Wildebeest analysis examples for:   cak-cakYNT   -    February 24, 2023 at 23:49    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Re jun libro re nitiquir-a vova', jun libro re anche' tz'iban-va can re quibe' re rate't-rumoma' re Jesucristo. Can k'alaj che reja' rey-rumam can re Rey David, y rey-rumam can chuka' re Abraham.
23230  MAT 1:17  Y catorce generaciones re xe'c'ue', nitiquir-pa riq'uin re Abraham hasta c'a riq'uin re Rey David. Y riq'uin re Rey David nitiquir chic-pa catorce generaciones, hasta c'a chupan re tiempo tak re kavinak yoj re yoj israelitas xe'c'ue' ajuer can, xban chique che xe'bec'ue' pa Babilonia. Y riq'uin chic re' nitiquir chic-a catorce generaciones y c'aja re ruq'uisibal cha re catorce generaciones re' tak xbalax re Cristo.
23231  MAT 1:18  Y ja quire' rubanic tak re Jesucristo xalax vova' chach re ruch'ulef: Re María re xoc rute' re Jesucristo, jun k'apoj ixok y c'utun chic roma re José chin ye'c'ule' riq'uin. Pero tak c'amaje-na tiquic'am-qui', re José xunabej che re María niyavaj chic. Pero re María quire' xuc'alvachij roma re ru-poder re Espíritu Santo xka pa rue'.
23232  MAT 1:19  Jac'a re José re ndoc ruchijil re María, jun ache choj ruc'aslen y mare' man xrajo-ta xuya' ruq'uex re María chiquivach re vinak, mare' xunojij che xaxe tal choj quire' nuya' can y man nulisaj-ta rutzijol.
23233  MAT 1:20  Ja quire' re xunojij reja' pa ránma, che xaxe tal choj quire' nuya' can. Pero pa ruvaran xutz'at jun ángel chin re Ajaf, y re ángel re' xubij cha: José, rat re yat rey-rumam can re Rey David, man taxibij-avi' chin nac'am re María chin yac'ule' riq'uin re ac'utun chic chin ndoc avxayil, roma ja re Espíritu Santo re xka pa rue', mare' vocame niyavaj chic.
23235  MAT 1:22  Ronojel re' can bin chic can roma jun rusamajel re Dios re xc'ue' ajuer can, re xbex profeta cha. Can ancha'l re xubij re Ajaf cha re profeta re', can quire-va xbanataj. Y re profeta re' ja quire' rubin can:
23236  MAT 1:23  Xtitz'at-na-pa', che xtic'ue' jun xtan re xaxe tal choj xtipa alanic chij, y astapa' manak ache riq'uin. Y can xtic'ue-va jun ac'ual riq'uin, y re ch'et ala' re xtic'ue' riq'uin xtubini'aj Emanuel. Re be'aj re' ndel che tzij che re Dios c'o kaq'uin.
23237  MAT 1:24  Tak xuna' rach re José, can xuban-va re xbex cha roma re ángel chin re Ajaf. Reja' can xuc'am re María chin xoc ruxayil.
23238  MAT 1:25  Re ral re María man rajc'ual-ta ache, roma re María can niyavaj chic-va tak xquic'am-qui' riq'uin re José. Y tak re José xuya' rube' re ac'ual, Jesús rube' xuya'.
23239  MAT 2:1  Re Jesús xalax chupan re aldea rubini'an Belén, re aldea re' chin re Judea. Tak xalax re Jesús, ja re Rey Herodes nuban gobernar chire', y jare' tak jun ca'e-oxe' achi'a' re camas quitaman chiquij re ch'umil, xe'beka pa Jerusalén. Re achi'a' re', pan oriente je'pitinak-va,
23240  MAT 2:2  y xquic'utula' rutzijol: ¿Anche' como c'o-va re ac'ual re xalax, re qui-Rey re israelitas? Roma yoj can c'a quila pan oriente katz'eton-va-pa re ch'umil chin re ac'ual, y yoj can yojpitinak chuyi'ic ruk'ij.
23242  MAT 2:4  Y re Rey Herodes xe'rumol conojel re principal tak sacerdotes y re achi'a' re je'atamayon re ley kachin yoj re yoj israelitas, c'are' xuc'utuj chique che anche' c'a nalax-va re Cristo.
