23214	MAT 1:1	Aꞌii mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ vaújsimuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús, tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu ɨ́ tɨ aꞌɨ́mej jetze airáane aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan.
23219	MAT 1:6	Isaí pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ David, ɨ́ tɨ ajta teꞌenteájrupi ɨ́ rey jɨmeꞌe. Aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan, jamuan aꞌɨ́jna tɨ ajta ɨ́raꞌaraꞌan púꞌeeneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Urías, aꞌɨ́ɨ mú típeꞌeri muáꞌaraa aꞌɨ́jna tɨ ayén ántehuaa jáꞌaraa tɨjɨ́n Salomón.
23224	MAT 1:11	Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Josías, aꞌɨ́mej pu títɨꞌɨríjmuaꞌa jáꞌaraa ɨ́ Jeconías, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej ihuáamuaꞌameꞌen púꞌeeneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Jeconías. Tɨ́ꞌɨj Josías títɨꞌɨríjmuaꞌa jáꞌaraa, seica mú mú aꞌuvéꞌejuꞌun. Matɨ́ꞌɨj mi aꞌɨ́mej aꞌuvíꞌitɨ́ ɨ́ mej Israél aꞌuchéjmeꞌecaa. Aꞌuu mú jáꞌahuaꞌa huajaꞌuvíꞌitɨ seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Babilonia.
23225	MAT 1:12	Matɨ́ꞌɨj miyen huajaꞌuvíꞌitɨ, aj puꞌi Jeconías seɨ́j típeꞌeri jáꞌaraa tɨ ayén ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Salatiel. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Salatiel, aꞌɨ́ɨ pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Zorobabel.
23229	MAT 1:16	Jacobo pu rapeꞌericaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ José, aꞌɨ́jna tɨ María téviꞌitɨneꞌe. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ náànajraꞌan púꞌeeneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús, ɨ́ mej miyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n Cɨríistuꞌu.
23230	MAT 1:17	Aꞌɨ́j mú jɨ́n miyen aráꞌasecaꞌa aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa japuan muáacua ɨ́ mej jetzen airáane aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tuꞌuvéꞌeteajtɨ aꞌɨ́jna ɨ́ David. Majta miyen cheꞌatá menaꞌa aráꞌaxcaa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huáꞌa jetze airáane aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan. Aꞌɨ́mej mú aꞌuvíꞌitɨ́ aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecantacaꞌa aꞌujna jáꞌahuaꞌa Babilonia. Ayee mú cheꞌatá menaꞌa aráꞌaxcaa tamuáamuataꞌa japuan muáacua tɨ́ꞌɨj huanúꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu.
23231	MAT 1:18	Ayee pu éeniꞌicɨꞌe huanúꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu. Aꞌɨ́ɨ pu náànajraꞌan, aꞌɨ́jna ɨ́ María, puꞌuri huataúraꞌacaa ɨ́ runiuuca jɨmeꞌe tɨ ij huatévicheꞌen aꞌɨ́jna jamuan ɨ́ José. Matɨ́ꞌɨj caí xɨ naímiꞌi huatéꞌecaꞌa, aj pu i aꞌutaseíjre ɨ́ paꞌarɨꞌɨ jucáaraꞌan jetze. Aꞌɨ́ɨ pu ayén ráaruu jɨ́meꞌen ɨ́ muárɨꞌeriꞌireꞌaraꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios.
23232	MAT 1:19	Ajta nuꞌu aꞌɨ́ɨn tɨ ratéviꞌitɨ́néꞌe aꞌame, aꞌɨ́jna ɨ́ José, rɨ́ꞌɨ pu tíꞌitevistacaꞌa. Capu raxɨ́ꞌeveꞌecaꞌa tɨ ayén puaíjtzi raatáꞌan mé jéjreꞌe huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ teɨte. Mɨ́ ajta, aꞌɨ́ɨ pu ayén raxɨ́ꞌeveꞌecaꞌa tɨ mé rúurɨeni avíitzi jɨmeꞌe.
