Wildebeest analysis examples for:   byr-byr   ,    February 24, 2023 at 23:47    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

1  GEN 1:1  Sɨnnawɨ kɨgaakuna Gotɨyai sɨgunyasɨ kwaakesɨ wakyaaꞌ. Tɨvi wakakegaaꞌ kwaaka kunevaꞌ warɨna kyaaꞌ, sagaaꞌ Gotɨyare Kuryai aalɨbunyavɨ munyaba yɨlayamarina yaaꞌ. Yuyaba jɨhɨnyaꞌ yadɨsɨ Gotɨyai wɨjaaꞌ “Yɨrɨkeꞌgɨ dɨvuꞌ!” Miꞌna kujaaꞌ yɨrɨka purɨna yaaꞌ. Gotɨyai yɨrɨkeꞌ wanganaka wɨjaaꞌ “Tewaanyasɨra. Yɨrɨkegaakɨ.” Gotɨyai yɨrɨkeꞌ gavi wakɨna, jɨhɨnyaꞌ gavi wakɨna yaaꞌ. Wakɨna yaka “Jɨhɨnyaꞌ sawɨsasɨra,wɨjaaꞌ. Miꞌna kujaaꞌ yɨrɨka pɨrɨꞌ miꞌnanyɨra.
6  GEN 1:6  Yɨrɨka mudɨkeꞌ kavuryaaꞌ Gotɨyai wɨjaaꞌ “Aalyamwavɨdaasɨ yɨraaya bilaawana!” Wɨdɨna kyaaꞌ yɨraaya bilaawɨna yaaꞌ. Gotɨyai wɨjaaꞌ “Munya keꞌba sɨgunyasɨ.” Yɨrɨka pɨryaai miꞌnanyɨra, sagaaꞌ.
9  GEN 1:9  Yɨrɨka mudɨkeꞌ kavuryaaꞌ aalya naangeꞌ yunebanna waꞌdɨsɨ Gotɨyai wɨjaaꞌ “Aalya naanga daꞌ avaala pɨba warana!” Gotɨyai sara kujaaꞌ aalya maalɨka wannyɨna yaaꞌ. Sagaaꞌ sɨla, mugunya, kwaaka warɨna yaaꞌ. Miꞌna warɨna kyaaꞌ Gotɨyai wɨjaaꞌ “Yɨta, maye, sɨgya, kure, kɨnna, wapaaya yuya yɨmaꞌnyɨna yana!” Sara kujaaꞌ, sagaaꞌ yɨmaꞌnyaakengɨ. Sinakejɨ tainakejɨ yɨmaꞌnyaaꞌ. Yɨrɨka daryaai darɨꞌ miꞌnanyɨra.
14  GEN 1:14  Yɨrɨka mudɨkeꞌ kavuryaaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Baaka naangeꞌ (Nyɨlyai), baaka maalɨkeꞌ (lawei), sɨlɨngaamɨnya warana!” Sara wɨdɨna kyaaꞌ nyɨlyai, lawei, sɨlɨngaamɨnya yɨmaꞌnyɨna yaaꞌ. Gotɨyai wɨdɨna yaaꞌ “Yɨrɨkegaaꞌ nyɨla wɨdɨna yana! Sawɨsagaaꞌ lawei, sɨlɨngaamɨnya wɨdɨna yana!” Savɨdaasɨ kwaakevakɨ yɨrɨkesɨ wanyɨwanyasɨ warɨꞌ. Gotɨyare sɨmunya nyɨlyalyɨ lawelyɨ saraarɨna wawɨnya yanyaꞌne saꞌ gavi wakɨna, burɨkegaaꞌne saꞌ gavi wakɨna yaaꞌ. Yɨrɨka daryaai daryaai miꞌnanyɨra, sagaaꞌ.
20  GEN 1:20  Yɨrɨka mudɨka kavuryaaꞌ sagaaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Jawɨnya, buta, waalabya aalyavɨ wɨlaryaꞌne pɨnɨ mwaalana!” Miꞌna wɨdɨna kyaaꞌ jawɨnya, waalabya, buta yuya aalyavɨ mwaalɨna yaaꞌ. Mwaalɨna yeva aalyavɨ kusawɨ jawɨnya, waalabya bwaranya wɨlayariwannyɨna yaaꞌ. Nabaai Gotɨyai yuta ge ge munyawɨnnera wɨmwaaihɨna, kwaakewɨnnera wɨmwaaihɨna yaaꞌ. Yusara sara wɨmwaaihakeraavɨdaasɨ naanga mɨjayariwannɨguna yaaꞌ. Sagaaꞌ yɨrɨka daryaai daryaai darɨꞌ miꞌnanyɨra.
24  GEN 1:24  Yɨrɨka mudɨkeꞌ kavuryaaꞌ Gotɨyai yagaala wɨdɨna “Jɨlɨkyaawarya, yɨkurɨyaawia yuya yɨmaꞌnyɨna yana!” Sara wɨdɨna kyaaꞌ kwaakevɨ yɨmaꞌnyɨna yaakengɨ. Nabaai Gotɨyai kamaala, maaꞌnyaanna sara wakɨna yaaꞌ. Yuya yɨmaꞌnyaakengɨdaasɨ naanga yariwannɨguna yaaꞌ. Sagaaꞌ Gotɨyai sɨgya, waanga tɨka nyaꞌne sɨmudɨnya yadɨvɨsaraavɨna wɨjaavɨna yaaꞌ.
32  GEN 2:1  Gotɨyai yuyaraavɨ wɨmwaaihakere. Aꞌmwelyɨ aꞌmwesɨ sawaarɨ yavɨkaryɨna. Gamɨ kwaibɨsawaarɨ yavɨkaryɨna yaꞌ. Gotɨyai kwaakeꞌ lɨvɨna yaka lɨvɨgɨrɨꞌmwanna yaka aꞌmwerɨ yavɨkarina yaꞌ. Aꞌmwere kɨlaakejɨꞌ yavɨkaryaka Gotɨyai gamɨre sɨnnyɨkɨ pwaꞌnyɨ kamakuraꞌ sagaaꞌ aꞌmwei yɨmaꞌnyɨna kyaꞌ “Ataamɨma gɨmɨre yayaꞌ gɨthɨwana,Gotɨyai sara wɨdɨna yaꞌ.
40  GEN 2:9  Gotɨyai wawɨnya naangeꞌ burɨnna burɨnna yaꞌ. Burɨnna burɨnna yaka Ataamɨmɨ maarɨna yaka wawɨnyavɨ wɨlamarakɨna yaꞌ. Kwaaka Yɨthenɨ aalɨmaangevɨ wawɨnya saꞌ waraꞌ. Aꞌmwe pwai yɨsarɨdaaꞌnyɨ yɨsɨla maranajɨ kwajɨ gazagaasagaaꞌ kamwaaladɨka. Nabaai yɨta pwai sɨduta nawɨꞌnyaꞌ sɨduta kayaaꞌnanyaꞌ yawɨryaꞌnei waayaꞌ. Gotɨyai Ataamɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ wawɨnya davɨ dɨmaremwaaideigɨnyɨ. Yɨsɨla wawɨnya davɨdaasa da dɨnadengɨ,wɨdaꞌ. “Wawɨnya davɨ tɨnnyaba yɨsai sɨduta yawɨryaꞌnei waayɨkerɨdaaꞌnyɨ yɨsɨla naꞌgɨzɨ, gɨmɨ sɨduta tewaanya yawɨꞌna jɨthesɨ. ‘Nabaai gɨmɨ sɨduta kayaaꞌna yawɨꞌna jɨthesɨra,gɨthɨwa. Yɨsɨla saꞌ gɨmɨ manɨnnesɨ,wɨdɨna. “Gɨmɨ naꞌgɨzɨ dɨvaidesɨ,wɨdɨna yaꞌ.
52  GEN 2:21  Sagaaꞌ Gotɨyai daꞌ “Ataamɨ gavei mwaalya saꞌ kayaaꞌnanyabwi yɨꞌ. Nɨmɨ aꞌmwe gamɨnyɨneꞌ yavɨkarima! Aꞌmwe saꞌ gamɨnyɨ wɨgaimwagathesɨra,daꞌ Gotɨyai. Sara daka Gotɨyai Ataamɨmɨ se naanga marakakei waꞌdɨꞌnyɨ Ataamɨmɨre laasarɨꞌ galalɨvɨꞌmwagamaaꞌna yaka gamɨre kɨlaakejɨꞌ yɨhula yajɨdaꞌna yaꞌ. Yajɨdaꞌna yaka aꞌmwevɨ laasarɨꞌ yavɨkaryaꞌ. Kyavɨkaryaꞌ Ataamɨ kadɨkaavaꞌ Gotɨyai aꞌmweꞌ wɨmaarina yaꞌ. Wɨmaarina kyaꞌ aꞌmwevɨ Ataamɨ wanganaka “Nɨmɨjɨ avaalyaꞌgɨnyɨra,wɨdɨna. “Gotɨyai nɨmɨre laasarɨꞌ nyɨlɨvɨꞌmwagakaka gyavɨkariwakeꞌneꞌ ‘Aꞌmweꞌgɨ,gɨthɨdeinyɨra,wɨdɨna yaꞌ. Sayabadaaꞌnyɨ dahaaꞌ aꞌmwe pwai ganɨmaangelyɨ ganaangesɨ sawaaryabadaasɨ yagalyaꞌmakuna yojɨ aꞌmweꞌ kwala maarɨna yojɨ gamɨre aꞌmwesɨ mwaalɨna yakɨlyɨyagaaꞌ kɨyoi yune kɨlaaka gave pɨjɨꞌnanyɨ. Gotɨyai wɨdɨna yaꞌ “Kɨrɨmɨre kaimɨraaya jawakɨnyidewaaihɨlyɨra. Nabaai yɨkurɨyaawiarajɨ mala kayaawaryarajɨ jɨlɨkyaawaryarajɨ yuyangɨ dɨmaremwaalyidewaaihɨlyɨra.” Kannyɨmaayawaarɨ sawaarɨ wagɨla muvwaꞌnyaꞌ. Gotɨyai gamɨ yavɨkaryakengɨ tɨnna dara wanganakeꞌ tewaanya naanga waꞌdɨsɨ wanganakengɨra. Yɨrɨka ata pwina ata purɨdaaꞌnyɨ pwai miꞌnanyɨra sagaaꞌ. Yɨrɨka mudɨkeꞌ kavuraꞌ Gotɨyai gannya wawɨnya miꞌna yaka kwazaaka mwaalaꞌ. “Yɨrɨka daryaai daryaai daryaai darɨꞌ sagaaꞌne saꞌ gavinyaꞌnesɨra,wɨdaꞌ Gotɨyai.
57  GEN 3:1  Kamaala sai sɨduꞌnakei aꞌmwevɨ wɨdɨna “Gotɨyai jɨhɨthaka? ‘Kɨrɨmɨ yɨsɨla yɨta dangɨdaaꞌnyɨ mamaranyɨkanesɨ,jɨhɨthako?” Sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmweꞌ wɨdɨna “Yɨsɨlya nakajanga yawɨꞌmanɨgoi. Yɨsɨla yɨta wawɨnyavɨ tɨnnyaba waayɨkerɨdaaꞌnyɨ naarɨmɨ mamaranakanesɨ. Yɨta darɨ yɨmeꞌnakwoihɨjɨ balɨna yakadeꞌnaalyɨ,wɨdɨna. Wɨdɨna kyaꞌ kamaalyai wɨdɨna “Kɨrɨmɨ dɨvalyidewaaihi mɨka. Kɨrɨmɨ kayaaꞌnanya pɨnɨnna tewaanya pɨnɨnna yawɨꞌna jidewaaihɨlyɨra,wɨdɨna. “Kɨrɨmɨ Gotɨyaibɨꞌ jɨmaꞌnyidewaaihɨlyɨ. Saꞌna nabaai Gotɨyai yawɨꞌmanɨꞌ,wɨdɨna. Kamaalyai miꞌna wɨdɨna kyaꞌ, sagaaꞌ aꞌmweꞌ tɨnna wanganakeꞌ “Yɨsɨla maranyɨna yɨma!” daꞌ. Sara daka maranyɨna yaꞌ. Nabaai gamɨre kwalaangerɨ kumaryaꞌ aꞌmwei yɨsɨlyai maranyɨna yaꞌ. Tɨviꞌna maranyɨna kyaꞌ kɨrɨmɨ sawaai kunya yawɨragi. Yawɨragɨla dara yennagɨlyaꞌ “Kannya maayaꞌnaai daaka!” Dahɨlegaaꞌ wagɨla kuvwaꞌnaꞌ yɨkɨwasa gipwaina, kannya yɨraꞌnyɨna yagi.
64  GEN 3:8  Sawɨsaburɨ Gotɨyai wawɨnyavɨ kaanya yamaryɨna. Yamaryɨna yadaaꞌnyɨ Ataamɨjɨ gannya aꞌmwesɨ sawaai gamɨnyɨ wɨꞌnagɨla yɨkaavɨlyavɨ kɨmaꞌnyawɨ lɨka yulyaꞌna yagi. Yulyaꞌdakɨlyɨ Gotɨyai jaka wɨdɨna “Gawɨ mwaaihɨlo?” Sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmwei wɨdaꞌ “Purinya kiwaa guꞌnɨwa. Kannya maayainyɨ lɨka yulyake,wɨdaꞌ. Gotɨyai wɨdɨna “Saꞌna aai kagɨthɨwakaka? ‘Yɨsɨla mamaranɨnnesɨra,gɨthɨwaꞌdeꞌ danɨwaana?” wɨdɨna yaꞌ. Wɨdɨna kyaꞌ Ataamɨ wɨdɨna “Aꞌmwe nyɨjaavagɨne daꞌ yɨsɨla kanyɨmaariwaꞌ nɨwana.” Sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmweꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨ kamaalyai kwaasɨyagaala kanyɨdɨwaꞌ yɨsɨla maranyɨna yɨwana.”
70  GEN 3:14  Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ kamaalyarɨ Gotɨyai wɨdɨna “Sayaba kamaala sɨvɨlata maaya daigɨ labwatavamarina jahoꞌdeigɨnyɨ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwarajɨ savɨre kaimɨraayara kwarajɨ sɨmɨlɨka winadɨvɨꞌ mala tannɨpɨꞌdeꞌna wɨjɨwaakɨderera,wɨdɨna. “Gamɨre sɨvidaahunnyavɨ kayaaka yɨgaidɨzaꞌneꞌ gɨmɨre mɨnyagɨnyavɨ gɨvɨzaꞌjɨvaladeigɨnyɨ,wɨdɨna yaꞌ kamaalyarɨ.
72  GEN 3:16  Gotɨyai aꞌmwevɨ wɨdɨna “Mudangegaaꞌ gɨnnya kaimɨraayai maꞌdaaꞌgiyagaaꞌ daanga naanga gɨvɨnadeꞌgɨnyɨra. Sara yɨjaꞌ gɨnnya aꞌmwerɨ yɨlaaya jɨhaidesɨ. Nabaai gamɨ gɨmaremwaaladelyɨ,wɨdɨna yaꞌ.
73  GEN 3:17  Gotɨyai Ataamɨmɨ wɨdɨna “Sayaba adaꞌ gɨmɨ sara yɨwaanya saꞌneꞌ nɨmɨ kwaakevakɨ kurɨvaarɨya wakɨdeinyɨ. Kwakaꞌmuri gɨmɨ wapaaya nyaꞌne wawɨnya naanga yadɨ sagaaꞌ gɨmɨnyɨ maaꞌna naanga ginadeigɨnyɨ. Yuyagaaꞌ kwaihwaainakeigɨ mwaalaꞌgɨzɨyagaaꞌ gɨmɨ sara jɨtheigɨnyɨ. Kwaakejɨsɨ gyavɨkaryagɨnyaigɨ gɨmɨ balaꞌgiyagaaꞌ gɨmɨre kɨlaakejɨꞌ kwaaka ayɨna yɨmaꞌnadezɨkɨ,wɨdɨna yaꞌ.
76  GEN 3:20  Miꞌna wɨdɨna yaka Gotɨyai yaawɨhɨlaakeꞌ maarɨna yaka kannya yavɨkarina yakewaai maarɨna yagɨla kannya mariraꞌnyɨna yagi. Ataamɨ aꞌmwevɨ wɨdaꞌ “Yɨvaꞌ gɨthɨwe saꞌ gɨnnya yaya naangeꞌ gɨthɨwa.” Aꞌmwe yuyaraavɨ kuvɨnaangeꞌ yɨmaꞌnadeꞌnanyɨra. Ataamɨjɨ Yɨvasɨ sawaai kunya kayaaꞌna yawɨꞌna, tewaanna yawɨꞌna yadiꞌ mwaalagi. “Yɨsɨla gaalyaꞌneꞌ nyɨna yakɨri gazagaasagaaꞌ namwaalyɨkadɨka!” daka Gotɨyai wɨdaasɨna. Sara wɨdaasɨna yaka “Yɨta tewaanyarɨna maremwaaipɨꞌderaava,daka wawɨnyavɨ mwasɨlaa ejelɨya dameraavɨ wɨmwaaihaꞌ.
