23214	MAT 1:1	Hi³ lá² bíh¹ cáun² sí² hi³ cha³² jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo, jan² Tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Há²bran²¹ quionh³ hla¹ re²¹ Dá²vi²¹. Jáun² né³, ñí¹ lá² má²ja³toh³ hi³ jmáɨ² tsá²haun³² dí¹hio³ ñú¹deh³ tsú².
23216	MAT 1:3	Judá hí³ quionh³ Tamar ñí²cuo² jmɨ́¹ lɨ́n³ jméi² mí¹ziú¹³ Fares quionh³ Zara. Jáun² Fares hí³ lɨn³ jméi² Esrom tsá² lɨn³ jméi² Aram.
23229	MAT 1:16	Jáun² né³, Jacob lɨn³ jméi² Sé³² ñí²cuo² Má²réi³; Má²réi³ né³ lɨn³ mí¹ziú¹³ Jesús Tsá² ca³lɨn³ Cristo.
23231	MAT 1:18	La³ lá² bíh¹ lɨ³ hi³ ca³lɨ³zian² Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo: Má²réi³ jmɨ́¹ má²ná¹lɨ́³ jáɨ¹³ hi³ jenh¹³ cuo² quionh³ Sé³²; tɨ³la³ ñeh² bíh¹ hi³ jenh¹³ cuo² tsú² má¹ná¹, ca³lɨ³ lin¹ Má²réi³ hi³ quian² jon², cáun² hi³ lɨ³ cun³quionh³ pí³ quioh²¹ Jmɨ́²chí³ Chun¹.
23233	MAT 1:20	Tɨ³la³ tá¹la³ lɨ́n²³ tsú² jáun² la³ nɨ́² né³, jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Juo¹³ dí² ca³jnia³ jéinh³² tsú² juɨ³² qui³ ziú³, hi³ ca³juáh³ la³ lá²: ―Hnú² Sé³², tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Dá²vi²¹, ha³ lɨ́² jmú² juénh² nú² hi³ hen¹³ nú² Má²réi³ hi³ lɨ́n¹³ ñí²cuoh² nú², quí¹ dáɨn² hi³ quian² tsú² ca³can³ tsú² cun³quionh³ pí³ quioh²¹ Jmɨ́²chí³ Chun¹ bíh¹.
23238	MAT 1:25	Tɨ³la³ cun³ tiá² ca³tiánh³ bíh¹ tsú² cu³tsa³² ta³ ñeh² bí¹ hi³ lɨ³zian² jon²; jáun² Sé³² né³ ca³teh³ Jesús dáɨn² hí³.
23240	MAT 2:2	Hi³ jáun² tsá² hí³ né³ ca³ngáɨ³: ―¿Ha³ jinh¹ rón³² Tsá² má²ca³lɨ³zian², Tsá² lɨ́n³ Re²¹ Juo¹³ tsá² *judíos? Quí¹ tɨ³ ñí¹ hia³² hiú² má²ca³neh²¹ jnoh¹ chí¹jmaɨ²¹ hi³ ca³tɨn¹ tsú², hi³ jáun² jau³ jnoh¹ ñí¹ lá² hi³ ja³ma³tsú¹ ma³jonh²¹ jnoh¹ tsú².
23242	MAT 2:4	Jmɨ́¹jáun² ca³teh³ re²¹ hí³ la³jɨ́n³² tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ jɨ³ tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² liei²¹ nɨ́², jáun² ca³ngáɨh³ dí² tsá² hí³ ha³ jinh¹ ca³tɨ²¹ hi³ lɨ³zian² Tsá² lɨ́n¹³ Cristo.
23244	MAT 2:6	Hnú² juú² Belén hɨ́n¹³ tɨ³ hué¹³ Judá, tiá² huen³ yáh³ hnú² ja¹ tsá² ná¹ho² ta²¹ hué³² nɨ́²; quí¹ ñí¹con² hnú² bíh¹ cua³haɨn³² jan² Tsá² chín¹, Tsá² jmu³ hua³hí¹³ tsá² *Israel tionh² jo³uón³² jná¹³.
23253	MAT 2:15	jáun² ñí¹ jáun² bíh¹ ca³tiánh³ tsú² ca³la³ tɨ³ ñí¹ jun¹ Herodes. La³ nɨ́² ca³lɨ³ hi³ jáun² ca³lɨ³tí³ la³ cun³ hi³ má²ca³juáh³ Juo¹³ dí² jmɨ́¹tin² cun³quionh³ jan² hla¹ tɨ³² jë¹ Dió³²: “Tɨ³ hué³² Egipto bíh¹ ca³teh³ jná¹³ Jón³²”.
23260	MAT 2:22	Tɨ³la³ jmɨ́¹ ca³lɨ³ ñi³² Sé³² hi³ Arquelao má²cuá¹ho² siáh³ ta²¹ tɨ³ Judea cha¹³ hla¹ Herodes jméi², jáun² ca³lɨ³ cóh³² tsú² hi³ tsánh³² tɨ³ jáun²; tɨ³la³ jmɨ́¹ má²lɨ́²héi³ tsú² jáun² héih³² juɨ³² qui³ ziú³ né³, jaunh³ bíh¹ tɨ³ hué¹³ Galilea.
23263	MAT 3:2	hi³ juáh³ la³ lá²: ―¡Za¹ náh² jmɨ́¹ honh², quí¹ má²ja³quián³ ma³jnia² bíh¹ Dió³² Tsá² má²cuá¹hiáun¹ hi³ lɨ́n¹³ Re²¹!
