23224	MAT 1:11	Josías miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa Jeconías. Jeconías miiⁿ ndúúcū tanáⁿ'ā vi'i yā ch'iindiyáaⁿ yā taachi chiidá yā ndúúcū chɛɛcú yā ní preso yā ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndaata Israel ní taachi cueⁿ'é yā na cyúúní na yáⁿ'āa Babilonia.
23229	MAT 1:16	Jacob miiⁿ ní ch'iīndī daiya sa José, 'iiⁿ'yāⁿ chi isáⁿ'ā yeⁿ'e María. Ní daiya ta ní Jesús chi nguuvi Cristo.
23230	MAT 1:17	'Tíícā nducuéⁿ'ē ndaata yeⁿ'e Abraham ndíí rey David ní ndiichicúūuⁿ ndaata yeⁿ'é yā o generaciones. Ní ndíí rey David miiⁿ ndíí taachi cueⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ ndaata yeⁿ'e yā na país Babilonia ní ndiichicúūuⁿ ndaata yeⁿ'é yā. Ní ndíí taachi cheⁿ'e yā na yáⁿ'āa Babilonia ndíí taachi ndaā Cristo iⁿ'yéeⁿdi 'cūū ní ndiichicúūuⁿ ndaata yeⁿ'é yā.
23232	MAT 1:19	José miiⁿ ní neⁿ'é yā 'caandavaacu yā ndúúcū María miiⁿ. Ní José miiⁿ ní nééné n'dai yā. Ní cuayiivi nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā 'caandavaacú yā ndúúcū táⁿ'ā cucáávā chi vɛ́ɛ́ dacua'a chɛɛtí yā. Ní nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā yaa'vi yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿya yeⁿ'e María chi nguɛ́ɛ́ n'daācā ti nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā chi María cuuví 'cuinaaⁿ yā.
23233	MAT 1:20	Ní taachí José miiⁿ nacadíínuuⁿ yā chi cu'neeⁿ yā María miiⁿ, cuayiivi ní taachí cyaadu yā, 'áámá ángel yeⁿ'e Señor Ndyuūs che'enaáⁿ yā yeⁿ'é yā ní caⁿ'a yā chiī yā José miiⁿ: Díí, José, saⁿ'ā yeⁿ'e ndaata rey David, nguɛ́ɛ́ 'va'a di cuuví n'daataá yeⁿ'e di María, ti dacuá'ā yeⁿ'ē tá chi vɛ́ɛ́ chɛɛti tá nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ti yeⁿ'ē Espíritu N'dai yeⁿ'e Ndyuūs.
23234	MAT 1:21	Ní táⁿ'ā miiⁿ ní 'cuundiyáāⁿ daiya tá 'áámá saⁿ'ā 'lííⁿ. Díí ní cu'neeⁿ di chí ngúúví sá JESÚS caati cucáávā Jesús miiⁿ ní nadanguáⁿ'ai 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē íⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní nadich'ɛɛcú yā nuuⁿndi yeⁿ'e nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ.
23239	MAT 2:1	Taachi Jesús ch'iindiyáaⁿ yā na yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea, tiempo miiⁿ ní saⁿ'a Herodes miiⁿ ní rey yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea. Ní n'duuví magos, 'iiⁿ'yāⁿ chi déénu ca yā yeⁿ'e 'ííⁿnyúⁿ ndiicá yaⁿ'áí yā ndíí cuaaⁿ ná ícan'daā 'yáⁿ'ā. Ní magos ndaa yā na yáāⁿ Jerusalén.
23240	MAT 2:2	Magos ní ndaa yā nanááⁿ rey Herodes miiⁿ ní ntiinguuneeⁿ yā rey: ¿Tíí cánéé 'iiⁿ'yāⁿ chi rey yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel chi 'niindiyáaⁿ yā? Nús'uū ní n'diichí 'nū 'áámá 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ cuááⁿ ná ican'dáá 'yáⁿ'ā 'íícú chííⁿ chí cuchií 'nū. Níícú ndaá 'nū chí cu'téénú 'nū saⁿ'ā 'lííⁿ rey miiⁿ.
23241	MAT 2:3	Taachí rey Herodes miiⁿ ch'iindiveéⁿ yā chuū, chistaⁿ'ā vaanicadíínūuⁿ yeⁿ'e yā. 'Tiicá ntúūⁿ nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Jerusalén taachi ch'iindiveéⁿ yā.
23242	MAT 2:4	Ní rey Herodes miiⁿ ní nádaamá yā nducyaaca chiīdūu n'gɛɛtɛ́ chí ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e yaācū Israel ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi ngi'cuééⁿ ley 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e Israel. Ní itiinguunéeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿Tií 'niindiyáāⁿ Cristo?
23243	MAT 2:5	'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní caⁿ'a yā chii yā rey miiⁿ: 'Cuundiyáaⁿ yā na yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea caati 'tíícā canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs cucáávā saⁿ'a profeta:
23244	MAT 2:6	Ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Belén yeⁿ'e yáⁿ'āa Judá, ¿'áá nguɛ́ɛ́ yáāⁿ yeⁿ'e nī chi 'lííⁿ cá nguaaⁿ nducuéⁿ'ē yáāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Judá naachi 'iiⁿ'yāⁿ ndíí tiīiⁿ ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā? Nguɛ́ɛ́ chi 'tíícā, caati nguaaⁿ ndís'tiī chi yeⁿ'ē yáāⁿ Belén can'dáā 'áámá sáⁿ'ā chi ngaⁿ'ā ntiiⁿnyuⁿ sá yeⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ Israel chi judíos chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi Ndyuūs nndɛɛvɛ yā.
