23214	MAT 1:1	Chuū chí lista yeⁿ'e ndaata yeⁿ'e Jesucristo, ndíí na ndaata Abraham ndíí na ndaata David ndíí tiempo chi ch'iindiyáāⁿ Jesucristo.
23215	MAT 1:2	Abraham miiⁿ ch'iīndī daiya sa chi nguuvi Isaac. Isaac miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa chi nguuvi Jacob. Jacob miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Judá ndúúcū tanáⁿ'ā 'díínu yā.
23216	MAT 1:3	Judá miiⁿ ní ndúúcū Tamar chi n'daataá yeⁿ'ē sa ch'iīndī daiyá yā chi cuates chi nguuvi Fares ndúúcū Zara. Fares miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Esrom. Esrom miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Aram.
23217	MAT 1:4	Aram miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Aminadab. Aminadab miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Naasón. Naasón miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Salmón.
23218	MAT 1:5	Salmón ndúúcū Rahab chi n'daataá yeⁿ'ē sa ní ch'iīndī daiyá yā Booz. Booz miiⁿ ndúúcū Rut chi n'daataá yeⁿ'ē sa ní ch'iīndī daiyá yā Obed. Obed miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Isaí.
23219	MAT 1:6	Isaí miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa rey David. Rey David miiⁿ ní ch'iīndī daiyá yā Salomón taachi caneé yā ndúúcū n'daataá chi vmnááⁿ vmnaaⁿ ní n'daataá yeⁿ'e saⁿ'ā Urías.
23220	MAT 1:7	Salomón miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Roboam. Roboam miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Abías. Abías miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Asa.
23221	MAT 1:8	Asa miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Josafat. Josafat miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Joram. Joram miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Uzías.
23222	MAT 1:9	Uzías miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Jotam. Jotam miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Acaz. Acaz miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Ezequías.
23223	MAT 1:10	Ezequías miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Manasés. Manasés miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Amón. Amón miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Josías.
23224	MAT 1:11	Josías miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Jeconías. Jeconías miiⁿ ndúúcū tanáⁿ'ā vi'i yā ch'iindiyáaⁿ yā taachi chiidá yā ndúúcū chɛɛcú yā ní preso yā ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndaata Israel ní taachi cueⁿ'é yā na cyúúní na yáⁿ'āa Babilonia.
23225	MAT 1:12	Cuayiivi chi cho'ó yā na yáⁿ'āa Babilonia, Jeconías miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Salatiel. Salatiel miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Zorobabel.
23226	MAT 1:13	Zorobabel miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Abiud. Abiud miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Eliaquim. Eliaquim miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Azor.
23227	MAT 1:14	Azor miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Sadoc. Sadoc miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Aquim. Aquim miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Eliud.
23228	MAT 1:15	Eliud miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Eleazar. Eleazar miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Matán. Matán miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Jacob.
23229	MAT 1:16	Jacob miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa José, 'iiⁿ'yāⁿ chi isáⁿ'ā yeⁿ'e María. Ní daiya ta ní Jesús chi nguuvi Cristo.
23230	MAT 1:17	'Tíícā nducuéⁿ'ē ndaata yeⁿ'e Abraham ndíí rey David ní ndiichicúūuⁿ ndaata yeⁿ'é yā o generaciones. Ní ndíí rey David miiⁿ ndíí taachi cueⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ ndaata yeⁿ'e yā na país Babilonia ní ndiichicúūuⁿ ndaata yeⁿ'é yā. Ní ndíí taachi cheⁿ'e yā na yáⁿ'āa Babilonia ndíí taachi ndaā Cristo iⁿ'yéeⁿdi 'cūū ní ndiichicúūuⁿ ndaata yeⁿ'é yā.
23231	MAT 1:18	'Túúcā ch'iindiyáāⁿ Jesucristo. Taachí María miiⁿ chi chɛɛcu Jesús miiⁿ caⁿ'a yā chi 'caandavaacú yā ndúúcū José níícú taachi 'āā cuɛ́ɛ́ 'caandavaacú yā ndúúcū vi'ī, vɛ́ɛ́ 'áámá daiya yā chɛɛtí yā cucáávā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs.
23232	MAT 1:19	José miiⁿ ní neⁿ'é yā 'caandavaacu yā ndúúcū María miiⁿ. Ní José miiⁿ ní nééné n'dai yā. Ní cuayiivi nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā 'caandavaacú yā ndúúcū táⁿ'ā cucáávā chi vɛ́ɛ́ dacua'a chɛɛtí yā. Ní nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā yaa'vi yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿya yeⁿ'e María chi nguɛ́ɛ́ n'daācā ti nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā chi María cuuví 'cuinaaⁿ yā.