81  GEN 4:1  Ataamɨjɨ Yɨvasɨ sawaai kaimaleraarɨ wɨmwaaihagi. Kenɨ gannya wawɨnyavɨ yadaasɨ Aivelɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨ maremwaalɨna. Pɨgaaꞌ Kenɨ wawɨnyavɨdaasɨ wapaaya maarɨna yaka Gotɨyarɨ wɨmaaryɨna. Aivelɨ sipɨzipɨya tewaanyai maaraka Gotɨyarɨ wɨmaaryɨna. Kumaaryagi tawanakei wɨmaaryaka Aivelɨmɨna Gotɨyai yɨlaaya yɨna yaꞌ. Wapaaya wɨmaaryaka Kenɨmɨna jɨkurya yɨna yaꞌ. Jɨkurya yɨna kyaꞌ Kenɨ sɨnna tɨka kudavaꞌ sagaaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Kenɨ sɨnna tɨka magɨthavanna! Kayaaꞌnanyabwi minnera!” Wɨla dɨvi wawɨnyavɨ aꞌmwera mamwaalyaba Kenɨjɨ Aivelɨjɨ saraai mwaaidakɨri Kenɨ Aivelɨmɨ tamakɨna. Tamakɨna kyaꞌ dɨvi sagaaꞌ Gotɨyai Kenɨmɨ wɨdɨna “Jɨhwaalaangei gazɨyaka?” Sara wɨdɨna kyaꞌ Kenɨ wɨdɨna “Mwanganyɨweinyɨ. Gamɨnyɨ maremwaaidɨnyainyɨ daaka!” Gotɨyai wɨdɨna “Jɨhwaarɨ baarɨꞌ yɨwaa? Jɨhwaalaangare tawejɨꞌ kwaakevakɨ warɨꞌ. Dɨvi sagaaꞌ kwaakevakɨ wawɨnya yaꞌgɨzɨyagaaꞌ wapaaya maalɨke dakanadeigɨnyɨ. Gɨmɨ gazabazaba yamarina jɨtheigɨnyɨ.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ sagaaꞌ Kenɨ wɨdɨna “Gɨmɨ mala kanyɨramaasaꞌgɨzɨ gazabazaba mwalamarina yɨdeinyɨ. Yamaryadaaꞌmujɨ aꞌmwei nyanganojɨ mala nyɨramakadeinyɨ.” Gotɨyai wɨdɨna “Aawano. Sasareꞌ mika.” Wɨdɨna yaka Gotɨyai “Kenɨmɨ mala narabɨka!” daka Kenɨmɨre yamevɨ pɨkarya yaꞌ. Sagaaꞌ Gotɨyaryabadaasɨ Kenɨ kwaaka Nothɨnei kaanna wɨna yaꞌ. Gamɨre kaimɨraayara kwaaka mudɨkeba mwalaaweva kwaariꞌmasannajɨ, pɨradaazannajɨ yuya kunnya saburana yawɨreva yavɨkaryeꞌ.
107  GEN 5:1  Kwarame naangegaaꞌ 130 Ataamɨ wavɨlavakei gannya kaimale pwai yawakɨna. Yɨvaꞌ gawaalɨꞌ Ataamɨ ganɨmaangeibɨꞌnanyai mɨlaka gannya kaimalerɨ ganaangeꞌ wɨdɨna “Satai gɨnnya yayaꞌ gɨthɨwana.” Dɨvi sagaaꞌ Satai naanga mena yɨmaꞌnakegaaꞌ kaimale Yɨnozarɨ yawakɨna. Sɨnnawɨ Gotɨyarɨna majɨ, mwaalɨna yesara Yɨnozai yɨmaꞌnakegaaꞌ ayɨna Gotɨyarɨna dadɨvɨꞌ mwaaleꞌ. Ataamɨjɨ Yɨvasɨ sawaare kaimale taaya mɨlagi. Kwarame 930 kwavɨlavaꞌ Ataamɨ balaꞌ. Yɨnozai kaimale Kenanɨmɨ kyawakɨnaꞌ, Kenanɨ kaimale Maalalelɨmɨ kyawakɨnaꞌ, Maalalelɨ kaimale Jaaretharɨ yawakɨnaꞌ. Jaarethai kaimale Yɨnokɨyarɨ kyawakɨnaꞌ, Yɨnokɨyai kaimale Metuzalaamɨ yawakɨnaꞌ. Gotɨyareburɨ Yɨnokɨyai tewaanna yɨna yaka mabalyakei Gotɨyai maraabɨna yaꞌ. Metuzalaa kaimale Lamekerɨ yawakɨnaꞌ. Kwarame 969 wavɨlavakei Metuzalaa balaꞌ. Lamekei kaimale Nowaarɨ yawakɨnaꞌ. Aꞌmwe pwara kaimale taaya yawakɨneꞌ. Nowaai kaimale Samɨ, Aamɨ, Jaivetai saraavɨ yawakɨnaꞌ.
139  GEN 6:1  Aꞌmwerajɨ aꞌmwejɨ kwala naanga kimaꞌneꞌ “Aꞌmwengɨ nemɨ kwala maraana!” deva Gotɨyare kuvɨbwaalɨvava maarɨna. Maarɨna kyeꞌ kunnya kaimɨraayara aꞌmwe dɨragɨnya naangera yɨmaꞌneꞌ. Gotɨyai tɨnna dara wanganakeꞌ kayaaꞌnanyaraavɨ wanganaꞌ. “Kayaaꞌnanyabwi sara yaana!” yawɨꞌdɨvɨsara yuyagaaꞌ yesaꞌna Gotɨyai dɨna “Aꞌmwe atina ata purɨdaaꞌnyɨ pwainanyaraavɨ kwarame ata sɨvɨlɨraai (120) kwavɨlavojɨ wakɨdengɨra kunnya balyaꞌnegaaꞌ.” “Aꞌmwera, aꞌmwe, yaawarya, jɨlɨka, yaawia, yuta, yuya tamakɨdengɨra,dɨna. Miꞌna dɨna yaka Gotɨyai daꞌ “Nowaai aꞌmwe tewaanyarɨna yɨvainɨdelyɨra.”
161  GEN 7:1  Nowaai aꞌmwe tewaanyai Gotɨyarɨ gyaꞌmwei. Gotɨyai Nowaarɨ wɨdɨna “Sɨpɨyaꞌ angeꞌbɨꞌ saꞌ aalyavɨ aꞌba yɨlaradeꞌ javɨkarideigɨnyɨ. Sɨpɨya maalɨka javɨkarideꞌna miꞌ. Sɨpɨya naangeꞌ javɨkarideigɨnyɨ. Sɨpɨyavɨre yɨdaꞌna saamɨnaangeꞌ anga naangebabɨꞌ javɨkari! Sɨpɨyaꞌ angajɨna lalangyagɨnyaꞌbɨꞌ javɨkari! Yɨdaꞌna kekina laalayagɨnyaꞌbɨꞌ saꞌ duthaakwia! Sɨpɨyaꞌ mɨnyeꞌna amwi pɨrɨꞌ tɨnnyaba pɨrɨꞌ dakineba pɨrɨꞌ javɨkari! Yɨrɨtɨnna munyaba yunebanna yunebanna jɨthaakwia! Tɨkurya tɨnnyaba pɨrɨꞌ aꞌmwera bulyaꞌneꞌ kaanyaꞌ javɨkari!” “Aalya naangeꞌ yunebanna pɨdɨravadesɨ. Sɨmudɨnya yadɨvɨsaraavɨ yuyaraavɨ aalya naangeꞌ wakɨwɨjaꞌ maramɨladere. Kɨrɨꞌ kɨrɨmɨyoihi kɨrɨbwaalɨvavajɨ saraavɨre aꞌmwengɨjɨ sɨpɨyavɨ wɨlɨna jidengihɨlyɨ. Nɨmɨre yagaala gɨthɨdeinyɨ. Saꞌ jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia kɨmaaka pɨyoina pɨyoina sɨpɨyavɨ dɨmarulakɨdengɨ. Jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia pɨnɨ pɨyoina ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraaina kɨmaaka miꞌ. Sa sɨpɨyavɨ dɨmarulakɨdengɨ. Wapaaya ge ge gɨmɨnyɨne sɨpɨyavɨ wɨlapɨꞌdengɨne wapaaya jovɨrawakya!” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Nowaai sara yɨna. Miꞌna yɨna kyaꞌ Gotɨyai Nowaarɨ wɨdaꞌ “ Aꞌmwe pwara aꞌmwe pɨnɨ kayaaꞌna yadɨvɨsangɨna gɨmɨ tewaanya yadɨnyaigɨnna sarɨmɨ sɨpɨyavɨ dulyidera. Sawɨta ata yuyi ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraai miꞌna kajɨnnojɨ burɨkeꞌ wakɨdeinyɨra. Yuya baihɨrinɨpɨꞌdengɨra,wɨdaꞌ Gotɨyai.
166  GEN 7:6  Kwarame naangegaaꞌ 600 sagaaꞌ Nowaarɨ kwavɨlavaꞌ, gamɨjɨ gannya balaangesɨ sawaare kaimɨraayarajɨ kumɨre balaangejɨ sɨpɨyavɨ kuleꞌ Gotɨyai kaanyaꞌ tihɨraꞌ. Sɨpɨyavɨ kaanyaꞌ mena karihɨraꞌ sawɨta aꞌmweraare ata sɨvɨlɨraai jɨnnaꞌdaaꞌnyɨ aalɨburɨka naanga yadaaꞌnyɨ aalɨyɨmɨnya naanga yɨrɨvakegaaꞌ aalya yɨlaabaka kwaakevakɨ aalɨbunya naangeꞌ dɨꞌnaꞌ. Burɨka naanga tɨvi kavawɨraꞌ sagaaꞌ aalɨbunya naangeꞌ yunebanna mugunyangɨ kamarulakaꞌ yuya baleꞌ. Sɨpɨyaꞌ aalyavɨ aꞌba yɨlaꞌdɨsɨ Nowaalyɨ sɨpɨyavɨ wɨlareta yuyajɨ tewaanya mwaaleꞌ. Lawe dɨkaai dɨkaai dɨꞌ kwaakevakɨ aalɨbunya dɨꞌnaraꞌ.
185  GEN 8:1  Nowaai sɨpɨyavɨ wɨlaꞌdɨꞌnyɨ Gotɨyai sɨmunya yawɨraꞌ. Yawɨraka yɨhuta wakɨna kyaꞌ aalyaꞌ walyuina yadaasɨ lawe dɨkaai dɨkaai dɨꞌ kwavɨlavaꞌ aalya maalɨka warɨna kyaꞌ, sɨpɨyaꞌ Ararata mugunyavɨ waraꞌ. Kwaraꞌ sawɨta aꞌmwe pwaraare ata sɨvɨlɨraai kajɨnnaꞌ Nowaai sɨpɨyavɨya yɨrɨtɨnnyarɨkɨ baasaka mwasawɨ kaamyaakerɨ marapɨlakwaasɨna yaꞌ. Kwaakevakɨ aalɨbunya waꞌdɨsɨ kaamyaakei pɨlakuna. Pɨlakuna kyaꞌ Nowaai “Aalya tɨvi kyeꞌnɨgwaimwaawɨꞌ daaꞌ?” daka mwasawɨ kwaamɨryarɨ marapɨlakwaasɨna yaꞌ. Aalɨbunyaꞌ kuna waꞌdɨsɨ kwaamɨryai mwalaawiaꞌneba kunewɨ wanganaka ayawɨnna sɨpɨyavɨna bulamwaaina. Bulamwaaina kyaꞌ sawɨta ata pwi yaka ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraai kajɨnnaꞌ pɨgaaꞌ Nowaai kwaamɨryarɨ marapɨlakwaasaꞌ. Kamarapɨlakwaasaꞌ sawɨsɨrɨ kwaamɨryai yɨta wolivɨyare kɨwasaꞌ mudɨꞌmɨlamaraawɨna yaꞌ. Kamakabaꞌ Nowaai tɨnna wanganaka “Kwaakevaꞌ yaalɨka menanyɨra,yawɨraꞌ. Kyawɨraꞌ sawɨta ata pwi ata purɨdaasɨ pwaraai kajɨnnaꞌ pɨgaaꞌ Nowaai kwaamɨryarɨ kamarapɨlakwaasaꞌ saꞌ kwaamɨryai yuna kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna kyaꞌ Nowaai sɨpɨyavɨya kaanyaꞌ baasaka wanganaasaꞌ. Tɨnna dara wanganakeꞌ kwaakeꞌ yaalɨkevɨ wanganaꞌ. Mena kwanganaꞌ lawe puꞌna kwavɨlavaꞌ Gotɨyai Nowaarɨ wɨdɨna, “Sarɨmɨ mwasabanna jɨkwalyaabila! Jɨlɨkyaawaryaraavɨ yɨkurɨyaawiaraavɨ dɨvuradɨhalamakwalyaama! Kumɨ sara kwaakevakɨ kwala naanga yariwannɨpɨꞌderera.” Sara wɨdɨna kyaꞌ sɨpɨyavɨdaaꞌnyɨ Nowaalyɨ gamɨre gawaalɨsɨ yuya mwasabanna walyaabɨna yeꞌ. Walyaabɨna kyeꞌ Nowaai sɨmunya yawɨraka “Gotɨyai neyɨvainɨwakeꞌna nɨmɨ Gotɨyai tewannyarɨna yɨlaaya yɨgalɨdeꞌna jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia wɨjaawɨwɨnabɨsaꞌ dɨkevɨ gaayadɨka yɨravɨma!” yawɨraka Gotɨyarɨne simɨnyeꞌ lɨvalaabaꞌ. Lɨvalaabaka dɨka mariraꞌna yaka “Jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia kɨmaaka mwarikera,daka maarɨna yaka simɨnye lɨvalaabakevɨ dɨkevɨ marakɨna yaꞌ. Sɨmahurɨka wɨvwasɨꞌna yakevɨdaaꞌnyɨ tɨrɨnya wabatɨrɨnya winnaka Gotɨyai daꞌ “Dɨvi yunegaaꞌ nɨmɨ yeꞌna sɨmudɨnya yadɨvɨsangɨ maramuneinyɨra.”
211  GEN 9:5  “Aꞌmwe pwai aꞌmwe pwarɨ karamakori gamɨnyɨ tamakɨna jidelyɨra. Malakayaawaryai aꞌmwe pwarɨ tɨka kadavori gamɨnyɨ tamakɨna jidelyɨra. Nɨmɨ aꞌmwera nɨmɨbɨsaraavɨ yavɨkaryeꞌna sara dɨramakyideihɨlyɨra,wɨdaꞌ Gotɨyai.
218  GEN 9:12  “Yɨraayavɨ nɨmɨre akume yɨlakɨdeinyɨra. Akume wageꞌbɨsavɨ wanganapɨjɨ daꞌ jawɨryidesɨra. ‘Gotɨyai nemɨnyɨjɨ mwaaidɨvɨta yuyangɨjɨ gannya kɨwɨnyaꞌ nedaꞌ,sara jawɨryidesɨra. Aalɨbunya kwaakevakɨ dɨꞌnarakeꞌbɨsaꞌ nɨmɨ wakeꞌ dɨvi mulaabyɨ yadesɨra. Kwaakevakɨ mwaaibɨzangɨ mamaramɨlyɨ yadesɨra,wɨdaꞌ.
224  GEN 9:18  Nowaai wɨla gɨraipɨwawɨnya burɨdaꞌ. Burɨnna yaka gɨraipɨzɨla maarɨna, gɨraipɨzɨla aalyaꞌ gulyavɨ maꞌmwagikɨna aalya yɨrɨkeꞌ waainɨyaꞌ maranyɨna yaꞌ. Aalya yɨrɨkeꞌ maranaka sɨmunya myawɨryaꞌ. Sara yaka angevɨ kannya maayai se warɨna yaꞌ. Se kwaraꞌ Aamɨ, Kainanɨmɨre ganɨmaangei, Nowaai kannya maayai warakerɨ wanganaꞌ. Wanganaka gannya kɨdaraarɨ mwasawɨ mwaalagɨlyaraarɨ saꞌ wɨdaꞌ, Aamɨ. Kudaꞌ Samɨjɨ Jaivetalyɨ saraai yɨvɨta maarɨna, kɨrɨnɨmaangerɨ bwakakɨna tɨnna mwanganyɨ yagi. Dɨvi sagaaꞌ Nowaai dɨkaaꞌna yaka Aamɨ gawaalɨvaangei yakeꞌna yawɨraꞌ. Sɨmunya yawɨꞌna “Aamɨ kayaaꞌnanya maalɨka yɨvanɨka kɨrɨꞌ gawaalɨvaangei kayaaꞌnanya naanga yadengɨra,yawɨraka wɨdaꞌ “Kainanɨmɨre avaalyara Kainanɨmɨ wɨmwaaihakera wɨmaremwaaibɨꞌdelyɨra. Samɨmɨna dɨvi nɨmɨre Gotɨyai tewaanya wiadelyɨra. Yɨ Gotɨyai Jaivetare kaimɨraaya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna, yɨ aꞌmwe naangera yɨmaꞌnyɨna yɨpɨꞌderera. Kainanɨmɨre kaimɨraayara Samɨmɨre kaimɨraayaraavɨne Jaivetare kaimɨraayaraavɨne wawɨnya wɨdaayɨpɨꞌderera,wɨdaꞌ Nowaai.
236  GEN 10:1  Jaivetai kuvɨnɨmaangei Gomajɨ Maahohɨlyɨ Mathalyɨ Jaavanɨjɨ Tuvalɨjɨ Mesekalyɨ Tɨraazɨlyɨ saraavɨ yawakɨnaꞌ. Aamɨ kuvɨnɨmaangei Kuzɨlyɨ Yɨzɨpɨyalyɨ Putɨyalyɨ Kainanɨjɨ saraavɨ yawakɨnaꞌ. Kuzi ganɨmaangei Nɨmɨrothɨ yawakɨnaꞌ. Dɨvi sagaaꞌ Nɨmɨrothɨ aꞌmwe dɨragɨnyai, malyai yɨmaꞌnaꞌ. Anga naangeba Baivelɨ, Erekɨ, Aakathɨ, Kalɨne kwaaka Sinaa mannakeba Nɨmɨrothɨ maremwaalakebera. Maremwaalaka kwaaka Azɨrɨya anga naangeba Ninɨva, Rewavothɨ-Yɨya, Kaala, Rezanɨ anga sa madaꞌ.
250  GEN 10:15  Kainanɨ kɨrɨnɨmaangei Saaithonɨjɨ Etɨlyɨ saraarɨ yawakɨnaꞌ. Kainanɨmɨrera Jevuzɨyara, Amoyara, Gihaazɨyara, Ivayara, Aakayara, Sɨnɨyara, Aavathɨyara, Semaarayara, Aamaatɨyara Kainanɨmɨrera sara yɨmaꞌnyɨna yeꞌ.
256  GEN 10:21  Samɨ kuvɨnɨmaangei Elamɨ, Azu, Aapakɨzathɨ, Lutɨ, Aaramɨ yawakɨnaꞌ. Saꞌ Nowaarɨ gawaalɨvaangera aꞌmwe yuyaraavɨ kwaakevakɨ mwaaidɨvɨsaraavɨ yawakɨneꞌ.
