23214	MAT 1:1	Jeeˊ laˉ naˉsɨɨˉ jmɨɨˉ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱ꜗ Jesucristo hi̱ˉ la̱a̱ꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ David, hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ saˊju̱ˉ kihꜗ Abraham.
23215	MAT 1:2	Abraham maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Isaac. Isaac heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Jacob. Jacob maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Judá kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ ø̱ø̱yhꜚ.
23216	MAT 1:3	Judá maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Fare kya̱a̱hˊ Zara. Chooˈ hi̱ˉ heꜘ gaꜙla̱a̱ꜗ Tamar. Fare heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Esrom. Esrom maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Aram.
23217	MAT 1:4	Aram heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Aminadab. Aminadab maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Naasón. Naasón heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Salmón.
23219	MAT 1:6	Isaí maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ rey David. Mëˊ Uría kya̱a̱hˊ rey David heꜘ gaꜙla̱a̱ꜗ choˈjmiiˉ Salomón.
23221	MAT 1:8	Asa heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Josafat. Josafat maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Joram. Joram maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Uzía.
23224	MAT 1:11	Josía maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Jeconía kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ ø̱ø̱yhꜚ. Ji̱i̱ˉ kihꜗ Josía gaꜙjä̱ä̱yꜗ heˉ wɨɨꜘ dsaˉ Israel taꜙ hwaꜗ Babilonia.
23225	MAT 1:12	Maˉngëëꜘ maˉnääꜗ dsaˉ Israel taꜙ hwaꜗ Babilonia, Jeconía heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Salatiel. Salatiel maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Zorobabel.
23226	MAT 1:13	Zorobabel heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Abiud. Abiud maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Eliaquim. Eliaquim maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Azor.
23227	MAT 1:14	Azor heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Sadoc. Sadoc maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Aquím. Aquím maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Eliud.
23228	MAT 1:15	Eliud heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Eleazar. Eleazar maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Matán. Matán maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ Jacob.
23229	MAT 1:16	Jacob heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jmiiˉ José, hi̱ˉ gaꜙla̱a̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ kya̱a̱ꜗ María. María heꜘ gaꜙla̱a̱ꜗ chooˈ Jesús hi̱ˉ gaꜙläꜙche̱e̱ꜙ Cristo (heˉ hnøøꜗ jähꜙ hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ).
23230	MAT 1:17	Läꜙjë̱ë̱ꜙ jmiiˉ dsaˉ heꜘ tëˉ gyaꜙkye̱e̱ꜘ dsaˉ waˊraˉ gaꜙhe̱e̱nˊ läꜙja̱a̱ˉ läꜙja̱a̱ˉ läꜙ gaꜙløøꜗ kya̱a̱hˊ Abraham, läꜙ gaꜙtëꜘ David. Läꜙja̱ˉ tëˉ gyaꜙkye̱e̱ꜘ dsaˉ kaˉlähꜘ, heˉ gaꜙløøꜗ kya̱a̱hˊ David läꜙji̱i̱hˈ maˊ gaꜙjä̱ä̱yꜗ heˉ wɨɨꜘ dsaˉ Israel taꜙ hwaꜗ Babilonia. Läꜙja̱ˉ tëˉ gyaꜙkye̱e̱ꜘ kaˉlähꜘ, heˉ gaꜙløøꜗ läꜙ maˊ gaꜙnääyꜗ Babilonia, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ Cristo.
23231	MAT 1:18	Läꜙlaˉ gaꜙlaꜗ maˊ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ Jesucristo. María chooyˈ maˊ naˉlaꜚ hmoohˊ kiyhˈ kya̱a̱hˊ José. Pero jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ ka̱a̱yˈ ø̱ø̱yhꜚ, maˉkya̱a̱ˉ baˊ María gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ.
23232	MAT 1:19	José, dsaˉñʉʉhˉ kya̱a̱yꜗ, maˊ jmeeyꜙ heˉ lluꜗ jmahꜗ, hiꜙ saꜙ maˊ hnøøyˈ maˊ miˉkwa̱hꜗ dsaˉ kihꜗ María, heˉja̱ˉ gaꜙllaꜘ dsëyꜗ maˊ be̱e̱yˈ toˉkëˊ baˊ.
