Wildebeest analysis examples for:   cbc-cbcNT   õ    February 24, 2023 at 23:50    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23219  MAT 1:6  Isaí pʉame cabero macʉ̃cʉsupi David, Israel yepa macããna quetiupaʉ rey caãnipaʉre. Bairo David cʉ̃ã cabero macʉ̃cʉsupi Salomón cawãmecʉcʉre. Cʉ̃ paco ãnacõ pʉame Urías ãnacʉ̃ nʉmo ãñupõ.
23229  MAT 1:16  Jacob pʉame cabero macʉ̃cʉsupi yua José cawãmecʉcʉre. José pʉame María manapʉ ãñupĩ. Bairi yua, María pʉame Jesús paco caãnacõ ãmo. Dios cʉ̃ cajoricʉ Mesías marĩ caĩ, Jesús paco majũ ãcõ baiwõ María.
23230  MAT 1:17  Bairi bairo cõñaata, Abraham ãnacʉ̃ berore pʉga wãmo peti rʉpore baparicãnacã pẽnirõ cãnacã tutiri bero macããcʉ̃ ãñupĩ David. Tunu bairoa David ãnacʉ̃ berore pʉga wãmo peti rʉpore baparicãnacã pẽnirõ cãnacã tutiri bero caátó majũ israelita majãrẽ na ñejoyupa Babiloniapʉ. To Babiloniapʉ israelita majãrẽ na cañejoricaro berore tunu pʉga wãmo peti rʉpore baparicãnacã pẽnirõ cãnacã tutiri capetiro bero macããcʉ̃ majũ ãñupĩ yua Jesús.
23231  MAT 1:18  Ãmerẽ, mʉjããrẽ yʉ quetibʉjʉgʉ Jesucristo cʉ̃ cabuiarique quetire. Bairo baiyupa: Jesús paco María pʉame José mena cawãmojiyapao ãñupõ. Mai, cʉ̃ mena cõ caãniparo jʉ̃goyepʉa, merẽ bairirupaʉ ãñupõ. Mai, Espíritu Santo, Dios Yeri majũ cʉ̃ camasĩrĩjẽ jʉ̃gori bairo baiyupo María.
23232  MAT 1:19  José pʉame masĩẽsupʉ Espíritu Santo bairo cʉ̃ caátiatajere. “Roro átiatacomo,” ĩ tʉ̃goñañupʉ̃ cʉ̃ yeripʉ. Baipʉa, nipetiro camasã na caĩñajoro cõ tutigaesupʉ. Cariape caãcʉ̃ ãnirĩ caroaro tʉ̃goñañupʉ̃. “Cõ yarã jetore, ‘Cõrẽ yʉ boetiya,’ ñigʉ yasioroa,” ĩ tʉ̃goñañupʉ̃.
23233  MAT 1:20  Bairo cʉ̃ caĩtʉ̃goñarõ bero caãnimiatacʉ̃ãrẽ, ñami caãno qũẽguericaropʉ Dios cʉ̃ cajoʉ, ángel majũ buiaetayupʉ. Cʉ̃ pʉame bairo qũĩñupʉ̃: “José, David ãnacʉ̃ pãrãmi, tʉ̃goñarĩqũẽ paieticõãña María menarẽ. Rorije áperiyamo. Cõ macʉ̃ caãnipaʉ Espíritu Santo cʉ̃ camasĩrĩjẽ jʉ̃gori cabuiapaʉ niñami. Torecʉ, ‘Cõrẽ cõ yʉ boetiya,’ ĩ tʉ̃goñaeticõãña.
23234  MAT 1:21  Tunu bairoa cõ macʉ̃ cʉ̃ cabuiaro, ‘Jesús’ cʉ̃ mʉ wãmetigʉ. Tore bairo wãmecʉtigʉmi, cabero bʉtiácʉ́ cʉ̃ yarã na carorije wapare canetõõpaʉ ãnirĩ. Bairi ‘Jesús’ cʉ̃ mʉ wãmetigʉ,” qũĩñupʉ̃ ángel Josére, qũẽguerica tutipʉ yua.
