23215	MAT 1:2	Abraham pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, aꞌɨ́ɨ pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo, aꞌɨ́ɨ pu títɨꞌɨríjmuaꞌa jáꞌaraa aꞌɨ́jna ɨ́ Judá, majta seica ɨ́ mej ihuáamuaꞌameꞌen púꞌeen ɨ́ Judá.
23218	MAT 1:5	Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Salmón, aꞌɨ́ɨ pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Booz. Ayee pu ántehuaacaꞌa ɨ́ náànajraꞌan ɨ́ Booz tɨjɨ́n Rahab. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Booz, aꞌɨ́ɨ pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Obed. Ajta ayén ántehuaacaꞌa ɨ́ náànajraꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ Obed tɨjɨ́n Rut. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Obed, aꞌɨ́ɨ pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaí.
23219	MAT 1:6	Isaí pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ David, ɨ́ tɨ ajta teꞌenteájrupi ɨ́ rey jɨmeꞌe. Aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan, jamuan aꞌɨ́jna tɨ ajta ɨ́raꞌaraꞌan púꞌeeneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Urías, aꞌɨ́ɨ mú típeꞌeri muáꞌaraa aꞌɨ́jna tɨ ayén ántehuaa jáꞌaraa tɨjɨ́n Salomón.
23224	MAT 1:11	Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Josías, aꞌɨ́mej pu títɨꞌɨríjmuaꞌa jáꞌaraa ɨ́ Jeconías, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej ihuáamuaꞌameꞌen púꞌeeneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Jeconías. Tɨ́ꞌɨj Josías títɨꞌɨríjmuaꞌa jáꞌaraa, seica mú mú aꞌuvéꞌejuꞌun. Matɨ́ꞌɨj mi aꞌɨ́mej aꞌuvíꞌitɨ́ ɨ́ mej Israél aꞌuchéjmeꞌecaa. Aꞌuu mú jáꞌahuaꞌa huajaꞌuvíꞌitɨ seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Babilonia.
23230	MAT 1:17	Aꞌɨ́j mú jɨ́n miyen aráꞌasecaꞌa aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa japuan muáacua ɨ́ mej jetzen airáane aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tuꞌuvéꞌeteajtɨ aꞌɨ́jna ɨ́ David. Majta miyen cheꞌatá menaꞌa aráꞌaxcaa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huáꞌa jetze airáane aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan. Aꞌɨ́mej mú aꞌuvíꞌitɨ́ aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecantacaꞌa aꞌujna jáꞌahuaꞌa Babilonia. Ayee mú cheꞌatá menaꞌa aráꞌaxcaa tamuáamuataꞌa japuan muáacua tɨ́ꞌɨj huanúꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu.
23240	MAT 2:2	Matɨ́ꞌɨj mi miyen tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi ɨ́ Heródes miyen tɨjɨ́n: ―¿Aꞌuné aꞌij ꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ huáꞌa rey ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌɨ́jna tɨ auchén huanúꞌihuacaꞌa? Aꞌájna jáꞌahuaꞌa aꞌutɨ́ ꞌeíjninei ɨ́ xɨcaj, aꞌujna aꞌu tej éꞌeche, xuꞌuraꞌave tu huaseíj tɨ aꞌutátzaareajraa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huanúꞌihuacaꞌa. Aꞌɨ́j tu jɨ́n teꞌuun mú aꞌuvéꞌejuꞌun tej ti rɨ́ꞌɨ tíraatéanajche.
23244	MAT 2:6	Ayen tɨjɨ́n: Múꞌeen mɨ sej Belén aꞌuchéjme, aꞌujna chuéjraꞌa japua tɨ aꞌuun auucáꞌa u Judá, íjii, múꞌeen xu xaa seꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ sej jaítzeꞌe cɨ́lieen jɨ́n tíꞌaijta. Mɨ́ ajta, méjcaꞌi huáyee, seɨ́j pu aꞌamua jetze nuꞌihuan tɨ veꞌecán jɨ́n tiuꞌutaꞌaíjta. Aꞌɨ́ɨ pu antiújmuaꞌaréere aꞌame huáꞌa jɨmeꞌe ɨ́ neteɨ́testemuaꞌa, aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.
23258	MAT 2:20	―Ájchesi. Ánviꞌitɨchi hui aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, pajta ɨ́ náànajraꞌan. Setáꞌaj jáꞌucɨɨne seꞌújna chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Israél. Puꞌuri huamɨ́ꞌɨ ɨ́ tɨ rajéꞌicatamɨꞌɨcaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ. ―Ayee pu tiraatáꞌixaa.
23259	MAT 2:21	Tɨꞌɨj jí ájchee aꞌɨ́jna ɨ́ José. Aj puꞌi yaꞌuvíꞌitɨ aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, ajta náànajraꞌan. Aꞌuu mú aꞌaráꞌa meꞌújna Israél.
23264	MAT 3:3	Aꞌɨ́jna ɨ́ Juan, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeeneꞌe tɨ jɨ́meꞌen raataxájtacaꞌa ajmíꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayee pu ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Isaías. Ayen tɨjɨ́n: Jaꞌatɨ́ pu u eꞌejíihuá aꞌame aꞌujna jáꞌahuaꞌa aꞌu tɨ caí éꞌe tiꞌitɨ́j. Yee pu tiꞌixa tɨjɨ́n: “Naa xu rɨ́ꞌɨ huaujjéjcuareꞌen, mɨ ru tzajtaꞌa, múꞌeen, aꞌiné tavástaraꞌa pu yé uvéꞌenejsin. Caxu aꞌij yáꞌunamuajra.”
23292	MAT 4:14	Ayee pu tiujuꞌurɨ́j tɨ ij ayén araúrasten aꞌij tɨ tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías.
23293	MAT 4:15	Ayen tɨjɨ́n: Ayee pu téꞌeme aꞌujna chuéjraꞌa japua aꞌu mej éꞌeche ɨ́ teɨte ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌujna tɨ huatacáꞌa u Zabulón, ajta ɨ́ seɨ́j chuéjraꞌa japua u Neftalí, ajta seɨ́j ɨ́ juye tɨ aꞌuun eꞌetéeneana aꞌu tɨ eꞌeveꞌeꞌástɨme ɨ́ jaj tɨ veꞌée, ajta utavén pújmeꞌen ɨ́ Jordán, ajta u Galileeye aꞌu mej aꞌuchéjme ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan.
23422	MAT 8:8	Aj pu i ayén tiuꞌutaniú aꞌɨ́jna tɨ anxɨ́te tíꞌaijta tɨjɨ́n: ―Nevástaꞌaraꞌa, capu ayén muaavíjteꞌe pej piyen uteárute u niche, aꞌiné canu Israél jetze ajtémeꞌecan. Ayee pepuꞌu huárɨni, patáꞌaj piyen tiraataxáj ɨ́ niuucari jɨmeꞌe. Aj pu xaa rujni aꞌɨ́jna tɨ nevaɨreꞌe.
23424	MAT 8:10	Tɨ́ꞌɨj Jesús ráanamuajriꞌi, jéꞌecan pu huataújtemuaꞌave. Aj pu i ayén tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́mej ɨ́ mej ráꞌajaahuateꞌe tɨjɨ́n: ―Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ teɨte ayujna mej huachéjme tɨ́j naꞌa tɨ huatacáꞌa íiyu Israél, canu jaꞌanáj seɨ́j huatéꞌuu íiyu Israél, jaꞌatɨ́ tɨ ayén cheꞌatá naꞌa téꞌatzaahuateꞌe tɨ́j aꞌíjna i teáataꞌa.