23244  MAT 2:6  Y rat Belén re yatc'o pa Judá, rat man can-ta yat co'ol chiquicojol re namalaj tak tenemit chire' pa Judá, roma ja chire' aviq'uin rat xtipo-va re ec'uay-bey, y can xque'ruchajij c'a re vinak aj-Israel re nutenemit, nicha' re Dios. Quire' xquibij-apo cha re Rey Herodes.
23246  MAT 2:8  Y c'are' c'a xe'rutak-a chupan re aldea rubini'an Belén y xubij-a chique: Quixbiyin chila' y ticanoj re ac'ual, y tak xtivel xtiya' rutzijol chua, chin yimba chuka' yen chuyi'ic ruk'ij.
23247  MAT 2:9  Y tak re achi'a' re camas quitaman chiquij re ch'umil xquic'axaj re tzij re xe'rubij-a re Rey Herodes chique, xe'ba. Y re ch'umil re quitz'etom-pa pan oriente, can ruc'uan c'a-a quibey. Y re ch'umil re' xbepa'e' pa rue' re lugar re anche' c'o-va re ac'ual.
23249  MAT 2:11  Jac'a tak re achi'a' re' xe'oc-apo pa jay, can xquitz'at-va re ac'ual y re María re rute' re ac'ual, y can jare' tak xe'xuque' y re nic'aj tak quivach c'a pan ulef xquikasaj-va-ka chin xquiya' ruk'ij re ac'ual. Y chuka' can xe'quijakala' quive' re anche' je'quic'uan-va-a re k'anapuak, pom y mirra, y jare' re xe'quisipila' can cha re ac'ual.
23250  MAT 2:12  Pero re achi'a' re camas quitaman chiquij re ch'umil, pa cachic' xbex chique, che man chic que'tzolaj chupan re bey re anche' je'pitinak-va, chin che man tuc'axaj rutzijol re Rey Herodes. Y can quire-va xquiban re achi'a' re', roma can xe'tzolaj-va chupan re qui-nación re anche' je'pitinak-va, pero jun chic-va bey xquic'uaj-a.
23251  MAT 2:13  Y re achi'a' re camas quitaman chiquij re ch'umil xe'tzolaj. Y jare' tak re José xutz'at pa ruvaran jun ángel chin re Ajaf Dios. Y re ángel re' xubij cha: Cayacataj. Tac'uaj-a re ac'ual y chibil re rute' y quixnumaj-a. Quixbiyin c'a pan Egipto y quixec'ue' chire', y c'a xtinya-na chic rutzijol chava tak otz che yixtzolaj chic-pa jun bey. Roma re Rey Herodes can xtucanoj re ac'ual chin che nuquimisaj.
23252  MAT 2:14  Y re José can jare' tak xc'astaj, xuc'uaj-a re ac'ual y re te'ej. Can chupan re mismo ak'a' re' xquitz'am-a bey chin xe'ba c'a pan Egipto.
23253  MAT 2:15  Can chila-va pan Egipto xe'c'ue-va y c'a xcom-na re Rey Herodes c'are' xe'tzolaj chic jun bey pan Israel. Chin quire' can nibanataj re rubin can re Ajaf Dios cha re rusamajel re xc'ue' ajuer can, re xbex profeta cha. Y ja quire' nubij re tz'iban can: Pan Egipto c'a c'o-va re nuc'ajol tak xinvayoj. Ja quire' rubin can re Dios.
23254  MAT 2:16  Y can jare' tak re Rey Herodes xunabej che re achi'a' re camas quitaman chiquij re ch'umil man xquiban-ta ancha'l re rubin-a chique. Y reja' camas xyacataj ruyoval y xutak quiquimisasic conojel re ch'utak alabo re jec'o chupan re aldea rubini'an Belén y re jec'o pa tak lugar re jec'o-apo chunakaj re aldea re'. Re ch'utak alabo re xutak quiquimisasic ja re c'o ca'ca' quijuna' y re c'a jun ca'e' k'ij ca'lax-va. Roma reja' can rutaman can chiquij re achi'a' re camas quitaman chiquij re ch'umil.
23256  MAT 2:18  Che chire' pa Ramá xc'axataj ok'ej. Can c'o bis. Y c'o c'a jun re can nujek'aj ok'ej. Y re' ja re Raquel ye'rok'ej re ral. Can man nak'ax-ta c'a-a re bis chuc'o'x roma xe'com re ral. Quire' nubij re tz'iban can roma re Jeremías.
23257  MAT 2:19  Y tak quiminak chic-a re Rey Herodes, c'ajare' tak re José pa ruvaran xutz'at chic jun bey re ángel chin re Ajaf Dios chire' pan Egipto.
