23231	MAT 1:18	'Túúcā ch'iindiyáāⁿ Jesucristo. Taachí María miiⁿ chi chɛɛcu Jesús miiⁿ caⁿ'a yā chi 'caandavaacú yā ndúúcū José níícú taachi 'āā cuɛ́ɛ́ 'caandavaacú yā ndúúcū vi'ī, vɛ́ɛ́ 'áámá daiya yā chɛɛtí yā cucáávā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs.
23232	MAT 1:19	José miiⁿ ní neⁿ'é yā 'caandavaacu yā ndúúcū María miiⁿ. Ní José miiⁿ ní nééné n'dai yā. Ní cuayiivi nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā 'caandavaacú yā ndúúcū táⁿ'ā cucáávā chi vɛ́ɛ́ dacua'a chɛɛtí yā. Ní nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā yaa'vi yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿya yeⁿ'e María chi nguɛ́ɛ́ n'daācā ti nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā chi María cuuví 'cuinaaⁿ yā.
23233	MAT 1:20	Ní taachí José miiⁿ nacadíínuuⁿ yā chi cu'neeⁿ yā María miiⁿ, cuayiivi ní taachí cyaadu yā, 'áámá ángel yeⁿ'e Señor Ndyuūs che'enaáⁿ yā yeⁿ'é yā ní caⁿ'a yā chiī yā José miiⁿ: Díí, José, saⁿ'ā yeⁿ'e ndaata rey David, nguɛ́ɛ́ 'va'a di cuuví n'daataá yeⁿ'e di María, ti dacuá'ā yeⁿ'ē tá chi vɛ́ɛ́ chɛɛti tá nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ti yeⁿ'ē Espíritu N'dai yeⁿ'e Ndyuūs.
23238	MAT 1:25	Naati José miiⁿ nguɛ́ɛ́ n'diichi sá María miiⁿ ndíí ch'iindiyaāⁿ daiya tá, ní José s'neeⁿ sá chi ngúúví dacua'āa miiⁿ dúúchí JESÚS.
23242	MAT 2:4	Ní rey Herodes miiⁿ ní nádaamá yā nducyaaca chiīdūu n'gɛɛtɛ́ chí ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e yaācū Israel ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi ngi'cuééⁿ ley 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e Israel. Ní itiinguunéeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿Tií 'niindiyáāⁿ Cristo?
23244	MAT 2:6	Ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judá, ¿'áá nguɛ́ɛ́ yáāⁿ yeⁿ'e nī chi 'lííⁿ cá nguaaⁿ nducuéⁿ'ē yáāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Judá naachi 'iiⁿ'yāⁿ ndíí tiīiⁿ ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā? Nguɛ́ɛ́ chi 'tíícā, caati nguaaⁿ ndís'tiī chi yeⁿ'ē yáāⁿ Belén can'dáā 'áámá sáⁿ'ā chi ngaⁿ'ā ntiiⁿnyuⁿ sá yeⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ Israel chi judíos chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi Ndyuūs nndɛɛvɛ yā.
23247	MAT 2:9	Magos ní ch'iindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'e rey miiⁿ ní cúnaⁿ'a yā. Cuin'diichí nī. 'Ííⁿnyúⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ magos n'diīchi yā cuaaⁿ na ican'daa 'yáⁿ'ā, 'ííⁿnyúⁿ mííⁿ cueⁿ'é nanááⁿ yeⁿ'e magos taanduvɛ́ɛ́ ndaā ní cānee lugar naachi canéé dacua'a 'lííⁿ.
23250	MAT 2:12	Cuayiivi miiⁿ ní Ndyuūs yaa'vi yā magos na 'yúúdúyaaⁿ yeⁿ'e yā chí 'āā ntɛ́ɛ́ naⁿ'a yā nanááⁿ rey Herodes miiⁿ. Níícú magos cunaⁿ'a yā na vaacu yā na taama yúúní.
