nì-ɓúe á ɓànso ɓa à ɓua á à varáa le cítíi fĩ̀iníi.
23326	MAT 5:23	«Ká fo wà ɓueé wé mu hãmu á à na le Dónbeenì yi mu hãmu cĩ̀íníi lahó yi, ká ũ hácírí ɓuara le fo wó khon lè mi ninza ó o sĩi wee cĩ̀ foǹ,
23328	MAT 5:25	«O ɓúi lá le fo wó khon làa mí síi, ó o von fo le cítíi fĩ̀iníi, à ũnɛ́n na wó khon à fèn wé le ɲii dà-kéní làa wo ho wɔ̃hṹ wán ká mi dĩǹ yí vaá dɔ̃n. Ká bṹn mía á wón vaá dé fo o cítí-fĩ̀ níi yi, á wón ɓɛ̀n á à yèrèmá khíi dé fo o paro níi yi o ò dé ho kàsó yi.
23330	MAT 5:27	«Mi ɲá à ɓa bía bìo kà: ‹Yí wé hã́-fé tàá bá-fé.›
23334	MAT 5:31	«Mu túara: ‹Yìa le mí ì ɲa mín hã́a, á ɓànso ko ò o wé mu yaamu fáaró vũahṹ à na a yi.›
23336	MAT 5:33	«Mi mún ɲá à ɓa bía nɔn wàn ɓùaawa yi: ‹Bìo fo báa le Dónbeenì yahó le fo ò wé à ũ yí khíní yi. Wé mu.›
23341	MAT 5:38	«Mi ɲá à ɓa bía: ‹Ká yìa fía mí ninza yère á ɓa mún ǹ fío ɓànso yère. Yìa kéra mí ninza ɲin-kéza á ɓa mún kén ɓànso ɲin-kéza.›
23346	MAT 5:43	«Mi ɲá à ɓa bía: ‹Fo ko à ũ wań mí ninza ká ũ ɲin ũ zúkúso.›
23351	MAT 5:48	Mi wé ɓa nùpua na ɲii tun làa bìo á mìn Maá na wi ho wáayi tentemu ɲii tunnáa bìo síi.»
23352	MAT 6:1	«Héyìi! Hen ká mi wé le mi ì wé bìo le Dónbeenì làndá bò, à mi yí wé mu le ɓa nùpua mi. Ká mi wó mu ɓa mɔn, á mi máa yí cũ̀nú mìn Maá na wi ho wáayi cɔ̃́n.
23356	MAT 6:5	«Hen ká mi wé wee fìo, à mi yí wé lè ɓa nì-khàwa bìo síi. Bán wee wé dĩ̀n ho kàránló zĩní làa hen na hã wãna fò mín yi à wéráa mí fìoró, bèra a na à ɓa nùpua ɓúenɓúen wé mi ɓa. Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Ɓa yú mi cũ̀nú vó.
23358	MAT 6:7	«Hen ká mi wé wee fìo, à mi yí dĩ̀n la hã minka bíoní yi làa bìo á bìa yí zũ le Dónbeenì wee wéráa mu. Ɓa wee leéka le ká mí yí bía cɛ̀rɛ̀ɛ á le Dónbeenì máa ɲí mí cɔ̃́n.
23360	MAT 6:9	«Mi wé wee fìo, à mi fìo kà síi: Wàn Maá na wi ho wáayi, wé à ɓa nùpua zũń le fo lé le Dónbeenì na ɓàn síi mía.
23365	MAT 6:14	«Ká bìa wó khon làa mia bìo á mi wee tà sɛ́n día, á mìn Maá na wi ho wáayi mún wé è sɛ́n mi bè-kora á à día.
23367	MAT 6:16	«Hen ká mi wé lù mi ɲiní, à mi yí sè mi yara làa bìo á ɓa nì-khàwa wee wé wéráa mu. Ɓa wee wé sè mí yara à ɓa nùpua ɓúenɓúen zũń le ɓa lù mí ɲiní. Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Ɓa yú mí cũ̀nú vó.
23369	MAT 6:18	bèra a na à ɓa nùpua yí zũń le fo lù ũ ɲii. Mìn Maá Dónbeenì mí dòn na wi le lùe na sànkaa yi á mɔn bìo fo sànkaa wó. Orɛ́n lé yìa á à na ho cũ̀nú foǹ.»
23370	MAT 6:19	«Mi yí sá ho nàfòró ká lè miten ho dĩ́míɲá yi. Ɓa sũnɓowa lè ɓa làkàbṹaawa wi bĩ́n á à yáa ho. Ɓa kɔ̃̀nlowà wee wé háaka hã wonna ká ɓa zoo ɲuaa ho.
23373	MAT 6:22	«O nùpue yìo lé o sãnía fĩ̀ntã́ní. Ká ũ yìo se, á ũ sãnía ɓúenɓúen á à kɛń mu khoomu yi.
23374	MAT 6:23	Ká ũ yìo yí se, á ũ sãnía ɓúenɓúen á à kɛń le tíbírí yi. Hen ká mu khoomu na wi foǹ hĩ́a yèrèmáa wó le tíbírí, à ũ loń bìo le tíbírí mu á à kɛńnáa cícící.»
23375	MAT 6:24	«Nìi woon yí dà máa sá máa na ɲúnása nùwã ɲun yi. O ò ɲin o nì-kéní ká a wań yìa so. O wé è ɲí o nì-kéní bíonì, ká yìa so ó o máa kɔ̃̀nbi. Mi yí dà máa sá máa na le Dónbeenì yi ká mi mún pá henía le wárí càró bìo.»
23376	MAT 6:25	«Lé bṹn nɔn á ĩ wee bíoráa bìo kà á à na mia: Mi wé yí yáa mi yilera mi mukãnì bìo yi, le mi ì yí mu bè-dínii lè mu bè-ɲunii wen, tàá mi sãnía bìo yi, le mi ì yí hã sĩ̀-zĩ́nia wen á à zĩ́. Le mukãnì bìo po mu bè-dínii, á hã sãnía bìo po hã sĩ̀-zĩ́nia, mu so yí bon le?
