23214	MAT 1:1	Jabi chama David yamabo, Abraham yamabo, tihi caba chahitaxocobo Jesucristo iniquë. Jabi Jesucristo naborëquëbo janë bo tëquë tsi xo naa.
23216	MAT 1:3	Jatsi dos ca baquë bo, naa Fares, Zara, tihi cabo Judá jayaniquë. Jato jahëhua, Tamar ini quiha. Jatsi Fares baquë Esrom iniquë. Esrom baquë Aram iniquë.
23218	MAT 1:5	Salmón baquë Booz iniquë. Jasca, jahuë jahëhua Rahab ini quiha. Jatsi Booz baquë Obed iniquë. Jasca, jahuë jahëhua Rut ini quiha. Jatsi Obed baquë Isaí iniquë.
23219	MAT 1:6	Isaí baquë David iniquë, naa chama-chamaria inish cato. David baquë Salomón iniquë. Urías i-ipaonish ca ahui jahuë jahëhua ini quiha.
23224	MAT 1:11	Jeconías, jahuë noma bo, tihi cabo Josías saihuaniquë. Naatiyá tsi Babilonia mai qui Israél ca nohiria bohacaniquë.
23229	MAT 1:16	Jacob baquë José iniquë, naa María bënë. Jabi Jesu, naa Cristo icanai ca María comaniquë.
23231	MAT 1:18	Nëca tsi quiha Jesucristo conina ra. Jabi bënë bipaima jahuë jahëhua María iniquë. Jahuë bënë ti ca José ini quiha. Jama, bënë binox pari tsi quiha María tohoyaniquë Espíritu Santó no.
23232	MAT 1:19	Jatsi quiha José, naa jahuë bënë ti cató María bicasyamaniquë, joni shinajiaxëni ca ja ini quëshpi na. Jasca, nohiria bësojo xo tsi bëro tsi María ja niacasyamani quiha, bërabihuacasyamaquí na.
23233	MAT 1:20	Jaha tsi jahuë ahui ti ca niahai ca ja shina-shinaniquë. Shinajano tsi quiha ja qui jisiquiniquë Iboba ángel, ja namahai cató no. Jisiquihax José qui ja chaniniquë: —Jisa José, David yamaba chahitaxocobá. Mi ahui ti ca María biti raquëyamahuë. Espíritu Santó tsi ja tohoyayamëquë.
23234	MAT 1:21	Baquë comaxëhi quiha. Ja coquë tsi Jesu ja janëhacaxëti xo, jato jocha quima nohiria bo ja xabahamaxëhai quëshpi na.
23235	MAT 1:22	Nëcapi-jayamëquë Iboba Chani jatihuahacano iquish na, naa jahuë Chani yoanish cató quënënina.
23237	MAT 1:24	Bësoxo tsi quiha María José biniquë jahuë ahui iti, naa angél yoani jascaria. Bixo tsi jahuë xobo qui ja bëniquë racati.
23239	MAT 2:1	Belén tsi quiha Jesu coniquë, naa jodioba maí no. Toa mai rey Herodés yonani quiha. Toatiyá tsi quiha Jerusalén qui tres ca tiisi ca joni bo cahëniquë. Nëama, naa oriente ax ja bëcani quiha.
23240	MAT 2:2	Cahëhax, —¿Jahuënia ni jodioba chama-chamaria, naa cobëna cato? Jahuë huishti no jisyamëquë noba mai xo na. Ja iqui tsi ja qui arahi no joquë ra —i nohiria qui naa tres ca tiisi ca joni bo niquë.
23242	MAT 2:4	Jatsi jodioba arati iboba chama bo, Dios papi cahëxëni cabo, tihi cabo Herodés quënaniquë. Quënaxo tsi jato ja nicaniquë: —¿Jahuënia tsi coxëhi ni mato Cristo, naa mato Xabahamati Ibo ra? —iquiina.
23243	MAT 2:5	Jatsi quiha ja quëbicaniquë: —Jodioba maí tsi, naa Belén yacatá tsi ja coti xo. Tocani quiha Dios Chani yoanish cato, naa ja quënëni cató no:
23244	MAT 2:6	“Jisa Belén ca nohiria bá. Jodioba maí tsi huëstima tsi xo toa mato oquë ca yaca huëtsa bo. Jama, oquëhuahacaxëhi quiha mato yaca ri. Belén tsi coxëhi quiha chama-chamaria. Noho Israél ca nohiria bo ó bësoxëhi quiha” ii quiha ja quënënina —i Herodes qui jaca niquë.