23233	MAT 1:20	Ní taachí José miiⁿ nacadíínuuⁿ yā chi cu'neeⁿ yā María miiⁿ, cuayiivi ní taachí cyaadu yā, 'áámá ángel yeⁿ'e Señor Ndyuūs che'enaáⁿ yā yeⁿ'é yā ní caⁿ'a yā chiī yā José miiⁿ: Díí, José, saⁿ'ā yeⁿ'e ndaata rey David, nguɛ́ɛ́ 'va'a di cuuví n'daataá yeⁿ'e di María, ti dacuá'ā yeⁿ'ē tá chi vɛ́ɛ́ chɛɛti tá nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ti yeⁿ'ē Espíritu N'dai yeⁿ'e Ndyuūs.
23234	MAT 1:21	Ní táⁿ'ā miiⁿ ní 'cuundiyáāⁿ daiya tá 'áámá saⁿ'ā 'lííⁿ. Díí ní cu'neeⁿ di chí ngúúví sá JESÚS caati cucáávā Jesús miiⁿ ní nadanguáⁿ'ai 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē íⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní nadich'ɛɛcú yā nuuⁿndi yeⁿ'e nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ.
23235	MAT 1:22	Tanducuéⁿ'ē chuū ní 'tíícā chiī ndúúcū María ní 'íícú cuuvi cuaacu chí caⁿ'ā profeta yeⁿ'e nduudu yeⁿ'é Ndyuūs ndíí cuaaⁿ vmnaaⁿ, nduudu chi canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs 'tíícā:
23236	MAT 1:23	Níícú n'diichí nī. Tá 'cūū 'áámá chí cuiinuu tá 'cuūndī daiya tá. Taachí 'cuundiyáāⁿ 'áámá daiya tá ní cu'neeⁿ chi duuchi Emanuel chí neⁿ'e caaⁿ'maⁿ Ndyuūs ndúúcū s'uūúⁿ.
23237	MAT 1:24	Cuayiivi miiⁿ ní taachi José miiⁿ nanduuchí yā, tuu'mi ní diíⁿ yā tan'dúúcā chi ngaⁿ'ā ángel yeⁿ'e Señor Ndyuūs níícú ch'iindivaacú yā ndúúcū María miiⁿ.
23238	MAT 1:25	Naati José miiⁿ nguɛ́ɛ́ n'diichi sá María miiⁿ ndíí ch'iindiyaāⁿ daiya tá, ní José s'neeⁿ sá chi ngúúví dacua'āa miiⁿ dúúchí JESÚS.
23239	MAT 2:1	Taachi Jesús ch'iindiyáaⁿ yā na yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea, tiempo miiⁿ ní saⁿ'a Herodes miiⁿ ní rey yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea. Ní n'duuví magos, 'iiⁿ'yāⁿ chi déénu ca yā yeⁿ'e 'ííⁿnyúⁿ ndiicá yaⁿ'áí yā ndíí cuaaⁿ ná ícan'daā 'yáⁿ'ā. Ní magos ndaa yā na yáāⁿ Jerusalén.
23240	MAT 2:2	Magos ní ndaa yā nanááⁿ rey Herodes miiⁿ ní ntiinguuneeⁿ yā rey: ¿Tíí cánéé 'iiⁿ'yāⁿ chi rey yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel chi 'niindiyáaⁿ yā? Nús'uū ní n'diichí 'nū 'áámá 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ cuááⁿ ná ican'dáá 'yáⁿ'ā 'íícú chííⁿ chí cuchií 'nū. Níícú ndaá 'nū chí cu'téénú 'nū saⁿ'ā 'lííⁿ rey miiⁿ.
23241	MAT 2:3	Taachí rey Herodes miiⁿ ch'iindiveéⁿ yā chuū, chistaⁿ'ā vaanicadíínūuⁿ yeⁿ'e yā. 'Tiicá ntúūⁿ nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Jerusalén taachi ch'iindiveéⁿ yā.
23242	MAT 2:4	Ní rey Herodes miiⁿ ní nádaamá yā nducyaaca chiīdūu n'gɛɛtɛ́ chí ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e yaācū Israel ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi ngi'cuééⁿ ley 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e Israel. Ní itiinguunéeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿Tií 'niindiyáāⁿ Cristo?
