23222	MAT 1:9	Da̱ya Uzías ne, Jotam. Da̱ya Jotam ne, Acaz. Da̱ya Acaz ne, Ezequías.
23223	MAT 1:10	Da̱ya Ezequías ne, Manasés. Da̱ya Manasés ne, Amón. Da̱ya Amón ne, Josías.
23224	MAT 1:11	Da̱ya Josías ne, Jeconías nduco dihno se. Ta̱hn min che din sanda̱do yahn Babilonia preso ihyan nación yahn Israel, quenda se ihyan.
23226	MAT 1:13	Da̱ya Zorobabel ne, Abiud. Da̱ya Abiud ne, Eliaquim. Da̱ya Eliaquim ne, Azor.
23227	MAT 1:14	Da̱ya Azor ne, Sadoc. Da̱ya Sadoc ne, Aquim. Da̱ya Aquim ne, Eliud.
23230	MAT 1:17	Ri ndichecun ihyan ndico che cochi rihco nda̱ta ye nde cuahn che quenan Abraham iyehnse nde nda̱ ro che quenan David. Me nde ro che quenan David ne, te ndichecun ihyan ndico nde nda̱ ro che chahtenan ihyan nación yahn Israel preso nación yahn Babilonia. Me nde ro min ne, te ndichecun ihyan ndico nde nda̱ ro che chihndeya̱n Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che a va ca̱de che dechuh Dendiohs, ndedevahn ye ihyan iyehnse.
23231	MAT 1:18	Tuhca̱ chi che chihndeya̱n Dihvo vo Jesucristo: Chaco ye, María ne, a va ndudo yahn ye che cahneva̱co ye nduco José. Numanahn che metah cahneva̱co ye ne, nduco vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs nda̱ca da̱ya ye.
23232	MAT 1:19	Nducote ndah ihyan José ne, cuahn che checadino ye che quenun da̱ya María ne, hua nahn ye che cora vedecuihno yahn ihyan min. Chemin che chihco da̱ma ino ye che decuihno ye ndudo yahn ye nduco vih, tin dema̱n no ye, ca̱va che hua cadino ihyan.
23233	MAT 1:20	Ate ndihchero ye va̱n ya̱hnde yahn ye a̱ma ángel yahn Dihvo vo Dendiohs, ne ra̱hn ángel me ri ye ihyan: ―José, nda̱ta yahn David, hua dehve rahque, co cahnevaque nduco María. Hua ndeh ndedecadine, te che quenun da̱ya ye ne, a nduco vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs.
23235	MAT 1:22	Tihca̱ chi nducuahn chemin ca̱va che conahn che chihquentiyon Dihvo vo Dendiohs, dirun ihyan profeta tuhca̱:
23237	MAT 1:24	Cuahn che ntuche José ne, dinahn ye nduhca̱ che chihquentiyon ángel me ihyan, ne chihneva̱co ye nduco María.
23239	MAT 2:1	Chihndeya̱n Dihvo vo Jesucristo ya̱n Belén, esta̱do yahn Judea, cuahn che quenan rey Herodes rihquentiyon ye esta̱do min. Ta̱hn min ne, o ino ihyan devano che chica ye ya̱hn yahn cua̱hn na̱n che riquenda̱h ya̱hn ne, nda̱ ye ya̱n Jerusalén,
23240	MAT 2:2	ne tumerune ye: ―¿Ti quenan rey yahn ihyan nación yahn Israel che a chihndeya̱n ye ne? A devano nuhn che a va ye, te a ndihchero nuhn iyon che rihco ro che a chihndeya̱n ye. Chemin che cochi nuhn ndeva nuhn yavena̱n ye.
23242	MAT 2:4	Tuhme chihquentiyon rey me che ndo da̱ma chidocuya̱n ndina̱n ma̱n, sa̱hn devano ley che dirun Moisés ma̱n, ne tumerune se ti va ca̱de che cuhndeya̱n ihyan che dechuh Dendiohs, ndedevahn ye ihyan iyehnse.
