Wildebeest analysis examples for:   byr-byr   ?    February 24, 2023 at 23:47    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

57  GEN 3:1  Kamaala sai sɨduꞌnakei aꞌmwevɨ wɨdɨna “Gotɨyai jɨhɨthaka? ‘Kɨrɨmɨ yɨsɨla yɨta dangɨdaaꞌnyɨ mamaranyɨkanesɨ,’ jɨhɨthako?Sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmweꞌ wɨdɨna “Yɨsɨlya nakajanga yawɨꞌmanɨgoi. Yɨsɨla yɨta wawɨnyavɨ tɨnnyaba waayɨkerɨdaaꞌnyɨ naarɨmɨ mamaranakanesɨ. Yɨta darɨ yɨmeꞌnakwoihɨjɨ balɨna yakadeꞌnaalyɨ,” wɨdɨna. Wɨdɨna kyaꞌ kamaalyai wɨdɨna “Kɨrɨmɨ dɨvalyidewaaihi mɨka. Kɨrɨmɨ kayaaꞌnanya pɨnɨnna tewaanya pɨnɨnna yawɨꞌna jidewaaihɨlyɨra,” wɨdɨna. “Kɨrɨmɨ Gotɨyaibɨꞌ jɨmaꞌnyidewaaihɨlyɨ. Saꞌna nabaai Gotɨyai yawɨꞌmanɨꞌ,” wɨdɨna. Kamaalyai miꞌna wɨdɨna kyaꞌ, sagaaꞌ aꞌmweꞌ tɨnna wanganakeꞌ “Yɨsɨla maranyɨna yɨma!” daꞌ. Sara daka maranyɨna yaꞌ. Nabaai gamɨre kwalaangerɨ kumaryaꞌ aꞌmwei yɨsɨlyai maranyɨna yaꞌ. Tɨviꞌna maranyɨna kyaꞌ kɨrɨmɨ sawaai kunya yawɨragi. Yawɨragɨla dara yennagɨlyaꞌ “Kannya maayaꞌnaai daaka!” Dahɨlegaaꞌ wagɨla kuvwaꞌnaꞌ yɨkɨwasa gipwaina, kannya yɨraꞌnyɨna yagi.
64  GEN 3:8  Sawɨsaburɨ Gotɨyai wawɨnyavɨ kaanya yamaryɨna. Yamaryɨna yadaaꞌnyɨ Ataamɨjɨ gannya aꞌmwesɨ sawaai gamɨnyɨ wɨꞌnagɨla yɨkaavɨlyavɨ kɨmaꞌnyawɨ lɨka yulyaꞌna yagi. Yulyaꞌdakɨlyɨ Gotɨyai jaka wɨdɨna “Gawɨ mwaaihɨlo?Sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmwei wɨdaꞌ “Purinya kiwaa guꞌnɨwa. Kannya maayainyɨ lɨka yulyake,” wɨdaꞌ. Gotɨyai wɨdɨna “Saꞌna aai kagɨthɨwakaka? ‘Yɨsɨla mamaranɨnnesɨra,’ gɨthɨwaꞌdeꞌ danɨwaana?wɨdɨna yaꞌ. Wɨdɨna kyaꞌ Ataamɨ wɨdɨna “Aꞌmwe nyɨjaavagɨne daꞌ yɨsɨla kanyɨmaariwaꞌ nɨwana.” Sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmweꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨ kamaalyai kwaasɨyagaala kanyɨdɨwaꞌ yɨsɨla maranyɨna yɨwana.”
81  GEN 4:1  Ataamɨjɨ Yɨvasɨ sawaai kaimaleraarɨ wɨmwaaihagi. Kenɨ gannya wawɨnyavɨ yadaasɨ Aivelɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨ maremwaalɨna. Pɨgaaꞌ Kenɨ wawɨnyavɨdaasɨ wapaaya maarɨna yaka Gotɨyarɨ wɨmaaryɨna. Aivelɨ sipɨzipɨya tewaanyai maaraka Gotɨyarɨ wɨmaaryɨna. Kumaaryagi tawanakei wɨmaaryaka Aivelɨmɨna Gotɨyai yɨlaaya yɨna yaꞌ. Wapaaya wɨmaaryaka Kenɨmɨna jɨkurya yɨna yaꞌ. Jɨkurya yɨna kyaꞌ Kenɨ sɨnna tɨka kudavaꞌ sagaaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Kenɨ sɨnna tɨka magɨthavanna! Kayaaꞌnanyabwi minnera!” Wɨla dɨvi wawɨnyavɨ aꞌmwera mamwaalyaba Kenɨjɨ Aivelɨjɨ saraai mwaaidakɨri Kenɨ Aivelɨmɨ tamakɨna. Tamakɨna kyaꞌ dɨvi sagaaꞌ Gotɨyai Kenɨmɨ wɨdɨna “Jɨhwaalaangei gazɨyaka?Sara wɨdɨna kyaꞌ Kenɨ wɨdɨna “Mwanganyɨweinyɨ. Gamɨnyɨ maremwaaidɨnyainyɨ daaka!” Gotɨyai wɨdɨna “Jɨhwaarɨ baarɨꞌ yɨwaa? Jɨhwaalaangare tawejɨꞌ kwaakevakɨ warɨꞌ. Dɨvi sagaaꞌ kwaakevakɨ wawɨnya yaꞌgɨzɨyagaaꞌ wapaaya maalɨke dakanadeigɨnyɨ. Gɨmɨ gazabazaba yamarina jɨtheigɨnyɨ.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ sagaaꞌ Kenɨ wɨdɨna “Gɨmɨ mala kanyɨramaasaꞌgɨzɨ gazabazaba mwalamarina yɨdeinyɨ. Yamaryadaaꞌmujɨ aꞌmwei nyanganojɨ mala nyɨramakadeinyɨ.” Gotɨyai wɨdɨna “Aawano. Sasareꞌ mika.” Wɨdɨna yaka Gotɨyai “Kenɨmɨ mala narabɨka!” daka Kenɨmɨre yamevɨ pɨkarya yaꞌ. Sagaaꞌ Gotɨyaryabadaasɨ Kenɨ kwaaka Nothɨnei kaanna wɨna yaꞌ. Gamɨre kaimɨraayara kwaaka mudɨkeba mwalaaweva kwaariꞌmasannajɨ, pɨradaazannajɨ yuya kunnya saburana yawɨreva yavɨkaryeꞌ.
185  GEN 8:1  Nowaai sɨpɨyavɨ wɨlaꞌdɨꞌnyɨ Gotɨyai sɨmunya yawɨraꞌ. Yawɨraka yɨhuta wakɨna kyaꞌ aalyaꞌ walyuina yadaasɨ lawe dɨkaai dɨkaai dɨꞌ kwavɨlavaꞌ aalya maalɨka warɨna kyaꞌ, sɨpɨyaꞌ Ararata mugunyavɨ waraꞌ. Kwaraꞌ sawɨta aꞌmwe pwaraare ata sɨvɨlɨraai kajɨnnaꞌ Nowaai sɨpɨyavɨya yɨrɨtɨnnyarɨkɨ baasaka mwasawɨ kaamyaakerɨ marapɨlakwaasɨna yaꞌ. Kwaakevakɨ aalɨbunya waꞌdɨsɨ kaamyaakei pɨlakuna. Pɨlakuna kyaꞌ Nowaai “Aalya tɨvi kyeꞌnɨgwaimwaawɨꞌ daaꞌ?daka mwasawɨ kwaamɨryarɨ marapɨlakwaasɨna yaꞌ. Aalɨbunyaꞌ kuna waꞌdɨsɨ kwaamɨryai mwalaawiaꞌneba kunewɨ wanganaka ayawɨnna sɨpɨyavɨna bulamwaaina. Bulamwaaina kyaꞌ sawɨta ata pwi yaka ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraai kajɨnnaꞌ pɨgaaꞌ Nowaai kwaamɨryarɨ marapɨlakwaasaꞌ. Kamarapɨlakwaasaꞌ sawɨsɨrɨ kwaamɨryai yɨta wolivɨyare kɨwasaꞌ mudɨꞌmɨlamaraawɨna yaꞌ. Kamakabaꞌ Nowaai tɨnna wanganaka “Kwaakevaꞌ yaalɨka menanyɨra,” yawɨraꞌ. Kyawɨraꞌ sawɨta ata pwi ata purɨdaasɨ pwaraai kajɨnnaꞌ pɨgaaꞌ Nowaai kwaamɨryarɨ kamarapɨlakwaasaꞌ saꞌ kwaamɨryai yuna kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna kyaꞌ Nowaai sɨpɨyavɨya kaanyaꞌ baasaka wanganaasaꞌ. Tɨnna dara wanganakeꞌ kwaakeꞌ yaalɨkevɨ wanganaꞌ. Mena kwanganaꞌ lawe puꞌna kwavɨlavaꞌ Gotɨyai Nowaarɨ wɨdɨna, “Sarɨmɨ mwasabanna jɨkwalyaabila! Jɨlɨkyaawaryaraavɨ yɨkurɨyaawiaraavɨ dɨvuradɨhalamakwalyaama! Kumɨ sara kwaakevakɨ kwala naanga yariwannɨpɨꞌderera.” Sara wɨdɨna kyaꞌ sɨpɨyavɨdaaꞌnyɨ Nowaalyɨ gamɨre gawaalɨsɨ yuya mwasabanna walyaabɨna yeꞌ. Walyaabɨna kyeꞌ Nowaai sɨmunya yawɨraka “Gotɨyai neyɨvainɨwakeꞌna nɨmɨ Gotɨyai tewannyarɨna yɨlaaya yɨgalɨdeꞌna jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia wɨjaawɨwɨnabɨsaꞌ dɨkevɨ gaayadɨka yɨravɨma!” yawɨraka Gotɨyarɨne simɨnyeꞌ lɨvalaabaꞌ. Lɨvalaabaka dɨka mariraꞌna yaka “Jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia kɨmaaka mwarikera,” daka maarɨna yaka simɨnye lɨvalaabakevɨ dɨkevɨ marakɨna yaꞌ. Sɨmahurɨka wɨvwasɨꞌna yakevɨdaaꞌnyɨ tɨrɨnya wabatɨrɨnya winnaka Gotɨyai daꞌ “Dɨvi yunegaaꞌ nɨmɨ yeꞌna sɨmudɨnya yadɨvɨsangɨ maramuneinyɨra.”
316  GEN 12:17  Gotɨyai Peroyalyɨ gamɨre maremwaaiderajɨ saraavɨ Saraayavɨna kayaaka yɨgaina yaꞌ. Kayaaka yɨgaina kyaꞌ Pero Evɨramɨmɨ “Dulaamo!” kudaꞌ Evɨramɨ angevɨ wɨlɨna kyaꞌ Pero wɨdaꞌ “Baaꞌna yɨvanɨgɨna? ‘Aꞌmweꞌ nɨmɨresɨra,’ manyɨjɨwaꞌdɨnyaigɨ. Dahaaꞌ gɨnnya aꞌmwevɨ dɨmakwo!” Sara wɨdaka “Evɨramɨjɨ gamɨrerajɨ yarai wɨpɨka!” Pero gannya wɨdaayadɨvɨsaraavɨ “Evɨramɨmɨ wɨdasaawɨna jɨla!” wɨdaꞌ.
324  GEN 13:5  Evɨramɨ bulɨmakaawoya gɨlyɨvɨta naangejɨyai mwaalaꞌ. Nabaai Lotɨ bulɨmakaawoya gɨlyɨvɨta kɨnɨjɨyai avaalyaba mwaalaꞌ. Mwaalagɨlyaraare jɨlɨkyaawarya wapaaya nyaꞌne maalɨka waraꞌ. Saꞌna Evɨramɨmɨre jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara Lotɨmɨre jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara maanga dɨnyɨna yeꞌ. Maanga dɨnyɨna kyeꞌ Evɨramɨ Lotɨmɨ wɨdaꞌ “Mayagaala madakanera! Pɨba kwaaka naanga warɨka. Gɨmɨ tuta pimagɨna dɨwona! Nɨmɨ pimagɨna wɨdera.” Sara kudaꞌ Lotɨ waraata aalya Jothanɨ saba aalɨnakeba dara wanganaꞌ “Ai, Gotɨyare kwaaka tewaanyaba waꞌdɨsɨ kɨrɨꞌ mwaaidɨ daaka? Gotɨyare wawɨnyabɨsabe,” daka Lotɨ walaawaka angeba Sothomɨ angeba Gamora aya kɨba mwaalaꞌ. Sothomɨ mwaalyarajɨ Gamora mwaalyarajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanaangera mwaaleꞌ. Lotɨ kwalaawaꞌ Evɨramɨ kwaaka Kainanɨ mwaalɨna yaꞌ.
