Wildebeest analysis examples for:   byr-byr   Word!’    February 24, 2023 at 23:47    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

207  GEN 9:1  Gotɨyai Nowaalyɨ gawaalɨvaanga kwarajɨ kɨnɨdakaavɨ yagaaihɨwɨnya wɨdaꞌ “Sarɨmɨ kwala naanga jɨmaꞌnyideihɨlyɨra. Nabaai sarɨmɨ kwaakevakɨ gazabazaba mwalamarina jideihɨlyɨra. Kwaakevakɨ mwaaidɨvɨsajɨ aalyavɨ mwaaidɨvɨsajɨ yuya dɨmaremwaalyidengɨra. Sarɨmɨ maremwaaidɨvɨsa dɨnyideihɨlyɨra. ‘Yɨkurɨyaawia naana!’ dapɨjɨ karamapɨri gamɨre tawe kabwalaawojɨ tɨka nyɨna jideihɨlyɨra.” Gotɨyai sara wɨdaꞌ.
268  GEN 11:1  Kwaakevakɨ aꞌmwe mwaalesara yagaala avaala pɨrɨꞌna dɨneꞌ. Kumɨ sara kwaaka Sinaana kaanna wɨna yeꞌ. Wɨna yeva dɨneꞌ “Gotɨyai sara nedaꞌ ‘Yuyaba dɨmwalamaryɨla!’ nedaka kɨrɨꞌ nemɨ kwaaka gazabazaba mamwalamaryaanna! Dava nemɨ aꞌmwe naangaina yɨmaꞌnyɨna yaadeine. Nemɨ anga naanga madaatheꞌ nabaai anga saamɨnaangeꞌ sɨlyaꞌbɨsaꞌ madaathera,” dɨneꞌ. Miꞌna dɨneva anga madaapɨjɨ Gotɨyai daka “Nɨmɨ walanganaawɨma!” daka walaabaꞌ. Walaabaka wanganaka “Aꞌmwera kunnya yawɨꞌna yapɨjɨyavɨ sara nyɨpɨdɨka!” daka “Aꞌmwera yagaala geꞌ geꞌ dɨpɨꞌdeꞌnana,” daka taalɨta kagɨnyɨwagaꞌ sagaaꞌ yagaala avaalyaꞌ desara sagaaꞌ yagaala geꞌ geꞌ dɨna yeꞌ. Yagaala geꞌ geꞌ dɨna yeva “Anga naangeba madɨna yɨvanɨgoꞌ warana!” deva mamajeꞌ. Anga mamajara kyeꞌ Gotɨyai wɨdaasɨna kyaꞌ anga gazabazabanna mwalamaryɨna yeꞌ. Anga naangeba yosɨnna yeva sara yagalyaꞌmaꞌnɨka sabanneꞌ dɨnɨkesɨ Baivelɨ. Yagaala geꞌ geꞌ yɨmaꞌnyɨna yakebanne yayaꞌ Baivelɨ sara woꞌnyɨna yaꞌ.
308  GEN 12:9  Pɨgaaꞌ wapaaya kunegaaꞌ mɨjɨkegaaꞌ Evɨramɨ Kwaaka Yɨzɨpɨna wɨna. Yɨzɨpɨna wawaka gannya balaangevɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ tewaanyaꞌgɨnyɨ. Yɨzɨpɨ mwaalyara gwanganapɨjɨ ‘Aꞌmwe saꞌ maraana!’ dapɨjɨ nyɨramakɨpɨꞌdeinyɨra. Gɨmɨ duthathera ‘Aꞌmwe sai nyaꞌmwelyɨra.’ ‘Naramakɨpɨka!’ daꞌgɨzɨ sara duthatheꞌgɨnyɨ. Sara kudaꞌgɨzɨ kave wanganakɨna nyɨpɨꞌdeinyɨ,” wɨdaꞌ.
358  GEN 14:21  Sothomɨ maremwaalakei Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ maꞌmwaanyangɨdaasɨ aꞌmweraavɨjɨ aꞌmwengɨjɨ yanga nyɨjaama! Gɨlyɨvɨsa gɨmɨrengɨra.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdaꞌ “Nemɨ wapaaya pɨnɨ nɨwo. Miꞌna nɨwoꞌna warana! Aꞌmwe daraai dalyarajɨ kumɨrerajɨ pwara nɨmɨnyɨ marɨgaidaaꞌna nyawaaihasaraavɨ gɨlyɨvɨta pɨnɨ dumaarya! Saꞌ Gotɨyai nyɨgaimwadelyɨra. Gɨmɨnyɨ gɨlyɨvɨsa mamaari yɨdeinyɨra. Nɨmɨ sara yaꞌmujɨ gɨmɨ nadɨthɨka ‘Nɨmɨ Evɨramɨmɨ aꞌmwe naangei wɨmwaaihe!’ dɨwa,” wɨdaꞌ.
399  GEN 17:1  Evɨramɨ kwarame 99 wavɨlavakerɨ Gotɨyai wɨdɨna “Gotɨyainyɨ dɨragɨnyainyɨra.” Gotɨyai sara wɨdɨna kyaꞌ “Gotɨyai naangelyɨra,” daka walarutaꞌnyɨna. Walarutaꞌnyɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Nɨnnya kɨwɨnyaꞌ gɨzaavɨdeꞌ gazagaasagaaꞌ nebwi waragothesɨra. Aꞌmwe gera geraavɨ kuvɨnɨmaangeigɨ jɨmaꞌnadeꞌna gɨnnya yayaꞌ Evɨraamɨ woꞌnadeigɨnyɨra. Gɨmɨrera pwara aꞌmwe naangera yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Sarɨmɨre Gotɨyainyɨra. Nɨmɨ sainyɨ Kwaaka Kainanɨ gɨmɨnyɨnajɨ gɨmɨre kaimɨraayaraavɨnajɨ yɨhɨzaavɨdeinyɨ. Gɨmɨjɨ gɨmɨnyɨ kaimɨraayarajɨ wawɨnya gɨthaayadɨvɨsarajɨ saihi kɨlaakejɨkɨ pɨkarya daꞌnyɨna jideihɨlyɨra. Bwaranyai sawɨta atina ata purɨdaaasɨ dawaai kajɨnnojɨ gamɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya davɨna jideihɨlyɨra. Pɨkarya wanganapɨjɨ nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ jawɨridesɨra. Aꞌmwe pwai ‘Nɨmɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya madapɨnera!’ kadozɨ ‘Namwaaladɨka!’ dapɨjɨ Evɨraamɨjɨyaraavɨ yuyagaaꞌ yagalyaꞌmavaderɨ duthaasidelyɨra. Gɨnnya balaangaꞌ Seraaꞌ yaya mudɨka kwoꞌnojɨ gɨmɨnyɨna kaimɨraayai mɨladesɨra. Gamɨ saꞌ kuvɨnaangeꞌ aꞌmwe gera geraavɨ yɨmaꞌnadesɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨka gyaka wɨdaꞌ “Yuyaꞌnaai aꞌmwe neꞌnaalyɨ. Seraaꞌ kaimɨraayai gara mɨladevaka? O, Yɨzɨmelɨmɨna jawɨꞌdelyɨra.” Tɨviꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Yɨzɨmelɨmɨ tewaanya yɨdeꞌna aꞌmwe naangeraavɨre kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨ. Saꞌna kɨrɨꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ Seraaꞌ kaimɨraayai gɨmɨnyɨna kamɨlojɨ ‘Aazakɨ,’ duthatheigɨnyɨ. Nabaai gamɨnyɨna nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ wɨjaavɨdeinyɨ.” Tɨviꞌna wɨdaka Gotɨyai Evɨraamɨmɨ yagalyaꞌmaꞌna yaꞌ.
497  GEN 20:1  Evɨraamɨ Yɨꞌdarya Maamɨredaaꞌnyɨ Kwaaka Geraanei kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna yaka ayagaaꞌ aꞌmweraavɨneꞌna lɨka yaka wɨdaꞌ “Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra.” Sara kudaꞌ Avimɨlekɨ Geraa maremwaaidei Seraavɨ gannya angevɨ wakaꞌ. Sawɨta sagaaꞌ wajaꞌ kyaꞌnaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aꞌmwe pware balaangeꞌ maꞌmwaana. Sayaba dɨvaideigɨnyɨra.” Avimɨlekɨ Seraavɨ kwala mamaaryaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨjɨ nɨmɨre maremwaaidɨnyaraavɨjɨ dɨramakɨjɨwaana? Evɨraamɨ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Gamɨ nyaꞌmwesɨra.’ Nabaai Seraaꞌ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Evɨraamɨ nyaꞌmwelyɨra.’ ” Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Saꞌ yawɨꞌmwa. Gɨmɨnyɨne ‘Avimɨlekɨ kayaaꞌna nyadɨꞌ! Seraavɨ mamaarannera!’ dena navɨka gɨmwaaihe. Evɨraamɨmɨne Seraavɨ ayawɨ dumaarya! Gamɨ sai nɨmɨnyɨne wɨdadelyɨra. Gamɨ ‘Avimɨlekɨ nabaladɨka!’ dozɨ Gotɨyainyɨ yagaala nyɨdathera,” wɨdaꞌ Gotɨyai.
504  GEN 20:8  Mwanyavɨ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Kaajo!” Evɨraamɨ kabaꞌ wɨdaꞌ “Nemɨ gɨmɨnyɨne kayaaꞌna myadaanyainera. Saꞌ baaꞌnebwi yɨvanɨgɨna?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “ ‘Aꞌmwe davanyara Gotɨyareburɨ myadɨvɨsarera,’ dena ‘Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra,’ yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. ‘Nyɨramakɨpɨꞌdeꞌna Seraavɨ maapɨꞌdera,’ dena yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. Gamɨzaꞌ nɨmware taayaꞌ mwaalaka nɨwaavɨre taayaꞌ mamwaalyɨ kyaꞌ nɨmɨ maare.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨna Seraavɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai wawɨnya yadɨvɨsaraavɨjɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨjɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavaka wɨdaꞌ “Dava nɨmɨre kwaakeꞌ warɨkeba gɨmɨre kunyavɨdaaꞌnyɨ ‘Gɨmɨre kwaaka warɨkeba mwaalɨma!’ daꞌgɨzɨ dɨmwaala!” Avimɨlekɨ sara kudaꞌ Evɨraamɨ Avimɨlekɨmɨna Gotɨyarɨ kudaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨjɨ gannya aꞌmwengɨjɨ tewaanna yaꞌ. Miꞌna kyaꞌ ayaꞌna Avimɨlekɨmɨre aꞌmwe kaimɨraayangɨ mɨleꞌ.