23233	MAT 1:20	Maˉngëëꜘ maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ läꜙja̱ˉ, gaꜙläꜙjnääꜘ kiyhꜗ ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dio jeeˊ naˉgwɨ̱ɨ̱yˉ, hi̱ˉ gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: —José, saˊju̱ˉ kihꜗ David, taꜙ waˊ ga̱hˈ ka̱a̱hˈ María naˉ, jmä̱ä̱hˈ dsaˉmëꜘ kya̱a̱hꜗ. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ baˊ ja̱ˉ, heˉ kya̱a̱yˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ.
23237	MAT 1:24	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙñeꜗ José jeeˊ këyꜙ ja̱ˉ, gaꜙjmeeyꜘ läꜙko̱o̱ˉ madaꜚ heˉ gaꜙjmeeꜘ ángel kya̱a̱ꜗ Dio kiyhꜗ, gaꜙhe̱e̱hˉ bihꜗ gaꜙka̱a̱yꜗ María.
23238	MAT 1:25	Pero saꜙ gaꜙläꜙkyu̱u̱yꜙ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ toˉnëˊ kya̱a̱yˈ, hi̱ˉ gaꜙmiꜙche̱e̱yˉ Jesús maˉngëëꜘ maˉläˉcha̱a̱yꜙ.
23239	MAT 2:1	Gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ Jesús Belén, ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ mähˉ heˉ hlaˉ hwaꜗ Judea, läꜙko̱o̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ Herode dsaˉtaˊ jeeˊ ja̱ˉ. Hiꜙ läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ Jesús, gaꜙllaꜙnääꜗ taꜙ jwɨɨˉ Jerusalén dsaˉ hi̱ˉ maˊ kyʉʉh˜ haˉ läꜙ cha̱a̱ˈ nʉʉꜘ gyʉʉhˈ. Hi̱ˉ heꜘ yaꜙnääꜗ taꜙlaꜙ gaꜙhyaˉ hyooˉ.
23240	MAT 2:2	Hiꜙ maˊ ngɨɨyꜙ juuˈ: —¿Naꜚ rey kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu hi̱ˉ maˉläˉcha̱a̱ꜙ? Gaꜙjëëˊ jnäähꜗ gaꜙhña̱a̱ꜘ nʉʉꜘ kya̱a̱yꜗ taꜙlaꜙ gaꜙhyaˉ hyooˉ. Heˉja̱ˉ maˉyaˉnøøꜗ jnäähˈ mahꜗ jmeeˊ jnäähꜗ jʉʉhˉ kiyhꜗ.
23241	MAT 2:3	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnuuꜘ rey Herode läꜙja̱ˉ, gaꜙhe̱e̱ꜗ baˊ dsëyˈ, hiꜙ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙlaꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ Jerusalén.
23242	MAT 2:4	Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ rey madaꜚ, gaꜙtëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley mahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kiyhꜗ, haˉ jeeˊ jwɨɨˉ laꜗ kwa̱a̱t˜ läꜙcha̱a̱ˉ Cristo.
23244	MAT 2:6	Hneˉ Belén, jwɨɨˉ mähˉ heˉ hlaˉ hwaꜗ Judea, saꜙ jä̱hˈ hneˉ mähꜗ gaˊ kihˈ läꜙjëꜙ jwɨɨˉ kaahˊ heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ naˉ. Jëëhꜘ, kyahꜗ hneˉ yaˉhë̱ë̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ka̱ꜗ nëˊ, hi̱ˉ hä̱ä̱ꜗ dsaˉ Israel hi̱ˉ la̱a̱ꜗ dsaˉ kya̱a̱nꜙ.
23245	MAT 2:7	Heˉja̱ˉ jeeˊ naˉhmääˊ baˊ gaꜙtëëhꜗ Herode dsaˉ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ taꜙlaꜙ gaꜙhyaˉ hyooˉ, gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kiyhꜗ johꜘ jmɨɨˊ maˉhyaˉ heˉ gaꜙjëëyꜗ gaꜙhña̱a̱ꜘ nʉʉꜘ heꜘ.