23243	MAT 2:5	'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní caⁿ'a yā chii yā rey miiⁿ: 'Cuundiyáaⁿ yā na yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea caati 'tíícā canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs cucáávā saⁿ'a profeta:
23244	MAT 2:6	Ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judá, ¿'áá nguɛ́ɛ́ yáāⁿ yeⁿ'e nī chi 'lííⁿ cá nguaaⁿ nducuéⁿ'ē yáāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Judá naachi 'iiⁿ'yāⁿ ndíí tiīiⁿ ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā? Nguɛ́ɛ́ chi 'tíícā, caati nguaaⁿ ndís'tiī chi yeⁿ'ē yáāⁿ Belén can'dáā 'áámá sáⁿ'ā chi ngaⁿ'ā ntiiⁿnyuⁿ sá yeⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ Israel chi judíos chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi Ndyuūs nndɛɛvɛ yā.
23245	MAT 2:7	Tuu'mi ní rey Herodes yaa'vi n'dé'éí yā saⁿ'ā magos ní ntiinguuneeⁿ cá yā saⁿ'a s'eeⁿ: ¿Dɛ'ɛ̄ tiempo n'diichi nī 'ííⁿnyúⁿ miiⁿ?
23246	MAT 2:8	Ní rey miiⁿ ní caⁿ'a yā chii yā saⁿ'a s'eeⁿ: Ndís'tiī magos, cueⁿ'e nī na yáāⁿ Belén ní in'nuūⁿ n'daāca nī dacua'a 'lííⁿ miiⁿ. Ní taachí ndaaca nī dacua'a mííⁿ, nanguɛɛcunéeⁿ nī ní caaⁿ'maⁿ nī yeⁿ'é. Maaⁿ níícú 'úú ntúūⁿ ní cuuvi caⁿ'á cu'teenú dacua'a 'lííⁿ miiⁿ.
23247	MAT 2:9	Magos ní ch'iindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'e rey miiⁿ ní cúnaⁿ'a yā. Cuin'diichí nī. 'Ííⁿnyúⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ magos n'diīchi yā cuaaⁿ na ican'daa 'yáⁿ'ā, 'ííⁿnyúⁿ mííⁿ cueⁿ'é nanááⁿ yeⁿ'e magos taanduvɛ́ɛ́ ndaā ní cānee lugar naachi canéé dacua'a 'lííⁿ.
23248	MAT 2:10	Ní taachi magos 'āā n'diichí yā 'ííⁿnyúⁿ miiⁿ, yéénú taaví yā.
23249	MAT 2:11	Ní taachi sndaá yā va'āī miiⁿ, n'diichí yā saⁿ'ā 'lííⁿ dacua'ā miiⁿ ndúúcū chɛɛcu sá María. Ní chíintii'yá yā nanááⁿ dacua'ā miiⁿ ní s'téénu yā. Taachi n'guaaⁿ yā caja naachi snéé regalos yeⁿ'e yā, tuu'mi ní ca'á yā yeⁿ'ē dacua'ā miiⁿ. Regalos ní 'dííⁿnguaāⁿ ndúúcū yáⁿ'ā chi n'dɛɛvɛ ngééⁿ ndúúcū mirra chí diītū taavi n'dai ngééⁿ.
23250	MAT 2:12	Cuayiivi miiⁿ ní Ndyuūs yaa'vi yā magos na 'yúúdúyaaⁿ yeⁿ'e yā chí 'āā ntɛ́ɛ́ naⁿ'a yā nanááⁿ rey Herodes miiⁿ. Níícú magos cunaⁿ'a yā na vaacu yā na taama yúúní.
23251	MAT 2:13	Taachi magos cunaⁿ'a yā, tuu'mi ní Ndyuūs dicho'ó yā 'áámá ángel níícú ángel miiⁿ ní ndaá yā nanááⁿ José miiⁿ taachi cyaadú yā ní caⁿ'a yā chii yā José: Díí José, nducueeⁿ di ní cuta'a di saⁿ'ā 'lííⁿ ní cueⁿ'e di cáanū di ndúúcū chɛɛcu sa ndíí yáⁿ'āa Egipto. Ní 'cuɛɛtinée nī miiⁿ ndíí taachi 'úú caaⁿ'máⁿ caati canéé chí rey Herodes miiⁿ ní nan'nuúⁿ yā saⁿ'ā 'lííⁿ chí 'caaⁿ'núⁿ yā saⁿ'ā.
23252	MAT 2:14	José miiⁿ ní nanduuchí yā. 'Tiicá ntúūⁿ chɛɛcu sa. Ní sta'a yā saⁿ'ā 'lííⁿ miiⁿ ní nguiinū mííⁿ nūuⁿ cueⁿ'e yā ndúúcū chɛɛcu sa na yáⁿ'āa Egipto.
23253	MAT 2:15	Níícú miiⁿ ch'ɛɛtinée yā ndíí chi ch'iī rey Herodes. Níícú cúúnú ca'a chííⁿ chí Señor Ndyuūs caⁿ'a yā na libro yeⁿ'e yā ndii cuááⁿ vmnaaⁿ cucáávā saⁿ'a profeta miiⁿ taachi caⁿ'a yā 'tíícā: Ná yáⁿ'āa Egipto 'caí daīyá.
