23214	MAT 1:1	Tuhca̱ cochi nda̱ta yahn Dihvo vo Jesucristo. Ihyan ndico yahn ye ne, David ma̱n, Abraham ma̱n.
23215	MAT 1:2	Da̱ya Abraham ne, Isaac. Da̱ya Isaac ne, Jacob. Da̱ya Jacob ne, Judá nduco dihno se.
23216	MAT 1:3	Da̱ya Judá nduco Tamar ne, Fares ma̱n, Zara ma̱n. Da̱ya Fares ne, Esrom. Da̱ya Esrom ne, Aram.
23221	MAT 1:8	Da̱ya Asa ne, Josafat. Da̱ya Josafat ne, Joram. Da̱ya Joram ne, Uzías.
23222	MAT 1:9	Da̱ya Uzías ne, Jotam. Da̱ya Jotam ne, Acaz. Da̱ya Acaz ne, Ezequías.
23223	MAT 1:10	Da̱ya Ezequías ne, Manasés. Da̱ya Manasés ne, Amón. Da̱ya Amón ne, Josías.
23224	MAT 1:11	Da̱ya Josías ne, Jeconías nduco dihno se. Ta̱hn min che din sanda̱do yahn Babilonia preso ihyan nación yahn Israel, quenda se ihyan.
23225	MAT 1:12	Cuahn che chenan ihyan chahn nación yahn Babilonia, chihndeya̱n Salatiel, da̱ya Jeconías. Da̱ya Salatiel ne, Zorobabel.
23228	MAT 1:15	Da̱ya Eliud ne, Eleazar. Da̱ya Eleazar ne, Matán. Da̱ya Matán ne, Jacob.
23229	MAT 1:16	Da̱ya Jacob ne, José, ihyan min che chihneva̱co nduco María, chaco Dihvo vo Jesucristo. Dihvo vo ne, a ihyan min che a va ca̱de che dechuh Dendiohs, ndedevahn ye ihyan iyehnse.
23230	MAT 1:17	Ri ndichecun ihyan ndico che cochi rihco nda̱ta ye nde cuahn che quenan Abraham iyehnse nde nda̱ ro che quenan David. Me nde ro che quenan David ne, te ndichecun ihyan ndico nde nda̱ ro che chahtenan ihyan nación yahn Israel preso nación yahn Babilonia. Me nde ro min ne, te ndichecun ihyan ndico nde nda̱ ro che chihndeya̱n Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che a va ca̱de che dechuh Dendiohs, ndedevahn ye ihyan iyehnse.
23231	MAT 1:18	Tuhca̱ chi che chihndeya̱n Dihvo vo Jesucristo: Chaco ye, María ne, a va ndudo yahn ye che cahneva̱co ye nduco José. Numanahn che metah cahneva̱co ye ne, nduco vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs nda̱ca da̱ya ye.
23232	MAT 1:19	Nducote ndah ihyan José ne, cuahn che checadino ye che quenun da̱ya María ne, hua nahn ye che cora vedecuihno yahn ihyan min. Chemin che chihco da̱ma ino ye che decuihno ye ndudo yahn ye nduco vih, tin dema̱n no ye, ca̱va che hua cadino ihyan.
23233	MAT 1:20	Ate ndihchero ye va̱n ya̱hnde yahn ye a̱ma ángel yahn Dihvo vo Dendiohs, ne ra̱hn ángel me ri ye ihyan: ―José, nda̱ta yahn David, hua dehve rahque, co cahnevaque nduco María. Hua ndeh ndedecadine, te che quenun da̱ya ye ne, a nduco vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs.
23234	MAT 1:21	Cuahn che cuhndeya̱n decua̱h me ne, cuaconehn che duche JESUS, te a ihyan min che ndedevahn ye ihyan yahn ye, ca̱va che hua conda ihyan chahn, din nunde yahn ye.
23237	MAT 1:24	Cuahn che ntuche José ne, dinahn ye nduhca̱ che chihquentiyon ángel me ihyan, ne chihneva̱co ye nduco María.
23238	MAT 1:25	Ate metah conan cuma ye ihyan nde chuh ro che chihndeya̱n decua̱h me. Cuahn che chihndeya̱n decua̱h me ne, JESUS chaconahn ye che duche.
