23214	MAT 1:1	Mo'ko David parymbo, mo'ko Abraham parymbo Jesus Kristus tangonymbo etykon a'pemy'san karetary.
23215	MAT 1:2	Abraham 'wa Isak typa'kano'se man. Isak 'wa Jakob typa'kano'se man. Jakob 'wa Juda, mo'karon ipiryjan enapa typa'kano'se mandon,
23216	MAT 1:3	Juda 'wa mo'ko Tamar maro Peres, mo'ko Sera enapa typa'kano'se mandon. Peres 'wa Hesron typa'kano'se man. Hesron 'wa Aram typa'kano'se man.
23218	MAT 1:5	Salmon 'wa mo'ko Rahab maro Boas typa'kano'se man. Boas 'wa mo'ko Ruth maro Obed typa'kano'se man. Obed 'wa Isai typa'kano'se man.
23219	MAT 1:6	Isai 'wa mo'ko poto 'su jopoto David typa'kano'se man. David 'wa mo'ko Uria pytymbo maro Salomo typa'kano'se man.
23224	MAT 1:11	Josia 'wa Jekonia, mo'karon ipiryjan enapa typa'kano'se mandon, moro Babylon 'wa Simosu emimarykon jako.
23225	MAT 1:12	Moro Babylon 'wa Simosu emima'san wyino, Jekonia 'wa Sealtiel typa'kano'se man. Sealtiel 'wa Serubabel typa'kano'se man.
23229	MAT 1:16	Jakob 'wa Josef typa'kano'se man. Josef ro Maria yino me tywaije man. Mo'ko ro Jesus, mo'ko Mesias me kynejatojaton inoro sano me tywaije man.
23230	MAT 1:17	Abraham wyinombo ro David taronaka mo'karon kari'na pa'kano'namonymbo ainapatoro itu'ponaka okupa'en mandon. David wyinombo ro Babylon 'wa Simosu emimary taronaka mo'karon kari'na pa'kano'namonymbo ainapatoro itu'ponaka okupa'en mandon. Moro Babylon 'wa emimarykon wyinombo ro mo'ko Mesias taronaka mo'karon kari'na pa'kano'namonymbo ainapatoro itu'ponaka okupa'en mandon.
23231	MAT 1:18	Jesus Kristus ero wara tywoma man: Epekaty'po wyino ty'wa, mynoto me terapa mo'ko Jesus sano Maria wairy ukuty'po mo'ko Josef 'wa, moro tymaro emamyry uwaporo. Mo'ko Tamusi a'kary pori'tory 'wa te mynoto me tyje kynakon.
23232	MAT 1:19	Mo'ko ino man Josef tamambore kynakon. Pyiwano taka mo'ko typyty man emapory 'se'pa kynakon. Iro ke ro ekapyn ta inondary 'se kynakon.
23233	MAT 1:20	Moro wara iwonumengary jako 'ne iwoneto amy Tamusi apojon wonepo'po i'wa. Ika'po: “Josef, David parymbo, apyty me mo'ko Maria apyiry poko kytety'kai. Mo'ko iwe'mekatopo irombo Tamusi a'kary wyino man.
23234	MAT 1:21	Amy wokyry'membo apyitan. Mo'ko ety me ro Jesus yko me. Mo'ko ro irombo ta'sakarykon epano'tan morokon yja'wan me iwe'i'san wyino.”
23235	MAT 1:22	Pa'poro moro tywo'ka'se man ero tauran uku'ponenymbo Jesaja 'wa Tamusi nekari'po'po wo'ka'to'me:
23236	MAT 1:23	Eneko. Mo'ko wokyry anukutypyn mynoto me kynaitan. Amy wokyry'membo apyitan. Ety me Emmanuël yta'ton. Moro tauro'po man: ‘Tamusi kymaroine man’.
23237	MAT 1:24	Moro one'no wyino tupaka'po mero, mo'ko Josef we'i'po mo'ko Tamusi apojon wyka'po wara ro. Maria apo'i'po i'wa typyty me.