23246	MAT 2:8	Tuhme chihquentiyon se ihyan chahn, ne ra̱hn se: ―Cuahn nchuhn ya̱n Belén, tumerune ndah ne ti quenan decua̱h me, ne cuahn che a nta̱ca ne ne, checu ne ndudo yáhn ca̱va che namin cá̱hn ndevá yavena̱n.
23247	MAT 2:9	Chihno chihcovan ihyan chahn che ra̱hn rey me ne, quendi ye cuahn ye. Tuhme iyon me ne, quenda̱hna̱n cuahn nde nda̱ cua̱co na̱n che quendite decuah me, ne min quendihco.
23248	MAT 2:10	Cuahn che ndihchero ihyan chahn che quendihco iyon me min ne, a̱ma chi yeno ye.
23250	MAT 2:12	Chihno min ne, ca̱h Dendiohs che checadino ihyan chahn va̱n ya̱hnde yahn ye che metah ndaconan ye na̱n quenun Herodes, ne chemin che chahconan ye yune, cona̱hn ye ya̱n va̱co ye.
23251	MAT 2:13	Cuahn che a cona̱hn ihyan devano chahn ne, ndihchero José va̱n ya̱hnde yahn ye a̱ma ángel yahn Dihvo vo Dendiohs, ne ra̱hn ángel me ri ye ihyan: ―Cuiquenda sa̱hn dihn nduco chaco se, ne codin vi, cuehn cua̱hn nación yahn Egipto. Min conen nde ro che ca̱hcantiyón che ndaconen, te Herodes ne, nuhn se sa̱hn dihn me ca̱va che ca̱hno se sa̱hn.
23252	MAT 2:14	Ndeta̱hno quenda José sa̱hn dihn me nduco chaco se chete ra̱hn, cuahn ye cua̱hn nación yahn Egipto.
23253	MAT 2:15	Min chahtenan ye nde nda̱ ro che chih Herodes. Tihca̱ chi ca̱va che conahn ndudo che ca̱h Dendiohs, dirun ihyan profeta tuhca̱: “Nde nación yahn Egipto quendá Da̱yá.”
23256	MAT 2:18	A̱ma rah ra̱n ihyan ma̱n, a̱ma raco ye ma̱n, anduhneca̱ ndete che ma̱n Raquel raco ye ca̱va da̱ya ye. Hua nda̱ca ye vedechahtino, te a chihno chihno se da̱ya ye.
23258	MAT 2:20	―Cuendiquenda sa̱hn dihn me nduco chaco se, ne conahn nación yahn Israel, te a chih sa̱hn che nahn ca̱hno se sa̱hn.
23259	MAT 2:21	Tuhme ndiquenda José sa̱hn dihn me nduco chaco se, ne ndaconan ye nación yahn Israel.
23260	MAT 2:22	Ate checadino José che Arquelao rihquentiyon se menun chida se esta̱do yahn Judea, ne hua chihquino ye quenan ye esta̱do min. Tuhme ca̱h Dendiohs che checadino ye va̱n ya̱hnde yahn ye, ne cuahn ye esta̱do yahn Galilea.
23261	MAT 2:23	Min quenan ye a̱ma ya̱n che duche Nazaret. Tihca̱ chi ca̱va che conahn nduhca̱ che dirun ihyan profeta yahn Dihvo vo Jesucristo tuhca̱: “Nazareno ca̱hma ihyan yahn ye.”
23265	MAT 3:4	Tino yahn Jua̱n ne, ndiya nduco yudo yahn camello, ne quenan chete ye a̱ma ima. Reh ye a̱ma na̱n ya̱hcada̱hn ma̱n, rih ye nedih yahn che va va̱n chano ma̱n.
23272	MAT 3:11	’U ne, rehdenuné nchuhn ca̱va che co ro che a nto ino ne nunde yahn ne. Ate a nun cochi ta̱ma ihyan che tahque yudo vederihquentiyon quenan cuma ye che co u, che nde hua rigonun chihvé ca̱va che co mozo yahn ye. Ihyan min ne, din ye che conun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan ma̱n, din ye castigo ihyan nunde ma̱n.