23233	MAT 1:20	Tɨ́ꞌɨj raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare tɨ ayén huárɨni, aj puꞌi seɨ́j tevi huataseíjre ɨ́ jemin ɨ́ cutzí tzajtaꞌa. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen seɨ́j tɨ tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ ta japua. Ayee pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―José, múꞌee pej iꞌi huáacɨxaꞌaraꞌan ɨ́ David teecan, capej rátziɨɨneꞌe pej ráꞌanviꞌitɨn aꞌu pe éꞌeche aꞌiné ɨ́ tɨ aꞌutaseíjre ɨ́ jucáaraꞌan jetze, aꞌɨ́j pu jɨ́meꞌen huanéj ɨ́ muárɨꞌeriꞌireꞌaraꞌan ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios.
23235	MAT 1:22	Ayee tiujuꞌurɨ́j tɨ ij ayén teꞌaraúrasten aꞌij tɨ ajmíꞌi tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ tavástaraꞌa jetze meꞌecan.
23236	MAT 1:23	Ayen tɨjɨ́n: Paꞌarɨꞌɨ pu nuꞌu huataseíjreꞌesin ɨ́ jucaatzeꞌen aꞌɨ́jna jetze ɨ́ ꞌɨ́itaꞌa tɨ caí xɨ jaꞌatɨ́ ratéviꞌitɨn. Tiyaúj pu nuꞌu aꞌame teáatacan. Aj mú mi miyen raatámuaꞌatzi tɨjɨ́n Emanuel. Aꞌíjna niuucarijraꞌa tɨjɨ́n Emanuel, ayée pu huataújmuaꞌa tɨjɨ́n: Dios pu ta jamuan yé huaca.
23237	MAT 1:24	Tɨ́ꞌɨj huájɨ aꞌɨ́jna ɨ́ José, aj pu i ayén huarɨ́j aꞌij tɨ tiraatáꞌixaa aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ ta japua tíꞌivaɨreꞌe. Tɨꞌɨj jí yaꞌuvíꞌitɨ ɨ́ ruche.
23239	MAT 2:1	Aꞌuu pu jaꞌunúꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús, chajtaꞌa tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Belén. Aꞌuu pu ajtémeꞌecan aꞌɨ́jna ɨ́ chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Judea. Aꞌájna aꞌu tɨ aꞌɨ́ɨn jaꞌunúꞌihuacaꞌa ɨ́ Jesús, aꞌɨ́ɨ pu tiꞌitéveecaꞌa ɨ́ rey jɨmeꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes. Matɨ́ꞌɨj mi seica Jerusalén eꞌiréꞌene ɨ́ mej jeíhua támuaꞌarejcaꞌa. U jetze pújmeꞌen mú eꞌeráacɨ aꞌutɨ́ ꞌeíjninei ɨ́ xɨcaj.
23240	MAT 2:2	Matɨ́ꞌɨj mi miyen tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi ɨ́ Heródes miyen tɨjɨ́n: ―¿Aꞌuné aꞌij ꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ huáꞌa rey ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌɨ́jna tɨ auchén huanúꞌihuacaꞌa? Aꞌájna jáꞌahuaꞌa aꞌutɨ́ ꞌeíjninei ɨ́ xɨcaj, aꞌujna aꞌu tej éꞌeche, xuꞌuraꞌave tu huaseíj tɨ aꞌutátzaareajraa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huanúꞌihuacaꞌa. Aꞌɨ́j tu jɨ́n teꞌuun mú aꞌuvéꞌejuꞌun tej ti rɨ́ꞌɨ tíraatéanajche.
23242	MAT 2:4	Tɨꞌɨj jí Heródes huaꞌutajé naíjmiꞌica ɨ́ mej tihuáꞌaijteꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe huaꞌatéyujtaꞌa, majta ɨ́ mej tihuáꞌamuaꞌatehuaꞌa ɨ́ teɨte aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze. Ayee pu tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌuné nuꞌu áꞌanuꞌihuan aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu?
23244	MAT 2:6	Ayen tɨjɨ́n: Múꞌeen mɨ sej Belén aꞌuchéjme, aꞌujna chuéjraꞌa japua tɨ aꞌuun auucáꞌa u Judá, íjii, múꞌeen xu xaa seꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ sej jaítzeꞌe cɨ́lieen jɨ́n tíꞌaijta. Mɨ́ ajta, méjcaꞌi huáyee, seɨ́j pu aꞌamua jetze nuꞌihuan tɨ veꞌecán jɨ́n tiuꞌutaꞌaíjta. Aꞌɨ́ɨ pu antiújmuaꞌaréere aꞌame huáꞌa jɨmeꞌe ɨ́ neteɨ́testemuaꞌa, aꞌɨ́mej ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan.