23379	MAT 6:28	«Á mi yilera yáaró hã sĩ̀-zĩ́nia bìo yi so ɲúhṹ wi le? Mi loń le pũ̀iílè. Le yí máa sá dɛ̀ɛ, á mún yí máa tĩ́ sĩ̀a.
23382	MAT 6:31	«Àwa, á mi wé yí yáa mi yilera à dĩ̀n bío le lée webio mi ì dí tàá lée webio mi ì ɲu, tàá le mi ì yí hã sĩ̀a wen á à zĩ́.
23385	MAT 6:34	Mi cén yí yáa mi hácírí ho yìró bìo yi. Lé ho yìró bìo wi lè mi wɔ̃hṹ. Hã wizooní lè mí dà-kéní kéní bè-wénia á à kã́ɲa hã.»
23386	MAT 7:1	«Mi wé yí cítí nùpue à síiní ɲúhṹ, á le Dónbeenì mún máa cítíi mia á máa síinía ɲúná.
23391	MAT 7:6	«Mi yí lá mu bìo na bìo sã̀ le Dónbeenì yi à na ɓa booní yi. Ɲún-sĩ, á ɓa dà à yèrèmá à cũ̀aaka mia. Mi mún yí kúia ho lóró na yàwá here ɓa nɔ̀nbùɛɛní tá le ɓa yonka.»
23392	MAT 7:7	«Mi wé fìo le Dónbeenì cɔ̃́n, á le è hã mia. Mi wé cànka mu bìo le Dónbeenì cɔ̃́n, á mi ì yí. Mi wé ɓúanɓúa ho woohṹ á le è hɛ́n ho mi ì zo.
23394	MAT 7:9	«Minɛ́n tĩ́ahṹ ó o ɓúi za fìora ho búurú o cɔ̃́n, ó o so ò na huee wo yi le?
23397	MAT 7:12	«Bìo mi wi à ɓa nì-vio wé na mia ɓúenɓúen à mi mún wé mu ɓàn síi na ɓa yi. Bṹn lé bìo ó o Mɔyiize làndá lè le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà zéenía.»
23398	MAT 7:13	«Mi zo lè ho zũaɲii na fĩ́nía. Lé bìo á hìa ɓùaa wɔ̃hṹ bèró sĩ, ká ɓa nùpua na màhã́ wee bè ho á à hí mu húmú binbirì. Bìa wee bè ho á boo.
23399	MAT 7:14	Ho zũaɲii na fĩ́nía hón wɔ̃hṹ bèró do, ká bìa màhã́ wee bè ho á à yí le mukãnì binbirì na máa vé. Bìa wee bè ho á yí tà yí boo sese.»
23400	MAT 7:15	«Bìa le mí lé le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà ká mu yí bon, á mi pa miten bìo yi. Ɓa wee wayií miten lòn pia bìo síi, ká ɓa yiwa yí se lòn dakhĩ́nkhĩ́nwa.
23405	MAT 7:20	Lé kà síi á mi ì zũńnáa bìa le mí lé ɓa ɲi-cúa fɛɛrowà à ɓa yí nɔn ɓa, hã wárá na ɓa wee wé yi.»
23406	MAT 7:21	«Bìa ɓúenɓúen na wee ve mi le ‹Ɲúhṹso! Ɲúhṹso!› yínɔń bìa khíi kɛń le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi. Bìa wee wé wàn Maá na wi ho wáayi sĩi bìo lé bán khíi kɛń mu yi.
23407	MAT 7:22	Le cítíi fĩ̀ nɔ̀nzoǹ, á nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ á à bío ò na miì: ‹Ɲúhṹso, wa buera le Dónbeenì bíonì, á ɲɔn ɓa cĩ́náwa léra ɓa nùpua yi, á wó mu yéréké bìowa cɛ̀rɛ̀ɛ lè ũ yèni.›
23408	MAT 7:23	Á ĩ wã́a à bío ò na ɓa yi: Ĩ yí zũ mia hùúu. Mi vá lé ĩ nìsã́ní, bè-kora wérowà yɛ́n.»
23409	MAT 7:24	«Àwa. Nùpue lée nùpue na wee ɲí ĩ bíoní à bè hã yi wón ɓànso bìo ɓonmín làa nùpue na hácírí wi, á son mí zĩi ho ɓúaahó wán.
23412	MAT 7:27	Ho viohó ɓueé tò, á hã bònnáa sú cáa, á ho pinpiró và lè mí pànká le zĩi mu wán, á le tò pùpɛ̀.»
23416	MAT 8:2	Ó o *ɓùeré ɓúi vá ɓueé ɓó a yi, á lií fárá mí nɔnkóɲúná wán o yahó, ò o bía: «Ɲúhṹso, fo dà à wɛɛ́ mi ká fo tà.»
23417	MAT 8:3	Ó o Yeesu lií bò mi níi o wán ò o bía nɔn wo yi: «Ĩ tà mu, wã́a wa.» Mí lahó yi, ó o nìi dɛ̀ɛnía wan.
23418	MAT 8:4	Bṹn mɔ́n ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Bìo wó foǹ á ũ yí bío le nùpue ɲí. Ká ũ màhã́ vaa zéení ũten lè le *Dónbeenì yankaro. À ũ mún wé mu hãmu bìo na ó o *Mɔyiize bò le ɓa wé wé mu dã́ní yi, à ɓa ɓúenɓúen zũń ká ũ wan bìo bon.»
23420	MAT 8:6	O bía: «Ɲúhṹso, ĩ ton-sá dũmaná le zĩi yi. O lé o mùamúa, á lò wee be dàkhĩína.»
23421	MAT 8:7	Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Ĩ ɓueé wɛɛ́ wo.»
23422	MAT 8:8	Á ɓa dásíwá ɲúhṹso bía nɔn wo yi: «Ɲúhṹso, ũ ɓuenló ĩ zĩi lée bìo na á ĩ yí koráa. Na le ɲii mí dòn, á ĩ ton-sá pá à wa.