23254	MAT 2:16	Taachí rey Herodes miiⁿ tuumicadíínuuⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ magos chinnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ, tuu'mi ní nduuvi taáⁿ n'dai yā. Ní rey miiⁿ ní caⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā ní dichó'ó yā soldados chí ch'iiⁿ'nuⁿ yā nducyáácá dacua'āa chi saⁿ'ā ndíí cuaacu 'uūvī nduūyū chi vɛ́ɛ́ na yáāⁿ Belén ndúúcū tanáⁿ'ā yáāⁿ chí na niiⁿnuúⁿ. 'Tíícā rey miiⁿ diiⁿ cuenta yā ti cho'ōo 'uuvi nduūyū chi magos n'diichí yā 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ yeⁿ'e nanguuvi.
23256	MAT 2:18	Na yáāⁿ Ramá ch'iindiveéⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi ngɛɛcu yā ní n'gái yā ndúúcu 'áámá vaadī ya'ai ch'ɛɛtɛ́ cucáávā daiya yā chí ch'iī. N'daataá yeⁿ'ē Israel s'eeⁿ ngɛɛcu yā cucáávā daiya yā chi ch'iīⁿ'nūⁿ rey tan'dúúcā chi táⁿ'ā Raquel ngɛɛcu yā cucáávā daiya yā chí ch'iī. Ní nguɛ́ɛ́ chiī ndaacā n'daataa s'eeⁿ 'viich'ɛɛtíínūuⁿ miiⁿ.
23262	MAT 3:1	Tiempo miiⁿ chiicá Juan chí cuɛɛ̄dínuūⁿniⁿ yā na lugar naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ. Lugar miiⁿ chi yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea ní mííⁿ ngaⁿ'a Juan nduudu cuaacu.
23263	MAT 3:2	Juan miiⁿ ní ngaⁿ'a yā chi 'túúcā: Ndís'tiī, ndaacadaamí nī yeⁿ'e chi diíⁿ nī chi nguɛ́ɛ́ n'dai caati 'āā ndaā niiⁿnuúⁿ nguuvi miiⁿ naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi.
23264	MAT 3:3	Níícú yeⁿ'e Juan 'cūū ní saⁿ'a profeta Isaías caⁿ'a yā yeⁿ'e yā vmnááⁿ vmnaaⁿ taachí caⁿ'a yā 'túúcā: 'Caandiveéⁿ nī. 'Áámá saⁿ'ā ngaⁿ'ā yuudu sa 'túúcā na yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ: 'Cuundiyaáⁿ nī yúúní yeⁿ'ē Señor Ndyuūs caati cúchii yā. Nan'guáaⁿ nī yúúní cuaacu caavá yā. Didɛɛvɛ́ nī staava yeⁿ'é nī ní cuuvi cuaáⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ taachi ndaa yā.
23270	MAT 3:9	Ndís'tiī ní 'āā ntɛ́ɛ́ nadacádíínuuⁿ nī chi n'dai nī caati ndaata yeⁿ'e Abraham ndís'tiī. Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī chi Ndyuūs cuuvi diíⁿ yā chi tuūu s'tiī ní cuuvi daiya Abraham.
23271	MAT 3:10	Cutíīiⁿ mííⁿ 'āā canéé na dii'yu yáⁿ'á. Nducyaaca yáⁿ'á chí nguɛ́ɛ́ n'dáacā ngii n'gui'i yeⁿ'ē canee chi 'caata yáⁿ'á mííⁿ ní cūnuuⁿ na yaⁿ'ā.
23272	MAT 3:11	'Úú ní cuaacu nííⁿnyúⁿ chí ngɛɛ̄dínuūⁿníⁿ ndís'tiī ndúúcū nuūⁿnīⁿ caati 'āā ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e nī. Naati ndáá táámá 'iiⁿ'yāⁿ cuayiivi yeⁿ'e 'úú chi ch'ɛɛtɛ taavi cá poder yeⁿ'e yā nguɛ́ɛ́ ti 'úú. 'Úú ní nguɛ́ɛ́ neené n'dai 'úú chi cuuvi candɛɛ́ ndaacuú yeⁿ'e yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní n'dai taavi cá yā chi cuuvi 'úú. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní cuɛɛdínuūⁿniⁿ yā ndúúcū Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū yaⁿ'ā.