23247	MAT 2:9	Magos ní ch'iindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'e rey miiⁿ ní cúnaⁿ'a yā. Cuin'diichí nī. 'Ííⁿnyúⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ magos n'diīchi yā cuaaⁿ na ican'daa 'yáⁿ'ā, 'ííⁿnyúⁿ mííⁿ cueⁿ'é nanááⁿ yeⁿ'e magos taanduvɛ́ɛ́ ndaā ní cānee lugar naachi canéé dacua'a 'lííⁿ.
23251	MAT 2:13	Taachi magos cunaⁿ'a yā, tuu'mi ní Ndyuūs dicho'ó yā 'áámá ángel níícú ángel miiⁿ ní ndaá yā nanááⁿ José miiⁿ taachi cyaadú yā ní caⁿ'a yā chii yā José: Díí José, nducueeⁿ di ní cuta'a di saⁿ'ā 'lííⁿ ní cueⁿ'e di cáanū di ndúúcū chɛɛcu sa ndíí yáⁿ'āa Egipto. Ní 'cuɛɛtinée nī miiⁿ ndíí taachi 'úú caaⁿ'máⁿ caati canéé chí rey Herodes miiⁿ ní nan'nuúⁿ yā saⁿ'ā 'lííⁿ chí 'caaⁿ'núⁿ yā saⁿ'ā.
23254	MAT 2:16	Taachí rey Herodes miiⁿ tuumicadíínuuⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ magos chinnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ, tuu'mi ní nduuvi taáⁿ n'dai yā. Ní rey miiⁿ ní caⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā ní dichó'ó yā soldados chí ch'iiⁿ'nuⁿ yā nducyáácá dacua'āa chi saⁿ'ā ndíí cuaacu 'uūvī nduūyū chi vɛ́ɛ́ na yáāⁿ Belén ndúúcū tanáⁿ'ā yáāⁿ chí na niiⁿnuúⁿ. 'Tíícā rey miiⁿ diiⁿ cuenta yā ti cho'ōo 'uuvi nduūyū chi magos n'diichí yā 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ yeⁿ'e nanguuvi.
23256	MAT 2:18	Na yáāⁿ Ramá ch'iindiveéⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi ngɛɛcu yā ní n'gái yā ndúúcu 'áámá vaadī ya'ai ch'ɛɛtɛ́ cucáávā daiya yā chí ch'iī. N'daataá yeⁿ'ē Israel s'eeⁿ ngɛɛcu yā cucáávā daiya yā chi ch'iīⁿ'nūⁿ rey tan'dúúcā chi táⁿ'ā Raquel ngɛɛcu yā cucáávā daiya yā chí ch'iī. Ní nguɛ́ɛ́ chiī ndaacā n'daataa s'eeⁿ 'viich'ɛɛtíínūuⁿ miiⁿ.
23258	MAT 2:20	Ní ángel miiⁿ caⁿ'a yā chii yā José: Díí José, nducueeⁿ di ní cuta'a di saⁿ'ā 'lííⁿ dacuá'āa ní cuinaⁿ'a di ndúúcū chɛɛcu sa na yáⁿ'āa Israel caati ch'iī 'iiⁿ'yāⁿ chí neⁿ'e yā 'caaⁿ'nuⁿ yā saⁿ'ā 'lííⁿ.
23259	MAT 2:21	Tuu'mi ní José ncueeⁿ yā. 'Tiicá ntúūⁿ chɛɛcu sa. Ní sta'a yā saⁿ'ā 'lííⁿ miiⁿ ní cueⁿ'e yā ndúúcū chɛɛcu sa na yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel.
23260	MAT 2:22	Taachí José miiⁿ ch'iindiveeⁿ yā chi saⁿ'ā Arquelao canéé lado yeⁿ'e rey Herodes chi chiida sa, tuu'mi ní José miiⁿ ní 'va'á yā chí caⁿ'a yā na yáⁿ'āa Judea chi yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel. Naati tan'dúúcā chi ángel che'enaáⁿ yeⁿ'e yā na 'yuudiyaaⁿ yeⁿ'e yā, cueⁿ'e yā yáⁿ'āa Galilea chi yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel ntúūⁿ.
23261	MAT 2:23	Ní ndaá yā na yáⁿ'āa mííⁿ ní cueⁿ'e yā ch'ɛɛtinee yā na yáāⁿ Nazaret yeⁿ'e yáⁿ'āa Galilea. Ní 'iicu cuuvi cuaacu chí caⁿ'a profetas vmnááⁿ vmnaaⁿ yeⁿ'e Jesús chi 'túúcā: Canéé chí cuuvi ngúúví yā 'iiⁿ'yāⁿ nazareno yā cucáávā chi cueⁿ'e yā na yáāⁿ Nazaret.
23264	MAT 3:3	Níícú yeⁿ'e Juan 'cūū ní saⁿ'a profeta Isaías caⁿ'a yā yeⁿ'e yā vmnááⁿ vmnaaⁿ taachí caⁿ'a yā 'túúcā: 'Caandiveéⁿ nī. 'Áámá saⁿ'ā ngaⁿ'ā yuudu sa 'túúcā na yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ: 'Cuundiyaáⁿ nī yúúní yeⁿ'ē Señor Ndyuūs caati cúchii yā. Nan'guáaⁿ nī yúúní cuaacu caavá yā. Didɛɛvɛ́ nī staava yeⁿ'é nī ní cuuvi cuaáⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ taachi ndaa yā.