523  GEN 21:9  Ehaavɨre kaimalei Yɨzɨmelɨ Aazakɨmɨ maanga dada mala tamɨna yadaaꞌnyɨ Seraaꞌ wanganaka Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Ehaasɨ gamɨre kaimɨraayalyɨ sawaarɨ duthaaso! Gɨmɨ balaꞌgɨzɨ ‘Yɨzɨmelɨ nɨmɨre gɨlyɨvɨsa namaaradɨka!’ daꞌgɨzɨ duthaaso!” Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨmɨ gannya kaimɨraayaryaba kale wiaꞌ. Kale wiadaaꞌnyɨ Gotɨyai wɨdɨna “Ehaasɨ Yɨzɨmelɨjɨ sawaarɨna kale magyannera! Dɨvi sagaaꞌ gɨmɨre kaimɨraaya Yɨzɨmelɨmɨre kwala naanga yɨrɨvadengɨ. Saꞌ Aazakɨ jɨwaalɨvaanga nebulyai naangelyɨra.” Yɨrɨka kavuraꞌ Evɨraamɨ Ehaavɨne wapaajɨ aalyasɨ wɨjaavaka wɨdaꞌ “Dahaaꞌ dɨwila!” Kudaꞌ kɨnaai yagalyaꞌmaꞌna yagɨla kaanna kaanna yamaryagɨla kwaaka kayaaꞌna naanga Bɨyazivana yɨꞌmaꞌna. Yɨꞌmaꞌna kyagi dɨvidaasɨ aalɨtala kuneꞌ waꞌdɨsɨ yɨta maalɨkikɨ yɨkaavɨlyavɨ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ yagalyaꞌmavaka pɨba mwaalɨna yaꞌ. Mwaalakebadaaꞌnyɨ dɨna “ ‘Nɨmɨre kaimalei baladerɨ tɨnna nangamudɨka!’ dena yɨkaavɨlyavɨ mwaaidɨsɨ pɨba mwaaimwa.” Sara dɨna kyaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai Ehaavɨ jaka wɨdɨna “Lɨka minnera! Yɨzɨmelɨ kɨnna dadaasɨ wɨꞌnɨwa. Gamɨ mwaalajare kwala naanga yadengɨ.” Sagaaꞌ Gotɨyai aalɨyɨmɨnyavɨ yɨbwarɨdaakwaꞌ. Kyɨbwarɨdaakwaꞌ Ehaaꞌ aalya yɨrɨna yaka gawaalɨvɨ wirina yaꞌ. Yɨzɨmelɨ aꞌmwei yɨmaꞌnaka Kwaaka Paraanɨ mwaalaꞌ. “Aꞌmwe Yɨzɨpɨ mwaalyaꞌ maarana!” Ehaaꞌ daka maaraka Yɨzɨmelɨmɨna wɨjaavaꞌ.
549  GEN 22:1  Dɨvidaaꞌnyɨ Gotɨyai daka “Evɨraamɨ gara yadelaka?” wɨdaꞌ “Aazakɨmɨna yɨlaaya naanga yadɨnyaigɨnyɨra. Gamɨnyɨ Moraaya kwaakevɨna dɨmakwodeigɨnyɨra. Mugunya savɨ Aazakɨmɨ dɨkevɨ dɨmariraꞌdelyɨra. ‘Gotɨyarɨna wɨjaavɨdeinyɨ,’ dɨthadeigɨnyɨra.” Miꞌna kudaꞌ yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya dogiyavɨ dɨkɨraya yɨlakɨna kyaꞌ Aazakɨjɨ wawɨnya wɨdaayadisaraalyɨ gamɨjɨ wɨna. Kaanya kuna yadaaꞌnyɨ sawɨta pɨryaai kajɨnnaꞌ Moraayana kwaaka yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Yɨꞌmavaawɨna kyeꞌ Evɨraamɨ wawɨnya wɨdaayadisaraarɨ wɨdɨna “Dava jemwaalyɨla! Nɨmɨjɨ kaimɨraayalyɨ sainaai mugunyavɨna yɨlaawaka! Gotɨyarɨna wɨdakadera. Miꞌna wɨdakwoihɨri naarɨmɨ yagalaawakadera.” Sara wɨdɨna yaka Evɨraamɨ kwaariꞌmatasɨ dɨkesɨ yengwɨtavamakuna yaꞌ. Aazakɨ dɨkɨraya makuna yaꞌ. Kaanna yɨlaawɨna yadaakɨri Aazakɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Nɨmwai, jɨlɨkyaawarya Gotɨyarɨne wɨjaavakadei gavanako?” Kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ, Gotɨyai jɨlɨkyaawaryarɨ nehɨzaavadelyɨra.” Sabanna yɨlyɨꞌmavaawɨna kyagi Evɨraamɨ simɨnyeꞌ lɨvalaabaka dɨke yabɨlɨngaka Aazakɨmɨ wɨla marapwɨyɨna yaka dɨka yabɨlɨngakevɨ aꞌbadaaꞌnyɨ yɨlamaarakɨna yaka kwaariꞌmata maarɨna yaka dɨna “Nɨmɨ daakwɨma kwaariꞌmata dasɨ!” Kadaꞌ Gotɨyare ejelɨyai jaka wɨdaꞌ “Jɨwaalɨvɨ maramakɨnnera! ‘Dahaaꞌ Evɨraamɨ nɨmɨrebwi yadelyɨra,’ daka Gotɨyai gɨmɨnyɨna yawɨꞌmwaꞌ.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ tɨnna dara wanganakeꞌ “Jɨlɨkyaawaryarɨ yɨsɨkɨ gɨlaꞌmwannaꞌna yɨwakeꞌ daaka!” Gawaalɨvɨ wɨlyaꞌ yaarɨna yaka gɨlaꞌmwannaꞌdɨꞌnyɨyai maarɨna yaka tamɨna yaka simɨnyevɨ yɨlamarakɨna yaka dɨka yɨraꞌna yaka Gotɨyarɨ wina yaꞌ. Evɨraamɨ yɨleyagaala wɨdaꞌ “Dava Gotɨyai nejaavaderyaba.” Nabaai Gotɨyai Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Nɨnnya yayaꞌna gɨthɨvanɨgeꞌ ‘Nyɨbwaalɨꞌ Aazakɨmɨ Gotɨyarɨna wɨjaavɨma!’ dɨwaanyaꞌna gɨmɨre kaimɨraayara sɨlɨngaamɨnya yuyabɨsara kwala naanga naanga yɨrɨpɨꞌderera. Yɨ kumɨ sara kunnya y’ kamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera. Yɨ kumɨnyɨna nɨmɨ aꞌmwe kwaakevakɨ mwaalyaraavɨne tewaanna yɨderera,” wɨdaꞌ Gotɨyai. Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ walaabɨna kyagi Evɨraamɨmɨre wawɨnya yadisaraalyɨ ayawɨ Bɨyazivana bɨna yeꞌ.
573  GEN 23:1  Seraaꞌ kwarame 127 kwavɨlavaꞌ Evɨronɨ angeba balaꞌ. Kabalaꞌ Evɨraamɨ kɨnna dɨna. Miꞌna kɨnna dɨna yaka Evɨraamɨ Etɨyaraavɨ wɨdaꞌ “Kwaaka daꞌ nɨmɨreꞌ daaka! Mudɨkeinyɨra. Nɨnnya aꞌmweꞌ wakɨdeꞌna kwaaka pɨrɨꞌ nyɨjaayɨla!” Sara kudaꞌ Etɨyara wɨdeꞌ “Aꞌmwe naangeigɨ, nemɨre gɨlaaya wakadaanyaba saba gɨnnya aꞌmweꞌ dakya tewaanyaba!” Sara kudeꞌ Evɨraamɨ “Su!” daka wɨdaꞌ “Simaanga Maakɨpela sabanna nɨgwɨmubya yɨhidera.” Kwaaka savɨ gyakwai Epɨronɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Gazare wɨjaavɨna yɨdeinyɨra.” Miꞌna kudaꞌ “Kwaakaꞌna nɨgwia gɨzaavɨdera. Nɨgwia gara gara gɨzaavɨjɨwano?” Epɨronɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwera ‘Gɨlaaya wakaana!’ dadɨvɨꞌ 90 kinaaya mubadɨvɨsasɨra. Nyaꞌmweigɨ nɨgwia warana! Gɨnnya aꞌmweꞌ dakya!” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Epɨronɨmɨne nɨgwia wɨjavadaaꞌnyɨ aꞌmwe yuyara banganaraꞌ. Kwaaka miꞌna mubaka Maamɨre kwaaka saba simaangevɨ Seraavɨ wakaꞌ.
593  GEN 24:1  Evɨraamɨ aꞌmwe nei mwaalaka gannya wawɨnya wɨdaayade naangerɨ jaka wɨdaka wɨdɨna “Nɨmɨre kaimɨraayarɨne aꞌmweꞌ dumaaridera. Kainanɨ mwaalyaraayawɨnna munnera! Nɨmɨre avaalyaraayawɨnna kaanya wawaꞌgɨzɨ dɨmaraawɨde. Yagaala naangaꞌ Gotɨyaryaba ‘Evɨraamɨgɨ nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨdeinyɨra,’ nyɨdana!” Wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei yagaala Evɨraamɨ wɨdake wɨdaꞌ “Aꞌmweꞌ ‘Sabanna kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,’ kanyɨdozɨ gamɨre kwaakevɨna Aazakɨmɨ makabɨna yɨdeinyɨ da?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Arɨkawɨnyɨra. Nɨnnya kaimɨraayai mamakunnera! Gotɨyai gannya mamaayarɨ yaasɨna kyojɨ gamɨ gɨmɨnyɨne tewaanna yadelyɨra. Aꞌmweꞌ ‘Aalo,’ kadozɨ, ‘Kaanya muwɨnera!’ kagɨthozɨ gɨmɨre wawɨnya miꞌnanyɨra. Waramaryana!” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei wɨdaꞌ “Gɨmɨ dɨwaanyabwi yɨdeinyɨra.”
602  GEN 24:10  Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei kaanya wawaka narɨnna, nɨgwia, gɨlyɨvɨta naanga maaraka kaamelɨya atɨraalyangɨ gɨlyɨvɨsa yɨlamarakaka kaanna makuna. Makuna yaka kwaaka Mezapotemɨyana yɨꞌmavaawɨna yaka angeba Aaranɨ aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Gamɨre kaamelɨyara sɨvɨla tɨkaꞌna aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Mwaalɨna kyaꞌ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei Gotɨyarɨ wɨdɨna “Gotɨyaigɨ, Evɨraamɨmɨne tewaanna yɨjaꞌ gɨmɨre asɨrɨna wɨma! Davanya sɨdɨraaya aalɨkavi’ nɨnnyavɨna kulaabapɨjɨ sɨdɨraaya pɨrɨꞌ kulaabozɨ ‘Aalyaꞌ dɨnyɨrya!’ sara kudaꞌmujɨ aalyaꞌ nyɨryojɨ nabaai nɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ kwiryojɨ yawɨꞌna yɨdera ‘Aazakɨmɨneꞌ daaka aꞌmwe dava!’ dɨdeinyɨra,” wɨdaꞌ.
624  GEN 24:32  Laivanɨ kaamelɨyaraavɨne wapaaya wɨmaarina yaka aalya yɨnyaꞌnesɨ wapaayajɨ maarɨna yaka Evɨraamɨmɨre wɨdaayaderɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavɨna kyaꞌ saꞌ wɨdaayadei wɨdɨna “Sɨnnawɨ sagaaꞌ ‘Nɨmɨ wɨlaabena nɨmɨre wawɨnyaꞌ berɨvaka?’ dena dɨnyuꞌnyi! Nɨmɨre dɨwɨjavɨ kanyuꞌnapɨjɨ nɨmɨ wapaa nɨdera. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadɨnyainyɨ naangeinyɨ Gotɨyai Evɨraamɨmɨne tewaanna kyaꞌ gɨlyɨvɨkɨravɨnakelyɨra. Seraasɨ Evɨraamɨjɨ aꞌmwe neyoi kyɨmaꞌnagi Seraaꞌ kaimalei kamɨlaꞌ kaimalerɨ Aazakɨ yayaꞌ woꞌnaꞌ. Evɨraamɨ kabalojɨ Aazakɨ gɨlyɨvɨta yuya maaradelyɨra. Evɨraamɨ nyɨdaꞌ ‘Kaanna wɨjaꞌ nɨmɨjɨ avaalyaraavɨreba Aazakɨmɨne aꞌmweꞌ dɨvɨramaaꞌ! Gotɨyai gɨhaimwagadeigɨnyɨra. Aꞌmweꞌ kagɨthozɨ “Kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,” wawɨnya gɨmɨreꞌ mɨꞌ,’ sara nyɨdaꞌ Evɨraamɨ. Nɨmɨ aalɨbunyayabanna bena Gotɨyarɨ wɨdɨwa ‘Aazakɨmɨre balaangaꞌ yɨmaꞌnadevɨ nyɨbwarɨdaakwia!’ Kudɨwa Gotɨyai Revekaavɨ nyɨbwarɨdaakwɨwaꞌ. Evɨraamɨmɨre gawaalɨvɨne aꞌmweꞌ Revekaaꞌ dumaarijɨwaai? ‘Nɨmɨ yawɨrɨdeꞌna kɨrɨmɨre sɨmunya yawɨꞌdita nyɨjɨla!’ Nɨmɨ yɨhuꞌnɨma!” wɨdɨna yaꞌ.