362  GEN 15:1  Dɨvi sagaaꞌ Evɨramɨ waja kyaꞌnaꞌ Gotɨyai Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Lɨka nadɨkwosɨꞌdɨka! Nɨmɨ gɨmɨnyɨ mwata tinyaꞌna saabyainyɨbɨsainyɨ gɨmaredaavɨdeinyɨra. Gɨlyɨvɨta naanga gɨzaavɨdeinyɨ.” Kudaꞌ saꞌ Evɨramɨ Gotɨyarɨ “Nyɨbwaalɨꞌ nyɨjaadeinyɨ daaka? Kanyɨjaavaꞌgɨzɨ nɨmɨ kabalaꞌmujɨ Elɨyaizai nyɨdaayadei nɨmɨre gɨlyɨvɨta yuya mamaari yadelyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna yaꞌ “Elɨyaizai gɨlyɨvɨsa mamaari yadengɨra. Jɨwaalɨꞌ kaimɨraaya pwai kyawakɨnaꞌgɨzɨ gamɨzai maaradengɨra. Sɨlɨngaamɨnyangɨ jɨlanganaawa! Sɨlɨngaamɨnya kwalaalya warɨka keꞌnɨngɨ jɨlanganaawa! Gɨmɨre kaimɨraaya kwalaalya avaaina yɨmaꞌnɨpɨꞌdengɨra.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ “Gotɨyai nebwi nyɨdɨwaꞌ,” yawɨraka wɨlɨmwagaraꞌ. Sara kulɨmwagaraꞌ Gotɨyai dɨnyɨna yaꞌ “Aꞌmwe sai sara yawɨꞌmanɨkei dahaaꞌ aꞌmwe yɨdaꞌmaraangei wɨmwaaihɨweꞌna dɨwana.” Sara dɨnyɨna yaka Gotɨyai wɨdaꞌ “Gɨmɨnyɨ kwaaka Kalɨthɨyadaasɨ gɨmakulaabena kwaaka dava gɨzaave.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdaꞌ “Gotɨyaigɨ, kwaakeꞌ nɨmɨreꞌ be yawɨtaꞌna yawɨrɨdeꞌneka?Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Jɨlɨkyaawaryara dɨnyɨmakulaama!” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨramɨ sara yɨna yaꞌ. Miꞌna makulaabaka bulatamaworipuꞌna yaka wakɨna yaꞌ. Yuta maalɨkeraavɨ tamakɨna yaꞌ. Yuta pwara pɨlavamarina “Mɨwɨta tɨka nyɨna yaana!” deva sagaaꞌ Evɨramɨ tɨnna wanganna yaka marirɨgalaasɨna yaꞌ. Dɨvidaasɨ nyɨlyai walakyaꞌnegaaꞌ nyɨla daavɨna kyaꞌ Evɨramɨ pɨgasaai waja yaꞌnyɨna yaka lɨka yɨna yaꞌ. Miꞌna lɨka yɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Evɨramɨ, gɨmɨ aꞌmwe nei jɨmaꞌnadeigɨ sagaaꞌ dɨvaideigɨnyɨ. Dahaaꞌna mɨꞌ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwaaka pɨbanna wɨna yapɨjɨ saba mwaaibɨꞌderera. Kwaaka saba mwaalyara ‘Aꞌmwera kumɨzara wawɨnya nedaayɨpɨꞌdera yaadeinaava,’ kadapɨjɨ yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Wawɨnya wɨdaayɨpɨꞌdera kyapɨjɨ kwarame naanga 400 kwavɨlavojɨ sara yɨkamaangera yɨpɨꞌderera. Nɨmɨ karamaꞌmujɨ yɨ gɨmɨre kaimɨraayara ayawɨnna wɨdasaabɨdere. Yɨ gɨlyɨvɨkɨraya kɨnɨjɨ kaanna makabɨna yɨpɨꞌdere,” wɨdaꞌ. Miꞌna kudaꞌ sawɨsaꞌ mena kajɨnnaꞌ Evɨramɨ dara wanganakeꞌ “Ai, dɨkeꞌ mɨwɨsangɨ tɨnnyaba danapɨraalaꞌmanɨka!” Kadaꞌ Gotɨyai gannya kɨwɨnyaꞌ wɨdaꞌ “Kwaaka davakɨ sarɨmɨnɨdakaavihɨrɨna yɨhɨzaawevakɨ,” wɨdaꞌ Gotɨyai.
389  GEN 16:7  Kaanna wɨna yaka aꞌmwera mamwaalya kuneba aalɨyɨmɨnyavɨ sabanna Ehaaꞌ mwalaawɨna yaꞌ. Kamwalaawaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai wanganaka “Ehaaꞌ aagaꞌ kamwaalɨka,” daka wɨdaꞌ “Ehaaꞌ, gazɨneꞌgɨnaka?Sara kudaꞌ Ehaaꞌ wɨdɨna “Saraayavɨna lɨka bena bamwaaihena.” Wɨdɨna kyaꞌ wɨdaꞌ “Saraayayawɨnna jahalaawa! Yagalaawaꞌgɨzɨ gamɨ savɨ duꞌnadera. Kale gyɨwakeꞌgɨnyɨ gwangamanɨkelyɨra Gotɨyai. Nabaai kaimɨraayai Yɨzɨmelɨ dɨmideꞌgɨnyɨ. Gamɨzai kavɨdaayai malakayaawaryaibɨsai yuyaraavɨ mala tamɨna yadelyɨra. Gɨmɨre kaimɨraayara kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌderera.” Sara kudaꞌ Ehaaꞌ dɨna yaꞌ “Gotɨyai nyangadelyɨra.” Dɨvidaaꞌnyɨ Evɨramɨ kwarame 86 kwavɨlavaꞌ sagaaꞌ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ mɨlaꞌ.
399  GEN 17:1  Evɨramɨ kwarame 99 wavɨlavakerɨ Gotɨyai wɨdɨna “Gotɨyainyɨ dɨragɨnyainyɨra.” Gotɨyai sara wɨdɨna kyaꞌ “Gotɨyai naangelyɨra,” daka walarutaꞌnyɨna. Walarutaꞌnyɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Nɨnnya kɨwɨnyaꞌ gɨzaavɨdeꞌ gazagaasagaaꞌ nebwi waragothesɨra. Aꞌmwe gera geraavɨ kuvɨnɨmaangeigɨ jɨmaꞌnadeꞌna gɨnnya yayaꞌ Evɨraamɨ woꞌnadeigɨnyɨra. Gɨmɨrera pwara aꞌmwe naangera yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Sarɨmɨre Gotɨyainyɨra. Nɨmɨ sainyɨ Kwaaka Kainanɨ gɨmɨnyɨnajɨ gɨmɨre kaimɨraayaraavɨnajɨ yɨhɨzaavɨdeinyɨ. Gɨmɨjɨ gɨmɨnyɨ kaimɨraayarajɨ wawɨnya gɨthaayadɨvɨsarajɨ saihi kɨlaakejɨkɨ pɨkarya daꞌnyɨna jideihɨlyɨra. Bwaranyai sawɨta atina ata purɨdaaasɨ dawaai kajɨnnojɨ gamɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya davɨna jideihɨlyɨra. Pɨkarya wanganapɨjɨ nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ jawɨridesɨra. Aꞌmwe pwai ‘Nɨmɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya madapɨnera!’ kadozɨ ‘Namwaaladɨka!’ dapɨjɨ Evɨraamɨjɨyaraavɨ yuyagaaꞌ yagalyaꞌmavaderɨ duthaasidelyɨra. Gɨnnya balaangaꞌ Seraaꞌ yaya mudɨka kwoꞌnojɨ gɨmɨnyɨna kaimɨraayai mɨladesɨra. Gamɨ saꞌ kuvɨnaangeꞌ aꞌmwe gera geraavɨ yɨmaꞌnadesɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨka gyaka wɨdaꞌ “Yuyaꞌnaai aꞌmwe neꞌnaalyɨ. Seraaꞌ kaimɨraayai gara mɨladevaka? O, Yɨzɨmelɨmɨna jawɨꞌdelyɨra.” Tɨviꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Yɨzɨmelɨmɨ tewaanya yɨdeꞌna aꞌmwe naangeraavɨre kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨ. Saꞌna kɨrɨꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ Seraaꞌ kaimɨraayai gɨmɨnyɨna kamɨlojɨ ‘Aazakɨ,’ duthatheigɨnyɨ. Nabaai gamɨnyɨna nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ wɨjaavɨdeinyɨ.” Tɨviꞌna wɨdaka Gotɨyai Evɨraamɨmɨ yagalyaꞌmaꞌna yaꞌ.
426  GEN 18:1  Evɨraamɨ Maamɨre yɨꞌdaryawɨ mwaaidɨꞌnyɨ Gotɨyai bwanganaꞌ. Evɨraamɨ gannya tɨkuryaba mwaalaka aꞌmwe daraai dalyaraavɨ wanganaka walyuna yaka ata bwaꞌnyɨna yaka wɨdɨna “Nɨmɨjɨ dava dalamwaalyɨla! Wapaaya aalya sarɨmɨnyɨne maarɨdeinyɨ. Aalya yɨnapɨjɨ wapaajɨ napɨjɨ dɨwideihɨlyɨra.” Kumɨ “Yo,” sara kudeꞌ Evɨraamɨ gannya angevɨ yarai wɨlɨna, Seraavɨ wɨdaka “Wapaaya yɨdɨka ja!” kaanyɨveꞌna wawaka jɨlɨkyaawarya maalɨka dɨwɨnyai maarɨna. Maarɨna kyaꞌ wɨdaayadei gurya davɨna yɨdɨka yɨna yakeꞌ Evɨraamɨ wapaaya kumaaryaꞌ kumɨ nyɨna. Miꞌna nyɨna yeva aꞌmwera Evɨraamɨmɨ wɨdeꞌ “Gɨmɨre balaangeꞌ Seraaꞌ gawɨ mwaalɨka?Sara kudeꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Angevɨ wɨlarɨꞌ.” Kudaꞌ pwai wɨdɨna “Kwarame mudɨkeꞌ kwavɨlavojɨ nɨmɨ yagalaawɨdehaaꞌ Seraaꞌ kaimɨraayarɨ mɨladesɨra.” Miꞌna kudaꞌ Seraaꞌ yagaala davɨ wɨꞌnaka yɨmunna jɨka gyaka dɨna “Naarɨmɨ sayoinaai aꞌmwe neyoinaalyɨra. Kaimɨraayai gara mɨlɨdeꞌnanaka! Nɨmɨ aꞌmwe neꞌnyɨra.” Sara yawɨꞌna kyaꞌ Gotɨyai Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Seraaꞌ jɨka baaꞌna gyɨwaka? Gotɨyainyɨ yuyangɨ yɨdeinyɨra. Gamɨ saꞌ dɨwɨjaꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ kaimɨraayarɨ mɨladesɨ.” Miꞌna kudaꞌ Seraaꞌ lɨka yaka “Ai, nɨmɨ jɨka magyɨwa.” Sara kudaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Gɨmɨ jɨka gyɨwaano.”
441  GEN 18:16  Aꞌmwe daraai dai Evɨraamɨmɨ angevɨdaaꞌnyɨ “Sothomɨ angebanneinera,” deva kaanna wɨna. Evɨraamɨjɨ pwalyɨ maalɨkebanna wɨna. Maalɨkebanna wɨna kyagi Gotɨyai wɨdaꞌ “ ‘Sothomɨ mwaalyarajɨ Gamora mwaalyarajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanaangerera,’ sara wɨꞌnadɨnyarera. Nɨmɨ walanganɨma! Aꞌmwe kayaaꞌnanaangeraavɨ sara wanganaꞌmuri nɨmɨ tamakɨdeinyɨra.” Aꞌmweraai “Naarɨmɨ walaawaka!” dahɨla walaawɨna kyagi Evɨraamɨ Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe tewaanyarajɨ mwaaipɨjara nabaai dɨramakɨdeigɨ daaka? Aꞌmwe tewaanya nɨmɨre ata sɨvɨlɨraai aꞌmwe pware ata sɨvɨlɨraai aꞌmwe pware atɨraaina (50) mwaaidapɨjɨ anga naanga yuyaburaavɨ dɨramakɨdeigɨ daaka? Gɨmɨ kwaaka yuyavakɨ maremwaaidɨnyaigɨnyɨ. Gɨmɨ gazagaasagaaꞌ tewaanna yadɨnyaigɨnyɨra.” Sara kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Aꞌmwe nyɨdɨwaanyara mwaaidapɨjɨ anga naanga yuyaburaavɨ maramaki yɨdeinyɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Gotɨyarɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, ata sɨvɨlɨraai ata pwina saraavɨna kudaꞌ Gotɨyai “Maramaki yɨdera,” wɨdaꞌ. Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, ata sɨvɨlɨraalyaraavɨna kudaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Angeba maramaki yɨdera.” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, atɨraalyaraavɨna ayawɨ kudaꞌ Gotɨyai ayawɨ wɨdaꞌ. Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraalyaraavɨna ayawɨ kudaꞌ Gotɨyai ayawɨ wɨdaꞌ. Kudaꞌ Evɨraamɨ aayagaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨna sɨnna tɨka magɨthavannera! Nɨmɨ gave pɨgaaꞌna gɨthɨma! Aꞌmwe tewaanya nɨmɨre atɨraalyara mwaaidapɨjɨ anga naangangɨ dɨramakɨdeigɨ daaka?Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aawano. Aꞌmwe tewaanya atɨraalyara mwaaidapɨjɨ anga naangengɨ maramaki yɨdeinyɨra.” Miꞌna wɨdaka Gotɨyai kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna kyaꞌ Evɨraamɨ gannya angewɨnna yagalaawɨna yaꞌ.