23266	MAT 3:5	N'deeé 'iiⁿ'yāⁿ can'daa yā chi 'caandiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é Juan miiⁿ. Ní can'daa yā yeⁿ'e yáāⁿ Jerusalén, yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea, ní yeⁿ'e yáⁿ'āa chi cuaaⁿ 'diituú yeⁿ'ē yíícú Jordán.
23267	MAT 3:6	'Iiⁿ'yāⁿ ní caⁿ'a yā nuuⁿndi yeⁿ'é yā nanááⁿ Ndyuūs níícú Juan miiⁿ ní chɛɛdínuūⁿnīⁿ sá 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ na yíícú Jordán miiⁿ.
23268	MAT 3:7	Taachí Juan miiⁿ n'diīchī sa chi neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ fariseos ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ saduceos neⁿ'é yā chi cuɛɛdínuūⁿnīⁿ sa 'iiⁿ'yāⁿ, Juan miiⁿ caⁿ'a sa chii sa 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ: Ndís'tiī tan'dúúcā cúú, 'tíícā ndís'tiī. ¿Du'ú chí 'cuééⁿ ndís'tiī chí cuuvi cáánu nī yeⁿ'e castigo taaⁿ chi cuchiī?
23269	MAT 3:8	N'daāca diíⁿ nī maaⁿ níícú 'cuuⁿ'míⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi 'āā ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e nī.
23272	MAT 3:11	'Úú ní cuaacu nííⁿnyúⁿ chí ngɛɛ̄dínuūⁿníⁿ ndís'tiī ndúúcū nuūⁿnīⁿ caati 'āā ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e nī. Naati ndáá táámá 'iiⁿ'yāⁿ cuayiivi yeⁿ'e 'úú chi ch'ɛɛtɛ taavi cá poder yeⁿ'e yā nguɛ́ɛ́ ti 'úú. 'Úú ní nguɛ́ɛ́ neené n'dai 'úú chi cuuvi candɛɛ́ ndaacuú yeⁿ'e yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní n'dai taavi cá yā chi cuuvi 'úú. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní cuɛɛdínuūⁿniⁿ yā ndúúcū Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū yaⁿ'ā.
23273	MAT 3:12	Ní taachi ndaa 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi nguuvi Jesús diíⁿ yā tan'dúúcā 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chí didɛɛvɛ́ yā trigo 'tíícā diíⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ. Ní sta'á yā zaranda yeⁿ'e yā ní nadidaamá yā trigo na chɛɛti díínūuⁿ. Ní dɛɛcú miiⁿ ni'neeⁿ yaⁿ'a yā ná nguuchí yaⁿ'ā chi 'āā ntɛ́ɛ́ n'tuūvi. Dɛɛcú miiⁿ ní tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs.
23279	MAT 4:1	Tuu'mi ní Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs candɛ́ɛ̄ Jesús miiⁿ ná yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ chi yááⁿn'guiinūuⁿ neⁿ'e sa chi Jesús diíⁿ yā nuuⁿndi.
23282	MAT 4:4	Jesús miiⁿ nan'guɛɛcútaⁿ'a yā ní caⁿ'a yā: 'Túúcā canee nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs: Nguɛ́ɛ́ dámaāⁿ pan che'é 'iiⁿ'yāⁿ ní cunduūchi yā caati ndúúcū tanducuéⁿ'ē nduudu chi ngaⁿ'a Ndyuūs ní 'iiⁿ'yāⁿ cunduūchí yā nduuti chi cu'téénu yā.
23283	MAT 4:5	Tuu'mi ní yááⁿn'guiinūuⁿ miiⁿ candɛɛ sa Jesús na yáāⁿ Jerusalén chi yáāⁿ yeⁿ'e Ndyuūs. Ní chin'duu sá 'iiⁿ'yāⁿ na yáácú yeⁿ'e yaācū.
23288	MAT 4:10	Tuu'mi ní Jesús miiⁿ caⁿ'a yā chii yā saⁿ'ā miiⁿ: Díí yááⁿn'guiinūuⁿ, cuvíi di nanaáⁿ caati 'túúcā canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Dendyuūs: Cu'téénu di Señor Ndyuūs yeⁿ'ē di ni 'caandiveeⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ mííⁿ nūuⁿ.
23290	MAT 4:12	Taachi ch'iindiveéⁿ Jesús miiⁿ chi Juan chi ngɛɛdinuūⁿnīⁿ 'iiⁿ'yāⁿ canúúⁿ sá vácūū, nanguɛɛcunée yā cunaⁿ'a yā na yáⁿ'āa Galilea.
23293	MAT 4:15	Ná yáⁿ'āa yeⁿ'ē Zabulón ndúúcū na yáⁿ'āa yeⁿ'e Neftalí chi canéé na yúúní chi ngeⁿ'e ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū na yáⁿ'āa chi canee taama lado yeⁿ'e yíícú chi nguuvi Jordán. Mííⁿ canéé yáⁿ'āa Galilea yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'ē ndaata 'iiⁿ'yāⁿ Israel.