23264	MAT 3:3	Hi³ ca³tɨn¹ Juan² nɨ́² bíh¹ jáɨ¹³ hi³ ca³hléh³ jáun² hla¹ Isaías *tɨ³² jë¹ Dió³², jmɨ́¹ ca³juáh³ jáun² la³ lá²: Tɨ³ hué³² quiéin² niéih³ cáun² ho³ tsáu², hi³ ñí¹juah²¹: Jmu³ náh² hua³jan²¹ juɨ³² ñí¹ já²¹ Juo¹³ dí²; jmu³ náh² cáun² juɨ³² cú²tso².
23272	MAT 3:11	Quí¹ tson² bíh¹ jná¹³ ziau² jmáɨ² hnoh² cun³quionh³ jmɨ́² jma³, cáun² li²¹ hi³ lin¹ hi³ tson² má²lɨ́²záɨ³² tsú² jmɨ́¹ tsɨ́³; tɨ³la³ né³bí¹ já²¹ yáh³ jan² Tsá² tɨ³ jlánh¹ bíh¹ quien² la³ cun³ bí¹ jná¹³, quí¹ cun³ tiá² cu³ tiá² ren³ bíh¹ jná¹³ quiúnh¹ ná¹ Tsá² hí³, ca³la³ hí¹juáh³ tiá² ca³tɨn¹ yáh³ jná¹³ hi³ má¹con²¹ ná¹ tsú² hi³ cue¹ ná¹ chí² láu² tsɨ³² ta³. Jáun² Tsá² hí³ bíh¹ ziau³ hnoh² jmáɨ² cun³quionh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ jɨ³ cun³quionh³ sɨ́² nɨ́² siáh³.
23273	MAT 3:12	Má²zianh³² bíh¹ Tsá² hí³ cuah²¹ quioh²¹ hi³ chí³² cuú²miih²¹, hi³ jáun² tsa³cuɨ́³² má¹quɨ³². Chá³² tsú² cu³lɨ²¹ cuú²miih²¹ má²jɨ² jáun² ñéih³ hñu³cuɨ́³ quioh²¹; hi³ jáun² má¹quɨ³² jáun² né³, tsa³toh³ ja¹ sɨ́² bíh¹, cáun² sɨ́² hi³ tiá² tón³² jmáɨ¹ yéi³².
23275	MAT 3:14	Tɨ³la³ tiá² jmɨ́¹ hei³² yáh³ Juan², hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² Jesús: ―Jná¹³ bíh¹ tɨ³ hniáuh³² zón³² jmáɨ² hi³ ziau¹³ hnú²; ¿he³ lɨ³ sa³ hnú² bíh¹ tɨ³ ñeih³² ñí¹con² jná¹³?
23276	MAT 3:15	Tɨ³la³ Jesús né³ ca³juáh³: ―Cuɨ́¹ lɨ́¹³ tín² la³ nɨ́² ta³né³²; quí¹ ca³ta¹ bíh¹ dí² jmú¹³ la³jɨ́³² la³ cun³ hi³ hnió³ Dió³². Jmɨ́¹jáun² né³, ca³ma³tí³² Juan² hi³ ca³zion³ jmáɨ² Jesús.
23278	MAT 3:17	Jmɨ́¹jáun² ja³ cáun² mah¹ tɨ³ hñu³mɨ³cuú² hi³ ñí¹juah²¹ la³ lá²: ―Tsá² nɨ́² bíh¹ Jón³² jná¹³, Tsá² hno³ lɨ́n³² ná¹, Tsá² jlánh¹ lɨ́²hiún² tsɨn³² jná¹³ hi³ ca³tɨn¹.
23282	MAT 4:4	Tɨ³la³ Jesús ca³ngáɨ³: ―Ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³² rá¹juáh³: “Jun³juáh¹³ jmáh³la³ cun³quionh³ hí³ yáh³ lɨ́¹³ zian² tsá²mɨ³cuóun², quí¹ ja³bí¹ cun³quionh³ ca³la³ jɨ́³² jáɨ¹³ hi³ hleh³² Dió³² bíh¹ siáh³”.
23285	MAT 4:7	Tɨ³la³ Jesús né³ ca³ngáɨ³: ―Ja³bí¹ ñí¹ Sí² jáun² siáh³ rá¹juáh³: “Ha³ lɨ́² cá² lɨ́² lan³ hnú² Dió³² Juóuh³²”.
23291	MAT 4:13	Tɨ³la³ tiú²uú² ca³cuá³ yáh³ tsú² já¹ juú² Nazaret má¹ná¹, quí¹ já¹ juú² Capernaum bíh¹ ngau³ tsú² cú²jueh³² hi³ ca³ñí¹cuá², cáun² juú² nio² can³² jmáɨ² lɨ́¹ ná¹ho³, ñí¹ má²can³² hué¹³ juú² Zabulón quionh³ juú² Neftalí.
23293	MAT 4:15	Tsá² hué³² Zabulón quionh³ tsá² hué³² Neftalí, tsá² zian² hué³² nio² hú¹ juɨ³² tɨ³ can³² jmɨ́²miih²¹, tsá² zian² jo²¹ cua³ Jordán, juɨ³² ñí¹ hia³² hiú², la³ má²quionh³ tsá² zian² hué¹³ Galilea ñí¹ má²tionh² *tsá²cá²jo²¹,
23295	MAT 4:17	Hi³ jáun² né³, la³ cun³ jmáɨ¹ jáun² bíh¹ ca³ma³liáu³² Jesús hi³ hleh³² jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² hi³ juáh³: ―Za¹ náh² jmɨ́¹ honh², quí¹ má²ca³ma³jnia² bíh¹ Dió³² Tsá² má²cuá¹hiáun¹ hi³ lɨ́n¹³ Re²¹.