459  GEN 19:1  Sawɨsaburɨ Sothomɨ angeburɨnna ejelɨyaraai walaabahi. Aꞌmwe Lotɨ tɨkuryaba mwaaidɨꞌnyɨ ejelɨyaraai kulaabahi Lotɨ wɨdaꞌ “Ata bwaꞌnaana! Nɨmɨre angevɨna kaanya wawaajɨ anga savɨ waꞌmwaraana!” Kudaꞌ ejelɨyaraai wɨdahi “Aala, mwasaba se waꞌmwaraka!” Sara wɨdɨna kyagi Lotɨ “Nɨmɨre angevɨ waraana! ‘Aala,’ beꞌna dɨwaala? Nɨmɨre angevɨ waꞌmwaraana?Saꞌ kudaꞌ gamɨjɨ wɨlɨna yeva wapaaya nyɨna yeꞌ.
462  GEN 19:4  Ejelɨyaraai “Naarɨmɨ se waꞌmwaraka!” dahɨla yamaze yɨnaꞌna yadakɨlyɨ Sothomɨ mwaalyara kaanna bɨna yeva Lotɨmɨ jaka wɨdɨna “Aꞌmweraai gawɨ mwaaihɨla? Dɨmakwalyaama! Nemɨ saraarɨ ata lɨmwanna yaana!” Sara kudeꞌ Lotɨ walyuna yaka kaanya tihɨꞌna yaꞌ. Tihɨraka kumɨnyɨ wɨdaꞌ “Sarɨmɨ kayaaꞌna mipɨnera! Nɨmɨre taayawaai saaigɨꞌnyawaai mwaaihɨlyawaarɨ dɨmaarila! Aꞌmweraarɨna myawɨpɨnera!” Miꞌna kudaꞌ Sothomɨ mwaalyara wɨdeꞌ “Gɨmɨ maaveigɨnyɨra. Nemɨnyɨna gɨmɨ dɨnemaremwaaideigɨ daaka! Gɨmɨnyɨna naangevaꞌna kayaaꞌna yaana! Baaꞌna nedɨwaana!” Sara kudeꞌ ejelɨyaraai Lotɨmɨ angevɨdaaꞌnyɨ mwagiꞌnamaata yagɨla kaanya tihɨꞌna yagi. Tihɨꞌna yagɨla Sothomɨ mwaalyaraavɨ tɨnna galapɨnyɨwanna kyagi Sothomɨ mwaalyara tɨnna mwanganyeva “Kaanyaꞌ gavanaka?deva deva tɨnna wanganyɨꞌmaaꞌna yeꞌ.
470  GEN 19:12  Ejelɨyaraai Lotɨmɨ wɨdahi “Gotɨyai ‘Aꞌmwe anga davanyara kayaaꞌna yadɨvɨsara daaka?daka yawɨraꞌ. Anga davɨdaaꞌnyɨ kɨnɨdakaavihi dɨwila! Naarɨmɨ woꞌdaaina yakadera.” Miꞌna kudahi Lotɨ aꞌmweraai gamɨre taayawaarɨ maaryaꞌneraarɨ kaanna wɨna yaka yagaala wɨdaꞌ “Nemɨ yarai lɨkaanya wawaana! Anga dava kayaaka yadevera.” Sara kudaꞌ saꞌ aꞌmweraai kadɨka muꞌnyɨ yagɨla saba mwaalagi.
473  GEN 19:15  Yɨrɨkeꞌ gaai puꞌdaasɨyagaaꞌ dɨkaaꞌna, ejelɨyaraai Lotɨmɨ yagaala naanga wɨdɨna “Dahaasagaaꞌ nemɨ yarai kaanyaana!” Wɨdɨna kyagi Lotɨ kave mwaalɨna kyaꞌ saraai Lotɨmɨjɨ gannya aꞌmwevɨjɨ kɨrɨnnya taayawaarɨjɨ “Yarai kaanyaana!” wɨdahɨla magapɨrina yagɨla angebadaaꞌnyɨ kaanna makuna yagi. Ejelɨyaraai wɨdɨna “Yarai, yarai, ayahi tɨgɨnyɨmaꞌnya mipɨnera! Mugunyavɨna lɨkaanya jɨlaawila! Nabaibɨthɨka!” Sara wɨdɨna kyagi Lotɨ wɨdaꞌ “Mugunyavɨna kaanya yɨlaawiaꞌna lɨka yɨwana. Angebanna yayaꞌ Sawa nɨmɨ wɨlaawɨjɨwana?Kudaꞌ ejelɨyaraai wɨdahi “Yo, yarai.”
497  GEN 20:1  Evɨraamɨ Yɨꞌdarya Maamɨredaaꞌnyɨ Kwaaka Geraanei kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna yaka ayagaaꞌ aꞌmweraavɨneꞌna lɨka yaka wɨdaꞌ “Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra.” Sara kudaꞌ Avimɨlekɨ Geraa maremwaaidei Seraavɨ gannya angevɨ wakaꞌ. Sawɨta sagaaꞌ wajaꞌ kyaꞌnaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aꞌmwe pware balaangeꞌ maꞌmwaana. Sayaba dɨvaideigɨnyɨra.” Avimɨlekɨ Seraavɨ kwala mamaaryaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨjɨ nɨmɨre maremwaaidɨnyaraavɨjɨ dɨramakɨjɨwaana? Evɨraamɨ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Gamɨ nyaꞌmwesɨra.’ Nabaai Seraaꞌ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Evɨraamɨ nyaꞌmwelyɨra.’ ” Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Saꞌ yawɨꞌmwa. Gɨmɨnyɨne ‘Avimɨlekɨ kayaaꞌna nyadɨꞌ! Seraavɨ mamaarannera!’ dena navɨka gɨmwaaihe. Evɨraamɨmɨne Seraavɨ ayawɨ dumaarya! Gamɨ sai nɨmɨnyɨne wɨdadelyɨra. Gamɨ ‘Avimɨlekɨ nabaladɨka!’ dozɨ Gotɨyainyɨ yagaala nyɨdathera,” wɨdaꞌ Gotɨyai.
504  GEN 20:8  Mwanyavɨ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Kaajo!” Evɨraamɨ kabaꞌ wɨdaꞌ “Nemɨ gɨmɨnyɨne kayaaꞌna myadaanyainera. Saꞌ baaꞌnebwi yɨvanɨgɨna?Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “ ‘Aꞌmwe davanyara Gotɨyareburɨ myadɨvɨsarera,’ dena ‘Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra,’ yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. ‘Nyɨramakɨpɨꞌdeꞌna Seraavɨ maapɨꞌdera,’ dena yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. Gamɨzaꞌ nɨmware taayaꞌ mwaalaka nɨwaavɨre taayaꞌ mamwaalyɨ kyaꞌ nɨmɨ maare.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨna Seraavɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai wawɨnya yadɨvɨsaraavɨjɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨjɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavaka wɨdaꞌ “Dava nɨmɨre kwaakeꞌ warɨkeba gɨmɨre kunyavɨdaaꞌnyɨ ‘Gɨmɨre kwaaka warɨkeba mwaalɨma!’ daꞌgɨzɨ dɨmwaala!” Avimɨlekɨ sara kudaꞌ Evɨraamɨ Avimɨlekɨmɨna Gotɨyarɨ kudaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨjɨ gannya aꞌmwengɨjɨ tewaanna yaꞌ. Miꞌna kyaꞌ ayaꞌna Avimɨlekɨmɨre aꞌmwe kaimɨraayangɨ mɨleꞌ.
536  GEN 21:22  Avimɨlekɨjɨ gannya aꞌmwe naangelyɨ saraai Evɨraamɨmyawɨnna bahɨla wɨdɨna “Gotɨyai gɨhaimwadelyɨra. Gɨmɨnyɨne jaꞌmweinyɨ yɨmaꞌnɨgeinyɨra. ‘Yuyagaaꞌ jaꞌmwei yɨmaꞌnɨdeinyɨ,’ nebwina nyɨdana! Kwaasɨ nadɨthɨka!” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Avimɨlekɨ, jaꞌmweinyɨ. Sara dɨwaanyaꞌ gɨmɨre gɨthaayadɨvɨsara nemɨre aalɨbunyavɨ kuka maꞌmwaava.” Kudaꞌ Avimɨlekɨ “Nɨmɨ mujɨweinyɨra,” yawɨraka wɨdaꞌ “Yagaala daꞌ myawɨriwana.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya Avimɨlekɨmɨne wɨmaaryaꞌ. Nabaai sipɨzipɨya dɨwɨnya dawaai dawaai dawaai daꞌ gavinya pɨba wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna kyaꞌ Avimɨlekɨ wɨdaꞌ “Sa gavinya pɨba beꞌna wɨmwaihɨwaana?Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Sipɨzipɨya sa dɨmaaꞌdengɨna aꞌmwe pwara yawɨpɨꞌdeꞌ ‘Evɨraamɨ aalɨhavi’ nɨnnya’ lɨkɨnɨkesɨra,’ ” wɨdaꞌ. Savɨdaasɨ kwaakavɨne yayaꞌ Bɨyaziva wɨdɨna yaꞌ Evɨraamɨ.
549  GEN 22:1  Dɨvidaaꞌnyɨ Gotɨyai daka “Evɨraamɨ gara yadelaka?wɨdaꞌ “Aazakɨmɨna yɨlaaya naanga yadɨnyaigɨnyɨra. Gamɨnyɨ Moraaya kwaakevɨna dɨmakwodeigɨnyɨra. Mugunya savɨ Aazakɨmɨ dɨkevɨ dɨmariraꞌdelyɨra. ‘Gotɨyarɨna wɨjaavɨdeinyɨ,’ dɨthadeigɨnyɨra.” Miꞌna kudaꞌ yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya dogiyavɨ dɨkɨraya yɨlakɨna kyaꞌ Aazakɨjɨ wawɨnya wɨdaayadisaraalyɨ gamɨjɨ wɨna. Kaanya kuna yadaaꞌnyɨ sawɨta pɨryaai kajɨnnaꞌ Moraayana kwaaka yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Yɨꞌmavaawɨna kyeꞌ Evɨraamɨ wawɨnya wɨdaayadisaraarɨ wɨdɨna “Dava jemwaalyɨla! Nɨmɨjɨ kaimɨraayalyɨ sainaai mugunyavɨna yɨlaawaka! Gotɨyarɨna wɨdakadera. Miꞌna wɨdakwoihɨri naarɨmɨ yagalaawakadera.” Sara wɨdɨna yaka Evɨraamɨ kwaariꞌmatasɨ dɨkesɨ yengwɨtavamakuna yaꞌ. Aazakɨ dɨkɨraya makuna yaꞌ. Kaanna yɨlaawɨna yadaakɨri Aazakɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Nɨmwai, jɨlɨkyaawarya Gotɨyarɨne wɨjaavakadei gavanako?Kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ, Gotɨyai jɨlɨkyaawaryarɨ nehɨzaavadelyɨra.” Sabanna yɨlyɨꞌmavaawɨna kyagi Evɨraamɨ simɨnyeꞌ lɨvalaabaka dɨke yabɨlɨngaka Aazakɨmɨ wɨla marapwɨyɨna yaka dɨka yabɨlɨngakevɨ aꞌbadaaꞌnyɨ yɨlamaarakɨna yaka kwaariꞌmata maarɨna yaka dɨna “Nɨmɨ daakwɨma kwaariꞌmata dasɨ!” Kadaꞌ Gotɨyare ejelɨyai jaka wɨdaꞌ “Jɨwaalɨvɨ maramakɨnnera! ‘Dahaaꞌ Evɨraamɨ nɨmɨrebwi yadelyɨra,’ daka Gotɨyai gɨmɨnyɨna yawɨꞌmwaꞌ.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ tɨnna dara wanganakeꞌ “Jɨlɨkyaawaryarɨ yɨsɨkɨ gɨlaꞌmwannaꞌna yɨwakeꞌ daaka!” Gawaalɨvɨ wɨlyaꞌ yaarɨna yaka gɨlaꞌmwannaꞌdɨꞌnyɨyai maarɨna yaka tamɨna yaka simɨnyevɨ yɨlamarakɨna yaka dɨka yɨraꞌna yaka Gotɨyarɨ wina yaꞌ. Evɨraamɨ yɨleyagaala wɨdaꞌ “Dava Gotɨyai nejaavaderyaba.” Nabaai Gotɨyai Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Nɨnnya yayaꞌna gɨthɨvanɨgeꞌ ‘Nyɨbwaalɨꞌ Aazakɨmɨ Gotɨyarɨna wɨjaavɨma!’ dɨwaanyaꞌna gɨmɨre kaimɨraayara sɨlɨngaamɨnya yuyabɨsara kwala naanga naanga yɨrɨpɨꞌderera. Yɨ kumɨ sara kunnya y’ kamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera. Yɨ kumɨnyɨna nɨmɨ aꞌmwe kwaakevakɨ mwaalyaraavɨne tewaanna yɨderera,” wɨdaꞌ Gotɨyai. Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ walaabɨna kyagi Evɨraamɨmɨre wawɨnya yadisaraalyɨ ayawɨ Bɨyazivana bɨna yeꞌ.