23294	MAT 4:16	'Iiⁿ'yāⁿ chi snéé na maāiⁿ ti nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e Ndyuūs, 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ n'diichí yā 'áámá dɛɛvɛ ch'ɛɛtɛ. Ní chiī dɛɛvɛ́ miiⁿ naachi sneé 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23297	MAT 4:19	Jesús caⁿ'a yā chii yā saⁿ'ā s'eeⁿ: Cuchíi nī nduucú, ni 'úú ní diíⁿ chi in'nuúⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi cuuvi caⁿ'á yā nduucú. Ní tan'dúúcā chi tungaáⁿ nī 'yaācā yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā, 'tíícā in'nuúⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'á yā nduucú.
23301	MAT 4:23	Jesús cachiīcá yā núúⁿmáⁿ ná yáⁿ'āa yeⁿ'e Galilea ní ngi'cueeⁿ yā na yaacū sinagogas na yáāⁿ yeⁿ'ē yáⁿ'āa miiⁿ. Ní caⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā. Jesús miiⁿ ní diíⁿ yā chi nduūvā yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē naaⁿ ca'áí ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē chi ya'ai yeⁿ'e yā.
23302	MAT 4:24	Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e núúⁿmáⁿ yáāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Siria ch'iindiveéⁿ yā yeⁿ'e Jesús miiⁿ. Ní candɛ́ɛ yā 'iiⁿ'yāⁿ chí ya'ai yeⁿ'ē, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi n'deee nááⁿ ca'ai ndii yā, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi canee yā ndúúcū espíritus yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí ndistáⁿ'ā vaanicádiīnūuⁿ yeⁿ'ē, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū ca'āī chi in'dúuví cuerpo yeⁿ'e yā. Ní Jesús diíⁿ yā chi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ nduūvā yeⁿ'é yā.
23303	MAT 4:25	Neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ cueⁿ'é yā ndúúcū Jesús miiⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní yeⁿ'e yáⁿ'āa Galilea, ndúúcū distrito yeⁿ'ē Decápolis chi vɛ́ɛ́ ndííchi yáāⁿ yeⁿ'ē, ndúúcū yáāⁿ Jerusalén, ndúúcū yáⁿ'āa yeⁿ'e Judea, ndúúcū yáⁿ'āa chi snéé táámá lado yeⁿ'ē yíícú Jordán.
23304	MAT 5:1	Taachi Jesús n'diichí yā chi n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ cueⁿ'e yā ndúúcu yā tuu'mi ní Jesús cueⁿ'e yā 'áámá yiīcū. Taachi Jesús miiⁿ ch'iindí yā tuu'mi ní discípulos yeⁿ'e yā ní ndaa yā nanááⁿ yā.
23305	MAT 5:2	Jesús ní caⁿ'a yā ní ngi'cuéeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23306	MAT 5:3	Dɛ'ɛ chúúcā n'daí 'iiⁿ'yāⁿ chi deenú yā na staava yeⁿ'é yā chi neⁿ'e deenu cá yā yeⁿ'e Ndyuūs, caati cuuvi yeⁿ'é yā yeⁿ'e naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23307	MAT 5:4	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi ndaachi 'iinú yā cáávā chi i'téénu yā Ndyuūs maaⁿ, caati cuayiivi ní Ndyuūs ca'á yā 'viich'ɛɛtíinūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ.
23308	MAT 5:5	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi ndiicúuⁿ yā na staava yeⁿ'e yā, ti 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuuvi ndaācá yā dɛ'ɛ̄ chi cuuvi yeⁿ'e yā chi Ndyuūs caⁿ'a yā chi ca'a yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23309	MAT 5:6	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chí neⁿ'e ca yā diiⁿ yā chi n'daācā tan'dúúcā chi neⁿ'e Ndyuūs. Ní Ndyuūs cúnnee yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23310	MAT 5:7	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi 'nuūⁿ ndīi ya'ai 'iinú yā cáávā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ, caati Ndyuūs 'nuūⁿ ndīī ya'ai 'iinú ntúuⁿ yā cáávā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ.
23311	MAT 5:8	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi dɛɛvɛ staava yeⁿ'é yā, ti 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní snaaⁿ yā Ndyuūs.
23312	MAT 5:9	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ 'caa'vá 'iiⁿ'yāⁿ, ti tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ caaⁿ'máⁿ yā yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi daiyá Dendyuūs 'iiⁿ'yāⁿ.
23313	MAT 5:10	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi n'geenú yā ngii cáávā chi diíⁿ yā chííⁿ chi Ndyuūs neⁿ'é yā, caati vɛ́ɛ́ parte yeⁿ'e yā naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23314	MAT 5:11	Dɛ'ɛ chúúcā n'dai ndís'tiī taachi 'iiⁿ'yāⁿ diíⁿ yā chi ndís'tiī 'cueenú nī cuuvi cucáávā 'úú, ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ taáⁿ yā ndúúcū ndís'tiī ní n'deee n'dáí caaⁿ'máⁿ yā nduudu yaadi yeⁿ'e ndís'tiī cucáávā 'úú.
23315	MAT 5:12	Cuuvi yeenu taaví nī caati cuuvi ndaācá nī chí ch'ɛɛtɛ yeⁿ'é nī ná va'ai chɛɛti nguuvi. 'Túúcā 'iiⁿ'yāⁿ can'daa yā ndíí cuaaⁿ vmnaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi ndɛɛ́ yā nduudu yeⁿ'e Ndyuūs. Ní profetas ch'eenú yā chii.