775  GEN 28:1  Jaikopɨ sara kyaꞌ Yɨzore sɨnna tɨka naanga kudavaꞌ daꞌ “Jaikopɨmɨ mala tamɨdeinyɨra.” Yawɨta sara kyaꞌ Revekaaꞌ dara wanganakeꞌ “Yɨzoi Jaikopɨmɨ mala tamadei daaka!” Daka “Jaikopɨmɨ pɨbanna wɨdaasɨma!” daꞌ. Miꞌna daka Aazakɨmɨ wɨdaꞌ “ ‘Yɨzoi aꞌmwe Etɨyawaarɨ maarakeꞌneꞌ Jaikopɨ sara nyadɨka!’ dena gɨthɨwano.” Tɨviꞌna kudaꞌ Aazakɨ Jaikopɨmɨ jaka wɨdɨna yaka yagaala tewaanyaꞌ wɨdaka wɨdɨna “Kainanɨ mwaalyavɨ mamaaꞌdɨnnera! Laivanɨ jaakaangere kaimɨraayaꞌ dɨmaaꞌdeigɨnyɨ. Gotɨyai kaimɨraaya naanga gɨzaavadeigɨnyɨ. Gotɨyai Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ ‘Kwaakeꞌ gɨzaavɨdeinyɨ.’ Wɨdaka kwaaka dava gɨmɨnyɨjɨ gɨmɨre kaimɨraayaraavɨjɨ saihɨrɨne yɨhɨzaavadesɨra.” Aazakɨ miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Jaikopɨ kwaaka Aaranɨ sawɨ Laivanɨ mwaalakewɨnna wawaꞌ.
817  GEN 29:21  Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ kwavɨlavaꞌ Jaikopɨ Laivanɨmɨ wɨdaꞌ “Rasalaꞌ nyɨjaama!” Sara kudaꞌ Laivanɨ tɨka munne yɨlɨna yaka saꞌ sawɨsavɨ garaavaanga Lɨyaaꞌ Jaikopɨmɨna wɨjaavaꞌ. Mwanyavɨ Jaikopɨ dara wanganakeꞌ “Aꞌmwe Lɨyaaꞌ damwaalɨꞌ!” Daka Laivanɨmɨna sɨnna tɨka wɨdavaꞌ. Sɨnna tɨka kudavaꞌ Laivanɨ wɨdaꞌ “ ‘Sɨnnawɨ aꞌmwe sɨraangeꞌ wɨjavaana!’ doꞌ sɨmunya nemɨresɨra. Gɨmɨ Lɨyaasɨ sawɨta ata yuyi ata purɨdaasɨ pɨrɨwaai dɨmwaaidera. Mwaalaꞌgɨzɨ sagaaꞌ Rasalaꞌ gɨzaavɨdeꞌna kwarame ata yuyi ata purɨdaasɨ pɨrɨwaala pɨnɨ nɨmɨre wawɨnya nyɨdaayadeigɨnyɨ.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ sara yaꞌ. Nabaai Laivanɨ aꞌmwe Sɨlɨpaavɨ wawɨnya wɨdaayadevɨneꞌ garaavaangevɨneꞌ Lɨyaavɨneꞌ wɨjaavɨna, aꞌmwe Bilaavɨ wɨdaayadevɨneꞌ garaavaanga pɨrɨvɨna wɨjaavaꞌ.
845  GEN 30:14  Pɨgaaꞌ Ruvanɨ yɨsɨla maaraka ganaanga Lɨyaavɨ wɨjaavaꞌ. Kujaavaꞌ Rasalaꞌ wɨdaꞌ “Yɨsɨla pɨrɨꞌ nyɨjaama!” Miꞌna kudaꞌ Lɨyaaꞌ wɨdaꞌ “ ‘Ganɨmaangerɨ maaꞌdɨnyaꞌgɨ yɨsɨlaꞌ maarɨma!’ dathɨwaana?” “Yɨsɨla miꞌna nyɨjaavaꞌgɨzɨ sawɨsavɨ nɨmɨre aꞌmwerɨ dɨmaaꞌdera,” wɨdaꞌ Rasalaꞌ. Nyɨla kwalakaꞌ Jaikopɨ gannya angevɨna kulaabaꞌ Lɨyaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨre angevɨna wɨlaabɨzaꞌna nɨmɨ gɨmɨnyɨ yɨsɨlanna miꞌna gɨmubɨwa. Naarɨmɨ mwaalaka!” Sara kamwaalagi Lɨyaaꞌ kaimɨraayai Yɨzakaai mɨlaꞌ. Dɨvidaasɨ kaimɨraaya pwai Sevulanɨ mɨlaꞌ. Aayagaasaꞌ taaya Daainaꞌ mɨlaꞌ. Lɨyaaꞌ yuya miꞌna kamɨlaꞌ Gotɨyai Rasalavɨna tewaanna kyaꞌ Rasalaꞌ kaimɨraayai Jozepɨyai mɨlaꞌ.
875  GEN 31:1  Jaikopɨ dara wɨꞌnakeꞌ “Laivanɨmɨre gawaalɨvava ‘Nenɨmaangere gɨlyɨvɨta yuya maaꞌdelyɨra,’ dathɨvanɨgava!” Miꞌna daka nabaai dara wanganakeꞌ “Laivanɨ jɨkurya nyɨvanɨkei daaka!” Sara kadaꞌ Gotɨyai Jaikopɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨnnya angewɨnna ayawɨnna dɨwodera. Nɨmɨjɨ wawakadera.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ Rasalavɨjɨ Lɨyaavɨjɨ wɨdɨna “Nɨmɨ kɨrɨnɨmaangerɨne wawɨnya naanga yadɨnyainyɨ. Wawɨnaangeinyɨ yadaari gamɨ kwaasɨ nyɨdadelyɨ. Kwaasɨ kanyɨdaꞌ Gotɨyai kɨrɨnɨmaangere jɨlɨkyaawarya kwalaalyara nyɨjaawaꞌdɨꞌ. Nabaai Gotɨyai nyɨdɨwaꞌ ‘Gɨnnya angewɨnna dɨwona!’ ” Sara wɨdɨna kyaꞌ Rasalasɨ Lɨyaasɨ sawaai wɨdahi “Gotɨyai sara gɨthɨwakeꞌ sara jɨ!”
896  GEN 31:22  Laivanɨ “Jaikopɨ kaanna wɨna kyɨwaꞌdɨꞌ,” wɨꞌnaka Jaikopɨmɨ mɨdɨnna yaꞌ. Kaanna wɨna wɨna, sawɨta ati ata purɨdaasɨ pwaraai kajɨnnaꞌ tusavɨ mɨjaahalaka wɨdaꞌ “Baarɨꞌ yɨwaana? Kwaasɨ baaꞌna yagɨna nyɨraavaangewaarɨ wɨla yɨrakɨnɨkewaarɨ baaꞌna makwasɨwaabɨna? Nabaai nɨmɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ kuka baaꞌna maryawalyaadɨna? Lɨka beꞌna yulyaragɨna wɨwaꞌdɨ? ‘Nɨmɨ Jaikopɨmɨ mala tamɨma!’ dena sawɨsavɨ waja yaꞌnyawaaihe. Gɨmɨre Gotɨyai waja nyɨjawaalɨꞌ ‘Jaikopɨmɨna kave duthana!’ ” Sara kudaꞌ Jaikopɨ wɨdɨna “Gɨmɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ kuka mamaryɨwaꞌde. Lɨka yulyarena dɨwaꞌde ‘Laivanɨ garaavaangewaarɨna nanyɨpalamaaradɨka!’ ” Miꞌna kudaꞌ Laivanɨ Jaikopɨmɨre gɨlyɨvɨsangɨ tɨnna wanganaka saꞌ gamɨre sɨvuyaꞌbɨsaꞌ Rasalaꞌ lɨka yulyakakeꞌ mabɨrɨmaaryaꞌ. Mabɨrɨmaaryakegaaꞌ Jaikopɨ Laivanɨmɨ maanga wɨdaꞌ “Baaꞌneka! Gɨmɨre wawɨnya yadaari gɨmɨre jɨlɨkyaawarya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna kyeꞌ nɨmɨ mamaranyena. Gɨmɨre jɨlɨkyaawarya kunewɨ bɨrena bɨrena nɨmɨre gɨzaave. Saꞌ yuyagaaꞌ nɨmɨnyɨne kwaasɨ yagɨ. Gɨmɨ kwaasɨ kyagɨ nɨmɨre Gotɨyai nyɨgaimwagaka sawɨsavɨ mayagaala gɨzawaalɨꞌ,” wɨdɨna yaꞌ.
930  GEN 32:2  Jaikopɨ kaanna wɨna yakegaaꞌ dara wanganakeꞌ “Nɨmɨjɨ Gotɨyare mamaayara ejelɨyarajɨ mwaaiho.” Sara daka Jaikopɨ sɨhumale yaasadɨvɨsaraavɨ gathaakaanga Yɨzorɨna wɨdaasaꞌ. Yaasadɨvɨsara kaanna waweva Yɨzorɨ wɨdeꞌ “Jaikopɨ gɨmɨnyawɨnna bɨvanɨꞌ. Gamɨre gɨlyɨvɨta naanga warɨka.” Yaasadɨvɨsara Yɨzorɨ wɨꞌneva kaanna bɨna yeva Jaikopɨmɨ wɨdeꞌ “Yɨzolyɨ aꞌmwe kwala naangerajɨ sara bɨvanɨgava.” Miꞌna kudeꞌ Jaikopɨ lɨka yaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Gɨhaimwagɨdeinyɨ nyɨdahɨnyaꞌ ‘Gɨmɨre kaimɨraaya kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌdere.’ Nyɨgaimwadɨnyaigɨnyɨ. Nabaai dahaaꞌ nɨmɨre gɨlyɨvɨta naanga warɨꞌ. ‘Gɨnnya angewɨnna dɨwodera,’ nyɨdahɨnyaꞌ saꞌ nyɨdaakaanga Yɨzorɨna nɨmɨ lɨka yena ‘Yɨzoi naneramakadɨka!’ dena ‘Nyɨgaimwana!’ gɨthɨwa.”
982  GEN 34:1  Lɨyaavɨre taayaꞌ Daainaꞌ “Angeba Sekɨmɨ mwaalyangɨ angirɨꞌmaata yɨma!” daka kaanna wɨna yaꞌ. Anga saba Aꞌmwe Aamo maremwaaida mwaalaꞌ. Aꞌmwe sare gawaalɨꞌ Sekɨmɨ Daainavɨ wanganaka “Sɨdɨraaya tewaanyaꞌ maaꞌmujava,” yawɨꞌna. Sara yawɨꞌna yaka ata lɨmwanna yaꞌ. Ata lɨmwanna yaka Sekɨmɨ ganɨmaangerɨ wɨdaꞌ “Sɨdɨraaya daꞌ nɨmɨre aꞌmwevɨna ganɨmaangerɨ duthana! ‘Gɨmɨre taayaꞌ nɨmɨre mɨgɨnyarɨneꞌ nyɨjaama!’ ” wɨdaꞌ.