23423	MAT 8:9	Ĩnɛ́n ĩ bɛɛre ɲúnása wi á ĩ wee bè bíoní yi. Á ĩnɛ́n mún wi ɓa ɓúi ɲúhṹ wán, á bán mún wee ɲí ĩ cɔ̃́n. Ĩ le yìa va hen à wón va bĩ́n. Ĩ le o ɓúi ɓuen ò o dɛ̀ɛní ɓuen. Ĩ le ĩ ton-sá wé bìo na, ò o dɛ̀ɛní wé mu mí lahó yi.»
23424	MAT 8:10	Bìo ó o Yeesu ɲá hɔ̃́n bíoní so, ó o wó coon, ò o bía nɔn bìa bò a yi: «Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: O *Isirayɛɛle nìpomu ɓúenɓúen yi á ĩ dĩǹ yí fò mín làa nùpue na sĩidéró miì yú yìa kà yi.
23426	MAT 8:12	Ká bìa lá ko à ɓa níní kɛń le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi, bán ɓa à ɲa lée kúia ho khũuhũ le tíbírí yi, á ɓa lée wá á yiwa à vá bĩ́n.»
23427	MAT 8:13	Bṹn mɔ́n ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa dásíwá ɲúhṹso yi: «Lɛ́n khíɓo, bìo fo fìora á à wé, lé bìo fo dó ũ sĩi miì.» Lé hón pɔ̃̀n-kéní so yi, á ɓa dásíwá ɲúhṹso ton-sá á wan yi.
23431	MAT 8:17	O wó mu bèra a na à le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro *Ezayii bìo na ó o bía à wé: «O lá wa lònbee. O fó wa vã́mú bò mí wán.»
23433	MAT 8:19	Á ho làndá bìo zéenílo ɓúi ɓueé ɓó a yi, á bía nɔn wo yi: «Nì-kàránlo, ĩ ì bè foǹ á à varáa hã lùa ɓúenɓúen na á ũ wee va yi.»
23434	MAT 8:20	Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Ɓa cawanwà yú hã kãna wee zo. Á ɓa ɲínzàwa mún yú mí lɛnna. Ká a *Nùpue Za wón màhã́ yí yú ho lahó na ó o dà à vũń yi.»
23435	MAT 8:21	Ó o nì-kenínia nì-kéní ɓúi bía nɔn wo yi: «Ĩ ì bè foǹ. Ká ũ màhã́ día le ĩ vaa nùu wàn maá vé.»
23436	MAT 8:22	Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Día le ɓa nì-hía à nùu mí nì-hía, ká ũnɛ́n ɓuee bè miì.»
23439	MAT 8:25	Ó o nì-kenínia vá ɓueé ɓó a yi, á sĩ̀nía wo, à ɓa bía nɔn wo yi: «Ɲúhṹso, wa à hí. Kã̀ní wɛn.»
23440	MAT 8:26	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Lée webio nɔn á mi zã́nanáa? Mi sĩ̀a déró miì ɓɛ̀ntĩ́n fòora.» Ò o wã́a lií hĩ́nɔn, á yòó nàmakaa ho pinpiró lè mu ɲumu na wee yànbónka yi, á mu wó tɛ́tɛ́tɛ́.
23441	MAT 8:27	Ɓa ɓúenɓúen á mu wó coon, á ɓa wee bío mín yi: «Páa! O nùpue mu lé o yɛ́n síi kà? Hàrí ho pinpiró lè mu ɲumu ó o bíaráa, á mu pá bò a bíonì yi.»
23443	MAT 8:29	Bìo ɓa mɔn o Yeesu á ɓa wee bío kà pɔ̃́npɔ̃́n: «Dónbeenì Za, lée webio fo lon làa wɛn. Fo ɓuara wà ɓueé beé wa lò ká mu pã̀ahṹ dĩǹ yí dɔ̃n le?»
23445	MAT 8:31	Á ɓa cĩ́náwa mu yankaa o Yeesu kà síi: «Hen ká ũ wi ũ ɲa wɛn, ũ wã́a bío le wa vaa zo ho nɔ̀nbùɛ-ɓoohṹ na kà yi.»
23450	MAT 9:2	Á ɓa ɓuan o mùamúa ɓúi lè mí dãmu dɛ̀ɛ á ɓuararáa o cɔ̃́n. Bìo ó o Yeesu mɔn bìo ɓa dóráa mí sĩa wo yi, ó o bía nɔn o nìi mu yi: «Wàn bɔ̃́nlo, hení ũ sĩi, ũ bè-kora sɛ́ra día.»
23451	MAT 9:3	Á ho *làndá bìo zéenílowa nùwã yɛn ɓúi wee bío mín yi: «O nìi na kà wee màní míten lè le Dónbeenì.»
23452	MAT 9:4	Ó o Yeesu zũna ɓa yilera ó o bía nɔn ɓa yi: «Lée webio nɔn á hã yile-kora wiráa mia.
23454	MAT 9:6	Ká ĩ màhã́ wi mi zũń le o *Nùpue Za yú ho pànká ho tá wán à sɛ́nnáa mu bè-kora día.» Ò o wã́a bía bìo kà nɔn o mùamúa yi: «Lii hĩ́ní, lá ũ dãmu dɛ̀ɛ à ũ khíɓo.»
23457	MAT 9:9	Bṹn mɔ́n ó o Yeesu ló hón lahó so yi wà. Bìo ó o wee khĩí, ó o mɔn o nìi ɓúi na ɓa le Matiye ká a kará mí tonló lahó yi, á wee fé ho lànpó. Ó o bía nɔn wo yi: «Hĩ́ní bè miì.» Ó o Matiye lií hĩ́nɔn bò a yi.
23459	MAT 9:11	Bìo ɓa *Farizĩɛwa mɔn mu kà, á ɓa bía nɔn o nì-kenínia yi: «Lée webio nɔn á mi nì-kàránlo wee dí lè ho lànpó féwá lè ɓa nì-kora na kà?»
23460	MAT 9:12	Ó o Yeesu ɲá bìo ɓa bía, ó o bía nɔn ɓa yi: «Héyìi! Minɛ́n! Nùpua na lò hereka so wee wé cà tĩni ɓànso dã́ní le? Ɓùeé. Ɓa vánvárowà lé bìa wee wé cà a dã́ní.