23296	MAT 4:18	Jáun² jmɨ́¹jáun² jmɨ́¹ cuá¹ngɨ³² Jesús can³² jmáɨ² lɨ́¹ ná¹ho³ hué¹³ Galilea; ñí¹ jáun² né³ ca³jɨ́en³² gon³ tsá² má²tún² raɨnh²¹, jan² tsá² jmɨ́¹ jmáɨ² Sí¹mu²¹ tsá² ca³lɨ³ jmáɨ² siáh³ Pé¹, hi³ tsá² jan² né³ jmáɨ² Tre²¹. Tsá² hí³ jmɨ́¹ lɨ́n³ tsá² zanh²³ juo¹³, hi³ jáun² jmɨ́¹ ná¹tón³² hmá³ quioh²¹ chu³ jmáɨ².
23299	MAT 4:21	Tɨ³ chí¹ján³ jáun² ca³lá² ca³jɨ́en³² siáh³ Jesús cónh³í¹ gon³ tsá² má²tún² raɨnh²¹: Jacobo jon² Zebedeo quionh³ Juan² dá¹jon²¹. Tsá² hí³ jmɨ́¹ tiáunh¹ hñu³ mu² quionh³ jméi², hi³ ná¹rauh³² hmá³ quioh²¹. Hi³ jáun² Jesús ca³teh³ siáh³ tsá² hí³,
23307	MAT 5:4	”Jlánh¹ jmɨ́¹ ren² tsá² nio² hlah³ tsɨ́³, quí¹ Dió³² bíh¹ Tsá² chá³² re² tsɨ́³ tsú².
23316	MAT 5:13	”Hnoh² bíh¹ lɨ́n³ ñí¹ ñí¹con² tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá². Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ la³ ca³lɨ³ máɨh³ bíh¹ ñí¹ né³, ¿lánh³ yáh³ rón³² lɨ́¹³ jmóuh³² tsú² hi³ jáun² lɨ³ ñeh¹ siáh³? Tiú²uú² lin¹ ñí¹ jmu³ ta²¹ hí¹ cáun² yáh³; cáun² má²cuɨ́³ bíh¹ tsú², hi³ jáun² ñí¹ jáun² ha³ zóh³² tsáu².
23319	MAT 5:16	Ja³bí¹ la³ jáun² hnoh² uá²jaɨ³², jmu³ náh² hi³ taɨ²¹ joh¹ quián¹³ náh² ñí¹con² tsáu², hi³ jáun² nɨ́¹ má¹ca³jɨ́e³ tsáu² la³jɨ́³² hi³ chu²¹ hi³ jmuh³² hnoh² jáun², hi³ jáun² ma³quien² tsú² Ñeh² hnoh² Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú².
23322	MAT 5:19	Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹, nɨ́¹juáh³ tsá² tiá² ta²¹ haɨh²¹ lɨ³ua³ cáun² héih³² hi³ rá¹lɨ́³ jáun², uá¹jinh¹ cáun² hi³ tiá² lin¹ nga³ quien², hi³ záɨh³² tsú² siáh³ tsáu² hi³ tiá² hniáuh³² tónh³² ta²¹, hi³ jáun² má²lɨ́n³ bíh¹ tsú² jan² tsá² tiá² lin¹ ñí¹ quien² ja¹ quioh²¹ la³jɨ́n³² tsá² tónh³² jo³cuo² Dió³². Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ tsá² má²tí³² héih³² jáun² né³, jɨ³ hi³ hɨeh³² siáh³ tsá² siánh³ hi³ jmu³ la³ jáun², tsá² la³ hí³ bíh¹ lɨ́n³ jan² tsá² quien² ja¹ quioh²¹ la³jɨ́n³² tsá² tónh³² jo³cuo² Dió³².
23325	MAT 5:22	Tɨ³la³ jná¹³ juah³², hi³ lɨ³ua³ jan² tsá² jmu² hian² ñí¹con² raɨnh²¹, cun³ tá¹tsɨn¹ bíh¹ tsá² la³ hí³ héih³². Nɨ́¹juáh³ tsá² tú² hión³² raɨnh²¹, jáun² ñí¹con² tsá² ná¹ho² ta²¹ hi³ chín¹ bíh¹ tá¹tsɨn¹ tsú² héih³²; hi³ nɨ́¹juáh³ tsá² zaɨh³² raɨnh²¹ tsá² lín¹ ja³ juón¹, háɨnh¹³ tsó³² ja¹ sɨ́² quiu³juóu³² bíh¹ tsú².
23331	MAT 5:28	Tɨ³la³ jná¹³ juanh³² hi³ lɨ³ua³ jan² tsá² jɨ́en³² tsá²mɨ³ hi³ hu²¹ hlah³ tsɨ́³, má²lɨ́²jmú³ bíh¹ tsú² tso³ hñu³ tsɨ́³ quionh³ tsá²mɨ³ hí³.
23335	MAT 5:32	Tɨ³la³ jná¹³ juanh³² ñí¹con² hnoh² hi³ lɨ³ua³ jan² tsá² hnió³ tun³ tsá²mɨ³ ñí²cuo² ta³ tiá² lin¹ zia³² jáɨ¹³ he³ tso³ lɨ́²jmú³ quionh³ tsá²ñuh² siánh³, cun³quionh³ la³ jáun² má²cueh³² tsú² tsú² jáɨ¹³ hi³ jmu³ juón¹ bíh¹; hi³ nɨ́¹juáh³ tsá² jéinh³² cuo² quionh³ tsá²mɨ³ tsá² má²ca³tsáun³ quionh³ ñí²cuo² né³, jáun² tsá² la³ hí³ má²lɨ́n³ jan² tsá² juón¹ bíh¹ siáh³.