23273	MAT 3:12	Nduhca̱ che retive ya̱to ihyan trigo, rih ndah ye, ne renedin da̱ma ye da̱che ya̱ma yahn, rihquiya̱hn ye ne, tihca̱ a nun techeca̱de ihyan min yahn nducoya̱ca ihyan. Ihyan che ndah ihyan ye na̱n Dendiohs ne, quenda ye ihyan vahchetero, ne ihyan che duhtuno ihyan ye ne, dechuh ye ihyan va̱n ruchiya̱hn che hua nda̱ ro che ntoh.
23274	MAT 3:13	Ta̱hn min ne, chica Dihvo vo Jesucristo esta̱do yahn Galilea, nda̱ ye ico Jordán na̱n quenan Jua̱n ca̱va che cuehdenune ye ihyan.
23276	MAT 3:15	Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Nahn che cuehdenune u, te redin yahn che dinahn vo nducuahn vederihquentiyon yahn Dendiohs. Tuhme chehdenune Jua̱n ihyan.
23277	MAT 3:16	Chihno chedenune Dihvo vo ne, ndiquenda̱ ye va̱n nune. Ura min ndihchero ye Vaco Ndah yahn Dendiohs che chica vahchetero. Deca̱ ro icui deca̱ ro, ne chiya, quenun ihyan.
23280	MAT 4:2	Min quenan ye chete che o raco ro, ne hua cheh ye. Chihno min ne, chi cuico ye.
23283	MAT 4:5	Chihno min ne, quenda se ihyan nde tin ya̱co yahn ya̱n Jerusalén.
23286	MAT 4:8	Chihno min ne, quenda chundah me ihyan a̱ma tin ico ya̱co, ne na̱hma se ihyan nducuahn vederihquentiyon che va iyehnse.
23287	MAT 4:9	Ra̱hn se ri se ihyan: ―Ndete che cahntihya ne ná̱n, ndeva ne yavená̱n ne, té nducuahn vederihquentiyon che ta̱hchan ndih.
23290	MAT 4:12	Cuahn che checadino Dihvo vo che quenun Jua̱n va̱coya̱hn ne, cona̱hn ye esta̱do yahn Galilea.
23291	MAT 4:13	Ate hua quenan ye ya̱n Nazaret. Tahque ndah ye ne, cuahn ye quenan ye ya̱n Capernaum, ya̱hn yahn Zabulón ma̱n, Neftalí ma̱n.
23296	MAT 4:18	A̱ma yune ne, quechica Dihvo vo chihto vine yahn Galilea. Ndihchero ye o ihyan reta̱h ya̱hca, Simón Pedro ma̱n, dihno ye Andrés ma̱n. Ura min ne, rentihyon ihyan chahn ya̱na chete vine me ca̱va che cota̱h ye ya̱hca.
23301	MAT 4:23	Chihno min ne, quechica Dihvo vo numacuahn ya̱n yahn Galilea, ricuahn ye nduh cua̱n ya̱co yahn ihyan nación yahn Israel. Rahndudo ye nduhca̱ che rihquentiyon Dendiohs ihyan yahn ye, ne redin ye che rendoyahn ihyan cah.
23306	MAT 5:3	―Ihyan che ri nda̱che ye yahn che chendihco ye nunde ne, ndah ro yahn ye, te cuahtenan ye vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs.
23313	MAT 5:10	’Ihyan che redin ta̱n ihyan nduco ye yahn che runeca̱de vatechica ye ne, ndah ro yahn ye, te rihquentiyon Dendiohs ihyan.
23316	MAT 5:13	’Ima ne, a̱ma richihve, ate ndete che neca̱n, che metah chihn dihne ne, ametah cochihve. Va che cahtera ihyan, condinun condina̱hno ye. Chemin che nahn che din nchuhn cuda̱do vederihquentiyon che chenan cuma ne.
23317	MAT 5:14	’Nduhca̱ che richihve ya̱hn che ri ro dave na̱n ihyan muhn iyehnse ne, tihca̱ richihve nchuhn ca̱va nducoya̱ca ihyan, te a devano ne vederihquentiyon yahn Dendiohs. Ya̱n ne, rihco ihyan a̱ma tin ico, te nahn ye che ndah co ro.