23238	MAT 1:25	Anipokonoma'pa te iwe'i'po, mo'ko ty'me apyiry uwaporo i'wa. Irombo ety me Jesus yry'po i'wa.
23239	MAT 2:1	Poto 'su jopoto me mo'ko Herodes a'ta, undy wyino siriko menganamon tunda'san Jerusalem 'wa, moro Judea tano Betlehem po mo'ko Jesus woma'po wyino.
23240	MAT 2:2	Ika'san: “Oje ko mo'ko oma'senan Simosu Jopotory nan? Moro isirikory wepa'kary enei irombo na'na. Ety awonga na'na nopyi.”
23241	MAT 2:3	Moro eta'po mero, mo'ko jopoto Herodes we'naranga'po, pa'poro mo'karon Jerusalem ponokon maro.
23242	MAT 2:4	Pa'poro mo'karon Tamusi pokonokon jopotorykon, pa'poro mo'karon Tamusi karetary uku'namon enapa a'nano'po'san i'wa. Oje mo'ko Mesias womary man ukutyry 'se iwyinoine kynakon.
23243	MAT 2:5	Ika'san i'wa: “Betlehem po, Judea ta. Tymero irombo man mo'ko Tamusi auran uku'ponenymbo 'wa:
23244	MAT 2:6	Amoro, Juda yinonorymbo tano Betlehem, irombo ro ko'warono kapyn amoro mana morokon Juda tanokon potonon ra'na. Awyino ro irombo amy poto 'su jopoto kyno'tan. Mo'ko ro mo'karon ypyitorykon Israel pajanymbo enenen me kynaitan.”
23245	MAT 2:7	Irombo Herodes 'wa ekapyn ta mo'karon siriko menganamon ko'mapo'san. Moro siriko wonepotopombo kurita poko iru'pyn me imero iwoturupo'po i'waine.
23246	MAT 2:8	Irombo Betlehem 'wa emoky'san i'wa. Ika'po i'waine: “Pa'poro one wara mo'ko pitani wairy imengatandoko iru'pyn me. Epory'po mero, ekari'toko me y'wa, ety awonga wyto'se me awu enapa.”
23247	MAT 2:9	Mo'ko jopoto auran eta'po mero, ito'san. Irombo moro siriko, moro iwepa'kary tone tywaije i'waine kynakon iro wyto'po uwapoine. Irombo mo'ko pitani waitopo epo moro siriko poropy'po.
23248	MAT 2:10	Moro siriko ene'po me ro rapa ty'waine, poto me imero ewa'pota'san.
23249	MAT 2:11	Moro auto taka tywo'my'san mero, mo'ko pitani ene'po i'waine mo'ko isano Maria maro. Iwokunama'san ety awongato'me. Morokon tynyrykon je'nykon etapurumaka'san i'waine. Ika'mi'po, typoporen tykoro'kamy, typoporen itupu epuku'po yry'san i'waine i'wa.
23250	MAT 2:12	Irombo iwonetoine Tamusi 'wa uru'san, Herodes 'wa rapa erama'pa iwaito'ko'me. Iro ke ro amy terapa oma ta iwerama'san tywaito'kon 'wa.
23251	MAT 2:13	Ito'san wyino Josef woneto amy Tamusi apojon wonepo'po. Ika'po i'wa: “Ajawongo. Mo'ko pitani maro, mo'ko isano maro enapa etuwarikako Egypte 'wa. Moro po ro aiko me moro aweramary man ekarityry 'wa ro y'wa. Mo'ko Herodes irombo mo'ko pitani upitan iwoto'me.”
23252	MAT 2:14	Josef awomy'po. Moro koko noro mo'ko pitani maro, mo'ko isano maro enapa iwomima'po Egypte 'wa.
23253	MAT 2:15	Herodes rombyry 'wa ro moro po iwe'i'po. Iwara ro ero Tamusi auran uku'ponenymbo nekarity'po wo'kapy'po: Egypte wyino ymuru siko'mai.
