23214	MAT 1:1	Niján jíri linébaanfaangu Jesucrístu le jádaangiñebei meja ladǘgawagun Davíd lúma Abrahám.
23215	MAT 1:2	Abrahám lúguchibei Isáac, Isáac lúguchi Jacób, Jacób lúguchi Judá jáu lamúlenu,
23216	MAT 1:3	Judá lúguchi Fáres lúma Zára, Támar tugúya jáguchu, Fáres lúguchi Esróm, Esróm lúguchi Arám,
23217	MAT 1:4	Arám lúguchi Aminadáb, Aminadáb lúguchi Naasón, Naasón lúguchi Salmón,
23218	MAT 1:5	Salmón lúguchi Booz, Raháb lúguchu, Booz lúguchi Óbed, Rut lúguchu, Óbed lúguchi Isaí,
23219	MAT 1:6	Isaí lúguchi urúei Davíd, urúei Davíd túma tó meja lúmari Urías, jagía lagǘbürigubaña Salomón.
23220	MAT 1:7	Salomón lúguchibei Roboám, Roboám lúguchi Abías, Abías lúguchi Ása,
23221	MAT 1:8	Ása lúguchi Josafát, Josafát lúguchi Jorám, Jorám lúguchi Uzías,
23222	MAT 1:9	Uzías lúguchi Jótam, Jótam lúguchi Ácaz, Ácaz lúguchi Ezequías,
23223	MAT 1:10	Ezequías lúguchi Manasés, Manasés lúguchi Amón, Amón lúguchi Josías,
23224	MAT 1:11	Josías lúguchi Jeconías jáu lamúlenu lídan dan le janáanwagunbei Israelítagu adáürawagua Babilónia.
23225	MAT 1:12	Lárigiñe le, Jeconías lúguchibei Salatiél, Salatiél lúguchi Zorobabél,
23226	MAT 1:13	Zorobabél lúguchi Abiúd, Abiúd lúguchi Eliaquím, Eliaquím lúguchi Azór,
23227	MAT 1:14	Azór lúguchi Sadóc, Sadóc lúguchi Aquím, Aquím lúguchi Eliúd,
23228	MAT 1:15	Eliúd lúguchi Eleázar, Eleázar lúguchi Matán, Matán lúguchi Jacób,
23229	MAT 1:16	Jacób lúguchi José le túmari María, tugúyati lúguchuboun Jesúsu le gíribei Crístu.
23230	MAT 1:17	Catoúrusuñanu lubeíti linébaanfaangu Jesúsu lúmagiñe Abrahám lúmoun Davíd, catoúrusu lúmagiñe Davíd lúmoun janáanwagúniwa Israelítagu Babilónioun, catoúrusu lúmagiñe dan ligía lúmoun lagǘriajoún Crístu.
23231	MAT 1:18	Ítara líña ligáburi lagǘriajoún Jesucrístu. María to lúguchu, gadáraduñoun lúma José lun tamárieidun lúma, lubáragiñeti jaganoún jámagua, lubáragiñe lasúbudirunun quei wǘri, ába tadáriragun túngua láu dagáñu tíña lan láu lubáfu Sífiri Sándu.
23232	MAT 1:19	Quei ában lubeí wügǘri buídu tigáburi José le tadári, májati lasúbudirúniwa le asúseredubei tun María, busénrügüti lígirunun, míchugunga tidúnrun.
23234	MAT 1:21	Tagáraüduba ában irájü, ábame bíchuguni líri Jesúsu. Ítara lúba líri ladǘga lasálbarubaña lan lumútuniña lídaangiñe jafígoun.
23238	MAT 1:25	masúbudirúngaloún queísi wǘri darí tagǘriajani furúmiñeti tiraǘ, ába líchuguni líri Jesúsu.
23239	MAT 2:1	Lídan fulásu le gíribei Belén, lumúanrugu Judéa, ñi lagǘriajoúa Jesúsu dán meja le Heródes lan urúeibei lídan jageíra juríu. Ábati jachǘlürün fiú wügǘriña chu táu ubúrugun Jerusalén lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí laboúcha wéyu.
23245	MAT 2:7	Ábati lagúarun Heródes joun chu táu arámudaguarügü, ába lálügüdüniña luágutima dan le tarúfudaguagüle warúguma túngua joun.