23461	MAT 9:13	Mi lɛ́n vaa kàrán le Dónbeenì bíonì na kà à zũń kúará: ‹Bìo á ĩ màkóo wi yi lé le yi na se. Ká ɓa bà-kùio na ɓa wee wé lè mu hãmu á ĩ pã́ bìo.› Mi zũń mu sese. Ĩnɛ́n yí ɓuara bìa wee leéka le mí térénna bìo yi dɛ́. Bìa zũ le mí lé ɓa bè-kora wérowà lé bìa á ĩ ɓuara bìo yi.»
23462	MAT 9:14	O Zãn Batiisi nì-kenínia vá ɓueé ɓó a Yeesu yi à ɓa wee tùa wo yi: «Lée webio nɔn á warɛ́n lè ɓa *Farizĩɛwa wee lì wa ɲiní túntún, ũnɛ́n nì-kenínia yí máa lì mí ɲiní?»
23463	MAT 9:15	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Mi wee leéka le bìa ɓa von mu yaamu sã́nú díiníi yara so dà à sè ká a hã́-fĩa ɓàn báa làa ba páanía wi le? Bṹn yí dà máa wé. Ɛ̀ɛ ká pã̀ahṹ ɓúi khíi dã, ó o hã́-fĩa ɓàn báa ɓa à lén ɓa tĩ́ahṹ, bṹn ká ɓa màhã́ wé è lì mí ɲiní.
23465	MAT 9:17	Làa bṹn síi, nùpue máa wé kúee *dìvɛ̃́n fĩa sṹmàni-kĩ́a yi. Lé bìo ká a kúaa ho bĩ́n, ká ho hĩ́a wee za, á hã à nàma, á ho dìvɛ̃́n á à kúia, á hã sṹmàniwa mún ǹ yáa. Ho dìvɛ̃́n fĩa ɓa wé kúee hã sṹmàni-fĩa yi. Ká mu wó kà, á mu ɓúenɓúen á à wé se.»
23466	MAT 9:18	Pã̀ahṹ na ó o Yeesu wee bío lè ɓa nùpua yi, à bṹn ɓa *zúifùwa ya-dí ɓúi ɓueé dɔ̃n, á ɓueé lií ɓúrá a tá ò o bía: «Ĩ hĩ́nló húrun yí míana, ká ũ màhã́ ɓuen ɓuee bè ũ níi o wán o ò vèe.»
23469	MAT 9:21	O wee bío bìo kà mí yi: «Hen ká ĩ dàńna tṹaa o dà-zĩ́nii yi mí dòn, á ĩ ì wa.»
23470	MAT 9:22	Bìo ó o Yeesu yèrèmáa khíi mɔn wo, ó o bía: «Wàn hĩ́nló, yí zɔ̃́n dɛ̀ɛ. Bìo fo dó ũ sĩi miì, lé bṹn wɛɛ́ra fo.» Ó o hã́a mu dɛ̀ɛnía wan mí lahó yi.
23472	MAT 9:24	Ó o bía: «Mi lé lè ho khũuhũ. O hĩ́nzo-za mu yí húrun, o lée yìa na dũma.» Á ɓa wee yáa mí ɲiní yi na a yi.
23475	MAT 9:27	Bṹn mɔ́n ó o Yeesu ló bĩ́n wà. Bìo ó o wee khĩí, á muiiwà nùwã ɲun ɓúi bò a yi ká ɓa a wãamaka: «*Daviide Za, màkárí wɛn.»
23476	MAT 9:28	Bìo ó o Yeesu vaá dɔ̃n le zĩi, á ɓa muiiwà mu ɓueé ɓó a yi, ó o tùara ɓa yi: «Mi láa mu yi le ĩ dà wee wɛɛ́ mia le?» Á ɓa le: «Ũuu, Ɲúhṹso, fo dà mu.»
23477	MAT 9:29	Ó o Yeesu wã́a dɔ̃n ɓa yìo, ò o bía: «Le mu wé làa bìo mi láaráa mu yi.»
23478	MAT 9:30	Á ɓa yìo dɛ̀ɛnía wee mi. Ó o Yeesu henía bìo kà nɔn ɓa yi: «Háyà, nùpue yí ko ò o ɲí bìo wó mia kà.»
23481	MAT 9:33	Ó o Yeesu ɲɔn o cĩ́ná mu léra, ó o nìi ɲii dɛ̀ɛnía fá á wee bío. Á ɓa zã̀amáa wó coon mu bìo yi, á ɓa wee bío: «Warɛ́n *Isirayɛɛle nìpomu yi á wa dĩǹ yí mɔn bìo kà ɓàn síi hùúu.»
23482	MAT 9:34	Ká ɓa *Farizĩɛwa bán ɓɛ̀n wee bío: «Mu lé ɓa cĩ́náwa ɲúhṹso lé yìa wee na ho dàńló wo yi ò o ɲa lè ɓa cĩ́náwa lén bìa ɓa wi yi.»
23485	MAT 9:37	Ó o wã́a bía nɔn mí nì-kenínia yi: «Ho dĩ́nló bon dĩ̀n cɛ̀rɛ̀ɛ, ká ho lárowà lé bìa yí boo.
23486	MAT 9:38	Àwa. Á mi fìo o mɔhṹ ɓànso yi le o wíoka na ɓa ton-sáwá le ɓa lá ho.»
23491	MAT 10:5	Bán báawa pírú ɲun so lé bìa ó o tonkaa, á henía bìo kà nɔn yi: «Mi yí va hã kãna na á bìa yínɔń ɓa *zúifùwa kará yi, à mún yí zo ho *Samarii kɔ̃hṹ lórá yi.
23501	MAT 10:15	Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Le cítíi fĩ̀ nɔ̀nzoǹ, á hón lóhó so nùpua bìo na khíi sá ɓa yi á à poń bìo sá ho *Sodɔɔmu lè ho Komɔɔre lórása yi.»