23239	MAT 2:1	Chihndeya̱n Dihvo vo Jesucristo ya̱n Belén, esta̱do yahn Judea, cuahn che quenan rey Herodes rihquentiyon ye esta̱do min. Ta̱hn min ne, o ino ihyan devano che chica ye ya̱hn yahn cua̱hn na̱n che riquenda̱h ya̱hn ne, nda̱ ye ya̱n Jerusalén,
23241	MAT 2:3	Cuahn che checadino rey Herodes che tihca̱ ne, a̱ma ndeh ndedecadino se. Namin nducoya̱ca ihyan ya̱n Jerusalén a̱ma ndeh ndedecadino ye.
23243	MAT 2:5	Ndahconan ihyan chahn, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Ya̱n Belén, esta̱do yahn Judea, va ca̱de che cuhndeya̱n ye, te dirun ihyan profeta tuhca̱:
23244	MAT 2:6	Ya̱n Belén, esta̱do yahn Judea ne, co cuande va̱n ya̱n rahte yahn esta̱do min, te min va che cuhndeya̱n ihyan ndina̱n che din ye cuda̱do ihyan yahn Dendiohs, ihyan nación yahn Israel.
23251	MAT 2:13	Cuahn che a cona̱hn ihyan devano chahn ne, ndihchero José va̱n ya̱hnde yahn ye a̱ma ángel yahn Dihvo vo Dendiohs, ne ra̱hn ángel me ri ye ihyan: ―Cuiquenda sa̱hn dihn nduco chaco se, ne codin vi, cuehn cua̱hn nación yahn Egipto. Min conen nde ro che ca̱hcantiyón che ndaconen, te Herodes ne, nuhn se sa̱hn dihn me ca̱va che ca̱hno se sa̱hn.
23252	MAT 2:14	Ndeta̱hno quenda José sa̱hn dihn me nduco chaco se chete ra̱hn, cuahn ye cua̱hn nación yahn Egipto.
23255	MAT 2:17	Nduco tihca̱ chinahn ndudo che dirun ihyan profeta Jeremías tuhca̱:
23257	MAT 2:19	Cuahn che a chih Herodes ne, min nación yahn Egipto ndihchero José va̱n ya̱hnde yahn ye, a̱ma ángel yahn Dihvo vo Dendiohs, ne ra̱hn ángel me ri ye ihyan:
23259	MAT 2:21	Tuhme ndiquenda José sa̱hn dihn me nduco chaco se, ne ndaconan ye nación yahn Israel.
23260	MAT 2:22	Ate checadino José che Arquelao rihquentiyon se menun chida se esta̱do yahn Judea, ne hua chihquino ye quenan ye esta̱do min. Tuhme ca̱h Dendiohs che checadino ye va̱n ya̱hnde yahn ye, ne cuahn ye esta̱do yahn Galilea.
23261	MAT 2:23	Min quenan ye a̱ma ya̱n che duche Nazaret. Tihca̱ chi ca̱va che conahn nduhca̱ che dirun ihyan profeta yahn Dihvo vo Jesucristo tuhca̱: “Nazareno ca̱hma ihyan yahn ye.”
23262	MAT 3:1	Ta̱hn min ne, nda̱ Juan Bautista esta̱do yahn Judea, ya̱hn na̱n che metah duhva. Min cahndudo ye
23264	MAT 3:3	A yahn Jua̱n che dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: Cuahndudo a̱ma ihyan ya̱hn na̱n che metah duhva, ne ca̱hma ye tuhca̱: “Cuihcoya̱n nchuhn chedave yahn ne ca̱va che nevahnecun ne Dihvo vo.”
23265	MAT 3:4	Tino yahn Jua̱n ne, ndiya nduco yudo yahn camello, ne quenan chete ye a̱ma ima. Reh ye a̱ma na̱n ya̱hcada̱hn ma̱n, rih ye nedih yahn che va va̱n chano ma̱n.
23266	MAT 3:5	Ihyan ya̱n Jerusalén ma̱n, ihyan che vate ye ta̱ma te o ya̱n esta̱do yahn Judea ma̱n, chihto ico Jordán ma̱n ne, rahn ye rihnevan ye che rahndudo Jua̱n.