23316	MAT 5:13	Jesús caⁿ'a yā: Ndís'tiī, nduuti chi i'téénu nī chi 'úú chí Cristo, tuu'mi ni ndís'tiī, tan'dúúcā yiīmā yeⁿ'ē yáⁿ'āa 'tiicá nī. Nduuti chí yiīmā nguɛ́ɛ́ n'daācā sabor yeⁿ'ē, ¿dɛ'ɛ̄ cuuvi diíⁿ nī? Nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ dichíí'vɛ̄ yiīmā miiⁿ. 'Āā taanduu rá chí cungéē 'iiⁿ'yāⁿ na yáⁿ'āa ní n'diivi neeⁿ ca'a yā.
23318	MAT 5:15	Ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú 'iiⁿ'yāⁿ ra 'cuuⁿ'miⁿ yā 'áámá lámpara ní cu'nuúⁿ yā maaⁿ 'áámá caja; naati cun'duúⁿ yā na 'áámá mesa, ní íícú cuuví dɛɛvɛ yeⁿ'ē nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā chɛɛti va'āī.
23319	MAT 5:16	Tan'dúúcā 'áámá lámpara chí ngii ndɛɛvɛ, 'tíícā cuuvi n'daācā vida yeⁿ'é nī nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní 'íícú 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuuvi snaaⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ chí n'daacā chi idiíⁿ nī. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ caaⁿ'máⁿ yā: Dɛ'ɛ chúúcā ch'ɛɛtɛ Ndyuūs chi Chiidá nī, Ndyuūs chi canée yā ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23322	MAT 5:19	'Tíícā 'āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ diíⁿ yā cumplir 'áámá mandamiento 'lííⁿ ní 'tíícā ngi'cueeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā tan'dúúcā maáⁿ yā diiⁿ yā, 'lííⁿ 'lííⁿ cá nūuⁿ cuuvi tuneeⁿ yā naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi nguɛ́ɛ́ tan'dúúcā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ. Naati 'iiⁿ'yāⁿ chi n'daāca idiíⁿ yā ní ngi'cueéⁿ yāⁿ 'iiⁿ'yāⁿ táácā chi cuuvi diiⁿ n'daacá yā, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ cuuvi tuneeⁿ yā dendu'ū chi n'daacā ná va'ai chɛɛti nguuvi naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā.
23323	MAT 5:20	'Úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Nduuti chi ndís'tiī nguɛ́ɛ́ n'daācā ca idiíⁿ nī chi cuuvi 'iiⁿ'yāⁿ chi ngi'cueeⁿ ley ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ fariseos, tuu'mi ní ndís'tiī nguɛ́ɛ́ cuuví cundaa nī na va'ai chɛɛti nguuvi naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā.
23324	MAT 5:21	Maaⁿ ní ch'ííndiveéⁿ nī chí caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ ndii cuááⁿ vmnaaⁿ chi 'túúcā: Nguɛ́ɛ́ 'caaⁿ'nuⁿ di 'iiⁿ'yāⁿ. Du'u chí 'caāⁿ'nūⁿ 'iiⁿ'yāⁿ vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nguuvi chi Ndyuūs caaⁿ'maⁿ yā yeⁿ'e nuuⁿndi.
23325	MAT 5:22	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī 'tíícā: 'Āā du'ú nūuⁿ chi nduuvi taaⁿ yeⁿ'ē vi'i, vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nguuvi chi Ndyuūs caaⁿ'maⁿ yā yeⁿ'ē nuūⁿndī. 'Āā du'ú nūuⁿ chi caaⁿ'maⁿ cuuvi vi'i 'tíícā: Dɛ'ɛ̄ chúúcā chɛɛchí tiīⁿ di, vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nanááⁿ juez. 'Āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi caaⁿ'maⁿ yā 'tíícā: Dɛ'ɛ̄ chúúcā zonzo dii, caⁿ'á yā na infierno naachi canéé 'áámá nguuchi yaⁿ'ā.
23326	MAT 5:23	Nduuti chi diiⁿ di tan'dúúcā costumbre yeⁿ'ē di ní ndɛɛ di ofrenda yeⁿ'ē di ní ca'a di Ndyuūs vmnááⁿ nátaī yeⁿ'e yaācū templo, ní hora mííⁿ nūuⁿ ninán'gaacu di chi vi'i di ní vɛ́ɛ́ vaadī 'caa'va yeⁿ'ē di ndúúcu sa;
23328	MAT 5:25	Tun'dáá n'dai di ndúúcū 'āā du'u nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi taaⁿ yeⁿ'e di maāⁿnchɛɛ̄t̄́ɛ́ nūuⁿ taachi canúu di yúúní ndúúcu yā, 'aatiī caⁿ'a yā canguu yā dii nanááⁿ juez. Ní juez mííⁿ nca'a yā dii ta'ā policía. Ní policía miiⁿ ní cu'nuūⁿ sa dii vácūū.
23330	MAT 5:27	N'giindiveéⁿ nī chí caⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē nuuⁿndi chi adulterio 'túúcā: Ndís'tiī chi n'giindivaacú nī, nguɛ́ɛ́ in'nuúⁿ nī n'daataá o isaⁿ'ā chi nguɛɛ yeⁿ'ē di.
23334	MAT 5:31	Tiempo chi chó'ōo 'iiⁿ'yāⁿ caⁿ'a yā 'túúcā: 'Āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi 'tɛɛchi n'daataá yeⁿ'é yā, canéé chí ca'a yā 'áámá caaca yeⁿ'ē chí 'tɛɛchí vi'i yā.