23502	MAT 10:16	«Mi ɲí bìo kà: Ĩ wee tonka mia. Mi ka lòn pia na wà vaá zo ɓa dakhĩ́nkhĩ́nwa tĩ́ahṹ. Mi zũń miten ɓuaró làa bìo ɓa háwá zũnáa míten ɓuaró bìo síi, à wé ɓa nùpua na wayika lè ɓa ɓùaaɓúuní bìo síi.
23505	MAT 10:19	«Hen ká ɓa khíi wé ɓuan mia vannáa le cítíi fĩ̀iníi, à mi yí le mi yiwa dè bìo mi ì láráa mi ɲi-cúa làa bìo mi ì bío bìo yi. Mi ì yí hã bíoní na mi ì bío ho pã̀ahṹ mu yi.
23510	MAT 10:24	«Nì-kenínii na po yìa wee kení a wón mía. Á ton-sá na po mí ɲúhṹso wón mún mía.
23512	MAT 10:26	«Mi cén wé yí zɔ̃́n ɓa nùpua. Mu bìo na sànkaa ɓúenɓúen khíi mi, á bìo sà yi ɓúenɓúen mún khíi zũń.
23518	MAT 10:32	«Yìa dĩ̀n ɓa nùpua yahó ò o bía wéréwéré le mí bìo sã̀ miì, á ĩnɛ́n mún khíi bío mu wéréwéré wàn Maá na wi ho wáayi yahó le ɓànso bìo sã̀ miì.
23520	MAT 10:34	«Mi yí leéka le ĩ ɓuara wà ɓueé dé ho hɛ́ɛrà ho dĩ́míɲá yi. Ɓùeé. Ĩ yí wà ɓueé dé hɛ́ɛrà ho yi. Hã fio lé hĩ̀a á ĩ wà ɓueé dé.
23526	MAT 10:40	«Yìa ɓuan mia sese, se lé ĩnɛ́n á ɓànso ɓuan sese. Á yìa ɓuan mi se, se lé yìa tonkaa mi á ɓànso mún ɓuan se.
23528	MAT 10:42	Ká nùpue nɔn hàrí ho kóo-za yimù cúee ɲun-wia bìa wi hen na ɲúhṹ mía nì-kéní ɓúi yi, lé bìo ó o lé ĩ nì-kenínii, wón ɓànso á à yí mu cũ̀nú máa khí.»
23531	MAT 11:3	le ɓa va a tùa wo yi: «Ũnɛ́n lé fo á wa ɲá bìo le fo ko ũ ɓuen lée, tàá wa pá ko à wa lòoní nì-veere?»
23532	MAT 11:4	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Bìo mi wee ɲí làa bìo mi wee mi á mi vaa bío na a Zãn yi.
23534	MAT 11:6	Yìa yí pã́ ĩ bìo ká a tà mu yi, se wón ɓànso ɲúhṹ sĩ.»
23535	MAT 11:7	Bìo ó o Zãn nì-kenínia bĩnía wà, ó o Yeesu wee bío o Zãn mu bìo lè ɓa zã̀amáa kà síi: «Lée webio á mi van vaá lora le dùure yi? Lée ho konkohó na ho pinpiró wee hɛ́ɛ vĩ́nvã lée? Ɓùeé.
23538	MAT 11:10	O Zãn mu lé yìa á le Dónbeenì bíonì vũahṹ bía bìo kà síi: ‹Ĩ ì tonka ĩ tonkaro ò o dí ũ yahó á ɓueé wíoka ũ wɔ̃hṹ›.
23543	MAT 11:15	Yìa wee ɲí bìo, à wón ɲí bìo bía sese.»
23544	MAT 11:16	O Yeesu pá bĩnía bía: «Ho zuia nùpua á ĩ dà à tèé lè ɓa yɛ́n? Ɓa ka lè ɓa háyúwá na lée kará ɓa nùpua fèmínló lahó yi, à ɓa wee háaní na mí ninzàwa na zoó le ɓonfónii yi kà:
23545	MAT 11:17	‹Wa ɓúa hã sĩ̀a san, à mi le mi máa lée yo. Wa bó le yèni, á mi le mi máa wá.›
23547	MAT 11:19	Ó o *Nùpue Za ɓɛ̀n ɓuara, á ɓueé wee dí ká a ɲu, á ɓa wee bío bìo kà: ‹Mi loń. O nìi na kà yí máa wé bìo ɓúi ká mu yínɔń dĩ́nló díró làa dìvɛ̃́n ɲuló. O lé ɓa *lànpó féwá lè ɓa nì-kora ɓàn bɔ̃́nlo.›» Ɛ̀ɛ ká le Dónbeenì bè-zũńminì wee zéení mí térénló ɓa bè-zũńlowà bè-wénia yi.
23549	MAT 11:21	«Ũnɛ́n Korazɛ̃n lóhó lè ũnɛ́n Bɛtesayidaa lóhó, ho yéréké á à sá mia. Lé bìo ká mu yéréké bìowa na wó mi cɔ̃́n ɓàn síi lá wó ho Tiire lè ho Sidɔ̃n lórá yi, se hã lórá mu nùpua lá hĩ́nɔn hàánì á khuiira hã pórókówá zã́ á kúaa le sãni mi wán, á zéeníanáa le mí wi à mí khí mu bè-kora wéró yi.
23551	MAT 11:23	«Ɛ̀ɛ ká ũnɛ́n *Kapɛɛnayuumu, fo wee leéka le ɓa khíi lá fo á à yòoráa ho wáayi yi le? Ɓùeé. Ho nì-hɔ̃́nbó-lóhó lé hìa ɓa khíi lií dé fo yi. Lé bìo ká mu yéréké bìowa na wó ũ cɔ̃́n ɓàn síi lá wó ho *Sodɔɔmu yi, se ho lóhó mu pá lá wi hàrí lòn zuia.