23246	MAT 2:8	Ja̱ˉgaˊ gaꜙche̱e̱ꜗ dsihꜘ taꜙ Belén, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Goˉnääꜘ hnähꜘ jeeˊ ooꜙ, goˉki̱i̱ˈ daˊ hnähꜘ juuˈ kweeˉ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ heꜘ. Waˊraˉ gaꜙjnä̱ä̱hꜙ hnähꜘ, ja̱ˉ yaˉnäähˋ hnähꜘ jmeehˈ hnähꜘ juuˈ kinꜙ, mahꜗ jnäꜘ kaˉlähꜘ nɨɨnˋ naˊjmeenˈ jʉʉhˉ kiyhꜗ.
23247	MAT 2:9	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnuuyꜘ juuˈ kihꜗ rey, gaꜙnääyꜗ. Hi̱hꜗ chaˊnʉʉꜘ hi̱ˉ gaꜙjë̱ë̱yꜗ taꜙlaꜙ gaꜙhyaˉ hyooˉ, ngooyꜗ taꜙ chaˊnëˊ dsaˉ heꜘ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙtë̱ë̱yꜘ jeeˊ maˊ kya̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙhë̱ë̱yꜘ ko̱o̱ˉ hwehˉ.
23249	MAT 2:11	Maˊ gaꜙta̱a̱yhˋ chaˊnehꜙ ja̱ˉ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ María chooyˈ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ gaꜙjmä̱ä̱yꜗ jø̱ø̱hˈ. Gaꜙnäyꜗ jeeˊ maˊ täähˊ kuuˊ kiyhˈ mahꜗ gaꜙkwëëyhꜗ kuˊnøøꜚ, gaꜙkwëëyhꜗ waˊchu̱ˉ, hiꜙ ko̱o̱ˉ gaˊ heˉ che̱e̱ˉ mirra.
23250	MAT 2:12	Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, gaꜙmiꜙjnääˉ Dio kihꜗ dsaˉ heꜘ jeeˊ naˉgwɨ̱ɨ̱yˉ mahꜗ moꜙsoꜙ maˊ dsaˉje̱e̱yhˋ taꜙ jeeˊ maˊ gyaˈ Herode. Gaꜙjlʉʉyꜗ jyohꜘ jwëˈ mahꜗ gaꜙllaꜙnääyˋ taꜙ hwaꜗ kiyhꜗ.
23251	MAT 2:13	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnääˋ dsaˉ hi̱ˉ kyʉʉh˜ haˉ läꜙ cha̱a̱ˈ nʉʉꜘ heꜘ, ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dio gaꜙläꜙjnääꜘ kihꜗ José jeeˊ maˊ këyꜙ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Nooˉ, jä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ chooyꜗ mahꜗ goˉnääꜘ hnähꜘ taꜙ hwaꜗ Egipto. Jeeˊ ooꜙ jä̱hˈ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ lloo˜ jmɨɨˊ jmeenˋ juuˈ kyahꜗ. Jëëhꜘ hnaahꜙ Herode gyʉ̱ʉ̱ˉ mahꜗ jngëëyhꜗ.
23252	MAT 2:14	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙñeꜗ José jeeˊ maˉnaˉgwɨ̱ɨ̱ˉ, läꜙcha̱hꜘ hwëˈ ja̱ˉ gaꜙjä̱ä̱yꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ María, gaꜙnääyꜗ taꜙ hwaꜗ Egipto.
23253	MAT 2:15	Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙta̱a̱yhˋ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙju̱u̱ꜗ Herode. Mahꜗ läꜙja̱ˉ läꜙteꜗ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio, läꜙ maˊ gaꜙjäyhꜘ: “Taꜙ hwaꜗ Egipto gaꜙtëëhnꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ.”