268  GEN 11:1  Kwaakevakɨ aꞌmwe mwaalesara yagaala avaala pɨrɨꞌna dɨneꞌ. Kumɨ sara kwaaka Sinaana kaanna wɨna yeꞌ. Wɨna yeva dɨneꞌ “Gotɨyai sara nedaꞌ ‘Yuyaba dɨmwalamaryɨla!’ nedaka kɨrɨꞌ nemɨ kwaaka gazabazaba mamwalamaryaanna! Dava nemɨ aꞌmwe naangaina yɨmaꞌnyɨna yaadeine. Nemɨ anga naanga madaatheꞌ nabaai anga saamɨnaangeꞌ sɨlyaꞌbɨsaꞌ madaathera,dɨneꞌ. Miꞌna dɨneva anga madaapɨjɨ Gotɨyai daka “Nɨmɨ walanganaawɨma!” daka walaabaꞌ. Walaabaka wanganaka “Aꞌmwera kunnya yawɨꞌna yapɨjɨyavɨ sara nyɨpɨdɨka!” daka “Aꞌmwera yagaala geꞌ geꞌ dɨpɨꞌdeꞌnana,daka taalɨta kagɨnyɨwagaꞌ sagaaꞌ yagaala avaalyaꞌ desara sagaaꞌ yagaala geꞌ geꞌ dɨna yeꞌ. Yagaala geꞌ geꞌ dɨna yeva “Anga naangeba madɨna yɨvanɨgoꞌ warana!” deva mamajeꞌ. Anga mamajara kyeꞌ Gotɨyai wɨdaasɨna kyaꞌ anga gazabazabanna mwalamaryɨna yeꞌ. Anga naangeba yosɨnna yeva sara yagalyaꞌmaꞌnɨka sabanneꞌ dɨnɨkesɨ Baivelɨ. Yagaala geꞌ geꞌ yɨmaꞌnyɨna yakebanne yayaꞌ Baivelɨ sara woꞌnyɨna yaꞌ.
277  GEN 11:10  Samɨmɨre gawaalɨvaangei Aapakɨzathɨyai ganɨmaangei Kainanɨmɨ yawakɨnaꞌ. Yɨ Kainanɨ ganɨmaangei Selaamɨ yawakɨnaꞌ. Yɨ Selaa ganɨmaangei Eva, yɨ Eva ganɨmaangei Pelehɨ, yɨ Pelehɨ ganɨmaangei Rewɨ, yɨ Rewɨ ganɨmaangei Seruhɨ, yɨ Seruhɨ ganɨmaangei Naawo, yɨ Naawo ganɨmaangei Teraamɨ yawakɨnaꞌ. Aꞌmwe dara kuvɨbwaalɨvava kuvɨraayava yawakɨneꞌ.
293  GEN 11:26  Aꞌmwe Teraa kuvɨnɨmaangei Evɨramɨ, Naawo, Aaranɨ yawakɨnaꞌ. Aaranɨ ganɨmaangei Lotɨmɨ yawakɨnaꞌ. Gamɨre kwaaka Kalɨthɨya saba Aaranɨ balaꞌ. Kabalaꞌ Naawo Aaranɨmɨre garaavaangaꞌ Milɨkaavɨ maaraꞌ. Nabaai Evɨramɨ Saraayaꞌ maaraꞌ. Kamaaraꞌ Saraayaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ mwaalaꞌ. Aꞌmwe naanga Teraajɨ, Evɨramɨjɨ, Saraayasɨ, Lotɨjɨ, sa angeba E kwaaka Kalɨthɨya mannɨkebadaaꞌnyɨ wɨna. Kaanna wɨna yeva “Kwaaka Kainanɨnennava,deva angeba Aaranɨ bɨna yeva mwaalɨna. Mwaalɨna kyeꞌ saba Teraa balaꞌ.
300  GEN 12:1  Gotɨyai Evɨramɨmɨ jaka wɨdɨna “Gɨnnya angebadaaꞌnyɨ dɨwona! Gɨmɨjɨ avaalyaraavɨ jahalyaꞌmakwo! Kwaaka anga dɨmwaaide pɨbanna kagivwarɨdaakwaꞌmujɨ dɨmwaaideigɨnyɨ. Nɨmɨ sainyɨ gɨnnya kaimɨraayangɨ maremwaalɨdeinyɨ. Gɨmɨrera kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌdere. Gɨmɨ aꞌmwe naangei jɨmaꞌnadeigɨnyɨ. Yɨ gɨmɨnyɨ jɨwaalɨvavaavɨna aꞌmwe kwaakevakɨ yuneba mwaaidɨvɨsaraavɨ tewaanna yɨdere. Kumɨ sarɨmɨnyɨne tewaanna kyapɨjɨ kumɨnyɨne tewaanna yɨdeinyɨ. Kumɨ sarɨmɨnyɨne kayaaꞌna kyapɨjɨ nɨmɨ kumɨnyɨne kayaaꞌna yɨdeinyɨra,wɨdaꞌ Gotɨyai.
308  GEN 12:9  Pɨgaaꞌ wapaaya kunegaaꞌ mɨjɨkegaaꞌ Evɨramɨ Kwaaka Yɨzɨpɨna wɨna. Yɨzɨpɨna wawaka gannya balaangevɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ tewaanyaꞌgɨnyɨ. Yɨzɨpɨ mwaalyara gwanganapɨjɨ ‘Aꞌmwe saꞌ maraana!’ dapɨjɨ nyɨramakɨpɨꞌdeinyɨra. Gɨmɨ duthathera ‘Aꞌmwe sai nyaꞌmwelyɨra.’ ‘Naramakɨpɨka!’ daꞌgɨzɨ sara duthatheꞌgɨnyɨ. Sara kudaꞌgɨzɨ kave wanganakɨna nyɨpɨꞌdeinyɨ,wɨdaꞌ.
313  GEN 12:14  Yɨzɨpɨ mwaalyara kunnya maremwaalakerɨ wɨdɨna yadɨvɨꞌ “Peroyaigɨ, nemɨre aꞌmwe naangeigɨnyɨra.” Peroyare aꞌmwe naangera Saraayavɨ wanganeva Peroyarɨ wɨdeꞌ “Aꞌmwe saꞌ tewaanyasɨra.” Miꞌna kudeꞌ Aꞌmwe Pero Saraayavɨ gannya angevɨ wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna yaka Evɨramɨmɨne aꞌmwerajɨ aꞌmwejɨ sangɨ wɨdaayadɨvɨsangɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai jɨlɨkyaawarya naanga wɨjaavaꞌ.
316  GEN 12:17  Gotɨyai Peroyalyɨ gamɨre maremwaaiderajɨ saraavɨ Saraayavɨna kayaaka yɨgaina yaꞌ. Kayaaka yɨgaina kyaꞌ Pero Evɨramɨmɨ “Dulaamo!” kudaꞌ Evɨramɨ angevɨ wɨlɨna kyaꞌ Pero wɨdaꞌ “Baaꞌna yɨvanɨgɨna? ‘Aꞌmweꞌ nɨmɨresɨra,manyɨjɨwaꞌdɨnyaigɨ. Dahaaꞌ gɨnnya aꞌmwevɨ dɨmakwo!” Sara wɨdaka “Evɨramɨjɨ gamɨrerajɨ yarai wɨpɨka!” Pero gannya wɨdaayadɨvɨsaraavɨ “Evɨramɨmɨ wɨdasaawɨna jɨla!” wɨdaꞌ.
324  GEN 13:5  Evɨramɨ bulɨmakaawoya gɨlyɨvɨta naangejɨyai mwaalaꞌ. Nabaai Lotɨ bulɨmakaawoya gɨlyɨvɨta kɨnɨjɨyai avaalyaba mwaalaꞌ. Mwaalagɨlyaraare jɨlɨkyaawarya wapaaya nyaꞌne maalɨka waraꞌ. Saꞌna Evɨramɨmɨre jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara Lotɨmɨre jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara maanga dɨnyɨna yeꞌ. Maanga dɨnyɨna kyeꞌ Evɨramɨ Lotɨmɨ wɨdaꞌ “Mayagaala madakanera! Pɨba kwaaka naanga warɨka. Gɨmɨ tuta pimagɨna dɨwona! Nɨmɨ pimagɨna wɨdera.” Sara kudaꞌ Lotɨ waraata aalya Jothanɨ saba aalɨnakeba dara wanganaꞌ “Ai, Gotɨyare kwaaka tewaanyaba waꞌdɨsɨ kɨrɨꞌ mwaaidɨ daaka? Gotɨyare wawɨnyabɨsabe,daka Lotɨ walaawaka angeba Sothomɨ angeba Gamora aya kɨba mwaalaꞌ. Sothomɨ mwaalyarajɨ Gamora mwaalyarajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanaangera mwaaleꞌ. Lotɨ kwalaawaꞌ Evɨramɨ kwaaka Kainanɨ mwaalɨna yaꞌ.
338  GEN 14:1  Pɨgaaꞌ aꞌmwe naanga kingɨya daraai daraalyarajɨ kumɨrerajɨ beva angeba Sothomɨ mwaalyarajɨ anga pɨbanyarajɨ saraavɨ baramakɨna. Baramakɨna kyeꞌ aꞌmwe kwalaalyara kabaleꞌ pwara mugunya pɨnɨngɨna lɨkaanya wɨna yeꞌ. Lɨkaanya wɨna kyeꞌ aꞌmwe naangera “Nedaayadɨvɨsarera,deva Lotɨjɨ pwarajɨ saraavɨ wɨla galyɨrakɨna yeꞌ. Galyɨrakɨna yeva anga yuyabadaaꞌnyɨ gɨlyɨvɨta naanga yɨpalamaaꞌna. Yɨpalamaaꞌna kyeꞌ aꞌmwe pwai Evɨramɨmyawɨnna kaanyɨveꞌna wɨna yaka Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Malyara anga Sothomɨ mwaalyaraavɨ baramakeva Lotɨmɨ wɨla yɨrakɨwaaꞌ.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ gannya aawɨlasaraavɨ jaka wɨdaka malyaraavɨ mɨdɨnna yaꞌ. Mɨdɨnna kyaꞌ sawɨta kujɨnnaꞌ malyaraavɨ tamɨna kyeꞌ pwara lɨka wɨna kyeꞌ pwaraavɨ tamɨna yeꞌ. Tamɨna kyeꞌ Evɨramɨ Lotɨjɨ aꞌmwe pwarajɨ gɨlyɨvɨta naangejɨ ayawɨnna makabɨna yeꞌ.
358  GEN 14:21  Sothomɨ maremwaalakei Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ maꞌmwaanyangɨdaasɨ aꞌmweraavɨjɨ aꞌmwengɨjɨ yanga nyɨjaama! Gɨlyɨvɨsa gɨmɨrengɨra.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdaꞌ “Nemɨ wapaaya pɨnɨ nɨwo. Miꞌna nɨwoꞌna warana! Aꞌmwe daraai dalyarajɨ kumɨrerajɨ pwara nɨmɨnyɨ marɨgaidaaꞌna nyawaaihasaraavɨ gɨlyɨvɨta pɨnɨ dumaarya! Saꞌ Gotɨyai nyɨgaimwadelyɨra. Gɨmɨnyɨ gɨlyɨvɨsa mamaari yɨdeinyɨra. Nɨmɨ sara yaꞌmujɨ gɨmɨ nadɨthɨka ‘Nɨmɨ Evɨramɨmɨ aꞌmwe naangei wɨmwaaihe!’ dɨwa,wɨdaꞌ.
362  GEN 15:1  Dɨvi sagaaꞌ Evɨramɨ waja kyaꞌnaꞌ Gotɨyai Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Lɨka nadɨkwosɨꞌdɨka! Nɨmɨ gɨmɨnyɨ mwata tinyaꞌna saabyainyɨbɨsainyɨ gɨmaredaavɨdeinyɨra. Gɨlyɨvɨta naanga gɨzaavɨdeinyɨ.” Kudaꞌ saꞌ Evɨramɨ Gotɨyarɨ “Nyɨbwaalɨꞌ nyɨjaadeinyɨ daaka? Kanyɨjaavaꞌgɨzɨ nɨmɨ kabalaꞌmujɨ Elɨyaizai nyɨdaayadei nɨmɨre gɨlyɨvɨta yuya mamaari yadelyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna yaꞌ “Elɨyaizai gɨlyɨvɨsa mamaari yadengɨra. Jɨwaalɨꞌ kaimɨraaya pwai kyawakɨnaꞌgɨzɨ gamɨzai maaradengɨra. Sɨlɨngaamɨnyangɨ jɨlanganaawa! Sɨlɨngaamɨnya kwalaalya warɨka keꞌnɨngɨ jɨlanganaawa! Gɨmɨre kaimɨraaya kwalaalya avaaina yɨmaꞌnɨpɨꞌdengɨra.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ “Gotɨyai nebwi nyɨdɨwaꞌ,yawɨraka wɨlɨmwagaraꞌ. Sara kulɨmwagaraꞌ Gotɨyai dɨnyɨna yaꞌ “Aꞌmwe sai sara yawɨꞌmanɨkei dahaaꞌ aꞌmwe yɨdaꞌmaraangei wɨmwaaihɨweꞌna dɨwana.” Sara dɨnyɨna yaka Gotɨyai wɨdaꞌ “Gɨmɨnyɨ kwaaka Kalɨthɨyadaasɨ gɨmakulaabena kwaaka dava gɨzaave.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdaꞌ “Gotɨyaigɨ, kwaakeꞌ nɨmɨreꞌ be yawɨtaꞌna yawɨrɨdeꞌneka?” Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Jɨlɨkyaawaryara dɨnyɨmakulaama!” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨramɨ sara yɨna yaꞌ. Miꞌna makulaabaka bulatamaworipuꞌna yaka wakɨna yaꞌ. Yuta maalɨkeraavɨ tamakɨna yaꞌ. Yuta pwara pɨlavamarina “Mɨwɨta tɨka nyɨna yaana!” deva sagaaꞌ Evɨramɨ tɨnna wanganna yaka marirɨgalaasɨna yaꞌ. Dɨvidaasɨ nyɨlyai walakyaꞌnegaaꞌ nyɨla daavɨna kyaꞌ Evɨramɨ pɨgasaai waja yaꞌnyɨna yaka lɨka yɨna yaꞌ. Miꞌna lɨka yɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Evɨramɨ, gɨmɨ aꞌmwe nei jɨmaꞌnadeigɨ sagaaꞌ dɨvaideigɨnyɨ. Dahaaꞌna mɨꞌ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwaaka pɨbanna wɨna yapɨjɨ saba mwaaibɨꞌderera. Kwaaka saba mwaalyara ‘Aꞌmwera kumɨzara wawɨnya nedaayɨpɨꞌdera yaadeinaava,kadapɨjɨ yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Wawɨnya wɨdaayɨpɨꞌdera kyapɨjɨ kwarame naanga 400 kwavɨlavojɨ sara yɨkamaangera yɨpɨꞌderera. Nɨmɨ karamaꞌmujɨ yɨ gɨmɨre kaimɨraayara ayawɨnna wɨdasaabɨdere. Yɨ gɨlyɨvɨkɨraya kɨnɨjɨ kaanna makabɨna yɨpɨꞌdere,wɨdaꞌ. Miꞌna kudaꞌ sawɨsaꞌ mena kajɨnnaꞌ Evɨramɨ dara wanganakeꞌ “Ai, dɨkeꞌ mɨwɨsangɨ tɨnnyaba danapɨraalaꞌmanɨka!” Kadaꞌ Gotɨyai gannya kɨwɨnyaꞌ wɨdaꞌ “Kwaaka davakɨ sarɨmɨnɨdakaavihɨrɨna yɨhɨzaawevakɨ,wɨdaꞌ Gotɨyai.
383  GEN 16:1  Saraayaꞌ Evɨramɨmɨre balaangaꞌ kaimɨraavɨmaayasɨra. Gamɨre wɨdaayadeꞌ Yɨzɨpɨ kwaakebadaaꞌnyɨ mwaalakeꞌ Ehaasɨra. Mwaalɨna kyaꞌ Saraayaꞌ Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ Ehaavɨ dɨmaaka! Kamaaraꞌgɨzɨ gamɨ nɨmɨnyɨne kaimɨraayangɨ mɨladengɨra.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ Ehaavɨ maarɨna. Maarɨna kyaꞌ Ehaaꞌ kaimɨraavɨmunya yaka “Nɨmɨ munyaꞌnyɨ aꞌmwe naangeꞌnyɨ Saraayaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ maalɨkesɨ,yawɨꞌna. Sara yawɨꞌna kyaꞌ Saraayaꞌ Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Ehaaꞌ nɨmɨnyɨna ‘Saraayaꞌ maalɨkesɨ,kunya yawɨꞌna yɨwaꞌdɨꞌ.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdɨna “Gɨmɨresɨra. Gɨnnya kunya yawɨraꞌgɨzɨ sara ja!” Miꞌna kudaꞌ Saraayaꞌ Ehaavɨna sɨmɨlɨka wɨlɨna yaka “Wawɨnya naanga ja!” dadeꞌ kyaꞌ Ehaaꞌ “Saraayaꞌ kayaaꞌna nyɨvanɨꞌ. Nɨmɨ kaanna wɨma!” daka wɨna yaꞌ.
389  GEN 16:7  Kaanna wɨna yaka aꞌmwera mamwaalya kuneba aalɨyɨmɨnyavɨ sabanna Ehaaꞌ mwalaawɨna yaꞌ. Kamwalaawaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai wanganaka “Ehaaꞌ aagaꞌ kamwaalɨka,daka wɨdaꞌ “Ehaaꞌ, gazɨneꞌgɨnaka?” Sara kudaꞌ Ehaaꞌ wɨdɨna “Saraayavɨna lɨka bena bamwaaihena.” Wɨdɨna kyaꞌ wɨdaꞌ “Saraayayawɨnna jahalaawa! Yagalaawaꞌgɨzɨ gamɨ savɨ duꞌnadera. Kale gyɨwakeꞌgɨnyɨ gwangamanɨkelyɨra Gotɨyai. Nabaai kaimɨraayai Yɨzɨmelɨ dɨmideꞌgɨnyɨ. Gamɨzai kavɨdaayai malakayaawaryaibɨsai yuyaraavɨ mala tamɨna yadelyɨra. Gɨmɨre kaimɨraayara kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌderera.” Sara kudaꞌ Ehaaꞌ dɨna yaꞌ “Gotɨyai nyangadelyɨra.” Dɨvidaaꞌnyɨ Evɨramɨ kwarame 86 kwavɨlavaꞌ sagaaꞌ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ mɨlaꞌ.