23267	MAT 3:6	Rentuma ino ye nunde yahn ye, ne rehdenune Jua̱n ihyan, min ico Jordán.
23268	MAT 3:7	A̱ma ya̱hn sa̱hn fariseo ma̱n, sa̱hn saduceo ma̱n, renda̱ se ca̱va che cuehdenune Jua̱n sa̱hn. Ate rihya ye sa̱hn: Nchuhn ne, nduhchan cu ta̱n tihchan ne. ¿Duh te cuande nchuhn che din nun ino ne ca̱va che ndevahn ne yahn castigo yahn Dendiohs che va che co ne?
23274	MAT 3:13	Ta̱hn min ne, chica Dihvo vo Jesucristo esta̱do yahn Galilea, nda̱ ye ico Jordán na̱n quenan Jua̱n ca̱va che cuehdenune ye ihyan.
23275	MAT 3:14	Ate ra̱hn Jua̱n ri ye ihyan: ―U che rendotenán ndih ca̱va che cuehdenune ne u, ¿ta̱ca̱ che u cuehdenuné ndih?
23276	MAT 3:15	Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Nahn che cuehdenune u, te redin yahn che dinahn vo nducuahn vederihquentiyon yahn Dendiohs. Tuhme chehdenune Jua̱n ihyan.
23283	MAT 4:5	Chihno min ne, quenda se ihyan nde tin ya̱co yahn ya̱n Jerusalén.
23290	MAT 4:12	Cuahn che checadino Dihvo vo che quenun Jua̱n va̱coya̱hn ne, cona̱hn ye esta̱do yahn Galilea.
23293	MAT 4:15	Ya̱hn yahn Zabulón ma̱n, Neftalí ma̱n, chihto yune che rahn na̱n vine ma̱n, ta̱ma la̱do yahn ico Jordán ma̱n, esta̱do yahn Galilea, ya̱n va̱co ihyan ta̱ma nación ma̱n,
23299	MAT 4:21	Tah cuahn ca̱na na̱n me ne, ndihchero ye o da̱ya Zebedeo, Jacobo ma̱n, Jua̱n ma̱n. Chenun ye chete ba̱rco nduco chida ye, renta̱hyon nan ye ya̱na yahn ye. Namin ya̱hve Dihvo vo ihyan,
23303	MAT 4:25	A̱ma ya̱hn ihyan chinduco ye ihyan, ihyan esta̱do yahn Galilea ma̱n, ihyan esta̱do yahn Judea ma̱n, ihyan ya̱n Decápolis ma̱n, ihyan ya̱n Jerusalén ma̱n, ihyan che vate ye ta̱ma la̱do lco Jordán ma̱n.
23338	MAT 5:35	Nde hua ntihyon ya̱n ne muhn iyehnse, te quenan ye numachahte. Nde hua ntihyon ya̱n ne Jerusalén, te ya̱n yahn ye.
23425	MAT 8:11	Rá̱hn rí nchuhn te a̱ma ya̱hn ihyan numachahte iyehnse conduco ye Abraham ma̱n, Isaac ma̱n, Jacob ma̱n, cuahtenan ye nduco vih vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs.
23428	MAT 8:14	A̱ma yune ne, chahn Dihvo vo Jesucristo ndeva̱co Pedro, ne inda̱hn Pedro ne, quendite ye, ndi ye cah ihno.
23443	MAT 8:29	A̱ma yudo na̱n se ra̱hn se: ―Jesús, Da̱ya Dendiohs, ¿dehco che renun menda̱hn ne yune yahn nuhn? ¿Ta̱ca̱ che cochi ne din ne che chuhrihn nuhn?, te ametah nda̱ ro yahn.
23462	MAT 9:14	Ura min ne, nda̱ a̱ma o ihyan che rinduco ye Jua̱n Bautista, ne ra̱hn ye ri ye Dihvo vo: ―Nuhn nduco sa̱hn fariseo cuahn da̱ma rahte nuhn ya̱hte. ¿Dehco che ihyan che rinduco ye ndih hua rahte ye ya̱hte ne?
23488	MAT 10:2	Va̱n ihyan chahn ne, nduco a̱ma ihyan che duche ye Simón Pedro, ihyan min che tahque mena̱n vihca va̱n nducoya̱ca ye. Namin nduco Andrés, dihno Simón ma̱n, Jacobo nduco dihno ye, Jua̱n, che da̱ya Zebedeo ma̱n,
23489	MAT 10:3	Felipe ma̱n, Bartolomé ma̱n, Tomás ma̱n, Mateo, ihyan min che rica ye tume ca̱de iyo ro mena̱n ma̱n, Jacobo, da̱ya Alfeo ma̱n, Lebeo, che namin duche ye Tadeo ma̱n,
23490	MAT 10:4	ta̱ma Simón, ihyan min che chinduco ye partido yahn sa̱hn cananista ro mena̱n ma̱n, Judas Iscariote, ihyan min che neca̱h ye Dihvo vo adive ma̱n.