23254	MAT 2:16	Mo'karon siriko menganamon 'wa tamu'ma'po ukuty'po mero, mo'ko Herodes wore'ko'po imero. Irombo warinu pokonokon emoky'san i'wa Betlehem 'wa. Moro wyino ro pa'poro mo'karon oko siriko aitonon wokyryja'makon, mo'karon oko siriko anapo'i'pa noro aitonon wokyryja'makon enapa wopo'san i'wa. Mo'karon siriko menganamon nekarity'po siriko wepa'katopombo kurita poko irombo tywo'po'se kynakon.
23255	MAT 2:17	Moro jako ro ero Tamusi auran uku'ponenymbo Jeremia nekarity'po wo'kapy'po:
23256	MAT 2:18	Rama po ura, ataikapo'no kynotanon. Rakel turare man ty'makon poko. Aturake'kapo'pa man, uwa rapa iwairykon ke.
23257	MAT 2:19	Mo'ko Herodes romby'po mero, Josef woneto amy Tamusi apojon wonepo'po Egypte po.
23258	MAT 2:20	Ika'po: “Ajawongo! Mo'ko pitani maro, mo'ko isano maro enapa eramako mo'karon Israel pajanymbo yinonory 'wa. Mo'ko pitani wory 'sangonymbo tyromo'se terapa mandon.”
23259	MAT 2:21	Irombo Josef awomy'po. Mo'ko pitani maro, mo'ko isano maro enapa iwerama'po mo'karon Israel pajanymbo yinonory 'wa.
23260	MAT 2:22	Mo'ko tyjumy Herodes y'petakan me Judea jopotory me mo'ko Arkelaus wairy eta'po mero te ty'wa, tanarike Josef kynakon moro 'wa tytory poko. Tywoneto turu'po mero, iwomima'po Galilea 'wa.
23261	MAT 2:23	Moro po ro amy Nasaret tatynen aitopo 'wa amanje ito'po. Iwara ro ero Tamusi auran uku'ponamonymbo nekarity'po wo'kapy'po: Nasaret pono me kynejatota'ton.
23262	MAT 3:1	Moro jako ro mo'ko kari'na etykanen Johanes 'wa moro Judea wo'iry ta oty ekarory a'mo'po.
23264	MAT 3:3	Mo'ko poko ro mo'ko Tamusi auran uku'ponenymbo Jesaja taurana man, moro ero wara tykary jako: Moro iponomyn wo'i ta amy ko'tatoto auran kynotanon: “Mo'ko Jopoto emary ika'toko. Sapatoro morokon emary ytoko.”
23265	MAT 3:4	Johanes wo'my me kameri ypotymbo kapy'po kynakon. Ekundy me tonomy pi'pombo kapy'po kynakon. Kasapa erepary me kynakon wano maro.
23266	MAT 3:5	Mo'karon Jerusalem ponokon, pa'poro mo'karon Judea ponokon, pa'poro mo'karon Jordan po amandonon wo'to'konymbo kynakon i'wa.
23267	MAT 3:6	Iwosetykapoto'konymbo kynakon moro Jordan tunary taka. Moro tatykarykon jako ro, pa'poro yja'wan me tywe'i'san ekari'topombo i'waine kynakon.
23268	MAT 3:7	Pyime enapa Farise, Saduse wopy'san i'wa asetykapo. Ika'po i'waine: “Yja'wangonymbo 'ne roten, noky ko moro o'toto Tamusi erekuru wyino awetuwarikarykon man ekano'poi o'waine?
23270	MAT 3:9	Aturu'san ta te kykaton: ‘Abraham na'na tamurumbo me man.’ Wykaje irombo o'waine: Tamusi erokon topu kapyry taro man Abraham pajanymbo me.
23271	MAT 3:10	Moro wywy tyje terapa man moro wewe undy po. Pa'poro epepo'non wewe akotory kynaitan. Wa'to taka ipapyry kynaitan.