23258  MAT 2:20  Y re ángel chin re Ajaf xubij cha: Cayacataj. Tac'uaj-a re ac'ual chibil re rute' y quixtzolaj chic jun bey chupan re i-nación Israel. Roma re xe'jovan che xcom-ta re ac'ual chila' pan Israel, xa xe'com-yan.
23259  MAT 2:21  Y re José can xuban-va re xubij re ángel cha pa ruvaran. Xuc'uaj-a re ac'ual y re te'ej. Xe'tzolaj chupan re qui-nación Israel.
23260  MAT 2:22  Pero roma re José xuc'axaj che ja re Arquelao re ruc'ajol can re Rey Herodes, re nibano gobernar pa Judea, xuxibij-ri' che ye'c'ue-ka chire' pa Judea. Pero re José pa rachic' xbex cha re ruc'amon che nuban, y mare' reja' c'a pa Galilea xuc'uaj-va re ac'ual y re te'ej.
23261  MAT 2:23  Y xe'bapon c'a chupan re aldea rubini'an Nazaret y chire' xe'c'ue-va-ka, chin quire' can nibanataj ancha'l re tz'iban can coma re rusamajela' re Dios re xe'c'ue' ajuer can, re xbex profetas chique. Re je ru-profetas re Dios quitz'iban can che re Jesús can xtibex nazareno cha.
23262  MAT 3:1  Y xapon re k'ij tak re Juan Bautista xutz'am rutzijosic re ruch'abal re Dios chiquivach re vinak, y ja chupan re lugar re anche' manak vinak re nibex desierto cha re c'o pa Judea, chire' nutzijoj-va re ruch'abal re Dios,
23263  MAT 3:2  y reja' nubij chique re vinak: Tijalataj re ic'aslen chach re Dios, roma xa can nakaj chic c'o-va-pa re k'ij chin che yojoc pa ruk'a' reja'.
23264  MAT 3:3  Can ja-va chij re Juan Bautista ch'ovenak-va can re Isaías, re rusamajel re Dios re xc'ue' ajuer can, re xbex profeta cha. Y re rutz'iban can reja' ja quire' nubij: Xtic'ue' c'a jun ache chupan jun lugar re anche' manak vinak re nibex desierto cha, y ja reja' re xtitzijon re ruch'abal re Dios chiquivach re vinak re xque'bapon riq'uin. Y xtubila' chique: Tichojmersaj rubey re ic'aslen, roma re Ajaf xa can nipa-yan. Quire' nubij re tz'iban can.
23265  MAT 3:4  Re tziak re nucusaj re Juan Bautista riq'uin rusumal camello banon-va, y jun tz'um re aconak ximibal-rupan. Y re ruay ja re sac' y re cab re niquiya' ch'utak chicop pa tak k'os.
23266  MAT 3:5  Y camas je q'uiy vinak re ye'bapon riq'uin re Juan Bautista. Jec'o que'pa pa tenemit Jerusalén, y jec'o je'pitinak pa tak nic'aj chic tenemit chin re Judea. Y jec'o je'pitinak re jec'o chunakaj re rakan-ya' rubini'an Jordán. Can conojel re vinak re' ye'bapon riq'uin re Juan Bautista.
23267  MAT 3:6  Y reja' can ye'ruban-a bautizar re vinak re' chire' pa rakan-ya' Jordán. Can ye'quicholola' c'a re quimac chach re Juan Bautista.
23268  MAT 3:7  Y tak reja' xutz'at che je q'uiy chique re achi'a' fariseos y chuka' je q'uiy chique re achi'a' saduceos re ye'bapon riq'uin chin che ye'ruban-a bautizar, reja' xubij chique: Yex can yix ancha'l itzel tak cumatz re yixnumaj chach re ruyoval re Dios re nika pan ive', roma nijo' yixcolotaj chach re namalaj castigo re xtutak-pa re Dios re tiempo pitinak. ¿Anchique xbin chiva che quire' tibana'?
23270  MAT 3:9  Man tinojij-ka che xaxe roma yex can yix rey-rumam, can re Abraham, mare' xquixcolotaj, man quire-ta. Roma xe-ta re Dios nrajo', hasta re aboj re ye'tz'etela' vova' nuban chique che can-ta ye'oc rey-rumam re Abraham.