23254	MAT 2:16	Taachí rey Herodes miiⁿ tuumicadíínuuⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ magos chinnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ, tuu'mi ní nduuvi taáⁿ n'dai yā. Ní rey miiⁿ ní caⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā ní dichó'ó yā soldados chí ch'iiⁿ'nuⁿ yā nducyáácá dacua'āa chi saⁿ'ā ndíí cuaacu 'uūvī nduūyū chi vɛ́ɛ́ na yáāⁿ Belén ndúúcū tanáⁿ'ā yáāⁿ chí na niiⁿnuúⁿ. 'Tíícā rey miiⁿ diiⁿ cuenta yā ti cho'ōo 'uuvi nduūyū chi magos n'diichí yā 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ yeⁿ'e nanguuvi.
23255	MAT 2:17	Tuu'mi ní cho'ōo chuū chi cuuvi cuaacu tan'dúúcā chi canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs cucáávā chi caⁿ'a saⁿ'ā profeta Jeremías cuááⁿ vmnaaⁿ 'túúcā:
23256	MAT 2:18	Na yáāⁿ Ramá ch'iindiveéⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi ngɛɛcu yā ní n'gái yā ndúúcu 'áámá vaadī ya'ai ch'ɛɛtɛ́ cucáávā daiya yā chí ch'iī. N'daataá yeⁿ'ē Israel s'eeⁿ ngɛɛcu yā cucáávā daiya yā chi ch'iīⁿ'nūⁿ rey tan'dúúcā chi táⁿ'ā Raquel ngɛɛcu yā cucáávā daiya yā chí ch'iī. Ní nguɛ́ɛ́ chiī ndaacā n'daataa s'eeⁿ 'viich'ɛɛtíínūuⁿ miiⁿ.
23257	MAT 2:19	Cuayiivi taachí ch'iī rey Herodes miiⁿ, José miiⁿ ní 'āā canee yā na yáⁿ'āa Egipto. Tuu'mi ní Señor Ndyuūs dicho'o yā 'áámá ángel ní ángel che'enaáⁿ yā yeⁿ'é José taachi cyaadú yā.
23258	MAT 2:20	Ní ángel miiⁿ caⁿ'a yā chii yā José: Díí José, nducueeⁿ di ní cuta'a di saⁿ'ā 'lííⁿ dacuá'āa ní cuinaⁿ'a di ndúúcū chɛɛcu sa na yáⁿ'āa Israel caati ch'iī 'iiⁿ'yāⁿ chí neⁿ'e yā 'caaⁿ'nuⁿ yā saⁿ'ā 'lííⁿ.
23259	MAT 2:21	Tuu'mi ní José ncueeⁿ yā. 'Tiicá ntúūⁿ chɛɛcu sa. Ní sta'a yā saⁿ'ā 'lííⁿ miiⁿ ní cueⁿ'e yā ndúúcū chɛɛcu sa na yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel.
23260	MAT 2:22	Taachí José miiⁿ ch'iindiveeⁿ yā chi saⁿ'ā Arquelao canéé lado yeⁿ'e rey Herodes chi chiida sa, tuu'mi ní José miiⁿ ní 'va'á yā chí caⁿ'a yā na yáⁿ'āa Judea chi yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel. Naati tan'dúúcā chi ángel che'enaáⁿ yeⁿ'e yā na 'yuudiyaaⁿ yeⁿ'e yā, cueⁿ'e yā yáⁿ'āa Galilea chi yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel ntúūⁿ.
23261	MAT 2:23	Ní ndaá yā na yáⁿ'āa mííⁿ ní cueⁿ'e yā ch'ɛɛtinee yā na yáāⁿ Nazaret yeⁿ'e yáⁿ'āa Galilea. Ní 'iicu cuuvi cuaacu chí caⁿ'a profetas vmnááⁿ vmnaaⁿ yeⁿ'e Jesús chi 'túúcā: Canéé chí cuuvi ngúúví yā 'iiⁿ'yāⁿ nazareno yā cucáávā chi cueⁿ'e yā na yáāⁿ Nazaret.
23262	MAT 3:1	Tiempo miiⁿ chiicá Juan chí cuɛɛ̄dínuūⁿniⁿ yā na lugar naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ. Lugar miiⁿ chi yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea ní mííⁿ ngaⁿ'a Juan nduudu cuaacu.