23336	MAT 5:33	Ndís'tiī ní ch'iindiveéⁿ nī chí caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ tiempo chi 'āā chó'ōo 'tuucā: Nguɛ́ɛ́ caaⁿ'maⁿ nī nduudu, “por Ndyuūs”, cáávā cosa chi cuaacu nííⁿnyúⁿ chí diíⁿ nī ní nguɛ́ɛ́ 'tíícā diiⁿ nī. Taachi caaⁿ'máⁿ nī nduudu, “por Ndyuūs”, diiⁿ cuaacú nī tan'dúúcā chi diíⁿ nī cáávā Ndyuūs.
23341	MAT 5:38	Jesús caⁿ'a yā: Ndís'tiī ní ch'iindiveéⁿ nī chí caⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ tiempo chi chó'ōo yeⁿ'e ley chi 'tíícā: Nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ tun'dáa yā nduutinaaⁿ taama 'iiⁿ'yāⁿ, 'tiicá ntúūⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní cuuví tun'daá yā nduutináaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí diiⁿ nduucú yā 'tíícā. Ní 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chí tun'dáa yā 'diiⁿ'yuⁿ táámá 'iiⁿ'yāⁿ, 'tiicá ntúūⁿ cuuví tun'daa yā 'diiⁿ'yuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ nduucú yā 'tíícā.
23342	MAT 5:39	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ'maⁿ nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi yaādii'yá yā. 'Āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí 'cueⁿ'é yā tiicūnáaⁿ nī ti duuchineéⁿ yā yeⁿ'e nī 'cuuⁿ nī chi diíⁿ yā taama vmnéⁿ'ēe nduuti chi neⁿ'e yā.
23343	MAT 5:40	Ní nduuti chi 'aama 'iiⁿ'yāⁿ chi in'nuúⁿ yā vaadī 'caa'va ndúúcu nī, ní neⁿ'e yā divíi yā tiinuuⁿ yúudūu yeⁿ'e nī, ca'a ntúuⁿ nī cotón yeⁿ'e nī.
23344	MAT 5:41	Ní nduuti chi 'aama 'iiⁿ'yāⁿ chí cuuví yā ndís'tiī chi a fuerza canéé chí cándɛɛ nī chɛ́ɛ́dí yeⁿ'e yā tan'dúúcā 'uūvī kilómetros 'tíícā yaⁿ'ai ca candɛ́ɛ nī yeⁿ'e yā ndii cuūuⁿ kilómetros.
23345	MAT 5:42	Taachí caaca 'iiⁿ'yāⁿ ndís'tiī 'āā dɛ'ɛ́ nūuⁿ cosa ca'a nī 'iiⁿ'yāⁿ cosa miiⁿ. Nguɛ́ɛ́ nguɛɛcundíi nī cuadáámí nī yeⁿ'é yā.
23346	MAT 5:43	Ndís'tiī ní ch'iindiveéⁿ nī chi caⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ tiempo chi 'āā chó'ōo: Dinéⁿ'e di 'iiⁿ'yāⁿ na niiⁿnuúⁿ vaacu dí. Nguɛ́ɛ́ dinéⁿ'e di 'iiⁿ'yāⁿ chí taáⁿ yā ndúúcu di.
23347	MAT 5:44	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī: Dinéⁿ'e nī 'iiⁿ'yāⁿ chi taaⁿ yā ndúúcu nī. N'dáácā caaⁿ'maⁿ nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'dáacā ngaⁿ'a yā yeⁿ'e nī. N'dáacā diíⁿ nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ neⁿ'e yā ndís'tiī. Caaⁿ'máⁿngua'á nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi 'cueⁿ'e ndís'tiī ní nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā ndúúcu nī ní idiíⁿ yā chi ndís'tiī n'geenú nī ngii.
23348	MAT 5:45	Ní ndís'tiī ní 'cuuⁿ'miⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi ndís'tiī ní daiya Dendyuūs ndís'tiī. Chiida yú chi cánéé na va'ai chɛɛti nguuvi idiíⁿ yā chí ican'daa 'yáⁿ'ā naachi snéé 'iiⁿ'yāⁿ chí n'dai ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā diíⁿ yā. Ní Ndyuūs idiíⁿ yā chí ngeeⁿ cuūvī yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chí n'daācā idiíⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā.
23349	MAT 5:46	Ndúúti chi ndís'tiī dinéⁿ'e nī 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'e yā ndís'tiī, ¿dɛ́'ɛ̄ premio chi ndaacá nī? ¿'Áá nguɛ́ɛ́ 'tiicá ntúūⁿ idiiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi cobrador yā?
23350	MAT 5:47	Nduuti chi ndís'tiī diíⁿ nī saludar dámaāⁿ hermanos yeⁿ'e nī, ¿dɛ'ɛ̄ premio chi ndaacá nī? ¿'Áá nguɛ́ɛ́ 'tiicá ntúūⁿ idiīiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'ē ndaata Israel chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs?
23352	MAT 6:1	Ndís'tiī nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī dendu'ū chi n'daācā yeⁿ'e yaācū nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ caati snaaⁿ yā chí diiⁿ nī chi nadacadiinúúⁿ yā chi ndís'tiī ní n'daāca nī. Nduuti chi 'túúcā idiíⁿ nī, tuu'mi ní Ndyuūs Chiida yú nguɛ́ɛ́ tée yā chi cuuvi yeⁿ'e nī yeⁿ'ē chi diíⁿ nī taachi ndaa nī ná va'ai chɛɛti nguuvi.