23271  MAT 3:10  Re castigo re nuya' re Dios nipa-yan. Reja' xtuban ancha'l nuban jun ache re ruc'uan chic ricaj chin che ye'rukasaj re che' re xa manak otz quivach niquiya'. Y ronojel re che' re xque'rukasaj xtunem quik'ak'al.
23272  MAT 3:11  Y yen, ya' nincusaj chin yiximban bautizar tak nijalataj ic'aslen chach re Dios. Pero c'o c'a Jun re xtipa re tiempo pitinak, re man ancha'l-ta-oc yen. Roma reja' camas-va ruk'ij y ru-poder, mare' yen can man ruc'amon-ta che ninlisaj y ninya' re ruxajab charakan. Re Jun re xtipa, can xquixruban-va bautizar riq'uin re Espíritu Santo y riq'uin k'ak'.
23273  MAT 3:12  Y can ancha'l nuban jun ache cha re ru-trigo tak nuban trillar. Y tak xuban-yan trillar nuxipuj rach chin quire' rion re runak' re trigo nic'ue' can y nuyac, y re rij nuparoj. Y ja quire' xtuban re Jun re xtipa, xcha' re Juan. Re Jun re xtipa c'o autoridad pa ruk'a', chin nuban juzgar pa quive' re vinak re jec'o chach re ruch'ulef. Re vinak re ye'niman richin, xque'ruc'uaj chila' chicaj. Jac'a re vinak re man ye'niman-ta richin, xque'rutak chupan re k'ak' re man nichup-ta.
23274  MAT 3:13  Y tak re Juan ntajin chubanic rusamaj re Dios chire' chuchi' re rakan-ya' Jordán, jare' tak re Jesús xapon riq'uin. Re Jesús c'a pa Galilea pitinak-va. Reja' pitinak chin che niban-a bautizar roma re Juan Bautista.
23275  MAT 3:14  Pero re Juan man nrajo-ta nuban bautizar re Jesús, roma nubij cha: Ja yen re ruc'amon che yinaban bautizar y mana-ta yen re xquimbano bautizar avichin rat, xcha' re Juan cha re Jesús.
23277  MAT 3:16  Y tak re Jesús banon chic bautizar, xel-pa pa ya'. Y reja' xutz'at che re rocaj xjakataj y xutz'at chuka' che re Espíritu Santo chin re Dios nika-pa pa rue' ancha'l jun paloma. Can choj xka-pa pa rue' reja'.
23278  MAT 3:17  Y xc'axataj re nibex-pa chila' chicaj: Jare' re Nuc'ajol, y yen camas ninjo' y yinqui'cot riq'uin.
23280  MAT 4:2  Y reja' cuarenta k'ij y cuarenta ak'a' re man viynak-ta, y tak xe'k'ax-yan re k'ij re', c'are' xpa ch'umunic rupan.
23281  MAT 4:3  Y re itzel xjelon-apo riq'uin re Jesús chin nutojtobej, y xubij cha: Rat nabij che yat Ruc'ajol re Dios y nich'umun apan, tabana' c'a chique re aboj re' che que'oc vay.
23282  MAT 4:4  Pero re Jesús xubij cha: Tz'iban can chupan re ruch'abal re Dios, che re ache man xe-ta riq'uin re vay nuvel-va ruc'aslen, xa can nuvel chuka' ruc'aslen riq'uin re ruch'abal re Dios.
23283  MAT 4:5  Y jare' tak re itzel xuc'uaj-a re Jesús c'a chupan re lok'olaj tenemit Jerusalén, y xuban cha che xjote-a c'a pa rue' re rachoch re Dios roma camas naj jotal chicaj.
23284  MAT 4:6  C'are' re itzel xubij cha re Jesús: Tatorij-ka-avi' vova', rat re yabin che yat Ruc'ajol re Dios. Roma chupan re ruch'abal re Dios re tz'iban can, nubij: Re Dios can xque'rutak re ru-ángeles chin yatquichajij. Y xcatquili'ej pa quik'a', chin quire' man xtasoc-ta avakan chach aboj.
23285  MAT 4:7  Pero re Jesús xubij cha re itzel: Yen can man nintojtobej-ta re Dios. Roma chupan re ruch'abal re Dios re tz'iban can nubij che man takatojtobej re Kajaf Dios.
23288  MAT 4:10  Pero re Jesús jare' tak xubij cha: Rat Satanás, man chic quinanak, mejor cabiyin. Yen mana-ta re najo' rat re nimban. Roma chupan re ruch'abal re Dios re tz'iban can, nubij: Xaxe re Kajaf Dios takaya' ruk'ij, y xaxe chuka' reja' re takasamajij, xcha' re Jesús cha.