23235  MAT 1:22  Profeta majõjʉ̃gori Dios cʉ̃ caĩjʉ̃goyeticũrĩcãrõrẽ bairo baietaro baiyupa. Mai, atore bairo ĩ quetibʉjʉyupi Dios profeta majõcʉre tirʉ̃mʉpʉre:
23236  MAT 1:23  “Jĩcãõ carõmio, caʉ̃mʉ mena caãmeo nimiocʉ̃ã, macʉ̃cʉtigomo. Yʉ camasĩrĩjẽ jʉ̃gori macʉ̃cʉtigomo. Cʉ̃, cõ macʉ̃ pʉame ‘Emanuel’ wãmecʉtigʉmi,” ĩ quetibʉjʉyupi profetare. (Emanuel ĩgaro ĩña: “Dios marĩ mena ãnicõãñami.”)
23238  MAT 1:25  Bairo wãmoyijamicʉ̃ã, cõ mena ãmeñupʉ̃, cõ macʉ̃, Jesús cawãmecʉtipaʉ cʉ̃ cabuiaparo jʉ̃goye mai.
23239  MAT 2:1  Bairo cabairo bero yua, Jesús buiayupi Belén cawãmecʉti macãpʉ, Judea yepapʉ. Rey Herodes cawãmecʉcʉ majũ quetiupaʉ cʉ̃ caãni yʉteare buiayupi. Bairo cʉ̃ cabuiaro bero, cabʉtoa camasĩrã ñocõãrẽ caĩñacõñamasĩrĩ majã ti yepapʉ etayuparã. Muipʉ cʉ̃ cawãmʉatópʉ caatíatana etayuparã.
23240  MAT 2:2  Bairo eta yua, atore bairo na ĩ jẽniñañuparã: —¿Noo cʉ̃ ãniñati mʉjãã, judío majã, quetiupaʉ rey caãnipaʉ cabuiatacʉ? Cʉ̃ yaʉ ñocõrẽ jãã ĩñajoapʉ. Ñocõ pʉame muipʉ cʉ̃ cawãmʉatópʉ buiatuaetami. Bairi cʉ̃ãcãrẽ qũĩroagarã jãã atíapʉ —na ĩ quetibʉjʉyuparã cabʉtoa camasĩrã.
23243  MAT 2:5  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go yua, na pʉame qũĩñuparã: —Belén na caĩrĩ macãpʉ Judea yepapʉ buiagayupʉ Mesías. Dios yaye quetire woaturica tutipʉ atore bairo ĩ woatuyupi profeta Dios cʉ̃rẽ cʉ̃ caĩquetibʉjʉrijere:
23245  MAT 2:7  Cabero yua, Herodes pʉame yasioro na piijoyupʉ cabʉtoa camasĩrã muipʉ cʉ̃ cawãmʉatópʉ caatíatanarẽ. Bairo yasioro na piijori yua, cʉ̃ ñocõ cabuiatíatacʉ na caĩñajʉ̃goatajere na jẽniñañupʉ̃.
23247  MAT 2:9  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, “Jaʉ” qũĩñuparã. Bairi Belẽpʉ acoásúparã cabʉtoa camasĩrã pʉame. Bairo na caátó, ñocõ na caĩñajoatacʉ pʉame tunu buiatuayupʉ. Na riape baujʉ̃goyecʉsupʉ. Cawĩmaʉaca cʉ̃ caãni wii buipʉ bauetayupʉ.
23248  MAT 2:10  Bairo ñocõ cʉ̃ cabairo ĩña, cabʉtoa camasĩrã bʉtioro ʉseaniñuparã yua.
23251  MAT 2:13  Bairo cabʉtoa camasĩrã na catunuátó bero, marĩ Quetiupaʉ cʉ̃ cajoʉ ángel buiaetayupʉ tunu. José cʉ̃ cacãnirõ qũẽguerica tutipʉ cʉ̃tʉ buiaetayupʉ. Atore bairo qũĩñupʉ̃ ángel Josére: —José, wãcãña. Herodes, cawĩmaʉacarẽ cʉ̃ pajĩãrocacõãgʉ, mʉjããrẽ macãʉ̃ átiyami. Bairi cawĩmaʉ, cʉ̃ paco mena cʉ̃ jʉ̃gorutiácʉ́ja Egipto yepapʉ. Topʉ mʉjãã ãnicõãwã. Cabero mʉjãã yʉ quetibʉjʉgʉ tunu —qũĩñupʉ̃ ángel Josére.