23247	MAT 2:9	Lárigiñe jagáambuni chu táu lerérun urúei, ába joúdin. Warúguma bugáti to jaríjuboun le ñígiñe lubeí láfuara wéyu, ába tídin jabá jabá, darí taráramun loúgiñe fulásu le ñí lubei irájü le.
23248	MAT 2:10	Dan le jaríjinun chu táu ja warúguma, ába jagúndaaragun sarágu.
23249	MAT 2:11	Dánti le jebélurun tídoun múna, ába jaríjini irájü le túma lúguchu to María. Ábati jájuduragun, ába jabúluchagun lun. Ába jánjunrenchunun jagáfun, ába jedéweejan gólu lúma cupáli jémeti lun, lúma ában luwúyeri árani gífiti.
23251	MAT 2:13	Lárigiñe joúdin chu táu jagía, ába larúfudagun ába láni Búngiu ánjeli lúngua lun José lídan luwénedi, ába laríñagun lun. —Sarába, barǘbei irájü le táu sun lúguchu, anúrabá Ejíptoun, ábame beréderun ñi daríme nawísarunibu, ladǘga láluajaali Heródes irájü le lun láfaruni jilágubei.
23252	MAT 2:14	Ábati lásaarun José, ába lanǘgüni irájü táu sun lúguchu áriebu ligía, ába lídin jáu Ejíptoun.
23254	MAT 2:16	Dan le ladáriragun Heródes lúngua luágu yéegua jamá lan chu táu, ába lagáñidun, ába loúnajan áfaraguaña sun irájüñü ja biáma tíña irúmu jáu lun ǘnabun, ja aganoúbaña Belén lúma sun fulásu geyégua láu, según dan le jaríñagubei chu táu luágu lagǘriajoúniwa irájü ligía.
23258	MAT 2:20	—Sarába, barǘbei irájü le táu sun lúguchu, giríbu jumá jageíroun Israelítagu ladǘga jilágua ja abúseerubaña meja jáfaruni irájü le.
23259	MAT 2:21	Ába lásaarun José, ába lanǘgüni irájü táu sun lúguchu jageíroun Israelítagu.
23260	MAT 2:22	Dan le lasúbudiruni José luágu Arqueláo lan agúmadijabei Judéa lewéñegua Heródes le lúguchi, ába lanúfudedun lídin ñíjin, ába laríñawagúniwa lun lídan uwénedi lun lídin Galiléoun.
23261	MAT 2:23	Lachǘlürün ñi, ába lídin agánawa lídan fulásu le gíribei Nazarét, le lumúanrugubei Galiléa. Lasúseredunbei sun cátei le lun lagúnfulirun le jaríñagubei profétagu luágu Nazarétna lan Jesúsu.
23262	MAT 3:1	Lídoun dan ligía, ába liábin Juan le abásteragüdajabei apúrichija lídan fulásu mageírawati, Judéa,
23263	MAT 3:2	ába laríñagun lídan lapúrichijan. —Sáansi jumeí joúserun, ladǘga yaráfaali larúeijan Búngiu.
23265	MAT 3:4	Lanáangun Juan, láutu lúra caméyu, liábin lagǘrüga liránaagua, guéru, chigángaru leígubaña lúma síruudu le áraabuna.
23266	MAT 3:5	Ábaja jayábin ubúrugugiñe Jerusalén, lúma Judéagiñe, lúma lubádugiñe dúna Jordán agáambei lapúrichijan,
23270	MAT 3:9	Mapántajan jugúyame, aríñaga jídaangua. “Linébaanfaangu Abrahám wagía”, ladǘga naríñajare jun luágu gayára lan ladǘgün Búngiu linébaanfaangu Abrahám lídaangiñe dǘbü le.
23271	MAT 3:10	Madíseeli lagúnfulirun le laríñagubei Búngiu, luágu yaráfaali lan lidáani abeichúni luágu figoú, aráanseeru jaráwa lun lánchuajoún wéwe, áni sun wéwe le mabuídunti lin, chaǘnwati, ába lagudún.
23272	MAT 3:11	Áu, láu dúna nabásteragüdaün, arúfudei luágu sáansi jumáali lan ligáburi joúserun, ánjeinti le lúnbei liábin nárigi, labásteragüdübadün láu Sífiri Sándu, áni lafáyeiragüdübadün luágu figoú queísi láu wátu geméti. Gabáfuti nueí darí lun madǘna nan ni lun narágachunun ligeídin.