23273	MAT 3:12	Ní taachi ndaa 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi nguuvi Jesús diíⁿ yā tan'dúúcā 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chí didɛɛvɛ́ yā trigo 'tíícā diíⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ. Ní sta'á yā zaranda yeⁿ'e yā ní nadidaamá yā trigo na chɛɛti díínūuⁿ. Ní dɛɛcú miiⁿ ni'neeⁿ yaⁿ'a yā ná nguuchí yaⁿ'ā chi 'āā ntɛ́ɛ́ n'tuūvi. Dɛɛcú miiⁿ ní tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs.
23275	MAT 3:14	Juan miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ sa. Ní caⁿ'a sa chii sa Jesús miiⁿ: 'Úú ní neⁿ'é chi dii cuɛɛdínuūⁿnīⁿ di 'úú. ¿'Áá dii cuchiī di nanáaⁿ 'úú?
23279	MAT 4:1	Tuu'mi ní Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs candɛ́ɛ̄ Jesús miiⁿ ná yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ chi yááⁿn'guiinūuⁿ neⁿ'e sa chi Jesús diíⁿ yā nuuⁿndi.
23280	MAT 4:2	Jesús canée yā miiⁿ 'uūvū ngɛɛcu nguuvi ní 'uūvī ngɛɛcu n'gaaⁿ ní nguɛ́ɛ́ che'é yā. Ní cuayiivi ní cuiicú yā.
23282	MAT 4:4	Jesús miiⁿ nan'guɛɛcútaⁿ'a yā ní caⁿ'a yā: 'Túúcā canee nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Nguɛ́ɛ́ dámaāⁿ pan che'é 'iiⁿ'yāⁿ ní cunduūchi yā caati ndúúcū tanducuéⁿ'ē nduudu chi ngaⁿ'a Ndyuūs ní 'iiⁿ'yāⁿ cunduūchí yā nduuti chi cu'téénu yā.
23284	MAT 4:6	Ní yááⁿn'guiinūuⁿ caⁿ'a sa chii sa Jesús: Nduuti chi dii chi Daiya Dendyuūs dii, cáávā di ndii 'múúⁿ ndii na yáⁿ'āa; caati 'túúcā canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Ndyuūs dichó'o yā ángeles yeⁿ'e yā chi diiⁿ yā cuidado yeⁿ'ē di. Ní ángeles cundɛ́ɛ yā dii ndúúcū ta'á yā, ní nguɛ́ɛ́ cuuvi ya'ai ca'a di na tuūu.
23285	MAT 4:7	Jesús nán'guɛɛcútáⁿ'a yā: 'Tuucá ntúūⁿ canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Nguɛ́ɛ́ diīⁿ di mar 'áámá cosa chi n'diichineeⁿ di Señor Ndyuūs yeⁿ'ē di.
23286	MAT 4:8	Tuu'mi candɛ́ɛ̄ yááⁿn'guiinūuⁿ miiⁿ Jesús miiⁿ na 'áámá yiīcū yáácú ní ch'iⁿ'i sa tanducuéⁿ'ē naciones yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ndúúcū chí ngaⁿ'á ntiiⁿnyuⁿ sa yeⁿ'ē ndúúcū dendú'ū chí n'gɛɛtɛ chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'ē.
23293	MAT 4:15	Ná yáⁿ'āa yeⁿ'ē Zabulón ndúúcū na yáⁿ'āa yeⁿ'e Neftalí chi canéé na yúúní chi ngeⁿ'e ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū na yáⁿ'āa chi canee taama lado yeⁿ'e yíícú chi nguuvi Jordán. Mííⁿ canéé yáⁿ'āa Galilea yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'ē ndaata 'iiⁿ'yāⁿ Israel.
23294	MAT 4:16	'Iiⁿ'yāⁿ chi snéé na maāiⁿ ti nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e Ndyuūs, 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ n'diichí yā 'áámá dɛɛvɛ ch'ɛɛtɛ. Ní chiī dɛɛvɛ́ miiⁿ naachi sneé 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23302	MAT 4:24	Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e núúⁿmáⁿ yáāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Siria ch'iindiveéⁿ yā yeⁿ'e Jesús miiⁿ. Ní candɛ́ɛ yā 'iiⁿ'yāⁿ chí ya'ai yeⁿ'ē, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi n'deee nááⁿ ca'ai ndii yā, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi canee yā ndúúcū espíritus yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí ndistáⁿ'ā vaanicádiīnūuⁿ yeⁿ'ē, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū ca'āī chi in'dúuví cuerpo yeⁿ'e yā. Ní Jesús diíⁿ yā chi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ nduūvā yeⁿ'é yā.
