Wildebeest analysis examples for:   cak-cakNT   -    February 24, 2023 at 23:49    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Chupa ri libro re' tz'iban-wi can quibi' ri ojer tak winak ri xe'oc ri rati't-rumama' ri Jesucristo. Can k'alaj-wi chi raja' ru-familia can ri rey David, y ru-familia can chuka' ri Abraham.
23216  MAT 1:3  Y Judá y ri Tamar ja reje' quite-quitata' ri Fares y Zara; y ri Fares ja rutata' ri Esrom; y ri Esrom rutata' ri Aram.
23218  MAT 1:5  Ri Salmón y ri Rahab, reje' je rute-rutata' ri Booz; ri Booz y ri Rut je rute-rutata' ri Obed; y ri Obed rutata' ri Isaí.
23224  MAT 1:11  Y ri Josías rutata' ri Jeconías y ch'aka chic rach'alal. Y ja' cuando ri israelitas xec'uax-e chi xebec'ue' pa rech-ulef Babilonia, roma xech'acataj pa quik'a' ri ejército chi Babilonia.
23230  MAT 1:17  Je catorce grupos winak xec'ue'; nitiquier-pe riq'uin ri Abraham c'a riq'uin ri rey David. Y je catorce chuka' grupos winak xec'ue', ri nitiquier-pe riq'uin ri rey David c'a chupa ri tiempo cuando ri israelitas xec'uax pa rech-ulef Babilonia. Y chuka' je catorce grupos winak xec'ue'; nitiquier-pe riq'uin ri tiempo cuando ri israelitas xec'uax pa rech-ulef Babilonia, c'a riq'uin ri Cristo.
23231  MAT 1:18  Cuando xalex ri Jesucristo, quiere' xbanataj: Ri María ri xoc rute' ri Jesucristo, jun xten c'utun chic roma ri José. Pero xbanataj chi cuando c'a man jani tiquic'on-qui', xna'ex chi ri María ruyoben jun ral. Pero ri María quiere' rubanon roma xka-pe ri Espíritu Santo pa ruwi'.
23232  MAT 1:19  Pero José ri ne'oc-wi rachijil ri María, can jun chojmilaj achi; y man xrojo' ta xuya' pa q'uix ri María chiquiwech ri winak, romari' choj quiri' nrojo' nuya' can y man nulesaj ta rutzijol.
23233  MAT 1:20  Y jari' ri xunojij-ka raja' pa ránima, chi choj quiri' nuya' can. Pero c'o jun ángel chi ri Ajaf Dios xuc'ut-ri' chech pa ruwaran, y xu'ij che: José, ret ri jat ru-familia can ri rey David, man taxi'j-awi' chi jac'ule' riq'uin ri María ri ac'utun chic chi ntoc awaxayil; roma raja' ne'c'ue' ral, pero ri ac'ual can richi ri Espíritu Santo.
23236  MAT 1:23  Titzu' na pe', chi xtic'ue' jun xten ri xtic'ue' jun ral. Y can xtralaj na-wi jun ac'ual ala', ri xtubinaj Emanuel. Ri bi'aj re' ntel chi tzij chi ri Dios can c'o kaq'uin.
23237  MAT 1:24  Cuando ri José xuna' rech, can xu'on na-wi ri x-ix che roma ri ángel richi ri Ajaf Dios. Raja' can xuc'on-ka rech ri María chi xoc raxayil.
23238  MAT 1:25  Ri ral ri María man ralc'ual ta achi, roma raja' ruyoben yan ri ac'ual cuando xquic'on-qui' riq'uin ri José. Ri ral ri María can richi-wi ri Espíritu Santo. Y cuando ri José xuya' rubi' ri ac'ual, Jesús rubi' xu'on che.
23239  MAT 2:1  Ri Jesús xalex pa tenemit rubinan Belén, ri c'o pa Judea. Cuando xalex ri Jesús, ri Herodes jari' ri rey, y jec'o jujun achi'a' ri q'uiy quieta'n chiquij ri ch'umil, xeloka pa Jerusalem. Ri achi'a' re', pa oriente je-petenak-wi,
23240  MAT 2:2  y xquic'utuj: ¿Anchi' c'o-wi ri ac'ual ri xalex, qui-Rey ri israelitas? Roma roj c'a pa oriente katz'eton-pe ruch'umil, y xojpe chi nokaya' ruk'ij, xecha'.