23552	MAT 11:24	Lé bṹn nɔn á ĩ wee bíoráa mu na mia: Le cítíi fĩ̀ nɔ̀nzoǹ á ho Sodɔɔmu bìo á à wé làa yi ũnɛ́n bìo yi.»
23553	MAT 11:25	Cĩ́inú bṹn mɔ́n, ó o Yeesu bĩnía wee bío bìo kà: «Ĩ Maá, ũnɛ́n lé ho wáayi lè ho tá Ɲúhṹso, ĩ wee dé ũ bárákà. Lé bìo mu bìo na fo sà mu bè-zũńminì ɓànsowà lè le hácírí ɓànsowà yi á fo tà zéenía làa bìa bìo ɲúhṹ mía.
23555	MAT 11:27	«Ĩ Maá dó mu bìo ɓúenɓúen ĩ níi yi. Nìi woon yí zũ a Za, ká mu yínɔń o Maá. Á nìi woon mún yí zũ a Maá, ká mu yínɔń o Za, làa bìa ó o Za mu wi ò o zéení làa wo.
23556	MAT 11:28	«Minɛ́n ɓúenɓúen na ho sèró na lì wee beé lò, mi ɓuen ĩ cɔ̃́n, á ĩ na hã vũńnà mia.
23558	MAT 11:30	Ĩ zúu na á ĩ bè mi wán á yí lì, á ho sèró na á ĩ bè mi wán á mún záyi.»
23560	MAT 12:2	Bìo ɓa *Farizĩɛwa mɔn mu á ɓa wee bío là a Yeesu: «Loń ũ nì-kenínia. Bìo ɓa wee wé yí ko làa wéró ho Sabaa zoǹ. Wa làndá hò mu.»
23561	MAT 12:3	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Bìo ó o *Daviide yankaa wó ká arɛ́n lè mí nùpua le hĩni dà á mi dĩǹ yí kàránna yí mɔn le?
23566	MAT 12:8	Lé bìo ó o *Nùpue Za lé yìa á ho Sabaa bìo wi níi yi.»
23568	MAT 12:10	Mu zoǹ à nìi ɓúi wi bĩ́n á bàhó húrun. Á bìa wi bĩ́n wi ɓa kooní a Yeesu yi. Lé bṹn nɔn á ɓa tùara a yi kà: «Wa làndá yi á nùpue so dà wee wɛɛ́ *Sabaa zoǹ le?»
23569	MAT 12:11	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Minɛ́n ó o ɓúi pio yà-kéní mí dòn lá wi síi, á wó wó kùera zon le buii yi ho Sabaa zoǹ, ó o so máa lií lén wo le?
23570	MAT 12:12	Á bìo ó o nùpue bìo ɲúhṹ màhã́ wi po a pio hã́. À bṹn wa làndá yi, á nùpue dà à wé tentemu làa nùpue ho Sabaa zoǹ.»
23571	MAT 12:13	Bṹn mɔ́n, ó o Yeesu yèrèmáa bía là a nìi: «Hóoní ũ bàhó.» Ó o nìi hóonía mí bàhó, á ho dɛ̀ɛnía wan dĩ̀n làa hìa so bìo.
23576	MAT 12:18	Le le Dónbeenì bía: «Yìa kà lé ĩ ton-sá na á ĩ mɔn léra, yìa á ĩ bò ĩ tàká wán. Ĩ sĩi wan o bìo yi. Ĩ ì liiní ĩ Hácírí o wán, o ò bue ĩ cítíi bìo á à na hã sìíwà yi.
23579	MAT 12:21	á hã sìíwà ɓúenɓúen màhã́ à dé mí sĩa wo yi.»
23581	MAT 12:23	Á ɓa zã̀amáa wó coon mu bìo yi, á ɓa wee bío: «Yìa kà màhã́ lé o *Daviide Za lée?»
23582	MAT 12:24	Ká bìo ɓa *Farizĩɛwa ɲá mu, á ɓa wee bío: «O nìi na kà á wee ɲa ɓa cĩ́náwa lén bìa ɓa wi yi là a *Bɛlezebuule pànká, yìa lé ɓa cĩ́náwa ɲúhṹso.»
23583	MAT 12:25	Ká a Yeesu màhã́ zũna ɓa yilera, ó o bía nɔn ɓa yi: «Kɔ̃hṹ lée kɔ̃hṹ na nùpua wee fi mín yi á à fì ì vé. Lóhó lée lóhó, tàá zĩi lée zĩi na nùpua wee fi mín yi á ɲúhṹ á à ɓúe.
23585	MAT 12:27	«Mi wee bío le ĩ wee ɲa ɓa cĩ́náwa lé bìo ó o Bɛlezebuule wee na mu ɓàn pànká miì. Ká lé bṹn mu wóráa, á yìa ɓɛ̀n wee na ho pànká minɛ́n nùpua yi à ɓa ɲa lè ɓa cĩ́náwa lé o yɛ́n? Bìa làa mia lée dà-kéní bán mí bɛɛre yàá wee zéení le mi bìo yí bon.
23587	MAT 12:29	«Nìi woon yí dà máa zo pànká ɓànso zĩi á máa zoó khuii o níi bìo, ká a yí can o pànká ɓànso mu yí vó. Ká a màhã́ can wo vó, ó o zoó khuii bìo wi o zĩi ɓúenɓúen.
23588	MAT 12:30	«Yìa yí wi làa mi, se wón wee fi làa mi. Á yìa mún yí máa séení mi ho vá kúeemínwánló yi, se wón wee saawaní.
23590	MAT 12:32	Yìa bía le bín-kohó o *Nùpue Za dã́ní yi, wón ɓa à sɛ́n ǹ día á à na yi. Ká yìa bía khon le Dónbeenì Hácírí dã́ní yi, wón ɓa khíi máa sɛ́n máa día máa na yi, hàrí ho zuia.»
23591	MAT 12:33	«Hen ká le vĩ̀ndɛ̀ɛ se, à le bìa wé sĩ. Ká le vĩ̀ndɛ̀ɛ yí se, à le bìa máa wé sĩ. Le vĩ̀ndɛ̀ɛ semu wé zũ hã bìa na lé wee ha yi.
23595	MAT 12:37	Lé bìo á ũ ɲi-cúa lé hĩ̀a ɓa à dĩ̀n wán á à fĩ̀náa le cítíi á à zũńnáa ká ũ térénna, tàá ká ũ yí térénna.»