23273	MAT 3:12	Nújeinjaru lichóbulin lújaburugu, larúmadagüdübei türígu, ábame lanúadiruni lídaangiñe sagádi mábeijali. Ábame lareíduni türígu, ábame láguduni sagádi le mábeijali lídan wátu geméti le méñeguchadibei.
23274	MAT 3:13	Dan le liábin Jesúsu Galiléagiñe, ába lachǘlürün luágun dúna le gíribei Jordán le ñí lubei Juan lun labásteragüdüni.
23277	MAT 3:16	lárigiñe labásterun Jesúsu, ába láfuridun dúnarugugiñe. Sódini ába lánjunrenchagun siélu, ába laríjini Jesúsu Sífiri Sándu larárirun camá ában únjun liábin luágun.
23279	MAT 4:1	Ába lanǘgüni Sífiri Sándu Jesúsu lídoun fulásu mageírawati lun loúchaguni Máfia.
23280	MAT 4:2	Lárigiñe leréderun Jesúsu bián-wein wéyu lúma bián-wein áriebu meíginga, ába lalámachun.
23281	MAT 4:3	Ábati liábin Máfia lubádun, ába laríñagun lun lun loúchaguni. —Ánjein liraǘ bubei Búngiu, salíguagüdabeí dǘbü le feínme.
23284	MAT 4:6	ába laríñagun lun. —Ánjein liraǘ bubei Búngiu, chubába yágiñe lun ǘnabun, ladǘga taríñajare Lerérun Búngiu. Laríñaguba Búngiu joun láni ánjeligu lun joúnigirunibu. Janǘgübadibu jájaburugu lun machúgeragun lan bugúdi luágu dǘbü.
23285	MAT 4:7	Ába loúnabuni Jesúsu. —Aríñagatu gíñe Lerérun Búngiu. “Moúchaguabeí Babúreme Búngiu.”
23287	MAT 4:9	ába laríñagun lun. —Níchugubei sun le bun ánjabu ájuduragua nun.
23295	MAT 4:17	Lúmagiñe dan ligía, ába lagúmeserun Jesúsu apúrichija ñi ítara. —Sáansi jumeí jigáburi, ladǘga yaráfaali larúeijan Búngiu.
23299	MAT 4:21	Lubáruaguoun mémeraü Jesúsu, ábaya laríjin bián gamúlenuguátiña, Jacóbo lúma Juan, lirájüñü Zebedéo. Tídaañanu ában ugúnein lúma jáguchi arámadajoun jasénin. Ába lagúarun Jesúsu joun lun lánime disípulugu,
23300	MAT 4:22	lídan óra ligía ába jígirunun ugúnein, ígira jáguchi, ába joúdin lúma Jesúsu.
23301	MAT 4:23	Ábajei leíbuguni Jesúsu sun Galiléa arúfudajeina tídan buri jalígilisin juríu to lídaanboun ságü fulásu. Ábaja lapúrichijani ugánu buíti luágu larúeijan Búngiu, areídaguagüda ligía sun luwúyeri sándi le jawáguti gürígia.
23303	MAT 4:25	Sarágu jáña gürígia afálaruti Galiléagiñe, lídaangiñé buri fulásu Decápolisna, Jerusaléngiñe, loúbawagugiñe Judéa, lúma lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí laboúcha wéyu libíti Jordán.
23307	MAT 5:4	‘Fuleíseiwatün jugúya le jírubei, ladǘga líchuguba Búngiu gurásu jun.
23308	MAT 5:5	‘Fuleíseiwatün jugúya le ǘnabugubei, ladǘga jerésibirubei le uágubei laríñaga Búngiu luágu líchugubei lan jun.
23318	MAT 5:15	Mebedúnti gíñe ában lámpu lun líchugúniwa tábugiñe ában gáfu, luágu dábula líchugúa lun larúgoungadágüdün jáu sun ja múnadabaña.
23319	MAT 5:16	Ítara jumá gíñe, durúnguagüda jumeí jilámpun jádan gürígia, lun dánme lan jaríjini buíti le jadǘgübei, ábame gíñe jadímurejan buíti luágu Wáguchi Búngiu le siélubei.