23241  MAT 2:3  Cuando ri rey Herodes xuc'oxaj ri xqui'ij ri achi'a', man nril ta anchique nu'on. Y can quiri' chuka' xqui'en ri winak aj-Jerusalem.
23242  MAT 2:4  Y ri rey Herodes xerumol conojel ri nimalaj tak sacerdotes y ri achi'a' je maestros chi ri ley chiquicojol ri israelitas, y xuc'utuj chique anchi' nalex-wi ri Cristo.
23244  MAT 2:6  Y ret tenemit Belén ri jatc'o pa rech-ulef Judá, ret can man jat co'l ta oc chiquicojol ri nimalaj tak tenemit chiri' pa Judá, roma chiri' awiq'uin ret xtipe-wi ri Jun ri nic'uan bey, y can xquieruchajij ri winak aj-Israel ri nutenemit, nicha' ri Dios, xecha-apo che ri rey Herodes.
23246  MAT 2:8  Y c'ajari' xerutak-e pa tenemit Belén y xu'ij-e chique: Jix (Quixbin) c'a y ticanoj ri ac'ual, y cuando xtiwil, to'ibij chue, chi quiri' ren chuka' nenya' ruk'ij.
23247  MAT 2:9  Y cuando ri achi'a' ri q'uiy quieta'n chiquij ri ch'umil quic'oxan chic ri tzij ri xeru'ij-e ri rey Herodes chique, xebe. Y ri ch'umil ri quitz'eton-pe reje' c'a pa oriente anchi' quiepe-wi reje', xuc'uaj quibey. Y cuando xe'apon, ri ch'umil re' xpa'e' pa ruchojmil anchi' c'o-wi ri ac'ual.
23248  MAT 2:10  Y ri achi'a' ri q'uiy quieta'n chiquij ri ch'umil, can xnoj-wi ri cánima roma xequicot cuando xquitzu' chic ruch'umil ri Cristo.
23249  MAT 2:11  Y cuando ri achi'a' re' xe'oc-apo pa jay, can xquitzu-wi ri ac'ual y ri María ri rute', y can ja' xexuquie' chech chi xquiya' ruk'ij ri ac'ual. Y chuka' can xequijakala' anchi' quic'uan ri niquisipaj can che y xquiya' can oro, incienso y mirra che.
23250  MAT 2:12  Pero chique ri achi'a' ri', can xk'alajix chiquiwech pa cachic', chi can man quietzolaj chic riq'uin ri rey Herodes chi ne'qui'ij; y can quiri-wi xqui'en ri achi'a' ri'. Reje' xetzolaj-e pa qui-nación y jun-wi chic bey ri xquic'uaj.
23251  MAT 2:13  Y ri achi'a' ri q'uiy quieta'n chiquij ri ch'umil xetzolaj. Y jun ángel chi ri Ajaf Dios xuc'ut-ri' chech ri José pa rachic'. Y ri ángel re' xu'ij che: Cacataj, tac'uaj-e ri ac'ual y ri rute' y quixlumaj-e (quixnimaj-e) c'a Egipto; quixc'ue' chiri' y ren xtin-ij chawe jampe' utz jixtzolaj-pe. Roma cami ri rey Herodes can xtorucanoj ri ac'ual chi nucamisaj, xcha' ri ángel che ri José pa rachic'.
23252  MAT 2:14  Y José can ja' xc'astaj, xuc'uaj-e ri ac'ual y ri te'j. Can chupa ri nok'ok'a' ri' xquitz'om bey chi yebe c'a Egipto.
23253  MAT 2:15  Y chiri' pa Egipto xec'ue-wi y xetzolaj pa Israel c'a cuando caminak chic ri rey Herodes. Chi quiri' can xbanataj anche'l ruk'alajin can ri Ajaf Dios che ri rusamajel ri xc'ue' ojer can. Ri tz'iban can, nu'ij: Pa Egipto c'o-wi ri Walc'ual cuando xinwoyoj. Quiri' ru'in can ri Dios.