23353	MAT 6:2	Taachi ndís'tiī ca'a nī ofrenda yeⁿ'e nī, nguɛ́ɛ́ diīⁿ yuudú nī níícú nguɛ́ɛ́ cuuvi cadíínuuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ. 'Tíícā idiiⁿ náⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā taachi snée yā na yaācū sinagoga ndúúcū na cuaaⁿ cyúúní. Ní 'íícú 'iiⁿ'yāⁿ ní cuuvi snaaⁿ yā ní caaⁿ'maⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní nn'dai yā. Cuaacu nííⁿnyúⁿ 'úú ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī, chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní vɛɛ chi 'āā ndaāca yā yeⁿ'e chi diiⁿ yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
23354	MAT 6:3	Taachi ndís'tiī ní ca'á nī cosas chi inneé nī 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā, nguɛɛ ca'a nī chi tuumícádiinuuⁿ ta'ā 'cueé nī chi diiⁿ tá'ā cuaacú nī.
23355	MAT 6:4	'Tíícā ca'a n'de'éí nī cosas miiⁿ yeⁿ'e nī ní 'iiⁿ'yāⁿ nguɛɛ cuuvi snaaⁿ yā; 'íícú Chiida yú chi cánéé ná va'ai chɛɛti nguuvi inaáⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ n'diichi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní Chiida yú tée yā chi cuuvi yeⁿ'e nī nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ.
23356	MAT 6:5	Taachi ndís'tiī caaⁿ'maⁿngua'á nī, nguɛ́ɛ́ díiⁿ nī tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā, caati 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ inee yiinú yā chi n'gɛɛtíndii yā na yaācū sinagogas ndúúcū cuaaⁿ cyúúní ní 'íícú 'iiⁿ'yāⁿ ní snaaⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngií ndís'tiī, chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'āā vɛ́ɛ́ chí cuuvi yeⁿ'é yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
23358	MAT 6:7	Ní taachi caaⁿ'maⁿngua'á nī, nguɛ́ɛ́ dachííⁿ dachííⁿ caaⁿ'maⁿ nī tan'dúúcā chi diiⁿ náⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs ní nguɛɛ yeⁿ'e ndaata Israel yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nadicadíínuuⁿ yā chi Ndyuūs caⁿ'á yā 'caandiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é yā ti neené n'deēe nduudu ngaⁿ'a yā.
23359	MAT 6:8	Nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī tan'dúúcā chi idiiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ti Chiida yú 'āā déénu yā dendu'ū chi neⁿ'e nī taachi 'āā cuɛ́ɛ́ caaca nī.
23363	MAT 6:12	Nadich'ɛɛcú nī nuuⁿndi yeⁿ'e 'nū tan'dúúcā chí nús'uu inadich'ɛɛcú 'nū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛɛ n'daācā diíⁿ yā nduucú 'nū.
23365	MAT 6:14	Nduuti chi ndís'tiī nadich'ɛɛcú nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā nduucú nī, tuu'mi ní Chiida yú chi cánéé yā ná va'ai chɛɛti nguuvi nadich'ɛɛcú ntúuⁿ yā yeⁿ'é nī.
23366	MAT 6:15	Ndúúti chi ndís'tiī nguɛ́ɛ́ nadich'ɛɛcú nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā ndúúcu nī, 'tiicá ntúūⁿ Chiida yú nguɛ́ɛ́ nadich'ɛɛcú yā nuuⁿndi yeⁿ'é nī.
23367	MAT 6:16	Taachi nguɛ́ɛ́ nga'dííⁿnúⁿ nī caati ngaⁿ'angua'á nī nguɛ́ɛ́ nduuví ndaachií naáⁿ nī tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'uūvī naaⁿ 'uūvī cheendí yā chí neⁿ'é yā chi tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ snaaⁿ yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ idivíi yā catecai vmnááⁿ yā ní 'cuuⁿ'míⁿ yā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ nga'diiⁿnúⁿ yā. Cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngií ndís'tiī, chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'āā vɛ́ɛ́ chi ndaācā yeⁿ'e yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
23369	MAT 6:18	Ní nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ'míⁿ nī nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ nge'é nī naati Chiida yú chi cánuuⁿ yā nán'de'ei snaáⁿ yā. Ní Chiida yú chi snáaⁿ yā chííⁿ chí diiⁿ nī taachi cánúúⁿ nī nán'de'ei ní tée yā nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ dɛ'ɛ̄ chi cuuví yeⁿ'e nī.
23375	MAT 6:24	Mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi dichíí'vɛ yā 'uūvī 'iivi yā caati dinéⁿ'e yā 'aama yā ní nguɛɛ dinéⁿ'e yā taama yā. Ní n'dáacā nadicádíínuuⁿ yā yeⁿ'e 'aama yā ní nguɛ́ɛ́ n'daācā nadicádíínuuⁿ yā yeⁿ'e taama yā. Nguɛ́ɛ́ cuuvi in'nuúⁿ nī vaadī 'cuiica yeⁿ'é nī ní dichíí'vɛ nī 'iivú Ndyuūs.
23380	MAT 6:29	Naati 'úú ní ngaⁿ'á ngií ndís'tiī, chi rey Salomón miiⁿ ní ndúúcū tanducuéⁿ'ē catecaí yā chi n'dɛ́ɛ́vɛ́ n'dai ndii tuunu ngiī 'yáⁿ'ā naati nguɛ́ɛ́ neené n'dɛɛvɛɛ́ tan'dúúcā yeⁿ'e naāndā s'eeⁿ.