23337	MAT 5:34	Tɨ³la³ jná¹³ juanh³² hi³ hí¹ cáun² bíh¹ hi³ tiá² hniáuh³² hɨ́eh¹ náh². Ha³ lɨ́² lɨ́¹ ma³tson¹³ jáɨ¹³ quián¹³ cun³quionh³ hi³ hɨeh³² náh² hñu³mɨ³cuú², quí¹ ñí¹ jáun² bíh¹ ñí¹ cuá¹quien² Dió³²;
23338	MAT 5:35	sa³jun³ hniáuh³² má¹tson¹³ náh² jáɨ¹³ quián¹³ cun³quionh³ hi³ hɨeh³² náh² hngá¹máh³ lá², quí¹ ñí¹ hué²¹ lá² dá² lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² ñí¹ ná¹tsɨn¹ ta³ bíh¹ Dió³²; hi³ sa³jun³ hniáuh³² má¹tson¹³ náh² jáɨ¹³ quián¹³ cun³quionh³ hi³ hɨeh³² náh² juú² Jerusalén, quí¹ ñí¹ jáun² dá² ca³tɨn¹ Re²¹ Tsá² chín¹ bíh¹.
23342	MAT 5:39	Tɨ³la³ jná¹³ juanh³² ñí¹con² hnoh²: Ha³ lɨ́² jéinh¹ náh² ñí¹con² tsá² hian² tsɨ́³; tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ zian² tsá² pá²³ cá² jo²¹ máh¹ náh², tɨ³ cuéh³ tsú² siáh³ tɨ³ cá² jo²¹ cáun² cuɨ́¹ pá¹³.
23347	MAT 5:44	Tɨ³la³ jná¹³ juah³²: Ma³hno¹ náh² tsá² jmu² hian² tsɨ́³ ñí¹con² náh², [hi³ chu²¹ jéinh¹ náh² ñí¹con² tsá² chú² juóu³², jmu³ náh² hi³ chú³² ñí¹con² tsá² hau²,] Dió³² lienh¹ quioh²¹ [tsá² quiú² je²³ jɨ³] tsá² jmu² hian² tsɨ́³ ñí¹con² nú².
23348	MAT 5:45	Jáun² la³ nɨ́² bíh¹ lɨ³ lin¹ hi³ tson² lɨ́n³ hnoh² jon² Dió³² Ñeh² náh², Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú²; quí¹ hí³ dá² jmu² hi³ taɨn³² hiú² tsá² chun¹ la³ jɨ³ tsá² hláɨh¹ nɨ́² siáh³, hi³ zen² tsú² siáh³ jmɨ́³ ñí¹con² tsá² zian² la³ cun³ hi³ tɨ³² tsɨ́³ dí², la³ jɨ³ ñí¹con² tsá² zian² cun³ tɨn² tsɨ́³ hmóu³² nɨ́² siáh³.
23351	MAT 5:48	Jmu³ náh² chun¹ la³jmɨ́¹ chun¹ Ñeh² náh² Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú².
23352	MAT 6:1	”Ha³ lɨ́² lɨ́¹ ma³ti²¹ náh² cuáh³² jmáh³la³ ñí¹ jɨ́e²³ tsáu² cun³ñí¹ hi³ hniá¹ náh² hi³ jɨ́e³ tsáu² lánh³ jmuh³² náh². Quí¹ hí¹ cáun² yáh³ tiú²uú² hi³ hián¹³ náh² ñí¹con² Ñeh² Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú², nɨ́¹juáh³ la³ jáun² la³ jmuh³² náh².
23354	MAT 6:3	Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹ca³ma³hon¹ hnú² tsá² lɨ³hniauh²³ ñí¹con², jmu³ la³ cun³ lɨ³ lɨ́¹³ hi³ hí¹ jan² tiá² hin² lɨ³ ñi³², uá¹jinh¹ tsá² jlánh¹ re² juónh³² náh² quiúnh¹.
23355	MAT 6:4	Ta³máɨh³ bíh¹ hniáuh³² jmúh¹³ hnú², hi³ jáun² hián¹³ nú² la³ cun³ hi³ cué³² Ñeh² nú², Tsá² jɨ́e²³ la³ cun³ hi³ jmuh³² nú² jáun².
23357	MAT 6:6	Tɨ³la³ nɨ́¹ má¹ca³lienh¹ hnú² Dió³² né³, hen² ñéih³ quián¹³ hi³ jnáɨ¹ ho³hñú¹³, hi³ jáun² ñí¹ zenh² nú² jáun² huen² lienh¹ Ñeh². Hi³ jáun² la³ jáun² zia³² hi³ hián¹³ nú² ñí¹con² Ñeh², Tsá² jɨ́e²³ hi³ jmuh³² hnú² jáun² ta³ conh¹.
23360	MAT 6:9	Hi³ jáun² né³, lienh¹ náh² Dió³² la³ lá²: Hnú² Tia²¹, Tsá² ñíh³ nú² hñu³mɨ³cuú², cá² ñí¹ hi³ chu²¹ cuɨ́¹ ná¹chan¹ hi³ jmáɨ² hnú².
23364	MAT 6:13	Ma³hau¹ tiá³ jnoh¹ hi³ tiá² ca³ tiá² lau³ jnoh¹ tsá² hláɨnh¹, liau¹ tiá³ jnoh¹ ñí¹con² pí³ quioh²¹ tsú². [Quí¹ hnú² bíh¹ Tsá² hauh³² nú² jáɨ¹³ ñí¹con² ca³la³ jɨ³lɨ³², Tsá² pin³ cun³ tán¹ cun³ hián², Tsá² cuá¹quien² la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². Tson² bíh¹ la³ jáun²].