23530	MAT 11:2	Ta̱hn min ne, quenun Jua̱n Bautista va̱coya̱hn, ne cuahn che checadino ye yahn dehtenduh che redin Dihvo vo ne, dechuh ye o ihyan che rinduco ye ihyan na̱n Dihvo vo,
23532	MAT 11:4	Ndahconan ye, ne ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Cuahn nchuhn cuengo ne Jua̱n nducuahn che rendihchero ne ma̱n, rihnevan ne ma̱n.
23535	MAT 11:7	Cuahn che a cona̱hn ihyan chahn ne, cana̱n rente Dihvo vo nduco ihyan che chenun ye min yahn Jua̱n, ne ra̱hn ye: ―¿Duh che chahn nchuhn chendihchero ne min ya̱hn ne na̱n che metah duhva ne? A devano ne te ndiyu a̱ma ihyan che ran do ye, che anduhneca̱ a̱ma nduco che a muhn a min redecuehte yuhne.
23539	MAT 11:11	Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te va̱n nducoya̱ca ihyan che chahte ye iyehnse nde a ra̱hn me nde meniyon ne, Jua̱n Bautista che tahque chahte vederihquentiyon quenan cuma ye. Ate va̱n ihyan che renevahnecun ye vederihquentiyon che nda̱hco ca̱de Dendiohs ne, nde ihyan che tahque doh vederihquentiyon quenan cuma ye ne, tahque chahte vederihquentiyon yahn ye che co vederihquentiyon che quenan cuma Jua̱n.
23540	MAT 11:12	’Nde ro che cana̱n Jua̱n ntiyon yahn ye nde meniyon ne, a̱ma redin nun ino ihyan ca̱va che tuno ye vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs.
23541	MAT 11:13	Moisés ma̱n, nducoya̱ca ihyan profeta, nde na̱n che cana̱n, nde nda̱ Jua̱n Bautista ma̱n, dirun ye yahn vederihquentiyon ra che nda̱hco ca̱de Dendiohs.
23542	MAT 11:14	Cuedevano nchuhn te che ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs che ndaconan chi tun Elías ne, a Jua̱n Bautista nda̱ ye, dinahn vederihquentiyon min, andahre hua nahn cotahno ne.
23546	MAT 11:18	Nduhchan sa̱hn chahn, tihchan ne, te nda̱ Jua̱n Bautista, ne a̱ma va̱h na̱n cheh na̱n chih ye, ne ra̱hn nchuhn te quenun vaco chihnga̱ ihyan.
23597	MAT 12:39	Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Ihyan che vate ye ma̱n ro cuh ne, a̱ma duhtuno ihyan ye ma̱n, rahcota̱hn ye yahn Dendiohs ma̱n. Nahn ndihchero ye vederihno, ate atena̱n a̱ma vederihno nduhca̱ che chinahn nduco ihyan profeta Jonás nda̱ca ndihchero ye.
23599	MAT 12:41	Rá̱hn rí nchuhn te cuahn che nda̱ ro che techeca̱de Dendiohs yahn nducoya̱ca ihyan ne, necuan ihyan ya̱n Nínive, nda̱hco ndiya ye nchuhn, te ihyan chahn ne, nto ino ye nunde yahn ye cuahn che cahndudo ihyan profeta Jonás ndudo yahn Dendiohs, ate nchuhn ne, nde hua rihcovan ne ndudo yáhn andahre tahque chahte vederihquentiyon quenan cumá che co ihyan min.
23663	MAT 13:55	Sa̱hn tih che da̱ya vihcheya̱hn me. Chaco se ne, María. Dihno se ne, Jacobo ma̱n, José ma̱n, Simón ma̱n, Judas ma̱n.