23322	MAT 5:19	Ligía, le lubeí íchuguti mebéreseni luágu furúmierügü gumádi lídaangiñe lúrudu, íbini le lan ñǘraütimaabei lídaangiñe, arúfudaja ligía joun gürígia lun jadǘgüni líbe le ladǘgübei, ñǘraüraübei lanügǘniwa yágüta siélu lídan larúeijan Búngiu. Ánjeinti le ñǘdünbei láu sún buri gumádi lídan lúaragun, ítara gíñe larúfudajan, weíribei lanügǘniwa yágüta siélu.
23327	MAT 5:24	ígirabeí le lúnbei bedéweejani ñi ligíbugiñe latárü, ábame bídin aráandara lúma gürígia ligía. Lárigiñemeti, gayáraajalíme bagíribudun luágun latárü íchigei bedéweejan.
23334	MAT 5:31	‘Aríñawagúati meja gíñe luágu furúmieguarügü lan le ígirutu lúmari lúnti líchugun gárada lánina ígiraguni tun.
23338	MAT 5:35	ni luágu múa ladǘga ñi lan líchigei Búngiu lugúdi, ni luágu Jerusalén ladǘga ligía lubúrugutebei Warúeite Búngiu le weírigubei,
23339	MAT 5:36	ni luágu jichǘgü ladǘga siñáti ni jájarudagüdün ni jáuridagüdün ában ídiburi.
23342	MAT 5:39	Áu naríñajare jun lun máguyugüdün jumá wuríbani luágu wuríbani, lubáragiñe líra, ánjein íchiga mútu agúfudein luágu ában loúba jigíbu, rúya jumeí le ában oúbaü lun.
23345	MAT 5:42	Furúmieguarügü le amúriajati ában cátei júma, rújumei lun, míchiga jumeí gíñe janágan luágun le afúredeijati júma.
23348	MAT 5:45	Ítara lúba jagáburiduña lan queísi lirájüñü Júguchi Búngiu le siélubei, ligía oúnaja lumúti wéyu joun buítiña jáma wuríbatiña, oúnajaleí júya dándu joun múaraantiña queísi joun úaratiña.
23351	MAT 5:48	Úaragua jumá le gumúti queísi úaragua lan Júguchi Búngiu le siélubei.
23352	MAT 6:1	Ába lasígirun Jesúsu arúfudaja joun gürígia wǘbüwaügügiñe, laríñaga. —Toúnigi jumá lueí jadǘgün cátei buíti jagíbugiñe gürígia lúnrügü jaríjinün. Ánjein jadǘga ítara, míchubei Júguchi Búngiu le siélubei fáyeiti buíti jun.
23354	MAT 6:3	Dan le jíchugun ában cátei lun gudémeti, masúbudiraleí ni lubuídun-ágei jumáda,
23355	MAT 6:4	adǘga jumeí lábugiñe libídiñewa. Júguchi Búngiu le aríjubalin le jadǘgübei lábugiñe libídiñewa, líchuguba jafáyeiruája.
23357	MAT 6:6	Dan le jayúmuragun lun Búngiu, belújuma jirúmurugun, darú jumeíme jubéneri, ábame jayúmuragun lun Júguchi Búngiu le lábuguabei júma ñi. Júguchimeti Búngiu, le aríjubalin le jadǘgübei lídan límanin, líchuguba jafáyeiruája.
23360	MAT 6:9	Ítara lúba lubeíti jayúmuragun. Wáguchi Búngiu le siélubei, inébewalá bíri.
23365	MAT 6:14	‘Ítara líña lubeíti, ánjaña ferúduna jumá ámu luágu wuríbati le adǘga jamáalibei jun, ferúduna lubádün gíñe Júguchi Búngiu le siélubei,
23366	MAT 6:15	ánjein úa ferúduna jumá ámu, úabei gíñe ferúduna láani Júguchi Búngiu jifígoun.
23368	MAT 6:17	Ánjein jugúya, dan le jayúnarun, amúriga jumeí jídiburi, chibá jumeíme jigíbu,
23369	MAT 6:18	meféen jamámuga gürígia luágu jayúnaruña lan. Júguchirügǘba Búngiu le júmabei ñi geféen luágu jayúnaruña lan, ábameti líchugun jafáyeiruája.
23370	MAT 6:19	‘Moúndaragua jumá irísini ya uboúagu le ñí lubei gayára lan jájüchün jamútiri áni gayára ligía lagájüdün ámu luwúyeri irísini, le gíñe ñíjin lubeí gayára lan jebélurun jíwerutiña lun jíwerujan.