23254  MAT 2:16  Y cuando ri rey Herodes xuna'ej chi ri achi'a' ri q'uiy quieta'n chiquij ri ch'umil xa man xqui'en ta anche'l ri ru'in-e raja' chique, raja' xcataj q'uiy ruyowal y xu'ij chi quiecamises conojel ri ne'y ri je alabo ri jec'o chiri' pa tenemit Belén y ri jec'o pa tak lugar ri nakaj che ri tenemit. Ri ne'y ri je alabo ri xutak chi quiecamises, ja ri c'aja' ye'alex c'a ca'i' quijuna'. Roma raja' reta'n chi jari' yan tiempo ri achi'a' xqui'ij chi quitz'eton ri ch'umil.
23255  MAT 2:17  We' can xbanataj-wi anche'l ri tz'iban can roma ri jun rusamajel ri Dios ri xc'ue' ojer can, ri xubinaj Jeremías:
23256  MAT 2:18  Chiri' pa Ramá xc'axataj ok'ej. Can c'o-wi bis. C'o c'a jun ri nujik' ok'ej. Ri' ja ri Raquel yerok'ej ri ral. Can man nik'ax ta ri bis che roma xecom ral. Quiri' ri tz'iban can roma ri Jeremías.
23258  MAT 2:20  Y ri ángel richi ri Ajaf xu'ij che: Cacataj. Tac'uaj-e ri ac'ual y ri rute' y quixtzolaj pa rech-ulef Israel. Roma ri niquijo' niquicamisaj ri ac'ual chila', xa xecom yan.
23259  MAT 2:21  Y ri José can xu'on-wi ri x-ix che pa rachic' roma ri ángel. Xuc'uaj-e ri ac'ual y ri te'j. Y xetzolaj c'a pa rech-ulef Israel.
23260  MAT 2:22  Pero raja' roma xuc'oxaj chi ja ri Arquelao ri ralc'ual can ri rey Herodes, ri nibano gobernar pa Judea, xuxi'j-ri' chi yec'ue-ka chiri' pa Judea. Pero xk'alajix che ri José pa jun achic' anchique nu'on, y romari' raja' c'a pa Galilea xuc'uaj-wi ri ac'ual y ri te'j.
23261  MAT 2:23  Y xe'apon c'a pa tenemit rubinan Nazaret y chiri' xec'ue-wi-ka, chi quiri' can nibanataj anche'l ri tz'iban can coma ri je rusamajel ri Dios ri xec'ue' ojer can. Ri je rusamajel ri Dios quitz'iban can chi ri Jesús can ni'ix na-wi nazareno che.
23262  MAT 3:1  Chupa ri tiempo cuando ri Juan Bautista xuk'alajij-ka rutzij ri Dios chiquiwech ri winak, chiri' pa tz'iran rech-ulef richi ri Judea c'o-wi;
23263  MAT 3:2  raja' nu'ij chique: Tiya' can ri imac y tibana' ri nrojo' ri Dios, roma nakaj chic c'o-wi-pe ri ru-gobierno raja', nicha' chique.
23264  MAT 3:3  Can ja chirij ri Juan Bautista xch'o'n-wi can ri Isaías, ri jun ri xuk'alajij rutzij ri Dios ojer can. Raja' quiere' rutz'iban can: C'o jun achi ri xtic'ue' pa tz'iran rech-ulef, y ja raja' ri xtitzijon rutzij ri Dios chiquiwech ri winak ri xquie'apon riq'uin. Y xtu'ij chique: Tichojmisaj ri ic'aslen, roma nakaj chic c'o-wi-pe ri Ajaf. Quiri' tz'iban can.
23265  MAT 3:4  Rutziak ri Juan Bautista banon che rusmal camello, y jun tz'um rucusan chi ruximbel-rupa. Y ri ruway ri Juan ja ri sac' y chuka' ri cab ri niquiya' ri chicop pa tak k'ayis.
23266  MAT 3:5  Y ri winak ri ye'apon riq'uin ri Juan Bautista, can yalan je q'uiy. Jec'o aj-Jerusalem, ri c'o pa Judea. Y jec'o chuka' je-petenak pa ch'aka chic tenemit chi ri Judea. Y chuka' jec'o ri je-petenak chunakaj ri rakan-ya' Jordán. Can conojel ri winak re' ye'apon riq'uin,
23267  MAT 3:6  y ye'an-e bautizar roma raja' chiri' pa rakan-ya' Jordán. Y can yequik'alajij quimac chech ri Juan Bautista.