23254	MAT 2:16	Maˊ gaꜙläꜙliihꜚ Herode gaꜙmiꜙgooˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ kyʉʉh˜ heꜘ kiyhꜗ, gaꜙläꜙlle̱e̱yꜘ jwërte. Heˉja̱ˉ gaꜙhëyꜘ johꜘ jmɨɨˊ maˉläˉhɨɨˋ läꜙ maˊ toˉnëˊ gaꜙjë̱ë̱ꜗ dsaˉ heꜘ nʉʉꜘ. Mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ kihꜗ hløøꜘ heˉ jngëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ hi̱ˉ ja̱ˉgaˊ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ läꜙji̱i̱hˈ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ to̱ˈ ñeˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ jwɨɨˉ Belén, läꜙkye̱ˉ kihꜗ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jä̱hꜙ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kihꜗ jwɨɨˉ ja̱ˉ.
23255	MAT 2:17	Läꜙja̱ˉ gaꜙläꜙteꜗ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ Jeremía hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio jä̱ä̱ꜗ, heˉ lleˋ läꜙlaˉ:
23256	MAT 2:18	Gaꜙläꜙnʉʉhꜘ ko̱o̱ˉ juuˈ jeeˊ jwɨɨˉ Ramá, peerꜙ tiˉmeehˉ dsëꜗ dsaˉ, hooh˜ dsaˉ, hø̱ø̱˜ dsaˉ. Saˊju̱ˉ kihꜗ Raquel baˊ heꜘ hi̱ˉ hooh˜ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱ꜗ. Saꜙ hii˜ nøhꜗ dsëyꜗ, kihꜗ heˉ gaꜙju̱u̱ꜗ jwë̱ë̱ꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱yꜗ.
23257	MAT 2:19	Maˉngëëꜘ maˉju̱u̱ꜙ Herode, ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dio gaꜙläꜙjnääꜘ kihꜗ José jeeˊ maˊ naˉgwɨ̱ɨ̱yˉ, hwaꜗ Egipto.
23258	MAT 2:20	Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Nooˉ, teeˋ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ chooyꜗ, mahꜗ gwa̱a̱hˉ taꜙ Israel kaˉlähꜘ. Jëëhꜘ, maˉju̱u̱ꜙ baˊ hi̱ˉ maˊ hnøøˈ maˊ jngëëhˈ gyʉ̱ʉ̱ˉ.
23259	MAT 2:21	Heˉja̱ˉ gaꜙnooyˉ mahꜗ gaꜙtëëyˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ chooyꜗ, gaꜙnääyˋ taꜙ hwaꜗ Israel kaˉlähꜘ.
23260	MAT 2:22	Pero maˊ gaꜙnuuyꜘ kihꜗ Arquelao hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ hihꜙ hwaꜗ Judea llaꜚ jmiiyˉ Herode, heˉja̱ˉ gaꜙläꜙgoyhꜙ maˊ dsaˉnääyˋ taꜙ ja̱ꜙ. Pero gaꜙmiꜙjnääˉ Dio kiyhꜗ jeeˊ maˊ këyꜙ mahꜗ gaꜙnääyˋ taꜙ hwaꜗ Galilea baˊ.
23261	MAT 2:23	Maˊ gaꜙllaꜙnääyˋ taꜙ ja̱ꜙ, gaꜙta̱a̱yhˋ jwɨɨˉ heˉ che̱e̱ˉ Nazaret. Mahꜗ läꜙja̱ˉ läꜙteꜗ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio: “Nazareno baˊ jähꜙ dsaˉ kihꜗ Jesús.”
23266	MAT 3:5	Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Jerusalén gaꜙllaꜙnääꜗ jeeˊ maˊ chehˈ Jwa̱a̱ꜚ, hiꜙ läꜙja̱ˉ gaꜙllaꜙnääꜗ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Judea, läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kihꜗ jmɨɨˉ Jordán.
23267	MAT 3:6	Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ maˊ miˉjnääyꜙ heˉ hlɨɨhˈ heˉ maˊ jmeeyꜙ hiꜙ gaꜙcha̱a̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ dsaˉ heꜘ jmɨɨˉ, chaˊjmɨɨˉ Jordán.