23365	MAT 6:14	”Jáun² né³, nɨ́¹juáh³ hnoh² chíh¹ honh² tsáu¹³ tsá² jmu² hlah³ ñí¹con² náh², jáun² Ñeh² náh² Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú² chí¹³ uá²jaɨ³² tsɨ́³ tsáuh³ hnoh²;
23368	MAT 6:17	Tɨ³la³ hnú² má¹na²¹, nɨ́¹ má¹ca³ma³hɨen²¹ nú², ráɨn² máh¹ hi³ siáu¹ siáh³ re² chinh³²,
23369	MAT 6:18	hi³ jáun² tiá² lɨ³lieih²¹ tsáu² hi³ hnú² ñi³ma³hɨen²¹ nú². Jɨ́³²la³ Ñeh² hnú², Tsá² zenh² quiúnh¹ hnú² ta³ tiá² jniá³ jáun² bíh¹ lɨ³ ñi³²; hi³ jáun² hí³ bíh¹ zia³² hi³ cué³² ca³tɨ²¹ la³ cun³ hi³ jmuh³² hnú² jáun² ta³máɨh³.
23371	MAT 6:20	Tɨ³ re² jmu³ náh² pí³ hi³ lɨ³ zian² náh² hliáun³ hñu³mɨ³cuú², ñí¹ tiá² lɨ́¹³ hí³ mí¹cháu² hi³ cuh³, sa³jun³ hiá³² juóuh³² siáh³, hi³ sa³jun³ háɨn² lɨ́¹³ tónh³² siáh³ hi³ han³.
23377	MAT 6:26	Sá¹nɨ́² jɨe³ ha³ lánh³ zian² quiuh²¹ tan³², jáh³ tiá² lin¹ hi³ jñi³² hí¹ cáun², sa³jun³ zia³² bíh¹ cáun² hi³ lau³² quioh²¹ jáh³, hi³ sa³jun³ zeh² bíh¹ siáh³ hñu³cuɨ́³ quioh²¹, tɨ³la³ cun³ jáun² zia³² bíh¹ má³² hi³ cue³² Ñeh² náh² hi³ cúh² jáh³. ¡Tɨ³la³ hnoh² má¹ná¹, tɨ³ jlánh¹ bíh¹ quien² náh² la³ cónh³ bíh¹ tan³²!
23383	MAT 6:32	Quí¹ la³jɨ́n³² tsá² tiá² Dió³² má²cuóun³² ná¹hɨ³² tsɨ́³ ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² hi³ nɨ́²; tɨ³la³ hnoh² má¹ná¹, zian² bíh¹ jan² Ñeh² hnoh², Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú², Tsá² cuá¹ñi³² la³jɨ́³² hi³ lɨ³hniauh²³ quián¹³ náh².
23396	MAT 7:11	Hi³ jáun² né³, nɨ́¹juáh³ tu³ bí¹ hnoh² yáh³ tsá² tiá² chun¹ náh², tɨn² bíh¹ náh² cuéh¹ hi³ chu²¹ ñí¹con² jónh³², ¡tiá¹³ bíh¹ tiá³ Ñeh² náh² Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú² tiá² cué³² hi³ chu²¹ ñí¹con² tsá² hiú² mɨ³²!
23398	MAT 7:13	”Tiónh³² náh² tɨ³ juɨ³² ho³jnɨ́¹³ tsáɨ². Hú³ bíh¹ ho³jnɨ́¹³, hi³ ca³la³ hi³ jáu² lɨ́n³² bíh¹ juɨ³² hi³ chau²¹ ñí¹ lɨ́¹³ tsa³hín³ tsú², hi³ juóun³² lɨ́n³² bíh¹ tsáu² tsá²táunh¹ juɨ³² jaun³²;
23400	MAT 7:15	”Hua³hín¹³ náh² ñí¹con² tsá² lɨ́¹ juáh²³ hi³ lɨ́n³ tɨ³² jë¹ Dió³². Tsá² hí³ dá² ja³táunh¹ ñí¹con² hnoh² hi³ ná¹lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ *já¹ziáh², tɨ³la³ tɨ³ ñeh² má¹ná¹ ná¹lɨ́n³ tsú² la³jmɨ́¹ lɨ́n³ tsɨ́² náɨ¹ jính¹.
23406	MAT 7:21	”Jun³juáh¹³ la³jɨ́n³² yáh³ tsá² záɨ³² jná¹³: “¡Hnú² bíh¹ lɨ́n³ Juóu³² jná¹³!” lɨ́¹³ tónh³² jo³cuo² Dió³²; tɨ³la³ jɨ́³²la³ tsá² jmu² la³ cun³ hi³ tɨ³² tsɨ́³ Ñuh³² jná¹³ Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú² bíh¹ lɨ́¹³ tónh³².
23408	MAT 7:23	Tɨ³la³ jná¹³ né³ nga¹ la³ lá² má¹jáun², hi³ juo¹³ ná¹: “Hí¹ cónh³ yáh³ tiá² ca³lɨ³ cuóu³² jná¹³ hnoh². ¡Tɨ³ có³² quin³² náh² ñí¹con² jná¹³, hnoh² tsá² jmuh³² náh² hi³ hlah³ hi³ hó³²!”
23411	MAT 7:26	Tɨ³la³ lɨ³ua³ jan² tsá² tiá² má²tí³² la³ cun³ jáɨ¹³ hi³ juah³² jná¹³ má¹ná¹, tsá² la³ hí³ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá²ñuh² cáun¹ bíh¹, tsá² ca³zíh³ hñú¹³ ñí¹ záɨ¹ táh¹.