573  GEN 23:1  Seraaꞌ kwarame 127 kwavɨlavaꞌ Evɨronɨ angeba balaꞌ. Kabalaꞌ Evɨraamɨ kɨnna dɨna. Miꞌna kɨnna dɨna yaka Evɨraamɨ Etɨyaraavɨ wɨdaꞌ “Kwaaka daꞌ nɨmɨreꞌ daaka! Mudɨkeinyɨra. Nɨnnya aꞌmweꞌ wakɨdeꞌna kwaaka pɨrɨꞌ nyɨjaayɨla!” Sara kudaꞌ Etɨyara wɨdeꞌ “Aꞌmwe naangeigɨ, nemɨre gɨlaaya wakadaanyaba saba gɨnnya aꞌmweꞌ dakya tewaanyaba!” Sara kudeꞌ Evɨraamɨ “Su!” daka wɨdaꞌ “Simaanga Maakɨpela sabanna nɨgwɨmubya yɨhidera.” Kwaaka savɨ gyakwai Epɨronɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Gazare wɨjaavɨna yɨdeinyɨra.” Miꞌna kudaꞌ “Kwaakaꞌna nɨgwia gɨzaavɨdera. Nɨgwia gara gara gɨzaavɨjɨwano?Epɨronɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwera ‘Gɨlaaya wakaana!’ dadɨvɨꞌ 90 kinaaya mubadɨvɨsasɨra. Nyaꞌmweigɨ nɨgwia warana! Gɨnnya aꞌmweꞌ dakya!” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Epɨronɨmɨne nɨgwia wɨjavadaaꞌnyɨ aꞌmwe yuyara banganaraꞌ. Kwaaka miꞌna mubaka Maamɨre kwaaka saba simaangevɨ Seraavɨ wakaꞌ.
593  GEN 24:1  Evɨraamɨ aꞌmwe nei mwaalaka gannya wawɨnya wɨdaayade naangerɨ jaka wɨdaka wɨdɨna “Nɨmɨre kaimɨraayarɨne aꞌmweꞌ dumaaridera. Kainanɨ mwaalyaraayawɨnna munnera! Nɨmɨre avaalyaraayawɨnna kaanya wawaꞌgɨzɨ dɨmaraawɨde. Yagaala naangaꞌ Gotɨyaryaba ‘Evɨraamɨgɨ nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨdeinyɨra,’ nyɨdana!” Wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei yagaala Evɨraamɨ wɨdake wɨdaꞌ “Aꞌmweꞌ ‘Sabanna kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,’ kanyɨdozɨ gamɨre kwaakevɨna Aazakɨmɨ makabɨna yɨdeinyɨ da?Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Arɨkawɨnyɨra. Nɨnnya kaimɨraayai mamakunnera! Gotɨyai gannya mamaayarɨ yaasɨna kyojɨ gamɨ gɨmɨnyɨne tewaanna yadelyɨra. Aꞌmweꞌ ‘Aalo,’ kadozɨ, ‘Kaanya muwɨnera!’ kagɨthozɨ gɨmɨre wawɨnya miꞌnanyɨra. Waramaryana!” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei wɨdaꞌ “Gɨmɨ dɨwaanyabwi yɨdeinyɨra.”
607  GEN 24:15  Gotɨyarɨ wɨdadaaꞌnyɨyagaaꞌ sɨdɨraaya Revekaaꞌ aalyaꞌna bɨna. Sɨdɨraaya saꞌ nawɨꞌnyaꞌ kwala mamaaryaꞌ mwaalɨna yakesɨ. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadei wanganaka wɨdaꞌ “Aalyaꞌ nyɨryaama! Nɨma!” Miꞌna kudaꞌ Revekaaꞌ aalyaꞌ yarai yɨrɨna yaka wɨjaavɨna. Sara yaka wɨdaꞌ “Nabaai gɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ pɨrɨsɨ wirima!” Sara wɨdakeꞌ yadaaꞌnyɨ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei tɨnna wanganaꞌ. Revekaavɨne sɨnna kadɨtaavarya gɨlɨraka wɨjaavɨna yaka wɨdaꞌ “Gɨmaamaangei aaihwareꞌgɨnaka? Gɨmaamaangere angevɨ gavinyavɨ nɨmɨ mwaalɨdeinyɨ dɨngaka?Kudaꞌ Revekaaꞌ wɨdaꞌ “Betɨyɨwelɨmɨreꞌnyɨra. Naawomɨ balaangeꞌ Milɨkaaꞌ gamɨzai mɨlaꞌ. Nɨmware anga wapaaya waꞌdevɨ dɨmwaaideigɨnyɨra,” wɨdaꞌ.
624  GEN 24:32  Laivanɨ kaamelɨyaraavɨne wapaaya wɨmaarina yaka aalya yɨnyaꞌnesɨ wapaayajɨ maarɨna yaka Evɨraamɨmɨre wɨdaayaderɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavɨna kyaꞌ saꞌ wɨdaayadei wɨdɨna “Sɨnnawɨ sagaaꞌ ‘Nɨmɨ wɨlaabena nɨmɨre wawɨnyaꞌ berɨvaka?dena dɨnyuꞌnyi! Nɨmɨre dɨwɨjavɨ kanyuꞌnapɨjɨ nɨmɨ wapaa nɨdera. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadɨnyainyɨ naangeinyɨ Gotɨyai Evɨraamɨmɨne tewaanna kyaꞌ gɨlyɨvɨkɨravɨnakelyɨra. Seraasɨ Evɨraamɨjɨ aꞌmwe neyoi kyɨmaꞌnagi Seraaꞌ kaimalei kamɨlaꞌ kaimalerɨ Aazakɨ yayaꞌ woꞌnaꞌ. Evɨraamɨ kabalojɨ Aazakɨ gɨlyɨvɨta yuya maaradelyɨra. Evɨraamɨ nyɨdaꞌ ‘Kaanna wɨjaꞌ nɨmɨjɨ avaalyaraavɨreba Aazakɨmɨne aꞌmweꞌ dɨvɨramaaꞌ! Gotɨyai gɨhaimwagadeigɨnyɨra. Aꞌmweꞌ kagɨthozɨ “Kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,” wawɨnya gɨmɨreꞌ mɨꞌ,’ sara nyɨdaꞌ Evɨraamɨ. Nɨmɨ aalɨbunyayabanna bena Gotɨyarɨ wɨdɨwa ‘Aazakɨmɨre balaangaꞌ yɨmaꞌnadevɨ nyɨbwarɨdaakwia!’ Kudɨwa Gotɨyai Revekaavɨ nyɨbwarɨdaakwɨwaꞌ. Evɨraamɨmɨre gawaalɨvɨne aꞌmweꞌ Revekaaꞌ dumaarijɨwaai? ‘Nɨmɨ yawɨrɨdeꞌna kɨrɨmɨre sɨmunya yawɨꞌdita nyɨjɨla!’ Nɨmɨ yɨhuꞌnɨma!” wɨdɨna yaꞌ.
642  GEN 24:50  Revekaavɨre ganɨmaangei Betɨyɨwelɨjɨ Laivanɨjɨ sanɨdaai wɨdahi “Gotɨyai dara yakeꞌ naarɨmɨ yagaala madakanera! Revekaavɨ dɨmakwona!” Miꞌna kudahi Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei gɨlyɨvɨta naanga yanga mudaꞌ. Mwanyavɨ “Nɨmɨ wɨma!” dadaaꞌnyɨ Revekaavɨre ganaangesɨ gathaakaangelyɨ wɨdahi “Dava sawɨta atɨraai mwaalakɨri dɨwidewaaihɨlyɨ.” Saꞌ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei wɨdaꞌ “Aala. Dahaaꞌ kaanna wɨdera.” Sara kudaꞌ Revekaavɨ wɨdahi “Dahaaꞌ gamɨjɨ dɨwijɨwaai?Revekaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨ kaanna wɨdera.” Sara kudaꞌ gyaꞌmwelyɨ ganaangesɨ sawaai wɨdahi “Gɨmɨ kaimɨraaya kwala naanga maaꞌdɨzara kunnya yɨkamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera.” Miꞌna kudahi Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei Revekaavɨjɨ gamɨre wɨdaayadɨvɨsangɨjɨ maarɨna kyaꞌ kumɨ kaanna wɨna yeꞌ.
654  GEN 24:62  Pɨgaaꞌ sawɨsaburɨ Aazakɨ wawɨnyavɨ mwaalaka dara wanganakeꞌ “Kaamelɨyara keibanna jɨnɨgava!” Aazakɨ wangadaaꞌnyɨ Revekaaꞌ gamɨzarɨ wanganaka bwalaawɨna yaka Evɨraamɨmɨre wɨdaayaderɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwei aaihwalaka?“Aazakɨ gɨmɨre kwalaangelyɨra.” Sara kudaꞌ Revekaaꞌ kawaaka yɨꞌnaꞌ. Wɨdaayadei Aazakɨmɨ gamɨ yakeꞌ wɨdaꞌ. Miꞌna kudaꞌ Aazakɨ Revekaavɨ gannya angevɨ wɨmwaaihɨna kyaꞌ aꞌmweyoi mwaalagi.
729  GEN 27:1  Aazakɨ aꞌmwe nei tɨnna mwanganyɨna, Yɨzorɨ jaka wɨdɨna kyaꞌ Yɨzoi wɨlaabɨna kyaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨ aꞌmwe neinyɨ maalɨkegaaꞌ balɨdeinyɨ dɨngaka? Naangegaaꞌ balɨdeinyɨ dɨngaka? Mwata mwaryagɨnya dɨmaaꞌ! Yɨꞌdaryawɨnna wawaꞌgɨzɨ yɨkurɨyaawia nyɨbalayaawa! Yɨkurɨyaawia maaraꞌgɨzɨ nɨmɨnyɨne waburyaꞌna mɨwɨta tewaanya dɨvɨraaya! Nɨmɨ miꞌna naꞌmujɨ gɨmɨnyɨne yagaala tewaanyaꞌ gɨthɨdera.”
746  GEN 27:18  Wapaaya kumaaryaꞌ Jaikopɨ Aazakɨmyawɨnna wawaka wɨdaꞌ “Nɨmwai!” Miꞌna kudaꞌ Aazakɨ wɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ aaihwaigɨnaꞌ?“Yɨzoinyɨ gɨmɨre sɨraangeinyɨ gɨmɨ sara nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨwa. Dahaaꞌ nɨmɨre yɨkurɨyaawia dɨnana! Miꞌna naꞌgɨzɨ yagaala tewaanyaꞌ nyɨdatheinyɨ.” Miꞌna kudaꞌ saꞌ Aazakɨ wɨdaꞌ “Yɨkurɨyaawia yaraina yaraina gara tamwaana?Jaikopɨ wɨdaꞌ “Gotɨyai kanyɨjaawaꞌ tamwengɨ.” Aazakɨ wɨdaꞌ “Davanna dɨvama! Gɨmwanganɨma!” Sara kudaꞌ Jaikopɨ bɨna kyaꞌ Aazakɨ ata mwanganna yaka wɨdaꞌ “Jaikopɨmɨre maanguraayaꞌ guꞌnena gɨmwangamwa. Gɨmɨre asaꞌ Yɨzoreꞌbɨꞌnanyasɨra. Yɨzoigɨ daaka?Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Sahwainyɨra.” Aazakɨ wɨdaꞌ “Nyɨdɨwaanyaꞌ yɨkurɨyaawia nyɨjaama! Nɨmɨ nɨma! Mena naꞌmujɨ yagaala tewaanyaꞌ gɨthɨdero.” Aazakɨ kudaꞌ Jaikopɨna kujaavaꞌ Aazakɨ mɨwɨtajɨ aalya waainɨyasɨ naka wɨdaꞌ “Dava dɨvama! Yɨlaaya marinaka!” Miꞌna kudaꞌ kɨnɨdaai yɨlaaya marinagi. Aazakɨ gamɨre baazɨꞌmaꞌnya kannyɨla tɨrɨnya winnaka yagaala tewaanyaꞌna wɨdɨna “Gɨmɨre baazɨꞌmaꞌnya kannyɨla Gotɨyai wapaaya tewaanya yɨrɨvadɨwakebadaasɨ wawɨdɨrɨnyavɨ winnɨwa. Gotɨyai gɨmɨnyɨne burɨkeꞌ wɨjaavɨna, sɨlɨja wɨjaavɨna, kwaaka tewaanya wɨjaavɨna gyadeigɨnyɨ. Gɨmɨre wawɨnyavɨ tɨka munne naanga gɨryadengɨ. Aꞌmwe pwara gɨmɨnyɨ gɨthaayɨpɨꞌdera yɨmaꞌnapɨjɨ ‘Aꞌmwe naangeigɨ,’ gɨthɨpɨꞌdeigɨnyɨ. Gɨmɨ naangeigɨ jɨmaꞌnadeigɨnyɨ gɨmɨjɨyara maalɨka yɨmaꞌnɨpɨꞌdere. Nabaai gɨmɨjɨyara ‘Aꞌmwe naangeigɨ,’ gɨthɨpɨꞌdeigɨnyɨra. Aꞌmwe pwai yagaala kayaaꞌnanaangeꞌ kagɨthozɨ gannyasɨra. Aꞌmwe pwai yagaala tewaanyaꞌ kagɨthozɨ gannyasɨra,” wɨdaꞌ Aazakɨ.