23303	MAT 4:25	Neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ cueⁿ'é yā ndúúcū Jesús miiⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní yeⁿ'e yáⁿ'āa Galilea, ndúúcū distrito yeⁿ'ē Decápolis chi vɛ́ɛ́ ndííchi yáāⁿ yeⁿ'ē, ndúúcū yáāⁿ Jerusalén, ndúúcū yáⁿ'āa yeⁿ'e Judea, ndúúcū yáⁿ'āa chi snéé táámá lado yeⁿ'ē yíícú Jordán.
23312	MAT 5:9	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ 'caa'vá 'iiⁿ'yāⁿ, ti tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ caaⁿ'máⁿ yā yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi daiyá Dendyuūs 'iiⁿ'yāⁿ.
23313	MAT 5:10	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi n'geenú yā ngii cáávā chi diíⁿ yā chííⁿ chi Ndyuūs neⁿ'é yā, caati vɛ́ɛ́ parte yeⁿ'e yā naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23315	MAT 5:12	Cuuvi yeenu taaví nī caati cuuvi ndaācá nī chí ch'ɛɛtɛ yeⁿ'é nī ná va'ai chɛɛti nguuvi. 'Túúcā 'iiⁿ'yāⁿ can'daa yā ndíí cuaaⁿ vmnaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi ndɛɛ́ yā nduudu yeⁿ'e Ndyuūs. Ní profetas ch'eenú yā chii.
23316	MAT 5:13	Jesús caⁿ'a yā: Ndís'tiī, nduuti chi i'téénu nī chi 'úú chí Cristo, tuu'mi ni ndís'tiī, tan'dúúcā yiīmā yeⁿ'ē yáⁿ'āa 'tiicá nī. Nduuti chí yiīmā nguɛ́ɛ́ n'daācā sabor yeⁿ'ē, ¿dɛ'ɛ̄ cuuvi diíⁿ nī? Nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ dichíí'vɛ̄ yiīmā miiⁿ. 'Āā taanduu rá chí cungéē 'iiⁿ'yāⁿ na yáⁿ'āa ní n'diivi neeⁿ ca'a yā.
23317	MAT 5:14	Ndís'tiī chi i'téénu nī chi 'úú chí Cristo, tan'dúúcā dɛɛvɛ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū 'tiicá nī, ti caⁿ'á nī ch'iⁿ'i nī dɛɛvɛ yeⁿ'é Ndyuūs nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ. 'Áámá yáāⁿ chi canduūu na 'áámá yiīcū nguɛ́ɛ́ cúúví cunuuⁿ n'de'ēī.
23318	MAT 5:15	Ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú 'iiⁿ'yāⁿ ra 'cuuⁿ'miⁿ yā 'áámá lámpara ní cu'nuúⁿ yā maaⁿ 'áámá caja; naati cun'duúⁿ yā na 'áámá mesa, ní íícú cuuví dɛɛvɛ yeⁿ'ē nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā chɛɛti va'āī.
23320	MAT 5:17	Nguɛ́ɛ́ nadicádíínuuⁿ ndís'tiī chi 'úú chi Jesús ní cúchií chi divií ley yeⁿ'e Moisés ndúúcū nduudu yeⁿ'e profetas chi canéé nguūⁿ ndíí cuaaⁿ vmnaaⁿ. 'Úú nguɛ́ɛ́ ndaá chí divií ti ndaá chi dicuaācú yeⁿ'ē.
23321	MAT 5:18	Ti cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī: Neⁿ'e chi canéé cá nanguuvi ndúúcū iⁿ'yeeⁿdí 'cūū nguɛ́ɛ́ cuuvi chó'ōo mar 'áámá punto 'lííⁿ ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú mar 'áámá coma yeⁿ'e ndúúdú yeⁿ'e ley, nuuⁿmaⁿ neⁿ'e chi tanducuéⁿ'ē 'āā cuɛ́ɛ́ cuuvi cuaacu taanduvɛɛ chí canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs.