399  GEN 17:1  Evɨramɨ kwarame 99 wavɨlavakerɨ Gotɨyai wɨdɨna “Gotɨyainyɨ dɨragɨnyainyɨra.” Gotɨyai sara wɨdɨna kyaꞌ “Gotɨyai naangelyɨra,daka walarutaꞌnyɨna. Walarutaꞌnyɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Nɨnnya kɨwɨnyaꞌ gɨzaavɨdeꞌ gazagaasagaaꞌ nebwi waragothesɨra. Aꞌmwe gera geraavɨ kuvɨnɨmaangeigɨ jɨmaꞌnadeꞌna gɨnnya yayaꞌ Evɨraamɨ woꞌnadeigɨnyɨra. Gɨmɨrera pwara aꞌmwe naangera yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Sarɨmɨre Gotɨyainyɨra. Nɨmɨ sainyɨ Kwaaka Kainanɨ gɨmɨnyɨnajɨ gɨmɨre kaimɨraayaraavɨnajɨ yɨhɨzaavɨdeinyɨ. Gɨmɨjɨ gɨmɨnyɨ kaimɨraayarajɨ wawɨnya gɨthaayadɨvɨsarajɨ saihi kɨlaakejɨkɨ pɨkarya daꞌnyɨna jideihɨlyɨra. Bwaranyai sawɨta atina ata purɨdaaasɨ dawaai kajɨnnojɨ gamɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya davɨna jideihɨlyɨra. Pɨkarya wanganapɨjɨ nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ jawɨridesɨra. Aꞌmwe pwai ‘Nɨmɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya madapɨnera!’ kadozɨ ‘Namwaaladɨka!’ dapɨjɨ Evɨraamɨjɨyaraavɨ yuyagaaꞌ yagalyaꞌmavaderɨ duthaasidelyɨra. Gɨnnya balaangaꞌ Seraaꞌ yaya mudɨka kwoꞌnojɨ gɨmɨnyɨna kaimɨraayai mɨladesɨra. Gamɨ saꞌ kuvɨnaangeꞌ aꞌmwe gera geraavɨ yɨmaꞌnadesɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨka gyaka wɨdaꞌ “Yuyaꞌnaai aꞌmwe neꞌnaalyɨ. Seraaꞌ kaimɨraayai gara mɨladevaka? O, Yɨzɨmelɨmɨna jawɨꞌdelyɨra.” Tɨviꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Yɨzɨmelɨmɨ tewaanya yɨdeꞌna aꞌmwe naangeraavɨre kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨ. Saꞌna kɨrɨꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ Seraaꞌ kaimɨraayai gɨmɨnyɨna kamɨlojɨ ‘Aazakɨ,duthatheigɨnyɨ. Nabaai gamɨnyɨna nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ wɨjaavɨdeinyɨ.” Tɨviꞌna wɨdaka Gotɨyai Evɨraamɨmɨ yagalyaꞌmaꞌna yaꞌ.
426  GEN 18:1  Evɨraamɨ Maamɨre yɨꞌdaryawɨ mwaaidɨꞌnyɨ Gotɨyai bwanganaꞌ. Evɨraamɨ gannya tɨkuryaba mwaalaka aꞌmwe daraai dalyaraavɨ wanganaka walyuna yaka ata bwaꞌnyɨna yaka wɨdɨna “Nɨmɨjɨ dava dalamwaalyɨla! Wapaaya aalya sarɨmɨnyɨne maarɨdeinyɨ. Aalya yɨnapɨjɨ wapaajɨ napɨjɨ dɨwideihɨlyɨra.” Kumɨ “Yo,sara kudeꞌ Evɨraamɨ gannya angevɨ yarai wɨlɨna, Seraavɨ wɨdaka “Wapaaya yɨdɨka ja!” kaanyɨveꞌna wawaka jɨlɨkyaawarya maalɨka dɨwɨnyai maarɨna. Maarɨna kyaꞌ wɨdaayadei gurya davɨna yɨdɨka yɨna yakeꞌ Evɨraamɨ wapaaya kumaaryaꞌ kumɨ nyɨna. Miꞌna nyɨna yeva aꞌmwera Evɨraamɨmɨ wɨdeꞌ “Gɨmɨre balaangeꞌ Seraaꞌ gawɨ mwaalɨka?” Sara kudeꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Angevɨ wɨlarɨꞌ.” Kudaꞌ pwai wɨdɨna “Kwarame mudɨkeꞌ kwavɨlavojɨ nɨmɨ yagalaawɨdehaaꞌ Seraaꞌ kaimɨraayarɨ mɨladesɨra.” Miꞌna kudaꞌ Seraaꞌ yagaala davɨ wɨꞌnaka yɨmunna jɨka gyaka dɨna “Naarɨmɨ sayoinaai aꞌmwe neyoinaalyɨra. Kaimɨraayai gara mɨlɨdeꞌnanaka! Nɨmɨ aꞌmwe neꞌnyɨra.” Sara yawɨꞌna kyaꞌ Gotɨyai Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Seraaꞌ jɨka baaꞌna gyɨwaka? Gotɨyainyɨ yuyangɨ yɨdeinyɨra. Gamɨ saꞌ dɨwɨjaꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ kaimɨraayarɨ mɨladesɨ.” Miꞌna kudaꞌ Seraaꞌ lɨka yaka “Ai, nɨmɨ jɨka magyɨwa.” Sara kudaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Gɨmɨ jɨka gyɨwaano.”
441  GEN 18:16  Aꞌmwe daraai dai Evɨraamɨmɨ angevɨdaaꞌnyɨ “Sothomɨ angebanneinera,deva kaanna wɨna. Evɨraamɨjɨ pwalyɨ maalɨkebanna wɨna. Maalɨkebanna wɨna kyagi Gotɨyai wɨdaꞌ “ ‘Sothomɨ mwaalyarajɨ Gamora mwaalyarajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanaangerera,sara wɨꞌnadɨnyarera. Nɨmɨ walanganɨma! Aꞌmwe kayaaꞌnanaangeraavɨ sara wanganaꞌmuri nɨmɨ tamakɨdeinyɨra.” Aꞌmweraai “Naarɨmɨ walaawaka!” dahɨla walaawɨna kyagi Evɨraamɨ Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe tewaanyarajɨ mwaaipɨjara nabaai dɨramakɨdeigɨ daaka? Aꞌmwe tewaanya nɨmɨre ata sɨvɨlɨraai aꞌmwe pware ata sɨvɨlɨraai aꞌmwe pware atɨraaina (50) mwaaidapɨjɨ anga naanga yuyaburaavɨ dɨramakɨdeigɨ daaka? Gɨmɨ kwaaka yuyavakɨ maremwaaidɨnyaigɨnyɨ. Gɨmɨ gazagaasagaaꞌ tewaanna yadɨnyaigɨnyɨra.” Sara kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Aꞌmwe nyɨdɨwaanyara mwaaidapɨjɨ anga naanga yuyaburaavɨ maramaki yɨdeinyɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Gotɨyarɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, ata sɨvɨlɨraai ata pwina saraavɨna kudaꞌ Gotɨyai “Maramaki yɨdera,wɨdaꞌ. Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, ata sɨvɨlɨraalyaraavɨna kudaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Angeba maramaki yɨdera.” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, atɨraalyaraavɨna ayawɨ kudaꞌ Gotɨyai ayawɨ wɨdaꞌ. Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraalyaraavɨna ayawɨ kudaꞌ Gotɨyai ayawɨ wɨdaꞌ. Kudaꞌ Evɨraamɨ aayagaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨna sɨnna tɨka magɨthavannera! Nɨmɨ gave pɨgaaꞌna gɨthɨma! Aꞌmwe tewaanya nɨmɨre atɨraalyara mwaaidapɨjɨ anga naangangɨ dɨramakɨdeigɨ daaka?” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aawano. Aꞌmwe tewaanya atɨraalyara mwaaidapɨjɨ anga naangengɨ maramaki yɨdeinyɨra.” Miꞌna wɨdaka Gotɨyai kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna kyaꞌ Evɨraamɨ gannya angewɨnna yagalaawɨna yaꞌ.
459  GEN 19:1  Sawɨsaburɨ Sothomɨ angeburɨnna ejelɨyaraai walaabahi. Aꞌmwe Lotɨ tɨkuryaba mwaaidɨꞌnyɨ ejelɨyaraai kulaabahi Lotɨ wɨdaꞌ “Ata bwaꞌnaana! Nɨmɨre angevɨna kaanya wawaajɨ anga savɨ waꞌmwaraana!” Kudaꞌ ejelɨyaraai wɨdahi “Aala, mwasaba se waꞌmwaraka!” Sara wɨdɨna kyagi Lotɨ “Nɨmɨre angevɨ waraana! ‘Aala,beꞌna dɨwaala? Nɨmɨre angevɨ waꞌmwaraana?” Saꞌ kudaꞌ gamɨjɨ wɨlɨna yeva wapaaya nyɨna yeꞌ.
473  GEN 19:15  Yɨrɨkeꞌ gaai puꞌdaasɨyagaaꞌ dɨkaaꞌna, ejelɨyaraai Lotɨmɨ yagaala naanga wɨdɨna “Dahaasagaaꞌ nemɨ yarai kaanyaana!” Wɨdɨna kyagi Lotɨ kave mwaalɨna kyaꞌ saraai Lotɨmɨjɨ gannya aꞌmwevɨjɨ kɨrɨnnya taayawaarɨjɨ “Yarai kaanyaana!” wɨdahɨla magapɨrina yagɨla angebadaaꞌnyɨ kaanna makuna yagi. Ejelɨyaraai wɨdɨna “Yarai, yarai, ayahi tɨgɨnyɨmaꞌnya mipɨnera! Mugunyavɨna lɨkaanya jɨlaawila! Nabaibɨthɨka!” Sara wɨdɨna kyagi Lotɨ wɨdaꞌ “Mugunyavɨna kaanya yɨlaawiaꞌna lɨka yɨwana. Angebanna yayaꞌ Sawa nɨmɨ wɨlaawɨjɨwana?” Kudaꞌ ejelɨyaraai wɨdahi “Yo, yarai.”
481  GEN 19:23  Yarai kaanna wɨna yaka Lotɨ nyɨlyai gaai bilapijɨꞌdaaꞌnyɨyagaaꞌ anga Sawa wɨlɨna yaꞌ. Wɨlɨna kyaꞌ Gotɨyai dɨkesɨ sɨla dɨꞌnakesɨ sangɨ burɨke sɨrɨmyaꞌbɨsaꞌ Sothomɨ angebanna Gamora angebanna wasɨꞌna kyaꞌ angeba kayaaka yɨna yaꞌ. Wasɨꞌna kyaꞌ Lotɨmɨre balaangaꞌ tɨgɨnyɨmaꞌnya kyaꞌ aꞌmwevɨ galyewaaꞌmwanna kyaꞌ aꞌmweꞌ saala yɨmaꞌnyɨna yaꞌ. Mwanyagaaꞌ Evɨraamɨ Sothomɨ Gamora angeba dara wanganakeꞌ “Ai, yunebanna jɨsaꞌ jimwaꞌ!”
497  GEN 20:1  Evɨraamɨ Yɨꞌdarya Maamɨredaaꞌnyɨ Kwaaka Geraanei kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna yaka ayagaaꞌ aꞌmweraavɨneꞌna lɨka yaka wɨdaꞌ “Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra.” Sara kudaꞌ Avimɨlekɨ Geraa maremwaaidei Seraavɨ gannya angevɨ wakaꞌ. Sawɨta sagaaꞌ wajaꞌ kyaꞌnaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aꞌmwe pware balaangeꞌ maꞌmwaana. Sayaba dɨvaideigɨnyɨra.” Avimɨlekɨ Seraavɨ kwala mamaaryaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨjɨ nɨmɨre maremwaaidɨnyaraavɨjɨ dɨramakɨjɨwaana? Evɨraamɨ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Gamɨ nyaꞌmwesɨra.’ Nabaai Seraaꞌ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Evɨraamɨ nyaꞌmwelyɨra.’ ” Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Saꞌ yawɨꞌmwa. Gɨmɨnyɨne ‘Avimɨlekɨ kayaaꞌna nyadɨꞌ! Seraavɨ mamaarannera!’ dena navɨka gɨmwaaihe. Evɨraamɨmɨne Seraavɨ ayawɨ dumaarya! Gamɨ sai nɨmɨnyɨne wɨdadelyɨra. Gamɨ ‘Avimɨlekɨ nabaladɨka!’ dozɨ Gotɨyainyɨ yagaala nyɨdathera,wɨdaꞌ Gotɨyai.
504  GEN 20:8  Mwanyavɨ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Kaajo!” Evɨraamɨ kabaꞌ wɨdaꞌ “Nemɨ gɨmɨnyɨne kayaaꞌna myadaanyainera. Saꞌ baaꞌnebwi yɨvanɨgɨna?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “ ‘Aꞌmwe davanyara Gotɨyareburɨ myadɨvɨsarera,dena ‘Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra,yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. ‘Nyɨramakɨpɨꞌdeꞌna Seraavɨ maapɨꞌdera,dena yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. Gamɨzaꞌ nɨmware taayaꞌ mwaalaka nɨwaavɨre taayaꞌ mamwaalyɨ kyaꞌ nɨmɨ maare.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨna Seraavɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai wawɨnya yadɨvɨsaraavɨjɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨjɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavaka wɨdaꞌ “Dava nɨmɨre kwaakeꞌ warɨkeba gɨmɨre kunyavɨdaaꞌnyɨ ‘Gɨmɨre kwaaka warɨkeba mwaalɨma!’ daꞌgɨzɨ dɨmwaala!” Avimɨlekɨ sara kudaꞌ Evɨraamɨ Avimɨlekɨmɨna Gotɨyarɨ kudaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨjɨ gannya aꞌmwengɨjɨ tewaanna yaꞌ. Miꞌna kyaꞌ ayaꞌna Avimɨlekɨmɨre aꞌmwe kaimɨraayangɨ mɨleꞌ.
515  GEN 21:1  Evɨraamɨ kwarame 100 (waanɨ aadɨretɨ) wavɨlavakei kaimɨraayarɨ kyawakɨnaꞌ Gotɨyai sara wɨdakeꞌ Evɨraamɨ “Gannya yayaꞌ Aazakɨ,wɨdaꞌ. Aazakɨ sawɨta daryaai daryaai daryaai darɨꞌ kajɨnnaꞌ ganɨmaangai gamɨre kɨlaakevɨ pɨkarya yaꞌ. Seraaꞌ wɨdaꞌ “Gotɨyai nɨmɨnyɨna tewaanna yɨnɨkelyɨra. Nɨmɨjɨ nɨmɨre aꞌmwelyɨ saꞌnaai aꞌmwe neꞌnaai kaimɨraayarɨ maaroi. Aꞌmwe aꞌmwera jɨka maregyɨpɨꞌdelyɨra,wɨdaꞌ. Seraaꞌ Aazakɨmɨ aamunya mujaayɨ yakegaaꞌ Evɨraamɨ munne naangeꞌ yaꞌ.
536  GEN 21:22  Avimɨlekɨjɨ gannya aꞌmwe naangelyɨ saraai Evɨraamɨmyawɨnna bahɨla wɨdɨna “Gotɨyai gɨhaimwadelyɨra. Gɨmɨnyɨne jaꞌmweinyɨ yɨmaꞌnɨgeinyɨra. ‘Yuyagaaꞌ jaꞌmwei yɨmaꞌnɨdeinyɨ,nebwina nyɨdana! Kwaasɨ nadɨthɨka!” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Avimɨlekɨ, jaꞌmweinyɨ. Sara dɨwaanyaꞌ gɨmɨre gɨthaayadɨvɨsara nemɨre aalɨbunyavɨ kuka maꞌmwaava.” Kudaꞌ Avimɨlekɨ “Nɨmɨ mujɨweinyɨra,yawɨraka wɨdaꞌ “Yagaala daꞌ myawɨriwana.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya Avimɨlekɨmɨne wɨmaaryaꞌ. Nabaai sipɨzipɨya dɨwɨnya dawaai dawaai dawaai daꞌ gavinya pɨba wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna kyaꞌ Avimɨlekɨ wɨdaꞌ “Sa gavinya pɨba beꞌna wɨmwaihɨwaana?” Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Sipɨzipɨya sa dɨmaaꞌdengɨna aꞌmwe pwara yawɨpɨꞌdeꞌ ‘Evɨraamɨ aalɨhavi’ nɨnnya’ lɨkɨnɨkesɨra,” wɨdaꞌ. Savɨdaasɨ kwaakavɨne yayaꞌ Bɨyaziva wɨdɨna yaꞌ Evɨraamɨ.
546  GEN 21:32  Evɨraamɨ miꞌna kyaꞌ Avimɨlekɨjɨ gamɨre aꞌmwe naangelyɨ saraai kɨrɨnnya Kwaaka Pɨlɨzɨtɨyana wɨna. Kaanna wɨna kyagi Evɨraamɨ “Gotɨyai gazagaasagaaꞌ mwaaladelyɨra,daka Bɨyaziva yɨta dɨragɨnya burɨnna yaka Gotɨyarɨna yɨleyagaala wɨdaꞌ.