23245	MAT 2:7	Aj pu i Heródes huajaꞌutajé avíitzi jɨmeꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej jeíhua támuaꞌarejcaꞌa. Tɨꞌɨj jí ayén tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: ―¿Aꞌachúni ari áꞌatee tɨ huajaꞌutaseíjra aꞌɨ́jna ɨ́ xuꞌuraꞌave?
23246	MAT 2:8	Ajta áꞌiyen huaꞌutaꞌaíj mej áꞌucɨɨne aꞌujna u Belén. Ayen tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Sericu, setáꞌaj yáꞌuhuauni temuaꞌa naa seꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ. Setɨ́ꞌɨj raateún, aj xu si mú aꞌuvéꞌejuꞌun setáꞌaj naatáꞌixaateꞌen, neatáꞌaj neajta inee áꞌumeꞌen, neatáꞌaj rɨ́ꞌɨ tiraateájtuaani.
23247	MAT 2:9	Matɨ́ꞌɨj ráanamuajriꞌi meꞌɨ́jna ɨ́ rey, aj mú mi aꞌucɨ́j. Ajta aꞌɨ́ɨn xuꞌuraꞌave tɨ aꞌutaseíjre aꞌɨ́mej jemi aꞌujna seɨ́j chuéjraꞌa japua aꞌu tɨ ꞌeíjninei ɨ́ xɨca, aꞌɨ́ɨ pu amuacaí huaméꞌecaa. Tɨꞌɨj jí án aꞌujcháxɨ ɨ́ chiꞌij japua aꞌu tɨ aꞌij éꞌeneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ.
23248	MAT 2:10	Jéꞌecan mú huataújtemuaꞌave matɨ́ꞌɨj raaseíj meꞌɨ́jna ɨ́ xuꞌuraꞌave.
23249	MAT 2:11	Muaꞌantenéesimeꞌecaa mú u chiꞌita, matɨ́ꞌɨj mi raaseíj ɨ́ paꞌarɨꞌɨ jamuan ɨ́ náànajraꞌan. Aj mú mi títunutaxɨ. Temuaꞌa mú naa rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌa. Matɨ́ꞌɨj mi teꞌentícuunaxɨ tiuꞌujcáaja, aꞌɨ́ɨ mú raatapuaíjve tiꞌitɨ́j oro, majta tiꞌitɨ́j cɨ́tziveꞌeri, majta tiꞌitɨ́j cuaaneꞌe tɨ ayén ántehuaa tɨjɨ́n mirra.
23251	MAT 2:13	Matɨ́ꞌɨj aꞌucɨ́j aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej jeíhua támuaꞌarejcaꞌa, jaꞌatɨ́ pu huataseíjre aꞌɨ́jna jemi ɨ́ José tɨ́ꞌɨj tíꞌimaaracaꞌa. Aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeeneꞌe seɨ́j tɨ tíꞌivaɨreꞌe u ta japua. Ayee pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ájchesi. Patáꞌaj ráꞌanviꞌitɨn peꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, pajta ɨ́ náànajraꞌan. Áꞌuraꞌa patáꞌaj raatéꞌavaa mɨ paꞌarɨꞌɨ, pajta ɨ́ náànajraꞌan. Huáꞌanviꞌitɨchi aꞌujna Egipto. Setáꞌaj seꞌuun aꞌutéꞌen ajta nenaꞌa caí neajtahuaꞌa amuaatáꞌixaateꞌen jaꞌanáj tɨ huatárɨꞌɨristari sej yé uvéꞌenen seyajna. Ayee xu huárɨni aꞌiné aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes, aꞌɨ́ɨ pu rahuauni ɨ́ paꞌarɨꞌɨ tɨ i raajéꞌica. ―Ayee pu tiraatáꞌixaa.
23252	MAT 2:14	Tɨꞌɨj jí ájchee ɨ́ José. Yaꞌuvíꞌitɨ aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, ajta náànajraꞌan. Ajta aꞌɨ́ɨn huáꞌa jamuan pu áꞌuraa aꞌájna tɨ́caꞌari tzajtaꞌa. Aꞌuu mú aꞌaráꞌa aꞌujna Egipto.