23425	MAT 8:11	Neajta niyen tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, aꞌɨ́jna jɨmeꞌe yee jeíhua mú u aꞌuvéꞌejuꞌu muáꞌajuꞌun mej mi aꞌujráꞌase meꞌɨ́jna jamuan ɨ́ Abraham teecan, majta meꞌɨ́jna ɨ́ Isaac teecan, majta meꞌɨ́jna jamuan ɨ́ Jacobo teecan. Aꞌuu mú hui aꞌuvéꞌejuꞌu muáꞌajuꞌun aꞌu tɨ xɨcaj ꞌeíjninei, majta aꞌu tɨ xɨcaj eꞌeteáruꞌipi. Aj mú mi tíꞌicuaꞌani huáꞌa jamuan ɨ́ mé huaíca tɨ́ꞌɨj tejaꞌuréꞌene aꞌájna xɨcájraꞌa jetze tɨ Dios nain jɨ́n tiuꞌutaꞌaíjta íiyen chaanaca japua.
23426	MAT 8:12	Mɨ́ majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, Dios pu huaꞌiráꞌiti á puaꞌacɨé aꞌu tɨ aꞌutɨ́caꞌa. Jéihua mú huateujyéineajraꞌasin, majta jeíhua mú ancuréꞌujcɨꞌɨmée muáꞌajuꞌun ɨ́ rutamej jɨmeꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej jeíhua rajpuaíitzi. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
23431	MAT 8:17	Ayee pu tiujuꞌurɨ́j tɨ ij araúrasten aꞌij tɨ tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías, ɨ́ tɨ ajmíꞌi tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayen tɨjɨ́n: “Aꞌɨ́ɨ pu titáꞌariꞌiriꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ jɨ́n caí chéꞌe túꞌucaꞌanistiꞌiracaꞌa. Ajta aꞌɨ́ɨ pu yáꞌutɨɨ ɨ́ tej jɨ́n tíꞌicucuiꞌicaa.”
23481	MAT 9:33	Aj pu i Jesús raatamuári ɨ́ tiyaaruꞌu tɨ tzajtaꞌan seijreꞌecaꞌa. Ajta áꞌiyen aꞌutéjche tɨ tiuꞌutaxáj aꞌɨ́jna tɨ tíꞌicuiꞌicaꞌa. Majta meꞌɨ́n ɨ́ teɨte, jeíhua mú huataújtemuaꞌave. Miyen tɨjɨ́n: ―Jee xaa neꞌu. Catu jaꞌanáj tiꞌitɨ́j tiyen tiuꞌuséij tɨ́j naꞌa íiyen tɨ huatacáꞌa Israél, tetɨ́j teuchén teri tiuꞌuséij íjii tɨ jaꞌatɨ́ ayén tiraayɨ́ꞌɨtɨ.
23490	MAT 10:4	Aꞌɨ́ɨ pu ajta huatajé aꞌɨ́jna ɨ́ Simón ɨ́ tɨ ajtémeꞌecan huáꞌa jetze ɨ́ mej miyen huataújmuaꞌa tɨjɨ́n cananista, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Judás tɨ ayén teꞌentímuꞌutaca tɨjɨ́n Iscariotes. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ avíitzi jɨ́n huaꞌutátuii aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
23492	MAT 10:6	Mɨ́ seajta múꞌeen, setáꞌaj seꞌuun áꞌujuꞌun huáꞌa jemi ɨ́ mej iꞌi yaújmuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Israél teecan. Yee mú ꞌeen aꞌɨ́ɨme tɨ́j cáneꞌaxɨ ɨ́ mej áꞌuvej.
23504	MAT 10:18	Majta mú múꞌejmi áꞌaviꞌitɨn ɨ́ tajtúhuaani jemi naꞌari ɨ́ rey jemi meꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej siyen tíꞌivaɨreꞌe ne jetze meꞌecan. Ayee mú áꞌamuaruuren sej si huaꞌutáꞌixaateꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij sej ꞌeen jɨ́n náꞌastijreꞌen ineetzi. Ayee xu cheꞌatá senaꞌa tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan.
23509	MAT 10:23	Matɨ́ꞌɨj aꞌij puaꞌa áꞌamuaruure íiye chajtaꞌa, setáꞌaj caꞌanacan huirácɨɨne. Sej si seɨ́j chajtaꞌa jetze aꞌuteárute. Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, setɨ́ꞌɨj seuj áꞌujujhuaꞌaneꞌen seɨj seajta seɨj jetze ɨ́ chajtaꞌa aꞌu mej aꞌuchéjme aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, i nej neajta teáataꞌa jetze airáane, nee nu xaa yé veꞌecánejsin.
23564	MAT 12:6	Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Inee, i nej yé huaca múꞌejmi jemi, jaítzeꞌe nu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee mecaí aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej títetéꞌuꞌupuꞌu teyujtaꞌa.
23575	MAT 12:17	Ayee pu ráaruu ɨ́ Jesús tɨ ij araúrasten aꞌij tɨ ajmíꞌi tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan, ɨ́ tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan.
23576	MAT 12:18	Ayen tɨjɨ́n: Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ nevaɨreꞌe ineetzi. Nee nu raꞌantíhuaꞌu. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ nej raxɨ́ꞌeveꞌe, ajta rɨ́ꞌɨ pu tínetáꞌaca. Nexɨejniuꞌuca nu huataꞌíti tɨ áꞌumeꞌen aꞌɨ́jna jamuan. Ajta aꞌɨ́ɨ pu tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan tɨ tihuáꞌacɨꞌɨti nainjapua ɨ́ tɨ iꞌi xɨ́ꞌepɨꞌɨn neetzi jemi.
23579	MAT 12:21	Majta matɨ́j menaꞌa puaꞌamé ɨ́ teɨtejraꞌa ɨ́ mej yen japuan seijreꞌe íiyen chaanaca japua, naímiꞌi mú tíꞌijchuꞌeveꞌen niuucajtzeꞌen. Ayee pu jɨ́meꞌen tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan.
23589	MAT 12:31	’Aꞌɨ́j nu jɨ́n, ayée nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨ ayén tiꞌayajna aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ teteca. Iꞌirɨꞌɨri tɨ tihuaꞌutáꞌuuniꞌi naíjmiꞌica ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, ajta naíjmiꞌica jemi ɨ́ mej aꞌij puaꞌa tiꞌixa. Aru tɨ puaꞌa aꞌij puaꞌa tíꞌixajta aꞌɨ́jna jetze ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, capu xaa neꞌu jaꞌanáj tiraatáꞌuuniꞌira aꞌɨ́jna.
23622	MAT 13:14	’Ayee pu ari araúraste huáꞌa jemi aꞌij tɨ raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan, ɨ́ tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan tɨjɨ́n: Múꞌeen xu xaa ráanamua tɨ́j naꞌa tɨ i yú auumé. Mɨ́ seajta múꞌeen, caxu yaúꞌitɨée xáꞌajuꞌun. Múꞌeen xu xaa mé uunéjneꞌeri xáꞌajuꞌun. Mɨ́ seajta, caxu tiꞌitɨ́j seijran.