23416	MAT 8:2	Hi³ jáun² cuan³ jan² tsá²ñuh² lɨ́n³ mɨ́¹uɨ́³ *mɨ³ho²¹ péin³, hi³ ca³di³jñí³² ta³ ñí¹ Jesús, hi³ ca³juáh³: ―Hnú² Tɨ³², nɨ́¹juáh³ hnáuh² hnú², tɨn² bíh¹ hnú² jmúh¹³ hi³ lɨ³ jɨn² jná¹³.
23420	MAT 8:6	hi³ juáh³ la³ lá²: ―Tɨ³², tsá² lɨ́n³ quian²¹ jná¹³ rón³² rá²tsáun¹ hi³ hma², jɨ³ hi³ má²tso² tsɨ́³ hi³ cú² uóu³².
23422	MAT 8:8	Tɨ³la³ hliáu³ tsá² chín¹ hí³ né³ ca³ngáɨ³: ―Tɨ³², jun³ lin¹ tsáu² yáh³ jná¹³ hi³ juáh¹³ hi³ hnú² cuóh¹³ hñu³² ná¹; ñí¹ jɨ́²¹la³ ti³ jmúh¹³ hnú² héih³² bíh¹ hi³ jáun² tsá² quian²¹ jná¹³ lan¹³.
23433	MAT 8:19	Jmɨ́¹jáun² jan² tsá² lɨ́n³ tɨ³² liei²¹ ja³ hi³ cua³lienh³ Jesús, hi³ ca³juáh³ la³ lá²: ―Hnú² Tɨ³², ñe¹ bíh¹ jná¹³ quiúnh¹ hnú² lɨ³ua³ cáun² ñí¹ cuóh¹³ hnú².
23435	MAT 8:21	Siáh³ siáh³ jan² tsá² má²hen² tɨ³ con² tsú² ca³juáh³: ―Tɨ³², cué¹ tín² jáɨ¹³ hi³ ñí¹hón²¹ jná¹³ ñuh³² [nɨ́¹ má¹jun²].
23436	MAT 8:22	Tɨ³la³ Jesús né³, ca³záɨh³ tsá² hí³: ―Ña³² cu³hna³² jná¹³, hi³ jáun² tsá² ná¹jún¹ [ñí¹con² Dió³²] cuɨ́¹ cha³hón³² hla¹ raɨnh²¹.
23438	MAT 8:24	Hi³ jáun² hú¹ juɨ³² jáun² né³, cu³diá²jan² ca³ja³ cáun² chí³ tiá³ lɨ́n³² hi³ hí¹ ca³la³ tɨ³ jmɨ́¹ má²hí¹conh³² yáh³ jmáɨ² hñu³ mu², hi³ jmɨ́¹ má²jláɨ²³ siáh³ mu² ma³ quin³² ma³ cu³ tsɨn¹ jmɨ́²miih²¹. Tɨ³la³ Jesús má¹ná¹, jmɨ́¹ má²rá²cuóun¹ bíh¹.
23439	MAT 8:25	Jáun² ca³ñí¹ñi¹³ tsú² Jesús, hi³ ca³záɨh³ dí² la³ lá²: ―¡Tɨ³², liau¹ jnoh¹! ¡Hénh³ máh³ má²tsá²hanh³² dí² hñu³ jmáɨ²!
23442	MAT 8:28	Jmɨ́¹ cá¹chó²¹ jáun² Jesús jo²¹ jmáɨ² lɨ́¹ ná¹ho³ né³, ñí¹ má²lɨ́³ hué³² quioh²¹ tsá² Gadara, jáun² ca³huén² gon³ tsá²ñuh² ñí¹ táun³ jéin³ lo¹ ñí¹ ná¹hón²¹ hla¹, hi³ jáun² ca³ja³taunh²¹ ñí¹ zenh¹ Jesús. Tá¹ gon³ bíh¹ tsú² jmɨ́¹ tiáunh¹ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ hñu³ tsɨ́³; tsá² hí³ jmɨ́¹ hian² lɨ́n³² tsɨ́³ hi³ ca³la³ hí¹ jan² tiá² hin² jmɨ́¹ lɨ³ ngá¹³ hú¹ juɨ³² jáun².
23447	MAT 8:33	Tsá² jmɨ́¹ ná¹jmu² hua³hí¹³ mí²ñí³ hí³ né³, ca³cuóun³ bíh¹ hi³ ca³ñí¹chá² já¹ juú² la³ cun³ hi³ má²lɨ³², jɨ³ la³jɨ́³² hi³ má²lɨ³² jáun² ñí¹con² tsá²ñuh² tsá² jmɨ́¹ tiáunh¹ hí³ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ hñu³ tsɨ́³ nɨ́² siáh³.
23451	MAT 9:3	Jmɨ́¹jáun² ma³ jan² tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² liei²¹ ca³lɨ́n¹³ la³ lá² hñu³ tsɨ́³: “Tsá²ñuh² nɨ́² cáun² lɨ́¹ chú² lɨ́¹ lén³² Dió³² cun³quionh³ jáɨ¹³ quioh²¹”.
23452	MAT 9:4	Tɨ³la³ Jesús jmɨ́¹ ñi³² bíh¹ he³ lánh³ ná¹lɨ́n²³ tsá² hí³, hi³ jáun² ca³záɨh³ dí²: ―¿He³ láɨh³² hlaɨh³ lɨ́n²¹ ná¹tioh³ honh² hnoh²?