23268	MAT 3:7	Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ fariseo kya̱a̱hˊ dsaˉ saduceo hi̱ˉ naˊnääˈ jeeˊ ja̱ˉ mahꜗ maˊ chooˈ Jwa̱a̱ꜚ jmɨɨˉ kiyhꜗ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ heꜘ: —Maꜙraꜙ hi̱ˉ heꜘ jo̱o̱ꜘsɨɨhˊ mɨɨhˉ la̱a̱hꜗ hnähꜘ. ¿Hi̱i̱ˉ naˉ hi̱ˉ maˉsɨɨhꜙ hnähꜘ heˉ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ kihꜗ heˉ wɨɨꜘ heˉ maˉngooꜗ yaˉjä̱hꜙ?
23270	MAT 3:9	Moꜙtoꜙ jmeeˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ: “Le̱e̱ꜙ baˊ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ heˉ la̱a̱ꜗ jnäähˈ saˊju̱ˉ kihꜗ Abraham.” Jëëhꜘ jnäꜘ jwahnꜙ, lihꜙ baˊ Dio jmeeyꜗ hwë̱ë̱ˉ saˊju̱ˉ kihꜗ Abraham kihꜗ ku̱u̱ˊ laˉ.
23272	MAT 3:11	Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, jnäꜘ cha̱a̱nˊ hnähꜘ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ baˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ hi̱ˉ maˉje̱e̱h˜ kya̱a̱hˊ Dio. Pero hi̱ˉ jäꜙ kë̱ë̱ˉ kinꜙ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ jnäꜘ. Niꜙ saꜙ të̱ˊdsë̱ë̱nꜗ ka̱nˋ looˉ heˉ häˊ tɨɨyˊ. Hi̱ˉ heꜘ cha̱a̱ꜗ hnähꜘ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ, hiꜙ kya̱a̱hˊ jeˉ kaˉlähꜘ.
23273	MAT 3:12	Hi̱i̱ꜚ chehꜗ miˉlluꜗ mɨˈtrigo, maˉcho̱o̱yhˉ heˉ kya̱a̱hˊ jwäy˜. Ko̱o̱yꜙ mɨˈtrigo kiyhꜗ llayꜗ lluꜗ, ja̱ˉgaˊ tooyhꜙ waˊhløøˉ kihꜗ trigo ja̱ˉ chaˊjeˉ jeeˊ moꜙsoꜙ hʉʉꜙ ji̱hˊko̱hꜘ —gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ.
23274	MAT 3:13	Maˊja̱ˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús hwaꜗ Galilea, ngooyꜗ taꜙ chaˊjmɨɨˉ Jordán jeeˊ maˊ chehꜗ Jwa̱a̱ꜚ mahꜗ sa̱a̱yꜙ jmɨɨˉ.
23275	MAT 3:14	Pero Jwa̱a̱ꜚ saꜙ maˊ hii˜ maˊ cha̱a̱yˈ jmɨɨˉ. Maˊ jäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Jnäꜘ baˊ jmeeꜙ biiꜗ kinꜙ cha̱a̱hˊ jnäꜘ jmɨɨˉ, mahꜗ hneˉ baˊ ngɨɨhˊ kinꜙ cha̱a̱nˊ hneˉ jmɨɨˉ.
23278	MAT 3:17	Maˊja̱ˉ gaꜙläꜙnʉʉhꜘ ko̱o̱ˉ juuˈ heˉ jaꜗ gyʉʉhˈ heˉ maˊ jähꜘ: —Hi̱ˉ laˉ heꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ hnaanꜙ. Peerꜙ cha̱a̱nˉ lluꜗ kya̱a̱yhˊ.
23281	MAT 4:3	Hiꜙ jaꜗ hi̱ˉ gaꜙka̱ꜗ dsëyꜗ chu̱hꜙ kiyhꜗ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, jmeeˊ hihꜙ mahꜗ liiꜙ heˊñiihꜚ ku̱u̱ˊ heˉ täähˊ laˉ.