549  GEN 22:1  Dɨvidaaꞌnyɨ Gotɨyai daka “Evɨraamɨ gara yadelaka?” wɨdaꞌ “Aazakɨmɨna yɨlaaya naanga yadɨnyaigɨnyɨra. Gamɨnyɨ Moraaya kwaakevɨna dɨmakwodeigɨnyɨra. Mugunya savɨ Aazakɨmɨ dɨkevɨ dɨmariraꞌdelyɨra. ‘Gotɨyarɨna wɨjaavɨdeinyɨ,dɨthadeigɨnyɨra.” Miꞌna kudaꞌ yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya dogiyavɨ dɨkɨraya yɨlakɨna kyaꞌ Aazakɨjɨ wawɨnya wɨdaayadisaraalyɨ gamɨjɨ wɨna. Kaanya kuna yadaaꞌnyɨ sawɨta pɨryaai kajɨnnaꞌ Moraayana kwaaka yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Yɨꞌmavaawɨna kyeꞌ Evɨraamɨ wawɨnya wɨdaayadisaraarɨ wɨdɨna “Dava jemwaalyɨla! Nɨmɨjɨ kaimɨraayalyɨ sainaai mugunyavɨna yɨlaawaka! Gotɨyarɨna wɨdakadera. Miꞌna wɨdakwoihɨri naarɨmɨ yagalaawakadera.” Sara wɨdɨna yaka Evɨraamɨ kwaariꞌmatasɨ dɨkesɨ yengwɨtavamakuna yaꞌ. Aazakɨ dɨkɨraya makuna yaꞌ. Kaanna yɨlaawɨna yadaakɨri Aazakɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Nɨmwai, jɨlɨkyaawarya Gotɨyarɨne wɨjaavakadei gavanako?” Kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ, Gotɨyai jɨlɨkyaawaryarɨ nehɨzaavadelyɨra.” Sabanna yɨlyɨꞌmavaawɨna kyagi Evɨraamɨ simɨnyeꞌ lɨvalaabaka dɨke yabɨlɨngaka Aazakɨmɨ wɨla marapwɨyɨna yaka dɨka yabɨlɨngakevɨ aꞌbadaaꞌnyɨ yɨlamaarakɨna yaka kwaariꞌmata maarɨna yaka dɨna “Nɨmɨ daakwɨma kwaariꞌmata dasɨ!” Kadaꞌ Gotɨyare ejelɨyai jaka wɨdaꞌ “Jɨwaalɨvɨ maramakɨnnera! ‘Dahaaꞌ Evɨraamɨ nɨmɨrebwi yadelyɨra,daka Gotɨyai gɨmɨnyɨna yawɨꞌmwaꞌ.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ tɨnna dara wanganakeꞌ “Jɨlɨkyaawaryarɨ yɨsɨkɨ gɨlaꞌmwannaꞌna yɨwakeꞌ daaka!” Gawaalɨvɨ wɨlyaꞌ yaarɨna yaka gɨlaꞌmwannaꞌdɨꞌnyɨyai maarɨna yaka tamɨna yaka simɨnyevɨ yɨlamarakɨna yaka dɨka yɨraꞌna yaka Gotɨyarɨ wina yaꞌ. Evɨraamɨ yɨleyagaala wɨdaꞌ “Dava Gotɨyai nejaavaderyaba.” Nabaai Gotɨyai Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Nɨnnya yayaꞌna gɨthɨvanɨgeꞌ ‘Nyɨbwaalɨꞌ Aazakɨmɨ Gotɨyarɨna wɨjaavɨma!’ dɨwaanyaꞌna gɨmɨre kaimɨraayara sɨlɨngaamɨnya yuyabɨsara kwala naanga naanga yɨrɨpɨꞌderera. Yɨ kumɨ sara kunnya y’ kamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera. Yɨ kumɨnyɨna nɨmɨ aꞌmwe kwaakevakɨ mwaalyaraavɨne tewaanna yɨderera,wɨdaꞌ Gotɨyai. Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ walaabɨna kyagi Evɨraamɨmɨre wawɨnya yadisaraalyɨ ayawɨ Bɨyazivana bɨna yeꞌ.
568  GEN 22:20  Dɨvi sagaaꞌ Evɨraamɨmɨ wɨꞌnaꞌ “Naawo jɨthaakaangei gawaalɨvaanga aꞌmwere sɨvɨlɨraai ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraalyaraavɨ yawakɨnaꞌ. Gawaalɨvaanga pwai Betɨyɨwelɨ taaya Revekaavɨ yawakɨnaꞌ,wɨꞌnaꞌ Evɨraamɨ.
573  GEN 23:1  Seraaꞌ kwarame 127 kwavɨlavaꞌ Evɨronɨ angeba balaꞌ. Kabalaꞌ Evɨraamɨ kɨnna dɨna. Miꞌna kɨnna dɨna yaka Evɨraamɨ Etɨyaraavɨ wɨdaꞌ “Kwaaka daꞌ nɨmɨreꞌ daaka! Mudɨkeinyɨra. Nɨnnya aꞌmweꞌ wakɨdeꞌna kwaaka pɨrɨꞌ nyɨjaayɨla!” Sara kudaꞌ Etɨyara wɨdeꞌ “Aꞌmwe naangeigɨ, nemɨre gɨlaaya wakadaanyaba saba gɨnnya aꞌmweꞌ dakya tewaanyaba!” Sara kudeꞌ Evɨraamɨ “Su!” daka wɨdaꞌ “Simaanga Maakɨpela sabanna nɨgwɨmubya yɨhidera.” Kwaaka savɨ gyakwai Epɨronɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Gazare wɨjaavɨna yɨdeinyɨra.” Miꞌna kudaꞌ “Kwaakaꞌna nɨgwia gɨzaavɨdera. Nɨgwia gara gara gɨzaavɨjɨwano?” Epɨronɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwera ‘Gɨlaaya wakaana!’ dadɨvɨꞌ 90 kinaaya mubadɨvɨsasɨra. Nyaꞌmweigɨ nɨgwia warana! Gɨnnya aꞌmweꞌ dakya!” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Epɨronɨmɨne nɨgwia wɨjavadaaꞌnyɨ aꞌmwe yuyara banganaraꞌ. Kwaaka miꞌna mubaka Maamɨre kwaaka saba simaangevɨ Seraavɨ wakaꞌ.
593  GEN 24:1  Evɨraamɨ aꞌmwe nei mwaalaka gannya wawɨnya wɨdaayade naangerɨ jaka wɨdaka wɨdɨna “Nɨmɨre kaimɨraayarɨne aꞌmweꞌ dumaaridera. Kainanɨ mwaalyaraayawɨnna munnera! Nɨmɨre avaalyaraayawɨnna kaanya wawaꞌgɨzɨ dɨmaraawɨde. Yagaala naangaꞌ Gotɨyaryaba ‘Evɨraamɨgɨ nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨdeinyɨra,nyɨdana!” Wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei yagaala Evɨraamɨ wɨdake wɨdaꞌ “Aꞌmweꞌ ‘Sabanna kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,kanyɨdozɨ gamɨre kwaakevɨna Aazakɨmɨ makabɨna yɨdeinyɨ da?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Arɨkawɨnyɨra. Nɨnnya kaimɨraayai mamakunnera! Gotɨyai gannya mamaayarɨ yaasɨna kyojɨ gamɨ gɨmɨnyɨne tewaanna yadelyɨra. Aꞌmweꞌ ‘Aalo,kadozɨ, ‘Kaanya muwɨnera!’ kagɨthozɨ gɨmɨre wawɨnya miꞌnanyɨra. Waramaryana!” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei wɨdaꞌ “Gɨmɨ dɨwaanyabwi yɨdeinyɨra.”
602  GEN 24:10  Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei kaanya wawaka narɨnna, nɨgwia, gɨlyɨvɨta naanga maaraka kaamelɨya atɨraalyangɨ gɨlyɨvɨsa yɨlamarakaka kaanna makuna. Makuna yaka kwaaka Mezapotemɨyana yɨꞌmavaawɨna yaka angeba Aaranɨ aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Gamɨre kaamelɨyara sɨvɨla tɨkaꞌna aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Mwaalɨna kyaꞌ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei Gotɨyarɨ wɨdɨna “Gotɨyaigɨ, Evɨraamɨmɨne tewaanna yɨjaꞌ gɨmɨre asɨrɨna wɨma! Davanya sɨdɨraaya aalɨkavi’ nɨnnyavɨna kulaabapɨjɨ sɨdɨraaya pɨrɨꞌ kulaabozɨ ‘Aalyaꞌ dɨnyɨrya!’ sara kudaꞌmujɨ aalyaꞌ nyɨryojɨ nabaai nɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ kwiryojɨ yawɨꞌna yɨdera ‘Aazakɨmɨneꞌ daaka aꞌmwe dava!’ dɨdeinyɨra,wɨdaꞌ.
607  GEN 24:15  Gotɨyarɨ wɨdadaaꞌnyɨyagaaꞌ sɨdɨraaya Revekaaꞌ aalyaꞌna bɨna. Sɨdɨraaya saꞌ nawɨꞌnyaꞌ kwala mamaaryaꞌ mwaalɨna yakesɨ. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadei wanganaka wɨdaꞌ “Aalyaꞌ nyɨryaama! Nɨma!” Miꞌna kudaꞌ Revekaaꞌ aalyaꞌ yarai yɨrɨna yaka wɨjaavɨna. Sara yaka wɨdaꞌ “Nabaai gɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ pɨrɨsɨ wirima!” Sara wɨdakeꞌ yadaaꞌnyɨ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei tɨnna wanganaꞌ. Revekaavɨne sɨnna kadɨtaavarya gɨlɨraka wɨjaavɨna yaka wɨdaꞌ “Gɨmaamaangei aaihwareꞌgɨnaka? Gɨmaamaangere angevɨ gavinyavɨ nɨmɨ mwaalɨdeinyɨ dɨngaka?” Kudaꞌ Revekaaꞌ wɨdaꞌ “Betɨyɨwelɨmɨreꞌnyɨra. Naawomɨ balaangeꞌ Milɨkaaꞌ gamɨzai mɨlaꞌ. Nɨmware anga wapaaya waꞌdevɨ dɨmwaaideigɨnyɨra,wɨdaꞌ.
618  GEN 24:26  Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei “Gotɨyai naangeigɨnyɨ,daka tutaꞌnyɨna yaka wɨdaꞌ “Evɨraamɨ guꞌnadelyɨra. Nyɨmaremwaaiderɨne tewaanna yagɨna gamɨjɨ avaalyaraavɨna nyɨbwarɨdakɨwaana,wɨdaꞌ Gotɨyarɨ.
624  GEN 24:32  Laivanɨ kaamelɨyaraavɨne wapaaya wɨmaarina yaka aalya yɨnyaꞌnesɨ wapaayajɨ maarɨna yaka Evɨraamɨmɨre wɨdaayaderɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavɨna kyaꞌ saꞌ wɨdaayadei wɨdɨna “Sɨnnawɨ sagaaꞌ ‘Nɨmɨ wɨlaabena nɨmɨre wawɨnyaꞌ berɨvaka?’ dena dɨnyuꞌnyi! Nɨmɨre dɨwɨjavɨ kanyuꞌnapɨjɨ nɨmɨ wapaa nɨdera. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadɨnyainyɨ naangeinyɨ Gotɨyai Evɨraamɨmɨne tewaanna kyaꞌ gɨlyɨvɨkɨravɨnakelyɨra. Seraasɨ Evɨraamɨjɨ aꞌmwe neyoi kyɨmaꞌnagi Seraaꞌ kaimalei kamɨlaꞌ kaimalerɨ Aazakɨ yayaꞌ woꞌnaꞌ. Evɨraamɨ kabalojɨ Aazakɨ gɨlyɨvɨta yuya maaradelyɨra. Evɨraamɨ nyɨdaꞌ ‘Kaanna wɨjaꞌ nɨmɨjɨ avaalyaraavɨreba Aazakɨmɨne aꞌmweꞌ dɨvɨramaaꞌ! Gotɨyai gɨhaimwagadeigɨnyɨra. Aꞌmweꞌ kagɨthozɨ “Kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,wawɨnya gɨmɨreꞌ mɨꞌ,sara nyɨdaꞌ Evɨraamɨ. Nɨmɨ aalɨbunyayabanna bena Gotɨyarɨ wɨdɨwa ‘Aazakɨmɨre balaangaꞌ yɨmaꞌnadevɨ nyɨbwarɨdaakwia!’ Kudɨwa Gotɨyai Revekaavɨ nyɨbwarɨdaakwɨwaꞌ. Evɨraamɨmɨre gawaalɨvɨne aꞌmweꞌ Revekaaꞌ dumaarijɨwaai? ‘Nɨmɨ yawɨrɨdeꞌna kɨrɨmɨre sɨmunya yawɨꞌdita nyɨjɨla!’ Nɨmɨ yɨhuꞌnɨma!” wɨdɨna yaꞌ.
660  GEN 25:1  Evɨraamɨ aꞌmwe pɨrɨꞌ Keturaayaꞌ kamaaraꞌ gawaalɨvaanga daraai daraai daraai mɨlaꞌ. Gawaalɨvavaavɨ yaya geꞌ geꞌ wɨdaꞌ “Pwai Sɨmɨranɨ, pwai Jokɨzaanɨ, pwai Methaanɨ, pwai Mɨthɨyanɨ, pwai Yɨzɨvaakɨ, pwai Sɨwaa.” Yaya woꞌnɨkera kamwaaleꞌ dɨvidaasaꞌ Keturaayavɨreraavɨ Evɨraamɨ gɨlyɨvɨta pwarɨ pɨrɨꞌna, pwarɨ pɨrɨꞌna wɨmaaryaka wɨdaasaka gannya gɨlyɨvɨta yuya Aazakɨmɨna wɨjaavaꞌ.
678  GEN 25:19  Aazakɨmɨre aꞌmweꞌ Revekaaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ mwaaidɨꞌnyɨ Aazakɨ Gotɨyarɨ Revekaavɨna kudaꞌ aꞌmwe kaimɨraavɨmunnakeꞌ mwaalaꞌ. Kaimɨraavɨmunnakaꞌ kamwaalaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Bwaranyaraai pwaraainesɨ. Aꞌmwe saraai yɨ pwai aꞌmwe pwaraavɨ kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨ. Yɨ pwai aꞌmwe pwaraavɨ kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨra. Pwai dɨragɨnna kamwaalojɨ pwai kɨbawana mwaaladelyɨra. Sɨraangei dɨviyarɨne wawɨnya wɨdaayadelyɨra,wɨdaꞌ Gotɨyai. Dɨvidaaꞌnyɨ Revekaaꞌ avaalagaaꞌ bwaranyaraai pwaraai maaraꞌ. Kamaaraꞌ “Sɨraangarɨne yayaꞌ Yɨzoi dɨviyai Jaikopɨ,sara dahi.
686  GEN 25:27  Kɨdaraai aꞌmweraai kyɨmaꞌnagi yɨ Yɨzoi yɨkurɨyaawɨhayaꞌna yakelyɨ. Yɨ Jaikopɨ gannya wawɨnyanna yɨwaainada angebanna mwaaidelyɨ. Yɨkurɨyaawia kamaaraꞌ waburyaꞌna wiakei Aazakɨ Yɨzorɨ yɨlaaya marina yaꞌ. Revekaaꞌ Jaikopɨmɨ yɨlaaya maryaꞌ. Pɨgaaꞌ Jaikopɨ yɨwaadabe yɨraaina yakegaaꞌ Yɨzoi mɨjɨka wiakei yɨꞌdaryavɨdaasɨ wɨlaabaꞌ. Wɨlaabaka Jaikopɨmɨ wɨdaꞌ “Wapaaya wayaaka pɨrɨꞌ nyɨjaama!” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Sɨnnawɨ sagaaꞌ sɨraangebwina gɨmubɨma! ‘Nɨmɨ aꞌmwe naanga yɨmaꞌnɨdeinyɨ,dena gɨthɨwa.” Yɨzoi wɨdaꞌ “Mɨjɨka naanga nyɨwakeꞌna nɨmɨ kabaimudɨkeinyɨra. Nɨmɨ aꞌmwe naangeinyɨ dadɨnyainyɨ dahaaꞌ aawano. Nɨmɨ aꞌmwe naangeinyɨ mamwaalyɨ yɨdeinyɨra. Aꞌmwe naangannyaꞌ waramaryana! Saꞌ maalɨkesɨra.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Kwaasɨ yagaala nanyɨdɨthɨka! Naangeꞌna nyɨdana!” Sara kudaꞌ Yɨzoi sara yaꞌ. Miꞌna kyaꞌ Jaikopɨ wapaaya kujaavaꞌ Yɨzoi naꞌ.
694  GEN 26:1  Kwaaka Kainanɨ Aazakɨ mwaaidɨꞌnyɨ mɨjɨka wiadaaꞌnyɨ Kwaaka Pɨlɨzɨtɨya wawaka Geraa angebanna yɨꞌmavaawɨna yaꞌ. Sagaaꞌ “Avimɨlekɨ kwaaka daꞌ maremwaaidelyɨ,wɨdesalyɨ. Gotɨyai Aazakɨmɨ wɨdaꞌ “Dava dɨmwaai! Yɨzɨpɨna munnera! Nɨmɨre yagaala gɨmaamaangei Evɨraamɨmɨ wɨdei tewaanna yakerɨne yagaala saꞌ gɨmɨjɨ kaimɨraayarari gɨmɨnyɨnajɨ tewaanna yɨhyɨdeinyɨra.”
700  GEN 26:7  Aazakɨ mwaalaka Avimɨlekɨmɨ wɨdaꞌ “Revekaaꞌ nyaꞌmwesɨra.” Dɨvidaasɨ Avimɨlekɨ dara wanganakeꞌ “O, Revekaaꞌ gannya balaangeꞌ daaka!” daka Avimɨlekɨ wɨdaꞌ “Revekaayaba beꞌna nedahɨna! Kwaasɨ yagaalyaꞌ ‘Nyaꞌmwesɨreva,nedahɨ.” Miꞌna sara kudaꞌ “Aꞌmweraavɨna lɨka yena yɨhɨthe.” Miꞌna kudaꞌ Avimɨlekɨ gannya maremwaaideraavɨ yagaala naanga wɨdaꞌ “Aazakɨmɨjɨ Revekaavɨjɨ sawaarɨ mipɨnera!”
705  GEN 26:12  Aazakɨ Pɨlɨzɨtɨya mwaalaka witɨzɨla burɨnna kyaꞌ savɨdaasɨ sɨla naanga kyɨꞌnaꞌ maaraꞌ. Nabaai gamɨre jɨlɨkyaawarya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna yeꞌ. Pɨlɨzɨtɨya mwaalyara dara wanganesaꞌ “Ai, Aazakɨmɨre gɨlyɨvɨta naangengɨra.” Deva aalɨbunyavɨ kwaakeꞌ maryabɨsɨꞌna yeꞌ. Maryabɨsɨꞌna kyeꞌ Avimɨlekɨ Aazakɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ dɨragɨnyaigɨnyɨra. Dava dɨhalyaꞌmaka!”