23272	MAT 3:11	Awu tuna ke katykaton moro ajemamyrykon u'ma'po enepoto'me. Mo'ko wena'po ta kyno'san inoro te yko'po pana'pe man. Isapatokanen me ywairy pairo supija. Mo'ko ro Tamusi a'kary ke ajetykata'ton, wa'to ke enapa.
23273	MAT 3:12	Moro aresi pombokatopo irombo aina terapa man. Irombo moro aresi werikatopo a'metan. Irombo moro aresi kura'matan moro ikura'matopo auto ta. Moro iwerirymbo koro'katan te e'wutypyn wa'to ke.”
23274	MAT 3:13	Irombo Galilea wyino Jesus tunda'po moro Jordan 'wa Johanes 'wa asetykapo.
23275	MAT 3:14	Johanes te a'kotory 'se rypo kynakon. Ika'po i'wa: “O'wa te yjetykary manombo man. Irombo y'wa terapa mo'san?”
23276	MAT 3:15	Jesus 'wa te ejuku'po: “Yjetykary kysa'kotoi. Pa'poro irombo Tamusi nisanory kapyry ky'waine man.” Morombo mero Johanes we'i'po ana'koto'pa noro.
23277	MAT 3:16	Jesus etyka'po. Moro tuna wyino tu'tary akono mero, kapukon wendakary ene'po i'wa. Mo'ko Tamusi a'kary wony'tory ene'po i'wa amy akukuwa wara tytu'ponaka.
23278	MAT 3:17	Irombo kapukon wyino amy auranano wota'po. Ika'po: “Mo'se ro, mo'ko nipynen ymuru mo'se man. Yturu'po ewa'pory me man.”
23279	MAT 4:1	Irombo Tamusi a'kary 'wa Jesus aro'po iponomyn wo'i taka, mo'ko ewa'rumy tamuru 'wa u'kuto'me.
23280	MAT 4:2	Oko-kari'na kurita, oko-kari'na koko tywonema'po wyino ikumyry'po.
23281	MAT 4:3	Irombo mo'ko u'kunen wopy'po I'wa. Ika'po I'wa: “Tamusi ymuru me ro aja'ta iro ke, ajauranako, erokon topu wonurimato'me perere me.”
23282	MAT 4:4	Jesus 'wa te ejuku'po: “Tymero man: Perere poko roten kapyn kari'na kynemandan, pa'poro Tamusi yndary wyino epa'katoto auranano poko te.”
23283	MAT 4:5	Irombo mo'ko ewa'rumy tamuru 'wa aro'po moro kurano aitopo 'wa. Moro Tamusi auty retyry esipiry tu'ponaka yry'po i'wa.
23284	MAT 4:6	Irombo ika'po I'wa: “Tamusi ymuru me ro aja'ta, ata'porongo po'ponaka. Tymero irombo man: Tamusi tapojongon emo'tan ajupu'po me. Awomarymbo apyita'ton, apupuru aniwo'pa awaito'me topu pona.”
23285	MAT 4:7	Jesus wyka'po i'wa: “Tymero enapa man: Mo'ko Ajopotory Tamusi anu'ku'pa maitake.”
23286	MAT 4:8	Irombo mo'ko ewa'rumy tamuru 'wa aro'po amy kawono imero wypy tu'ponaka. Pa'poro ero nono tu'ponokon potonon jopotokon nundymarykon kuranory enepo'po i'wa Jesus 'wa.
23287	MAT 4:9	Irombo ika'po I'wa: “Pa'poro moro sytake o'wa, tokuna'po yjety awonga'poto o'wa.”
23288	MAT 4:10	Morombo mero Jesus wyka'po i'wa: “Omimako, Satan! Tymero irombo man: Ajopotory Tamusi po'ponaka roten mokunamatake. Mo'ko ety roten mawongatake.”