23252  MAT 2:14  Bairo ángel cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, cʉ̃ caĩrõrẽ bairo baiyupʉ José. Ti ñamia Jesuaca, bairi cʉ̃ paco mena cʉ̃ neásúpʉ Egipto yepapʉ.
23253  MAT 2:15  Topʉre eta, yoaro ãnicõãñuparã. Herodes cʉ̃ cariatato beropʉ tunucoásúparã na ya yepapʉ tunu. Profetare marĩ Quetiupaʉ cʉ̃ caĩjʉ̃goyetiricarore bairo baietaro baiyuparo. Atore bairo mai ĩ quetibʉjʉyupi Dios profetare tirʉ̃mʉpʉ: “Yʉ macʉ̃ Egiptopʉ caãniatacʉre cʉ̃ yʉ piitunuojogʉ,” ĩ quetibʉjʉyayupi Dios profetare.
23254  MAT 2:16  Mai, Herodes pʉame cabʉtoa camasĩrã cʉ̃ cabairotirore bairo na cabaieto tʉ̃goʉ yua, bʉtioro asiajãñuñupʉ̃. Bairi cʉ̃ ʉ̃mʉarẽ na joyupʉ Belén macãpʉ, nipetiro cawĩmarã caʉ̃mʉa pʉga cʉ̃ma cacʉ̃gorã, na bairã cʉ̃ãrẽ na capajĩãrepeyoparore bairo ĩ. Belén macãtʉ macããna cʉ̃ãrẽ tore bairo na pajĩãrepeyocõãrotiyupʉ. Cabʉtoa camasĩrã na caquetibʉjʉriquei jʉ̃gori, “Pʉga cʉ̃ma cacʉ̃goʉ ãcʉ̃mi cʉ̃ãcã,” ĩ tʉ̃goñarĩ bairo na átirotiyupʉ.
23256  MAT 2:18  “Ramá cawãmecʉti yepapʉre otiawajarique ocajogaro bʉtioro majũ. Raquel nigomo roro yapapuarique mena caotio, cõ pũnaa na cariapetiro ĩñarĩ yua. Bairi, ‘Roro otiecoa. Roro mʉ cabairije netõcoagaro,’ cõ na caĩrĩjẽrẽ tʉ̃gogaetigomo. Oticõã ninucũgomo,” ĩ quetibʉjʉ woatuyayupi Jeremías ãnacʉ̃ cabaipeere.
23259  MAT 2:21  Bairi ángel cʉ̃ caĩrõrẽ bairo ásupʉ José. Jesús, bairi cʉ̃ paco mena cʉ̃ neásúpʉ Israel yepapʉa tunu.
23261  MAT 2:23  Bairo Galilea yepapʉre etaʉ, na jʉ̃goãnicõãñupʉ̃ Nazaret cawãmecʉti macãpʉ. Profeta majã Jesure na caĩwoatujʉ̃goyetiricarore bairo baietaro baiyuparo: “Jesús, Nazaret macããcʉ̃ na caĩ nigʉmi,” ĩ woatuyupa mai profeta majã.
23264  MAT 3:3  Mai, Juan pʉame profeta Isaías ãnacʉ̃ cʉ̃ cawoatujʉ̃goyecʉtacʉ ãñupʉ̃. Atore bairo ĩ woatu quetibʉjʉyayupi Juan cʉ̃ cabaipeere: “Bairo ĩgʉmi jĩcãʉ̃ desierto cayucʉmanopʉ caãnicõãniatacʉ: ‘Marĩ Quetiupaʉ yoaro mee etagʉmi. Torena, caroaro cariape ãnicoteya. Camasã na quetiupaʉ cʉ̃ caetaparo jʉ̃goye cʉ̃ caatípawãrẽ na caqũẽnoyurorea bairo cʉ̃ qũẽnoyuya mʉjãã cʉ̃ã,’” ĩ woatu quetibʉjʉyayupi Isaías ãnacʉ̃ Juan cʉ̃ caĩquetibʉjʉpeere.