710  GEN 26:17  Avimɨlekɨ ‘Dɨhalyaꞌmaꞌ!” kudaꞌ Aazakɨ kaanna wawaka Geraa taawalyawɨ mwaalaꞌ. Saba Evɨraamɨ mwaalakegaaꞌ gamɨre wɨdaayadɨvɨsara aalɨbunya lɨkeꞌ. Sɨnnawɨ Evɨraamɨ kabalaꞌ Pɨlɨzɨtɨyara kwaaka maryabɨsɨꞌna yeꞌ. Aazakɨ ayawɨ dɨvidaaꞌnyɨ jɨrɨpwasɨꞌnaꞌ. Aazakɨmɨre wɨdaayadɨvɨsara aalɨbunya lɨkeva dara wanganesaꞌ “Aalyaꞌ dalyuvanɨka!” desagaaꞌ Geraa mwaalyaraavɨ sɨnna tɨka naanga wɨdavaꞌ. Kudavaꞌ Geraa mwaalyara wɨdeꞌ “Aalya daꞌ nemɨresɨra.” Sara kudeꞌ Aazakɨmɨre wɨdaayadɨvɨsara aalɨbunya pɨrɨꞌ lɨkeꞌ. Kalɨkeꞌ Geraa mwaalyara ayaba “Nemɨresɨra,kudeꞌ Aazakɨ wawaka aalɨbunya pɨrɨꞌ lɨkaꞌ. Miꞌna kalɨkaꞌ sagaaꞌ aꞌmwera kave mwaalɨna yeꞌ. Kave mwaalɨna kyeꞌ Aazakɨ daꞌ “Gotɨyai tewaanya nemwaaihakebanyɨra.” Dɨvidaasɨ Aazakɨ kwaaka Bɨyazivana wawaka kamwaalaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨne tewaanna yaꞌ. Aazakɨ tewaanya mwaalaka simɨnyeꞌ laabaka dɨkeꞌ yɨravaka jɨlɨkyaawaryarɨ wakaka Gotɨyarɨna yɨleyagaala daꞌ.
719  GEN 26:26  Dɨvidaasɨ pɨgaaꞌ Avimɨlekɨjɨ gannya aꞌmwe naangelyɨ saraai wawagɨla wɨdahi “Gotɨyai gɨmɨjɨ yuyagaaꞌ mwaimwaai. Nemɨ nyaꞌmwana dɨnaadera,wɨdahi. Miꞌna kudahi Aazakɨ tɨka munne naanga yavɨgalaꞌ. Mwanyavɨ sagaaꞌ nyaꞌmwana dɨneꞌ. Kadɨneꞌ Avimɨlekɨjɨ aꞌmwe naangelyɨ saraai kaanna kwawagi Aazakɨmɨre wawɨnya wɨdaayadɨvɨsara Aazakɨmɨ wɨdeꞌ “Aalɨbunya pɨrɨꞌ kalɨkɨwo aalya yɨrɨꞌna yɨvanɨꞌ.” Aazakɨ wɨꞌnaka “Nɨmɨjɨ Avimɨlekɨjɨ yagaala tewaanya dɨmwaai,daka “Aalɨbunya saꞌ Siva dɨdeinyɨra,wɨdaꞌ.
729  GEN 27:1  Aazakɨ aꞌmwe nei tɨnna mwanganyɨna, Yɨzorɨ jaka wɨdɨna kyaꞌ Yɨzoi wɨlaabɨna kyaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨ aꞌmwe neinyɨ maalɨkegaaꞌ balɨdeinyɨ dɨngaka? Naangegaaꞌ balɨdeinyɨ dɨngaka? Mwata mwaryagɨnya dɨmaaꞌ! Yɨꞌdaryawɨnna wawaꞌgɨzɨ yɨkurɨyaawia nyɨbalayaawa! Yɨkurɨyaawia maaraꞌgɨzɨ nɨmɨnyɨne waburyaꞌna mɨwɨta tewaanya dɨvɨraaya! Nɨmɨ miꞌna naꞌmujɨ gɨmɨnyɨne yagaala tewaanyaꞌ gɨthɨdera.”
733  GEN 27:5  Yɨzoi yɨkurɨyaawɨhayaꞌnei kaanna kwawaꞌ Revekaaꞌ Jaikopɨmɨ Aazakɨ wɨdakeꞌ aya wɨdaꞌ. Miꞌna wɨdaka wɨdaꞌ “Nɨmɨre dɨwɨjaꞌna ja! Jɨlɨkyaawarya maalɨkewaarɨ memeyawaarɨ dɨmaaꞌdeꞌna nɨmɨ mɨwɨta tewaanya gɨmaamaangerɨne pɨraayɨdera. Kavɨraayaꞌmujɨ gɨmɨ maaraꞌgɨzɨ duzaade. Gamɨ nojɨ yagaala tewaanyaꞌ gɨthathelyɨ.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Nyɨdaakaangei Yɨzoi kwazaakiꞌnakelyɨ. Nɨmaamaangei awaarimaayainyɨ nyɨmwanganojɨ ‘Jaikopɨ kwaasɨ yɨvanɨka,dozɨ yagaala tewaanyaꞌ manyɨjɨ nanyadɨka! Yagaala kayaaꞌnanaangeꞌ nanyɨdathɨka!” Sara kudaꞌ Revekaaꞌ wɨdaꞌ “Yagaala kayaaꞌnanaangeꞌ gɨthozɨ nɨmɨnyɨ nyɨdathesɨ. Nɨmɨresɨra. Saꞌ dɨwɨjaꞌna ja!” Sara kudaꞌ Jaikopɨ sara kyaꞌ mɨwɨta pɨraayɨna yaꞌ. Pɨraayɨna yaka Yɨzore kannyɨla tewaanya maaraka Jaikopɨmɨ marirakuna yaꞌ. Marirakuna yaka memeyavɨ kɨlaakeꞌ asawaarɨ tɨlɨnnyavɨ marabaazɨꞌmakwɨna yaꞌ. Miꞌna yaka Jaikopɨmɨ Aazakɨmɨne wapaaya wɨmaaryaꞌ.
746  GEN 27:18  Wapaaya kumaaryaꞌ Jaikopɨ Aazakɨmyawɨnna wawaka wɨdaꞌ “Nɨmwai!” Miꞌna kudaꞌ Aazakɨ wɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ aaihwaigɨnaꞌ?” “Yɨzoinyɨ gɨmɨre sɨraangeinyɨ gɨmɨ sara nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨwa. Dahaaꞌ nɨmɨre yɨkurɨyaawia dɨnana! Miꞌna naꞌgɨzɨ yagaala tewaanyaꞌ nyɨdatheinyɨ.” Miꞌna kudaꞌ saꞌ Aazakɨ wɨdaꞌ “Yɨkurɨyaawia yaraina yaraina gara tamwaana?” Jaikopɨ wɨdaꞌ “Gotɨyai kanyɨjaawaꞌ tamwengɨ.” Aazakɨ wɨdaꞌ “Davanna dɨvama! Gɨmwanganɨma!” Sara kudaꞌ Jaikopɨ bɨna kyaꞌ Aazakɨ ata mwanganna yaka wɨdaꞌ “Jaikopɨmɨre maanguraayaꞌ guꞌnena gɨmwangamwa. Gɨmɨre asaꞌ Yɨzoreꞌbɨꞌnanyasɨra. Yɨzoigɨ daaka?” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Sahwainyɨra.” Aazakɨ wɨdaꞌ “Nyɨdɨwaanyaꞌ yɨkurɨyaawia nyɨjaama! Nɨmɨ nɨma! Mena naꞌmujɨ yagaala tewaanyaꞌ gɨthɨdero.” Aazakɨ kudaꞌ Jaikopɨna kujaavaꞌ Aazakɨ mɨwɨtajɨ aalya waainɨyasɨ naka wɨdaꞌ “Dava dɨvama! Yɨlaaya marinaka!” Miꞌna kudaꞌ kɨnɨdaai yɨlaaya marinagi. Aazakɨ gamɨre baazɨꞌmaꞌnya kannyɨla tɨrɨnya winnaka yagaala tewaanyaꞌna wɨdɨna “Gɨmɨre baazɨꞌmaꞌnya kannyɨla Gotɨyai wapaaya tewaanya yɨrɨvadɨwakebadaasɨ wawɨdɨrɨnyavɨ winnɨwa. Gotɨyai gɨmɨnyɨne burɨkeꞌ wɨjaavɨna, sɨlɨja wɨjaavɨna, kwaaka tewaanya wɨjaavɨna gyadeigɨnyɨ. Gɨmɨre wawɨnyavɨ tɨka munne naanga gɨryadengɨ. Aꞌmwe pwara gɨmɨnyɨ gɨthaayɨpɨꞌdera yɨmaꞌnapɨjɨ ‘Aꞌmwe naangeigɨ,gɨthɨpɨꞌdeigɨnyɨ. Gɨmɨ naangeigɨ jɨmaꞌnadeigɨnyɨ gɨmɨjɨyara maalɨka yɨmaꞌnɨpɨꞌdere. Nabaai gɨmɨjɨyara ‘Aꞌmwe naangeigɨ,gɨthɨpɨꞌdeigɨnyɨra. Aꞌmwe pwai yagaala kayaaꞌnanaangeꞌ kagɨthozɨ gannyasɨra. Aꞌmwe pwai yagaala tewaanyaꞌ kagɨthozɨ gannyasɨra,wɨdaꞌ Aazakɨ.
758  GEN 27:30  Aazakɨ kudaꞌ Jaikopɨ wɨna kyaꞌ avaalyagaaꞌ Yɨzoi wapaaya maarɨna yaka bɨna yaka ganɨmaangerɨ wɨdaꞌ “Yaawia gɨmɨnyɨne maaꞌmwe dɨnana! Miꞌna naꞌgɨzɨ yagaala tewaanyaꞌ nyɨdathera.” Sara kudaꞌ ganɨmaangei wɨdaꞌ “Aaihwaigɨnaka?” “Yɨzoinyɨra. Gɨmɨre sɨraangeinyɨra.” Sara kudaꞌ Aazakɨ bɨꞌbɨta wida wɨdaꞌ “Wapaaya aai nyɨjaawaka? Nena wɨdɨwa yagaala tewaanyawo. Sɨnnawɨ yagaala tewaanya miꞌna wɨdena dɨvidaaꞌnyɨ mudɨka wɨja saꞌ aawano.” Mena kudaꞌ Yɨzoi kɨnna daka wɨdaꞌ “Nabaai yagaala tewaanya pɨnɨ nyɨdana!” Saꞌ Aazakɨ wɨdaꞌ “Jɨhwaalaangei kwaasɨ kanyɨdɨwaꞌ wɨdɨwa ‘Gɨmɨ aꞌmwe naangeigɨnyɨ. Jaꞌmwei wabelyɨ. Gɨmɨre kaimɨraayara gamɨreraavɨ maremwaaibɨꞌdere,wɨdɨwa. ‘Nabaai gamɨre wawɨnya tewaanna yadengɨ,wɨdɨwa.” Sara kudaꞌ Yɨzoi kɨnna maredɨna yaka wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨne yagaala tewaanya pɨrɨꞌna nyɨdana!” Aazakɨ wɨdaꞌ “Kwaaka kayaaꞌnanaangeba burɨka maalɨka yadeva saba dɨmwaaideigɨnyɨ. Gɨmɨnne wapaayanna mala dɨradeigɨnyɨ. Gɨmɨ jɨhwaalaangerɨne duthaayɨdeigɨnyɨ. Saꞌ dɨvidaasɨ yagalyaꞌmakuna jɨtheigɨnyɨ.”
780  GEN 28:6  Yɨzoi sara wɨꞌnaka “Nɨmaamaangei Kainanɨ mwaalyanna ‘Aꞌmwe tewaanya mɨꞌ,saꞌbɨta yawɨꞌmwa,daka Evɨraamɨre gawaalɨꞌ Yɨzɨmelɨmɨre taayaꞌ maaraꞌ.
784  GEN 28:10  Jaikopɨ “Kwaaka Aaranɨ sawɨnneinyɨ,daka kaanna wɨna yakegaaꞌ pɨba se waꞌmwaraka waja yaꞌnyɨna yaka dara wanganakeꞌ “Kɨnnaanya yɨravamakinɨkeꞌ kwaakevɨdaasaꞌ yune sɨgunyavɨnanyaꞌ daaka!” Gotɨyare mamaaya ejelɨyara walaabɨna, yɨlaabɨna yadaapi wanganaꞌ. Sara kwanganaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Nɨmɨ Gotɨyainyɨra. Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ saraai nyuꞌnagi. Kwaaka daꞌ gɨmɨjɨ gɨmɨre kaimɨraayarajɨ yɨhɨzaavɨdesɨ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwala naanga yɨmaꞌnapɨjɨ kwaaka davɨ yunebanna mwaaibɨꞌdengɨ. Gɨmɨjɨyaraavɨna aꞌmwe kwaakevakɨ mwaaibɨzaraavɨne tewaanna yɨdeinyɨ. Gɨmɨjɨ wawakwoihɨri dava ayawɨnna yagalaawɨna yakwolyɨ bakadeinaalyɨ. Nɨmɨre yagaalyaꞌ nebwi gɨthɨwa.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ dɨkaaꞌna yaka daꞌ “Gotɨyai dava mwaaidɨsɨ myawɨriwana. Davadaasɨ sɨgunyavɨnanyasɨra. Nɨmɨ lɨka yɨwana.” Yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Jaikopɨ daavaka sɨla yɨrɨꞌmata dɨhaihɨsai yawɨtaꞌnei yɨdaꞌna marɨdaakwaꞌ. Marɨdaakuna yaka “Dava Betelɨ (Gotɨyare angeba dɨnɨkesɨ),daka welivananyaꞌ dɨngɨna yaꞌ Gotɨyarɨna. Sara yaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨjɨ kwawakwolyɨ, wapaaya nɨgwɨlalaaka yɨvɨta nyɨjaavaꞌgɨzɨ nɨmware angewɨnna ayawɨnna kanyɨmakabaꞌgɨri gɨmɨrebwi yɨdeinyɨ. Gɨlyɨvɨta ata yuyɨraai kanyɨjaavaꞌgɨzɨ ayawɨ pɨrɨꞌna gɨzaavɨdeinyɨ. Yuyagaaꞌ yuyagaaꞌ pɨrɨꞌna, pɨrɨꞌna gɨzaavɨdeinyɨra.”
797  GEN 29:1  Jaikopɨ nyɨla bilyɨrɨꞌdevannei Kwaaka Aaranɨna yɨꞌmavaawɨna yaꞌ. Aalɨbunyavɨ jɨlɨkyaawarya kwala naanga mwaaidapɨjɨ wanganaka kaanna bɨna yaka jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsaraavɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe Laivanɨ jawɨꞌmwaava?” “Yo, yawɨꞌmwo. Nabaai garaavaangaꞌ Rasalaꞌ ganɨmaangere sipɨzipɨyajɨ makabɨvanɨkeꞌ,wɨdeꞌ. Aalɨbunyavɨ sɨlyaꞌ maratangɨrakɨna waꞌdɨꞌnyɨ Jaikopɨ sɨlyaꞌ maarɨna yaka pɨba marakɨna yɨna yaka aalya yɨrɨna, gamɨre sipɨzipɨyangɨna wɨjaavɨna yaꞌ. Miꞌna wɨjaavaka Rasalavɨ ata wɨbwaꞌnaka wɨdaꞌ “Laivanɨ nyaakaangelyɨ.” Sara kudaꞌ Rasalaꞌ gannya angevɨna yarai wɨna yaka ganɨmaangerɨ kudaꞌ kaanyɨveꞌna wɨjɨmaaꞌnyɨna yaka ata wɨbwaꞌnyɨna yaka gannya angevɨna makabaꞌ. Jaikopɨ angevɨ bwina kyaꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “ ‘Nɨmɨreigɨnyɨ,nebwi gɨthɨwa.” Tɨviꞌna kudaꞌ Jaikopɨ saba mwaalaꞌ.
811  GEN 29:15  Lawe puꞌ wavɨlaꞌdaaꞌnyɨ Jaikopɨ gyaakaangere wawɨnya yɨna kyaꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “Dahaaꞌ nɨgwɨwawɨnya mivanɨgɨnyajɨ gɨthɨwana. Berɨꞌ gɨzaavɨjɨwano?” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ sagaaꞌ gɨthaayɨdeinyɨra. Nɨmɨ mena kyaꞌmujɨ jɨraavaanga dɨviyaꞌ Rasalavɨ nyɨjaadeigɨnyɨ.” Sara wɨdɨna kyaꞌ “Dɨwaanyaꞌ tewaanyasɨra. Gɨzaavɨdesɨra,wɨdaꞌ. Savɨdaasɨ Jaikopɨ yɨlaaya yada wawɨnya yaꞌ.
817  GEN 29:21  Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ kwavɨlavaꞌ Jaikopɨ Laivanɨmɨ wɨdaꞌ “Rasalaꞌ nyɨjaama!” Sara kudaꞌ Laivanɨ tɨka munne yɨlɨna yaka saꞌ sawɨsavɨ garaavaanga Lɨyaaꞌ Jaikopɨmɨna wɨjaavaꞌ. Mwanyavɨ Jaikopɨ dara wanganakeꞌ “Aꞌmwe Lɨyaaꞌ damwaalɨꞌ!” Daka Laivanɨmɨna sɨnna tɨka wɨdavaꞌ. Sɨnna tɨka kudavaꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “ ‘Sɨnnawɨ aꞌmwe sɨraangeꞌ wɨjavaana!’ doꞌ sɨmunya nemɨresɨra. Gɨmɨ Lɨyaasɨ sawɨta ata yuyi ata purɨdaasɨ pɨrɨwaai dɨmwaaidera. Mwaalaꞌgɨzɨ sagaaꞌ Rasalaꞌ gɨzaavɨdeꞌna kwarame ata yuyi ata purɨdaasɨ pɨrɨwaala pɨnɨ nɨmɨre wawɨnya nyɨdaayadeigɨnyɨ.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ sara yaꞌ. Nabaai Laivanɨ aꞌmwe Sɨlɨpaavɨ wawɨnya wɨdaayadevɨneꞌ garaavaangevɨneꞌ Lɨyaavɨneꞌ wɨjaavɨna, aꞌmwe Bilaavɨ wɨdaayadevɨneꞌ garaavaanga pɨrɨvɨna wɨjaavaꞌ.