23453	MAT 9:5	¿Hín² jáɨ¹³ hi³ tun³ lá² hi³ jlánh¹ huán¹ tsɨ́³ lɨ³ lin¹ hi³ zia³² pí³ quioh²¹ tsá² hleh³², hí¹ cun³quionh³ hi³ juáh³ tsú²: “¡Tso³ quián¹³ hnú² má²cá²hin³!” ho³ hi³ juáh³ tsú²: “¡Náu², ngɨ́¹!”?
23456	MAT 9:8	Jmɨ́¹ má²lɨ́²jɨ́e³ tsáu² hi³ lɨ³ la³ jáun², lɨ́¹ ca³ja³cáun² bíh¹ tsɨ́³, hi³ jáun² ca³ma³quien² tsú² Dió³² Tsá² ca³cué³ pí³ la³ jáun² ñí¹con² tsá²mɨ³cuóun².
23463	MAT 9:15	Jáun² Jesús ca³juáh³ la³ lá²: ―¿Hí¹ lɨ́¹³ hi³ tsá² ná¹tén¹ ñí¹ jmu² tsú² jmáɨ¹ hi³ jenh² cuo² tsáu² tiánh³ hi³ ná¹haɨ²¹ hlah³ tsɨ́³ tá¹la³ má²ná¹má²hiún² tsú² tsɨ́³ quionh³ tsá²ñuh² tsá² jenh¹³ hí³ cuo² dúh¹? Tɨ³la³ chau²¹ bíh¹ jmáɨ¹ hi³ quin³ tɨ³ có³² tsá²ñuh² jenh¹³ hí³ cuo²; hi³ jáun² má¹jáun² máh³ má²ma³hɨen²¹ tsá² hí³.
23466	MAT 9:18	Tá¹la³ jmɨ́¹ cuá¹juáh²³ Jesús jáɨ¹³ nɨ́² né³, jan² tsá² chín¹ ñí¹con² tsá² *judíos cuan³, hi³ jáun² ca³di³jñí³² hi³ ca³jmú³ cuá¹hin³ la³ tɨ³ hué³² ta³ ñí¹ dí², hi³ ca³juáh³: ―Mɨ́¹míh¹ jón³² jná¹³ cun³ jun³; tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ hnú² ñeih²¹ hi³ ñá¹ra³tsɨh³² cuonh² ñí¹ quioh²¹ tsú², jenh¹³ bíh¹ tsú².
23468	MAT 9:20	Hi³ jáun² hú¹ juɨ³² jáun² né³ ja³ jan² tsá²mɨ³ tsáun¹ má²janh² cu³hna²¹ Jesús hi³ ca³tí³ cuo² zéi¹ ha¹ tsú². Tsá²mɨ³ hí³ né³ má²tí³ cun³ quia³tún³ mii² hi³ jmɨ́¹ má²tso² tsɨ́³ hi³ zian² jmɨ́²hán¹.
23470	MAT 9:22	Tɨ³la³ Jesús ca³jinh³ tɨ³ cu³hna²¹ hi³ ca³jɨ́e³ tɨ³ ñí¹ cuá¹ja³² tsá²mɨ³ hí³, hi³ jáun² ca³záɨh³ dí²: ―Jón³, tiá³ chá¹ honh²; má²laɨn³² nú² quí¹hliá² lɨ́²cháh¹ cáun² honh². Hi³ jáun² dá² la³ cun³ jmɨ́¹jáun² bíh¹ lan³ tsú².
23472	MAT 9:24	Jáun² ca³záɨh³ dí² tsá² hí³ la³ lá²: ―¡Huen³ náh² ñí¹ lá²! Quí¹ mɨ́¹míh¹ lá² tiá² rá²jún¹ yáh³, quí¹ rá²cuóun¹ bíh¹ tsú². Tɨ³la³ tsá² hí³ né³, lɨ́¹ ca³ju³ ca³ngáɨ³ bíh¹ quioh²¹ Jesús.
23475	MAT 9:27	Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ cua³han³ Jesús ñí¹ jáun², jáun² hú¹ juɨ³² ja³taunh²¹ gon³ tsá² ten³ cu³hna²¹ tsú² hi³ hí¹hóh³², hi³ hí¹juáh²³: ―Hnú² Tsá² jón²zɨ́h¹ jon²cho¹ hla¹ Dá²vi²¹, ¡cuɨ́¹ já² mií³ honh² hnú² quiú¹³ jnoh¹!
23476	MAT 9:28	Jmɨ́¹ hi²¹ jáun² Jesús ñéih³, jáun² tsá² ten³ hí³ taunh³ siáh³ ñéih³, jáun² ca³záɨh³ Jesús tsá² hí³: ―¿Nió¹ cáun² honh² hnoh² hi³ lɨ́¹³ jmu¹ jná¹³ la³ cun³ hi³ mɨh³² náh² nɨ́²? Jáun² tsá² hí³ ca³ngáɨ³: ―Ján³, Tɨ³².
23479	MAT 9:31	Tɨ³la³ cun³ rón³² ná¹huen³² bíh¹ tsú² ñí¹ jáun², la³juɨ³ ca³chá³ bíh¹ tsú² ñí¹con² tsá² juú² la³ tán¹ la³ cu³ la³ jéin³ jáun² la³ cun³ hi³ má²lɨ́²jmú³ jáun² Jesús.
23480	MAT 9:32	Tá¹la³ hí¹huen³² jáun² tsá² hí³ cua³taunh²¹ ma³ jan² tsáu² ñí¹con² Jesús hi³ ná¹ján² jan² tsá²ñuh² tsá² tiá² hleh³² hi³ jmɨ́¹ hún¹ jan² jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ hñu³ tsɨ́³.