23256	MAT 2:18	Ayen tɨjɨ́n: Ayee pu tiúꞌunamuajriꞌi aꞌujna jáꞌahuaꞌa u Ramá, mej ruyeinecaꞌa, majta jeíhua ruxɨeemɨjteꞌecaꞌa. Aꞌɨ́jna ɨ́ Raquel, aꞌɨ́ɨ pu seɨ́j aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ mej ruyeinecaꞌa. Ruyaujmuaꞌa pu jɨ́meꞌen ruyeinecaꞌa. Capu raxɨ́ꞌeveꞌecaꞌa mej rɨ́ꞌɨ tiraatéjeeve aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej caí chéꞌe mé jéꞌe jáꞌahuaꞌa ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen. Ayee puꞌu.
23257	MAT 2:19	Aru tɨ́ꞌɨj ari huamɨ́ꞌɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes, seɨ́j pu ajta huataseíjre aꞌɨ́jna jemi ɨ́ José tɨ́ꞌɨj tíꞌimaaracaꞌa. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen seɨ́j tɨ tíꞌivaɨreꞌe ta japua ɨ́ tavástaraꞌa jemi. Ayee pu aꞌɨ́ɨn tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n:
23258	MAT 2:20	―Ájchesi. Ánviꞌitɨchi hui aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, pajta ɨ́ náànajraꞌan. Setáꞌaj jáꞌucɨɨne seꞌújna chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Israél. Puꞌuri huamɨ́ꞌɨ ɨ́ tɨ rajéꞌicatamɨꞌɨcaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ. ―Ayee pu tiraatáꞌixaa.
23259	MAT 2:21	Tɨꞌɨj jí ájchee aꞌɨ́jna ɨ́ José. Aj puꞌi yaꞌuvíꞌitɨ aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ, ajta náànajraꞌan. Aꞌuu mú aꞌaráꞌa meꞌújna Israél.
23264	MAT 3:3	Aꞌɨ́jna ɨ́ Juan, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeeneꞌe tɨ jɨ́meꞌen raataxájtacaꞌa ajmíꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayee pu ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Isaías. Ayen tɨjɨ́n: Jaꞌatɨ́ pu u eꞌejíihuá aꞌame aꞌujna jáꞌahuaꞌa aꞌu tɨ caí éꞌe tiꞌitɨ́j. Yee pu tiꞌixa tɨjɨ́n: “Naa xu rɨ́ꞌɨ huaujjéjcuareꞌen, mɨ ru tzajtaꞌa, múꞌeen, aꞌiné tavástaraꞌa pu yé uvéꞌenejsin. Caxu aꞌij yáꞌunamuajra.”
23265	MAT 3:4	Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Juan, ayée pu éeneꞌe tiꞌitéchejcaꞌa cɨ́ɨxuri tɨ itzíjhua, cameeyuꞌu juꞌuxaꞌa jɨmeꞌe. Ajta típuaasicaꞌa, navij tu rumuaꞌatɨ́. Ajta nuꞌu huátunaꞌise cuaꞌacareꞌe, ajta searate, ꞌɨtzitá mej xuaa.
23266	MAT 3:5	Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej aꞌɨmuá aꞌuchéjmeꞌecaa, naíjmiꞌi mú eꞌiréꞌenineicaꞌa aꞌu tɨ aꞌutéveecaꞌa ɨ́ Juan. Aꞌuu mú eꞌerácɨꞌɨcaꞌa tɨ́j naꞌa aꞌu tɨ huatacáꞌa aꞌujna chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Judea, majta seica ɨ́ mej meꞌuun éꞌeche aꞌujna chajtaꞌa tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Jerusalén, majta ɨ́ seica ɨ́ mej meꞌuun éꞌemeꞌecan aꞌu tɨ aꞌatamɨ́ꞌɨye ɨ́ játeꞌana tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Jordán. Aꞌuu mú aꞌuréꞌenineicaꞌa mej mi ráanamua.
23268	MAT 3:7	Mɨ́ ajta ɨ́ Juan, tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́mej huaseíj ɨ́ mej miyen ánteꞌarua tɨjɨ́n fariseos, majta ɨ́ mej miyen ánteꞌarua tɨjɨ́n saduceos, tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn huaꞌuseíj ɨ́ mej jeíhua eꞌevéꞌejuꞌucaꞌa mej mi huaújmuaɨꞌɨhua, ayée pu tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Múꞌeen mɨ sej tíꞌihuaꞌitaca, ¿ni tzaa seri tíꞌiteseꞌe tɨ caí Dios puaíjtzi amuaatáꞌan? ¿Aꞌataani amuaatáꞌixaa sej si siyen rɨcɨ?