23322	MAT 5:19	Chemin che adecoduhno ihyan che cahnevi ye a̱ma na̱n vederihquentiyon yahn, andahre hua nduh rigonun chihve che ra̱hco ye, ne tihca̱ cacuahn ye ihyan chena̱hn ne, ihyan min ne, hua nduh rigonun chihve ye vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs. Ate ihyan che dinahn ye nducuahn, ne tihca̱ cacuahn ye ihyan chena̱hn ne, a̱ma rigonun chihve ye vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs.
23323	MAT 5:20	Rá̱hn rí nchuhn te ndete che hua nde tahque runeca̱de cuahtechica ne che co sa̱hn fariseo ma̱n, sa̱hn devano ley che dirun Moisés ma̱n ne, nde hua co cuahtenan ne vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs.
23330	MAT 5:27	’Nchuhn ne, a devano ne te ihyan ndico yahn ne chicuahn ye tuhca̱: “Hua ndere conen nduco nda̱hta che hua nihneva̱co ndoque.”
23331	MAT 5:28	Ate u ne, rá̱hn rí nchuhn te adecoduhno ihyan che ndihchero ye a̱ma nda̱hta, ne ndedecadino ye che nahn conan ye nduco te ne, nduco chemin a quendihco ye nunde nduco te na̱n Dendiohs, te anduhneca̱ ndete che a quenan ye nduco te.
23332	MAT 5:29	’Ndete che ca̱va a̱ma ndutina̱n nchuhn adeche denda ne, cuahtendihco ne nunde ne, hua tumaca̱h ne yahn. Codin ne cuande anduhneca̱ ndete che a tico ne chaconda̱h ne, te tahque ndah che conda a̱ma ndutina̱n ne yodemin ca che cuahtenun ne va̱n ruchiya̱hn.
23333	MAT 5:30	Ndete che ca̱va a̱ma ta̱h nchuhn adeche denda ne, cuahtendihco ne nunde ne, hua tumaca̱h ne yahn. Codin ne cuande anduhneca̱ ndete che a chihca ne chaconda̱h ne, te tahque ndah che conda a̱ma ta̱h ne yodemin ca che cuahtenun ne va̱n ruchiya̱hn.
23335	MAT 5:32	Ate u ne, rá̱hn rí nchuhn te co tehche ihyan nda̱hta yahn ye atena̱n ndete che conan te nduco ta̱ma cha̱hn, te ndete che ndere tehche ye ta̱hn ne, cuahn che cuhnde te nduco ta̱ma se ne, a ma̱n ye quendihco ye nunde. Namin adecoduhno ihyan che cahneva̱co ye nduco a̱ma nda̱hta che ntehche incha̱hn te ta̱hn ne, condihco ye nunde.
23337	MAT 5:34	Ate u ne, rá̱hn rí nchuhn te hua ca̱h ne ndudo yahn ne, ntihyon ya̱n ne Dendiohs. Namin hua ntihyon ya̱n ne vahchetero, te min quenan ye rihquentiyon ye.
23338	MAT 5:35	Nde hua ntihyon ya̱n ne muhn iyehnse, te quenan ye numachahte. Nde hua ntihyon ya̱n ne Jerusalén, te ya̱n yahn ye.
23339	MAT 5:36	Nde hua ntihyon ya̱n ne tin ne, te nde a̱ma yudo tin ne ne, metah vederihquentiyon yahn ne che ca̱hcantiyon ne che ndacorun color yahn.
23340	MAT 5:37	Cuahn che ca̱h ne ndudo yahn ne ne, hua ntihyon ya̱n ne nde a̱ma na̱n dehtenduh. A̱ma no ndudo ca̱hma ne, a tihca̱, a o hua tihca̱, te che rentihdenan ca ne ndudo ca̱va che cotahno ihyan ne, chundah rihquentiyon se chemin.
23344	MAT 5:41	Ndete che ta̱hn nun sanda̱do nchuhn yune, ca̱hcantiyon se che quendehde ne chede yahn se nduhneva che rihquentiyon ley ne, nde chuhnan ca cuiquendehde ne yahn se.