23291  MAT 4:13  Pero re Jesús man xc'ue-ta chic chupan re aldea rubini'an Nazaret, sino que reja' xa chupan re tenemit rubini'an Capernaum chire' xbec'ue-va, y re jun tenemit re' chuchi' jun lago c'o-va. Re tenemit Capernaum chiquicojol re ca'e' lugar quibini'an Zabulón y Neftalí c'o-va.
23293  MAT 4:15  Re vinak re jec'o chupan re lugar rubini'an Zabulón y re jec'o chupan re lugar rubini'an Neftalí; re c'o chuchi' re jun lago, re c'o-apo juc'an ruchi' re rakan-ya' Jordán. Chupan re Galilea re', xa can bama quion man je israelitas-ta jec'o.
23294  MAT 4:16  Re quic'aslen re vinak re' can pa k'oko'm c'o-va, pero can xapon re Namalaj Sakil quiq'uin. Y chuka' re vinak re' can c'o chic re rumuch'uch'il re camic pa quive', pero can xapon chuka' quiq'uin re nisekresan quichin. Quire' nubij re tz'iban can.
23295  MAT 4:17  Y tak re Jesús xapon pa tenemit Capernaum, can jare' tak xutz'am rutzijosic re ruch'abal re Dios y nubij chique re vinak: Tijalataj re ic'aslen chach re Dios, roma xa can nakaj chic c'o-va-pa re k'ij chin che yixoc pa ruk'a' re Dios, xcha' re Jesús chique.
23296  MAT 4:18  Y jun k'ij tak re Jesús binak chuchi' re lago rubini'an Galilea, xe'rutz'at je ca'e' achi'a' quichak'-qui'. Re jun ja re Simón re nibex chuka' Pedro cha, y re jun chic ja re Andrés. Y reje' je aj-tz'amoy-car, mare' tak niquiya-ka re quiya'l chapabal-car pa ya'.
23298  MAT 4:20  Re je ca'e' achi'a' re', can jare' xquiya' can re quiya'l chin chapabal-car y xe'ba chij re Jesús.
23299  MAT 4:21  Y c'a ba' c'a que'biyin che', tak re Jesús xe'rutz'at chic je ca'e' achi'a' chuka' quichak'-qui'. Y re je ca'e' achi'a' re', ja re Jacobo y re Juan re je rajc'ual re jun ache rubini'an Zebedeo. Reje' can ja pa canoa ye'samaj-va riq'uin re quirta'. Ye'quic'ajoj re quiya'l chapabal-car. Y xpa re Jesús xe'rayoj chin che ye'ba chij.
23301  MAT 4:23  Y re Jesús ronojel tenemit chin re Galilea xbiyaj-va, ye'rutijoj re vinak riq'uin re ruch'abal re Dios pa tak nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha. Y chuka' nutzijoj re utzulaj ch'abal chin re Dios re nich'o chij tak re vinak xque'oc pa ruk'a' re Dios, re nibex evangelio cha. Y can ronojel rach yabil y k'axomal quic'uan re vinak ye'ruc'achojsaj.
23302  MAT 4:24  Re Jesús xapon rutzijol pa tak ronojel tenemit chin re Siria. Y re yava'i' xe'c'am-pa riq'uin re Jesús. Re yava'i' re' man junan-ta rach yabil ndoc chique. Roma jec'o re ye'yavaj re camas nik'axo re quiyabilal. Jec'o ye'yavaj roma ja re itzel tak espíritu je'aconak quiq'uin. Jec'o re c'o ruyabil quijalom y jec'o chuka' re siquirnak qui-cuerpo. Y conojel re yava'i' re' xe'ruc'achojsaj-a.
23303  MAT 4:25  Y re Jesús camas-va je q'uiy vinak re aj-chire' pa tak tenemit chin re Galilea xe'tzake' chij, chuka' re ye'pa pa tak tenemit re jec'o pa Decápolis, re ye'pa pa Jerusalén y re jec'o pa tak nic'aj chic tenemit chire' pa Judea, y chibil chuka' re vinak re ye'pa c'a juc'an chic-apo ruchi' re rakan-ya' Jordán, can conojel c'a re vinak re' can xe'tzake' chij re Jesús.