23322	MAT 5:19	'Tíícā 'āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ diíⁿ yā cumplir 'áámá mandamiento 'lííⁿ ní 'tíícā ngi'cueeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā tan'dúúcā maáⁿ yā diiⁿ yā, 'lííⁿ 'lííⁿ cá nūuⁿ cuuvi tuneeⁿ yā naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi nguɛ́ɛ́ tan'dúúcā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ. Naati 'iiⁿ'yāⁿ chi n'daāca idiíⁿ yā ní ngi'cueéⁿ yāⁿ 'iiⁿ'yāⁿ táácā chi cuuvi diiⁿ n'daacá yā, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ cuuvi tuneeⁿ yā dendu'ū chi n'daacā ná va'ai chɛɛti nguuvi naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā.
23323	MAT 5:20	'Úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Nduuti chi ndís'tiī nguɛ́ɛ́ n'daācā ca idiíⁿ nī chi cuuvi 'iiⁿ'yāⁿ chi ngi'cueeⁿ ley ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ fariseos, tuu'mi ní ndís'tiī nguɛ́ɛ́ cuuví cundaa nī na va'ai chɛɛti nguuvi naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā.
23324	MAT 5:21	Maaⁿ ní ch'ííndiveéⁿ nī chí caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ ndii cuááⁿ vmnaaⁿ chi 'túúcā: Nguɛ́ɛ́ 'caaⁿ'nuⁿ di 'iiⁿ'yāⁿ. Du'u chí 'caāⁿ'nūⁿ 'iiⁿ'yāⁿ vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nguuvi chi Ndyuūs caaⁿ'maⁿ yā yeⁿ'e nuuⁿndi.
23325	MAT 5:22	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī 'tíícā: 'Āā du'ú nūuⁿ chi nduuvi taaⁿ yeⁿ'ē vi'i, vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nguuvi chi Ndyuūs caaⁿ'maⁿ yā yeⁿ'ē nuūⁿndī. 'Āā du'ú nūuⁿ chi caaⁿ'maⁿ cuuvi vi'i 'tíícā: Dɛ'ɛ̄ chúúcā chɛɛchí tiīⁿ di, vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nanááⁿ juez. 'Āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi caaⁿ'maⁿ yā 'tíícā: Dɛ'ɛ̄ chúúcā zonzo dii, caⁿ'á yā na infierno naachi canéé 'áámá nguuchi yaⁿ'ā.
23326	MAT 5:23	Nduuti chi diiⁿ di tan'dúúcā costumbre yeⁿ'ē di ní ndɛɛ di ofrenda yeⁿ'ē di ní ca'a di Ndyuūs vmnááⁿ nátaī yeⁿ'e yaācū templo, ní hora mííⁿ nūuⁿ ninán'gaacu di chi vi'i di ní vɛ́ɛ́ vaadī 'caa'va yeⁿ'ē di ndúúcu sa;
23328	MAT 5:25	Tun'dáá n'dai di ndúúcū 'āā du'u nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi taaⁿ yeⁿ'e di maāⁿnchɛɛ̄t̄́ɛ́ nūuⁿ taachi canúu di yúúní ndúúcu yā, 'aatiī caⁿ'a yā canguu yā dii nanááⁿ juez. Ní juez mííⁿ nca'a yā dii ta'ā policía. Ní policía miiⁿ ní cu'nuūⁿ sa dii vácūū.
23329	MAT 5:26	Cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngīi dii chi nguɛ́ɛ́ nan'daā di vácūū neⁿ'e chí nguɛ́ɛ́ 'cuiinu nadíí'vɛ̄ di tanducuéⁿ'ē chi can'diicu di.
23330	MAT 5:27	N'giindiveéⁿ nī chí caⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē nuuⁿndi chi adulterio 'túúcā: Ndís'tiī chi n'giindivaacú nī, nguɛ́ɛ́ in'nuúⁿ nī n'daataá o isaⁿ'ā chi nguɛɛ yeⁿ'ē di.
23332	MAT 5:29	Chuū ngaⁿ'á: Nduuti chi nduutináaⁿ di lado tá cuaācú di diiⁿ chí diiⁿ di nuuⁿndī, 'caaca di nduutinaaⁿ di ní cun'dáa di. Ti n'dáacā ca chi cuuvi ndai di 'áámá parte yeⁿ'e cuerpo yeⁿ'ē di, nguɛ́ɛ́ ti tanducuéⁿ'ē cuerpo yeⁿ'ē di caⁿ'a na infierno.