23270	MAT 3:9	Caxu siyen tíꞌimuaꞌajca ɨ́ ru tzajtaꞌa yee: “Ayej tiꞌayajna tɨ naa titaatévaɨreꞌen aꞌiné teen tu iꞌi huáacɨxaꞌastemuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan.” Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Ayej tiꞌayajna tɨ Dios raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ rɨ́ꞌɨ raaráꞌatza ɨ́ tete matɨ́j ɨ́ huáacɨxaꞌastemuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. Capu tiꞌitɨ́j aꞌij tejámuaatévaɨreꞌesin sej siyen tíꞌimuaꞌajca rujɨ́ɨmuaꞌa sino sej siyen huanén tɨ́j Abraham teecan.
23271	MAT 3:10	Puꞌuri tejaꞌuréꞌenejsin vejliꞌi aꞌájna xɨcájraꞌa jetze jaꞌanáj tɨ puaꞌa amuaꞌajteáꞌaxɨꞌɨsin ɨ́ Dios caꞌanín jɨmeꞌe. Ayee pu áꞌamuaruuren cumu tɨ́j jaꞌatɨ́ cɨyej téꞌijveichixɨꞌɨn tepuaij jɨmeꞌe. Nain ɨ́ cɨyej tɨ caí tíꞌitaaca, aꞌɨ́ɨ pu téꞌijveichixɨꞌɨsin. Tɨꞌɨj jí raꞌanteátaira. Ayee pu cheꞌatá naꞌa tejamuaꞌajteáꞌaxɨꞌɨsin múꞌejmi.
23272	MAT 3:11	Aru inee, nee nu amuáamuaɨꞌɨhuacaꞌa jaj jɨmeꞌe mej mi ráamuaꞌaree ɨ́ teɨte sej seri seɨcɨé tiuꞌumuáꞌaj ɨ́ ru tzajtaꞌa. Mɨ́ ajta, aꞌɨ́ɨn tɨ hui nehuáritaꞌa yé eꞌevéꞌeme, aꞌɨ́ɨ pu jaítzeꞌe raayɨ́ꞌɨtɨ necaí inee. Aꞌiné nee nu cɨ́lieeneꞌen jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ jemin, capu ayén tínaavíjteꞌe ineetzi nej rajtaɨ́ꞌɨpɨꞌɨn ɨ́ caꞌacairaꞌan. Mɨ́ ajtáꞌi aꞌɨ́ɨn, seɨ́j pu huataꞌíti tɨ huateáturan múꞌejmi jemi. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu utéꞌaꞌasin mɨ aꞌamua tzajtaꞌa. Ajta aꞌɨ́jna tɨ hui nehuáritaꞌa yé eꞌevéꞌeme, aꞌɨ́ɨ pu rɨ́ꞌɨ áꞌamuaruuren.
23275	MAT 3:14	Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Juan, ayée pu tíꞌimuaꞌajca tɨ raatáꞌijmɨi. Ayee pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―¿Ni múꞌee piyen yé véꞌeme inee jemi? Jaítzeꞌe pu raavíjteꞌe pej piyen náamuaɨꞌɨhua ineetzi.
23276	MAT 3:15	Mɨ́ ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jesús, ayée pu tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: ―Chéꞌe ayén ꞌeeneꞌen. Ayee pu hui tiraavíjteꞌe tej tiyen huárɨni tej raꞌaráꞌastijreꞌen teꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Aj pu i Juan ráamuaɨꞌɨhuacaꞌa ɨ́ Jesús.
23278	MAT 3:17	Ajta áꞌiyen niuucari huánamuajriꞌi tɨ júteꞌe uj eꞌicánamuajreꞌe. Ayen tɨjɨ́n: ―Niyauj pej pɨ́rɨcɨ ɨ́ nej muáꞌixeꞌeveꞌe. Jéꞌecan pej hui naa rɨ́ꞌɨ naatáꞌa i ne tzajtaꞌa.