23268  MAT 3:7  Y cuando raja' xutzu' chi je q'uiy chique ri achi'a' fariseos y chuka' chique ri achi'a' saduceos ye'apon riq'uin roma niquijo' ye'an bautizar, xu'ij chique: Jix anche'l itzel tak cumetz, roma ninojij chi xe riq'uin ri bautismo jixcolotaj chech ri castigo ri xtutak-pe ri Dios chakawech apo. ¿Ancu'x (Anchique) x-in chiwe chi quiere' niben?
23270  MAT 3:9  Man ti'ij rix chi can xe roma jix ru-familia can ri Abraham, romari' jixcolotaj, man quiri' ta. Roma xa ta ri Dios nrojo' yeru'on ru-familia ri Abraham chique ri abaj ri ye'itzu' we', nitiquier nu'on.
23272  MAT 3:11  Ren, ya' nincusaj chi jixinben bautizar cuando niya' can imac y niben ri nrojo' ri Dios. Pero c'o Jun ri xtipe chuij ren ri man anche'l ta oc ren. Romari' can man nuc'ul ta chi ja ren ri yic'uan-apo ruxajab chi ninya' chirakan, roma raja' can nim ruk'ij y nim ruchuk'a', y raja' xquixru'on bautizar riq'uin ri Espíritu Santo y che k'ak'.
23273  MAT 3:12  Raja' can xtu'on anche'l nu'on jun achi cuando nujosk'ij ru-trigo anchi' nuch'ey-wi. Raja' nic'atzin jun ruche' ri c'o ca'i-oxi' rutza'n, chi nuq'uiak chech quiek'ik' ri trigo ch'ayon chic. Ri trigo nic'ue' can, pero ri ruk'ayisal nuc'uaj-e quiek'ik'. Ri trigo nuyec, y ri ruk'ayisal nuporoj. Can quiri' xtu'on ri Jun ri xtipe, raja' can c'o chic uchuk'a' pa ruk'a' chi yeru'on juzgar ri winak. Ri yeniman, xquieruc'uaj chicaj. Pero ri man yeniman ta, xquierutak chupa ri k'ak' ri manak xtichup.
23274  MAT 3:13  Y jun k'ij ri Jesús xapon riq'uin ri Juan chiri' chuchi' ri rakan-ya' Jordán. Pa Galilea petenak-wi chi ni'an-e bautizar roma ri Juan Bautista.
23275  MAT 3:14  Na'ey ri Juan man xrojo' ta xu'on bautizar ri Jesús, y nu'ij che: Ja' ta ren nic'atzin chi yi'an bautizar awoma ret, y cami xa can ja ret xatoka wiq'uin ren, chi jatin-en-e bautizar, xcha' ri Juan.
23277  MAT 3:16  Y cuando ri Jesús banon chic bautizar, xbe'el-pe pa ya'. Y ja' xutzu' chi ri rocaj xjakataj y xutzu' chuka' chi ri ru-Espíritu ri Dios nika-pe anche'l jun paloma; y can choj pa ruwi' raja' xoka-wi.
23278  MAT 3:17  Y ri Dios xch'o'n-pe chicaj y xu'ij: Jare' ri Walc'ual; can yalan ninjo' y can niquicot wánima riq'uin, xcha-pe ri Dios.
23279  MAT 4:1  Y ri Jesús x-an che roma ri Espíritu Santo chi xbe pa tz'iran rech-ulef, chi nitojtobex roma ri itzel.
23280  MAT 4:2  Ri Jesús cuarenta k'ij y cuarenta ak'a' man xwa' ta; y cuando xek'ax yan ri k'ij ri', c'ajari' xnum-pe rupa.
23281  MAT 4:3  Y ja c'o-apo ri itzel chi nutojtobej ri Jesús, y xu'ij che: Xa can ketzij chi ret jat Ralc'ual ri Dios, tabana' chique ri abaj re' chi quie'oc pan.
23283  MAT 4:5  Y ri itzel xuc'uaj ri Jesús c'a chupa ri lok'olaj tenemit Jerusalem, y ja ri c'a chicaj e che ri rocho ri Dios xberuya-wi.