23247	MAT 2:9	Jatsi quiha Belén qui bocatsi quiha tiisi jaya ca joni bo niquë, Herodes nicahax na. Ja bocaquë tsi quiha jisiquitëquëniquë huishtima, naa jato maí tsi jisiquinish ca huishti jascaria cato. Jisiquixo tsi quiha Belén qui jato ja mëpiniquë. Jatsi Baquë Jesu ini ca iti qui cahëhax huishti niiniquë.
23248	MAT 2:10	Jatsi ja rani-ranicaniquë, huishti jisi na.
23249	MAT 2:11	Ranihax José xobo qui ja jicocaniquë. Jicoxo baquë ico ca María ja jiscaniquë. Jatsi ja mënicaniquë. Mënihax ja qui ja aracaniquë. Jaquirëquë quiha jato sota bo ja pëcacaniquë, ja bëcani ca jahuë bo ja qui axëna.
23251	MAT 2:13	Tiisi ca joni bo bocaquë tsi quiha José qui ángel jisiquiniquë ja namahai cató no. —Joihuë. Baquë pistia, jahuë jahëhua María, tihi cabo bihuë. Egipto mai qui jabatsicana. Toaparicahuë. Mato ë yoano tsi jënimaxëhi quiha ma bacahaina. Mi baquë mërapaima xo Herodes pë, axëna —nëa tsi quiha José qui ángel nëcaniquë.
23252	MAT 2:14	Jatsi quiha José joiniquë. Joixo Baquë, jahuë jahëhua, tihi cabo ja boniquë Egipto mai qui. Baquichá ja jisbayacani quiha.
23253	MAT 2:15	Toá tsi naama tsi quiha ja chitëcaniquë. Jatsi Herodes rësoquë tsi ja bacacaniquë. Nëca tsi Dios Chani yoanish cató quënëni ca jatihuahacani quiha, “Egipto quima noho Baquë ë quënaquë” i Ibo Dios ni quëshpi na.
23254	MAT 2:16	Jabi tiisi jaya ca joni bá Herodes paraniquë, quinia huëtsa jato mai qui ja bacacani quëshpi na. Jatsi ja paracanai ca cahëhax Herodes caxarianiquë. Caxaxo tsi jahuë soldado bo ja raaniquë jatiroha ca Belén ca baquë bo ati. Jasca, Belén tahë ca yaca bo qui jato ja raani quiha, toá ca baquë bo ati. Jatiroha ca baquë bo quiha, naa dos años nama cabo ja ani quiha. Jabi ja tocaniquë shinaxo na, siri tsi jahari jato mai qui tiisi jaya cabo bocani nori iqui na.
23255	MAT 2:17	Jato ja quëyoquë tsi quiha Jeremías, naa Dios Chani yoanish cató yoani ca jatihuahacani quiha. Ja yoani tsi xo naa:
23256	MAT 2:18	“Anomaria iqui quiha Ramá ca pacotsa. Cohuëria xo ja ara-aracanaina ra. Toá tsi jato xocobo quëshpi tsi arahi quiha yoxa bo. Ranihuatimaxëni tsi xo toa jahuë nohiria, jato baquë bo acacani iqui na” tihi tsi ii quiha ja quënënina.
23258	MAT 2:20	Jisiquihax, —Joihuë. Baquë pistia, jahuë jahëhua, tihi cabo jahari Israel mai qui bohuë. Rësoyoniquë Baquë pistia acascanish cabo ra —i José qui ángel niquë.
23259	MAT 2:21	Jatsi quiha José joiniquë. Jesu pistia, jahuë jahëhua, tihi cabo bihax Israel mai qui ja bacaniquë.
23260	MAT 2:22	Bacaxo tsi quiha Herodes yamaba baquë Arquelaó yonahai ca ja nicaniquë. Jahuë jahëpa ja ratini quiha yonaxëna. Nicahax tsi quiha José raquë-raquëniquë. Toa mai qui ja cacasyamani quiha racaxëna. Jatsi quiha angél yobatëquëniquë ja namahai cató no, Galilea mai qui ja cano.