1096  GEN 37:12  Kwaaka Sekɨmɨ Jaikopɨmɨre gawaalɨvava jɨlɨkyaawarya yɨꞌdɨvaidaapi Yɨzɨrelɨ Jozepɨyarɨ “Jaꞌmwera tewaanya damwaaihava?” wɨdaka wɨdaasaꞌ. Kudaasaꞌ Jozepɨyai kaanna kaanna Sekɨmɨ sawɨnna baꞌ. Miꞌna baka dara wanganakeꞌ “Weꞌ, nyaꞌmwera pwara mamwaalyɨjɨhava!” Daka wanganamaryɨna. Wanganamaryɨna yadaasɨ aꞌmwe pwai wanganaka wɨdaꞌ “Nɨmɨ jaꞌmweraavɨ wɨꞌnɨwaꞌde ‘Kwaaka Dothanɨ sabanna kaanyaana!’ dɨdaapi.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai kaanna wɨna yaꞌ.
1102  GEN 37:18  Badaaꞌnyɨ Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera wanganeva dɨneꞌ “Waja yadei yɨnɨkerɨ tamakaana! Tamakawaajɨ ‘Kavɨjɨlɨkei tamakɨwakelyɨra,’ wɨdaathera. Tamakawaajɨ ‘Gamɨre waja nebulyaꞌ daaka!’ daatheꞌna,” dɨneꞌ. Kadɨneꞌ Ruvanɨ sɨraangei “Jozepɨyarɨ yɨvalɨma!” daka “Maramaki jide. Kaviꞌnɨnnyavɨ marirakɨna jidelyɨra,” wɨdaꞌ. Tɨviꞌna kudaꞌ Jozepɨyai yɨꞌmavaawɨna kyaꞌ lɨmwanna yeva gannya baazɨꞌmaꞌnya tewaanyaꞌ yɨraipurasɨꞌna yeva kaviꞌnɨnna kunevɨ yɨrakeꞌ.
1259  GEN 42:6  Gyaꞌmwera Yɨzɨpɨna yɨꞌmavaawɨna yeva Jozepɨyaryabanna wɨna yeva “Aꞌmwe naangeigɨ,” deva gɨꞌduꞌna yeꞌ. Gɨꞌduꞌna kyeꞌ Jozepɨyai dara wanganakeꞌ “Ai, sara nyaꞌmwera dava damwaaihaꞌ.” Miꞌna dɨna kyaꞌ “Jozepɨyalyɨra,” majara “Yɨzɨpɨyalyɨra,” dɨneꞌ kumɨzara. Jozepɨyai “Nɨmɨ kwaasɨ yagaala wɨdɨma!” daka maangeꞌbɨꞌ wɨdɨna “Gawɨdaasaihɨlaꞌ!” wɨdɨna yaꞌ. Gyaꞌmwera “ ‘Wapaaya mubaana!’ dona Kwaakabanne yayaꞌ Kainanɨdaasainera,” wɨdɨna yeꞌ.
1261  GEN 42:8  Jozepɨyai gannya wajaꞌne gyaꞌmweraavɨna yawɨraka wɨdaꞌ “ ‘Nemɨ kwaaka kuka maraana!’ deva dava sarɨmɨ bwangamwaava.” “Arɨkawɨnyɨra. Aꞌmwe naangeigɨ, ‘Wapaaya mubya yaana!’ dona bonanyɨra. Kainanɨ mwaalyare gawaalɨvaanga atɨraai sɨvɨla purɨdaasɨ pwaraalyɨyainera. Wɨryaakei ganɨmaangelyɨ mwaaihi. Neyaꞌmwe pwai balaꞌ.” Sara kudeꞌ Jozepɨyai wɨdɨna “Sarɨmɨnyɨna yaamɨjɨ yɨhyɨdeinyɨ. Davanna sarɨmɨre wɨryaakei mabi kyojɨ davadaasɨ mwɨyɨ jideihɨlyɨ. Gave pwai kaanna wɨna yojɨ wɨryaakerɨ wɨjɨmaꞌnaawɨna yadelyɨra. Sarɨmɨ pwaihi kalavuzavɨ dɨmwaalyide. ‘Sarɨmɨre yagaala kwaasɨ nyɨdeꞌ,’ daꞌmujɨ sɨmunyaꞌ sarɨmɨnyɨna ‘Damakaanyara bɨvanɨgava,’ yawɨrɨdeinyɨra.” Miꞌna wɨdaka kalavuzavɨ yuyara wɨmwaaihɨna yaꞌ.
1271  GEN 42:18  Sawɨta pɨryaaina kajɨnnaꞌ Jozepɨyai wɨdɨna “Nɨmɨre dɨwɨjaꞌna jide. Gave pwai kalavuzavɨ mwaalanneꞌneꞌna pwara wapaaya sarɨmɨre kɨnɨdakaavɨne makuna yɨpɨꞌdengɨra. Wɨryaakerɨ kanyɨmakabapɨjɨ sarɨmɨre yagaalyaꞌ yawɨrɨdeinyɨra. Sara kyawɨraꞌmujɨ mabalyɨ jideihɨlyɨra.” Jozepɨyai Yɨzɨpɨ yagaala wɨdadaaꞌnyɨ pwai maridɨna kyaꞌ Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera kunnya yagaala dɨneꞌ “Negwaalaanga Jozepɨyarɨna kayaaꞌna yo. Gamɨ kɨnna dadaasɨ wanganona nemɨ dɨragɨnna mwaaloꞌna dahaaꞌ Gotɨyai nemɨnyɨneꞌ kayaaꞌna neyɨvanɨꞌ.” Aꞌmwe Ruvanɨ gyaꞌmweraavɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨ yɨhɨthe ‘Mɨgɨnyarɨne kayaaꞌnanyabwi mipɨnera!’ Kyɨhɨtheꞌ mwɨꞌnyɨjeꞌ.” Ruvanɨ sara kudaꞌ Jozepɨyai mwasawɨnna kaanna bwalyuna yaka kɨnna dɨna. Kɨnna dɨna yaka Sɨmɨyanɨmɨ maaraka wɨla pwɨyɨna. Wɨla pwɨyɨna yaka wɨdaayaderɨ kave wɨdɨna “Wapaaya kumɨre gɨlya dɨmaramihya! Aꞌmwe gei gere nɨgwia gannya gɨlyavɨ dɨmihya! Nabaai wapaaya tusavɨne dumaari!” Sara wɨdɨna kyaꞌ sara yaꞌ.
1282  GEN 42:29  Kwaaka Kainanɨna bɨna yeva kuvɨnɨmaanga Jaikopɨmɨ sara yesaꞌ sara wɨdɨna. Miꞌna wɨdɨna kyeꞌ Jaikopɨ wɨdaꞌ “Jozepɨyai mamwaalyɨꞌ. Sɨmɨyanɨ mamwaalyɨꞌ. Dahaaꞌ sarɨmɨ ‘Bejaminɨmɨ makuna yaana!’ dapɨjɨ makuna jideꞌ daaka! Savɨ kale nyɨwaka. Bejaminɨ mwaalana!” Sara kudaꞌ Ruvanɨ ganɨmaangerɨ wɨjaaꞌ “Bejaminɨmɨ nyɨjaama! Maremwaalɨdeinyɨ. Aya gɨmɨnyawɨnna mulaabi kyaꞌmujɨ nyɨbwaalɨvaangeraarɨ dɨramakya!” Wiꞌna kudaꞌ Jaikopɨ “Nyɨbwaalɨvaangelyɨ mwikanera!” wɨdaꞌ.
1360  GEN 45:1  Juthai sara kudaꞌ Jozepɨyai kale naanga wiadaaꞌnyɨ wɨdaayadɨvɨsara yuyaraavɨ mwasawɨnna wɨdasaawɨna. Wɨdasaawɨna yaka kɨnna naanga maredakerɨ Yɨzɨpɨ mwaalyara wɨꞌnyɨna. Kadɨka wɨꞌnyɨna kyeꞌ Jozepɨyai gyaꞌmweraavɨ wɨdɨna “Jozepɨyainyɨ. Nɨmaamaangei nayaa kuna damwaalɨꞌ?” Sara wɨdɨna kyaꞌ gyaꞌmwera atɨka maruꞌnaꞌna yeva yagaala majara navɨka yɨna. Navɨka yɨna kyeꞌ wɨdɨna “Mithɨyanɨ mwaalyaraavɨ kanyɨmubeꞌ kumɨzara Yɨzɨpɨna nyɨmakwaweꞌ. Sarɨmɨ sara nyesaihi dahaaꞌ kave dɨmwaalyi! ‘Nemɨ kayaaꞌna naangeina,’ majɨ jideꞌna Gotɨyai ‘Kumɨ nabalapɨdɨka!’ daka sarɨmɨnyɨna waasɨna nyaꞌ. Waasɨna nyaka ‘Kwaaka Yɨzɨpɨ yuyaba dɨmaremwaaideigɨnyɨra,’ nyɨdɨnɨkeinyɨra. Wapaa kunegaaꞌ kwarame pɨrɨwaai kwavɨlavaꞌ kwarame dawaai dawaai daꞌ wavɨlavadengɨ. Nɨmaamaangeryawɨnna yarai dɨwila! Dara duzi! ‘Nɨmwai gɨmɨnyɨ kɨnɨdakaavihɨrɨjɨ gɨmɨre gɨlyɨvɨsajɨ Yɨzɨpɨna dɨmakwona!’ sara duzi! Wapaaya kunegaaꞌ maremwaaina yɨhyɨdeinyɨra. ‘Gamɨ Jozepɨyalyɨra,’ miꞌna yawɨꞌmwaava. Naangeꞌ yɨhɨthɨwana.” Miꞌna wɨdɨna yaka Bejaminɨmɨ galamujɨꞌna yaka kɨnna maredɨna yaka gyaꞌmwe pwaraavɨ galamujɨꞌna, kɨnna maredɨna yaꞌ.
1415  GEN 46:28  Jaikopɨ Jutharɨ wɨdasaawɨna “Jozepɨyaigɨ Kwaaka Gozanɨ wɨraꞌnaka!” Jozepɨyai wɨjɨmaaꞌnyɨna kyaꞌ galamujɨꞌnyɨna yagɨla kɨnna maredɨnagi. Kamaredɨnagi ganɨmaangei wɨdaꞌ “Gwangamweinyɨ dahaaꞌ yɨlaaya yɨna, nayaa balɨdeinyɨra.” Jozepɨyai kumɨzangɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨ kaanna waanyɨna yaꞌmujɨ Peroyarɨ wɨdɨna yɨdeinyɨra. ‘Jɨlɨkyaawaryajɨ kaimɨraavɨzɨmyajɨ nɨmɨre sa bamwaaihava.’ Sarɨmɨ dara duzi! ‘Nemɨ jɨlɨkyaawarya yɨꞌdɨvaidaanyainera.’ Yɨzɨpɨ mwaalyara jɨlɨkyaawaryaraavɨna yɨlaaya myadɨvɨsarera. Yɨꞌdɨvaidɨvɨsaihi mwaaidapi Peroyai ‘Gozanɨ kwaaka tewaanyaba dɨmwaalyɨla!’ yɨhɨthathelyɨra.”