23284  MAT 4:6  Y chiri' ri itzel xu'ij che ri Jesús: Tatorij-ka-awi', ret ri ja'in chi jat Ralc'ual ri Dios. Roma chupa rutzij ri Dios ri tz'iban can, nu'ij: Ri Dios xquierutak-pe ru-ángeles chi jatquichajij, y xcatquili'ej pa quik'a', chi quiri' man xtacajij ta awakan chech abaj.
23285  MAT 4:7  Pero ri Jesús xu'ij che ri itzel: Ren man nin-en ta ri narayij ret, chi nintojtobej ri Dios. Roma chupa rutzij ri Dios tz'iban chuka': Man utz ta nakatojtobej ri Kajaf Dios, xcha' ri Jesús.
23286  MAT 4:8  Y ri itzel xuc'uaj chic e ri Jesús, y xberuya' parui' jun nimalaj juyu' y xuc'ut chech ronojel ri naciones chi ri rech-ulef. Nimalaj tak naciones y can nim quik'ij.
23288  MAT 4:10  Pero ri Jesús xu'ij che: Quinaya' can ret Satanás. Ren can man nin-en ta ri na'ij-pe ret chue. Roma chupa rutzij ri Dios ri tz'iban can, nu'ij: Xe ri Kajaf Dios kaya' ruk'ij, y xe chuka' raja' kabana' rusamaj, xcha' ri Jesús che.
23291  MAT 4:13  Y xbe'apon pa tenemit Nazaret, c'ajari' xbe pa jun tenemit rubinan Capernaum y chiri' xc'ue-wi-ka. Ri Capernaum c'o chuchi' ri choy (ya') rubinan Galilea y chuka' chiquicojol ri rech-ulef quibinan Zabulón y Neftalí.
23293  MAT 4:15  Ri winak ri jec'o pa Zabulón y Neftalí, ri jec'o chuchi' ri jun choy (ya'), ri c'o-apo juc'an ruchi' rakan-ya' Jordán. Galilea, anchi' jec'o-wi chuka' winak ri man je israelitas ta.
23295  MAT 4:17  Y cuando ri Jesús xapon pa tenemit Capernaum, xutzijoj-ka rutzij ri Dios y nu'ij chique ri winak: Tiya' can imac y tibana' ri nrojo' ri Dios, roma nakaj chic c'o-wi-pe ri ru-gobierno raja', xcha' ri Jesús chique.
23296  MAT 4:18  Y jun k'ij cuando ri Jesús benak chuchi' ri choy (ya') rubinan Galilea, xerutzu' ca'i' achi'a' quichak'-quinimal qui'. Ri ca'i' achi'a' ri', ja ri Simón ri ni'ix chuka' Pedro che, y ri rach'alal Andrés; quisamaj ri achi'a' ri', ja ri yequilesaj quer pa ya', y yequiq'uiak quiya'l pa ya' chi yequilesaj quer.
23297  MAT 4:19  Ri Jesús xch'o'n-apo chique ri ca'i' achi'a' ri' y xu'ij chique: Quinitzeklebej, y xtinc'ut chiwech anchique modo ye'ich'ec winak riq'uin ri nutzij chi jinquitzeklebej.
23298  MAT 4:20  Ri ca'i' achi'a' ri', can ja' xquiya' can quisamaj y xquitzeklebej-e ri Jesús.
23301  MAT 4:23  Y ri Jesús pa ronojel tenemit chi ri Galilea xapon-wi, y yerutijoj ri winak pa tak sinagogas, ri jay anchi' niquimol-wi-qui' ri winak ri' chi niquic'oxaj rutzij ri Dios, chuka' nutzijoj chique ri utzilaj rutzij ri Dios ri nich'o'n chirij ri ru-gobierno ri Dios, y chuka' yec'achoj can q'uiy winak ri jalajoj rech yabil ntoc chique.
23302  MAT 4:24  Xapon rutzijol ri Jesús pa conojel tenemit chi ri Siria. Y xec'amer-pe q'uiy yawa'i' chech, ri jalajoj rech yabil ntoc chique. Jec'o ri yalan ruquiy (nik'axon) quich'acul. Jec'o ri xa itzel tak espíritus jec'o quiq'uin. Jec'o ri je ch'u'j y chuka' jec'o ri siquirinak quich'acul. Y can conojel ri yawa'i' re' xec'achoj can roma ri Jesús.