23596	MAT 12:38	Á ho *làndá bìo zéenílowa lè ɓa *Farizĩɛwa nùwã yɛn ɓúi wã́a bía nɔn o Yeesu yi: «Nì-kàránlo, wa wi à ũ wé bìo ɓúi à wa mi.»
23597	MAT 12:39	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ho zuia nùpua na yí se, na wee bĩní le Dónbeenì mɔ́n à wé mu bè-kora, á wee cà à ɓa mi yéréké bìo. Ɛ̀ɛ ká ɓa máa mi yéréké bìo ɓúi ká mu yínɔń le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro Zonaasi bìo.
23601	MAT 12:43	«Hen ká a cĩ́ná ló a nùpue na ó o lá wi yi, ò o vaa hɛ́ɛ vará le dùure yi, à cà ho lahó na ó ò kɛɛní á à vũń yi ká a máa yí ho. Ká a hĩ́a cà san,
23602	MAT 12:44	ò o bío mí yi: ‹Ĩ ì bĩní ì va hen na á ĩ ló yi.› Ká a bĩnía van bĩ́n ò o vaa yí ho lahó mu mí kã́amáa ká ho sàara, á wíokaa sesese.
23603	MAT 12:45	Ká a mɔn mu, ò o bĩní vaa fé ɓa cĩ́náwa bùaa hèɲun na ɓɛ̀n ɲii po arɛ́n, à ɓa páaní ɓuee zoo kɛɛní cìcàkà ho lahó mu yi. Ká mu wó kà, à wón nùpue so bìo wíoka yáa poń bìo mu fù karáa. Lé làa bṹn síi á ho lònbìo nùpua na yí se bìo khíi wéráa.»
23605	MAT 12:47	Ó o ɓúi bía là a Yeesu: «Loń. Mìn nu lè mìn zàwa lée dĩ̀n ho khũuhũ á wi ɓa bío làa fo.»
23606	MAT 12:48	Ó o Yeesu bía lè ɓànso: «Wàn nu lé o yɛ́n? Á wàn zàwa lé ɓa yɛ́n?»
23607	MAT 12:49	Bṹn mɔ́n ó o dá mí níi mí nì-kenínia yi ò o bía. «Mi loń. Wàn nu lè wàn zàwa wi hen.
23608	MAT 12:50	Lé bìo á yìa wee wé wàn Maá na wi ho wáayi sĩi bìo, wón lé wàn za, lè wàn hĩ́nló, lè wàn nu.»
23611	MAT 13:3	O wee wà hã wàhio à kàránnáa ɓa nùpua làa bìo cɛ̀rɛ̀ɛ. O bía: «Nìi ɓúi ló van mí mɔhṹ yi, á wà vaá dé mí bè-dà.
23616	MAT 13:8	Mu ɓúi bṹn lion ho tá na se yi, á mu ló, á yòó han mí bia. Hã ɓúi yú khĩmàni khĩmàni, hã ɓúi yú ɓúará-tĩn tĩn, hã ɓúi yú ɓóní làa pírú pírú.»
23617	MAT 13:9	O Yeesu pá bĩnía bía bò mu wán: «Yìa wi ò o ɲí bìo, á wón ɲí bìo bía sese.»
23618	MAT 13:10	Ó o nì-kenínia vá ɓueé ɓó a yi, á wee tùa wo yi. «Lée webio nɔn fo wee wàráa hã wàhio na ɓa yi?»
23619	MAT 13:11	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Le Dónbeenì wó á le bɛ́ɛnì bìo na sà yi á mi yú zũna, à ɓa nì-vio yí zũna mu.
23622	MAT 13:14	Lé kà síi á le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro *Ezayii bìo na ó o bía ɓa dã́ní yi á ɲii súráa. O bía bìo kà: ‹Mi khíi wee ɲí mu bìo ká mi máa zũń mu kúará. Mi khíi wé è loń coon ká mi máa mi hàrí dɛ̀ɛ.
23623	MAT 13:15	Mu nìpomu na kà ɓɛ̀ntĩ́n bɔ̃́nbúra. Ɓa tun mí ɲikɔ̃nna, á muunía mí yìo. Ɓa yí wi à ɓa mi bìo. Ɓa mún yí wi à ɓa ɲí bìo. Ɓa yí wi à ɓa zũń mu bìo à yèrèmá ɓuen ĩnɛ́n Dónbeenì cɔ̃́n à ĩ wɛɛ́ ɓa.›
23624	MAT 13:16	«Ɛ̀ɛ ká minɛ́n bán ɲúná sĩ. Mi yìo wee mi, á ɲikɔ̃nna mún wee ɲí mu bìo.
23626	MAT 13:18	«Mi wã́a ɲí yìa wee dé mu bè-dà wàhiire kúará.
23631	MAT 13:23	Ɓa ɓúi ɓɛ̀n ka lè ho tá na se bìo, na mu bè-dà lion yi. Ɓa wee ɲí le Dónbeenì bíonì, à zũń le kúará, á ɓa ɓɛ̀n wee ha hã bia. Ɓa ɓúi khĩmàni khĩmàni, ɓa ɓúi ɓúará-tĩn tĩn, ɓa ɓúi ɓóní làa pírú pírú.»
23632	MAT 13:24	O Yeesu bĩnía wà le wàhiire ɓúi nɔn ɓa yi: «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín làa bìo kà: Nìi ɓúi dó mu bè-dà tente mí mɔhṹ yi.
23635	MAT 13:27	Á ho mɔhṹ ɓànso ton-sáwá bía nɔn wo yi: ‹Ɲúhṹso, fo yí dó mu bè-dà tente ũ mɔhṹ yi le? Á le ɲíní ɓɛ̀n ló wen bĩ́n.›
23636	MAT 13:28	Ó o bía nɔn ɓa yi: ‹Lé ĩ zúkúso wó mu.› Ó o ton-sáwá bía: ‹Fo wi à wa vaa dɛɛ le ɲíní mu le?›
23637	MAT 13:29	Á ho mɔhṹ ɓànso bía nɔn ɓa yi: ‹Ɓùeé. Mi día, lé bìo ká mi le mi ì dɛɛ le ɲíní ká mi yí wó sese á mi ì dɛɛ le á à lɛɛ́ lè ho dĩ́nló.