23333	MAT 5:30	Ndúúti chí ta'ā cuaācú di idiiⁿ chí diiⁿ dí nuuⁿndi, 'caaca di ní cun'dáa di. Ti n'dáácā ca chí cuuvi ndaī 'áámá parte yeⁿ'e cuerpo yeⁿ'ē di, nguɛ́ɛ́ ti núúⁿmáⁿ ch'ɛɛtɛ cuerpo yeⁿ'ē dii caⁿ'a na infierno.
23335	MAT 5:32	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī 'tíícā: Nduuti chi 'áámá saⁿ'ā chí 'tɛɛchi sá n'daataá yeⁿ'ē sa, nguɛ́ɛ́ cáávā chi vɛ́ɛ́ saⁿ'ā chí n'dai ndúúcu tá, tuu'mi ní diiⁿ sa chi n'daātāa cuuvi adulterio tá. 'Āā du'ú nūuⁿ saⁿ'ā chí 'caandavaacu sá ndúúcū n'daataa chi i'nééⁿ isaⁿ'ā yeⁿ'e ta táⁿ'ā, saⁿ'ā miiⁿ idiiⁿ ntúūⁿ sa nuuⁿndi chi adulterio.
23336	MAT 5:33	Ndís'tiī ní ch'iindiveéⁿ nī chí caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ tiempo chi 'āā chó'ōo 'tuucā: Nguɛ́ɛ́ caaⁿ'maⁿ nī nduudu, “por Ndyuūs”, cáávā cosa chi cuaacu nííⁿnyúⁿ chí diíⁿ nī ní nguɛ́ɛ́ 'tíícā diiⁿ nī. Taachi caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “por Ndyuūs”, diiⁿ cuaacú nī tan'dúúcā chi diíⁿ nī cáávā Ndyuūs.
23337	MAT 5:34	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Nguɛ́ɛ́ caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “por Ndyuūs”, yeⁿ'ē mar 'áámá naaⁿ. Ndíí nguɛ́ɛ́ caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “cucáávā nanguuvi”, ti miiⁿ canéé trono yeⁿ'e Dendyuūs.
23338	MAT 5:35	Ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “cáávā yáⁿ'āa 'cūū”, ti chííⁿ chi banco 'lííⁿ yeⁿ'ē ca'a Ndyuūs; ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú 'áámá nduudu, “cáávā yáāⁿ Jerusalén”, ti chiiⁿ chí yáāⁿ yeⁿ'ē Rey Ndyuūs chí ch'ɛɛtɛ yā.
23339	MAT 5:36	Ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “cáávā tiíⁿ nī”, ti nguɛ́ɛ́ cúúví diiⁿ nī chi cuuvi cuɛ́ɛ̄ naachi cuáíⁿ mar 'áámá yuūdū tiíⁿ nī. Ní nguɛ́ɛ́ cuuvi diíⁿ nī chi cuuvi cuáíⁿ naachi cuɛ́ɛ̄ mar 'áámá yuūdū tiíⁿ nī.
23340	MAT 5:37	Naati ndís'tiī caaⁿ'máⁿ nī, “'tíícā”, nduuti chi 'tíícā; o nduuti chi nguɛ́ɛ́ 'tíícā, tuu'mi ní caaⁿ'maⁿ nī, “nguɛɛ 'tíícā”, caati nduuti chi caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “por Ndyuūs” o cáávā táámá yeⁿ'e chuū, tuu'mí ní nduudu miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ n'daācā chi caaⁿ'maⁿ nī.
23342	MAT 5:39	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ'maⁿ nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi yaādii'yá yā. 'Āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí 'cueⁿ'é yā tiicūnáaⁿ nī ti duuchineéⁿ yā yeⁿ'e nī 'cuuⁿ nī chi diíⁿ yā taama vmnéⁿ'ēe nduuti chi neⁿ'e yā.