23303  MAT 4:25  Y ri Jesús xtzeklebes coma q'uiy winak aj-chiri' pa tak tenemit chi ri Galilea, y chuka' coma winak chi ri tenemit ri jec'o pa Decápolis, y chuka' coma winak chi Jerusalem y ch'aka chic tenemit chi ri Judea. Y quiri' chuka' coma q'uiy winak ri xepe juc'an chic ruchi' ri rakan-ya' Jordán.
23304  MAT 5:1  Y cuando ri Jesús xerutzu' chi je q'uiy winak quimolon-qui', raja' xbe-e parui' ri juyu', y xch'oquie-ka. Y ri ru-discípulos xquimol-qui' riq'uin.
23306  MAT 5:3  Can quiequicot ri niquina' chi c'o necesidad pa cánima chech ri Dios, roma can quichi-wi reje' ri ru-gobierno raja'.
23308  MAT 5:5  Can quiequicot ri can manak oc quik'ij niquina' pa cánima, roma can c'o ri xtiyo'x chique chupa ri rech-ulef ri can richi-wi ri Dios.
23311  MAT 5:8  Can quiequicot ri winak ch'ajch'oj cánima, roma reje' can xtiquitzu-wi rech ri Dios.
23313  MAT 5:10  Can quiequicot ri quic'uan jun chojmilaj c'aslen y romari' niquik'axaj sufrimiento pa quik'a' ch'aka chic; can quiequicot roma quichi chic reje' ri ru-gobierno ri Dios.
23316  MAT 5:13  Ja rix ri anche'l atz'am chi quic'aslen ri winak ri jec'o chech-ulef. Y xa ri atz'am re' niq'uis ri ratz'amil, ¿anchique ta chic xtaka'an che chi nitzolaj chic pe ri ratz'amil? Xa can man nic'atzin ta chic, romari' nitorix-e chi niquixak' can ri winak.
23317  MAT 5:14  Rix can jix sakil chi quic'aslen ri winak ri jec'o chech-ulef y jabel jixk'alajin, anche'l nik'alajin-pe jun tenemit ri c'o parui' jun juyu' y manak modo nrewaj-ri'.
23318  MAT 5:15  Rix nitzaj jun luz, pero man niya' ta chuxe' jun cajón; cuando nitzaj jun luz, nicanoj jun lugar chicaj anchi' niya-wi chi nuya' sakil chique conojel ri jec'o pa jay.
23320  MAT 5:17  Man tinojij chi ren xipe chi nin-en anche'l man jun rakalen ri ley chi ri Moisés, y chuka' man tinojij chi ren xipe chi quiri' mismo nin-en chique ri tz'iban can coma ri achi'a' ri xek'alajin ri x-ix chique roma ri Dios ojer can; man roma ta ri' xipe. Ren xipe chi can nin-en-wi ri niqui'ij.
23321  MAT 5:18  Roma can ketzij nin-ij chiwe chi ronojel ri tz'iban chupa ri ley, can xquiebanataj-wi. Ri rech-ulef y ri rocaj can xquieq'uis. Pero ri je-tz'iban chupa ri ley can xquiebanataj-wi; can man jun ri xe choj quiri' xtic'ue' ta can.
23324  MAT 5:21  Y rix can ic'oxan ri x-ix chique ri winak ojer can, que man tiquicamisaj jun winak; roma xabachique (xama'anchique) winak ri nicamisan, can ti'an juzgar.
23325  MAT 5:22  Pero ren nin-ij: Más que xe ta ruyowal nipe chirij jun winak, can mac-wi ri nu'on, y can ti'an juzgar. Chuka' ri nu'ij che jun chic: ¡Anchi' jac'atzin-wi ret!; ri ni'in quiri', can tic'uax chiquiwech ri autoridades chi ri tenemit chi ti'an juzgar. Y chuka' ri nu'ij nacanic che jun winak, ri nibano quiri' can yoben chic roma ri k'ak'.