23623	MAT 13:15	Ayee tíꞌeen, aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú jemin antaújnaamua ɨ́ ru tzajtaꞌan. Cɨ́j muꞌu caj títeꞌiteánajcaꞌamua. Camu áꞌujcaꞌane mej aꞌatanéjneꞌere mej raaseíj tiꞌitɨ́j tɨ pɨ́rɨcɨ. Naꞌari caí, aꞌɨ́ɨ mú yaúꞌitɨée muáꞌajuꞌun. Majta mú mé uunéjneꞌeri muáꞌajuꞌun mej raaseíj tiꞌitɨ́j tɨ pɨ́rɨcɨ. Majta mi ráꞌastijreꞌe muáꞌajuꞌun ɨ́ mej ranamua. Majta mú neetzi jemi yé veꞌeréꞌeninéica muáꞌajuꞌun nej ni tihuaꞌutáꞌuuniꞌi. Ayee pu jɨ́meꞌen raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan.
23709	MAT 15:7	’Múꞌeen, mɨ sej aꞌij puaꞌa tíꞌiteteɨte, mɨ sej siyen ráꞌaste jéjreꞌecɨtzeꞌe, ayée pu tiuꞌutaxájtacaꞌa múꞌejmi jɨmeꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan, ɨ́ tɨ Dios jetze meꞌecan tíꞌixaxaꞌataꞌa. Ayee pu teꞌuyúꞌuxacaꞌa tɨjɨ́n:
23726	MAT 15:24	Aj pu i Jesús ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: ―Ayee pu Dios nejaꞌutaꞌítecaꞌa nej áꞌuraꞌani huáꞌa jemi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan ɨ́ mej miyen seijreꞌe tɨ́j cáneꞌaxɨ ɨ́ mej áꞌuvej. Capu nejaꞌutaꞌítecaꞌa aꞌɨ́mej jemi ɨ́ seica.
23733	MAT 15:31	Jéꞌecan mú aꞌij teꞌutaseíj ɨ́ teɨte ɨ́ mej huajeꞌiréꞌeneijte matɨ́ꞌɨj huaꞌuseíj ɨ́ tɨ ari rɨꞌɨríistacaꞌa mej tiuꞌutaxáj aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej mejmíꞌi caí teꞌanrɨꞌɨréjmeꞌecaa; majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tiꞌipuaíjtiꞌihuacaꞌa, muꞌuri rɨꞌéeneꞌen nainjapua; majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tzareꞌe ráatuaatɨme ɨ́ ruɨ́ɨca, muꞌuri áꞌujujhuaꞌaneꞌe; majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej aracúcuꞌunijmeꞌecaꞌa, muꞌuri tiꞌiseíjracaꞌa. Majta meꞌɨ́n ɨ́ teɨte, aꞌɨ́ɨ mú autéjhuii ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan meꞌɨ́jna ɨ́ Dios tɨ tihuáꞌaijteꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.
23762	MAT 16:21	Aꞌájnáꞌɨmua, Jesús pu aꞌutéjche tɨ tihuaꞌutáꞌixaateꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej jamuan áꞌujujhuaꞌaneꞌe tɨ nuꞌu ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ áꞌuraꞌani aꞌánna Jerusalén. Aꞌuu pu nuꞌu jeíhua rajpuaíitzi aꞌame. Majta nuꞌu aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huaꞌavaujsi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, majta nuꞌu aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌaijta huaꞌatéyujtaꞌa, majta nuꞌu aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tiúꞌujmuaꞌate ɨ́ yuꞌuxari jetze, naímiꞌi mú aꞌij puaꞌa raruuren. Ruxeꞌeveꞌe nuꞌu mej raajéꞌica. Aj pu ijta huatarújsin huaíca xɨcájraꞌa jetze.
23859	MAT 19:28	Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Aꞌájna xɨcájraꞌa jetze tɨ Dios nain jɨ́n tiꞌijéjcuareꞌen, inee, i nej neajta teáataꞌa jetze airáane, aꞌájna netɨ́ꞌɨj aujyeíjxɨꞌɨsin japuan ɨ́ neꞌɨpuá, ayée pu seíireꞌe aꞌame temuaꞌa naa mej mi atanéjneꞌere. Seajta múꞌeen mɨ sej ne jamuan áꞌujujhuaꞌan, ayée xu cheꞌatá senaꞌa títeujráꞌasixɨꞌɨn japuan ɨ́ áꞌamuaꞌɨpua, seɨj seajta seɨj. Tamuáamuataꞌa japuan huaꞌapua xu aráꞌase múꞌeen, ajta ayén teꞌaráꞌase ɨ́ áꞌamuaꞌɨpua. Aj xu si siyen tíhuaꞌuxɨ́ꞌepɨꞌɨntariꞌireꞌen aꞌɨ́mej teɨtejraꞌa ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌɨ́mej teɨtejraꞌa mej miyen tamuáamuataꞌa japuan huaꞌapua aráꞌase.
23972	MAT 22:31	’Mɨ́ seajta múꞌeen, jɨ́meꞌen aꞌájna xɨcájraꞌa mej jetzen huatarújsin aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huácuii, ¿ni tzaa secaí jaꞌanáj raꞌujíjve ɨ́ yuꞌuxari jetze aꞌij tɨ Dios tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨjɨ́n: “Nee nu nauj huáꞌa Dios púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ áꞌamuayaꞌupua, aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo”? Dios pu tihuaúꞌixaa cumu mej mauj ruuricaꞌa. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ huáꞌa Dios aꞌɨ́mej ɨ́ mej ruuri. Capu huáꞌa Dios púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ mej mɨꞌɨchite. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
24052	MAT 24:26	Aꞌɨ́j pu jɨ́n, caxu siyen ráꞌatzaahuateꞌe tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén tejámuaatáꞌixaateꞌen tɨ jɨ́meꞌen yee: “Amée pu nuꞌu áꞌuyeꞌi ꞌɨtzitá aꞌu tɨ caí méꞌe jaꞌatɨ”, naꞌari ayén yee: “Iiyu pu huiirájca avíitzi jɨmeꞌe yú chiꞌita.”
24111	MAT 25:34	’Neajta inee, i nej iꞌi Rey, ayée nu tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin neꞌɨ́mej ɨ́ mej eꞌejteí nerɨꞌɨríintaꞌa tɨjɨ́n: “Iíyeꞌe xuꞌu ij múꞌeen, mɨ sej rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌa ɨ́ niyáꞌupua, setáꞌaj siyen raꞌancuréꞌan ɨ́ tɨ ayén tejáꞌamuacɨꞌɨti, aꞌij tɨ tiúꞌuxɨꞌepɨꞌɨntariꞌihuacaꞌa tɨ́j naꞌa tɨ Dios raatétaahuacaꞌa ɨ́ chaanaca, sej si seꞌuun aꞌuteárute aꞌu tɨ Dios éꞌeseijreꞌe.
24126	MAT 26:3	Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej tihuáꞌaijteꞌe teyujtaꞌa, majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tiúꞌujmuaꞌate ɨ́ niuucari jɨmeꞌe tɨ tíꞌaijta, majta ɨ́ huaꞌavaujsi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌúu mú eꞌetiújseɨj u chiꞌiraꞌan jetze aꞌɨ́jna tɨ nain jɨ́n antiújmuaꞌaree u huaꞌatéyujtaꞌa. Ayee pu ántehuaa aꞌɨ́jna tɨjɨ́n Caifás.