23304  MAT 5:1  Y tak re Jesús xe'rutz'at che camas je q'uiy vinak re quimalon-qui', jare' tak reja' xjote-a pa rue' re loma, y xtz'uye' c'a-ka. Y c'are' xquimol-apo-qui' re ru-discípulos riq'uin.
23306  MAT 5:3  Otz-ibanoj yex re meba' ivánma chach re Dios, roma can yixoc-va pa ruk'a' re Dios.
23307  MAT 5:4  Otz-ibanoj yex re ndok' ivánma chach re Dios, roma xtuban chiva che man chic xquixok'-ta, xa xquixqui'cot.
23308  MAT 5:5  Otz-ibanoj yex re camas nicoch'on re ivánma, roma can xtoc ivichin re ruch'ulef chin re Dios, re rusujun can reja' chiva.
23309  MAT 5:6  Otz-ibanoj yex re nich'umun y nic'at ivánma roma nijo' nic'uaj jun c'aslen choj riq'uin re Dios, roma re Dios xtuban chiva che xtich'uch'o' re ivánma.
23310  MAT 5:7  Otz-ibanoj yex re can nalax-pa pan ivánma che nijoyovaj quivach re nic'aj chic vinak, roma re Dios can xtujoyovaj chuka' ivach re quire' yixbano.
23311  MAT 5:8  Otz-ibanoj yex re ch'ajch'oj ivánma chach re Dios, roma yex can xtitz'at-va rach re Dios.
23312  MAT 5:9  Yex re camas ch'o'l re ivánma, y tak c'o ayoval can nitaj ik'ij che niq'uis-a re ayoval, otz-ibanoj roma can xtibex chiva che yix rajc'ual re Dios.
23313  MAT 5:10  Yex re camas tijoj-pokonal nik'asaj pa quik'a' nic'aj chic vinak, roma can choj-va re ic'aslen chach re Dios, otz-ibanoj roma can yixc'o chic pa ruk'a' re Dios.
23315  MAT 5:12  Mare' yex can quixtze'en y quixqui'cot, roma nem re rajal-ruq'uixel xtic'ul chila' chicaj roma re tijoj-pokonal itz'amon ruk'asasic, roma quire' chuka' re tijoj-pokonal xquik'asaj re je rusamajela' re Dios xe'c'ue' ajuer can, re xbex profetas chique, y reje' más nabey xe'c'ue' que chivach yex.
23316  MAT 5:13  Ja yex re rutzayil re quic'aslen re vinak re jec'o chach re ruch'ulef. Pero xe-ta re atz'am niq'uis-ta-a re rutzayil, ¿andex como rubanic nakaban chin quire' nitzolaj-ta chic-pa re rutzayil? Man jun. Xa camanak chic ndoc-va, xa nich'akex-a y can ye'k'ax re vinak chij.
23317  MAT 5:14  Can jac'a chuka' yex re yixsekresan re quic'aslen re vinak chach re ruch'ulef y can jabal yixk'alajin, can ancha'l jun tenemit tak pa rue' jun loma c'o-va, can jabal nik'alajin y man nitiquir-ta nrevaj-ri'.
23318  MAT 5:15  Yex tak nitzaj jun lámpara, man chuxe-ta jun cajón niya-va-apo, man quire-ta. Yex can nicanoj jun ruc'ojlebal anche' niya-apo, chin quire' can ye'rusekresaj conojel re jec'o pa jay.
23319  MAT 5:16  Y can-ta quire' nuban re ic'aslen chiquivach re vinak, can-ta ancha'l re sakil chin jun lámpara. Chin quire' re vinak tak niquitz'at che re ibanabal camas otz, reje' can xtiquiya' ruk'ij re Dios re Irta' re c'o chicaj.
23320  MAT 5:17  Man tinojij che yen ximpa chin che man jun ruk'ij nimban cha re ley chin re Moisés, y man tinojij che can quire' chuka' nimban cha re je'quitz'iban can re achi'a' re je rusamajela' re Dios re xe'cue' ajuer can, re xbex profetas chique. Man chin-ta re' tak ximpa, yen ximpa chin che can nimban re andex ndel-va che tzij re nubij re ley, y chuka' re je'quitz'ibalon can re profetas.
23321  MAT 5:18  Roma can katzij nimbij chiva che ronojel re tz'iban chupan re ley, can xque'banataj-va. Re ruch'ulef y re rocaj xque'q'uis. Pero re je'tz'iban chupan re ley can xque'banataj-va, y man jun cosa re man-ta xtibanataj re xe-ta tal choj quire' xtic'ue' can.