758  GEN 27:30  Aazakɨ kudaꞌ Jaikopɨ wɨna kyaꞌ avaalyagaaꞌ Yɨzoi wapaaya maarɨna yaka bɨna yaka ganɨmaangerɨ wɨdaꞌ “Yaawia gɨmɨnyɨne maaꞌmwe dɨnana! Miꞌna naꞌgɨzɨ yagaala tewaanyaꞌ nyɨdathera.” Sara kudaꞌ ganɨmaangei wɨdaꞌ “Aaihwaigɨnaka?“Yɨzoinyɨra. Gɨmɨre sɨraangeinyɨra.” Sara kudaꞌ Aazakɨ bɨꞌbɨta wida wɨdaꞌ “Wapaaya aai nyɨjaawaka? Nena wɨdɨwa yagaala tewaanyawo. Sɨnnawɨ yagaala tewaanya miꞌna wɨdena dɨvidaaꞌnyɨ mudɨka wɨja saꞌ aawano.” Mena kudaꞌ Yɨzoi kɨnna daka wɨdaꞌ “Nabaai yagaala tewaanya pɨnɨ nyɨdana!” Saꞌ Aazakɨ wɨdaꞌ “Jɨhwaalaangei kwaasɨ kanyɨdɨwaꞌ wɨdɨwa ‘Gɨmɨ aꞌmwe naangeigɨnyɨ. Jaꞌmwei wabelyɨ. Gɨmɨre kaimɨraayara gamɨreraavɨ maremwaaibɨꞌdere,’ wɨdɨwa. ‘Nabaai gamɨre wawɨnya tewaanna yadengɨ,’ wɨdɨwa.” Sara kudaꞌ Yɨzoi kɨnna maredɨna yaka wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨne yagaala tewaanya pɨrɨꞌna nyɨdana!” Aazakɨ wɨdaꞌ “Kwaaka kayaaꞌnanaangeba burɨka maalɨka yadeva saba dɨmwaaideigɨnyɨ. Gɨmɨnne wapaayanna mala dɨradeigɨnyɨ. Gɨmɨ jɨhwaalaangerɨne duthaayɨdeigɨnyɨ. Saꞌ dɨvidaasɨ yagalyaꞌmakuna jɨtheigɨnyɨ.”
797  GEN 29:1  Jaikopɨ nyɨla bilyɨrɨꞌdevannei Kwaaka Aaranɨna yɨꞌmavaawɨna yaꞌ. Aalɨbunyavɨ jɨlɨkyaawarya kwala naanga mwaaidapɨjɨ wanganaka kaanna bɨna yaka jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsaraavɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe Laivanɨ jawɨꞌmwaava?“Yo, yawɨꞌmwo. Nabaai garaavaangaꞌ Rasalaꞌ ganɨmaangere sipɨzipɨyajɨ makabɨvanɨkeꞌ,” wɨdeꞌ. Aalɨbunyavɨ sɨlyaꞌ maratangɨrakɨna waꞌdɨꞌnyɨ Jaikopɨ sɨlyaꞌ maarɨna yaka pɨba marakɨna yɨna yaka aalya yɨrɨna, gamɨre sipɨzipɨyangɨna wɨjaavɨna yaꞌ. Miꞌna wɨjaavaka Rasalavɨ ata wɨbwaꞌnaka wɨdaꞌ “Laivanɨ nyaakaangelyɨ.” Sara kudaꞌ Rasalaꞌ gannya angevɨna yarai wɨna yaka ganɨmaangerɨ kudaꞌ kaanyɨveꞌna wɨjɨmaaꞌnyɨna yaka ata wɨbwaꞌnyɨna yaka gannya angevɨna makabaꞌ. Jaikopɨ angevɨ bwina kyaꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “ ‘Nɨmɨreigɨnyɨ,’ nebwi gɨthɨwa.” Tɨviꞌna kudaꞌ Jaikopɨ saba mwaalaꞌ.
811  GEN 29:15  Lawe puꞌ wavɨlaꞌdaaꞌnyɨ Jaikopɨ gyaakaangere wawɨnya yɨna kyaꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “Dahaaꞌ nɨgwɨwawɨnya mivanɨgɨnyajɨ gɨthɨwana. Berɨꞌ gɨzaavɨjɨwano?Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ sagaaꞌ gɨthaayɨdeinyɨra. Nɨmɨ mena kyaꞌmujɨ jɨraavaanga dɨviyaꞌ Rasalavɨ nyɨjaadeigɨnyɨ.” Sara wɨdɨna kyaꞌ “Dɨwaanyaꞌ tewaanyasɨra. Gɨzaavɨdesɨra,” wɨdaꞌ. Savɨdaasɨ Jaikopɨ yɨlaaya yada wawɨnya yaꞌ.
845  GEN 30:14  Pɨgaaꞌ Ruvanɨ yɨsɨla maaraka ganaanga Lɨyaavɨ wɨjaavaꞌ. Kujaavaꞌ Rasalaꞌ wɨdaꞌ “Yɨsɨla pɨrɨꞌ nyɨjaama!” Miꞌna kudaꞌ Lɨyaaꞌ wɨdaꞌ “ ‘Ganɨmaangerɨ maaꞌdɨnyaꞌgɨ yɨsɨlaꞌ maarɨma!’ dathɨwaana?“Yɨsɨla miꞌna nyɨjaavaꞌgɨzɨ sawɨsavɨ nɨmɨre aꞌmwerɨ dɨmaaꞌdera,” wɨdaꞌ Rasalaꞌ. Nyɨla kwalakaꞌ Jaikopɨ gannya angevɨna kulaabaꞌ Lɨyaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨre angevɨna wɨlaabɨzaꞌna nɨmɨ gɨmɨnyɨ yɨsɨlanna miꞌna gɨmubɨwa. Naarɨmɨ mwaalaka!” Sara kamwaalagi Lɨyaaꞌ kaimɨraayai Yɨzakaai mɨlaꞌ. Dɨvidaasɨ kaimɨraaya pwai Sevulanɨ mɨlaꞌ. Aayagaasaꞌ taaya Daainaꞌ mɨlaꞌ. Lɨyaaꞌ yuya miꞌna kamɨlaꞌ Gotɨyai Rasalavɨna tewaanna kyaꞌ Rasalaꞌ kaimɨraayai Jozepɨyai mɨlaꞌ.
896  GEN 31:22  Laivanɨ “Jaikopɨ kaanna wɨna kyɨwaꞌdɨꞌ,” wɨꞌnaka Jaikopɨmɨ mɨdɨnna yaꞌ. Kaanna wɨna wɨna, sawɨta ati ata purɨdaasɨ pwaraai kajɨnnaꞌ tusavɨ mɨjaahalaka wɨdaꞌ “Baarɨꞌ yɨwaana? Kwaasɨ baaꞌna yagɨna nyɨraavaangewaarɨ wɨla yɨrakɨnɨkewaarɨ baaꞌna makwasɨwaabɨna? Nabaai nɨmɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ kuka baaꞌna maryawalyaadɨna? Lɨka beꞌna yulyaragɨna wɨwaꞌdɨ? ‘Nɨmɨ Jaikopɨmɨ mala tamɨma!’ dena sawɨsavɨ waja yaꞌnyawaaihe. Gɨmɨre Gotɨyai waja nyɨjawaalɨꞌ ‘Jaikopɨmɨna kave duthana!’ ” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdɨna “Gɨmɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ kuka mamaryɨwaꞌde. Lɨka yulyarena dɨwaꞌde ‘Laivanɨ garaavaangewaarɨna nanyɨpalamaaradɨka!’ ” Miꞌna kudaꞌ Laivanɨ Jaikopɨmɨre gɨlyɨvɨsangɨ tɨnna wanganaka saꞌ gamɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ Rasalaꞌ lɨka yulyakakeꞌ mabɨrɨmaaryaꞌ. Mabɨrɨmaaryakegaaꞌ Jaikopɨ Laivanɨmɨ maanga wɨdaꞌ “Baaꞌneka! Gɨmɨre wawɨnya yadaari gɨmɨre jɨlɨkyaawarya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna kyeꞌ nɨmɨ mamaranyena. Gɨmɨre jɨlɨkyaawarya kunewɨ bɨrena bɨrena nɨmɨre gɨzaave. Saꞌ yuyagaaꞌ nɨmɨnyɨne kwaasɨ yagɨ. Gɨmɨ kwaasɨ kyagɨ nɨmɨre Gotɨyai nyɨgaimwagaka sawɨsavɨ mayagaala gɨzawaalɨꞌ,” wɨdɨna yaꞌ.
917  GEN 31:43  Laivanɨ wɨdaꞌ “Nyɨraavaangewaalyɨ, aataasɨ, aataravajɨ nɨmɨre jɨlɨkyaawaryajɨ mwaaihaꞌ. Saꞌ baarɨꞌ yɨjɨwa?Sara kudaꞌ Jaikopɨjɨ Laivanɨjɨ yagaala naanga kadɨnagi Laivanɨ wɨdaꞌ “Naarɨmɨ geva geva kamwaalakwolyɨ Gotɨyai nehwanganadelyɨra. Nyɨraavaangewaarɨna kayaaꞌna kamaremwaalaꞌgɨzɨ Gotɨyai gwanganadeigɨnyɨra. Gɨmɨ aꞌmwe pɨrɨvɨ kamaaraꞌgɨzɨ gwanganadelyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨjɨyara sɨla marakɨna kyeꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “Sɨla naanga tɨhwawɨnya maramadakɨwaasaꞌ gɨmɨnyɨna malyaꞌna nɨmɨ mwavɨlayɨ yɨdeinyɨ. Nabaai nɨmɨnyɨna malyaꞌna gɨmɨ mwavɨlayɨ jɨtheigɨnyɨra. Gotɨyarɨna gɨthɨweꞌ nebulyasɨ.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ, “Sɨla naanga mwavɨlayɨ yɨdeinyɨ malyaꞌnesɨ.” Jaikopɨ nebwina wɨdaka jɨlɨkyaawaryarɨ Gotɨyarɨna tamaka yɨdɨka yɨna kyaꞌ Jaikopɨjɨ Laivanɨjɨ nagi. Yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Laivanɨ se waꞌmwarakei dɨkaaꞌna yaka garaavaangewaarɨjɨ kɨrɨmɨre kaimɨraayangɨjɨ sangɨ yɨlaaya yɨgalaꞌ. Yɨlaaya yɨgalaka yagaala tewaanya wɨdaka gannya angewɨnna wawaꞌ.
1089  GEN 37:5  Jozepɨyai waja yaꞌnyɨna yaka gyaꞌmweraavɨ “Nɨmɨre waja yɨvanɨgeꞌ yɨhɨzɨwaakɨ,” wɨdaꞌ. “Wawɨnyavɨ witɨya lɨlaajabɨsa maramurɨtaꞌna yadaawojɨ nɨmɨre witɨpwɨyaꞌ dɨkavedaaꞌna yaka daavɨna yadɨsɨ sarɨmɨre witɨpwɨya dɨkavedaaꞌna gɨꞌduꞌna yaka ‘Aꞌmwe naangeigɨnyɨ,’ ” wɨdaꞌ. Jozepɨyai sara kudaꞌ gyaꞌmwera “Kwaasɨ nedɨwaꞌ,” deva “Nemɨnyɨna dɨnemaremwaaijɨwaa?wɨdeꞌ. Dɨvi pɨgaaꞌ Jozepɨyai waja mudɨka pɨrɨꞌ yaꞌnaka ganɨmaangelyɨ gyaꞌmwerajɨ saraavɨ wɨjɨwaakɨna yaꞌ. “Nyɨlyalyɨ lawelyɨ sɨlɨngaamɨnya sɨvɨlɨraai ata purɨdaasɨ pwaina sara nɨmɨnyɨna gɨꞌduraꞌna yawaaihava.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Baaꞌna dɨwaana? ‘Nɨmaamaangelyɨ nyɨnaangesɨ nyaꞌmwerajɨ sa nɨmɨnyɨna gɨꞌduꞌna yɨpɨꞌdera,’ dathɨwaana?wɨdaꞌ. Jozepɨyare yagaalaꞌna gyaꞌmwera sɨnna tɨka wɨdaꞌdaasɨ ganɨmaangei kave yawɨraꞌ.
1096  GEN 37:12  Kwaaka Sekɨmɨ Jaikopɨmɨre gawaalɨvava jɨlɨkyaawarya yɨꞌdɨvaidaapi Yɨzɨrelɨ Jozepɨyarɨ “Jaꞌmwera tewaanya damwaaihava?wɨdaka wɨdaasaꞌ. Kudaasaꞌ Jozepɨyai kaanna kaanna Sekɨmɨ sawɨnna baꞌ. Miꞌna baka dara wanganakeꞌ “Weꞌ, nyaꞌmwera pwara mamwaalyɨjɨhava!” Daka wanganamaryɨna. Wanganamaryɨna yadaasɨ aꞌmwe pwai wanganaka wɨdaꞌ “Nɨmɨ jaꞌmweraavɨ wɨꞌnɨwaꞌde ‘Kwaaka Dothanɨ sabanna kaanyaana!’ dɨdaapi.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai kaanna wɨna yaꞌ.
1115  GEN 37:31  Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera jɨlɨkyaawaryai tameva gamɨre tawe maareva Jozepɨyare baazɨꞌmaꞌnyaꞌ tawevɨ maradɨvaina. Maradɨvaina yeva kuvɨnɨmaangerɨ “Baazɨꞌmaꞌnya daꞌ yakɨnɨkeꞌ maaꞌmwosɨ. Jɨwaalɨvaangereꞌ daaka?wɨdaawɨna yeꞌ. Wɨdaawɨna kyeꞌ Jaikopɨ wanganaka wɨdaꞌ “Yo. Nyɨbwaalɨvaangere baazɨꞌmaꞌnyasɨ. Kavɨjɨlɨkei dawakɨwakerɨnera.” Sara kudaꞌ kale naanga wiadaasɨ Jozepɨyarɨna kɨnna naanga bazɨwɨna yaꞌ.