24137	MAT 26:14	Ajta seɨ́j tɨ huáꞌa jetze ajtémeꞌecan ɨ́ mej tamuáamuataꞌa japuan huaꞌapua aráꞌase, aꞌɨ́jna tɨ ayén ántehuaa tɨjɨ́n Judás Iscariotes, aꞌɨ́ɨ pu ajtáraa huáꞌa jemi. Aꞌuu pu áꞌuraa tɨ ij tiuꞌuxáj huáꞌa jamuan ɨ́ mej tíꞌaijta teyujtaꞌa.
24154	MAT 26:31	Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ijii, tɨ tɨ́caꞌaren, mé xu núujɨsin. Setiuꞌutatéviꞌiraꞌata neetzi jemi. Ayee pu téꞌeme tɨ́j téꞌeyuꞌusiꞌi tɨ Dios ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Nee nu i nej iꞌi Dios, aꞌɨ́j nu jéꞌicatan cáneꞌaxɨ tɨ tiseíj. Majta meꞌɨ́n aꞌucɨ́jxɨꞌɨsin ɨ́ cáneꞌaxɨ.”
24207	MAT 27:9	Aꞌájnáꞌɨmua pu araúraste aꞌij tɨ ajmíꞌi tiraataxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Jeremías teecan tɨ Dios jetze meꞌecan tíꞌixaxaꞌataꞌa tɨjɨ́n: “Aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, ayée mú raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare mej tiraanájchiteꞌen aꞌachú cumu seité japuan tamuáamuataꞌa tumin tɨ iꞌi plata tɨ ij aꞌɨ́ɨn huaꞌutátuiireꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ. Majta áꞌiyen raaréꞌejeꞌipɨ meꞌɨ́jna ɨ́ tumin.
24209	MAT 27:11	Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jesús, aꞌúu pu aꞌutéveecaꞌa jemin aꞌɨ́jna ɨ́ tajtuhuan. Aj pu i aꞌɨ́ɨn tajtuhuan ayén tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Ni múꞌee peꞌɨ́n púꞌeen ɨ́ pej huaꞌarey aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan? Ayee pu tiuꞌutaniú aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús: ―Aa niꞌijtá neꞌu, aꞌij pej yeꞌí tiꞌixa múꞌee.
24227	MAT 27:29	Majta curuun mú raateátaave tɨ tzicareꞌe jɨmeꞌe cɨstíjhuacaꞌa. Aꞌɨ́j mú raꞌavéꞌerujtiꞌiriꞌi. Majta, itzɨ́j mú ruꞌitéechuite rɨꞌɨríintaꞌan. Aj mú mi títunutaxɨ jemin. Ayee mú tiráꞌuxɨeehuariꞌiriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌiné penaꞌa, múꞌee pej tihuáꞌaijteꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan?
24235	MAT 27:37	Majta taabla cɨ́lieeneꞌen aúutatai aꞌutɨ́ áꞌujmuꞌu ɨ́ Jesús. Ayee mú amuacaí raꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ taabla jetze aꞌíjna ɨ́ mej jɨ́n jetzen teꞌujpuáꞌajte tɨjɨ́n: “Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen i Jesús, ɨ́ tɨ huaꞌarey aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.”
24240	MAT 27:42	Ayee mú tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: ―Amɨ́ pu ari huáꞌa japua huaniú ɨ́ seica. Mɨ́ ajta amɨ́n, capu raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ rujapua huániuuni. Amɨ́ pu nuꞌu tarey itejmi i tej Israél jetze ajtémeꞌecan; chéꞌe amɨ́n acájraꞌani mɨ cúruu jetze. Aj tu xaa ráꞌantzaahuateꞌesin.
24279	MAT 28:15	Majta tumin mú áꞌutɨɨ aꞌɨ́ɨme ɨ́ xantaaruꞌu. Majta miyen cheꞌatá menaꞌa huarɨ́j matɨ́j meꞌɨ́n seica huaꞌutaꞌítecaꞌa. Tɨ́j naꞌa tɨ yú eꞌiréꞌene, ayée mú tíꞌixaxaꞌa nainjapua aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan tɨ ayén tiꞌayajna.
24286	MRK 1:2	Ayee pu teꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ jaꞌatɨ tɨ ajmíꞌi tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayee pu ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Isaías. Ayee pu tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa ayén tɨjɨ́n: Yee pu Dios tiꞌixa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ án yáꞌujra ɨ́ ɨpuari japua ayén tɨjɨ́n: “Meꞌecui xaa neꞌu, nuꞌuri jaꞌatɨ́ huataꞌíti tɨ́ꞌij amuacaí huataseíjreꞌen pecaí múꞌee. Aꞌɨ́ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ amuacaí tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin ɨ́ teɨte mej nuꞌu muaꞌijchúꞌeveꞌe.”
24365	MRK 3:8	Matɨ́ꞌɨj ráamuaꞌareeriꞌi aꞌij tɨ tiꞌitɨ́ huáruu ɨ́ Jesús, tɨ ayén jaítzeꞌe raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa caí máa jaꞌatɨ́, jeíhua mú majta meꞌuun aꞌarácɨꞌɨcaꞌa aꞌujna u Judea, majta aꞌujna u Jerusalén. Aꞌuu mú majta aꞌarácɨꞌɨcaꞌa u Idumea. Majta seica mej aꞌuchéjmeꞌecaa u Tiro, majta u Sidón. Seica mú majta aꞌitacɨ́ꞌɨcaꞌa utavén pújmeꞌen ɨ́ Jordán.
24376	MRK 3:19	Aꞌɨ́j pu ajta huatajé ɨ́ Judás tɨ ayén teꞌentímuꞌutaca tɨjɨ́n Iscariotes. Aꞌɨ́jna ɨ́ Judás, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ avíitzi jɨ́n huaꞌutátuire aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
24442	MRK 5:9	Ajta ayén tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌiné puaꞌantehuaa múꞌee? Ajta ayén tiuꞌutaniú tɨjɨ́n: ―Ayee nu ántehuaa tɨjɨ́n I tej arájsevi viꞌiraꞌa taꞌaráꞌase. Ayee tu tiꞌitamuáꞌamua aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej iꞌi muꞌíi. ―Ayee pu tiuꞌutaxájtacaꞌa.
24490	MRK 6:14	Iraꞌatéeviꞌi, matɨ́ꞌɨj ráanamuajriꞌi nain japua, tɨ́j naꞌa aꞌuun mej aꞌuchéjmeꞌecaa ɨ́ teɨte aꞌij tɨ tiúꞌuruu ɨ́ Jesús. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ tajtuhuan tɨ veꞌée, aꞌɨ́ɨ pu ajta ráamuaꞌareeriꞌi. Ayee pu ántehuaacaꞌa ɨ́ tajtuhuan tɨjɨ́n Heródes. Aj puꞌi ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes tɨjɨ́n: ―Aꞌɨ́jna ɨ́ Juan teecan, ɨ́ tɨ huáꞌamuaɨꞌɨhuacareꞌe, aꞌɨ́ɨ pu hui huatarúj. Aꞌitáraa aꞌu mej yeꞌaváꞌana. Aꞌɨ́j pu jɨ́n raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ ayén tiúꞌuruuren. ―Yee pu tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ tajtuhuan.