23289	MAT 4:11	Irombo mo'ko ewa'rumy tamuru 'wa inonda'po. Mo'karon Tamusi apojongon wopy'san terapa epano'se.
23290	MAT 4:12	Yja'wangon kari'na aru'katopo taka Johanes aru'ka'po eta'po mero, Jesus womima'po Galilea 'wa.
23291	MAT 4:13	Nasaret 'wa amanje rapa ito'pa iwe'i'po. Kafaraum 'wa terapa ito'po amanje, moro tuna juwembory esi'wonaka, mo'ko Sebulon maro Naftali yinonory 'wa.
23292	MAT 4:14	Iwara ro ero Tamusi auran uku'ponenymbo Jesaja nekarity'po wo'kapy'po:
23293	MAT 4:15	Sebulon yinonory, Naftali yinonory enapa, moro tuna juwembory 'wa ytototo oma pato man iro, moro Jordan kopose me enapa man iro, mo'karon Simosu me e'i'non yinonory Galilea,
23294	MAT 4:16	mo'karon ewa'rumy ta amandonon kari'na amy poto 'su aweinano enejaton. Mo'karon tawa'ruman romo'no waitopo po amandonon 'wa aweinano kynawonjan.
23295	MAT 4:17	Morombo wyino mo'ko Jesus 'wa amy oka ekarityry a'mo'po ero wara: “Ajemamyrykon u'matoko. Moro Tamusi nundymary irombo tyse waty terapa man.”
23296	MAT 4:18	Irombo moro Galilea tano tuna juwembory esi'wo tytory jako, oko asepiryjan ene'san i'wa: Simon, mo'ko Petrus me enapa kynejatojaton inoro, mo'ko ipiry Andreas maro. Woto pokonokon mo'karon kynatokon. Moro tuna juwembory ta sipi pa'satokon.
23297	MAT 4:19	Irombo ika'po i'waine: “O'toko ywena'po ta. Kari'na pokonokon me terapa kyta'ton.”
23298	MAT 4:20	Irombo o'win wytory morokon tysipirykonymbo nonda'san i'waine. Jesus wena'po ta terapa ito'san.
23299	MAT 4:21	Irombo a'si 'ko rapa tyto'po mero, oko amykon rapa asepiryjan ene'san i'wa: mo'ko Sebedeus ymuru Jakobus mo'ko ipiry Johanes maro. Kurijara ta morokon tysipirykon ato'satokon mo'ko tyjumykon Sebedeus maro. Jesus 'wa iko'ma'san.
23300	MAT 4:22	O'win wytory moro kurijara ta ro mo'ko tyjumykon no'po i'waine. Jesus wena'po ta terapa ito'san.
23301	MAT 4:23	Irombo pa'poro morokon Galilea tanokon Simosu wota'nano'to'kon autokon ta emeparykon aropoty'po i'wa. Ijako ro moro Tamusi nundymary ekapory ekarojakon. Pa'poro anyky wyino, je'tunano wyino enapa iru'pa rapa mo'karon kari'na yjakon.
23302	MAT 4:24	Moro ekary wota'po ro pa'poro Sirie po. Irombo pa'poro mo'karon mene aitonon aro'san i'waine I'wa: pa'poro roten anyky pe aitonon, je'tunano na'karykarykon, takyramon, nuno nany'korykon, wajaku pangon enapa. Ikura'ma'san i'wa.
23303	MAT 4:25	Pyime kari'na apyimykon 'wa iwekena'po. Galilea ponokon, Dekapolis ponokon, Jerusalem ponokon, Judea ponokon, Jordan koposenokon aito'kon ponokon wopy'san i'wa.
23304	MAT 5:1	Mo'karon kari'na apyimykon ene'po mero, Jesus wonuku'po moro wypy tu'ponaka. Iwotandy'mo'po mero, mo'karon inemeparykon wopy'san I'wa.
23306	MAT 5:3	“Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon Tamusi embata oty'pambo aitonon. I'wanokon me ro irombo moro Tamusi nundymary man.
23307	MAT 5:4	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon kata'mato aitonon. Tamusi irombo kynewa'porota'ton.
23308	MAT 5:5	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon pyi'me'ke aitonon. Ero nono apyita'ton irombo ty'wanokon me.