1178  GEN 40:5  Aꞌmwe pwaraai sawɨsavɨ waja yɨna yagi. Waja yɨna kyagi mwanyavɨ Jozepɨyai wɨlaabɨna kyaꞌ jɨkurɨna mwaalɨna yagɨla “Sawɨsavɨ naarɨmɨ waja yaꞌnyawaaiholyainaalyɨra. Waja bewaja yɨvanɨgolyaꞌna aai nehɨzɨwaakajɨwaka?wɨdahi. Sara kudahi Jozepɨyai “Nɨmɨre Gotɨyai waja yawɨꞌdelyɨ. Kɨrɨmɨre waja nyɨji! Gotɨyai nyɨjɨwaakadeinyɨ,” wɨdaꞌ. Aꞌmwe pwai Peroyare wapaaya wɨmaarina yadei gannya waja Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Gɨraipɨwɨla taanya dawaai daꞌ waꞌdɨsɨ nɨmɨ wangamwa. Wangadaari purɨrya yɨꞌnadaasɨ wanganyawaaiheꞌ dahaaꞌ mya mena yimwakeꞌ wangamwa. Mena kyimwaꞌ Peroyare gulyavɨ maramaꞌmwagikɨna yena wɨjaavɨna yɨwana.” Miꞌna kudaꞌ Jozepɨyai wɨdɨna “Waja saꞌ gɨzɨwaakɨ! Taanya dawaai dasaꞌ sawɨta daryaai darɨꞌ saꞌbɨsasɨra. Sawɨta daryaai darɨꞌ kajɨnnojɨ Pero ‘Nɨmɨre wapaaya dɨnyɨmaryaama! Ayaꞌ jɨthera,’ gɨthathera. Gɨmɨ sara yaꞌgɨzɨ nɨmɨnyɨna jawɨꞌdeigɨnyɨ. Yawɨraꞌgɨzɨ ‘Jozepɨyai kayaaꞌnanyaꞌ myakerɨ kalavuzavɨ wɨmwaaihava,’ duthathera.” wɨdɨna. Aꞌmwe pwai Peroyare gɨrɨkula yɨdɨka yadei sara wɨꞌnaka Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Nabaai nɨmɨ waja yaꞌnyawaaihe. Soigɨlya dawaai daꞌ kinya yɨlamarina yɨvanɨgeinyɨ. Soigɨlya aaya aꞌbanyavɨ gɨrɨkula ge ge mihɨnɨke yusara gɨrɨkula dapanadaapi baihanakeinyɨ,” wɨdaꞌ. Tɨviꞌna kudaꞌ Jozepɨyai “Gɨmɨre wajaꞌ gɨzɨwaakɨ! Soigɨlya akwalamwai sawɨta daryaai darɨꞌ saꞌbɨsasɨra. Sawɨta daryaai darɨꞌ kagɨzɨnnojɨ Peroyai yɨsarɨ wɨla tɨdavojɨ gɨmɨnyɨ pɨgaaꞌ wɨla kamaragɨrɨdavojɨ yusara gɨnɨpɨꞌdeigɨnyɨ,” wɨdaꞌ.
1279  GEN 42:26  Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera wapegɨlya maareva jɨlɨkyaawarya dogiyaraavɨre bulevɨ aꞌba yɨlamarakɨna yeva angebanna kaanna makuna yeꞌ. Kaanna makuna kyeꞌ pɨba waꞌmwaresaba aꞌmwe pwai “Nɨmɨre jɨlɨkyaawaryarɨne wapaaya wɨmaarima!” daka gannya wapegɨlyaꞌ maarɨna yaka wɨlyaꞌ maryaaꞌna. Maryaaꞌna yaka dara wanganakeꞌ “Ai, wapaaya aꞌba nɨmɨre nɨgwia darɨka! Ai, nɨgwia da aai mihɨwaka!” Sara daka gyaꞌmweraavɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨre nɨgwia gɨlyavɨ minnarɨꞌ.” Tɨviꞌna kudaꞌ yuyara lɨka yɨna yeva dɨneꞌ “Gotɨyai baarɨꞌ neyɨwaka?
1292  GEN 43:1  Wapaaya Yɨzɨpɨ sabadaasa miꞌna nyɨna kyeꞌ kuvɨnɨmaangei wɨdaꞌ “Sarɨmɨ ayahi dɨwila! Wapaaya pɨnɨ dɨnemubyɨla!” Juthai wɨdaꞌ “Bejaminɨjɨ muyɨ kyawaajɨ aꞌmwei wapaaya manemubi neyadera.” Tɨviꞌna kudaꞌ kuvɨnɨmaanga Yɨzɨrelɨ navɨka mwaalɨna yaka pɨgaaꞌ wɨdaꞌ “Wikɨra. Wɨryaakelyɨ dɨwila! Nabaai yanga wɨjaayaꞌne wɨmaarina, nɨgwia aya sarɨmɨre gɨlyavɨ mihakɨnɨke Yɨzɨpɨ mwaalyarɨ dumaari! Nɨgwia navɨka yɨwaꞌdɨke dɨngaka? Nɨgwia pɨnɨ maarapi wapemubyaꞌna dɨmakwi! Dahaaꞌ yarai dɨwi!”
1306  GEN 43:15  Yɨzɨrelɨ sara wɨdakeꞌ sara yeꞌ. Yɨzɨpɨ sabanna Jozepɨyaryabanna kabeꞌ Jozepɨyai Bejaminɨmɨ wanganna. Miꞌna wanganaka gannya angevɨ mwaaiderɨ wɨdaꞌ “Tɨka munne naanga jovɨrava! Sɨrɨgwajagaaꞌ aꞌmwe darari naadera.” Jozepɨyai sara kudaꞌ aꞌmwe pwai tɨka wapaaya yovɨravaꞌ. Jozepɨyare angevɨ gyaꞌmwera davaabɨna yeva lɨka yɨna yeva wɨdaayaderɨ wɨdeꞌ “Kɨgaaꞌ nemɨre gɨlyavɨ nɨgwia mihakɨwaꞌdɨkei mwanganyɨwaꞌdo. Nɨgwia sa aya maaꞌmwo. Nabaai nɨgwia pɨnɨ maarona wapaaya pɨnɨnna mubaathera.” Wiꞌna kudeꞌ Jozepɨyare angevɨ maremwaaidei wɨdaꞌ “Lɨka mipɨnera! Kɨgaaꞌ sarɨmɨre nɨgwia maaꞌmwaꞌde. Gotɨyai nɨgwia pɨnɨ sarɨmɨre gɨlyavɨ dahamihakɨwaꞌdɨꞌ?Wɨdɨna yaka Sɨmɨyanɨmɨ kalavuzavɨdaasɨ maarɨna kyaꞌ aꞌmwe yuyara angevɨ marasaabɨna yeꞌ.
1316  GEN 43:25  Gyaꞌmwera angevɨ wɨlaꞌdapi sɨrɨgwajagaaꞌ Jozepɨyai wɨlaabɨna kyaꞌ gyaꞌmwera “Aꞌmwe naangeigɨ,” wɨdɨna yeva gɨꞌduꞌna yeva wapaaya waburya yanga wɨjaavɨna. Yanga wɨjaavɨna kyeꞌ Jozepɨyai wɨdaꞌ “Sarɨmɨnyɨ sɨrɨnɨmaangei tewaanya damwaalɨꞌ?“Tewaanya mwaalɨꞌ,” wɨdɨna yeva gɨꞌduꞌna yeꞌ. Gɨꞌduꞌna kyeꞌ Jozepɨyai Bejaminɨmɨ wanganaka wɨdaꞌ “Sarɨmɨre wɨryaakelyɨ kabɨwaaꞌ yɨhwangamwa.” Jozepɨyarɨ kale wiadaasɨ Bejaminɨmɨ wɨdaꞌ “ ‘Gotɨyai tewaanna gyadeigɨnyɨ,’ gɨthɨma!” wɨdaka yarai gavinyaba wɨladaaꞌna yaka kɨnna maredɨna. Kɨnna maredɨna yaka gannya sɨnnyɨꞌ aalya yɨnyɨna yaka ayawɨnna wɨlaabɨna yaꞌ. Jozepɨyai “Nemɨ naana!” daka sɨraangei pimagɨ wɨmwaaihɨna wɨryaakei pimagɨ wɨmwaaihɨna kutabanyara nayaa wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna yaka wapaaya jaapaina yaka pwaraavɨ kɨbangwa wina, Bejaminɨmɨ wapaaya naanga wina yaꞌ. Sara yɨna kyaꞌ gyaꞌmwera kumɨre gaidaaꞌna wanganna wapaaya naanga Bejaminɨmɨ wina yakeꞌ wanganeva atɨka maruꞌnaꞌna yeꞌ.
1335  GEN 44:10  Jozepɨyarɨ wɨdaayadei wɨdaꞌ “Maaꞌgula sarɨ kuka maaꞌmwaka gavei wɨdaayadei yɨmaꞌnadelyɨ. Sarɨmɨ pwaihi kaanna dɨwila!” Miꞌna wɨdaka kumɨre gɨlyangɨ wanganna wanganna yaka Bejaminɨmɨre gɨlyavɨ maaꞌgulyaꞌ daapɨna yaꞌ. Daapɨna kyaꞌ Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera kale kwiaꞌ lɨka yɨna yeꞌ. Lɨka yɨna yeva Jozepɨyaryawɨnna ayɨna kaanna wɨna yeva kale wiadaasɨ sagaaꞌ gɨꞌduꞌna yeꞌ. Gɨꞌduꞌna kyeꞌ Jozepɨyai wɨdɨna “Sarɨmɨ sara yɨvanɨgasaꞌna nɨmɨ sɨduꞌnakeinyɨ yawɨꞌdɨnyainyɨra. Daꞌ baaꞌna yɨwaatavaka?Wiꞌna wɨdɨna kyaꞌ Juthai wɨdaꞌ “Nemɨ yagaala berɨꞌ gɨthaazɨwona? Nemɨ kayaaꞌna yɨvanɨgoꞌ dahaaꞌ gɨmɨre wawɨnya gɨthayadaanyaina yɨmaꞌnaadera.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai wɨdɨna “Arɨkawɨnyɨra. Nɨmɨre maaꞌgulyaꞌ kuka maaꞌmwakei gavei nɨmɨre nyɨdaayadei yɨmaꞌnadera. Aꞌmwe pwara kuvɨnɨmaangeryawɨnna ayahi kaanna wɨna yɨpɨꞌdera.”
1360  GEN 45:1  Juthai sara kudaꞌ Jozepɨyai kale naanga wiadaaꞌnyɨ wɨdaayadɨvɨsara yuyaraavɨ mwasawɨnna wɨdasaawɨna. Wɨdasaawɨna yaka kɨnna naanga maredakerɨ Yɨzɨpɨ mwaalyara wɨꞌnyɨna. Kadɨka wɨꞌnyɨna kyeꞌ Jozepɨyai gyaꞌmweraavɨ wɨdɨna “Jozepɨyainyɨ. Nɨmaamaangei nayaa kuna damwaalɨꞌ?Sara wɨdɨna kyaꞌ gyaꞌmwera atɨka maruꞌnaꞌna yeva yagaala majara navɨka yɨna. Navɨka yɨna kyeꞌ wɨdɨna “Mithɨyanɨ mwaalyaraavɨ kanyɨmubeꞌ kumɨzara Yɨzɨpɨna nyɨmakwaweꞌ. Sarɨmɨ sara nyesaihi dahaaꞌ kave dɨmwaalyi! ‘Nemɨ kayaaꞌna naangeina,’ majɨ jideꞌna Gotɨyai ‘Kumɨ nabalapɨdɨka!’ daka sarɨmɨnyɨna waasɨna nyaꞌ. Waasɨna nyaka ‘Kwaaka Yɨzɨpɨ yuyaba dɨmaremwaaideigɨnyɨra,’ nyɨdɨnɨkeinyɨra. Wapaa kunegaaꞌ kwarame pɨrɨwaai kwavɨlavaꞌ kwarame dawaai dawaai daꞌ wavɨlavadengɨ. Nɨmaamaangeryawɨnna yarai dɨwila! Dara duzi! ‘Nɨmwai gɨmɨnyɨ kɨnɨdakaavihɨrɨjɨ gɨmɨre gɨlyɨvɨsajɨ Yɨzɨpɨna dɨmakwona!’ sara duzi! Wapaaya kunegaaꞌ maremwaaina yɨhyɨdeinyɨra. ‘Gamɨ Jozepɨyalyɨra,’ miꞌna yawɨꞌmwaava. Naangeꞌ yɨhɨthɨwana.” Miꞌna wɨdɨna yaka Bejaminɨmɨ galamujɨꞌna yaka kɨnna maredɨna yaka gyaꞌmwe pwaraavɨ galamujɨꞌna, kɨnna maredɨna yaꞌ.