24533	MRK 7:1	Matɨ́ꞌɨj mi meꞌɨ́n ɨ́ fariseo, jamuan majta seica ɨ́ mej téꞌeyuꞌuxaca teyujtaꞌa mej mi meꞌɨ́jna huaruitɨejteꞌen aꞌij mej yeꞌí rɨ́ɨj muáꞌayeꞌi, aꞌúu mú eꞌeráacɨ u Jerusalén, majta meꞌuun aꞌaráꞌa aꞌutɨ́ aꞌutéveecaꞌa ɨ́ Jesús mej mi rájjaahuate. Matɨ́ꞌɨj mi huaꞌuseíj aꞌɨ́mej ɨ́ mej Jesús jamuan áꞌujujhuaꞌaneꞌe mej caí amuaújmuaijteaꞌaxɨ mej tiúꞌucuaa aꞌij mej tíꞌijrɨꞌɨrejcaꞌa ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.
24535	MRK 7:3	Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, ɨ́ mej majta miyen ánteꞌarua tɨjɨ́n fariseo, aꞌɨ́ɨ mú ráꞌatzaahuateꞌe ɨ́ ruvaújsimuaꞌa teecan tíꞌiyeꞌira. Ayee mú cheꞌatá menaꞌa rɨjca naíjmiꞌi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan. Capu tíꞌiseicaj naꞌa ɨ́ tihuáꞌayeꞌira ɨ́ mej jɨ́n amuaújmuaijteꞌaxɨꞌɨn. Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ tiúꞌucuaꞌani, amuacaí pu nuꞌu ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn jaꞌatɨ́ jeíhua amuaújmuaijteꞌen, naꞌari caí, ayée muꞌu tíꞌixaxaꞌa tɨjɨ́n xánaꞌavisiꞌi pu seijreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ ɨ́ tayeꞌirá jemi. Ajta, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ tejaꞌuvéꞌenanan aꞌujna aꞌu mej tejáꞌatua aꞌɨ́ɨ pu caí tíꞌicuaꞌani tɨ puaꞌa caí amuacaí amuaújmuaijteꞌen. Ajta tiꞌimuꞌíi tɨ ayén jɨ́n teꞌaváꞌujmuaꞌaree ɨ́ ruvaújsimuaꞌa teeca tihuáꞌayeꞌira. Ayee mú rɨjca: metíꞌijaꞌusica ɨ́ vaasu ɨ́ mej jɨ́n yeꞌeca. Aꞌɨ́j mú majta tíꞌijaꞌusica ɨ́ tiꞌitɨ́ xaꞌari, majta ɨ́ casueela.
24538	MRK 7:6	Tɨ́ꞌɨj jí ayén tiuꞌutaniú aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨjɨ́n: ―Temuaꞌa pu tejámuaavíjteꞌe ɨ́ tɨ ayén ajmíꞌi tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan, aꞌɨ́jna tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Aꞌɨ́ pu raꞌuyúꞌuxacaꞌa temuaꞌa aꞌij sej ꞌeen mɨ sej caí huataújcɨꞌɨpuáacan jɨ́n tihuáꞌaijteꞌe ɨ́ teɨte sino ayée xu tiúꞌujseijrata ɨ́ teɨte jemi sej nain jɨ́n ráꞌastijreꞌe. Ayee pu raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna tɨjɨ́n: Rɨ́ꞌɨ mú tineeteátuꞌaraca tɨ puaꞌa metíꞌixajta ineetzi jɨmeꞌe. Mɨ́ ajtáꞌi, muꞌuri ajtacɨ́j ineetzi jemi rumuaꞌatzíiraꞌa jɨmeꞌe.
24539	MRK 7:7	Capu tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe tɨ puaꞌa metiuꞌuteánajche ineetzi jemi. Ayee mú tiꞌihuáꞌamuaꞌatehua tɨjɨ́n: “Dios pu raateájtuaa i tayeꞌirá itejmi jemi.” Mɨ́ ajtáꞌi caí, capu, rujɨ́ɨmuaꞌa menaꞌa mú rájteu ɨ́ ru tzajtaꞌa. Yee pu hui raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías teecan.
24600	MRK 8:31	Tɨ́ꞌɨj jí aꞌutéjche tɨ tihuáꞌumuaꞌaten. Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa tɨ aꞌɨ́ɨn ruseɨ́j, ɨ́ tɨ ajta teáataꞌa jetze airáane, aꞌɨ́ɨ pu nuꞌu jeíhua rajpuaíjtzi aꞌame. Ajta tɨ nuꞌu ayén ruxeꞌeveꞌe aꞌame mej caí raxɨ́ꞌeveꞌe muáꞌajuꞌun ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, majta ɨ́ mej veꞌecán jɨ́n títetateí u teyujtaꞌa, majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej téꞌeyuꞌuxaca. Naíjmiꞌi mú nuꞌu caí raxɨ́ꞌeveꞌe muáꞌajuꞌun. Ajta ayén tihuaꞌutáꞌixaa mej nuꞌu raajéꞌicatan. Tɨ́ꞌɨj nuꞌu huamɨ́ꞌɨn, aj pu ijtáꞌi huatarújsin huaíca xɨcaj tzajtaꞌa.
24610	MRK 9:3	Tatzari pu jɨ́n seijreꞌecaꞌa aꞌɨ́jna. Temuaꞌa pu tiuꞌutécuainarecaꞌa ɨ́ cɨ́ɨxureꞌaraꞌan. Yee pu éeneꞌe seijreꞌecaꞌa tɨ́j seeri. Iíyen chaanaca japua capu máꞌa jaꞌatɨ́ tɨ raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ cɨ́ɨxuri tiuꞌujáꞌusin tɨ́ꞌij ayén tiꞌicuáinaviꞌi áꞌaraꞌani.
24768	MRK 12:26	’Aꞌɨ́jna jetze ɨ́ xɨcájraꞌa mej jetzen aꞌitajúꞌun ɨ́ mej huácuii, ayée nu aꞌatzu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. ¿Ni secaí jaꞌanáj raꞌujíjve aꞌɨ́jna yuꞌuxari jetze tɨ raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan aꞌij tɨ téꞌaxa ɨ́ niuucari tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn Moisés tuꞌupi huaseíj tɨ vivéj, tɨ ajta teátaasimeꞌe? Aꞌɨ́ pu jetzen Dios raatajé. Ayen tɨjɨ́n: “Nee nu naúcheꞌe huáꞌa Dios púꞌeen ɨ́ mej áꞌamuayaaxustemuaꞌa, aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo.”
24771	MRK 12:29	Aj pu i Jesús ayén tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: ―Aꞌi pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ niuucari tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe caí méèj seɨj ɨ́ niuucari, tɨ ayén een: “Xaanamuajriꞌi mɨ sej íiyen huachéjme aꞌíjna chuéjraꞌa japua yú Israél. Aꞌíjna tɨ taꞌivástaraꞌa, ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu seɨ́j naꞌa púꞌeen.