23261	MAT 2:23	Cahëhax Nazaret icanai ca yaca qui ja caniquë racahi na. Toa xo tsi jahuë xobo ja aniquë. Tocapijani quiha, Dios Chani yoanish cató chani jatihuaxëna, naa “Nazareno ja quënahacaxëti xo” i ja ni quëshpi na.
23264	MAT 3:3	Jabi nëca tsi quiha Juan yoati tsi Dios Chani yoanish ca Isaiás quënëni quiha: “Xabacha xo tsi quënaxëhi quiha joni. Quënahi tsi ‘Rohahuahacatsicana Ibo johai quëshpi na’ ixëhi quiha. Jasca, ‘Bahi mëstë ca acana ja bax coti’ ixëhi quiha” nëa tsi quiha ja quënëni ca niquë Juan yoati na.
23265	MAT 3:4	Camello raní tsi quiha Juan sahuëti acacaniquë. Bichi cinturón ja chinëxëniquë. Chapo bo, bina bata, tihi cabo ja piniquë.
23266	MAT 3:5	Jasca, jodioba maí ca nohiria tëquë Juan qui bocaniquë jahuë chani nicaxëna. Bocani quiha Jerusalén ca nohiria ri. Bocani quiha ani Jordán tapaí ca nohiria.
23267	MAT 3:6	Jasca, jato jocha ja bërohuacaquë tsi quiha ani Jordán xo tsi jato ja ashimaniquë.
23268	MAT 3:7	Jatsi Juan qui huëstima ca jodioba chama bo bocaniquë ashimahacaxëna. Jato jisi tsi jato Juán raahaniquë: —Jisa, rono ba baquë bá. ¿Tsohuë mato yobaha, Dios johai ca copi quima paxaxëna?
23270	MAT 3:9	Quiniacaxëcahuë. “Dios xocobo yoi bo xo noa” i ma casmitsa, Abraham yamaba chahitaxocobo ma nori iqui na. Mahitsa tsi xo toa ra. Jaha pi quëëquí tsi naa maxax bo jahuë xocobo yoi manëmati mëtsa xo Dios, jahuë́-na bo iti.
23272	MAT 3:11	Jaboqui mato jocha quima pi ma casono tsi mato ashimaxëquia jënë́ no. Jama, ë cho joxëhi quiha ëa oquë cato ra. Jahuë yonati iti mëtsama xo ëa ra, ëa oquëria ca ja nori iqui na. Espíritu Santo, chihi, tihi cabá tsi mato ashimaxëhi quiha ra joquí na.
23273	MAT 3:12	Nohiria yoi cabo quima jahuë xocobo yoi bo aquëxëhi quiha Dios, naa ibobá jahuë trigo bëro aquëhai jascaria. Aquëxo jahuë nëpo niahi quiha. Jasca, jahuë xobó tsi jahuë xocobo yoi bo ó bësoxëhi quiha Dios; jama nocatimaxëni ca chihi qui niahacaxëti xo toa nohiria yoi bo, naa nëpo niahacahai jascaria —i Juan niquë.
23275	MAT 3:14	Jama, Juán Jesu ashimacasyamani quiha. —¿E qui johai pa? Jishopë, acasyama xo ëa ra. Ea pi mi ashimaxëti xo ra —i Juan niquë.
23277	MAT 3:16	Ashima-hacahax tsi quiha jënë quima Jesu tsëquëniquë. Tsëquëjano tsi quiha japëquëniquë naipa. Jatsi nai ax Dios Shina ja qui botëhai ca, naa boto jascaria, Jesú jisniquë.
23279	MAT 4:1	Jatsi quiha xaba qui Espíritu Santó Jesu mëpiniquë, Satanás tanamano iquish na.
23281	MAT 4:3	Jatsi ja qui Satanás joniquë, jochati tanamaxëna. —Dios Baquë pi iqui tsi maxax bo qui chanihuë, mapari ja manëcano —i ja qui Satanás niquë.