23263	MAT 3:2	Juan miiⁿ ní ngaⁿ'a yā chi 'túúcā: Ndís'tiī, ndaacadaamí nī yeⁿ'e chi diíⁿ nī chi nguɛ́ɛ́ n'dai caati 'āā ndaā niiⁿnuúⁿ nguuvi miiⁿ naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi.
23264	MAT 3:3	Níícú yeⁿ'e Juan 'cūū ní saⁿ'a profeta Isaías caⁿ'a yā yeⁿ'e yā vmnááⁿ vmnaaⁿ taachí caⁿ'a yā 'túúcā: 'Caandiveéⁿ nī. 'Áámá saⁿ'ā ngaⁿ'ā yuudu sa 'túúcā na yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ: 'Cuundiyaáⁿ nī yúúní yeⁿ'ē Señor Ndyuūs caati cúchii yā. Nan'guáaⁿ nī yúúní cuaacu caavá yā. Didɛɛvɛ́ nī staava yeⁿ'é nī ní cuuvi cuaáⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ taachi ndaa yā.
23265	MAT 3:4	Catecai Juan miiⁿ ní nin'dai ndúúcū yuūdū yeⁿ'ē 'iiti camello. Ní cinturón yeⁿ'ē sa ní diiⁿmaⁿ 'iiti. Níícú chí che'ē sa ní 'iiti langostas ndúúcū n̄'di'i yeⁿ'ē 'iiti 'yáaiⁿ chi vɛɛ cuɛɛti.
23266	MAT 3:5	N'deeé 'iiⁿ'yāⁿ can'daa yā chi 'caandiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é Juan miiⁿ. Ní can'daa yā yeⁿ'e yáāⁿ Jerusalén, yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea, ní yeⁿ'e yáⁿ'āa chi cuaaⁿ 'diituú yeⁿ'ē yíícú Jordán.
23267	MAT 3:6	'Iiⁿ'yāⁿ ní caⁿ'a yā nuuⁿndi yeⁿ'é yā nanááⁿ Ndyuūs níícú Juan miiⁿ ní chɛɛdínuūⁿnīⁿ sá 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ na yíícú Jordán miiⁿ.
23268	MAT 3:7	Taachí Juan miiⁿ n'diīchī sa chi neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ fariseos ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ saduceos neⁿ'é yā chi cuɛɛdínuūⁿnīⁿ sa 'iiⁿ'yāⁿ, Juan miiⁿ caⁿ'a sa chii sa 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ: Ndís'tiī tan'dúúcā cúú, 'tíícā ndís'tiī. ¿Du'ú chí 'cuééⁿ ndís'tiī chí cuuvi cáánu nī yeⁿ'e castigo taaⁿ chi cuchiī?
23269	MAT 3:8	N'daāca diíⁿ nī maaⁿ níícú 'cuuⁿ'míⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi 'āā ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e nī.
23270	MAT 3:9	Ndís'tiī ní 'āā ntɛ́ɛ́ nadacádíínuuⁿ nī chi n'dai nī caati ndaata yeⁿ'e Abraham ndís'tiī. Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī chi Ndyuūs cuuvi diíⁿ yā chi tuūu s'tiī ní cuuvi daiya Abraham.
23271	MAT 3:10	Cutíīiⁿ mííⁿ 'āā canéé na dii'yu yáⁿ'á. Nducyaaca yáⁿ'á chí nguɛ́ɛ́ n'dáacā ngii n'gui'i yeⁿ'ē canee chi 'caata yáⁿ'á mííⁿ ní cūnuuⁿ na yaⁿ'ā.
23272	MAT 3:11	'Úú ní cuaacu nííⁿnyúⁿ chí ngɛɛ̄dínuūⁿníⁿ ndís'tiī ndúúcū nuūⁿnīⁿ caati 'āā ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e nī. Naati ndáá táámá 'iiⁿ'yāⁿ cuayiivi yeⁿ'e 'úú chi ch'ɛɛtɛ taavi cá poder yeⁿ'e yā nguɛ́ɛ́ ti 'úú. 'Úú ní nguɛ́ɛ́ neené n'dai 'úú chi cuuvi candɛɛ́ ndaacuú yeⁿ'e yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní n'dai taavi cá yā chi cuuvi 'úú. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní cuɛɛdínuūⁿniⁿ yā ndúúcū Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū yaⁿ'ā.
23273	MAT 3:12	Ní taachi ndaa 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi nguuvi Jesús diíⁿ yā tan'dúúcā 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chí didɛɛvɛ́ yā trigo 'tíícā diíⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ. Ní sta'á yā zaranda yeⁿ'e yā ní nadidaamá yā trigo na chɛɛti díínūuⁿ. Ní dɛɛcú miiⁿ ni'neeⁿ yaⁿ'a yā ná nguuchí yaⁿ'ā chi 'āā ntɛ́ɛ́ n'tuūvi. Dɛɛcú miiⁿ ní tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs.