24825	MRK 14:2	Ayee mú tíꞌiruixaateꞌecaꞌa tɨjɨ́n: ―Ijii catu raatéviꞌira. Aj tu ti tiyen rɨni matɨ́ꞌɨj tiúꞌuyesten ɨ́ teɨte. Tɨ́ puaꞌa tiyen huárɨni íjii, ayée tu huaꞌutájaaxɨejteꞌesin ɨ́ teɨte. Aj mú mi huataníniuꞌucacu téjmi jemi. Aꞌɨ́j pu jɨ́n tamuárɨꞌeristeꞌe aꞌame tɨ puaꞌa teraatéeviꞌi teꞌaꞌájna. ―Ayee mú tiuꞌutaxájtacaꞌa.
24828	MRK 14:5	Iꞌirɨꞌɨriistacaꞌa pu mej ráatuaanijcheꞌen mej mi raamuáꞌitɨncheꞌe aꞌachú caj huaíca cientos tumin naꞌari jaítzeꞌe, tɨ́ꞌɨj ii tiuꞌutévaɨreꞌencheꞌe ɨ́ tumin mej huaꞌutévaɨreꞌen ɨ́ mej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi. ―Yee mú tiuꞌutaxájtacaꞌa. Aj mú mi raatájaaxɨejviꞌiriꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ ꞌɨ́itaꞌa.
24833	MRK 14:10	Ajta seɨ́j ajtáraa aꞌu mej aꞌutéꞌuucaꞌa ɨ́ mej tamuáamuataꞌa japuan huaꞌapua aráꞌase. Ayee pu ántehuaa tɨjɨ́n Judás Iscariotes. Aꞌɨ́ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen aꞌɨ́jna tɨ Jesús jetze ajtémeꞌecan. Ayee pu een jɨ́n ajtáraa tɨ i avíitzi jɨ́n tejáꞌuxa huáꞌa jamuan ɨ́ mej teꞌáijta teyujtaꞌa. Raxɨ́ꞌeveꞌecaꞌa mej naíjmiꞌi raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntareꞌen aꞌij mej yeꞌí huárɨni tɨ i aꞌɨ́ɨn huaꞌutátuiireꞌen ɨ́ Jesús.
24848	MRK 14:25	’Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Ayej xaa neꞌu tiꞌayajna. Ijii, canu chéꞌe raꞌantíꞌisin aꞌíjna i uuva jáꞌaraꞌa. Mɨ́ ajta, aꞌɨ́jna xɨcájraꞌa jetze tɨ́ꞌɨj Dios avéuraꞌateꞌe nainjapua ɨ́ chaanaca, aꞌájna xɨcájraꞌa jetze nu xaa raꞌantíꞌisin jéjcuacan jɨmeꞌe ɨ́ jáꞌaraꞌaraꞌan ɨ́ uuva. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
24897	MRK 15:2	Aj pu i Pilato ayén tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Ni múꞌee peꞌɨ́n púꞌeen ɨ́ huaꞌatajtuhuan ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan? Aj pu i Jesús ayén tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: ―Nee nu neꞌɨ́n púꞌeen aꞌij pej yeꞌí tiꞌixa múꞌee. ―Yee puꞌu tiraataꞌixaa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
24904	MRK 15:9	Aj pu i ayén tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌiné setíꞌijxeꞌeveꞌe múꞌeen? ¿Ni qui neraatátuaani neꞌíjna tɨ áꞌamuatajtuhuan púꞌeen, múꞌeen mɨ sej Israél jetze ajtémeꞌecan?
24907	MRK 15:12	Ajtahuaꞌa ayén tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌiné náarɨni nemɨ́jna jemi, mɨ tɨ áꞌamuatajtuhuan púꞌeen, mɨ sej Israél jetze ajtémeꞌecan?
24913	MRK 15:18	Matɨ́ꞌɨj mi autéjhuii mej raatejíivajra, yee cumu rɨ́ꞌɨ mú tiraatáꞌa. Miyen tɨjɨ́n: ―Ayajna neꞌu. Temuaꞌa pu íꞌixɨꞌepɨꞌɨn. Chéꞌe aꞌateeviꞌi tɨ ruuri amɨ́jna tɨ huaꞌatajtuhuan púꞌeen ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan. ―Ayee mú tiráꞌuxɨeehuariꞌiriꞌi.
24921	MRK 15:26	Majta tiꞌitɨ́ taabla aúutatai cúruu japua. Ayee pu téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna jetze ɨ́ taabla ɨ́ mej tiꞌitɨ́j jɨ́n jetzen teꞌujpuáꞌajte tɨjɨ́n: “Huaꞌatajtuhuan ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.”
24925	MRK 15:30	Ijii múꞌee aseɨ́j á japua huániuuchi pej pi caí huámɨꞌɨni. Acájraꞌa yeehui amɨ́jna jetze mɨ cúruu. ―Ayee mú tiráꞌaxɨeehuastiꞌiracaꞌa.
24927	MRK 15:32	Amɨ́jna tɨ nuꞌu iꞌi Cɨríistuꞌu tɨ nuꞌu tatajtuhuan i tej Israél jetze ajtémeꞌecan, chéꞌe amɨ́n acájraꞌani amɨ́jna jetze mɨ cúruu tej ti raaseíj, tetáꞌaj téꞌantzaahuateꞌen. ―Ayee mú tíꞌiruixaateꞌecaꞌa. Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej jamuan huáꞌutatai ɨ́ cúruu jetze, aꞌɨ́ɨ mú majta ráꞌuxɨeehuastiꞌiracaꞌa.
24928	MRK 15:33	Tɨ́ꞌɨj aꞌájna tejaꞌuréꞌene aꞌatzaj tacuarixpua, aj pu i huateátɨcaꞌarecaꞌa nainjapua ɨ́ chuej aꞌuun tɨ huatacáꞌa u Israél. Ajta áꞌatee tɨ ayén huatɨ́caꞌa jáꞌitaꞌa tacuarixpua.
24978	LUK 1:16	Ayee pu caꞌaníjraꞌa huaꞌutáꞌasin muꞌiicáca aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan mej mi majtáhuaꞌa raataxɨ́ꞌeveꞌen ɨ́ ruvástaraꞌa ɨ́ Dios ɨ́ mej mejmíꞌi mé rúurɨe.
25009	LUK 1:47	Ajta nexɨ́ejniuꞌuca pu rutémuaꞌaveꞌe ɨ́ Dios jemi tɨ nuꞌirájtuaa aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu ramuaꞌareerecaꞌa ɨ́ nej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi, inee i nej ravaɨreꞌe. Ijii tɨ yú aucaꞌitɨ́ aꞌame, naíjmiꞌi ɨ́ mej teemua, ayée mú tiuꞌutaxájta neetzi jɨmeꞌe yee Dios pu rɨ́ꞌɨ tinaatáꞌa.
25016	LUK 1:54	Aꞌɨ́ɨ pu huaꞌutévaɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze éꞌemeꞌecan, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ravaɨreꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu raꞌutámuaꞌareeriꞌi ɨ́ tɨ jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi nuꞌu huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej Abraham jetze airáane.
25030	LUK 1:68	Ayen tɨjɨ́n: Micheꞌe rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan ɨ́ tavástaraꞌa, ɨ́ huáꞌa Dios aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ari huataseíjre, ajta ari huaꞌirájtuaa ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa.