1422  GEN 47:1  Jozepɨyai gyaꞌmweraavɨ miꞌna wɨdaka Peroyaryawɨnna kaanna wɨna yaka wɨdaꞌ “Nɨmaamaangelyɨ nyaꞌmwerajɨ sara Kwaaka Gozanɨ mwaaihaꞌ.” Jozepɨyai Peroyarɨ wɨdakegaaꞌ gyaꞌmwera aꞌmwe daraai daraai dalyara Peroyare angevɨ mwaaleꞌ. Kamwaaleꞌ Peroyai wɨdɨna “Bewawɨnya yadɨvɨtaihɨlaka?” Sara kudaꞌ kumɨ wɨdeꞌ “Nenɨmaangei jɨlɨkyaawarya kyɨꞌdɨvalaꞌ nabaai nemɨ sara yɨꞌdɨvaidaanyainera. Kwaaka Kainanɨ nemɨre jɨlɨkyaawaryaraavɨne wapaaya mwarika. ‘Kwaaka Gozanɨ saba dɨmwaalyɨla!’ kanedaꞌgɨzɨ saba mwalaadennera.” Miꞌna kudeꞌ Peroyai Jozepɨyarɨ wɨdaꞌ “Gɨmaamaangelyɨ jaꞌmwerajɨ saraavɨ dutha! ‘Kwaaka Gozanɨ tewaanyaba dɨmwaalyɨla!’ ‘Wawɨnaangera pwara damwaaihava!’ daꞌgɨzɨ ‘Peroyare jɨlɨkyaawarya jɨꞌdɨvalyɨla!’ duthana!”
1521  GEN 50:14  Jozepɨyalyɨ gyaꞌmwerajɨ aꞌmwe yuyarajɨ Yɨzɨpɨna ayɨna wɨna yeꞌ. Gyaꞌmwera Jozepɨyarɨna lɨka yeva dɨneꞌ “Nemɨ kɨgaasagaaꞌ Jozepɨyarɨ kayaaꞌna yo. Dahaaꞌ nemɨnyɨna kayaaꞌna yadei dɨngaka? Baarɨꞌ yajɨwaꞌ?” dɨnyɨna yeꞌ. Dɨnyɨna yeva Jozepɨyaryawɨnna wɨna yeva wɨdeꞌ “Nemɨ kayaaꞌnanyabwi gɨmɨnyɨna yobwi myawɨri jɨthe. Warana! Nemɨ gɨmɨre dɨzavɨ kadɨka wɨꞌnyɨna gyaatheinera. Nenɨmaangei mwaalakegaaꞌ sara nejɨwaakakeinera.” Miꞌna wɨꞌnaka Jozepɨyai kɨnna daka kavena wɨdaꞌ “Lɨka mipɨnera! ‘Jozepɨyarɨ kayaaꞌna yaana!’ kadɨneꞌ Gotɨyai ‘Nɨmɨ aꞌmwe kwala naanga yɨvainɨdera mɨjɨkegaaꞌ,’ daka ‘Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera yɨvanɨgasaꞌ sara yɨpɨꞌdeꞌnanyɨra,’ daꞌ Gotɨyai. Sarɨmɨnyɨna tewaanya maremwaalɨdeinyɨra,” wɨdaꞌ.
23240  MAT 2:2  “Bwaranyai Juyaraavɨ maremwaalyaꞌnei yɨmaꞌnakei gawɨ mwaalɨka? Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmweꞌ kamaaraꞌ nyɨlyai byɨlyɨrɨꞌdeva gamɨre sɨlɨngaamɨnyarɨꞌ kyɨmaꞌnaabaꞌ tɨnna wanganona dɨnyɨna ‘Gamɨnyɨ lotuyaꞌna yɨlaaya yaana!’ Dɨnyɨna yona bɨwona,” wɨdɨna yeꞌ.
23256  MAT 2:18  “Raama saba kɨnna wɨꞌnɨnɨkesɨ. Kɨnna dɨvanɨgava. Kɨnna bazɨwɨvanɨgava. Rasalaꞌ gawaalɨvavaavɨ kɨnna maredɨvanɨka. Kumɨ mamwaalyɨgasaꞌna gamɨ dara dɨvanɨko ‘Kale naanga nyadaaꞌnyɨ gaimwangeꞌnemɨlɨkaavɨ mwɨꞌnɨwɨnera!’
23258  MAT 2:20  “Dɨkaavaꞌgɨzɨ kaimɨraayalyɨ ganaangesɨ sawaarɨ Kwaaka Yɨzɨrelɨna dɨmakwona! Sareꞌ dareꞌnesɨ. ‘Kaimɨraayarɨ tamakaana!’ desara miꞌna baleꞌ.”
23264  MAT 3:3  Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sarerɨna Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakyai Aazaayai dara dɨnɨꞌ “Wawɨmaayaba pwai maanguraayaꞌ jaka yɨmanɨꞌ. ‘Naangei batherɨne tusaꞌ javadaꞌgalyɨlo! Gamɨre tusangɨ yɨdaꞌna jamakwilo!’ ” Jonɨmɨna sara dɨnɨkesɨ.
23268  MAT 3:7  Perɨzɨyara kwala naangeꞌ Sazuzɨyara kwala naangeꞌ yawɨꞌna “Aalyavɨ bavɨtaazɨya neyana!” yawɨꞌna yeva sara besaraavɨ Jonɨ tɨnna wanganaka maanga wɨdaꞌ “Sarɨmɨ naawɨnaanyaraavɨre kaimɨraayaihɨlyɨ. Gotɨyai sabwine saꞌ kayaaka yɨhyadeihɨlyɨ. ‘Sɨnna tɨkebwi yɨmaꞌnaabatheꞌna lɨkaanya dɨwila!’ aai yɨhɨthɨwaka!
23269  MAT 3:8  Sarevɨdaaꞌnyɨ sarɨmɨ ‘Mudɨkebwi yawɨramaraana!’ dapɨjɨyanna tewaanya jɨla! Sara yapɨjɨ sɨmunya mudɨkebulyɨyaihi yɨsɨla nawɨꞌnyabɨta nayaa sara jideihɨlyɨ.
23270  MAT 3:9  Sarɨmɨre sɨmunyangɨ dara myawɨpɨna! ‘Evɨraamɨmɨ gyakwalaangeina mwaaihoꞌna Gotɨyai taanga sa mujaayɨ neyadeꞌnanyɨ.’ Sareꞌ mɨka! Yɨhɨthɨma! Gotɨyarɨ aꞌmweraavɨna wɨgainajɨ kwajɨ ‘Sɨla da Evɨraamɨmɨdaaꞌnya kaimɨraayara yɨmaꞌnɨpɨka!’ dazɨ kwajɨ sa kyɨmaꞌnadɨka! Sareꞌ yɨnɨga wiꞌna yannelyɨra.
23272  MAT 3:11  Pwara yawɨranganna ‘Sahwara mudɨkebwi jɨvanɨgava!’ yɨhyawɨpɨꞌdeꞌna aalyavɨ bavɨtaazɨya yɨhyɨdeꞌnanyɨ. Sareinyɨ dɨvidaaꞌnyɨ nyɨmɨdɨnɨkei nyavɨlavɨkelyɨ. Dɨragɨnaangelyɨ. Gamɨnyɨna nɨmɨ tewaanyainyɨna mɨꞌ. Wɨdaayadei gamɨre maremwaaidere kwaabɨzɨvɨlyawaai makwode kɨrɨꞌ sara yɨdeꞌna yɨnɨga wiꞌna nawɨꞌnyainyɨ mɨka! Sahwai nawɨꞌnya naangelyɨ. Naangei Kurya Tewaanyarɨ pwaihɨrɨna bavɨtaazɨya yɨhyadelyɨra. Nabaai pwaihɨrɨna dɨkevɨ bavɨtaazɨya yɨhyadelyɨra.
23284  MAT 4:6  wɨdaꞌ “Gotɨyare Gawaalɨvaangeinyɨ daakajɨ, kwaakewɨnna dɨthɨkwosɨka! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Dara dɨnɨꞌ ‘Gɨmɨnyɨna Gotɨyai mamaayaraavɨ kudozɨ Sɨlyavɨ gɨmɨre sɨvɨla mala nyamaaꞌdɨka! Sareꞌna asajɨ nayaa maragɨlɨmwabɨka!’ Sara dɨnɨkeꞌna kwaakewɨnna dɨthɨkwosɨka!”
23285  MAT 4:7  Sara kudaꞌ Jizaazai yawɨraka “Saataanɨ Gotɨyare bukuyaꞌ kayaaꞌna marayɨwaka,” wɨdaꞌ “Yagaala pɨrɨꞌ dara dɨnɨꞌ ‘Naangei gɨmɨre Gotɨyarɨ yaamɨjɨ minna! Yune gɨmɨre yawɨsaꞌ yɨjaigɨ dara myawɨꞌdɨnna! “Gotɨyai yaasɨwaꞌna nyɨgaimwagatheinyɨra.” Sara myawɨꞌdɨnna!’
23288  MAT 4:10  Sara kudaꞌ Jizaazai wɨdaꞌ “Saataanɨ, dɨwo! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Dara dɨnɨꞌ ‘Naangei gɨmɨre Gotɨyarɨ yɨlaaya dɨmarya! Yɨsaraavɨjɨ sɨlaangeraavɨjɨ yɨlaaya minna! Gotɨyai gaverɨ yɨlaaya ja!’ Sara dɨnɨkeꞌna Saataanɨ dɨwo!”
23309  MAT 5:6  Yɨlaaya yadɨvɨꞌ tewaanaanga yɨnɨkera, aꞌmwera wapaayajɨ aalyasɨ mɨjɨka wiadevaaibɨꞌ aꞌmwera ‘Gotɨyai nemɨnyɨna “Yɨdaꞌmaraangeihi nɨmɨreihɨlyɨ,” yawɨrana!’ yawɨꞌmanɨgasara. Munya widevaaibɨꞌ Gotɨyai gamɨrebwi wɨjaavadeꞌnanyɨ.
23322  MAT 5:19  Sarevɨdaaꞌnyɨ Kɨwɨnyavɨre yagaala maalɨka saꞌ aꞌmwe pwai marasɨꞌnajaꞌ aꞌmwe pwara kwaraavɨ wɨjɨwaakadelyɨ ‘Sasara minnera!’ Aꞌmwe sarerɨ Sɨgunyavɨ mwaalɨkei maremwaalade kwai aꞌmwemɨlɨꞌ mwaalademɨlɨkɨ. Aꞌmwei Kɨwɨnyaꞌ mɨdɨnajai aꞌmwe pwara kwaraavɨ wɨjɨwaakajai mɨdɨnyaꞌna, sahwai aꞌmwe naangei mwaaladelyɨ Sɨgunyavɨ mwaalɨkei maremwaaladevɨ.
23326  MAT 5:23  Sarevɨdaaꞌnyɨ pɨgaaꞌ gɨmɨ ‘Gotɨyarɨ wɨjaavɨma nɨmɨre kayaaꞌnanya marasɨꞌnyaꞌneꞌ!’ daꞌgɨzɨ sareꞌ wɨjaayaꞌneba makabaꞌgɨzɨ dara jawɨꞌdeꞌ ‘O, nyaꞌmwerɨna yagaalya kɨnɨnnakeinyɨ dahayɨnɨgena!’
23328  MAT 5:25  Pwai gɨmɨnyɨna ‘Kotɨya marima!’ kadozɨ yarai yavadaꞌgainyɨna jideraaihɨlyɨ. ‘Sahwai yawɨbwaꞌderyaba nanyɨmarakadɨka! Nabaai, yawɨbwaꞌdei nyɨmaarojɨ pɨlɨzɨmaanyaraavɨ nanyɨmarɨmwangadɨka! Pɨlɨzɨmaanyara kalavuzangevɨ nanyɨmwaaihɨpɨdɨka!’ jawɨka!
23331  MAT 5:28  Sahɨrɨꞌna dara gɨthɨvanɨge. Aꞌmwe gazaizai tɨnna banganaꞌna yajaꞌ ‘Aꞌmwevɨ ata lɨmwamwɨjainyɨ!’ yawɨꞌda gannya sɨmunyavɨ mena ata lɨmwamwakelyɨra.