23283	MAT 4:5	Jatsi Jerusalén qui Satanás boniquë. Boxo tsi quiha Dios arati xobo cacha, naa jahuë quëpë tsi Jesu ja nimaniquë.
23284	MAT 4:6	Nimahax Satanás chaniniquë: —Dios Baquë pi iquí tsi mai quiri mimë niahuë. “Jahuë ángel bo raaxëhi quiha Dios, mi noho ja bësocano” ii quiha Quënëhacanish cabo. Jasca, “Jato mëquënë́ tsi mia bëcaxëcani quiha, maxaxá tsi mi tahë bo tëquëyamano iquish na” ii quiha —nëa tsi Jesu qui Satanás nëcaniquë.
23286	MAT 4:8	Jatsi quiha maca tëtëca qui Satanás Jesu boniquë maí ca país bo, jato oquë, tihi cabo ja qui jismaxëna.
23287	MAT 4:9	Jismahax tsi quiha Jesu qui ja chaniniquë: —Ea bësojó pi mi mënino tsi, ë qui pi mi arano tsi, naa jahuë bo tëquë mi qui axëquia ra —iquiina.
23288	MAT 4:10	Jatsi Jesú quëbiniquë: —Cata, Satanás. “Ibo Dios roha qui aracana. Ja roha nicacana” ii quiha Quënëhacanish cabo ra —iquiina.
23290	MAT 4:12	Naatiyá tsi quiha preso qui Juan nanëhacaniquë rë. Nicaniquë Jesu. Nicahax tsi quiha jodioba mai Jesú jisbayaniquë. Jisbaya tsi Galilea mai qui ja bacaniquë, naa jahuë Nazarét ca xobo qui.
23291	MAT 4:13	Jama, Nazarét ja chitëyamani quiha. Riquihax Capernaum yaca qui ja cani quiha racaxëna, naa ia Galilea tapaí cato. Zabulón, Neftalí, tihi ca mai bo basima quiha.
23293	MAT 4:15	“Jisa Zabulón ca nohiria bá; Jisa Neftalí ca nohiria bá, naa ia quinia cabo, naa ani Jordán rabëquëx ca nohiria bá. Jisa mato Galileá ca carayanabá.
23296	MAT 4:18	Ia Galilea quënipama tsi quiha dos ca joni bo Jesú jisniquë, naa Simón, naa Pedro quënahacanish cato, jahuë noma Andrés. Jisi tsi jato ja quënaniquë. Jabi jato sani biti nishi bo niahi ja icani quiha, sani bicanaibo ja icani quëshpi na.
23298	MAT 4:20	Jatsi bamaxoma tsi quiha jato sani biti nishi bo, jato jahëpa, tihi cabo ja jisbëriacaniquë Jesu banahuaxëna.
23299	MAT 4:21	Riquicayá tsi quiha ori tsi dos ca joni huëtsa bo Jesú jisniquë, naa Zebedeo baquë Jacobo, Jacobo noma Juan. Notí tsi jato jahëp ya ja icani quiha, jato sani biti nishi bo rohahuahi na. Jatsi Jesú jato quënaniquë.
23300	MAT 4:22	Jatsi bamaxoma tsi quiha jato nishi bo, jato jahëpa, tihi cabo ja jisbëriacaniquë Jesu banahuaxëna.
23301	MAT 4:23	Jatsi quiha Galilea mai tëquë tsi Jesu coniquë, Dios Chani yoahi na. Jodioba catiti xobo xo tsi ja tiisimabonani quiha. “Nohiria bo otocatsi quiha Dios ra” i ja ni quiha Chani jia ca yoahi na. Jasca, iquicanaibo, isicanaibo, tihi cabo ja jënimahuabonaniquë, Dios Chani yoaquí na.
23302	MAT 4:24	Jatsi ja ani iqui tsi chani pacananiquë ja yoati na. Siria maí tëquë tsi toa chani pacanani quiha. Jatsi iquicanaibo, isicanaibo, yoshi jaya cabo, yoyo jaya cabo, mohitimaxëni cabo, tihi cabo Jesu qui nohiria bá bëniquë jënimahuahacacano. Jatsi jato ja jënimahuaniquë ra.