23322  MAT 5:19  Mare' xabanchique vinak re man nrajo-ta nuban re nubij chupan re ley, astapa' jun tzij re can ancha'l che camanak rajkalen, y vo xa can quire' chuka' xtuc'ut chiquivach re nic'aj chic vinak che tiquibana', re nibano quire', xa camanak ruk'ij xtic'ue' chiquicojol re jec'o pa ruk'a' re Dios. Jac'a re vinak re nibano ronojel re nubij chupan re ley y can quire' chuka' xtuc'ut chiquivach re nic'aj chic vinak che tiquibana', reja' can xtic'ue' ruk'ij chiquicojol re jec'o pa ruk'a' re Dios.
23323  MAT 5:20  Yex re nijo' yixoc pa ruk'a' re Dios, can nic'atzin che re ic'aslen más choj que chach re quic'aslen re achi'a' re je'atamayon re ley kachin yoj re yoj israelitas y chach re quic'aslen re achi'a' fariseos. Roma reje' niquinojij che choj re quic'aslen, pero man quire-ta.
23325  MAT 5:22  Pero yen nimbij, che xabanchique vinak astapa' xaxe nipa ruyoval cha jun chic vinak, can nimacun-va y can tiban juzgar. Chuka' re nibin cha jun chic vinak, che manak nic'atzin-va. Re nibin quire', can aj-mac chuka', mare' can ruc'amon che nic'uax chiquivach re achi'a' re pa camon ye'bano juzgar. Y jac'a re nibin nacanic cha jun chic vinak, re nibin quire' xa can yaben chic chupan re k'ak' re c'o chupan re infierno.
23326  MAT 5:23  Mare' vo xa rat can yatc'o chic-apo chach re altar chin naya' jun ofrenda cha re Dios y jare' tak ne'ka cha'c'o'x che rat c'o jun cosa re man otz-ta abanon cha jun vinak,
23327  MAT 5:24  taya' can re ofrenda chire' anche' c'o-va re altar y can jare' cabiyin riq'uin re jun vinak re', ta'bana' rubiyal re man otz-ta c'o chi'icojol. Y tak c'achojnak chic rubiyal y junan chic ivach riq'uin, c'ajare' catzolaj y taya' re a-ofrenda cha re Dios.
23328  MAT 5:25  Y vo xa c'o jun chiva yex nisujus chiquivach re autoridades roma c'o ruc'as, tucanoj rubanic chin che nuban rubiyal riq'uin re xsujun richin tak je'binak pa cabildo. Pero vo xa man nic'achoj-ta rubiyal re anchok riq'uin c'o-va ruc'as, can ye'bo-va chach re juez, y re juez xtujach-a pa ruk'a' re policía, y re policía nuc'uaj-a, chin no'rtz'apij can pa cárcel.
23329  MAT 5:26  Y can katzij nimbij, che xabanchique vinak ndoc pa cárcel roma c'as, cama-va xtel-ta-pa pa cárcel, vo xa man rutajon-ta can ronojel re ruc'as re anchok riq'uin c'o-va ruc'as.
23331  MAT 5:28  Pero yen nimbij che quire' chuka' re ache re nurayij rach jun ixok, re nibano quire', pa ránma xa can xmacun-yan riq'uin re jun ixok re'.
23332  MAT 5:29  Xa mare' vo xa ja re anak'avach re c'o pan avajquik'a' re nibano chava che yamacun, más otz che nalisaj-a y natorij-a. Roma más otz che manak jun anak'avach, que chach c'o-ta che ca'e' anak'avach, y yaba pan infierno.
23333  MAT 5:30  Chuka' vo xa ja re ak'a' re c'o pan avajquik'a' re nibano chava che yamacun, más otz che nachoy-a y natorij-a. Roma más otz che manak jun ak'a', que chach c'o-ta che ca'e' ak'a', y yaba pan infierno.
23334  MAT 5:31  Chuka' ajuer can xbex: Re ache re nrajo' nujach-ri' riq'uin re ruxayil, tubana' jun vuj, y chupan re vuj nubij che xquijach-qui', y re vuj re' tuya' cha re ixok.
23335  MAT 5:32  Pero yen nimbij chiva: Re ache re nujach-ri' riq'uin re ruxayil y man roma-ta che re ixok xmacun riq'uin jun chic ache, re ache re xujach-ri' can nuban cha re ruxayil che nimacun tak niba riq'uin jun chic ache. Y quire' chuka' re jun chic ache re nic'amo-apo richin re ixok yi'on can, can nimacun, roma re ixok re' can c'o-va re nabey ruchijil.