23338  MAT 5:35  Yagaala pɨrɨꞌ nebulya yɨvaimwangeꞌna Kwaakevakɨna mudɨnna! ‘Kwaakevaꞌ dɨragɨnyaꞌ warɨkeꞌna nɨmɨre yagaala nebulyaꞌ gɨthɨvanɨge!’ Kwaaka davaꞌ Gotɨyare sɨvɨlyaꞌ paihɨremwaaidevanneꞌna sara mudɨnna! Nabaai Anga Jeruzaalemɨna yaasɨwaꞌna mudɨnna yagaala pɨrɨvɨ nebulya yɨvaimwagyaꞌneꞌ! Jeruzaalemɨ saba yuyangɨ Maremwaaidere angebanneꞌna sara mudɨnna!
23339  MAT 5:36  Yagaala pɨrɨꞌ dɨragɨnya yɨvaimwagyaꞌneꞌna mudɨnna gɨmɨre mɨnyagɨnyavɨna! ‘Nɨmɨre mɨjasajɨꞌ yaaka wannana!’ daꞌgɨzɨ yaaka yɨmaꞌnadezɨꞌ daa! ‘Nɨmɨre mɨjasajɨꞌ jɨhɨnya wannana!’ daꞌgɨzɨ jɨhɨnya yɨmaꞌnadezɨꞌna daa! Aawa! Wawɨnya Gotɨyaresɨ.
23344  MAT 5:41  Aꞌmwe naangei dɨragɨnna dazai ‘Nɨmɨre gɨlyɨvɨsa esaba dɨmakɨlaawa!’ Dazare gɨlyɨvɨta saamɨnyabanna dɨmakɨlaawadeigɨnyɨ. Sara Gotɨyareigɨ yɨnneigɨnyɨ.
23345  MAT 5:42  Pwai kagithaanganojɨ ‘Saꞌ dɨnyɨmaryaama!’ ‘Nɨgwia dɨnyɨmaryaama!’ sarɨna yanga wɨjaavɨna jɨthelyɨ. Nabaai aꞌmwei kagɨthozɨ ‘Yaamata nyɨjaama!’ sahwarɨna buleꞌna mujaavɨnna! Yarai duzaama!
23347  MAT 5:44  Sara dɨnɨka kɨrɨꞌ nɨmɨ gɨthɨvanɨge. Gɨmɨre yɨkamaangerɨna kale gyana! Kayaaꞌna gyadɨvɨsaraavɨna wɨgaimwangeꞌna Gotɨyarɨ dara duthana! ‘Sahwaraavɨ tewaanya dɨmwaaihya! Tewaanna dɨwia!’
23348  MAT 5:45  Sara yɨjaigɨ ‘Nɨmaamaanga Sɨgunyavɨ mwaalɨkere kaimɨraayainyɨ yɨmaꞌnɨma!’ dadɨ yɨnneigɨnyɨra. Gotɨyai nyɨlyarɨ sara wɨdadaaꞌnyɨ nyɨlyai aꞌmwe kayaaꞌnanyaraavɨre wawɨnyangɨjɨ tewaanya kwaraavɨre wawɨnyangɨjɨ sara wɨdɨvanɨkabaaibɨsasɨ. Gotɨyai burɨkeꞌ sara wɨdadaaꞌnyɨ aꞌmwe yɨdaꞌmaraanga yadɨvɨsaraavɨrengɨnajɨ yɨdaꞌmaraanga myadɨvɨsaraavɨrengɨnajɨ burɨkeꞌ sara pɨvanɨkabaaibɨsasɨ.
23353  MAT 6:2  Sarevɨdaaꞌnyɨ ‘Aꞌmwe gɨlyɨvɨta maayaraavɨna nɨgwia wɨmaryaawɨma!’ daꞌgɨzɨyagaaꞌ nabaai dara dɨzaigɨ ‘Aꞌmwera nyangabɨka!’ aꞌmweraavɨ sɨnnawɨ namarayaasɨdɨꞌ gware makupɨjavaaina! Minna! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmwe kwaasɨyara yadɨvɨtabaaibɨꞌ lotuangengɨjɨ adukulalyangɨjɨ saba jaka wɨdɨna ‘Yanga nayaa wɨjaavɨma nɨgwɨmaayaraavɨne!’ Sahwara yawɨꞌna ‘Aꞌmwera nɨmɨnyɨna “Aꞌmwe tewaanyalyɨ. Yangelyɨ,” dɨnɨpɨka!’ yawɨꞌna yadɨvɨꞌ sara yadɨvɨkɨ. Nebulyaꞌna gɨthɨvanɨge. Sasareraavɨ wɨmaryɨpɨja saꞌ kumɨre wɨrɨvɨkɨsasɨ. Sasareraavɨ aꞌmwera yɨlaaya wɨmaryɨpɨjaꞌna yanga tɨviꞌna maapɨjaraavɨna Sɨgunyavɨ mwaalɨkei yanga tewaanya wɨrɨvɨkɨrannera mɨꞌ.
23354  MAT 6:3  Sasara minna! Aawa. ‘Gɨlyɨvɨta maayaraavɨna wɨmaaryɨdeinyɨ,’ daꞌgɨzɨ yulyaꞌna jɨtheigɨnyɨ. ‘Nyaꞌmwerajɨ angebajɨyarajɨ tɨnna nanyangabɨthɨka!’ daꞌgɨzɨ yulyaꞌna dumaaryɨdevulyɨ.
23356  MAT 6:5  ‘Gotɨyarɨ wɨdɨma!’ daꞌgɨzɨyagaaꞌ aꞌmwe kwaasɨyara wɨdadɨvɨtabaaibɨꞌ nudɨthɨka! Sahwara lotuangengɨ wɨladaaꞌdɨvɨꞌ aꞌmwera tɨnna wanganyaꞌnera Gotɨyarɨ wɨdadɨvɨtare. Sarebwina tewaanya wɨvuꞌnadere. Nabaai tuꞌnyalabɨnyaba daaꞌdɨvɨꞌ ‘Aꞌmweyura tɨnna nyangabɨka!’ dadɨvɨꞌ Gotɨyarɨ wɨdadɨvɨsare. Sasareigɨ myɨmaꞌnɨnna! Nebulyaꞌna gɨthɨvanɨge. Aꞌmwera yɨlaaya wɨmaryɨpɨjaꞌna yanga tɨviꞌna maapɨjaraavɨna yanga tewaanya wɨrɨvɨkɨradera mɨꞌ.
23357  MAT 6:6  Sareꞌna aawa. Gɨmɨ ‘Gotɨyarɨ wɨdɨma!’ daꞌgɨzɨyagaaꞌ gaveigɨ angevɨ kusawɨ wɨlaꞌgɨzɨ kaanya tihɨraꞌgɨzɨ Gɨmaamaanga lɨka yulyaꞌdeva mwaalɨkerɨ gaverɨ duthana! Gɨmaamaangei lɨka yulyaꞌdɨnyangɨna tɨnna wangada gɨrɨvɨkɨradelyɨ.
23358  MAT 6:7  ‘Gotɨyarɨ wɨdɨma!’ daꞌgɨzɨyagaaꞌ yagaala kwalaalya yaasɨwaꞌna madɨnna! Aꞌmwe Anga Pimagɨnyara Gotɨyarɨ malɨmwagyadɨvɨsara yadɨvɨtabaaibɨꞌ minna! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sahwara yawɨꞌna ‘Yagaala kwalaalya wɨdɨvainaajaꞌ yuya maraadengɨ. Yuya yɨmaꞌnadengɨ.’ Yawɨꞌna yadɨvɨꞌ sara dadɨvɨsare.
23367  MAT 6:16  Gotɨyarɨ nayaa yawɨryaꞌneigɨ wapaayanna tɨka manyɨjaꞌ jɨkurya minna! Kwaasɨyara kunnya sɨnnyɨka gwarakuꞌna yadɨvɨꞌ ‘Pwara nyawɨrangabɨka! “Sai sɨnnyɨꞌ mɨjɨkɨlaaꞌna yɨwaka! Sareꞌ Gotɨyarɨna manyadei tewaanyalyɨ,” yawɨpɨka!’ yawɨꞌdɨvɨꞌ yadɨvɨtabaaibɨꞌ minna! Nebulyaꞌna gɨthɨvanɨge. Sasareraavɨ aꞌmwera yɨlaaya wɨmaryɨpɨjaꞌna yanga tɨviꞌna maꞌmwaasaraavɨna yanga tewaanya wɨrɨvɨkɨrannera mɨꞌ.
23369  MAT 6:18  Sara yaꞌgɨzɨ ‘Aꞌmwera “Sai wapaaya manyɨvanɨkelyɨ,” nyawɨrangabɨthɨka!’ daꞌgɨzɨ gɨnnya sɨnnyɨꞌ sara mi. Aawa. Gɨmaamaanga lɨka yulyaꞌdeva mwaalɨkei gavei gɨmɨre lɨka yulyaryaꞌnebwi tɨnna wangada gɨrɨvɨkɨradelyɨ.
23389  MAT 7:4  Yɨthaa, gɨmɨre tɨnnyarɨ yɨsavaꞌ gwarɨka kɨrɨꞌ wɨdɨna ‘Yɨtɨrɨdɨrɨnya gɨmarasɨꞌnaabɨma!’ wɨdɨna yaꞌgɨzɨ gathaꞌdara jɨtheigɨnaka! (Gamɨre yɨwetawakya maalɨkemɨlɨꞌ yɨtɨrɨdɨrɨnyamɨlɨꞌbɨsamɨlɨꞌ warɨka kɨrɨꞌ gɨmɨre yɨwetawakyaꞌ naangeꞌnanyɨ.)
23391  MAT 7:6  ‘Tɨka nanyɨdavadɨka!’ dadɨ jɨlɨkeraavɨna gɨrɨꞌmaaya mujaavɨnnebaaibɨꞌ Gotɨyare yagaala tewaanyaꞌ aꞌmwera ‘Yagaala saꞌ muꞌnaanna!’ yawɨꞌdɨvɨsaraavɨna mujaavɨnna! ‘Yaawaryara sɨvɨla nalɨvadɨvainadaapɨka!’ dadɨ kwaakevɨ gɨnnya kwaalɨka nawɨꞌnyaꞌ mamarasɨꞌnɨnnebaaibɨꞌ Gotɨyare yagaala tewaanyaꞌ aꞌmwera yaawaryarabɨsara ‘Saꞌ yaasɨwaꞌnanyasɨ,’ dɨragɨnna yawɨꞌdɨvɨsaraavɨ mujɨwaakɨnna!
23394  MAT 7:9  Sarɨmɨjɨyarɨ gawaalɨvaangei ‘Nɨmwai, gɨrɨkulyaꞌ dɨnyɨmaryaama!’ yɨdaanganajaꞌna ganɨmaangei sɨlyai wɨmaryaabathei dɨngaka!
23395  MAT 7:10  ‘Nɨmwai jawɨnyaꞌ dɨnyɨmaryaama!’ yɨdaanganajaꞌna naawɨnaanyai wɨmaryaabathei dɨngaka! Sarei baawalaka!
23397  MAT 7:12  Sarevɨdaaꞌnyɨ ‘Aꞌmwera nɨmɨnyɨna sara yɨpɨka!’ dɨzanna aꞌmweraavɨna dazahɨbwina sara ja! Dazaꞌ Kɨwɨnya dɨnɨkevɨjɨ yagaala pɨropetɨyara Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakadɨvɨsaraavɨrevɨjɨ aaya kaavɨlyasɨ.