23328  MAT 5:25  Y cuando c'o jun ri jatrusujuj y jatruc'uaj pa juzgado, can tabana' arreglar awi' riq'uin cuando c'a man jani quixapon pa juzgado. Roma xa man na'an ta quiri', ri jun ri jatrusujuj xcatruya' pa ruk'a' ri juez, y raja' xcatrujach-e pa ruk'a' ri achi ri nuchajij ri cárcel chi jatrutz'apij can chiri'.
23329  MAT 5:26  Y can ketzij nin-ij, chi jun ri nuc'ulumaj quiri', manak xtel-pe pa cárcel, c'a tutojo' na hasta ri ruq'uisbel centavo che ri jun anchok riq'uin rubanon-wi ruc'as.
23330  MAT 5:27  Chuka' ic'oxan ri tzij ri x-ix ojer can. Ri tzij ri' nu'ij: Jun achi c'ulan, man tuc'uaj-ri' riq'uin jun chic ixok. Y chuka' ri ixok man tuc'uaj-ri' riq'uin jun chic achi.
23331  MAT 5:28  Pero ren nin-ij chi ri achi ri nutzu' jun ixok y nurayij rech; xe romari' can xu'on yan mac riq'uin ri ixok pa ránima.
23332  MAT 5:29  Romari' xa ja ri awech ri c'o pa derecha nibano chawe chi na'an mac, más ta utz nalesaj y natorij-e. Roma más utz chi xe jun awech nalesaj-e y mani chi can ronojel ach'acul nibe chupa ri k'ak' chi ronojel tiempo.
23333  MAT 5:30  Chuka' xa ja ri ak'a' derecha nibano chawe chi na'an mac, más ta utz chi nakupij y natorij-e. Roma más utz chi xe jun chique ri ak'a' nalesaj-e y mani chi can ronojel ach'acul nibe pa k'ak'.
23334  MAT 5:31  Y chuka' keta'n chi ojer can, x-ix: Ri achi ri man nrojo' ta chic raxayil y nujach-ri' riq'uin, tu'ona' jun carta ri nu'ij chi can nujach-ri' riq'uin, y tuya' che ri raxayil.
23335  MAT 5:32  Pero ren nin-ij chiwe: Ri achi ri nujach-ri' riq'uin ri raxayil pero man roma ta ri ixok ruc'uan-ri' riq'uin jun chic achi; ri achi ri' can nu'on che ri raxayil chi nu'on mac xa nibe riq'uin jun chic achi, y ri achi chuka' mac ri nu'on, y quiri' chuka' ri achi ri nic'ule' riq'uin ri ixok, can nu'on mac chuka', roma ri ixok ri' c'a c'o ri na'ey rachijil.
23336  MAT 5:33  Y chuka' ic'oxan ri x-ix chique ri kawinak ojer can; man tiquijal quitzij, xa can tiquibana' ri xqui'ij roma can chech ri Ajaf Dios xqui'en-wi jurar chi can niqui'en-wi.
23337  MAT 5:34  Pero ren nin-ij chiwe: Man jun mej (bey) tiben jurar; man tisiq'uij ri rocaj chi niben jurar, roma ja chicaj c'o-wi ri Dios.
23338  MAT 5:35  Chuka' man tisiq'uij ri rech-ulef chi niben jurar, roma chiri' nuya-wi rakan ri Dios. Man tisiq'uij chuka' rubi' ri tenemit Jerusalem, roma ri tenemit ri' chi ri Nimalaj Rey.
23339  MAT 5:36  Y chuka' man tisiq'uij ri ijolon chi niben jurar; roma xe ri Dios nitiquier nujal rusmal-iwi', roma nu'on xak o sak che, y rix man jixtiquier ta niben ri'.
23340  MAT 5:37  Can man tiben jurar. Ronojel ri ni'ij, xe ti'ij ja' o ti'ij ni; roma xa niben jurar, man utz ta, roma ronojel ri' xa riq'uin ri itzel nipe-wi.
23341  MAT 5:38  Y rix can ic'oxan ri x-ix chique ri kawinak ojer can, chi xa c'o jun nulesaj ruwech jun chic winak, quiri' chuka' ti'an che raja'. Y ri nuk'aj rey jun winak, can quiri' chuka' ti'an che ri xbano quiri'.