23267  MAT 3:6  Bairo cʉ̃ caĩquetibʉjʉro tʉ̃gorã, roro na caátajere tʉ̃goña yapapuari Dios mena bʉsʉnetõñuparã. Bairo na caáto ĩña, oco mena na bautizayupʉ. Catʉ̃goʉsarãrẽ Rio Jordãpʉ na bautizayupʉ Juan.
23268  MAT 3:7  Mai, aperã capããrã fariseo majã, bairi saduceo majã mena Juarẽ cʉ̃ bautiza rotiraná etayuparã na cʉ̃ã. Bairo na caboro ĩñarĩ, atore bairo na ĩñupʉ̃ Juan: “¡Mʉjãã caĩtopairã, ãña pũnaarẽ bairo caãna mʉjãã caãnoi, mʉjãã yʉ bautizaecʉ! Atore bairo mʉjãã ĩ tʉ̃goñarã: ‘Dios camasãrẽ cʉ̃ caĩñabeseri rʉ̃mʉrẽ popiye marĩ cabaibujioatajere oco mena marĩ cosenetõbujioʉmi,’ mʉjãã ĩ tʉ̃goñarã. ¿Ñamʉ mʉjãã cʉ̃ quetibʉjʉyati, ‘Tie mena jãã netõgarã,’ mʉjãã caĩrĩjẽrẽ?
23270  MAT 3:9  Tunu bairoa, ‘Marĩã, Abraham ãnacʉ̃ pãrãmerã marĩ caãnoi, marĩ netõõgʉmi Dios,’ ĩ tʉ̃goñaeticõãña. Bairo mʉjãã caĩtʉ̃goñamiatacʉ̃ãrẽ, dope bairo átinetõmasĩã maniña. Dope bairo Dios boʉ, atie ʉ̃tã rupaa mena Abraham pãrãmerãrẽ bairo na átiqũẽno jẽñomasĩñami.
23271  MAT 3:10  Bairi caroaro mʉjãã caápericõãta, jĩcãʉ̃ yucʉ, caríca maniirẽ quetíjoerocacõãrĩcãrõrẽ bairo mʉjãã átirecõãgʉmi Dios mʉjãã cʉ̃ãrẽ. Petoaca rʉsaya mʉjããrẽ Dios cʉ̃ caĩñabesepa rʉ̃mʉ.
23272  MAT 3:11  “Bairopʉa, yʉ paarique niña mʉjããrẽ oco mena yʉ cabautizarije. Roro mʉjãã caátajere yapapua tʉ̃goñarĩ tiere mʉjãã cajãnarõ ĩñarĩ, tore bairo mʉjããrẽ yʉ átiya. Yʉ paarique to cañumiatacʉ̃ãrẽ, yʉ bero caetaʉ cʉ̃ capaarije pʉame ñunetõgaro. Cʉ̃ roque Espíritu Santore jõmasĩgʉmi camasãpʉre. Tunu bairoa camasã roro na catʉ̃goñarĩjẽrẽ na wasoao joroque na átigʉmi. Cʉ̃ roque yʉ netõrõ caãnimajũʉ̃ nigʉmi. Bairi yʉ pʉame jĩcãrõ tʉ̃ni yʉ átipeyomasĩẽtĩña.