23303	MAT 4:25	Jasca, nohiria miscó Jesu banahuaniquë ra. Galileá ca nohiria, Diez Yacatá ca nohiria, Jerusalén ca nohiria, jodioba maí ca nohiria, ani Jordán rabëquëx ca nohiria, tihi ca nohiriá banahuani quiha ra.
23314	MAT 5:11	‘Shoma xo mato, ëa iqui tsi nohiria bá mato ocahuaquë no, mato ja yosicaquë no, mato ja quiahuacaquë no.
23315	MAT 5:12	Rani-ranicana, anomaria ca copi mato bax janahacaxëhai quëshpi na. Jabi toca tsi mato rëquë ca Dios Chani yoanish cabo tënëmahacani quiha jato ri.
23316	MAT 5:13	‘Chopara jascaria xo mato, maí ca nohiria bo oquëhuati. Jabi jahuë tëë bënopihi tsi anoma xo toa chopara ra. ¿Jënahuariaxo ja tëëhuahacatëquëna ra? (Jascaria, mato jabi jia ca pi ma bënono tsi ¿jënahuariaxo raca maí ca nohiria bá ëa cahëna?) Chopara yoi ca jascaria ma niahacaxëti xo pë, mahitsa ma nori quëshpi na.
23317	MAT 5:14	‘Huëa jascaria xo mato, maí ca nohiria bo huëahuati. Jabi jonëtimaxëni tsi xo tëmachí ca yacata. Baquichá tsi bëroria tsi xo jahuë pëxë bo.
23318	MAT 5:15	Jascaria, mato pëxë tsamaxo tsi caca namá janayamaqui mato. Jama, mana, naa jahuë iti ó janaqui mato, xobó ca nohiria bo tëquë bax huahuati.
23319	MAT 5:16	Jasca, nohiria bo bësojó tsi huahuapaima xo mato jabi jia cabo, ma acai ca ja jiscano iquish na. Jisí tsi mato mana ca Jahëpa oquëhuacaxëcani quiha.
23320	MAT 5:17	‘¿Quënëhacanish cabo niahi ë joni pa? Iyamaquia ra. Quënëhacanish cabo jatihuahi ë joquë ra, niahi mari.
23322	MAT 5:19	Quënëhacanish cabo ó ca yoba iriama ca pi nicayamahi tsi oquëyamaxëhi quiha toa nohiria ra, Dios otohai cató no. Jasca, “Mahitsa tsi xo toa yoba” i pi nohiria huëtsa qui ja no tsi chama-chamaria Dios qui yoixëhi quiha ja ocahaina. Mana tsi iriamaxëhi quiha toa ocahai cato ra. Jama, Quënëhacanish cabo ó ca yoba bo pi nicahi tsi huëtsa bo pi nicati tiisimahi tsi, oquë-oquëriaxëhi quiha toa nohiria ra, Diós otohai cató no.
23323	MAT 5:20	Japi mato parayamaquia. Dios Chani cahëxëni cabo, fariseobo, tihi cabo pi mato mëstë huinoyamano tsi Diós otohai ca qui jicopistiayamariaxëqui mato ra.
23325	MAT 5:22	Jama, mato qui ë yoahai ca tsi xo naa ra: Copihacaxëti xo tsohuëcara ca jabë xatë qui caxahai cato ra. Jabë xatë pi pasomaha chanihi tsi chama, naa juez qui ja bëhacaxëti xo copihacati. Jabi tënëtiya qui niahacati basima tsi xo toa tsohuëcara ca jabë xatë qui “Yoyoxëni xo mia pë” iquii cato.
23326	MAT 5:23	Japi mabë xatë bo ya rabënaparicana, Dios qui arahi bocanox pari. Jama, Dios xobo xo pi mato qui caxa ca xatë shinaquí tsi Dios qui ma acatsai ca jahuë janaparicahuë. Jariapari mato qui caxa ca xatë qui bocata. Mabë xatë ya ma rabënaparino ra, Dios qui aranox pari. Rabënahax jahari Dios xobo qui bocata araxëna, ma bëha ca jahuë ja qui axëna.
23328	MAT 5:25	‘Tsohuëcara pi mato pasomaha-no tsi mëri tsi ja bëta rabënacana. Bamayamacana. Tocacana, gobierno chama bo qui mato ja mëayamano, copihacati. Tocapijano tsi preso qui ma niahacamitsa ra.