25042	LUK 1:80	Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, aꞌɨ́ɨ pu huavéꞌese. Ajta ru tzajtaꞌa huateújcaꞌane. Aꞌuu pu éꞌechejcaꞌa aꞌu tɨ caí méꞌe éꞌe tiꞌitɨ́j ajta naꞌa caí huataseíjreꞌen jéjreꞌe aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.
25053	LUK 2:11	’Ijii, aꞌájna chajtaꞌa David teecan tɨ jetzen éꞌemeꞌecan, múꞌejmi jɨmeꞌe pu hui jaꞌunúꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna tɨ amuaꞌirátuaasin. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ Cɨríistuꞌu, ɨ́ tavástaraꞌa, aꞌɨ́jna tɨ Dios raꞌantíhuaꞌu.
25067	LUK 2:25	Aꞌájnáꞌɨmua, seɨ́j pu aꞌuun eꞌechéjmeꞌe aꞌájna Jerusalén. Ayee pu ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Simeón. Rɨ́ꞌɨ pu tiꞌitiújchaꞌɨɨcaꞌa ɨ́ Dios jemi. Ajta jeíhua pu ráꞌastejcaꞌa ɨ́ ruyeꞌirá. Aꞌɨ́j pu tíꞌijchuꞌeveꞌecaꞌa aꞌájna xɨcájraꞌan jetze tɨ jetzen Dios huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨsin aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan. Ajta aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu jemin huateájturaa.
25074	LUK 2:32	Aꞌɨ́ɨ pu huaꞌatátzaviꞌira aꞌame temuaꞌa naa aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan mej mi caí chéꞌe miyen ꞌeeneꞌen matɨ́j aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huachéjme tɨ́caꞌamisteꞌe. Ajta aꞌɨ́ɨ pu hui veꞌecán jɨ́n tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌesin ɨ́ áꞌateɨtestemuaꞌa, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan. Ayee pu tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Simeón.
25076	LUK 2:34	Tɨꞌɨj jí Simeón rɨ́ꞌɨ tihuaꞌuteájtuaa. Tɨꞌɨj jí ayén tiraataꞌixaa ɨ́ María, ɨ́ náànajraꞌan ɨ́ paꞌarɨꞌɨ tɨjɨ́n: ―Casiꞌi, ayée pu tiúꞌuxɨꞌepɨꞌɨntariꞌihuacaꞌa tɨ aꞌɨ́jna paꞌarɨꞌɨ jɨmeꞌe. Muꞌiitɨ́ mú veꞌecán jɨ́n titeꞌenteárutixɨꞌɨsin aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, ajta muꞌiicáca pu téꞌariꞌira ɨ́ mej jɨ́n títetateí. Aꞌɨ́j xu jɨ́n siyen tiráamuaꞌaree tɨ ayén téꞌeme aꞌiné jeíhua mú ratíti.
25095	LUK 3:1	Ayee pu nuꞌu tiujuꞌurɨ́j tɨ́ꞌɨj teuuméꞌeca aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa japuan anxɨ́j nineꞌiraꞌa tɨ tíꞌaijtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ César, ɨ́ mej majta miyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n Tiberio. Aꞌájnáꞌɨmua, tɨ́ꞌɨj auj tiꞌitéveecaꞌa tajtuhuan jɨmeꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Póncio Pilato aꞌujna Judea, ajtahuaꞌa seɨ́j pu tiꞌitéveecaꞌa tajtuhuan jɨmeꞌe aꞌujna Galilea. Ayee pu ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Heródes. Ajta juutzeájraꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes, aꞌɨ́ɨ pu tiꞌitéveecaꞌa tajtuhuan jɨmeꞌe aꞌujna Iturea, ajta aꞌujna Traconite. Ayee pu ántehuaacaꞌa aꞌɨ́jna tɨjɨ́n Felipe. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Lisanias, aꞌɨ́ɨ pu tajtuhuan jɨmeꞌe tiꞌitéveecaꞌa aꞌujna Abilene.
25098	LUK 3:4	Ayee pu cheꞌatá naꞌa rɨjcaa aꞌij tɨ teꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ yuꞌuxari jetze aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías, ɨ́ tɨ ajmíꞌi tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayen tɨjɨ́n: Jaꞌatɨ pu u eꞌejíjhua aꞌujna jáꞌahuaꞌa aꞌu tɨ caí éꞌe tiꞌitɨ́j. Ayee pu tejéꞌexa aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨjɨ́n: “Naa xu rɨ́ꞌɨ huaújcaten múꞌeen sej si rɨ́ꞌɨ tiraꞌancuréꞌeviꞌitɨn ɨ́ tavástaraꞌa, sej si caí raatamuárɨꞌeristeꞌen seꞌɨ́jna tɨ yen huataseíjreꞌesin tɨ́ꞌij amuaꞌirájtuaani.
25126	LUK 3:32	Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ David, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Isaí. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Isaí, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Obed. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Obed, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Booz. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Booz, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Salmón. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Salmón, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Naasón.
25128	LUK 3:34	Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Judá, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Jacobo. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jacobo, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Isaac. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Isaac, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Abraham. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Abraham, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Taré. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Taré, aꞌɨ́ɨ pu jetze airaújneijte ɨ́ Nacor.
25149	LUK 4:17	Matɨ́ꞌɨj mi raatapíj ɨ́ yuꞌuxari tɨ jíriꞌi tɨ Isaías teecan raꞌuyúꞌuxacaꞌa, aꞌɨ́jna tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Tɨꞌɨj jí raatáxɨjtacaꞌa, aj pu ráꞌuteu aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi tɨ ayén tɨ jɨ́meꞌen yee:
25151	LUK 4:19	Ajta nej nuꞌu huaꞌutáꞌixaateꞌen tɨjɨ́n: “Ijii puꞌuri xaa tejaꞌuréꞌene aꞌɨ́jna ɨ́ nineꞌiraꞌa jetze ɨ́ tɨ hui tavástaraꞌa rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutáꞌasin.” Ayee pu tiraꞌujíjve ɨ́ yuꞌuxari jetze.
25153	LUK 4:21	Aj pu i aꞌutéjche tɨ ayén tihuaꞌutáꞌixaateꞌen tɨjɨ́n: ―Ijii pu hui ayén teꞌaraúraste múꞌejmi jemi aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi aꞌíjna jetze ɨ́ sej seri ráanamuajriꞌi. ―Ayee pu tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
25157	LUK 4:25	’Jee tzɨ́teꞌe, ayén tiꞌayajna, ajmíꞌi tɨ auj seijreꞌecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Elías, muꞌiitɨ́ mú hui seijreꞌecaꞌa íiye Israél aꞌɨ́ɨme ɨ́ ꞌuuca mej ruséɨjta muáꞌaraa. Aꞌájnáꞌɨmua, puꞌuri mú auuméꞌe aꞌachú cumu huaíca nineꞌiraꞌa japuan jáꞌitaꞌa mej caí chéꞌe viiye. Ajta, jeíhua pu huatújriꞌihuacaꞌa nainjapua tɨ́j naꞌa aꞌuun tɨ huatacáꞌa u Israél.