23274	MAT 3:13	Tuu'mi ní Jesús chiicá yā na yáⁿ'āa Galilea ní ndaá yā na yíícú Jordán naachi canee Juan chi Juan miiⁿ ní cuɛɛ̄dinúuⁿnīⁿ sa Jesús miiⁿ.
23275	MAT 3:14	Juan miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ sa. Ní caⁿ'a sa chii sa Jesús miiⁿ: 'Úú ní neⁿ'é chi dii cuɛɛdínuūⁿnīⁿ di 'úú. ¿'Áá dii cuchiī di nanáaⁿ 'úú?
23276	MAT 3:15	Jesús nan'guɛɛcútaⁿ'a yā: Diiⁿ dí maaⁿ 'tíícā; ní diiⁿ yú tan'dúúcā chi Dendyuūs neⁿ'e yā chi diiⁿ yú. Tuu'mi ní Juan 'cuūⁿ sa.
23277	MAT 3:16	Cuayiivi taachi 'āā chɛɛdínúuⁿnīⁿ Juan miiⁿ Jesús miiⁿ, tuu'mi ní Jesús ní nan'dáa yā na nuūⁿnīⁿ. Cuayiivi ní nanguaāⁿ nanguuvi. Ní Juan n'diichí sa Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs miiⁿ chi tan'dúúcā paloma 'tíícā. Chiica yeⁿ'ē na va'ai chɛɛti nguuvi ní ndaā vmnaaⁿ yeⁿ'e Jesús miiⁿ.
23278	MAT 3:17	Tuu'mi ní n'giindiveéⁿ yā 'áámá nduudu yeⁿ'ē nanguuvi chí ngaⁿ'a: Saⁿ'a 'cūū Daiyá chí neⁿ'e taaví. Ní yeenú taaví cáávā sáⁿ'a 'cūū.
23279	MAT 4:1	Tuu'mi ní Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs candɛ́ɛ̄ Jesús miiⁿ ná yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ chi yááⁿn'guiinūuⁿ neⁿ'e sa chi Jesús diíⁿ yā nuuⁿndi.
23280	MAT 4:2	Jesús canée yā miiⁿ 'uūvū ngɛɛcu nguuvi ní 'uūvī ngɛɛcu n'gaaⁿ ní nguɛ́ɛ́ che'é yā. Ní cuayiivi ní cuiicú yā.
23281	MAT 4:3	Yááⁿn'guiinūuⁿ ní ndaā sa nanááⁿ Jesús chí n'diichineeⁿ sa 'iiⁿ'yāⁿ. Ní caⁿ'ā sa: Dii Jesús, nduuti chi dii chi Daiya Dendyuūs dii, caaⁿ'maⁿ dí cuuvi dí tuūu 'cúū chi nduuví pan. Ní nduuvi pan ní cuuvi che'e di.
23282	MAT 4:4	Jesús miiⁿ nan'guɛɛcútaⁿ'a yā ní caⁿ'a yā: 'Túúcā canee nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Nguɛ́ɛ́ dámaāⁿ pan che'é 'iiⁿ'yāⁿ ní cunduūchi yā caati ndúúcū tanducuéⁿ'ē nduudu chi ngaⁿ'a Ndyuūs ní 'iiⁿ'yāⁿ cunduūchí yā nduuti chi cu'téénu yā.
23283	MAT 4:5	Tuu'mi ní yááⁿn'guiinūuⁿ miiⁿ candɛɛ sa Jesús na yáāⁿ Jerusalén chi yáāⁿ yeⁿ'e Ndyuūs. Ní chin'duu sá 'iiⁿ'yāⁿ na yáácú yeⁿ'e yaācū.
23284	MAT 4:6	Ní yááⁿn'guiinūuⁿ caⁿ'a sa chii sa Jesús: Nduuti chi dii chi Daiya Dendyuūs dii, cáávā di ndii 'múúⁿ ndii na yáⁿ'āa; caati 'túúcā canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Ndyuūs dichó'o yā ángeles yeⁿ'e yā chi diiⁿ yā cuidado yeⁿ'ē di. Ní ángeles cundɛ́ɛ yā dii ndúúcū ta'á yā, ní nguɛ́ɛ́ cuuvi ya'ai ca'a di na tuūu.
23285	MAT 4:7	Jesús nán'guɛɛcútáⁿ'a yā: 'Tuucá ntúūⁿ canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Nguɛ́ɛ́ diīⁿ di mar 'áámá cosa chi n'diichineeⁿ di Señor Ndyuūs yeⁿ'ē di.