1422  GEN 47:1  Jozepɨyai gyaꞌmweraavɨ miꞌna wɨdaka Peroyaryawɨnna kaanna wɨna yaka wɨdaꞌ “Nɨmaamaangelyɨ nyaꞌmwerajɨ sara Kwaaka Gozanɨ mwaaihaꞌ.” Jozepɨyai Peroyarɨ wɨdakegaaꞌ gyaꞌmwera aꞌmwe daraai daraai dalyara Peroyare angevɨ mwaaleꞌ. Kamwaaleꞌ Peroyai wɨdɨna “Bewawɨnya yadɨvɨtaihɨlaka?Sara kudaꞌ kumɨ wɨdeꞌ “Nenɨmaangei jɨlɨkyaawarya kyɨꞌdɨvalaꞌ nabaai nemɨ sara yɨꞌdɨvaidaanyainera. Kwaaka Kainanɨ nemɨre jɨlɨkyaawaryaraavɨne wapaaya mwarika. ‘Kwaaka Gozanɨ saba dɨmwaalyɨla!’ kanedaꞌgɨzɨ saba mwalaadennera.” Miꞌna kudeꞌ Peroyai Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Gɨmaamaangelyɨ jaꞌmwerajɨ saraavɨ dutha! ‘Kwaaka Gozanɨ tewaanyaba dɨmwaalyɨla!’ ‘Wawɨnaangera pwara damwaaihava!’ daꞌgɨzɨ ‘Peroyare jɨlɨkyaawarya jɨꞌdɨvalyɨla!’ duthana!”
1428  GEN 47:7  Miꞌna dɨnagɨlyagaaꞌ Jozepɨyai ganɨmaangerɨ wɨjɨmaaꞌnyɨna yaka kaanna bɨna. Kaanna bɨna kyagi Peroyai Jaikopɨmɨ wanganaka wɨdaꞌ “Kwarame gara gara gwavɨlavaka?Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe neinyɨ kwarame naanga naanga (130) nyavɨlavaꞌ.” Wiꞌna wɨdaka “Kwarame kwalaalya gɨmɨ tewaanna mwaaihɨna gyathe Gotɨyai.” Sara wɨdaka sabadaasɨ kaanna wɨna yaꞌ. Nabaai Jozepɨyai kaanna wɨna yaka kwaaka tewaanyaba ganɨmaangelyɨ gyaꞌmwerajɨ saraavɨne wɨjaavɨna yaka wapaaya kumɨnyɨne wɨjaavɨna yaꞌ.
1521  GEN 50:14  Jozepɨyalyɨ gyaꞌmwerajɨ aꞌmwe yuyarajɨ Yɨzɨpɨna ayɨna wɨna yeꞌ. Gyaꞌmwera Jozepɨyarɨna lɨka yeva dɨneꞌ “Nemɨ kɨgaasagaaꞌ Jozepɨyarɨ kayaaꞌna yo. Dahaaꞌ nemɨnyɨna kayaaꞌna yadei dɨngaka? Baarɨꞌ yajɨwaꞌ?dɨnyɨna yeꞌ. Dɨnyɨna yeva Jozepɨyaryawɨnna wɨna yeva wɨdeꞌ “Nemɨ kayaaꞌnanyabwi gɨmɨnyɨna yobwi myawɨri jɨthe. Warana! Nemɨ gɨmɨre dɨzavɨ kadɨka wɨꞌnyɨna gyaatheinera. Nenɨmaangei mwaalakegaaꞌ sara nejɨwaakakeinera.” Miꞌna wɨꞌnaka Jozepɨyai kɨnna daka kavena wɨdaꞌ “Lɨka mipɨnera! ‘Jozepɨyarɨ kayaaꞌna yaana!’ kadɨneꞌ Gotɨyai ‘Nɨmɨ aꞌmwe kwala naanga yɨvainɨdera mɨjɨkegaaꞌ,’ daka ‘Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera yɨvanɨgasaꞌ sara yɨpɨꞌdeꞌnanyɨra,’ daꞌ Gotɨyai. Sarɨmɨnyɨna tewaanya maremwaalɨdeinyɨra,” wɨdaꞌ.
23240  MAT 2:2  “Bwaranyai Juyaraavɨ maremwaalyaꞌnei yɨmaꞌnakei gawɨ mwaalɨka? Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmweꞌ kamaaraꞌ nyɨlyai byɨlyɨrɨꞌdeva gamɨre sɨlɨngaamɨnyarɨꞌ kyɨmaꞌnaabaꞌ tɨnna wanganona dɨnyɨna ‘Gamɨnyɨ lotuyaꞌna yɨlaaya yaana!’ Dɨnyɨna yona bɨwona,” wɨdɨna yeꞌ.
23242  MAT 2:4  Erotɨyai jɨkurya yaka Gotɨyarɨna mubɨthɨka yɨraꞌdɨvɨta naangeraavɨjɨ Yɨzɨrelɨyaraavɨre Kɨwɨjaraavɨjɨ jɨꞌbwaraꞌ. Sahwaraavɨ yɨdaanganaꞌ “Kɨraazɨtɨyarɨ Gotɨyai dahɨlakyaakerɨna yemwaaimanɨgo. Sahwai aaihɨba yɨmaꞌnadelaka?
23245  MAT 2:7  Dɨvidaaꞌnyɨ Erotɨyai sɨlɨngaamɨnyangɨ sɨduꞌnakeraavɨ kave wɨjɨvwaramaaꞌna. Miꞌna wɨjɨvwaramaaꞌna yaka nayaa yɨdaanganna “Sɨlɨngaamɨnya saꞌ behaaꞌ yɨmaꞌnaka?Yɨdaanganna kyaꞌ sareꞌ wɨdeꞌ.
23275  MAT 3:14  Sarerɨ Jonɨ wɨdɨna “Aawa, tewaanyaigɨ aalyavɨ bavɨtaazɨya yɨnneigɨnyɨ. Nɨmɨnyawɨnna gara bɨwaa?
23320  MAT 5:17  ‘Pɨropetɨyara Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakadɨvɨsaraavɨre yagaalyajɨ Ne Mozɨzare Kɨwɨnyasɨ dɨnɨkenna marasɨꞌnadei dɨngaka?Nɨmɨnyɨna sɨmunya sara nyawɨꞌdɨka! Nɨmɨ marasɨtaꞌneinyɨ bɨweinyɨ mɨka! Aawa. ‘Nɨmɨ yagaala sanne yunebanna yɨmaꞌnyaꞌneinyɨ bɨweinyɨ.’
23376  MAT 6:25  Sarevɨ gɨthɨvanɨge. Tewaanya mwaaidɨnyavɨna sɨmunya kwalaalya myawɨꞌdɨnna! Sara yawɨꞌdɨ dɨna ‘Nɨmɨ benɨ nɨwɨneka? Be aalya nɨwɨneka?Nabaai gɨmɨre kɨlaakejɨkɨna sɨmunya kwalaalya myawɨꞌdɨnna! Sara yawɨꞌdɨ dɨna ‘Nɨmɨ kannya yɨvɨta benɨ yɨraꞌnɨwɨneka?Dɨna myɨnna! Tewaanya mwaaidɨnyaꞌ wavɨlavɨkeꞌ midaaka tɨka wapaaya sangɨ! Kɨlaakejɨꞌ wavɨlavɨkeꞌ midaaka kannya yɨvɨta sangɨ!
23382  MAT 6:31  Sarevɨdaaꞌnyɨ sɨmunya yawɨrɨkwaasaꞌ myawɨꞌdɨnna! Dara nadɨthɨꞌ ‘Nɨmɨ benɨ nɨwɨneka? Be aalya nɨwɨneka? Nɨmɨ kannya yɨvɨta benɨ yɨraꞌnɨwɨneka?Sara madɨnna!
23435  MAT 8:21  Wɨdakegaaꞌ mɨdɨnyaꞌne pwai wɨdɨna “Naangeigɨ, mɨdɨnyaꞌna tewaanyaꞌ dɨngaka nɨnnya nɨmwarɨ tɨviꞌna maralɨkirakaꞌmujɨyagaaꞌna?
23441  MAT 8:27  Kave dathɨvaaina kyaꞌ aꞌmwera atɨka maruꞌnakulɨna yeva dɨnyɨna “Aꞌmwe dazai beibɨtalaka? Yɨhusasɨ aalyasɨ gamɨre yagaalyaꞌ nebwi kadɨka yɨna yɨwakeva?
23462  MAT 9:14  Sagaaꞌ Jonɨmɨ mɨdɨnesara gamɨnyawɨnna bɨna yeva wɨdɨna “Gathaꞌdarevaka? Nemɨjɨ Perɨzɨyarajɨ Gotɨyarɨ wɨjaꞌna tɨka munnenna kɨmaakɨya dakɨdaanyaꞌ kɨrɨꞌ gɨmɨdɨdɨvɨsara sazabwina myadɨvɨsaꞌ beꞌnevaka?
23476  MAT 9:28  Jaka danganna kyagi angevɨ wɨlɨna yɨna kyaꞌ tɨbɨnya saraai gamɨnyabanna wɨlaabɨna yɨna kyagi sai saraarɨ wɨdɨna “Nɨmɨnyɨna dara jawɨralɨmwamanɨgi? ‘Sahwai naarɨmɨnyɨne yavadaꞌgaina nehyadelyɨra. Sahwai wikɨra.’ ” Sara wɨdɨna kyaꞌ saraai wɨdɨna “Yo, Naangeigɨ sara yawɨꞌmwoi.”
23497  MAT 10:11  Anga naanga pɨbajɨ anga maalɨka kɨbajɨ kusawɨ wɨlapɨjɨ sɨmunyaꞌ nayaa dara jawɨranganyideihɨlyɨ. Aꞌmwe anga dazabanyai tewaanya yaka yɨdaꞌmaraangei aaihwalaka? Yɨ, aꞌmwe salyɨ sarɨmɨ kuna yeꞌmwannemwaaina yapɨjɨ yune anga saba yagalyaꞌmapɨjahaaꞌnanneihi.
23505  MAT 10:19  Kotɨyavɨ kyɨhɨmarɨmwangapɨjɨ yawɨta kwalaalya myadɨvɨꞌ dara nyawɨpɨdɨꞌ! “Nemɨ gara wɨdaazɨwona? Nemɨ be yagaalyaꞌ wɨrɨvɨkɨraanneka?Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sagaasagaaꞌ yunegaaꞌ yagaala duzɨwaakyideꞌ sarɨmɨre sɨmunyavɨ Gotɨyare Kuryai yɨhwakadelyɨ.
23531  MAT 11:3  Dara wɨdaasɨna “Nemɨ ‘Sɨgunyavɨdaaꞌnyɨ bathelyɨra,’ dadaanyaigɨ dahwaigɨ dɨngaka? Pwarɨna yemwalaadei dɨngaka?
23535  MAT 11:7  Jonɨmɨre saraai mena wɨna yadaakɨlyɨ sagaaꞌ Jizaazai Jonɨmɨna kwala bwaꞌnaanyavɨ dara wɨdɨna “Aꞌmwera maayabanna sarɨmɨ kaanna wɨna yeva bewarɨ wanganaaweva? Suya pɨrɨkɨ yɨhusaꞌ galalɨwihɨrakerɨꞌbɨsarɨ dahawanganaaweꞌ?
23536  MAT 11:8  Aawa. Sarɨmɨ tɨnna bewarɨ wanganaaweva? Baazɨꞌmaꞌnya wolata baazɨꞌmaꞌnɨkerɨ dahawanganaaweꞌ? Aawa. Yɨthaanyi! Baazɨꞌmaꞌnya wolata baazɨꞌmaꞌnadɨvɨꞌ kingɨyaraavɨre angengɨ mwaaidɨvɨsare.
23537  MAT 11:9  Kɨrɨꞌ bewarɨna waweva? Pɨropetɨyarɨ Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakaderɨ wanganyaꞌneihi dɨngaka? Yo, yɨhɨthɨvanɨge. Dazahwai pɨropetɨyai yaka kɨrɨꞌ pɨropetɨyaraavɨrebwi wavɨlavɨkelyɨ.
23551  MAT 11:23  Nabaai Kaapanɨyamɨ mwaalyaihi Sɨgunyavɨna yɨhɨmakɨladeihi dɨngaka? Aawa. Dɨkevɨ dalaawideihɨlyɨra. Anga Sothomɨ nɨmɨ dɨragɨnya da sarɨmɨre angeba yɨwaꞌdengɨ yɨwɨjɨ kwajɨ dahaasagaaꞌ kuna kamannadɨka!
23568  MAT 12:10  Yɨthaanyi, saba aꞌmwe pwai gamɨre asaꞌ yaalɨka mena yɨnɨkei mwaalɨna. Sahwarɨna yawɨꞌdɨvɨꞌ dɨnyɨna “Kwazaakebwi kayaaka kyojɨ Jizaazarɨ kotɨya jaana!” dɨneva sarɨ yɨdaanganna “Kwazaakegaaꞌ nalaavɨnakeraavɨ nawɨꞌnya yavadaꞌgalaadevwi dɨngaka? Kɨwɨnyaꞌ galazekɨvalaadevwi dɨngaka?
23587  MAT 12:29  Gamɨnyɨneꞌna keꞌbaꞌna wɨdɨna “Pwai kwai yawɨrajai ‘Dɨragɨnyare gɨlyɨvɨsangɨ gara maarɨdeinyaka?Dɨragɨnyare angevɨ wɨlɨna yaka Dɨragɨnyarɨ wɨla yuneꞌna yɨrapwekaka yɨ sagaaꞌ gɨlyɨvɨsa maragɨꞌmwagamaaꞌna yɨwakelyɨ.