23344	MAT 5:41	Ní nduuti chi 'aama 'iiⁿ'yāⁿ chí cuuví yā ndís'tiī chi a fuerza canéé chí cándɛɛ nī chɛ́ɛ́dí yeⁿ'e yā tan'dúúcā 'uūvī kilómetros 'tíícā yaⁿ'ai ca candɛ́ɛ nī yeⁿ'e yā ndii cuūuⁿ kilómetros.
23345	MAT 5:42	Taachí caaca 'iiⁿ'yāⁿ ndís'tiī 'āā dɛ'ɛ́ nūuⁿ cosa ca'a nī 'iiⁿ'yāⁿ cosa miiⁿ. Nguɛ́ɛ́ nguɛɛcundíi nī cuadáámí nī yeⁿ'é yā.
23346	MAT 5:43	Ndís'tiī ní ch'iindiveéⁿ nī chi caⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ tiempo chi 'āā chó'ōo: Dinéⁿ'e di 'iiⁿ'yāⁿ na niiⁿnuúⁿ vaacu dí. Nguɛ́ɛ́ dinéⁿ'e di 'iiⁿ'yāⁿ chí taáⁿ yā ndúúcu di.
23347	MAT 5:44	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Dinéⁿ'e nī 'iiⁿ'yāⁿ chi taaⁿ yā ndúúcu nī. N'dáácā caaⁿ'maⁿ nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'dáacā ngaⁿ'a yā yeⁿ'e nī. N'dáacā diíⁿ nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ neⁿ'e yā ndís'tiī. Caaⁿ'máⁿngua'á nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi 'cueⁿ'e ndís'tiī ní nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā ndúúcu nī ní idiíⁿ yā chi ndís'tiī n'geenú nī ngii.
23348	MAT 5:45	Ní ndís'tiī ní 'cuuⁿ'miⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi ndís'tiī ní daiya Dendyuūs ndís'tiī. Chiida yú chi cánéé na va'ai chɛɛti nguuvi idiíⁿ yā chí ican'daa 'yáⁿ'ā naachi snéé 'iiⁿ'yāⁿ chí n'dai ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā diíⁿ yā. Ní Ndyuūs idiíⁿ yā chí ngeeⁿ cuūvī yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chí n'daācā idiíⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā.
23349	MAT 5:46	Ndúúti chi ndís'tiī dinéⁿ'e nī 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'e yā ndís'tiī, ¿dɛ́'ɛ̄ premio chi ndaacá nī? ¿'Áá nguɛ́ɛ́ 'tiicá ntúūⁿ idiiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi cobrador yā?
23350	MAT 5:47	Nduuti chi ndís'tiī diíⁿ nī saludar dámaāⁿ hermanos yeⁿ'e nī, ¿dɛ'ɛ̄ premio chi ndaacá nī? ¿'Áá nguɛ́ɛ́ 'tiicá ntúūⁿ idiīiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'ē ndaata Israel chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs?
23352	MAT 6:1	Ndís'tiī nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī dendu'ū chi n'daācā yeⁿ'e yaācū nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ caati snaaⁿ yā chí diiⁿ nī chi nadacadiinúúⁿ yā chi ndís'tiī ní n'daāca nī. Nduuti chi 'túúcā idiíⁿ nī, tuu'mi ní Ndyuūs Chiida yú nguɛ́ɛ́ tée yā chi cuuvi yeⁿ'e nī yeⁿ'ē chi diíⁿ nī taachi ndaa nī ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23353	MAT 6:2	Taachi ndís'tiī ca'a nī ofrenda yeⁿ'e nī, nguɛ́ɛ́ diīⁿ yuudú nī níícú nguɛ́ɛ́ cuuvi cadíínuuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ. 'Tíícā idiiⁿ náⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā taachi snée yā na yaācū sinagoga ndúúcū na cuaaⁿ cyúúní. Ní 'íícú 'iiⁿ'yāⁿ ní cuuvi snaaⁿ yā ní caaⁿ'maⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní nn'dai yā. Cuaacu nííⁿnyúⁿ 'úú ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī, chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní vɛɛ chi 'āā ndaāca yā yeⁿ'e chi diiⁿ yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
23354	MAT 6:3	Taachi ndís'tiī ní ca'á nī cosas chi inneé nī 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā, nguɛɛ ca'a nī chi tuumícádiinuuⁿ ta'ā 'cueé nī chi diiⁿ tá'ā cuaacú nī.