23331	MAT 5:28	Jama, jahuë bëro yoí pi bënë jaya ca yoxa tsayahi tsi ja bëta jochahi quiha bicatsai ca nohiria jahuë shina ó no. Ja bëta jobonahai jascaria tsi xo toa ja acaina.
23332	MAT 5:29	Jabi mato oquë ca bëro pi mato jochamano tsi toa bëro tsëcacahuë. Niacahuë. ¿Oquëyamayamahi ni mato bëro pistia bënohaina, tënëtiya qui mato yora tëquë niahacayamano iquish na?
23333	MAT 5:30	Mato oquë ca mëquënë́ pi mato jochamano tsi toa mëquë mëxtëquëcahuë. Mëxtëquëxo tsi niacahuë. ¿Oquëyamayamahi ni mato mëquë bënohaina, tënëtiya qui mato yora tëquë niahacayamano iquish na?
23334	MAT 5:31	‘Jasca, “Ahui pi niaquí tsi ja qui niati papi bënë́ ati xo” ¿i mato naborëquëbo qui Moisés yamayamani?
23335	MAT 5:32	Jama, ë yoahai ca tsi xo naa: Anoma tsi xo bënë́ jahuë ahui niahaina iquia ra. Mahitsa pi jahuë ahuini, naa joni huëtsa ya jobonayamahai ca ahui niaquí tsi jahuë ahui jochamahi quiha pë, bënë huëtsa ja biquë no. Jascaria, jochaxëhi quiha jahuë ahui bichi ca joni ri.
23337	MAT 5:34	Jatsi, ë yoahai ca tsi xo naa: Oquë tsi xo toa ma bëpahaina. Jasca, Dios bësojo xo tsi jurar-ayamacana, “Axëquia ra” i nohiria qui ma quë no. Jasca, “Naipá tsi parayamaquia, axëquia ra” i nohiria qui yamacana, ma quëbiquë no. Diós yonahai iti tsi xo toa ra.
23338	MAT 5:35	Jascaria, “Noba maí tsi parayamaquia; axëquia ra” iyamacana, ma quëbiquë no, Ibo Dios mai ja nori iqui na. Jasca, “Jerusalén tsi parayamaquia” iyamacana, noba chama-chamaria yaca ja nori quëshpi na.
23339	MAT 5:36	Jasca, “Noho mapó tsi parayamaquia” iyamacana. ¿Jënahuariaxo mato boo chëquë ma joxohuana?
23340	MAT 5:37	Jama, “Axëquia, ayamaquia” tihi roha ca icana, ma quëbiquë no. Jahuëcara huëtsa pi ma yoano tsi Yoshi quima tsi xo toa ma yoahaina ra.
23341	MAT 5:38	‘Jabi mato naborëquëbo yoahacani ca yoba ma nicaniquë iquia. “Nohiria huëtsa bëro quëshpi tsi jahuë bëro yoi copihacaxëti xo; jasca, nohiria huëtsa xëta quëshpi tsi jahuë xëta yoi copihacaxëti xo” i mato yoba ni quiha.
23342	MAT 5:39	Jama, ë yoahai ca tsi xo naa: Yoixëni ca joní pi mato yosino tsi jahari iquinayamacana iquia. Tsohuëcaracá pi mato tapaishano tsi caxayamacana. Ja qui mato tamo huëtsa acana tapaishahacati.
23343	MAT 5:40	Jasca, mato camisa pi biriacasquí tsi mato saco ri ja bino.
23344	MAT 5:41	Jasca, huësti kilómetro pi soldado bá jato sota bo mato papimano tsi kilómetro huëtsa jato bax ma bocano jato mëbixëna.
23345	MAT 5:42	Jasca, tsohuëcaracá pi mato jahuëcara bënariano tsi ja qui acahuë. Tsohuëcaracá pi mato jahuëcara tanacasno tsi ja qui prestahuahacahuë. Tihi tsi xo toa noho yoba ra.
23346	MAT 5:43	‘Jabi mato naborëquëbo yoahacani ca yoba ma nicaniquë iquia, naa “Mato rabëti bo noicahuë; jama, mato pasomaha cabo qui caxacahuë” iquiina.