23606  MAT 12:48  Sara kudaꞌ kɨrɨꞌ sahwarɨ maꞌmaaꞌna “Nɨmɨnyɨ nɨwaaꞌ aaihɨrɨvaka? Nɨmɨnyɨ nyaꞌmwera aaihwaravaavaka?
23618  MAT 13:10  Gamɨnyawɨnna gamɨre mɨdɨdɨvɨsara yɨkabɨna yeva dara buthɨna “Aꞌmweraavɨ keꞌbaꞌnanya beꞌna wɨdɨvanɨgɨna?
23635  MAT 13:27  Miꞌna deva yaasɨwaꞌwawɨnyara wɨna yeva gyakwarɨ wɨdɨna ‘Maremwaaidɨnyaigɨ, gɨnnya wawɨnyavɨ sɨla nawɨꞌnya pɨraihɨrakagɨnya midaaka! Sarevɨdaaꞌnyɨ kurɨvaarɨya kayaaꞌnanya wangamwoya gawɨdaaꞌnyangaka?
23636  MAT 13:28  Wɨdɨna kyeꞌ sai wɨdɨna ‘Yɨkamaanga pwai kyakɨra.’ Wɨdɨna kyaꞌ yaasɨwaꞌwawɨnyara wɨdɨna ‘Wawaajɨ kurɨvaarɨya yuya daza guvɨlayɨꞌbwarakɨna yaajɨwona?
23659  MAT 13:51  Sara wɨdɨna yaka gamɨreraavɨ yɨdaanganna “Yagaala yuya dangɨne aaya kaavɨlyaꞌ mena dahayawɨꞌmwaava?Sagaaꞌ kumɨ wɨdɨna “Yo, yawɨꞌmwona.”
23664  MAT 13:56  Nabaai gamɨre gyaꞌmwe yuya nemɨjɨ myeꞌmwannemwaalyadɨvɨsa daaka! Sarevɨdaaꞌnyɨ sɨduta dazasɨ dɨragɨnya dazajɨ yuya gawɨ maarakengaka?
23682  MAT 14:16  Sara wɨdɨna kyeꞌ kɨrɨꞌ Jizaazai wɨdɨna “Beꞌna wɨpɨneraavaka? Sarɨmɨ saihi wapaaya duzaayɨla!”
23704  MAT 15:2  “Gɨmɨre mɨdɨdɨvɨsara Ne sɨnnawɨnyara nejaavɨnɨka sabwi marasɨta yadɨvɨsaꞌ gathaꞌdarevɨnaka? Sareꞌ dareꞌnesɨ. ‘Tɨka wapaaya naana!’ dadɨvɨꞌ Ne sɨnnawɨnyara dɨnɨkabaaibɨꞌ kunnya asa aalya yɨdɨvɨtara mɨka! Gɨrɨkitaꞌnanyara tɨka nadɨvɨsare. Beꞌneka?
23714  MAT 15:12  Sagaaꞌ gamɨre mɨdɨdɨvɨsara gamɨnyɨ buthɨna “Aꞌmwe Perɨzɨyara gɨmɨre yagaala saꞌ kadɨka wɨꞌneva jɨkurya yɨvanɨgasaraavɨna jawɨꞌmanɨgɨna?
23735  MAT 15:33  Wɨdɨna kyaꞌ sahwara wɨdɨna “Dathimagɨ aꞌmwera maayɨmagɨnyɨra. Sareꞌna nemɨ kwala naanga davɨ wapaaya sara wɨjaayaꞌne gɨrɨkula kwalaalya gawɨ maraajɨwona?
23736  MAT 15:34  Wɨdɨna kyeꞌ Jizaazai wɨdɨna “Sarɨmɨnyɨne gɨrɨkula gara gara warɨka?Wɨdɨna kyaꞌ wɨdɨna “Nemɨnyɨ gɨrɨkula ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraaina newarɨka. Jawɨnya maalɨka pwaina pwaina warɨka.”
23742  MAT 16:1  Perɨzɨyarajɨ Sazuzɨyarajɨ sara Jizaazaryawɨnna bɨna yeva yɨjɨwaalyaꞌna yaamɨjɨ wɨdɨna “Gotɨyai gɨmaryasaabakeigɨ dɨngaka? Sɨgunyavɨ dɨragɨnyaꞌ maaraꞌgɨzɨ atɨka maruꞌnata wɨjɨwaainyaꞌ kyaꞌgɨzɨ gɨmɨnyɨna yawɨraadeꞌnanyɨ.”
23750  MAT 16:9  Sarɨmɨ sɨmunya maayaihi dɨngaka! Gɨrɨkula ata pwinanya sa aꞌmwe 5,000 maaresanna myawɨrijɨvanɨgaꞌ! Sara yeva soigɨlya tinɨkengɨ maangeꞌ yunebanna gara garengɨ yekureꞌ?
23751  MAT 16:10  Nabaai sarɨmɨ myawɨrijɨvanɨgaꞌ gɨrɨkula ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraala daza aꞌmwe 4,000 maꞌmwaꞌdaasanna! Sara yeva soigɨlya naanga tinɨkengɨ gara garengɨ maramihɨwaꞌdaaꞌ?
23754  MAT 16:13  Sizaarɨya Pilipaai sɨmagɨnna Jizaazai biꞌmavaawɨna yaka gamɨre mɨdɨdɨvɨsaraavɨ yɨdaanganna “Aꞌmwera Aꞌmweraavɨne Kaimɨraayainyɨna dadɨvɨta aaihwalaka?
23755  MAT 16:14  Yɨdaanganna kyaꞌ kumɨ dɨna “Pwara dara dɨna ‘Jonɨ Bavɨtaazɨya Yadelyɨra.’ Pwara dɨna ‘Sai Ne Yɨlaajalyɨ.’ Nabaai pwara dɨna ‘Sai Ne Jeremaayai dɨngaka? Sai ne pɨropetɨya pwai dɨngaka?’”
23756  MAT 16:15  Mena dɨna kyeꞌ sai wɨdɨna “Sarɨmɨ saihi ‘Aaihwala?nyɨdɨvanɨgava.”
23779  MAT 17:10  Wɨdɨna kyaꞌ mɨdɨdɨvɨsara yɨdaanganna “Kɨwɨja sɨduꞌnakera dara gathaꞌdara dadɨvɨtavɨnaka? ‘Yɨlaajai mena kabozɨ dɨvidaaꞌnyɨ Kɨraazɨtɨyai Gotɨyai wɨdahɨlakyaakei walaabathelyɨ.’ ”
23788  MAT 17:19  Tewaanya mwaalɨna kyaꞌ Jizaazaryawɨnna yune gamɨrerana bɨna yeva, pwara yagalyaꞌmavesagaaꞌ wɨdɨna “Nemɨ yɨmaka dazarɨ yɨnɨga wiꞌna mudaasɨyaꞌ gathaꞌdara yaannevɨnaka?
23793  MAT 17:24  Dɨvi anga Kaapanɨyamɨna yɨꞌmavaawɨna yɨna kyeꞌ Gotɨyare Angevɨne taakɨzɨya maaꞌdɨvɨsara Pitaryawɨnna buthɨna “Sarɨmɨre yɨhɨzɨwaakadei Gotɨyare Angevɨna taakɨzɨya wakadei midaaka?
23794  MAT 17:25  Buthɨna kyeꞌ sai wɨdɨna “Yo.” Sara wɨdaka angevɨ wɨlɨna kyaꞌ sɨnnawɨ Jizaazai wɨdɨna “Saaimonɨgɨ dareꞌna gara yawɨꞌmanɨgɨna? Kingɨyara Kwaakevakɨyaraavɨ maremwaaidɨvɨsara nɨgwɨtaakɨzɨya saza aaihwaravaavɨ maaꞌdɨvɨtaraavaka? Kunnya jɨlɨkaimɨraayaraavɨ maaꞌdɨvɨsara dɨngaka? Aꞌmwe pwaraavɨ maaꞌdɨvɨsara dɨngaka?
23797  MAT 18:1  Dazagaaꞌ mɨdɨdɨvɨsara Jizaazaryawɨnna bɨna yeva “Kwaaka davakɨ Jizaazai nemɨre Kingɨyai yarai yɨmaꞌnadelyɨ,” deva wɨdɨna “Sɨgunyavɨya maremwaaidevɨne gɨmɨre mɨdɨdaanyainajɨyai yuna naangei aaihwalaka? Yuyainaavɨ wavɨlaꞌmanɨkei aaihwalaka?
23808  MAT 18:12  Sarɨmɨ dareꞌna gara yawɨꞌmanɨgava? Aꞌmwe pwai sipɨzipɨya waanɨ aadɨretɨyara kɨnɨnnakei mwaalajai sipɨzipɨya pwai kyadaavojɨ bɨrɨbɨryaꞌnei wawadei midaaka! Sai mugunyangɨ sipɨzipɨyara 99 mwaaidapi yagalyaꞌmaꞌna yojɨ sipɨzipɨya gave pwainanya yadaavaja dazaina bɨrɨbɨrya yaꞌnelyɨ.
23817  MAT 18:21  Dazagaaꞌ Pitai gamɨnyawɨnna bɨna yɨna yaka wɨdɨna “Naangeigɨ, nyaꞌmwei kayaaꞌnanya yɨya kanyojɨ gamɨre kayaaꞌnanya marasɨꞌnyaꞌneinyɨ kayaaꞌnanya sa gara gara nyadengaka? Yɨnɨga wiꞌna ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraainanyaꞌna dɨngaka?
23834  MAT 19:3  Nabaai gamɨnyawɨnna Perɨzɨya pwara bɨna yeva “Kayaaꞌna jaꞌnanedazɨwaka?yawɨꞌna yadɨvɨꞌ yaamɨjɨ yɨjɨwaaina yaꞌnera wɨdɨna “Nemɨre kɨwɨnya dɨnɨkeburɨ gazannazanna aꞌmwei gannya aꞌmwevɨ yɨnahu wɨdaasaꞌ tewaanyaꞌ dɨngaka?
23838  MAT 19:7  Wɨdɨna kyaꞌ sahwara wɨdɨna “Nedɨwaanyaꞌna Ne Mozɨzai kɨwɨnyaꞌ dara beꞌna dɨnɨkavaka? ‘Aꞌmwei gamɨre balaangevɨ wɨdaasaꞌnei pɨkarɨyɨkwiavɨ yɨdaꞌna yojɨ aꞌmwevɨ wɨjaavojɨ yunakaanna wɨdaasadelyɨra.’ Beꞌna dɨnɨkevɨnaka!”
23847  MAT 19:16  Yɨthaanyi, aꞌmwe pwai gamɨnyawɨnna biꞌmaꞌna yaka wɨdɨna “Wɨjɨwaakyaigɨ, ‘Yuyagaaꞌ yuyagaaꞌne gaalyabwi maarɨma!’ daꞌmujɨ tewaanya gareꞌna yɨdeinyaka?
23848  MAT 19:17  Wɨdɨna kyaꞌ jaꞌnawɨdɨna “Tewaanyaꞌna nɨmɨnyɨna beꞌna nyɨdaangamanɨgɨna? Tewaanyai yune gave sahwainanyalyɨra. Kɨrɨꞌ gɨmɨ ‘Gaala nebulyaburɨ mwaalyaꞌneinyɨ,’ yawɨꞌdɨzaꞌ kɨwɨnya dɨnɨkengɨ nayaa dɨmɨdɨna!”
23849  MAT 19:18  Sai wɨdɨna “Kɨwɨnya garengaka?Jizaazai wɨdɨna “Dathaꞌdarenna ‘Aꞌmwe maramakɨnnera! Pware aꞌmwevɨ ata malɨmwadɨnnera! Kuka minnera! Aꞌmwe pwaraavɨna kwaasɨ yagaala majalɨkurakɨnnera!
23851  MAT 19:20  Sara wɨdɨna kyaꞌ mɨgɨnya sai wɨdɨna “Kɨwɨnya yuya daza mena mɨdɨdɨnyangɨra. Nɨmɨnyɨ kuna gareꞌ nyɨgainɨvanɨkevaka?
23856  MAT 19:25  Wɨdɨna kyaꞌ mɨdɨdɨvɨsara kadɨka sara wɨꞌnyɨna yeva lɨka yɨwainɨgulaawɨna yɨna yeva wɨdɨna “ ‘Nɨgwɨhɨravɨnakei aawa!’ daakajɨ aaihwarɨ padaihasamaarannelaka?
23858  MAT 19:27  Wɨdɨna kyaꞌ sagaaꞌ Pitai jaꞌnawɨdɨna “Yɨthaa, nemɨ yuyangɨ yagalyaꞌmavona gɨmɨdɨmwona. Sarevɨdaaꞌnyɨ nemɨ tɨvɨkɨryaꞌne benɨ maraadengaka?
23867  MAT 20:6  Nabaai sawɨsaburɨ (5 kɨlokɨ) ayahi kaanna wɨna yaka aꞌmwe pwara daaꞌdapiyaraavɨ tɨnna wanganna yaka wɨdɨna ‘Dava nyɨlaanga davɨ yaasɨwaꞌ gathaꞌdarevɨna daakava?
23874  MAT 20:13  Maanga sara wɨdɨna kyeꞌ wawɨnyavɨ gyakwalaangei kumɨjɨya pwarɨ jaꞌnawɨdɨna ‘Nyaꞌmweigɨ, gɨmɨnyɨna kayaaꞌna magivanɨge. Naarɨmɨ kinaaya pɨrɨꞌna “Tewaanyasɨra,” myawɨrijɨhyɨwola?