23286	MAT 4:8	Tuu'mi candɛ́ɛ̄ yááⁿn'guiinūuⁿ miiⁿ Jesús miiⁿ na 'áámá yiīcū yáácú ní ch'iⁿ'i sa tanducuéⁿ'ē naciones yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ndúúcū chí ngaⁿ'á ntiiⁿnyuⁿ sa yeⁿ'ē ndúúcū dendú'ū chí n'gɛɛtɛ chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'ē.
23287	MAT 4:9	Ní caⁿ'a sa chii sa Jesús miiⁿ: Tanducuéⁿ'ē chuū teé dii nduuti chi caantíí'ya dí nanaáⁿ ní cu'téénu di 'úú.
23288	MAT 4:10	Tuu'mi ní Jesús miiⁿ caⁿ'a yā chii yā saⁿ'ā miiⁿ: Díí yááⁿn'guiinūuⁿ, cuvíi di nanaáⁿ caati 'túúcā canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Dendyuūs: Cu'téénu di Señor Ndyuūs yeⁿ'ē di ni 'caandiveeⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ mííⁿ nūuⁿ.
23289	MAT 4:11	Tuu'mi ní yááⁿn'guiinūuⁿ miiⁿ divíi sa yeⁿ'e Jesús, ní níndaā ángeles ní dichíí'vɛ yā Jesús miiⁿ.
23290	MAT 4:12	Taachi ch'iindiveéⁿ Jesús miiⁿ chi Juan chi ngɛɛdinuūⁿnīⁿ 'iiⁿ'yāⁿ canúúⁿ sá vácūū, nanguɛɛcunée yā cunaⁿ'a yā na yáⁿ'āa Galilea.
23291	MAT 4:13	Chiicá yā na yáāⁿ Nazaret ní ndaa yā canee yā na yáāⁿ Capernaum. Yáāⁿ miiⁿ ní niiⁿnuúⁿ na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā canee, ní canee na yáⁿ'āa yeⁿ'e Zabulón ndúúcū yáⁿ'āa yeⁿ'e Neftalí.
23292	MAT 4:14	Ní cuuvi cuaacu nduudu yeⁿ'e saⁿ'ā profeta Isaías chí caⁿ'a sa cuááⁿ vmnaaⁿ 'tíícā:
23293	MAT 4:15	Ná yáⁿ'āa yeⁿ'ē Zabulón ndúúcū na yáⁿ'āa yeⁿ'e Neftalí chi canéé na yúúní chi ngeⁿ'e ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū na yáⁿ'āa chi canee taama lado yeⁿ'e yíícú chi nguuvi Jordán. Mííⁿ canéé yáⁿ'āa Galilea yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'ē ndaata 'iiⁿ'yāⁿ Israel.
23294	MAT 4:16	'Iiⁿ'yāⁿ chi snéé na maāiⁿ ti nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e Ndyuūs, 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ n'diichí yā 'áámá dɛɛvɛ ch'ɛɛtɛ. Ní chiī dɛɛvɛ́ miiⁿ naachi sneé 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23295	MAT 4:17	Ndíí tuu'mi tucá'ā Jesús caⁿ'a yā nduudu cuaacu ní caⁿ'a yā: Ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'é nī caati tiempo chi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi 'āā ndaa niiⁿnuúⁿ.
23296	MAT 4:18	Cuayiivi ní Jesús miiⁿ cachiicá yā cuaaⁿ 'diituú nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chí nguuvi Galilea, ní n'diichí yā na 'uuvī saⁿ'ā 'díínu sa vi'ī. 'Áámá saⁿ'a ní Simón Pedro nguuvi sa. Táámá saⁿ'ā ní 'diinu sa ní Andrés nguuvi sa. Saⁿ'ā s'uuⁿ ní n'gaa nuuⁿ sa yáanā yeⁿ'é 'yaācā miiⁿ na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ti saⁿ'ā s'eeⁿ itungááⁿ sa 'yaācā na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ti ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'ē sa.
23297	MAT 4:19	Jesús caⁿ'a yā chii yā saⁿ'ā s'eeⁿ: Cuchíi nī nduucú, ni 'úú ní diíⁿ chi in'nuúⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi cuuvi caⁿ'á yā nduucú. Ní tan'dúúcā chi tungaáⁿ nī 'yaācā yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā, 'tíícā in'nuúⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'á yā nduucú.
23298	MAT 4:20	Hora mííⁿ nūuⁿ ní saⁿ'ā s'eeⁿ s'neeⁿ sa yaānā yeⁿ'ē sa ni cueⁿ'e sa ndúúcū Jesús miiⁿ.
23299	MAT 4:21	Tuu'mi ní Jesús miiⁿ cueⁿ'e ca yā ní n'diichi yā taama 'uuvi saⁿ'ā chi 'diinu sá vi'ī chí nguuvi sa Jacobo ndúúcū Juan. Ní saⁿ'ā s'uuⁿ ní daiya Zebedeo. Ní snee sa na barco miiⁿ ndúúcū chiida yā Zebedeo miiⁿ ní n'diyaatá yā yáanā yeⁿ'e yā. Jesús 'cai yā Juan ndúúcū Jacobo miiⁿ.