23346	MAT 5:43	’Nchuhn ne, a devano ne te chicuahn ihyan ndico yahn ne tuhca̱: “Codin yahine ihyan che yahino ye di, ne codin tan nduco ihyan che redin ta̱n ye ndoque.”
23357	MAT 6:6	Cuahn che cova̱h nchuhn ne, codin ne cuande che hua va̱n ya̱hn ihyan. Tahque ndah che dema̱n ne cova̱h ne chete vah na̱n che dema̱n Chida ne cahnevan ye. Cuedevano ne te rendihchero ye nchuhn, ne nda̱hco menun ye yahn ne.
23361	MAT 6:10	Rica nuhn ndih che cuana̱n ca̱hcantiyon ne nuhn. Nahn nuhn che dinahn ihyan iyehnse vederihquentiyon yahn ne nduhca̱ che redinahn ángel che vate ye vahchetero.
23364	MAT 6:13	Cuendedevahn ne nuhn ta̱h chundah, hua cuahnecun ne che tumarande se nuhn. Tihca̱, te a ndih che rihquentiyon ne cuahn da̱ma. A̱ma yudo vederihquentiyon quenan cuma ne. Tihca̱ co.
23370	MAT 6:19	’Hua cua̱hcora̱n nchuhn ca̱va vedecuihca che a chemin no din da̱ma ne. Hua regu, te rine iteduhn ma̱n, reh dache ma̱n, renda̱ sa̱hn duco, riquenda se ma̱n.
23371	MAT 6:20	Tahque ndah ne, codin nun ino ne ca̱va che cuahtenan ne vahchetero, te chemin ne, anduhneca̱ a̱ma vedecuihca che hua redetoh iteduhn ma̱n, hua reh dache ma̱n, hua riquenda sa̱hn duco ma̱n.
23373	MAT 6:22	’Ndutina̱n nchuhn ne, nduhca̱ a̱ma ya̱hn che richihve yahn ne che ri ro na̱n ne. Ndete che ndah ndutina̱n ne ne, ndah ro na̱n ne. Ate ndete che hua ne, anduhneca̱ ndete che man na̱n che vate ne. Atihnoca̱ vederendedecadino yahn ne, te ndete che cochihve ne, conahn ndah ne vederihquentiyon yahn Dendiohs. Ate ndete che cuahcota̱hn ne vederihquentiyon yahn ye ne, hua cochihve vederendedecadino yahn ne, ne anduhneca̱ ndete che a̱ma man na̱n che vate ne.
23377	MAT 6:26	Cua cuande nchuhn. Ya̱hda ne, andahre hua rendotenan che din te nduhca̱ che redin ihyan che rino ye nda̱ta ma̱n, rentumanan ye ndute nda̱ta ma̱n, rih ndah ye ma̱n, ate Chida ne che va ye vahchetero ne, redin ye che renda̱ca te che reh te. Cuedevano ne te tahque redin ye cuda̱do nchuhn che co ite chahn.
23380	MAT 6:29	ne rá̱hn rí nchuhn te nde rey Salomón andahre a̱ma chahte vederihquentiyon quenan cuma ye, ate tahque ndah chan ro na̱nda che co tino che quenun ye.
23381	MAT 6:30	Nchuhn che ndeh rendedecadino ne ca̱va ne, nducote redin Dendiohs che a̱ma ndah chan ro na̱nda andahre a̱ma o ro ra regu, cuedevano ne te tahque redin ye cuda̱do nchuhn.
23385	MAT 6:34	Chemin che hua ndedecadino nchuhn ta̱ca̱ cuahno co ne caviya̱n deman, te queri a̱ma ro ne, va vedera̱hn yahn ne, ne hua redin yahn che cua̱hcora̱n ne ta̱ca̱ cuahno co ne.
23388	MAT 7:3	Ndete che nda̱hchenan ne a̱ma ihyan yahn dehtenduh che hua nda̱hca̱ redin ye, ate nde hua retumacadino ne che va dehtenduh che tahque chihnga̱ redin ma̱n ne ne, anduhneca̱ ndete che a̱ma vihto quenun ndutina̱n ne nde hua retumacadino ne yahn, ate renda̱hchenan ne ihyan che quenun a̱ma ya̱ca ndutina̱n ye.