832  GEN 30:1  Lɨyaaꞌ kaimɨraayai sɨraangei Ruvanɨ mɨlaka kaimɨraayai Sɨmɨyanɨ mɨlaka kaimɨraayai Livaai mɨlaka kaimɨraayai Juthai mɨlaꞌ. Rasalaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ mwaalakeꞌ Jaikopɨmɨne wɨdaayadevɨ Bilaavɨ wɨjaavaꞌ. Miꞌna kujaavaꞌ Bilaaꞌ kaimɨraayaraai mɨlaꞌ. Kamɨlaꞌ Rasalaꞌ “Nɨmɨrelyɨ,daka sɨraangere yaya Denɨ, dɨviyai Napɨtalaai wɨdaꞌ. Dɨvidaasɨ Lɨyaaꞌ dara wanganakeꞌ “Nɨmɨ kaimɨraaya pɨnɨ mɨlɨdeꞌnyɨ daaka!” Daka wɨdaayadevɨ Sɨlɨpaavɨ Jaikopɨmɨnevɨ wɨjaavaꞌ. Miꞌna kujaavaꞌ Sɨlɨpaaꞌ kaimɨraayaraai mɨlaꞌ. Kamɨlaꞌ Lɨyaaꞌ kɨrɨmɨre yayaꞌ pwai Gethɨ, pwai Azai wɨdaꞌ.
845  GEN 30:14  Pɨgaaꞌ Ruvanɨ yɨsɨla maaraka ganaanga Lɨyaavɨ wɨjaavaꞌ. Kujaavaꞌ Rasalaꞌ wɨdaꞌ “Yɨsɨla pɨrɨꞌ nyɨjaama!” Miꞌna kudaꞌ Lɨyaaꞌ wɨdaꞌ “ ‘Ganɨmaangerɨ maaꞌdɨnyaꞌgɨ yɨsɨlaꞌ maarɨma!’ dathɨwaana?” “Yɨsɨla miꞌna nyɨjaavaꞌgɨzɨ sawɨsavɨ nɨmɨre aꞌmwerɨ dɨmaaꞌdera,wɨdaꞌ Rasalaꞌ. Nyɨla kwalakaꞌ Jaikopɨ gannya angevɨna kulaabaꞌ Lɨyaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨre angevɨna wɨlaabɨzaꞌna nɨmɨ gɨmɨnyɨ yɨsɨlanna miꞌna gɨmubɨwa. Naarɨmɨ mwaalaka!” Sara kamwaalagi Lɨyaaꞌ kaimɨraayai Yɨzakaai mɨlaꞌ. Dɨvidaasɨ kaimɨraaya pwai Sevulanɨ mɨlaꞌ. Aayagaasaꞌ taaya Daainaꞌ mɨlaꞌ. Lɨyaaꞌ yuya miꞌna kamɨlaꞌ Gotɨyai Rasalavɨna tewaanna kyaꞌ Rasalaꞌ kaimɨraayai Jozepɨyai mɨlaꞌ.
868  GEN 30:37  Dɨvi Jaikopɨ yɨsarɨkaavɨ dapaina, kɨlaaka woipɨraꞌna yaꞌ. Sara yaka dara wanganakeꞌ “Jɨlɨkyaawarya tewaanya yawakɨmanɨgaꞌ,daka jɨlɨkyaawarya wanganyaꞌne yɨsarɨkaavɨ marakɨna yaꞌ. Dɨvidaasɨ jɨlɨkyaawarya tewaanya bwaranya jaane mɨleꞌ. Jɨlɨkyaawarya tewaanya jaane yɨmaꞌnyɨna kyeꞌ Jaikopɨ maarɨna yaꞌ. Jɨlɨkyaawarya wabe Laivanɨmɨre mwaaleꞌ. Jaikopɨ gɨlyɨvɨta naangejɨyai mwaalɨna. Gamɨre wɨdaayadɨvɨta naangejɨ jɨlɨkyaawarya naangejɨ mwaalɨna yaꞌ.
875  GEN 31:1  Jaikopɨ dara wɨꞌnakeꞌ “Laivanɨmɨre gawaalɨvava ‘Nenɨmaangere gɨlyɨvɨta yuya maaꞌdelyɨra,dathɨvanɨgava!” Miꞌna daka nabaai dara wanganakeꞌ “Laivanɨ jɨkurya nyɨvanɨkei daaka!” Sara kadaꞌ Gotɨyai Jaikopɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨnnya angewɨnna ayawɨnna dɨwodera. Nɨmɨjɨ wawakadera.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ Rasalavɨjɨ Lɨyaavɨjɨ wɨdɨna “Nɨmɨ kɨrɨnɨmaangerɨne wawɨnya naanga yadɨnyainyɨ. Wawɨnaangeinyɨ yadaari gamɨ kwaasɨ nyɨdadelyɨ. Kwaasɨ kanyɨdaꞌ Gotɨyai kɨrɨnɨmaangere jɨlɨkyaawarya kwalaalyara nyɨjaawaꞌdɨꞌ. Nabaai Gotɨyai nyɨdɨwaꞌ ‘Gɨnnya angewɨnna dɨwona!’ ” Sara wɨdɨna kyaꞌ Rasalasɨ Lɨyaasɨ sawaai wɨdahi “Gotɨyai sara gɨthɨwakeꞌ sara jɨ!”
896  GEN 31:22  Laivanɨ “Jaikopɨ kaanna wɨna kyɨwaꞌdɨꞌ,wɨꞌnaka Jaikopɨmɨ mɨdɨnna yaꞌ. Kaanna wɨna wɨna, sawɨta ati ata purɨdaasɨ pwaraai kajɨnnaꞌ tusavɨ mɨjaahalaka wɨdaꞌ “Baarɨꞌ yɨwaana? Kwaasɨ baaꞌna yagɨna nyɨraavaangewaarɨ wɨla yɨrakɨnɨkewaarɨ baaꞌna makwasɨwaabɨna? Nabaai nɨmɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ kuka baaꞌna maryawalyaadɨna? Lɨka beꞌna yulyaragɨna wɨwaꞌdɨ? ‘Nɨmɨ Jaikopɨmɨ mala tamɨma!’ dena sawɨsavɨ waja yaꞌnyawaaihe. Gɨmɨre Gotɨyai waja nyɨjawaalɨꞌ ‘Jaikopɨmɨna kave duthana!’ ” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdɨna “Gɨmɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ kuka mamaryɨwaꞌde. Lɨka yulyarena dɨwaꞌde ‘Laivanɨ garaavaangewaarɨna nanyɨpalamaaradɨka!’ ” Miꞌna kudaꞌ Laivanɨ Jaikopɨmɨre gɨlyɨvɨsangɨ tɨnna wanganaka saꞌ gamɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ Rasalaꞌ lɨka yulyakakeꞌ mabɨrɨmaaryaꞌ. Mabɨrɨmaaryakegaaꞌ Jaikopɨ Laivanɨmɨ maanga wɨdaꞌ “Baaꞌneka! Gɨmɨre wawɨnya yadaari gɨmɨre jɨlɨkyaawarya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna kyeꞌ nɨmɨ mamaranyena. Gɨmɨre jɨlɨkyaawarya kunewɨ bɨrena bɨrena nɨmɨre gɨzaave. Saꞌ yuyagaaꞌ nɨmɨnyɨne kwaasɨ yagɨ. Gɨmɨ kwaasɨ kyagɨ nɨmɨre Gotɨyai nyɨgaimwagaka sawɨsavɨ mayagaala gɨzawaalɨꞌ,wɨdɨna yaꞌ.
917  GEN 31:43  Laivanɨ wɨdaꞌ “Nyɨraavaangewaalyɨ, aataasɨ, aataravajɨ nɨmɨre jɨlɨkyaawaryajɨ mwaaihaꞌ. Saꞌ baarɨꞌ yɨjɨwa?” Sara kudaꞌ Jaikopɨjɨ Laivanɨjɨ yagaala naanga kadɨnagi Laivanɨ wɨdaꞌ “Naarɨmɨ geva geva kamwaalakwolyɨ Gotɨyai nehwanganadelyɨra. Nyɨraavaangewaarɨna kayaaꞌna kamaremwaalaꞌgɨzɨ Gotɨyai gwanganadeigɨnyɨra. Gɨmɨ aꞌmwe pɨrɨvɨ kamaaraꞌgɨzɨ gwanganadelyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨjɨyara sɨla marakɨna kyeꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “Sɨla naanga tɨhwawɨnya maramadakɨwaasaꞌ gɨmɨnyɨna malyaꞌna nɨmɨ mwavɨlayɨ yɨdeinyɨ. Nabaai nɨmɨnyɨna malyaꞌna gɨmɨ mwavɨlayɨ jɨtheigɨnyɨra. Gotɨyarɨna gɨthɨweꞌ nebulyasɨ.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ, “Sɨla naanga mwavɨlayɨ yɨdeinyɨ malyaꞌnesɨ.” Jaikopɨ nebwina wɨdaka jɨlɨkyaawaryarɨ Gotɨyarɨna tamaka yɨdɨka yɨna kyaꞌ Jaikopɨjɨ Laivanɨjɨ nagi. Yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Laivanɨ se waꞌmwarakei dɨkaaꞌna yaka garaavaangewaarɨjɨ kɨrɨmɨre kaimɨraayangɨjɨ sangɨ yɨlaaya yɨgalaꞌ. Yɨlaaya yɨgalaka yagaala tewaanya wɨdaka gannya angewɨnna wawaꞌ.
930  GEN 32:2  Jaikopɨ kaanna wɨna yakegaaꞌ dara wanganakeꞌ “Nɨmɨjɨ Gotɨyare mamaayara ejelɨyarajɨ mwaaiho.” Sara daka Jaikopɨ sɨhumale yaasadɨvɨsaraavɨ gathaakaanga Yɨzorɨna wɨdaasaꞌ. Yaasadɨvɨsara kaanna waweva Yɨzorɨ wɨdeꞌ “Jaikopɨ gɨmɨnyawɨnna bɨvanɨꞌ. Gamɨre gɨlyɨvɨta naanga warɨka.” Yaasadɨvɨsara Yɨzorɨ wɨꞌneva kaanna bɨna yeva Jaikopɨmɨ wɨdeꞌ “Yɨzolyɨ aꞌmwe kwala naangerajɨ sara bɨvanɨgava.” Miꞌna kudeꞌ Jaikopɨ lɨka yaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Gɨhaimwagɨdeinyɨ nyɨdahɨnyaꞌ ‘Gɨmɨre kaimɨraaya kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌdere.’ Nyɨgaimwadɨnyaigɨnyɨ. Nabaai dahaaꞌ nɨmɨre gɨlyɨvɨta naanga warɨꞌ. ‘Gɨnnya angewɨnna dɨwodera,nyɨdahɨnyaꞌ saꞌ nyɨdaakaanga Yɨzorɨna nɨmɨ lɨka yena ‘Yɨzoi naneramakadɨka!’ dena ‘Nyɨgaimwana!’ gɨthɨwa.”
951  GEN 32:23  Jaikopɨ gamɨrengɨ kudaasaꞌ kumɨza gamɨre gɨlyɨvɨtajɨ Aalya Javokɨ maragaꞌmakuna. Maragaꞌmakuna kyaꞌ Jaikopɨ gave kwai mwaalaꞌ. Sawɨsavɨ pwai baka Jaikopɨmɨ asangɨ galalɨmwanna yaꞌ. Mala tannadaakɨri yɨrɨka purɨna kyaꞌ pwai Jaikopɨmɨ wɨdaꞌ “Nyɨmakwaasa!” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Yagaala tewaanyaꞌ nyɨdaꞌgɨzɨ dɨwodera.” Pwai wɨdaꞌ “Gɨnnya yayaꞌ Jaikopɨ (kwaasɨ yadei) saꞌ Gotɨyarɨjɨ aꞌmweraavɨjɨ yagaala bazɨwaimanaawɨgɨnyaigɨ, malyaꞌ gɨmɨnna dathɨvalaradɨnyaigɨ, gɨnnya yaya mudɨkeꞌ Yɨzɨrelɨmo.” Jaikopɨ wɨdaꞌ “Gotɨyarɨ wanganena kwaihwaainakeinyɨ mwaaimwa.” Nyɨla bilaawɨna yadaaꞌnyɨ Jaikopɨ tuꞌmudɨka wɨdaꞌdaaꞌnyɨ yɨgala yɨgala kaanya wawaꞌ.
982  GEN 34:1  Lɨyaavɨre taayaꞌ Daainaꞌ “Angeba Sekɨmɨ mwaalyangɨ angirɨꞌmaata yɨma!” daka kaanna wɨna yaꞌ. Anga saba Aꞌmwe Aamo maremwaaida mwaalaꞌ. Aꞌmwe sare gawaalɨꞌ Sekɨmɨ Daainavɨ wanganaka “Sɨdɨraaya tewaanyaꞌ maaꞌmujava,yawɨꞌna. Sara yawɨꞌna yaka ata lɨmwanna yaꞌ. Ata lɨmwanna yaka Sekɨmɨ ganɨmaangerɨ wɨdaꞌ “Sɨdɨraaya daꞌ nɨmɨre aꞌmwevɨna ganɨmaangerɨ duthana! ‘Gɨmɨre taayaꞌ nɨmɨre mɨgɨnyarɨneꞌ nyɨjaama!’ ” wɨdaꞌ.
987  GEN 34:6  Jaikopɨ dara wɨꞌnakeꞌ “Sekɨmɨ nɨmɨre taayaꞌ ata lɨmwanna jɨwaka!” Dɨna kyaꞌ gawaalɨvava pɨba yɨbwaꞌnadapɨjɨ navɨka mwaalaꞌ. Jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara gawaalɨvava bɨna yeva kuꞌneꞌ sɨnna tɨka naanga wɨdavaꞌ. Sɨnna tɨka kudavaꞌ saꞌ Aamo Jaikopɨmɨre gawaalɨvavaavɨ wɨdaꞌ “Sekɨmɨ nyɨbwaalɨvɨne Taaya Daainaꞌ nyɨjaama! Gannya aꞌmweꞌ maaradelyɨ. Sarɨmɨ yagaala sara nyɨjideꞌ sara yɨhɨzaavɨdesɨra.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨmɨre gawaalɨvava kwaasɨ wɨdɨna “Nemɨ yuyaina kɨlaaka pɨkarya neyɨnɨkeinera. Sarɨmɨ kɨlaaka pɨkarya kadaꞌnapɨjɨ Daainaꞌ Sekɨmɨmɨneꞌ yɨhɨzavaadesɨra.” Sara wɨdɨna kyeꞌ Aamojɨ Sekɨmɨ gawaalɨsɨ saraai yɨlaaya yagi. Kɨrɨnnya angewɨnna wawagɨla kɨrɨmɨre aꞌmweraavɨ wɨdahi “Jaikopɨmɨre gawaalɨvava sara nehɨthɨwaasaꞌ sara yaana! Dɨvidaasɨ Jaikopɨmɨre gɨlyɨvɨsa maraadengɨra.” Sara dɨneva angeba Sekɨmɨ mwaalyara kunnya kɨlaaka pɨkarya daꞌneꞌ. Kadaꞌneꞌ kɨlaaka daanga wɨvɨdaaꞌnyɨ Daainavɨre gyaꞌmweraai Sɨmɨyanɨ Livaai saraai wɨlaabahɨla Sekɨmɨ mwaalyaraavɨ tamakɨna yagi. Tamakɨna kyagi Jaikopɨmɨ gawaalɨvava beva Sekɨmɨmɨre angevɨdaasɨ Daainaꞌ makuna yeꞌ. Nabaai aꞌmwejɨ kaimɨraayajɨ Sekɨmɨ mwaalyaraavɨre gɨlyɨvɨsajɨ makwaweꞌ. Jaikopɨ aꞌmwe pwaraavɨna lɨka yaka gawaalɨvavaavɨ mayagaala wɨdɨna. Mayagaala wɨdɨna kyaꞌ “Sekɨmɨ neyaꞌmwevɨ kayaaꞌnanaanga yakelyɨra,wɨdeꞌ.
1013  GEN 35:1  Gawaalɨvava sara kyeꞌ Gotɨyai Jaikopɨmɨ wɨdaꞌ “Betelɨ sawɨnna dɨmwaaidera. Mwaalaꞌgɨzɨ nɨmɨnyɨne simɨnyeꞌ dɨlɨvalaama!” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ gamɨrebadaaꞌnyaraavɨ wɨdaꞌ “Sarɨmɨre sɨvuya yuya sabɨsa dɨmarasɨꞌnyɨla! Sarɨmɨre kuryara tewaanyara mwaaibɨka! Nabaai kɨlaakejɨka gɨrɨkaꞌnana aalya dɨzɨnyɨla! Aalya jɨnapɨjɨ kwaabɨhannya baazɨꞌmaꞌnya tewaanya yaaka dakyɨla! Betelɨ sawɨnna nemɨ kaanyaana! Saba Gotɨyai nɨmɨjɨ mwaaiderɨna nɨmɨ simɨnyeꞌ lɨvalaabɨdera!” Jaikopɨ sara wɨdɨna yakeꞌ gamɨjɨyara sara yeꞌ. Miꞌna kyeꞌ wodaapɨjɨ Gotɨyai aꞌmwe pwara yuyaraavɨ Jaikopɨjɨyaraavɨna, “Sarɨmɨ aꞌmwe saraavɨ mipɨnera!” kadaꞌ aꞌmwe yuyara lɨka yɨna yeꞌ. Jaikopɨ Betelɨ mwaalaka Gotɨyarɨna yɨleyagaala wɨdɨna yaꞌ.
1085  GEN 37:1  Jaikopɨ Kwaaka Kainanɨ mwaalakegaaꞌ Jozepɨyarɨ kwarame atɨraai sɨvɨla pwi yuya yaka sɨvɨla purɨdaasɨ pwaraaina kwavɨlavaꞌ sagaaꞌ mwaalaꞌ. Kamwaalaꞌ Jozepɨyadaraka sipɨzipɨya yɨꞌdɨvaidɨvɨꞌ mwaaleꞌ. Jozepɨyare ganaangeꞌ maarakegaaꞌ Yɨzɨrelɨ aꞌmwe nei mwaalakeꞌna Jozepɨyarɨ yɨlaaya naanga marina yaꞌ. Gawaalɨvava pwaraavɨ yɨlaaya maalɨka maryaꞌ. Yɨlaaya naanga maryaka Jaikopɨ Jozepɨyarɨna baazɨꞌmaꞌnya tewaanyaꞌ yavɨkaryaꞌ. Jozepɨyai gaverɨna kyavɨkaryaꞌ gyaꞌmwera “Maraajava kale newɨlaꞌmwaka,kadeꞌ sɨnna tɨka davɨna wiaꞌ.