23300	MAT 4:22	Tuu'mí nūuⁿ ní saⁿ'ā s'uuⁿ ní s'neeⁿ sa barco miiⁿ ndúúcū chiida sa, ní cueⁿ'e saⁿ'ā s'uuⁿ ndúúcū Jesús miiⁿ.
23301	MAT 4:23	Jesús cachiīcá yā núúⁿmáⁿ ná yáⁿ'āa yeⁿ'e Galilea ní ngi'cueeⁿ yā na yaacū sinagogas na yáāⁿ yeⁿ'ē yáⁿ'āa miiⁿ. Ní caⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā. Jesús miiⁿ ní diíⁿ yā chi nduūvā yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē naaⁿ ca'áí ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē chi ya'ai yeⁿ'e yā.
23302	MAT 4:24	Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e núúⁿmáⁿ yáāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Siria ch'iindiveéⁿ yā yeⁿ'e Jesús miiⁿ. Ní candɛ́ɛ yā 'iiⁿ'yāⁿ chí ya'ai yeⁿ'ē, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi n'deee nááⁿ ca'ai ndii yā, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi canee yā ndúúcū espíritus yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí ndistáⁿ'ā vaanicádiīnūuⁿ yeⁿ'ē, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū ca'āī chi in'dúuví cuerpo yeⁿ'e yā. Ní Jesús diíⁿ yā chi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ nduūvā yeⁿ'é yā.
23303	MAT 4:25	Neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ cueⁿ'é yā ndúúcū Jesús miiⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní yeⁿ'e yáⁿ'āa Galilea, ndúúcū distrito yeⁿ'ē Decápolis chi vɛ́ɛ́ ndííchi yáāⁿ yeⁿ'ē, ndúúcū yáāⁿ Jerusalén, ndúúcū yáⁿ'āa yeⁿ'e Judea, ndúúcū yáⁿ'āa chi snéé táámá lado yeⁿ'ē yíícú Jordán.
23304	MAT 5:1	Taachi Jesús n'diichí yā chi n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ cueⁿ'e yā ndúúcu yā tuu'mi ní Jesús cueⁿ'e yā 'áámá yiīcū. Taachi Jesús miiⁿ ch'iindí yā tuu'mi ní discípulos yeⁿ'e yā ní ndaa yā nanááⁿ yā.
23305	MAT 5:2	Jesús ní caⁿ'a yā ní ngi'cuéeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23306	MAT 5:3	Dɛ'ɛ chúúcā n'daí 'iiⁿ'yāⁿ chi deenú yā na staava yeⁿ'é yā chi neⁿ'e deenu cá yā yeⁿ'e Ndyuūs, caati cuuvi yeⁿ'é yā yeⁿ'e naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23307	MAT 5:4	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi ndaachi 'iinú yā cáávā chi i'téénu yā Ndyuūs maaⁿ, caati cuayiivi ní Ndyuūs ca'á yā 'viich'ɛɛtíinūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ.
23308	MAT 5:5	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi ndiicúuⁿ yā na staava yeⁿ'e yā, ti 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuuvi ndaācá yā dɛ'ɛ̄ chi cuuvi yeⁿ'e yā chi Ndyuūs caⁿ'a yā chi ca'a yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23309	MAT 5:6	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chí neⁿ'e ca yā diiⁿ yā chi n'daācā tan'dúúcā chi neⁿ'e Ndyuūs. Ní Ndyuūs cúnnee yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23310	MAT 5:7	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi 'nuūⁿ ndīi ya'ai 'iinú yā cáávā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ, caati Ndyuūs 'nuūⁿ ndīī ya'ai 'iinú ntúuⁿ yā cáávā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23311	MAT 5:8	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi dɛɛvɛ staava yeⁿ'é yā, ti 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní snaaⁿ yā Ndyuūs.
23312	MAT 5:9	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ 'caa'vá 'iiⁿ'yāⁿ, ti tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ caaⁿ'máⁿ yā yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi daiyá Dendyuūs 'iiⁿ'yāⁿ.
23313	MAT 5:10	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi n'geenú yā ngii cáávā chi diíⁿ yā chííⁿ chi Ndyuūs neⁿ'é yā, caati vɛ́ɛ́ parte yeⁿ'e yā naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ná va'ai chɛɛti nguuvi.