23355	MAT 6:4	'Tíícā ca'a n'de'éí nī cosas miiⁿ yeⁿ'e nī ní 'iiⁿ'yāⁿ nguɛɛ cuuvi snaaⁿ yā; 'íícú Chiida yú chi cánéé ná va'ai chɛɛti nguuvi inaáⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ n'diichi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní Chiida yú tée yā chi cuuvi yeⁿ'e nī nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ.
23356	MAT 6:5	Taachi ndís'tiī caaⁿ'maⁿngua'á nī, nguɛ́ɛ́ díiⁿ nī tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā, caati 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ inee yiinú yā chi n'gɛɛtíndii yā na yaācū sinagogas ndúúcū cuaaⁿ cyúúní ní 'íícú 'iiⁿ'yāⁿ ní snaaⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngií ndís'tiī, chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'āā vɛ́ɛ́ chí cuuvi yeⁿ'é yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
23358	MAT 6:7	Ní taachi caaⁿ'maⁿngua'á nī, nguɛ́ɛ́ dachííⁿ dachííⁿ caaⁿ'maⁿ nī tan'dúúcā chi diiⁿ náⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs ní nguɛɛ yeⁿ'e ndaata Israel yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nadicadíínuuⁿ yā chi Ndyuūs caⁿ'á yā 'caandiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é yā ti neené n'deēe nduudu ngaⁿ'a yā.
23359	MAT 6:8	Nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī tan'dúúcā chi idiiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ti Chiida yú 'āā déénu yā dendu'ū chi neⁿ'e nī taachi 'āā cuɛ́ɛ́ caaca nī.
23364	MAT 6:13	Nguɛ́ɛ́ 'cuáaⁿ nī chi ndaā nanaáⁿ 'nū cosas chi chɛɛchi ca chi diiⁿ chi diíⁿ 'nū nuuⁿndi naati nadanguáⁿ'ai nī nús'uu yeⁿ'é nducuéⁿ'ē chi nguɛɛ n'daācā. Ti yeⁿ'é nī naachi ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ nī ndúúcū poder ndúúcū dɛɛvɛ chi n'dáí taavi ca yeⁿ'e nī ndúúcū nducuéⁿ'ē nduuyū cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. 'Tíícā cuuvi.
23365	MAT 6:14	Nduuti chi ndís'tiī nadich'ɛɛcú nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā nduucú nī, tuu'mi ní Chiida yú chi cánéé yā ná va'ai chɛɛti nguuvi nadich'ɛɛcú ntúuⁿ yā yeⁿ'é nī.
23366	MAT 6:15	Ndúúti chi ndís'tiī nguɛ́ɛ́ nadich'ɛɛcú nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā ndúúcu nī, 'tiicá ntúūⁿ Chiida yú nguɛ́ɛ́ nadich'ɛɛcú yā nuuⁿndi yeⁿ'é nī.
23367	MAT 6:16	Taachi nguɛ́ɛ́ nga'dííⁿnúⁿ nī caati ngaⁿ'angua'á nī nguɛ́ɛ́ nduuví ndaachií naáⁿ nī tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā chí neⁿ'é yā chi tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ snaaⁿ yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ idivíi yā catecai vmnááⁿ yā ní 'cuuⁿ'míⁿ yā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ nga'diiⁿnúⁿ yā. Cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngií ndís'tiī, chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'āā vɛ́ɛ́ chi ndaācā yeⁿ'e yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
23368	MAT 6:17	Naati ndís'tiī, ní taachi nguɛ́ɛ́ nga'diiⁿnúⁿ nī, 'cuiīnī aceite tiíⁿ nī ní nááⁿnú nī naaⁿ nī.
23369	MAT 6:18	Ní nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ'míⁿ nī nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ nge'é nī naati Chiida yú chi cánuuⁿ yā nán'de'ei snaáⁿ yā. Ní Chiida yú chi snáaⁿ yā chííⁿ chí diiⁿ nī taachi cánúúⁿ nī nán'de'ei ní tée yā nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ dɛ'ɛ̄ chi cuuví yeⁿ'e nī.