23279	MAT 4:1	Tɨꞌɨj jí aꞌɨ́ɨn ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu yaꞌuvíꞌitɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús ɨ́ jɨrí jetze tɨ́ꞌij aꞌɨ́ɨn tiyaaruꞌu tiuꞌutéseꞌen tɨ raamuáꞌitɨn aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
23282	MAT 4:4	Ajta Jesús, ayée pu tiuꞌutaniú tɨjɨ́n: ―Capu aꞌɨ́ɨ naꞌa ruxeꞌeveꞌe ɨ́ pan tɨ jɨ́n teꞌutáviicuaꞌi ɨ́ tevi, sino ajta pu aꞌɨ́ɨn ruxeꞌeveꞌe nain ɨ́ niuucari tɨ éꞌemeꞌecan ɨ́ Dios jemi.
23283	MAT 4:5	Tɨꞌɨj jí aꞌɨ́ɨn tiyaaruꞌu ajtahuaꞌa yaꞌuvíꞌitɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús aꞌánna Jerusalén. Teyuu pu japuan raꞌantítuaa aꞌu tɨ eꞌevéꞌepaꞌatzaraꞌa.
23284	MAT 4:6	Ajta ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Tɨ́ puaꞌa hui yaujraꞌan pej púꞌeen ɨ́ Dios, ancájvetzi, aꞌiné ayée pu téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨjɨ́n: Dios pu huajaꞌutaꞌíti ɨ́ mej títetateí ɨ́ jemin mej mi muáachaꞌɨn. Majta múꞌeetzi memuáꞌatɨni rumuájcaꞌa jɨmeꞌe. Aꞌɨ́ɨme mú á muaatéchajtza tɨ́ꞌij caí tiꞌitɨ́j aꞌij muaruure.
23286	MAT 4:8	Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ tiyaaruꞌu, ajtahuaꞌa pu yaꞌuvíꞌitɨ jáꞌahuaꞌa yee jɨrí jetze tɨ ájtee. Aj pu i raataseíjra nainjapua, tɨ́j naꞌa seɨ́j chuéjraꞌa japua aꞌu mej aꞌuchéjme ɨ́ teɨte. Raataseíjra aꞌachú tɨ veꞌetɨ́ aꞌuun huatacáꞌa.
23287	MAT 4:9	Ayee pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Nain nu muatapuaíjveꞌesin neꞌíjna tɨ puaꞌa piyen huárɨni pej títunuta, pej pi naateánajche.
23288	MAT 4:10	Aj pu i Jesús ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Aricu, múꞌee pej iꞌi tiyaaruꞌu, aꞌiné ayée pu téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨjɨ́n: “Setáꞌaj raateánajche seꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa ɨ́ aꞌamua Dios. Aꞌɨ́j xuꞌu huatévaɨreꞌen.”
23289	MAT 4:11	Aj pu i áꞌuraa aꞌɨ́jna ɨ́ tiyaaruꞌu. Capu chéꞌe aꞌij ráaruu. Matɨ́ꞌɨj mi huataseíjre ɨ́ mej títetateí ɨ́ ta japua mej mi raatévaɨreꞌen meꞌɨ́jna ɨ́ Jesús.
23291	MAT 4:13	Aꞌuu pu eꞌerájraa aꞌujna Nazarét. Tɨꞌɨj jí aꞌuun aꞌucáane aꞌujna Capernaúm, chajtaꞌa tɨ aꞌutacáꞌa aꞌujna tɨ eꞌeveꞌeꞌástɨme ɨ́ jaj tɨ aꞌutacáꞌa aꞌájna vejliꞌi seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Zabulón, ajtahuaꞌa seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Neftalí.
23293	MAT 4:15	Ayen tɨjɨ́n: Ayee pu téꞌeme aꞌujna chuéjraꞌa japua aꞌu mej éꞌeche ɨ́ teɨte ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan, aꞌujna tɨ huatacáꞌa u Zabulón, ajta ɨ́ seɨ́j chuéjraꞌa japua u Neftalí, ajta seɨ́j ɨ́ juye tɨ aꞌuun eꞌetéeneana aꞌu tɨ eꞌeveꞌeꞌástɨme ɨ́ jaj tɨ veꞌée, ajta utavén pújmeꞌen ɨ́ Jordán, ajta u Galileeye aꞌu mej aꞌuchéjme ɨ́ mej caí Israél jetze ajtémeꞌecan.