23273  MAT 3:12  Yʉ bero caetapaʉ pʉame marĩ ĩñabesegʉmi. Bairo carorãrẽ na beseregʉmi. Trigo aseri carorijere joerocacõãrĩcãrõrẽ bairo camasã carorãrẽ na beseregʉmi. Caʉ̃petieti peeropʉ na joeregʉmi. Caroarã roquere caroaro na qũẽnogʉmi. Trigo caroa majũrẽ caroaro na caqũẽnocũrõrẽ bairo caroaro na qũẽnogʉmi caetapaʉ cʉ̃ yarã majũrẽ,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Juan catʉ̃gorã etarãrẽ Jesús cʉ̃ caátipeere.
23276  MAT 3:15  Bairo Juan cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, bairo qũĩñupʉ̃ Jesús: —Baipʉa, yʉ caborore bairo mʉ ápa. Bairo mʉ caápata, caroaro cariape Dios marĩrẽ cʉ̃ carotirore bairo marĩ átigarã —qũĩñupʉ̃ Jesús Juarẽ. Bairo cʉ̃ caĩrõ bero, Juan pʉame “Jaʉ” ĩ, Jesús cʉ̃ caborore bairo oco mena cʉ̃ bautizayupʉ yua.
23277  MAT 3:16  Bairo Jesure cʉ̃ cabautizaro bero, Jesús pʉame petapʉ maanʉcãñupʉ̃. Bairo maanʉcã yua, jõbui ʉmʉrecóopʉ ĩñamʉgõjoyupʉ. Bairo cʉ̃ caĩñajoro, jicoquei ʉmʉrecóo pʉame pããnʉcãcoasuparo. Bairo cabairo, Espíritu Santo Dios Yeri majũ bauruiasúpʉ. Bua cʉ̃ caruiatóre bairo bauruietayupʉ Jesús tʉpʉre.
23278  MAT 3:17  Bairo cʉ̃ caruietaro, jõbuipʉ atore bairo bʉsʉrique ocajoyuparo: “Ãni, yʉ macʉ̃, yʉ camai majũ niñami. Cʉ̃ caátiãnierẽ ñiñajesoya bʉtioro,” ĩ bʉsʉocajoyuparo bʉsʉrique.
23280  MAT 4:2  Bairo Jesús topʉ ãcʉ̃, ñe ũnie ʉgaesupʉ. Cuarenta rʉ̃mʉrĩ, bairi cuarenta ñamirĩ majũ aʉanʉcãcõãñupʉ̃. Cabero yua, queyarique tʉ̃goñañupʉ̃ Jesús.
23282  MAT 4:4  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo pʉame qũĩcõãñupʉ̃ Jesús: —Mʉ caĩrõrẽ bairo yʉ áperigʉ. Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ ricaati yʉ átirotietiya. Bairo ĩña ti tuti: ‘Ʉgarique marĩ caʉganucũrõ jeto boetiyami Dios. Nipetirije cʉ̃ yaye quetibʉjʉriquere marĩ catʉ̃goñarĩjẽ cʉ̃ãrẽ boyami,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ Jesús wãtĩrẽ.
23283  MAT 4:5  Bairo cʉ̃ caĩrõ bero, wãtĩ pʉame Jesure cʉ̃ neásúpʉ caroa macã Jerusalén macãpʉ. Topʉ etari yua, Dios ya wii templo wii buipʉ cʉ̃ neásúpʉ.
23284  MAT 4:6  Bairo topʉ cʉ̃ jʉ̃goetari, qũĩñupʉ̃ wãtĩ Jesure: —Mʉ, Dios macʉ̃ mʉ ãniña. Bairo cariapea Dios macʉ̃ caãcʉ̃ ãnirĩ, mʉ majũ patiñarui ácʉ́ja jõ yepapʉ. Mʉ riaecʉ. Tore bairo ĩ quetibʉjʉya Dios yaye queti: ‘Dios pʉame cʉ̃ yarã ángelea majãrẽ mʉ coterotigʉmi. Na, ángelea majã, mʉ bocáñegarãma ʉ̃tã rupaare mʉ cañarocapeaetiparore bairo ĩrã,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ wãtĩ Jesure.