23405  MAT 7:20  Sarevɨdaaꞌnyɨ Gotɨyarɨna kwaasɨ yagaala wɨjaꞌneraavɨre saburɨna jawɨrangadeigɨnyɨ. Kayaaꞌnanyanna yaꞌneraavɨna jawɨka! ‘Gotɨyare yagaala manejɨvanɨgasare!’
23406  MAT 7:21  Gazaizai nɨmɨnyɨ ‘Naangeigɨ! Naangeigɨ!’ nyɨdadei Sɨgunyavɨya maremwaaideva wɨlamwaaladei mɨꞌ. Aawa. Aꞌmwei Nɨmaamaanga Sɨgunyavɨ mwaalɨkere sɨmunyabwi mɨdɨnajai yune sahwaina wɨlamwaaladelyɨ.
23407  MAT 7:22  Sagaaꞌ Yɨrɨka Naanga sarɨkɨ aꞌmwe kwalaalyara dara nyɨdɨpɨꞌde ‘Naangeigɨ! Naangeigɨ! Gɨmɨnne yayaꞌ maarona Gotɨyare yagaala wɨdahoina midaaka! Gɨmɨnne yayaꞌ yɨmaka widɨvɨsaraavɨ dɨragɨnna wɨdona yɨmaka sa wɨdaasɨna yoina midaaka! Gɨmɨnne yayaꞌ dɨragɨnna wɨdona atɨka maruꞌnaryaꞌne sanna yoina midaaka!’
23408  MAT 7:23  Sara kanyɨdapɨjɨ sahwaraavɨ dara jalɨkurakɨdeinyɨ ‘Yuyagaaꞌ myɨhwanganyadɨnyaihɨlyɨ. Maaveihɨlyɨ. Kayaaꞌna yadɨvɨsaihi kaanna dɨwila!’
23416  MAT 8:2  Mɨdɨnna yɨna yadaapi, yɨthaanyi, samatanakei gamɨnyawɨ aya kɨbanna bɨna yaka lotuyaꞌna kwaakewɨ walarutaꞌnyɨna yaka lotuyaꞌna kwadaai gɨlɨna yakegaaꞌ wɨdɨna “Naangeigɨ, nɨmɨnyɨna ‘Tewaanya yavadaꞌgaina wima!’ dɨzaꞌna gɨmɨ wikɨra.”
23418  MAT 8:4  Tewaanyai yɨmaꞌnakerɨ Jizaazai wɨdɨna “Dɨnyuꞌnana! Sareigɨ aꞌmwe aane pwai kwarɨ nujɨwaakɨdɨka! Aawa. Gotɨyare Angevɨna yarai wawaꞌgɨzɨ Gotɨyarɨna mubɨthɨka yɨraꞌderɨ gɨnnya kɨlaaka tewaanyajɨꞌ duzɨwainaawɨdeigɨnyɨ. Tɨnna miꞌna kagyɨwarojɨ Gotɨyarɨna wɨjaayaꞌneꞌ Ne Mozɨzare Kɨwɨnyaꞌ dɨnɨkeꞌ sara jɨtheigɨnyɨ. Sara kyaꞌgɨzɨ pwara jalɨkurakɨna ‘Sarei tewaanya yɨmaꞌnɨwaꞌ. Gamɨre samate mena yɨwɨwaka!’ Pwara sara yawɨtaꞌna sara jɨtheigɨnyɨ.”
23423  MAT 8:9  Gɨthɨweꞌ dareꞌnesɨ. Nɨmɨnyɨ naangera nyɨmaremwaaihasaraavɨ dɨragɨnnakeraavɨ mɨdɨnna yadɨnyainyɨ. Nabaai aawɨlasara pwaraavɨ maremwaaiheinyɨ. Sareinyɨ pwarɨ wɨdɨwɨjaꞌ ‘Gɨmɨ dɨwona!’ sai kaanna wɨna yadelyɨ. Nabaai pwarɨ wɨdɨna ‘Gɨmɨ kaaja!’ sai bɨna yadelyɨ. Nɨnnya yaasɨwaꞌwawɨnyarɨ wɨdɨna ‘Wawɨnya dazaꞌ jɨtheꞌnanyɨ,’ sai wawɨnyaꞌ sara yɨna yadelyɨ. Sareinyɨ gɨthɨwa ‘Sabaaibɨꞌ yune yagaalyaꞌna kadaꞌgɨzɨ nɨmɨre wɨdaayadei tewaanya yɨmaꞌnadelyɨ.’ ”
23448  MAT 8:34  Bazɨwɨna kyeꞌ anga naanga sabanyara Jizaazarɨna bavɨramaaꞌna. Sahwarɨna bavɨramaaꞌna yeva yagaala dɨragɨnna yɨdaanganna “ ‘Kwaaka nemɨre dava yagalyaꞌmavojɨ kwaaka pɨwɨnna kaanna yɨna yana!’ kadɨwo sara ja!”
23453  MAT 9:5  Sareꞌ dareꞌnesɨ. Yagaala naangewaai aꞌmwe darɨ wɨdɨma! Pɨrɨꞌ wɨdɨwɨjaꞌ ‘Gɨmɨre kayaaꞌnanya gɨmarasɨꞌnɨvanɨge,’ pɨrɨꞌ wɨdɨwɨjaꞌ ‘Dɨkaavaꞌgɨzɨ kaanya jamarya!’ Yagaala sawaai naangewaai midaaka!
23454  MAT 9:6  Sarɨmɨ yawɨramaata jideꞌna yɨhɨzɨwaainɨma! ‘ “Aꞌmweraavɨne Kaimɨraayai dɨragɨnyaꞌ kɨnɨnnakelyɨ. Kwaaka davakɨ wagɨlyaꞌ marasɨꞌnyaꞌne dɨragɨnyaꞌ kɨnɨnnakelyɨ,” jawɨryɨla!’ dena yɨhɨzɨwaainɨma!” Wɨdaka yagɨnya yuya bainɨka sarɨ wɨdɨna “ Dɨkaavaꞌgɨzɨ gɨnnya yɨꞌbɨnyaꞌ maarɨna, gɨnnya angevɨna kaanna makuna jɨ!”
23486  MAT 9:38  Sarevɨdaaꞌnyɨ tɨka munne Maremwaaiderɨ duzɨla! ‘Gɨnnya yadɨvɨsaraavɨ gɨmɨre tɨka munne mariꞌbwarakyaꞌneraavɨ duthaasa!’ dapɨjɨ sara duzɨla.”
23545  MAT 11:17  (Jonɨmɨneꞌna) ‘Avaannyaꞌna mudɨkangengɨne gware makuꞌmanɨgo Kɨrɨꞌ “Kwarame aala!” dɨvanɨgave!’ (Nɨmɨnyɨneꞌna wɨdangamanɨgaꞌ) ‘Nemɨ baryangɨne kɨdaata dɨvanɨgo Kɨrɨꞌ “Kaladaata aala!” dɨvanɨgave!’
23553  MAT 11:25  Dazagaaꞌ Jizaazai dara dɨna “Nɨmwai! Sɨgunyavɨnajɨ Kwaaka davakɨnajɨ Naangeigɨnyɨra. Su! Su! Yuya dazanna ‘Aꞌmwe sɨmunya nayaa yawɨꞌdaanyaina sɨduꞌnakeinera. Gotɨyarɨ myawɨraanna!’ yawɨꞌdɨvɨta saraavɨna lɨka yulyakɨvanɨgɨ. Sara yagɨna ‘Nemɨ yune kaimɨraaya maalɨkeina. Sɨduꞌmaayaina,’ yawɨꞌdɨvɨsaraavɨna wibwarɨdaakuvanɨgɨnyaꞌna ‘Su! Su!’ gɨthɨvanɨge.
23555  MAT 11:27  Nɨmaamaangei yuyajɨ yuyaburajɨ nyɨmarɨmwangakeinyɨ saza maremwaaidɨnyainyɨ. Gawaalɨkɨ nayaa yuna yawɨrangadei aane pwai kwai mɨꞌ. Aawa. Nɨmwai gave sahwaina Gawaalɨkɨ nayaa yawɨrangadelyɨ. Nabaai Nɨmwarɨ gazaizai nayaa yawɨrangadei pwai mɨꞌ. Aawa. Gawaalɨꞌ gave sahwaina Nɨmwarɨ nayaa yawɨrangadelyɨ. Yɨ Gawaalɨꞌ pwai kwarɨna dara yawɨꞌna ‘Aꞌmwe sahwarɨna Nɨmwarɨ yawɨranganyaꞌna wibwarɨdaakuma!’ Yɨ sara yawɨrajaꞌ sahwara Nɨmwarɨ yawɨrangabɨꞌderera.
23585  MAT 12:27  Nabaai nyɨdɨwaasaꞌna Saataanɨmɨre dɨragɨnyavɨ yɨmakeraavɨ wɨdaasɨwɨjɨ kwajɨ sarɨmɨre mɨdɨdɨvɨsara yɨmakeraavɨ wɨdaasadɨvɨsara dɨragɨnyavɨ aaihwarevɨ wɨdaasɨvanɨgaꞌ! Sareꞌna mɨꞌ. Sarevɨ sarɨmɨrera sarɨmɨnyɨ yawɨbwaꞌna ‘Aꞌmwera Saataanɨmɨre dɨragɨnyavɨ yɨmakeraavɨ mudaasɨvanɨgava! Sabwi aawaawa!’ Sara yawɨbwapɨꞌderera sarɨmɨrera.
23605  MAT 12:47  Bathaaꞌna yɨna yadapɨjɨ pwai tɨnna wanganna yaka Jizaazarɨ wɨdɨna “Yɨthaanyi, gwaangesɨ jaꞌmwerajɨ ‘Yagaala yeꞌmwannadaana!’ deva mwasaba bathaakava!”
23623  MAT 13:15  Aꞌmwe dazaraavɨre sɨmunya mena jɨnnɨnɨkeꞌnanyɨ. Kadɨka maaꞌna widera kadɨka wɨꞌnɨwaasaꞌnanyɨ. Kumɨre tɨnnyai tɨbarya dɨragɨnna yɨwaasaꞌnanyɨ. “Tɨnna nayaa nanganaadɨka!” deva “Kadɨka nayaa nuꞌnaadɨka!” deva “Sɨmunya nayaa nyawɨraadɨka!” deva Sahwara sara myɨpɨjɨ kwajɨ Nɨmɨnyɨna gɨnyɨwannɨpɨjɨ kwajɨ Tewaanya yavadaꞌgalamwaaihɨna kyɨwɨdɨka!’ Aazaayai sara dɨnɨkesɨ.
23634  MAT 13:26  Kaanna wɨna kyaꞌ dɨvi witɨya yɨrɨꞌna yaka sɨla yɨꞌnyɨna kyaꞌ dara wanganesaꞌ ‘O! kurɨya kayaaꞌnanyajɨ waayɨke daaka!’
23652  MAT 13:44  Sɨgunyavɨya maremwaaideꞌ, nɨgwɨbukuta pɨrɨꞌ wawɨnya pɨrɨvɨ lɨka yulyakɨnɨkabaaibɨsasɨ. Aꞌmwe pwai wawɨnya savɨ lɨkɨna yaka ‘Nɨgwɨbukusaꞌ daaka!’ daka ayɨna lɨka yulyakɨna. Sai yɨlaaya naanga yɨna, gamɨre gɨlyɨvɨsangɨna kale mwi yakei yuya marayaasɨna yaka nɨgwia naanga maaraka nɨgwɨbukusaꞌ maaryaꞌnei wawɨnya sajɨꞌ yasaawɨna.