25158	LUK 4:26	’Mɨ́ ajta, aꞌɨ́ɨn Dios capu hui raataꞌítecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Elías tɨ huáꞌa jemi áꞌumeꞌen aꞌɨ́mej jemi ɨ́ ꞌuuca ɨ́ mej Israél jetze éꞌemeꞌecan sino ayée pu tiraataꞌaíj tɨ aꞌuun áꞌumeꞌen aꞌɨ́jna jemi ɨ́ ꞌɨ́itaꞌa tɨ ruséɨjta jáꞌaraa, aꞌɨ́jna tɨ aꞌuun éꞌechejcaꞌa u Sarepta, chajtaꞌa tɨ aꞌuun seɨ́j chuéjraꞌa japua eꞌejtémeꞌecantacaꞌa tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Sidón.
25159	LUK 4:27	’Ajta tɨ́ꞌɨj auj tiꞌitéveecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Eliseo tɨ Dios jetze meꞌecan tíꞌixaxaꞌataꞌa, muꞌiitɨ́ mú hui tíꞌicucuiꞌicaꞌa ɨ́ teɨte aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ tineájxɨ huáꞌahuaꞌiraꞌa jetze. Muꞌiitɨ́ mú seijreꞌecaꞌa íiyen Israél. Mɨ́ ajta, capu jaꞌatɨ tihuáꞌuhuaa sino aꞌɨ́ɨ puꞌu, aꞌɨ́jna ɨ́ Naamán, Siria tɨ éꞌemeꞌecan. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
25186	LUK 5:10	Ayee mú cheꞌatá menaꞌa naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Juan. Aꞌɨ́ɨ pu huaꞌatáàta aꞌɨ́jna ɨ́ Zebedeo. Majta aꞌɨ́ɨme, aꞌɨ́ɨ mú jemin tíꞌimuarɨꞌe jamuan ɨ́ Simón. Tɨꞌɨj jí aꞌɨ́ɨn Jesús, ayén tiraataꞌixaa aꞌɨ́jna ɨ́ Simón tɨjɨ́n: ―Capej tíꞌitziɨɨneꞌe. Ijii tɨ yú aucaꞌitɨ́ aꞌame, neetzi jemi pepuꞌu hui teɨte tíseɨreꞌesin. ―Ayee pu tiraataꞌixaa.
25202	LUK 5:26	Naímiꞌi mú naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj. Jéꞌecan mú rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌa ɨ́ Dios jemi. Majta caí chaꞌa aꞌij tirájteuveꞌe. Ayee muꞌu tɨjɨ́n: ―Ijii tu xaa tiꞌitɨ́j huaseíj tɨ huápɨꞌɨ ruxeꞌeveꞌe.
25231	LUK 6:16	Aꞌɨ́mej pu ajta huatajé aꞌɨ́jna ɨ́ Judás tɨ yaujraꞌan púꞌeen ɨ́ Jacobo, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Judás tɨ ayén teꞌentímuꞌutaca tɨjɨ́n Iscariotes. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ tiuꞌutátui ɨ́ Jesús. Aꞌɨ́mej puꞌu avéꞌejajpuaxɨ.
25267	LUK 7:3	Tɨꞌɨj jí aꞌɨ́ɨn anxɨ́te tɨ tíꞌaijta, aꞌɨ́ɨ pu ráamuaꞌareeriꞌi aꞌij tɨ tiꞌitɨ́ ruurejcaꞌa ɨ́ Jesús. Aj pu i teɨte huataꞌáij mej mi yaꞌutájeeve. Aꞌɨ́ɨme ɨ́ teɨte, aꞌii mú aꞌɨ́ɨn puꞌéeneꞌe ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecantacaꞌa, majta ɨ́ mej tíꞌaijtacaꞌa u teyujtaꞌa.
25273	LUK 7:9	Ajta aꞌɨ́ɨn Jesús, tɨ́ꞌɨj ayén tiráanamuajriꞌi, jéꞌecan pu naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj aꞌɨ́jna jemi. Tɨꞌɨj jí pɨ́ɨ aꞌuréꞌeve tɨ ij huaꞌuseíirajraꞌani ɨ́ teɨte ɨ́ mej jamuan áꞌujujhuaꞌaneꞌe. Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, aꞌu tɨ huatacáꞌa íiye Israél, canu hui jaꞌanáj jaꞌatɨ huáteu tɨ ayén cheꞌatá naꞌa téꞌatzaahuateꞌe tɨ́j aꞌɨ́jna ɨ́ xantaaruꞌu. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
25344	LUK 8:30	Tɨꞌɨj jí Jesús ayén tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌiné puaꞌantehuaa múꞌee? Ayee pu tiuꞌutaniú aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨjɨ́n: ―I tej sei viꞌiraꞌa aráꞌase. Ayee pu tiraataꞌixaa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej muꞌiitɨ́ tzajtaꞌan seijreꞌe ɨ́ tiyáaruꞌuse.
25548	LUK 12:20	’Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Dios, ayée pu hui tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: “Múꞌee, mɨ pej caí tiꞌitɨ́j muaꞌaree. Ijii, tɨ́caꞌa pej mɨꞌɨni. Patɨ́ꞌɨj huamɨ́ꞌɨn, ¿aꞌataani tíꞌijcɨꞌɨti aꞌɨ́jna ɨ́ pej múꞌee rɨ́ꞌɨ ráaruu pej pi aseɨ́j huatáꞌatemuaꞌaveꞌencheꞌe?” ―Ayee pu Dios tiraataꞌixaa.
25615	LUK 13:28	’Ayee pu téꞌeme aꞌájna xɨcájraꞌan jetze. Múꞌeen xu huáꞌaseijran aꞌɨ́mej ɨ́ mej meꞌuun aꞌuráatéꞌa muáꞌajuꞌun aꞌujna Dios tɨ éꞌeseijreꞌe. Aꞌɨ́mej xu hui seijran seꞌɨ́mej ɨ́ mej mejmíꞌi eꞌechéjmeꞌe, seꞌɨ́jna ɨ́ Abraham, seajta seꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, seajta seꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo. Majta seica mú á aꞌireꞌenejsin mej mi aꞌujráꞌase aꞌutɨ́ meesa aꞌutéjvee mej mi tiúꞌucuaꞌani aꞌujna Dios tɨ éꞌeseijreꞌe. Seajta múꞌeen, áa xu puaꞌacɨé aꞌutéꞌuu xáꞌajuꞌun. Jéihua xu ruyeine xáꞌajuꞌun, seajta ancuráꞌujcɨꞌɨme yeꞌicáa xáꞌajuꞌun mɨ rutamej jɨmeꞌe seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej seri rajpuaíitzi xáꞌajuꞌun.
25809	LUK 19:9	Aj pu i Jesús ayén tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ijii pu xaa Dios huaꞌirájtuaa aꞌɨ́mej íiye mej che aꞌiné aꞌíjna ɨ́ jaꞌatɨ, aꞌii pu ajta aꞌɨ́ɨn púꞌeen huáacɨxaꞌaraꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan.
25885	LUK 20:37	’Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Moisés, aꞌɨ́ɨ pu hui titaatáꞌixaa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ́ꞌɨj raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌij tɨ jaꞌanáj seɨ́j aꞌuteájtaa tuꞌupi tɨ ajtɨ́tɨꞌɨ. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, Moisés ayén raatamuáꞌa ɨ́ tavástaraꞌa tɨjɨ́n: “Ɨ́ tɨ Diojraꞌan púꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham, ajta ayén cheꞌatá naꞌa Diojraꞌan púꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, ajta Diojraꞌan púꞌeen ɨ́ Jacobo.”