23337  MAT 5:34  Pero yen nimbij chiva, che man jun bey tiban jurar, y chuka' can man otz-ta chin nicusaj rube' re rocaj chin niban jurar. Roma ja chire' c'o-va re Dios.
23338  MAT 5:35  Y man ticusaj rube' re ruch'ulef, roma ja chire' nuya-va rakan re Dios. Y chuka' man ticusaj rube' re tenemit Jerusalén, roma re tenemit re' chin re Dios re Namalaj Rey.
23339  MAT 5:36  Y man tiban jurar ancha'l niquiban jurar re nic'aj chic vinak, reje' niquibij che vo xa man katzij-ta re niquibij, pues titzaq'uis-a re quijalom. Yex man jun bey tibij quire', roma re ic'aslen mana-ta yex re yix rajaf. Re Rajaf re ic'aslen ja re Dios, y xaxe reja' re nitiquir nijalo re ru-color re rusumal-ive'. Xaxe reja' re nitiquir nibano k'ak cha re sak y nitiquir chuka' nuban sak cha re k'ak.
23340  MAT 5:37  Mare' man jun bey tiban jurar. Ronojel re nibij, can choj tibij, vo xa katzij re nibij o xa man katzij-ta. Y vo xa niban jurar, can nik'alajin che ja re itzel c'o pan ivánma.
23342  MAT 5:39  Pero yen nimbij chiva, che man titzolij ruq'uixel cha re anchique xbano re etzelal chiva. Vo xa c'o jun re xch'ayo avichin, man taya' ruq'uixel cha. Otz che naya' chic jun bey-avi' pa ruk'a' chin yatruch'ay.
23343  MAT 5:40  Y vo xa c'o jun vinak re can nuc'uaj jun chiva yex pa cabildo roma nrajo' numoj-a jun rutziak, re anchok cha niban-va quire' man tupokonaj nuya' can cha, y en lugar che nupokonaj, xa tuya' can chuka' re ruk'u' cha.
23344  MAT 5:41  O vo xa c'o jun chiva yex niban cha roma jun vinak che tuc'uaj-a jun ejka'n jun kilómetro, xa can tiqui'cot tuc'uaj-a re ejka'n re xya-a chij, y man xe-ta re jun kilómetro re xbex cha tuc'uaj-a re ejka'n, xa can tusuju-ri' che nuc'uaj-a re ejka'n ca'e' kilómetro.
23345  MAT 5:42  Y vo xa c'o jun chiva yex c'o jun cosa nuc'utuj jun vinak cha, can tuya-a cha. Y vo xa c'o chuka' jun nrajo' nukaj-a jun cosa chava, man jun bey tanojij che man naya-ta-a cha.
23346  MAT 5:43  Y yex jabal itaman, roma ic'axan re tzij bin ajuer can, che can ruc'amon-va najo' re camas otz yatrutz'at, jac'a re camas itzel yatrutz'at can tatzelaj.
23348  MAT 5:45  Chin quire' nik'alajin che yex can yix rajc'ual re Dios re Irta' re c'o chila' chicaj. Roma reja' camas otz runa'oj quiq'uin conojel. Reja' can c'a chila' chicaj nubam-pa cha re k'ij che nuya-pa rusakil pa quive' re vinak otz quic'aslen y pa quive' re vinak re man otz-ta quic'aslen, can c'a chila' chuka' nubam-pa che c'o job nika pa quive' re vinak choj quic'aslen y re man choj-ta quic'aslen.
23349  MAT 5:46  Roma vo xa yex xaxe re vinak re ye'jovan ivichin re ye'jo', manak rajal-ruq'uixel xtic'ul, roma hasta jun vinak re man choj-ta ruc'aslen nitiquir nuban quire', reja' can nitiquir ye'rajo' xaxe re ye'jovan richin.
23350  MAT 5:47  Y vo xaxe chivach-ka yex mismo niyala-va ruxnokil-ivach, man jun rajkalen re quire' niban. Roma hasta re vinak re man quitaman-ta rach re Dios quire' niquiban.
23352  MAT 6:1  Can jabal tichajij-ivi', che man tibananej chiquivach re vinak che can yixtajin chubanic re nrajo' re Dios. Roma vo xa quire' xtiban, can man jun c'a rajal-ruq'uixel xtic'ul riq'uin re Irta' re c'o chila' chicaj.