23309	MAT 5:6	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon tamambore aino 'sangon. Tamusi irombo kynytan i'waine.
23310	MAT 5:7	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon ta'sakary kotanory enenamon. Ikotanorykon enetan enapa irombo Tamusi.
23311	MAT 5:8	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon ituru'san tykoroka man inaron. Tamusi eneta'ton irombo.
23312	MAT 5:9	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon sara'me aino ene'namon. Tamusi irombo ty'makon me kynejatota'ton.
23313	MAT 5:10	Sara'me 'ne janon kynaita'ton mo'karon tamambore aino poko kari'na erekuru niwekenarykon. I'wanokon me ro irombo moro Tamusi nundymary man.
23314	MAT 5:11	“Sara'me 'ne janon maita'ton, yjupu'po me ajejurukon jako kari'na 'wa, awekenarykon jako erekurukon 'wa, apokoine yja'wangon onapi ekarityry jako i'waine.
23315	MAT 5:12	Tawa'pore aitoko me. Ajewa'porykon nominon. Moro ajepetykon irombo poto me man kapukon ta. Iwara enapa uwapo mo'karon Tamusi auran uku'ponamonymbo tywekena tywaije mandon kari'na erekuru 'wa.”
23316	MAT 5:13	“Ero nono wajory me mandon amyjaron. Moro iposinymbo wyto'ma'poto te, oty ke noro ko iposinory naitan? A'kuru noro mupija. Mipa'sa terapa. Irombo kari'na kynuta'mipo'tan.
23318	MAT 5:15	Ipo'ma'po wyino kororeta anyry'pa mandon tosipi upi'nonaka, apo'ny tu'ponaka te, pa'poro mo'karon auto tanokon kari'na 'wano me oty aweipato'me i'wa.
23319	MAT 5:16	Iwara ro enapa moro ajaweirykon kari'na 'wano me oty aweipan. Irombo mero morokon iru'pyngon anikapyrykon amaminano eneta'ton. Mo'ko kapu tano ajumykon ety awongata'ton enapa.”
23320	MAT 5:17	“Moro omenano mero'po aike'ka, mo'karon Tamusi auran uku'ponamonymbo nimero'san aike'ka pai ywopy'po kysekano'ton. Aike'kaine kapyn wopyi, iru'pa 'kopore te enepoine.
23321	MAT 5:18	Ita'ro pore, kapu, nono utapyry uwaporo, o'win amy jota, o'win amy itinga'po pai utapy'pa pairo kynaitan moro omenano mero'po wyino, moro pa'poro otykon wo'kapyry uwaporo.
23322	MAT 5:19	Mo'ko ko'waronombo ro rypo omenano mero'po urumenanen, mo'ko moro wara enapa ta'sakary emepanen ejatota'ton inorombo ro ko'warono me moro Tamusi nundymary ta. Mo'ko apyinenymbo te, mo'ko apyiry man poko ta'sakarykon emepanenymbo ejatota'ton poto me moro Tamusi nundymary ta.
23323	MAT 5:20	Wykaje irombo o'waine: Mo'karon Tamusi karetary uku'namon ko'po, mo'karon Farise ko'po enapa tamambore e'i'pa aja'taine, o'my'pa moro Tamusi nundymary taka maita'ton.
23324	MAT 5:21	“Ero atangonymbo neta'po auranano tota o'waine man: ‘Woto kyte'i. Mo'ko kari'na wonenymbo wytory man mo'ko a'wembono auranano ynen jopoto po'ponaka.’
23325	MAT 5:22	Awu te wykaje o'waine: Mo'ko amy ta'sakary maro areku ta amandoto wytory man mo'ko a'wembono auranano ynen jopoto po'ponaka. Mo'ko upu'pomynymbo me 'ne roten ta'sakary ejunenymbo wytory man mo'karon jopoto wota'nanopy'san po'ponaka. Mo'ko oty anukutypyn me 'ne roten ta'sakarymbo ejunenymbo wytory man moro ata'karykatopo wa'to taka.