23296	MAT 4:18	Ajta ɨ́ Jesús, áa pu ꞌejtémeꞌecaꞌa aꞌájna vejliꞌi tɨ eꞌeveꞌeꞌástɨme ɨ́ jaj tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Galilea. Tɨ́ꞌɨj i aꞌɨ́mej huaseíj ɨ́ mej huaꞌapua ɨ́ mej ruꞌihuaamuaꞌa púꞌeen. Aꞌɨ́ɨme mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ Simón, ajta juutzeájraꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ Andrés. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Simón, ayée mú majta ratamuáꞌamua tɨjɨ́n Pedro. Aꞌɨ́ɨ mú xɨéjmuaꞌari jɨ́n huaꞌité viviꞌiracaꞌa. Ayee muꞌu tíꞌijrɨꞌɨrejcaꞌa aꞌɨ́ɨme.
23297	MAT 4:19	Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Mú seꞌutáuruyiꞌi neetzi jemi. Nee nu tejáꞌamuamuaꞌaten sej si caí chéꞌe siyen huaꞌité tíꞌiviiviꞌiraꞌan sino teɨte xuꞌu si tíseɨreꞌesin ineetzi jemi.
23302	MAT 4:24	Aj mú mi ráamuaꞌareeriꞌi tɨ́j naꞌa aꞌuun tɨ huatacáꞌa seɨ́j ɨ́ chuéjraꞌa japua tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Siria. Aꞌɨ́j mú huámuaꞌareeriꞌi aꞌij tɨ tiꞌitɨ́j huáruu aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús. Matɨ́ꞌɨj mi u huajaꞌaráaviꞌitɨ ɨ́ mej tíꞌicucuiꞌi, tɨ tiꞌimuꞌíi ɨ́ cuíꞌiniꞌiraꞌa. Seica mú huápɨꞌɨ tíꞌicucuiꞌicaa, ajta seica, capu huáꞌacaꞌanistiꞌiracaꞌa. Ajta seica, tiyaaruꞌu pu huáꞌa tzajtaꞌa seijreꞌecaꞌa, majta seica ɨ́ tɨ huaꞌacáteuunéjmeꞌecaa, majta seica mú cɨyáaxaviꞌi. Naíjmiꞌica pu tihuáꞌuhuaa.
23303	MAT 4:25	Jéihua mú ajteáxɨɨrecaꞌa ɨ́ teɨte, ɨ́ mej meꞌuun eꞌeráacɨ aꞌujna chuéjraꞌa japua u Galileeye. Majta seica, aꞌúu mú eꞌeráacɨ tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n tamuáamuataꞌa tɨ chájtaꞌajme, majta seica meꞌújna jáꞌahuaꞌa u Jerusalén, majta seica tɨ́j naꞌa aꞌuun tɨ huatacáꞌa u Judea. Seica mú majta aitacɨ́j ɨ́ mej utavén pújmeꞌen eꞌechéjmeꞌe u Jordán. Jéihua mú jamuan áꞌujujhuaꞌaneꞌe.
23306	MAT 5:3	Ayen tɨjɨ́n: ―Micheꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen jeíhua ɨ́ mej tirúꞌumuaꞌaree ɨ́ ru tzajtaꞌa mej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi ɨ́ Dios jemi, aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú meꞌuun huatéꞌuu muáꞌajuꞌun ɨ́ Dios jemi.
23307	MAT 5:4	’Micheꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen jeíhua ɨ́ mej ruxɨeemɨ́jteꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi aꞌiné Dios pu rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutáꞌasin.
23308	MAT 5:5	’Micheꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen jeíhua ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ téꞌumuajcaa ɨ́ ru tzajtaꞌa ɨ́ Dios jemi, aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú raꞌancuréꞌasin aꞌɨ́jna chuéjraꞌa tɨ jɨ́meꞌen Dios teꞌateújratziiriꞌi tɨ huaꞌutáꞌan.
23309	MAT 5:6	’Micheꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen jeíhua ɨ́ mej rahuauca, majta ɨ́ mej jeíhua raxɨ́ꞌeveꞌe, mej mi miyen huárɨni aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe ɨ́ Dios jemi, aꞌiné Dios pu ayén huáꞌaruuren mej mi miyen raꞌaráꞌastijreꞌen.
23310	MAT 5:7	’Micheꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen jeíhua ɨ́ mej huáꞌacuꞌuve ɨ́ seica ɨ́ ruꞌihuaamuaꞌa, aꞌiné Dios pu huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨsin aꞌɨ́mej.