23381	MAT 6:30	Ndúútí chí Ndyuūs idiíⁿ yā cuidado yeⁿ'ē yáatā chi vɛɛ cuɛɛti chí maāⁿ ní canee ní cavyaaⁿ ní nti'ī ní n'nee yaⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ. ¿'Áá nguɛ́ɛ́ diiⁿ cá Ndyuūs cuidado yeⁿ'e ndís'tiī, 'iiⁿ'yāⁿ chi duū'vīi i'téénu nī Ndyuūs?
23383	MAT 6:32	'Iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e ndaata Israel in'nuúⁿ yā dendu'ū chi 'túúcā. Chiida yú chi cánéé yā ná va'āī chɛɛti nguuvi déénu yā tanducuéⁿ'ē dendú'ū chi necesidades neⁿ'e yú.
23386	MAT 7:1	Jesús caⁿ'a yā: Ndís'tiī ní nguɛ́ɛ́ caaⁿ'maⁿ néeⁿ nī yeⁿ'e táámá 'iiⁿ'yāⁿ maaⁿ ní 'íícú Ndyuūs nguɛ́ɛ́ caaⁿ'máⁿ yā nuuⁿndi yeⁿ'e nī.
23388	MAT 7:3	¿Dɛ'ɛ̄ cúúvī chi maaⁿ nch'ɛɛtɛ́ nūuⁿ n'gíínu nī nuūⁿndī chi diiⁿ tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ ní nguɛ́ɛ́ inaaⁿ nī nuuⁿndī ch'ɛɛtɛ chi diíⁿ nī?
23389	MAT 7:4	¿Dɛ'ɛ̄ cúúví chí caaⁿ'máⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e chi diíⁿ yā chi nguɛɛ n'daācā nduuti chi ndís'tiī diíⁿ nī cosas chi nguɛ́ɛ́ n'daācā? 'Caandivéeⁿ nī. Vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'é nī chi ch'ɛɛtɛ chi nguɛ́ɛ́ ndaacadaamí nī yeⁿ'ē.
23390	MAT 7:5	Ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ 'uūvī naaⁿ 'uuvī cheendi nī. Dííⁿ cā maáⁿ nī ndaacadaamí nī yeⁿ'e nuuⁿndi chi diíⁿ nī ní 'íícú cuuvi caaⁿ'máⁿ nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi canéé chí din'daācá yā ní ndaacadaamí yā yeⁿ'e nuuⁿndi chi diíⁿ yā.
23393	MAT 7:8	Caati nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chí ngiica Ndyuūs ní Ndyuūs ca'a yā yeⁿ'e yā. Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chí in'nuuⁿ yā, ní inndaaca yā. Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chí yaa'vi yā cheendi va'āī, ní nan'guaaⁿ yeⁿ'é yā.
23396	MAT 7:11	Nduuti chi ndís'tiī chi cúⁿncheeⁿ nī deenú nī ca'a nī cosa chi n'daācā daiya nī, ndii 'tɛɛ cá Chiida yú chi canée yā na va'ai chɛɛti nguuvi ca'á yā cosas chi n'dáácā n'dai cá 'iiⁿ'yāⁿ chi caaca yā Ndyuūs.
23397	MAT 7:12	'Tíícā chi tanducuéⁿ'ē chi neⁿ'é nī chi diíⁿ 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcu nī, chuū ntúūⁿ diíⁿ nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ. Chuū chi ley yeⁿ'e Moisés ndúúcū chi canéé nguūⁿ yeⁿ'e profetas s'uuⁿ ndíí cuááⁿ vmnaaⁿ.
23398	MAT 7:13	Caⁿ'a Jesús: Cundáa nī chééndí va'āī chí 'tuucuú, tí cheendi va'ai ch'ɛɛ̄'nū ndúúcū yúúní ch'ɛɛ̄'nū, chiiⁿ chi candɛ́ɛ̄ 'iiⁿ'yāⁿ chí caⁿ'a yā na infierno. Nééné 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí ndaa yā chééndí va'ai chi ch'ɛɛ̄'nū miiⁿ.
23399	MAT 7:14	Naati chééndí va'āī 'tuucúū miiⁿ ní yúúní cuéēⁿ miiⁿ chi candɛ́ɛ̄ 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'a yā na vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Ní duu'ví 'iiⁿ'yāⁿ chí nndaāca yā chééndí va'āī miiⁿ.
23400	MAT 7:15	Caⁿ'a Jesús: Diíⁿ nī cuidado ndís'tiī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi falsos yā chi ngaⁿ'a yā chi ndɛɛ yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs naati nguɛɛ 'tíícā. Taachi nndaa yā nanááⁿ ndís'tiī cuaaⁿ dáámí 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ tan'dúúcā catecai 'iiti cuūchī naati cuááⁿ chɛɛ̄ti yā tan'dúúcā 'yááⁿyāaⁿ ngaātáā chí taaⁿ tī.
23401	MAT 7:16	Ní yeⁿ'e chi diíⁿ yā tuumicádíínuuⁿ nī yeⁿ'e yā. ¿'Áá cuta'a 'iiⁿ'yāⁿ uvas yeⁿ'e yááⁿ? o ¿'áá cuta'a 'iiⁿ'yāⁿ n'guiidīi yaaⁿ nguuvi yeⁿ'e yááⁿ? Nguɛɛ 'tíícā.
23404	MAT 7:19	Nducyaaca yáⁿ'á chi nguɛ́ɛ́ n'daācā ngií n'gui'i yeⁿ'ē, 'iiⁿ'yāⁿ ní 'cááca yā ní 'cuiī yā na yaⁿ'ā.