23482	MAT 9:34	Tɨ³la³ tsá² fariseos má¹ná¹, jmɨ́¹ ná¹juáh²³: ―Tsá²ñuh² nɨ́² dá² huen² jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ hñu³ tsɨ́³ tsáu² cun³quionh³ héih³² quioh²¹ tsá² hláɨnh¹ juo¹³ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ bíh¹.
23486	MAT 9:38	Hi³ jáun² né³, hiú¹ mɨ́¹ náh² ñí¹con² Tsá² quioh²¹ hi³ má²ca³láu² jáun², hi³ cuɨ́¹ zen¹ tsú² tsá² ja³quiaun² hi³ má²ca³láu² jáun² quioh²¹.
23488	MAT 10:2	Hi³ lá² bíh¹ hi³ jmáɨ² tán¹ quian³tun³ *tɨ³² tsá² quian³² jë¹ Dió³²: la³ñí¹ Sí¹mu²¹ tsá² ca³lɨ³ jmáɨ² siáh³ Pé¹, jɨ³ Tre²¹ dá¹jon²¹ tsú² nɨ́²; Jacobo jon² Zebedeo la³ má²quionh³ Juan² dá¹jon²¹;
23489	MAT 10:3	Pí²liéi¹, Bartolomé, Tú¹ma²¹ jɨ³ Má²téh³ nɨ́², tsá² jmɨ́¹ lɨ́n³ hí³ *tsá² caɨ³² hmah²¹; Jacobo jon² Alfeo; jɨ³ Tadeo;
23502	MAT 10:16	”¡Sá¹nɨ́² jɨe³! Jná¹³ zei²¹ hnoh² hi³ ná¹lɨ́n³ náh² la³jmɨ́¹ lɨ́n³ *já¹ziáh² tionh² ja¹ tsɨ́² náɨ¹. Tɨ³la³ jmu³ náh² jan²¹ lɨ́n²¹ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jáh³ hláɨnh¹; tɨ³la³ tá¹la³ jáun² né³, jmu³ náh² hi³ chú³² honh² náh² má¹ná¹ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ chi³ jáɨ².
23505	MAT 10:19	Tɨ³la³ nɨ́¹ má¹ca³zeh³ tsú² hnoh² ñí¹ ta³ ñí¹ tsá²tan²¹ né³, ha³ lɨ́² jmú² náh² hɨ³² honh² nɨ́¹juáh³ he³ juáh¹³ náh² ho³ nɨ́¹juáh³ he³ lánh³ rón³² hléh¹³ náh²; quí¹ nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹ca³tɨ³ ñí¹ hléh¹³ náh², Dió³² bíh¹ cué³² jáɨ¹³ hi³ cuá¹hléh¹ náh².
23506	MAT 10:20	Quí¹ jun³juáh¹³ hnoh² yáh³ tsá² cuá¹hléh¹ náh², quí¹ Jmɨ́²chí³ joh¹ Ñeh² bíh¹ náh² Tsá² hléh³² cun³quionh³ honh¹ náh².
23508	MAT 10:22	Tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ bíh¹ lɨ³ hau² hnoh² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ jná¹³; tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ tsá² ca³tion³ tsɨ́³ ca³la³ tɨ³ ñí¹ cá¹táuh³ jmáɨ¹ quioh²¹ hi³ zian² ñí¹ hué²¹ lá² né³, tsá² la³ hí³ bíh¹ liáun³.
23511	MAT 10:25	Tsá² cuá¹má²tɨn³² hí³ dá² ca³tɨn¹ ma³hiún² tsɨ́³ cun³ jɨ́³²la³ ti³ hi³ chau²¹ jmáɨ¹ hi³ lɨ́n¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ tɨ³² joh¹ bíh¹, hi³ tsá² lɨ́n³ quian²¹ né³ ca³tɨn¹ ma³hiún² tsɨ́³ hi³ lɨ́n¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ juo¹³. Quí¹ nɨ́¹juáh³ ta³bí¹ tsá² chín¹ cáun² hñú³ yáh³ ca³juáh³ tsáu² hi³ lɨ́n³ Beelzebú [tsá² chín¹ juo¹³ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹], ¡cónh³ bíh¹ tiá² tu³ hión³² tsú² tsá² hñú¹³ tsú² ñí¹ hná¹ nɨ́²!
23514	MAT 10:28	Ha³ lɨ́² juenh³ náh² tsá² jngɨh² jmáh³la³ ngú³, hi³ má¹lɨ³² jáun² né³, tiá² tɨn² yáh³ tsú² jngɨh³ jmɨ́²chí³ quián¹³ náh²; tɨ³ re² juenh³ náh² ñí¹con² Tsá² lɨ́¹³ jngah³ náh², hi³ má¹lɨ³² jáun² né³ lɨ́¹³ zen³ tsú² jmɨ́²chí³ quián¹³ náh² quiu³juóu³².
23515	MAT 10:29	”¿Há¹ tiá² cuen² tsú² gon³ tan³² pih²¹ la³ cun³ cá² héih³² quɨe³ dúh¹? Tɨ³la³ cun³ jáun² hí¹ jan² yáh³ jáh³ pih²¹ la³ hí³ tiá² jún²³ tá¹la³ tiá² má²lɨ́²cué³² Ñeh² náh² jáɨ¹³.
23518	MAT 10:32	”Hi³ jáun² né³, la³jɨ́n³² tsá² má²quien² jná¹³ ñí¹ ta³ ñí¹ tsáu², ja³bí¹ jná¹³ siáh³ má¹quien¹³ tsá² la³ hí³ ñí¹ ta³ ñí¹ Ñuh³² ná¹, Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú²;