23283	MAT 4:5	Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, gaꜙjøøꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ kiyhꜗ taꜙ jeeˊ chihˈ gwahꜙ jwɨɨˉ naˉjngɨɨˈ heˉ che̱e̱ˉ Jerusalén. Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjä̱ä̱yꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ gyʉʉhˈ kihꜗ gwahꜙ jʉʉhꜙ,
23284	MAT 4:6	gaꜙsɨɨyhꜙ: —Cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, jwä̱ä̱ꜙ hñaahꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ, jëëhꜘ naˉsɨɨˉ baˊ kaˉlähꜘ: Dio che̱e̱ꜗ ángele kya̱a̱yꜗ kooꜘ kyahꜗ mahꜗ jä̱ä̱yꜗ hneˉ kya̱a̱hˊ gooyˉ, läꜙja̱ˉ moꜙsoꜙ llaˉñuꜗ tɨɨhˊ nëˊ ku̱u̱ˊ.
23287	MAT 4:9	Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Gaꜙläꜙjëꜙ heˉ naˉ kwëëhnꜚ hneˉ cherˊmahꜗ gaꜙju̱u̱hˊ jnëhˊ chaˊnënꜙ, jmä̱ä̱hˈ jnäꜘ jø̱ø̱hnˈ.
23291	MAT 4:13	Saꜙ gaꜙjä̱yꜘ jwɨɨˉ Nazaret, ngaayhꜗ naˊgyayˉ jwɨɨˉ Capernaum baˊ, jwɨɨˉ heˉ hlaˉ chaˊhooˊ jmɨˉjʉʉhˉ. Hwaꜗ kihꜗ dsaˉ kya̱a̱ꜗ Zabulón kya̱a̱hˊ Neftalí baˊ ja̱ˉ.
23293	MAT 4:15	Hwaꜗ kihꜗ Zabulón, kya̱a̱hˊ hwaˈ kihˈ Neftalí, heˉ kyeˉ hngaahˋ ko̱ˉta̱a̱ˉ kihꜗ jmɨɨˉ Jordán, taꜙ chaˊhooˊ jmɨˉñeehꜚ, läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ ja̱ˉ laꜗ hwaꜗ Galilea jeeˊ tä̱ä̱hˊ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ la̱a̱ꜗ judiu,
23296	MAT 4:18	Jeeˊ hä̱ä̱ˊ Jesús jwëˈ ngooꜗ taꜙ chaˊhooˊ jmɨˉjʉʉhˉ heˉ hlaˉ hwaꜗ Galilea, jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Simón hi̱ˉ maˊ tëëh˜ dsaˉ Peeˊ, kya̱a̱hˊ Andreˊ ø̱ø̱yhꜚ. Läꜙu̱u̱ꜘ hi̱ˉ heꜘ maˊ tä̱ä̱hˊ jwä˜ saˊhmaˈ chaˊjmɨɨˉ, jëëhꜘ heˉ ja̱ˉ baˊ maˊ laˈ taˊ kiyhˈ.
23302	MAT 4:24	Läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ Siria gaꜙnuuꜘ dsaˉ kihꜗ Jesús. Heˉja̱ˉ naˊnääˈ dsaˉ naˊjä̱ä̱yˉ jeeˊ maˊ chehˈ Jesús gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ jëë˜ wɨɨꜘ kihꜗ naˉkuˊ naˉngɨɨˈ dsooˊ hlɨɨhˈ, läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ lleꜘ hlɨɨhˈ, kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ dsaˉju̱u̱ꜘ ñeeꜘ, läꜙja̱ˉ hi̱ˉ moꜙsoꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ. Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱yꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ heꜘ.
23303	MAT 4:25	Peerꜙ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ Galilea gaꜙllaꜙlleꜗ kaahˋ kiyhˈ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Decápoli, hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Jerusalén, hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Judea, hiꜙ jñahꜘ gaˊ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ hngaahˋ jmɨɨˉ Jordán.
23314	MAT 5:11	ʼLluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ cherˊmahꜗ dsooˊ kinꜙ gaꜙhlëëhꜘ dsaˉ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ, hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙjmeehꜙ dsaˉ hnähꜘ, hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙhlë̱ë̱hꜗ dsaˉ hnähꜘ juuˈ paˊjnahˊ heˉ laꜗ juuˈ taˉjuuˈ.