23342  MAT 5:39  Pero ren nin-ij chiwe: Man titzolej ruq'uiexel che ri nibano jun ex itzel chiwe. Xa c'o jun jixruch'ey, man tiya' ruq'uiexel che, xa tiya' chic iwi' pa ruk'a'.
23343  MAT 5:40  Y xa c'o jun ri jixruc'uaj pa juzgado roma nrojo' numaj jun itziak, can tiya' lugar che chi nuc'uaj, y can tiya' can chuka' ri tziak ri ik'u'n-e che.
23344  MAT 5:41  O xa c'o jun naj nibe-wi y nu'on chiwe chi nic'uaj reka'n (raka'n) c'a pa jun kilómetro, xa can tic'uaj ri eka'n (aka'n) jun chic kilómetro más.
23345  MAT 5:42  Y xa c'o jun chiwe rix ri c'o nic'utux che roma jun winak, can tuya-e che ri nic'utux che. Y xa c'o jun ri nuc'utuj jun ex pa kajic chiwe, man tiq'uieq'uiej che.
23346  MAT 5:43  Chuka' rix can ic'oxan ri x-ix ojer can. Ri tzij ri' nu'ij: Can quie'ajo' ri jatquijo' ret. Pero ri itzel jatquitzu', can itzel quie'atzu' chuka'.
23347  MAT 5:44  Pero ren nin-ij chiwe: Can quie'ijo' ri itzel yetz'eto iwichi; quie'ibana' bendecir ri winak ri jixqui'en maldecir; can utz tibana' quiq'uin ri man jixquijo' ta; tibana' orar che ri Dios pa quiwi' ri xe itzel tak ex niqui'en chiwe y xe itzel tak tzij niqui'ij chiwe.
23348  MAT 5:45  Chi quiri' k'alaj chi jix ralc'ual ri Dios ri c'o chicaj. Roma raja' can utz quiq'uin conojel. Raja' nuya-pe rusakil ri k'ij pa quiwi' utzilaj tak winak y pa quiwi' ri winak itzel quic'aslen, y chuka' nuya-pe ri job pa quiwi' chojmilaj tak winak, y pa quiwi' ri man choj ta quic'aslen chech ri Dios.
23350  MAT 5:47  Y xa rix xe quiq'uin ri iwach'alal jabel niben saludar-iwi', ¿anchique ta niben? Man jun. Roma hasta ri winak ri man quieta'n ta rech ri Dios niqui'en quiri'.
23351  MAT 5:48  Rix, can choj ic'aslen tibana' riq'uin ronojel ri niben, anche'l ri Itata' c'o chicaj; roma raja' can choj-wi ruc'aslen riq'uin ronojel ri nu'on.
23353  MAT 6:2  Cuando rix nito' jun ri manak rubeyomal, man tiya' rutzijol anche'l cuando nik'ajan jun trompeta chi quiri' conojel winak niquic'oxaj. Man tiben anche'l niqui'en ri winak ca'i' quipalaj, roma reje' niquitzijoj pa tak sinagogas y pa tak bey, chi quiri' conojel tiquic'oxaj chi reje' niqui'en ri utz y can utz quiech'o'n chiquij. Can ketzij-wi nin-ij chiwe chi ri winak ri yebano quiri', roma xyo'x quik'ij coma ri winak, riq'uin ri' xyo'x yan chique ruq'uiexel che ronojel ri xqui'en.
23355  MAT 6:4  Pero ri Itata' ri c'o chicaj can nutzu' ri niben pa awel, raja' can reta'n-wi ri', romari' can xtuya' ruq'uiexel chiwe. Y can chiquiwech ri winak xtu'on quiri'.
23356  MAT 6:5  Cuando rix niben orar, man tiben anche'l niqui'en ri winak ca'i' quipalaj. Ri winak ri' yalan nika chiquiwech yepa'e' pa tak sinagogas, ri jay anchi' nitzijos-wi rutzij ri Dios y pa tak esquinas cuando niqui'en orar; xe chi quietz'et coma ri winak. Can ketzij nin-ij chiwe, chi ri winak ri yebano quiri', roma xyo'x quik'ij coma ri winak, riq'uin ri' xyo'x yan ruq'uiexel chique che ronojel ri xqui'en.