23285  MAT 4:7  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, bairo qũĩñupʉ̃ Jesús: —Bairo mʉ caĩquetibʉjʉrore bairo caĩmiatacʉ̃ãrẽ, mʉ caátirotirore bairo yʉ áperigʉ. Bairo yʉ caáto boetiyami Dios. Ape wãme ape pũrõatore bairo ĩ quetibʉjʉya: ‘Marĩ Quetiupaʉ Diore cʉ̃ camasĩrĩjẽrẽ átiepecõãrĩ cʉ̃ jẽnieticõãña,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ Jesús wãtĩrẽ.
23286  MAT 4:8  Bairo cʉ̃ caĩrõ bero, wãtĩ pʉame Jesure ʉ̃tãʉ̃ caʉ̃mʉarĩcʉ buipʉ cʉ̃ neásúpʉ. Topʉ etari yua, qũĩñojoyupʉ ati yepa macããna tocãnacãpaʉ macããna quetiuparã na carotimasĩrĩpaʉrire. Caroa macãrĩ majũrẽ qũĩñojoyupʉ.
23288  MAT 4:10  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩñupʉ̃ Jesús: —Ácʉ́ja wãtĩ. Mʉ caĩrotirore bairo yʉ áperigʉ. Dios yaye woaturica tutipʉ ricaati yʉ átirotietiya. Bairo ĩña ti tuti: ‘Jĩcãʉ̃ã niñami marĩ caĩroaʉ, Dios jeto. Cʉ̃ caĩrĩjẽ jetore tʉ̃goya,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ Jesús wãtĩrẽ. Cʉ̃ yʉesupʉ.
23291  MAT 4:13  Baipʉa, Nazaret macãrẽ tuaesupʉ. Ti macãrẽ netõácʉ́, Capernaum cawãmecʉti macãpʉ etayupʉ. Ti macã Galilea ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ niña. Marĩ ñicʉ̃jãã Zabulón, bairi Neftalí cawãmecʉna ãnana na caãna yepapʉ niña ti macã.
23293  MAT 4:15  “To Zabulón yepa macããna, bairi aperã Neftalí yepa macããna, bairi aperã Rio Jordán ape nʉgõã, mar tʉ̃ni macããna, bairi aperã Galilea yepa macããna cʉ̃ã Diore camasĩẽna niñama.
23294  MAT 4:16  Na, canaitĩãrõcañesẽãrãrẽ bairo caãna niñama. Bairo caãna nimirãcʉ̃ã, caroaro cabusurore ĩñarãrẽ bairo nigarãma. Dios cʉ̃ cajoʉ cʉ̃ caquetibʉjʉrijere tʉ̃gorã, caroaro cabusurore ĩñarãrẽ bairo nigarãma. Diore masĩcoagarãma yua,” ĩ woatuyupi profeta Isaías ãnacʉ̃.
23296  MAT 4:18  Cabero, Galilea na caĩrĩ ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ ásúpʉ Jesús. Bairo ácʉ́ yua, Simón, apei cʉ̃ bai Andrés, jĩcãʉ̃ pũnaa caãna pʉgarãrẽ na ĩñajoyupʉ. Ape wãme “Pedro” qũĩñuparã Simorẽ. Bairo Jesús narẽ cʉ̃ caĩñajoro, na pʉgarãpʉa ʉtabʉcʉrapʉ bapi mena wai wasarã ásuparã na, pʉgarãpʉa. Na capaarije, waiwe wapatarique ãñuparõ.
23297  MAT 4:19  Bairo na ĩña, atore bairo na ĩñupʉ̃ Jesús: —Jito, yʉ bapacʉsa. Caroaro waire cawãsãmasĩrã mʉjãã ãniapʉ, wai na rutieticoáto, ĩrã. Ãmerẽ yua, caroaro camasãrẽ caquetibʉjʉrã mʉjãã ãnio joroque mʉjãã yʉ átigʉ, na yasieticõãto, ĩrã —na ĩñupʉ̃ Jesús.
23298  MAT 4:20  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, tocãrõã jicoquei pʉgarãpʉa na bapi yucʉre cũrĩ, acoásúparã Jesús mena.