23316	MAT 5:13	ʼHnähꜘ la̱a̱hꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊñeˊ kihꜗ hwaꜗ laˉ. Pero cherˊmahꜗ gaꜙjñuuhꜗ heˉ ñiiˋ kihˈ, haˉ läꜙja̱ˉ liiꜙ kaˉlähꜘ läꜙ maˊ laˈ. Moꜙsoꜙ jmääꜗ goˉte˜. Heˉ beꜗ baˊ dsaˉ ja̱ˉ chaˊjwëꜗ, jeeˊ ja̱ˉ heˊsohꜗ dsaˉ nëˊ kihˈ.
23319	MAT 5:16	Heˉja̱ˉ waˊ jnäꜘ waˊjeˉ kyahꜗ hnähꜘ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ, mahꜗ waˊraˉ gaꜙjëëyꜗ läꜙjëꜙ heˉ lluꜗ heˉ jmeehˉ hnähꜘ, jmeeyꜗ jʉʉhˉ kihꜗ Tääˋ jnänˋ hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ.
23321	MAT 5:18	Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, taˊko̱ˉji̱i̱hˈ chaˉ gyʉʉhˈ hwaꜗ laˉ, saꜙ he̱e̱ꜘ niꜙ ko̱o̱ˉ hwëhꜘ mähˉ, niꜙ ko̱o̱ˉ mɨˈpunto heˉ naˉsɨɨˉ kihꜗ ley ja̱ˉ, jä̱ä̱ꜗ saꜙ gaˊ maˉläˉteꜗ gaꜙläꜙjëꜙ.
23322	MAT 5:19	Heˉ läꜙja̱ˉ, cherˊmahꜗ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ gaꜙhlä̱ä̱hˉ ko̱o̱ˉ madaꜚ pihꜗ kihꜗ ley laˉ, hiꜙ cherˊmahꜗ läꜙja̱ˉ miˉtë̱ë̱yꜙ dsaˉ, le̱e̱yꜘ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ mähꜗ baˊ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ. Pero cherˊmahꜗ hi̱ˉ miˉteꜗ kihꜗ ley hiꜙ miˉtë̱ë̱yꜙ dsaˉ heˉ miˉteyꜗ kaˉlähꜘ, hi̱ˉ heꜘ baˊ le̱e̱ꜘ jø̱ø̱hˈ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ.
23323	MAT 5:20	Heˉja̱ˉ hlë̱ë̱hnˊ hnähꜘ, cherˊmahꜗ saꜙ gaꜙjmeehˊ hnähꜘ chaˉgaˊmiihˉ taˊ lluˈ läꜙko̱hꜘ teꜗ heˉ jmeeꜙ dsaˉ hi̱ˉ kyʉʉh˜ ley hiꜙ läꜙko̱hꜘ teꜗ heˉ jmeeꜙ fariseo, saꜙ leꜘ goˊta̱a̱hˊ hnähꜘ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ.
23324	MAT 5:21	ʼMaˉnʉʉhˉ baˊ hnähꜘ haˉ läꜙ jähꜘ nëˊ ley kihꜗ Moisé läꜙ maˊ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ jnänˋ: “Taꜙ jngëëhꜙ dsaˉ. Cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjngëëhꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉkya̱a̱hˊ maꜙraꜙ heˉ nøøꜗ baˊ taˊ kiyhˈ.”
23325	MAT 5:22	Pero jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙläꜙlle̱e̱ꜘ kya̱a̱hˊ ø̱ø̱hꜚ, maˉnaˉbä̱ä̱yhˋ dsooˊ. Hiꜙ cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjähꜘ sɨɨhꜙ dsaˉkya̱a̱hˊ: “Peerꜙ ta̱a̱hˉ hneˉ”, hi̱ˉ heꜘ nøøꜗ taˊ kihˈ chaˊnëˊ dsaˉka̱a̱hˊ. Hiꜙ cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjwäꜗ dsoˊjwɨɨꜘ kihꜗ ø̱ø̱hꜚ, hi̱ˉ heꜘ lleˋ kihˈ dsooꜗ chaˊjeˉ.