23347	MAT 5:44	Jama, mato qui ë acai ca yoba tsi xo naa: Mato pasomaha cabo noicahuë iquia. Jasca, mato yosicanaibo bax bëhoxcana ra.
23348	MAT 5:45	Tocapiquí tsi mato naipá ca Jahëpa baquë bo ma nori ca jismaxëqui mato ra. Jatiroha cabo mëbihi quiha Dios. ¿Jiaxëni cabo, yoixëni cabo tëquë, tihi cabo qui huahuayamayamahi ni jahuë bari ra? Jasca, jia ca acanaibo, anoma ca acanaibo, naa jatiroha cabo qui oi paquëmahi quiha.
23350	MAT 5:47	Jasca, mato rabëti bo roha pi mëbihi tsi ¿nohiria huëtsa oquë ni mato pa? Iyamaqui mato ra. Tocacani quiha Dios cahëyamacanaibo ri.
23351	MAT 5:48	Jatsi quësotimaxëni ca jabi ma jayati xo, naa mato naipá ca Jahëpá-na jascaria. Tihi tsi xo toa noho yoba ra.
23353	MAT 6:2	Japi noitiria ca nohiria pi mëbiquí tsi no bëpati xo. “Jia tsi xo toa ë acaina ra” iyamacana nohiria bo qui, naa fariseobo jascaria. Anoma quiha. Jabi nohiria bo bësojo xo tsi tocacani quiha pë, nohiria bá jato oquëhuano iquish na. Jatsi shina-bënoyamacana. Copihacacahi quiha, nohiria bá jato oquëhuaquë no. Mana ca copi biyamacaxëcani quiha ra.
23354	MAT 6:3	Jama, noitiria ca nohiria pi mëbiquí tsi no bëpaxëti xo, mato rabëtiria bá ma acai ca cahëyamano iquish na.
23355	MAT 6:4	Jonë tsi mato yonoco jia bo ma ano. Jatsi, mato copixëhi quiha Dios ra, jatiroha ca jahuë bo jisi na.
23356	MAT 6:5	‘Dios qui bëhoxhi tsi paraxëni ca fariseobo jascayamacana. Nohiria bo bësojó, naa jodioba catiti xobo bo, bahi bo, tihi cabá tsi Dios qui bëhoxcascani quiha pë, nohiria bá jato jisno iquish na. Jato copi ja bicaquë iquia. Mana ca copi biyamacaxëcani quiha.
23357	MAT 6:6	Jama, bëhoxhi tsi mato naquëtë qui mamë jicocahuë. Jicohax caiti japacahuë, nohiria bá mato jisyamano iquish na. Toá tsi Dios qui bëhoxcana, mamë no. Jonë pi bëhoxmano tsi mato copixëhi quiha, ma acai ca jonë ca jahuë bo jisquí na.
23358	MAT 6:7	Jasca, Dios qui bëhoxhi tsi mahitsa ca chani iroha-irohayamacana. Tocacani quiha Dios cahëyamacanaibo. Jato chani tëtëca iqui tsi Diós jato nicahai ca quëscahuacani quiha.
23359	MAT 6:8	Jabi jaha ma quëëhai ca cahëhi quiha mato Jahëpa, ma bënanox pari no.
23360	MAT 6:9	Japi nëca tsi bëhoxcana: “Oquëhuahacaxëti xo mi janë, noba naipá ca Jahëpá” icana.
23361	MAT 6:10	“Nohiria bo mi ototsano. Mai xo tsi mi shina mi ano, naipa xo mi acai jascaria.
23363	MAT 6:12	Noba jocha mi shina-bënono, noqui pasomaha jochacanaiba jocha no shina-bënohai jascaria.
23366	MAT 6:15	Jama, huëtsa ba jocha pi ma shina-bënoyamano tsi mato jocha shina-bënoyamaxëhi quiha Dios ri.
23367	MAT 6:16	‘Samaquí tsi bëmana cohuëria cabo jayamacana, naa paraxëni ca fariseobo jascaria. Bëcohuëhuacani quiha pë, nohiria bá ja samacanai jisno iquish na. Shina-bënoyamacana; jato copi ja bicaquë ra. Mana ca copi biyamacaxëcani quiha.