23667	MAT 14:1	Ta̱hn min ne, Herodes gobernador yahn Galilea ne, checadino se yahn Dihvo vo Jesucristo,
23668	MAT 14:2	ne ra̱hn se ri se sa̱hn che rinan se sa̱hn na̱n che rihquentiyon se: ―Ihyan che redin ye vederihno ne, Jua̱n Bautista. A ntuche ye va̱n tena̱hn, ne chemin che quenan cuma ye vederihquentiyon che redin ye vederihno.
23669	MAT 14:3	Tihca̱ ra̱hn se, te sa̱hn min din se preso Jua̱n, chihquentiyon se sanda̱do che dechiche se cadena ihyan, tihyon se ihyan va̱coya̱hn. Tihca̱ din se, te tihca̱ nahn Herodías ta̱hn nda̱hta yahn dihno se Felipe.
23670	MAT 14:4	Jua̱n ne, a ra̱hn ye ri ye Herodes: ―Hua redin yahn che conan come ta̱hn tih nduhca̱ nda̱hta yehn.
23671	MAT 14:5	Nahn ca̱hno Herodes Jua̱n, ate va̱h se ihyan ya̱n, te nducoya̱ca ye ritahno ye che Dendiohs dechuh ye ihyan.
23674	MAT 14:8	Nducote a nchinun chaco te ta̱hn ne, ra̱hn te ri te sa̱hn: ―Te ne tin Jua̱n Bautista u chete a̱ma cuh.
23676	MAT 14:10	Chihquentiyon se sanda̱do che chahn se chete va̱coya̱hn, chihca ya̱n se da̱ndo Jua̱n.
23677	MAT 14:11	Ndaconan se, nda se tin Jua̱n chete a̱ma cuh. Ca̱h se ta̱hn, ne neca̱h te chaco te.
23678	MAT 14:12	Tuhme nda̱ ihyan che rinduco ye Jua̱n, ne quenda ye ihyan chihche ye ihyan. Chihno min ne, chahn ye chengo ye Dihvo vo.
23679	MAT 14:13	Cuahn che checadino Dihvo vo che chihno se Jua̱n ne, chica ye min, quenun ye chete a̱ma ba̱rco cuahn ye a̱ma cua̱n, ya̱hn na̱n che metah duhva. Ate checadino ihyan che cuahn ye, ne chica ye viya̱n, rica ca̱h ye, cuahn ye quendi ye ihyan.
23703	MAT 15:1	Chihno min ne, a̱ma o sa̱hn fariseo ma̱n, sa̱hn devano ley che dirun Moisés che chica se ya̱n Jerusalén ma̱n, chahn nda̱ se na̱n Dihvo vo, ne ra̱hn se ri se ihyan:
23745	MAT 16:4	Ihyan che vate ye ma̱n ro cuh ne, ama duhtuno ihyan ye, nde hua retumaca̱h ye Dendiohs. Rica ye vederihno ndihchero ye, ate atena̱n a̱ma vederihno nduhca̱ vederihno che din Dendiohs nduco ihyan profeta Jonás nda̱ca ndihchero ye. Chihno ra̱hn ye chemin ne, chihcoma̱n ye sa̱hn chahn, ne chica ye min.
23755	MAT 16:14	Ndahconan ihyan chahn: ―Na̱hn ihyan ne, ra̱hn ye te ndih che Jua̱n Bautista. Na̱hn tun ye ne, ra̱hn ye te ndih che Elías. Na̱hn tun ye ne, ra̱hn ye te ndih che Jeremías o ta̱ma cha ihyan profeta che chahte ye a ra̱hn me.
23758	MAT 16:17	Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Ndah ro yehn, Simón, da̱ya Jonás, te a ma̱n Chidá che va ye vahchetero te ye checadine, ndiyu ihyan iyehnse.
23762	MAT 16:21	Nde ta̱hn min cana̱n Dihvo vo ca̱h ye che checadino ihyan apóstol yahn ye te va che ca̱hn ye ya̱n Jerusalén, ne min a̱ma chuhrihn ye. Ndo da̱ma intiyahn ma̱n, chidocuya̱n ndina̱n ma̱n, sa̱hn devano ley che dirun Moisés ma̱n, din ta̱n se nduco ye, nde ca̱hno se ihyan. Ate cuihno ino ro ne, ntuche ye.
23770	MAT 17:1	Chihno a̱n ro min ne, quenda Dihvo vo Pedro ma̱n, Jacobo nduco dihno ye Jua̱n ma̱n, ne cuahn ye nduco ihyan chahn a̱ma tingüete ya̱co,