23299  MAT 4:21  Bairo cajʉ̃goye jãñurĩ na caánemorõ, ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ Jesús pʉame na ĩñajoyupʉ aperã pʉgarãrẽ tunu. Santiago, bairi cʉ̃ bai Juan cawãmecʉcʉ Zebedeo pũnaarẽ na ĩñajoyupʉ Jesús. Mai, Santiago, cʉ̃ bai Juan mena cũmua capairicapʉ ãñuparã. Bapi yucʉ caopecʉtiere jiyajãrã ásuparã. Bairo narẽ na ĩña, na piijoyupʉ Jesús: “Jito. Yʉ bapacʉsa. Marĩ quetibʉjʉto camasãrẽ Dios yaye caroa quetire,” na ĩñupʉ̃.
23300  MAT 4:22  Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, tocãrõã, jicoquei na cʉ̃ã acoásúparã Jesús mena. Na bapi yucʉre cũrĩ, na pacʉ cũmuapʉ caãcʉ̃rẽ cʉ̃ aweyocoásúpʉ Santiago, cʉ̃ bai Juan mena.
23302  MAT 4:24  Bairo tiere ĩñarã, camasã tocãnacãʉ̃pʉa ãmeo quetibʉjʉnetõñuparã na majũ. Bairi Siria yepa macããna tʉ̃gopeticoasuparã Jesús cʉ̃ caátimasĩrĩjẽrẽ. Bairo tiere tʉ̃go, na yarã cariarãrẽ cʉ̃tʉ na jeasúparã. Nipetirije riaye cacʉ̃gorãrẽ, bairi na rupaʉri cawʉ̃gãrãrẽ, bairi wãtĩã yeri pũna cacʉ̃gorãrẽ, bairi camecʉ̃rãrẽ, bairi ñicããrĩ cabʉʉrãrẽ cʉ̃tʉ na jeasúparã. Jesús pʉame bairo na cajeanárẽ na bocá catioyupʉ.
23303  MAT 4:25  Bairo cʉ̃ caátimasĩrĩjẽrẽ ĩñarã, camasã capããrã cʉ̃ berore ʉsayuparã. Na, Galilea yepa macããna, bairi Decápolis yepa macãã macããna, bairi Jerusalén macã macããna, bairi Judea yepa macããna, bairi Rio Jordán cawãmecʉtiya jinʉgõã macããna nipetirã Jesús berore ʉsayuparã.
23307  MAT 5:4  “Tunu bairoa ʉseanirĩ niñama yapapuari caãnimiatana cʉ̃ã. Dios pʉame ʉseanirõ ãnitʉ̃goñarĩqũẽrẽ na jogʉmi.
23308  MAT 5:5  “Tunu bairoa ʉseanirĩ niñama rorije caãmeoáperã. Ati yepa uparã na ãnio joroque na átigʉmi Dios cʉ̃ caĩrĩcãrõrẽã bairo.
23309  MAT 5:6  “Tunu bairoa ʉseanirĩ niñama Dios cʉ̃ caborore bairo bʉtioro caáticõã ãnigarã. Dios pʉame na jʉátinemogʉmi, cʉ̃ caborore bairo na caátimasĩparore bairo ĩ.
23312  MAT 5:9  “Tunu bairoa ʉseanirĩ niñama jĩcãrõ tʉ̃ni ãnajẽrẽ cajʉ̃goátiãna. ‘Narẽ Dios pũnaa caãna,’ na ĩgarãma.
23315  MAT 5:12  Bairo jeto ásupa camasã, profeta majã mʉjãã jʉ̃goyepʉ caquetibʉjʉnetõmajã ãnana cʉ̃ãrẽ. Tore bairo ãmerẽ roro mʉjãã cabaimiatacʉ̃ãrẽ, Dios mʉjããrẽ caroare cʉ̃ cajopee paijãñurõ nigaro. Jõbuipʉ mʉjãã caetaro, pairo nigaro mʉjããrẽ caroa cʉ̃ cajopee pʉame. Tiere tʉ̃goñarĩ ʉseanirĩqũẽ mena bairoa ãnicõã ninucũña.