1089  GEN 37:5  Jozepɨyai waja yaꞌnyɨna yaka gyaꞌmweraavɨ “Nɨmɨre waja yɨvanɨgeꞌ yɨhɨzɨwaakɨ,wɨdaꞌ. “Wawɨnyavɨ witɨya lɨlaajabɨsa maramurɨtaꞌna yadaawojɨ nɨmɨre witɨpwɨyaꞌ dɨkavedaaꞌna yaka daavɨna yadɨsɨ sarɨmɨre witɨpwɨya dɨkavedaaꞌna gɨꞌduꞌna yaka ‘Aꞌmwe naangeigɨnyɨ,” wɨdaꞌ. Jozepɨyai sara kudaꞌ gyaꞌmwera “Kwaasɨ nedɨwaꞌ,deva “Nemɨnyɨna dɨnemaremwaaijɨwaa?” wɨdeꞌ. Dɨvi pɨgaaꞌ Jozepɨyai waja mudɨka pɨrɨꞌ yaꞌnaka ganɨmaangelyɨ gyaꞌmwerajɨ saraavɨ wɨjɨwaakɨna yaꞌ. “Nyɨlyalyɨ lawelyɨ sɨlɨngaamɨnya sɨvɨlɨraai ata purɨdaasɨ pwaina sara nɨmɨnyɨna gɨꞌduraꞌna yawaaihava.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Baaꞌna dɨwaana? ‘Nɨmaamaangelyɨ nyɨnaangesɨ nyaꞌmwerajɨ sa nɨmɨnyɨna gɨꞌduꞌna yɨpɨꞌdera,dathɨwaana?” wɨdaꞌ. Jozepɨyare yagaalaꞌna gyaꞌmwera sɨnna tɨka wɨdaꞌdaasɨ ganɨmaangei kave yawɨraꞌ.
1096  GEN 37:12  Kwaaka Sekɨmɨ Jaikopɨmɨre gawaalɨvava jɨlɨkyaawarya yɨꞌdɨvaidaapi Yɨzɨrelɨ Jozepɨyarɨ “Jaꞌmwera tewaanya damwaaihava?” wɨdaka wɨdaasaꞌ. Kudaasaꞌ Jozepɨyai kaanna kaanna Sekɨmɨ sawɨnna baꞌ. Miꞌna baka dara wanganakeꞌ “Weꞌ, nyaꞌmwera pwara mamwaalyɨjɨhava!” Daka wanganamaryɨna. Wanganamaryɨna yadaasɨ aꞌmwe pwai wanganaka wɨdaꞌ “Nɨmɨ jaꞌmweraavɨ wɨꞌnɨwaꞌde ‘Kwaaka Dothanɨ sabanna kaanyaana!’ dɨdaapi.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai kaanna wɨna yaꞌ.
1102  GEN 37:18  Badaaꞌnyɨ Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera wanganeva dɨneꞌ “Waja yadei yɨnɨkerɨ tamakaana! Tamakawaajɨ ‘Kavɨjɨlɨkei tamakɨwakelyɨra,wɨdaathera. Tamakawaajɨ ‘Gamɨre waja nebulyaꞌ daaka!’ daatheꞌna,dɨneꞌ. Kadɨneꞌ Ruvanɨ sɨraangei “Jozepɨyarɨ yɨvalɨma!” daka “Maramaki jide. Kaviꞌnɨnnyavɨ marirakɨna jidelyɨra,wɨdaꞌ. Tɨviꞌna kudaꞌ Jozepɨyai yɨꞌmavaawɨna kyaꞌ lɨmwanna yeva gannya baazɨꞌmaꞌnya tewaanyaꞌ yɨraipurasɨꞌna yeva kaviꞌnɨnna kunevɨ yɨrakeꞌ.
1121  GEN 38:1  Sagaaꞌ Juthai Kainanɨ mwaalyaꞌ kamaaraꞌ gannya aꞌmweꞌ kaimɨraaya daraai dai mɨlaꞌ. Aꞌmwe Ei, sɨraangei Taimaaꞌ kwala maaraꞌ. Kamaaraꞌ gamɨrebwi kayaaꞌnanaangebwi kyaꞌ Gotɨyai “Gamɨ balyaꞌnegaaꞌ wakɨdeinyɨra,dɨnɨkeꞌna Ei balaꞌ. Kabalaꞌ Juthai kutabanyai Wonanɨmɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe Taimaaꞌ dɨmaaꞌ!” Sara kudaꞌ maarɨna yaka “Kaimɨraayanna waramaryana!” daka kayaaꞌna yaꞌ. Kayaaꞌna yakeꞌna Gotɨyai dɨna “Balyaꞌnegaaꞌ wakɨdeinyɨ.” Miꞌna dɨnɨkevɨ Wonanɨ balɨna yaꞌ. Kabalaꞌ Juthai Taimaavɨ wɨdaꞌ “Navɨka dɨmwaala! Aꞌmwe pwarɨ mamaaꞌnɨnnera! Gɨmaamaangeryawɨnna kaanna wɨna jɨ! Saba dɨmwaai! Nyɨbwaalɨꞌ aaya wɨryaakei Silaa naanga gɨrina kyojɨ gamɨzarɨ dɨmaaꞌnana!” Wɨdɨna kyaꞌ Taimaaꞌ kaanna wɨna yaꞌ. Saꞌ Silaa naanga gɨrina kyaꞌ Juthai “Nyɨbwaalɨvaanga dai gannya gyaꞌmweraalyɨ nabaai nabaladɨka!” daka Silaamɨ “Taimaaꞌ dɨmaaꞌ!” mujaꞌ. Yagaala mujɨ yaka mwaalɨna yakere balaangeꞌ balɨna yaꞌ. Balɨna kyaꞌ Taimaaꞌ kwaasɨ kyaꞌ “Juthai Taimaavɨ ata lɨmwamwaka,dɨnyɨna yeꞌ. Dɨnyɨna kyeꞌ Taimaaꞌ kaimɨraayaraai pwaraai avaalyagaaꞌ maarɨna yaꞌ. Maarɨna kyaꞌ “Sɨraangei Perezɨ, dɨvidaasai Jeraa,woꞌnaꞌ.
1156  GEN 39:6  Jozepɨyai tewaanyai angevɨ wɨlaꞌdɨsɨ Potipaare aꞌmweꞌ “Tewaanyarɨna maarɨma!” daka wɨdaꞌ “Aꞌmwaagaigɨ, avaanna wɨlakadeꞌnanyɨ.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai “Aala,wɨdɨna yaꞌ. “Potipaai gannya gɨlyɨvɨsa maremwaaina yadɨnyainyɨ nyɨmwaaihɨna yaꞌ. Gamɨreꞌgɨnyɨra. Nɨmɨreꞌgɨ daaka! Sara nɨmɨ myɨwɨnera! Sabwi kyaꞌmujɨ Gotɨyai nɨmɨnyɨna sɨmunya kayaaꞌna nanyawɨradɨka!” wɨdɨna yaꞌ.
1160  GEN 39:10  Gazagaasagaaꞌ Potipaare aꞌmweꞌ sana sana wɨdadeꞌ Jozepɨyai “Aala,sara wɨdaꞌ. Pɨgaaꞌ sara wɨdakei “Nɨmɨre wawɨnya yɨma!” daka angevɨ wɨlaꞌna yaꞌ. Wɨlaꞌna yadɨsɨ Potipaare aꞌmwe gaveꞌ mwaalaka gamɨre baazɨꞌmaꞌnyavɨ lɨmwanna yaka “Kwala nyɨmaaꞌ!” wɨdaꞌ. Sara yaka sara wɨdɨna kyaꞌ Jozepɨyai yɨraipɨvalakɨna yaka lɨkaanya wɨna yaꞌ. Lɨkaanya wɨna kyaꞌ Potipaare aꞌmweꞌ sɨnna tɨka kudavaꞌ wawɨnya wɨdaayadɨvɨsaraavɨ jaka wɨdɨna yaꞌ. “Yɨvɨruyarajɨyai sai kwayagaala nyɨdɨvanɨꞌ. Nɨmɨ ‘Aaka, aaka,dɨweꞌnyɨ gamɨ lɨkaanya wɨna yɨwaꞌ. Danganyɨla! Gamɨre baazɨꞌmaꞌnyaꞌ warɨkaagavaakana!” wɨdaꞌ. Sara wɨdaka navɨka mwaalaꞌ. Potipaai gannya angevɨ wɨlaabaka gannya aꞌmweꞌ wɨdakeꞌ kwɨꞌnaꞌ sɨnna tɨka davɨna wiaꞌ. Davɨna kwiaꞌ Jozepɨyarɨ kalavuzavɨ wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna kyaꞌ Jozepɨyai wɨlaꞌdɨsɨ Gotɨyai baihanaꞌdɨsɨ kalavuzavɨ damei Jozepɨyarɨ tewaanya yaꞌ. “Kalavuza mwaaidɨvɨsara pwaraavɨ dɨmaremwaaideigɨnyɨ,Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ.
1174  GEN 40:1  Jozepɨyai kalavuzavɨ mwaaidɨsɨyagaaꞌ pɨgaaꞌ gamɨre wawɨnya wɨdaayadisaraarɨna Aꞌmwe Pero sɨnna tɨka davɨna kwiaꞌ kalavuzavɨ wɨmwaaihɨna yaꞌ. Aꞌmwe pwai Peroyare wapaayajɨ aalyasɨ wɨmaarina yadei, yɨ aꞌmwe pwai Peroyare gɨrɨkula yɨdɨka yadei saraalyɨ Jozepɨyalyɨ kalavuzavɨ mwaaleꞌ.
1178  GEN 40:5  Aꞌmwe pwaraai sawɨsavɨ waja yɨna yagi. Waja yɨna kyagi mwanyavɨ Jozepɨyai wɨlaabɨna kyaꞌ jɨkurɨna mwaalɨna yagɨla “Sawɨsavɨ naarɨmɨ waja yaꞌnyawaaiholyainaalyɨra. Waja bewaja yɨvanɨgolyaꞌna aai nehɨzɨwaakajɨwaka?” wɨdahi. Sara kudahi Jozepɨyai “Nɨmɨre Gotɨyai waja yawɨꞌdelyɨ. Kɨrɨmɨre waja nyɨji! Gotɨyai nyɨjɨwaakadeinyɨ,wɨdaꞌ. Aꞌmwe pwai Peroyare wapaaya wɨmaarina yadei gannya waja Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Gɨraipɨwɨla taanya dawaai daꞌ waꞌdɨsɨ nɨmɨ wangamwa. Wangadaari purɨrya yɨꞌnadaasɨ wanganyawaaiheꞌ dahaaꞌ mya mena yimwakeꞌ wangamwa. Mena kyimwaꞌ Peroyare gulyavɨ maramaꞌmwagikɨna yena wɨjaavɨna yɨwana.” Miꞌna kudaꞌ Jozepɨyai wɨdɨna “Waja saꞌ gɨzɨwaakɨ! Taanya dawaai dasaꞌ sawɨta daryaai darɨꞌ saꞌbɨsasɨra. Sawɨta daryaai darɨꞌ kajɨnnojɨ Pero ‘Nɨmɨre wapaaya dɨnyɨmaryaama! Ayaꞌ jɨthera,gɨthathera. Gɨmɨ sara yaꞌgɨzɨ nɨmɨnyɨna jawɨꞌdeigɨnyɨ. Yawɨraꞌgɨzɨ ‘Jozepɨyai kayaaꞌnanyaꞌ myakerɨ kalavuzavɨ wɨmwaaihava,duthathera.” wɨdɨna. Aꞌmwe pwai Peroyare gɨrɨkula yɨdɨka yadei sara wɨꞌnaka Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Nabaai nɨmɨ waja yaꞌnyawaaihe. Soigɨlya dawaai daꞌ kinya yɨlamarina yɨvanɨgeinyɨ. Soigɨlya aaya aꞌbanyavɨ gɨrɨkula ge ge mihɨnɨke yusara gɨrɨkula dapanadaapi baihanakeinyɨ,wɨdaꞌ. Tɨviꞌna kudaꞌ Jozepɨyai “Gɨmɨre wajaꞌ gɨzɨwaakɨ! Soigɨlya akwalamwai sawɨta daryaai darɨꞌ saꞌbɨsasɨra. Sawɨta daryaai darɨꞌ kagɨzɨnnojɨ Peroyai yɨsarɨ wɨla tɨdavojɨ gɨmɨnyɨ pɨgaaꞌ wɨla kamaragɨrɨdavojɨ yusara gɨnɨpɨꞌdeigɨnyɨ,wɨdaꞌ.
1205  GEN 41:9  Kunnakei mamwaalyɨ kyaꞌ Peroyare wapaaya wɨmaaryadei Peroyarɨ wɨdɨna “Dahaasagaaꞌ Jozepɨyarɨna yawɨꞌmwa. Nɨmɨjɨ gɨmɨre gɨrɨkula yɨdɨka yadelyɨ sainaarɨna sɨnna tɨka kagɨthavaꞌ kalavuzavɨ maranehɨmwaaihagɨ. Sawɨta pɨgaaꞌ waja yaꞌnɨgolyainaalyɨra. Jozepɨyai Yɨvɨruyarajɨyai saba mwaalaka naarɨmɨre waja nehɨzɨwaakaꞌ. Nehɨthaꞌ ‘Pero “Gɨmɨre wawɨnya sɨnnawɨnyaꞌ jɨ!” gɨthathera,sara nyɨdaꞌ. Gɨrɨkula yɨdɨka yaderɨ ‘Pero wɨla maragɨrɨdavadera,wɨdaꞌ. Gamɨre yagaala nebulyasɨra. Sara nehɨthakeꞌ sara yagɨ,wɨdɨna yaꞌ.
1210  GEN 41:14  Aꞌmwe naangei Pero Jozepɨyarɨna wɨdasaabɨna yaꞌ. Wɨdasaabɨna kyaꞌ Jozepɨyai maryaata wɨrɨꞌnyɨna yaka kwaabɨhannya tewaanya baazɨꞌmaꞌnya tewaanya mariraꞌnyɨna yaka buladaaꞌna yaꞌ. Buladaaꞌna yadɨsɨ Pero wɨdaꞌ “Nɨmɨ waja yaꞌnyawaaiheꞌ aꞌmwe yuyara aꞌmwe yuya manyɨjɨwaaꞌ. Gɨmɨnyɨna ‘Waja yaꞌnadɨvɨtanna wɨdadelyɨra aꞌmwe sai,nyɨdɨwaꞌ pwai.” Sara kudaꞌ “Nɨmɨre Gotɨyai gɨmɨre wajaꞌna nayaa gɨzɨwaakadera,wɨdaꞌ. Pero Jozepɨyarɨ wɨdɨna “Waja dasaꞌ Aalya Naayɨlɨ aalɨmaangevɨ daaꞌderi bulɨmakaawoya wapemɨnnaka daraai daraai daraai dalyara aalyavɨdaasɨ bilaawɨna yawaaihaꞌ. Bilaawɨna yeva bulɨmakaawoyara kurɨya mudɨꞌmɨlanyɨna yadaapi bulɨmakaawoya maalɨka daraai daraai daraai dalyara aalyavɨdaasɨ bilaawɨna yeva bulɨmakaawoya naangeraavɨ maalɨkera tɨka bilanyɨna yawaaihaꞌ. Nyɨna kyawaaihaꞌ nɨmɨ dɨkaaꞌna yena nabaai se waꞌmwarena yaꞌne waja pɨrɨꞌ yaꞌnyawaaihe. Witɨyagɨnyaꞌ gave pɨrɨꞌnanyavɨ sɨla naanga dawaai dawaai dawaai dasa yɨꞌnɨwakengɨ banganakeinyɨ. Sɨla tewaanya pɨnɨ dɨvidaasɨ yɨꞌnyɨna. Yɨꞌnyɨna yaka kuzɨꞌnya warɨke witɨzɨla sɨnnawɨnya tewaanya yɨꞌnɨwakengɨ maranyɨna yadaapi banganakeinyɨ. Wajawaai sara yaꞌnɨwa,wɨdɨna yaꞌ.
1221  GEN 41:25  Pero miꞌna kudaꞌ Jozepɨyai wɨdaꞌ “Wajawaai pɨrɨwaai sara yɨwaanya kɨrɨꞌ avaala gɨzɨwaakɨma! Bulɨmakaawoyaraavɨna yaꞌnɨwaaꞌnajɨ witɨzɨlaꞌna yaꞌnɨwaaꞌnajɨ avaaiyagaala gɨthɨdera. Gotɨyai dɨvi sara yadeꞌna sara gɨzɨwaainɨvanɨka giwɨriwaꞌ. Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ wavɨlaꞌdaawojɨ Yɨzɨpɨ dava wapaaya naanga waradevanyɨra. Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ kwavɨlavojɨ kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ sagaaꞌ mɨjɨka dɨvalyidevanyɨra wapaaya mwaryadozɨ. Nɨmɨre yagaala dɨweꞌna ‘Dahaaꞌ aꞌmwe sɨduꞌnakei aꞌmweraavɨ kwarame tewaanyagaaꞌ wɨdasaawɨna “Mɨjɨkegaaꞌnana wapaaya naanga kanyɨjaavapɨjɨ angengɨ marikwakɨna yɨdera,dada yaderɨ dumwaaihya! Sara kyaꞌgɨzɨ mɨjɨkegaaꞌ wapaaya tɨka nyaꞌne waradegaakɨra sagaaka.’ ”
1233  GEN 41:37  Peroyai Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Gotɨyai gamɨre sɨmunya gɨzaavaꞌ. Nɨmɨre wawɨnyasɨ Yɨzɨpɨ kwaakesɨ dɨmaremwaaidera.” Sara wɨdaka gannya ataka magalabwapaina yaka “Nɨmɨre wawɨnya yadelyɨra,daka Jozepɨyare asarɨ ataka yɨhɨna yaꞌ. Nabaai baazɨꞌmaꞌnya tewaanya marawɨbaazɨꞌmakuna yaka nɨgwia golɨya mararɨnna yaꞌ Peroyai. Mararɨnna yaka Yɨzɨpɨ mwaalyaꞌ aꞌmwe nawɨꞌnyaꞌ Jozepɨyarɨ balaangeꞌ wɨmaarina yaꞌ. Aꞌmwevɨne yayaꞌ Aazanaatɨ woꞌnɨkesɨ.