23638	MAT 13:30	Mi día le mu páaní dã fúaa ho dĩ́nló láró pã̀ahṹ. Hón pã̀ahṹ so yi, ká ĩ bío ò na ɓa ton-sáwá na à lá ho dĩ́nló yi le ɓa dɛɛ le ɲíní vé, à kúia lè mí kúnkúwá à cĩ̀í. Bṹn mɔ́n à ɓa màhã́ lá ho dĩ́nló kúee ĩ nání yi.›»
23639	MAT 13:31	O Yeesu tĩ́n bĩnía wà le wàhiire ɓúi nɔn ɓa yi: «*Le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo ɓonmín lè ho mútáàdè bɛɛre na ó o nìi ɓúi vaá dù mí mɔhṹ yi.
23640	MAT 13:32	Lé ka cĩ́inú po hã bia na ká ɓúenɓúen. Ká le màhã́ ló, à le dã poń ho zen-ɓuahó bè-vànii ɓúenɓúen, à wé mí vĩ̀ndɛ̀-kùure, à ɓa ɲínzàwa wé ɓuee tá mí lɛnna lakara wán.»
23641	MAT 13:33	O Yeesu bĩnía wà le wàhi-veere ɓúi nɔn ɓa yi: «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín lè le ɲa-fĩni na ó o hã́a ɓúi zúnzúio kúaa mu dũmu kiloowa ɓóní làa hònú yi á khan bàrá á mu ló.»
23643	MAT 13:35	bèra a na à le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro bìo na ó o bía à ɲii sí: «Ĩ khíi wé è bío làa ba lè hã wàhio. Mu bìo na sà yi hàrí ho dĩ́míɲá ɲúhṹ ɓúɛɛníi á ĩ khíi zéení yara làa ba.»
23644	MAT 13:36	Bṹn mɔ́n ó o Yeesu wà vaá zon le zĩi yi ò o día ɓa zã̀amáa. Ó o nì-kenínia wà zon o cɔ̃́n, á zoó bía làa wo: «Le ɲíní na ló ho mɔhṹ yi wàhiire kúará á ũ zéení làa wɛn.»
23645	MAT 13:37	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Yìa wee dé mu bè-dà tente lé o *Nùpue Za.
23652	MAT 13:44	«Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín lè mu bè-senì ɓúi na ɓa lú ho mɔhṹ yi. Ó o ɓúi zũna mu dã́ní vaá khɛ́ra á bĩnía sã̀ vaá lú. O sĩi wan wan, á vaá yɛ̀ɛ́ra bìo wi o cɔ̃́n ɓúenɓúen, ò o ɓueé yà ho mɔhṹ mu.
23653	MAT 13:45	«Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín là a duanlo ɓúi na wee cà ho lóró na yàwá here.
23655	MAT 13:47	«Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo pá bĩnía ɓonmín lè ho zùán na ɓa wee lèe dé ho muhṹ yi à vĩnáa ɓa cewà lè mí sìíwà.
23658	MAT 13:50	á à kúee ho dã-sũmúi yi, hen na le minka yi vɛ́ɛ wi yi, á ɓa à wá bĩ́n.»
23659	MAT 13:51	Bṹn mɔ́n ó o Yeesu tùara ɓa yi: «Bìo kà ɓúenɓúen mi zũ kúará le?» Á ɓa le ũuu.
23660	MAT 13:52	Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «*Làndá bìo zéenílo lée làndá bìo zéenílo na kenía míten á zũ ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɲúhṹ á ka lòn zĩi ɓànso ɓúi na nàfòró á mu bè-fĩa lè mu bè-kĩ́a wi yi.»
23662	MAT 13:54	á wà van ho lóhó na ó o dɔ̃n yi. O wà vaá wee kàrán ɓa nùpua ɓa *zúifùwa kàránló zĩní yi. Á ɓa nùpua na wi bĩ́n ɓúenɓúen wó coon á ɓa wee bío: «Bṹn bè-zũńminì so ó o yú wen? O wó kaka wee wéráa mu yéréké bìowa na kà?
23664	MAT 13:56	Á ɓàn hĩ́nni so làa wɛn yí wi mín wán hen le? Á lé wen ó o yú hón pànká so ɓúenɓúen yi?»
23665	MAT 13:57	Lé bṹn bìo yi á ɓa yí wi à ɓa dé mí sĩa wo yi. Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «Le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro wé yí le kɔ̃̀nbii hã lùa ɓúenɓúen yi. Ká ɓa lóhósa lè ɓàn kùrú zĩi nùpua bán máa wé kɔ̃̀nbi o.»
23668	MAT 14:2	Ó o bía nɔn mí mɔ́nsa na làa wo páanía wi yi: «O nùpue mu na kà lé o Zãn bĩnía vèera. Lé bṹn nɔn ó o dà wee wéráa mu yéréké bìowa.»
23681	MAT 14:15	Bìo ho zĩihṹ dɔ̃n, ó o nì-kenínia wà ɓueé ɓó a yi, á bía nɔn wo yi: «Le wii tò, à ho lahó na kà á bìo ɓúi mún mía yi. Bío le ɓa nùpua lɛ́n va hã lórá yi, à vaa yí mu bìo yà dí.»
23682	MAT 14:16	Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Ɓa varó bĩ́n ɲúhṹ mía. Minɛ́n miten na mu bè-dínii ɓa yi.»
23683	MAT 14:17	Á ɓa bía nɔn wo yi: «Bìo wi wa cɔ̃́n hen, lée búurú bi-zàwa bìo hònú làa cezàwa bùaa ɲun.»
23684	MAT 14:18	Ó o Yeesu bía: «Mi ɓua mu ɓuennáa.»
23692	MAT 14:26	Bìo ɓa mɔn wo ò o wee varáka mu ɲumu wán, á ɓa zã́na dàkhĩína, á ɓa wee bío: «O lée nì-hɔ̃́nbóní.» À ɓa wee wãamaka.