23681  MAT 14:15  Sara yada sawɨtɨrɨnyaburɨ gamɨre mɨdɨdɨvɨsara gamɨnyawɨnna bɨna yeva wɨdɨna “Dazɨmagɨ aꞌmwera maayɨmagɨnyɨ. Nabaai yɨrɨkerɨꞌ mena buwaꞌ. Sarevɨdaaꞌnyɨ aꞌmweraavɨ dɨmarayaasa! ‘Angebanya yunewɨnna yamaryapɨjɨ wapaaya mubɨpɨka!’ daꞌgɨzɨ dɨmarayaasa!”
23694  MAT 14:28  Pitai gamɨre yagaalyaꞌ kadɨka wɨꞌnaka jaꞌnawɨdɨna “Naangeigɨ yune saigɨ mwaaidɨzaigɨ ‘Aalyavɨ aꞌba nɨmɨnyawɨnna dulaama!’ dɨragɨnna dɨnyɨdana!”
23704  MAT 15:2  “Gɨmɨre mɨdɨdɨvɨsara Ne sɨnnawɨnyara nejaavɨnɨka sabwi marasɨta yadɨvɨsaꞌ gathaꞌdarevɨnaka? Sareꞌ dareꞌnesɨ. ‘Tɨka wapaaya naana!’ dadɨvɨꞌ Ne sɨnnawɨnyara dɨnɨkabaaibɨꞌ kunnya asa aalya yɨdɨvɨtara mɨka! Gɨrɨkitaꞌnanyara tɨka nadɨvɨsare. Beꞌneka?”
23706  MAT 15:4  Sareꞌ dareꞌnesɨ. Gotɨyai dɨnɨꞌ ‘Gɨmaamaangelyɨ gwaangesɨ sawaare yaya makidɨ duhaimwana!’ Yɨ nabaai dɨnɨꞌ ‘Aꞌmwei ganɨmaanga pwarɨ ganaanga kɨrɨvɨ bɨraiyagaala wɨdade sai yɨnahu balana!’
23708  MAT 15:6  Aꞌmwei sara wɨdazai sarɨmɨ dɨna ‘Sahwai ganɨmaanga pwarɨna ganaanga kɨrɨvɨna mugaimwagannera!’ Sara dɨna yadɨvɨta sasare dazaburɨ sarɨmɨ Gotɨyare yagaalyaꞌ walamarakadɨvɨsaihɨlyɨ. Sara yadɨvɨꞌ yune sarɨnnya sabwineꞌna munyabanna makidɨvɨsaihɨlyɨ.
23745  MAT 16:4  Dahaasaihi kayaaꞌnanyaihɨlyɨ. Aꞌmwei mwaaidɨꞌnyɨ aꞌmweꞌ pwaraavɨ tidavamaryadevaaibɨꞌ Gotɨyarɨ yagalyaꞌmaꞌna yeva gevwi yadɨvɨsaihɨlyɨ. Sareihi nyɨdɨwaaꞌ ‘Dɨragɨnyaꞌ wɨjɨwaainyaꞌ wanganaana!’ Kɨrɨꞌ wɨjɨwaainyaꞌ mihibwarɨdaakwɨwɨna! Aawa. Dɨvi pɨropetɨya Jonaamɨ yaakeꞌ wɨjɨwaainya saꞌ danganyideihɨlyɨ.” Sara wɨdɨna yaka yagalyaꞌmaꞌna yaka kaanna wɨna. (Matɨyui 12:39,40)
23753  MAT 16:12  Sagaaꞌ sahwara sɨmunya nayaa yawɨramaaꞌna “ ‘Gɨrɨkula pamidakyavɨne yɨzɨyaꞌna yɨpɨꞌdeꞌna,’ dɨnɨka mɨꞌ. Aawa. ‘Perɨzɨyarajɨ Sazuzɨyarajɨ saraavɨre wɨjɨwaakyanna nadapamaapɨdɨka!’ daka dɨnɨkesɨ.”
23765  MAT 16:24  Wɨdɨna yaka sagaaꞌ Jizaazai gamɨre mɨdɨdɨvɨsaraavɨ wɨdɨna “Gazaizai nɨmɨnyɨna ‘Mɨdɨnɨma!’ dazai gamɨrebulyɨ gamɨre yayasɨ kwaakewɨ walamarakojɨ aꞌmwera kayaaꞌna nyapɨjɨ yɨta yovihɨrarannɨkevɨri nyɨramakɨpɨꞌdevaaibɨꞌ sahwai kayaaꞌnanya maaryaꞌnei ‘Jizaazarɨna wikɨra!’ dozɨ nyɨmɨdɨnaabana!
23766  MAT 16:25  Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmwe pwai ‘Jizaazarɨna nanyɨramakɨpɨdɨka!’ dazai nyɨmarasɨꞌnajai padaihasamaaꞌnade kɨrɨꞌ gamɨre gaalyabwi yɨwɨna yadevulyɨ. Kɨrɨꞌ aꞌmwe pwai nɨmɨnyɨna yawɨrojɨyai balyaꞌnei dɨragɨnna nyɨlɨmwagazai gamɨre gaalyabwi bɨramaaradevulyɨ.
23789  MAT 17:20  Wɨdɨna kyeꞌ sai wɨdɨna “Gotɨyarɨ yɨnɨga wiꞌna malɨmwagyɨvanɨgasaꞌnanyɨ. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Nebulyaꞌna yɨhɨthɨvanɨge. Maazɨtetɨya savɨre yɨsɨlyaꞌ maalɨtaayasɨ. Maalɨkeꞌ gɨrinɨkabaaibɨꞌ dɨragɨnna lɨmwanga maalɨtaaya dazaꞌ kɨnɨnnakeihi mwaaibɨzaihi mugunya dazaꞌ kudapɨjɨ ‘Keibanna dɨwona!’ yɨ nabaai saꞌ kaanna wɨna yadesɨ. Nabaai aane pɨrɨꞌ kɨrɨꞌ mi jideꞌ mɨꞌ. Yuyanna jideihɨlyɨ.
23796  MAT 17:27  Kɨrɨꞌ ‘Taakɨzɨya mwaki kyakwoihɨjɨ naarɨmɨnyɨna jɨkurya nyawɨpɨdɨka!’ dena gɨthɨma! Sareꞌna wawoꞌgɨzɨ aalɨbunyavɨ jawɨwɨkɨyaꞌ dasɨꞌnaawa! Sara wasɨꞌnaꞌgɨzɨ jawɨnya aaya mudɨꞌna wɨravabwaꞌdɨzai maarɨna yaꞌgɨzɨ maangeꞌ galaraaꞌmwanna yaꞌgɨzɨ nɨgwia puꞌ kusawɨ wɨlaꞌdozɨ dɨvɨramaaꞌdeigɨnyɨ. Nɨgwia dazahuꞌ maarɨna yaꞌgɨzɨ yuya kwainaarɨne taakɨzɨyaꞌ dumaarideigɨnyɨ.” Sara wɨdɨna yaꞌ.
23804  MAT 18:8  Nabaai gɨmɨre asɨlyɨ kayaaꞌnanya yɨjaigɨ gɨmɨre sɨmunyaꞌ kayaaka kyɨgalojɨ ‘Kayaaꞌnanyaba namwaaimudɨka!’ dɨzaigɨ sasare gɨnnya asɨrɨ dakuꞌnyɨna yaꞌgɨzɨ lɨvaranna ja! Ata gave pwina kɨnɨnnakeigɨ yuyagaaꞌne gaalyabwina dɨmwaaideigɨnyɨneꞌna tewaanyasɨ. Ata puraai kɨnɨnnakeigɨ Dɨka myɨgaayaꞌnevɨ maragɨlɨvarabɨꞌdeꞌna kayaaꞌnanyasɨ. Sareꞌna sabwina minna! Nabaai gɨmɨre sɨvɨlyɨlyɨ wawaꞌgɨzɨ kayaaꞌnanya yɨjaigɨ sɨmunyaꞌ kayaaka kyɨgalojɨ ‘Kayaaꞌnanyaba nanyɨmwaaihadɨka!’ dɨzaigɨ sasare sɨvɨlyɨrɨ dakuꞌnyɨna yaꞌgɨzɨ lɨvaranna ja! Sɨvɨla gave pwina kɨnɨnnakeigɨ yuyagaaꞌne gaalyabwina dɨmwaaideigɨnyɨneꞌna tewaanyasɨ. Sɨvɨla puraai kɨnɨnnakeigɨ Dɨka myɨgaayaꞌnevɨ maragɨlɨvarabɨꞌdeꞌna kayaaꞌnanyasɨ. Sareꞌna ayɨna dɨragɨnna gɨthɨma! Sasarebwina minna!
23805  MAT 18:9  Nabaai gɨmɨre tɨnnyalyɨ kayaaꞌnanya wangadɨzaigɨ sɨmunyaꞌ kayaaka kyɨgalojɨ ‘Kayaaꞌnanyaba nanyɨmwaaihadɨka!’ dɨzaigɨ sasare tɨnnyarɨ jɨwaꞌmwanna yaꞌgɨzɨ lɨvaranna. Tɨnna gave pwaina kɨnɨnnakeigɨ yuyagaaꞌne gaalyabwina dɨmwaaideigɨnyɨneꞌna tewaanyasɨ. Tɨnna pwaraai kɨnɨnnakeigɨnyɨ Dɨka Naangevɨ maragɨlɨvarabɨꞌdeꞌna kayaaꞌnanyasɨ. Dazasareꞌna sabwina minna!
23810  MAT 18:14  Sasare sabaaibɨꞌ Sɨrɨnɨmaanga Sɨgunyavɨ mwaalɨkei maalɨka dazarajɨyarɨna sɨmunyaꞌ dɨna ‘Kaimɨraaya dazai myadaavanna! Aala!’ dada bɨramaaꞌmanɨꞌ.
23814  MAT 18:18  Nebulyaꞌna yɨhɨthɨvanɨge. Nɨmɨreihi sɨryaꞌmweraavɨna Kwaaka davakɨ dɨmaremwaalyideihɨlyɨ. Sahwaibɨsaraavɨna Kwaaka davakɨ ‘Sabwi kayaaꞌnanyabulyɨ. Kusɨlaanyainaayawɨ dɨwona!’ wɨdapɨjɨyagaaꞌ yɨ Sɨgunyavɨ Gotɨyai ‘Sabwi kayaaꞌnanyabulyɨ,’ mena sara yawɨꞌna. Nabaai Kwaaka davakɨ ‘Sabwi tewaanyabulyɨ,’ dapɨjɨyagaaꞌ Sɨgunyavɨ ‘Sabwi tewaanyabulyɨ,’ mena sara yawɨꞌna yadelyɨ.
23819  MAT 18:23  Sara wɨdɨna yaka savɨna keꞌbaꞌnanyaꞌ dara wɨdɨna “Sarevɨdaaꞌnyɨ Sɨgunyavɨya maremwaaidevɨ aꞌmweraavɨre kayaaꞌnanyanna marasɨꞌnyaꞌnebwi dareꞌbɨsabulyɨ. Pɨgaaꞌ aꞌmwe pwai Kingɨyai maremwaaidei yawɨꞌna ‘Nɨnnya nyɨdaayadɨvɨtaraavɨre nɨgwɨtɨvɨkɨta yavadaꞌgalamaarɨma!’
23821  MAT 18:25  Makabɨna kyeꞌ kɨrɨꞌ dinaaya yɨnɨga tɨvɨkɨryaꞌneꞌ sai nɨgwia maayalyɨ. Sarevɨdaaꞌnyɨ kingɨyai dɨragɨnna wɨdɨna ‘Aꞌmwe dazalyɨ gamɨre aꞌmwesɨ kaimɨraayajɨ gannya gɨlyɨvɨta yuyajɨ marayaasɨpɨka! Sara miꞌna yaasɨna yapɨjɨ nɨgwia daza nɨmɨnyɨneꞌna dinaaya tɨvɨkɨryaꞌne maapɨka!’