4 | GEN 1:4 | Maṉngibirri nyani nyangiṉi miri ngunung buṯalban. Ga maṉngibirri ga gar malir nyani biliny maltjiliban, nyani rarrmaḻi nyani rarrmaḻi. |
5 | GEN 1:5 | Nyani Goddji biliny bultjidjini Maṉngibirri ga Malir. Mir bindjiniban balnggidjini ga milwartjini, yuwirdjakiṉim wurpm yakirri. |
6 | GEN 1:6 | Manymak, nyani wanginiban, “Gapi irr rindigiban, mir rarrmaḻipm bil djirridji, wurpm irr biḻibiḻigilidjigi nguymirri ga wurpitji gilitjiligi ṉammirri, marrga baṉim irr djamadjigi miraḻ garrkuḻuk.” |
7 | GEN 1:7 | Mir nyani bindjin, girr gapi inydji rindingiliban. Ga Goddji biliny garrwurdjili gapi rarrmaḻi rarrmaḻipm, mir wurpmi rarrmaḻipm djarrinyi djiḻi gurrbi munganmirri, ga wurpi ṉammirri djarrinyi rarrmaḻipm, ga baṉimi miraḻ garrkuḻuk dja'djarrinyban. |
8 | GEN 1:8 | Ga mir ngunu miraḻ nyani bultjidjini Giṉimbirri. Mir bindjiniban balnggidjini ga milwartjini, bingili yakirri inydji malimdjiliban. |
9 | GEN 1:9 | Manymak, nyani wanginiban, “Ngunu gapi nguymirri irr rirrbigi yilitjigi wurpmbirrimili marrga gurrbi baṉḏany irr nyangi.” Mir bindjin, girri gurrbi baṉḏany birraldjiniban. |
10 | GEN 1:10 | Gurrbi baṉdany nyani bultjidjini Munatja, gapi djalkng nyani bultjidjini Wulan. Nyani milingili nyangiṉi, girri marrkapdjiliban. |
11 | GEN 1:11 | Girr nyani yan kungili “Lidji djurriguw kiruwban mir miṉitjigiṉing mala, bubalikiṉing djalwaligiṉing mala galinmi miṉitji ṉambiḏi walimirri, djurriguwban.” Mir nyani bindjini, girri wali birraldjiniban. |
12 | GEN 1:12 | Munatjangir djin djurrginy kirinyban wurpi wurpi mala miri yurryarr, gurrtji, ga wali mala bubalikiṉing nyim nyim kunyirri miṉitjigiṉing mala ga bubalikiṉing djunggi djalwaligiṉing. Nyani nyangiṉiban mir bukmak buṯaldjiniban. |
13 | GEN 1:13 | Mir bindjiniban balnggidjini ga milwartjini, yakirr warrangguwili inydji malimdjiliban. |
14 | GEN 1:14 | Manymak, nyani God wanginiban, “Waḻirr, rangu, ga kaṯa irr ngamangamadjigi ṉam irr yirrpigi, marrga djani miḻmiḻdjigi nguḻi, ga djin yingarraydjigi wurpi wurpi bilidjirri, miri yakirri bilidjirri ga rarranydjarr bilidjirri, bilapilang. |
16 | GEN 1:16 | Ga ngunupili baḏayala mirrpili, miri ngunung bingili wana mirrpili, nyani biliny ngamangamadjili waḻirr ga rangu. Mir maṉngibirri bilidjirri ngunukuma waḻirr miri bunggawa nyani djirridji giri waḻirr gurrpigi, ga ngunukuma rangu bintji giri ngurrguma malir gurrpigi. Ga ngunukiṉing bilidjirri Goddji djamadjili gaṯa mala girri. |
18 | GEN 1:18 | Mir bilapilang nyani biliny yirrpini ṉamili, marrga bil miḻmiḻdjigi bapiḻi, ga bilang baḏayala, ngunung bil rindigi gar malirngiri. Manymak, nyani Goddji nyangiṉiban mir bukmak buṯaldjiniban. Mir bindjiniban balnggidjini ga milwartjini, bingili ga bingili yakirri inydji malimdjiliban. |
20 | GEN 1:20 | Manymak, nyani wanginiban, “Galbi wanngi mala irr ngamangamadjigi, gapimirri djin nyinidji giri, ga waykiṉing mala irr ngamangamadjigi girri, djin ṉunydjirri giri ṉamṉammirrpm.” Mir nyani bindjini, girri gapibi mala ga waykiṉing mala djin birraldjiniban. |
21 | GEN 1:21 | Mir nyani ngamangamadjili maypal wana wulanbi, ga wurpi wurpi mala walim girim mala gapibi, ga wurpi wurpi mala waykiṉing girrgima. Nyani nyangiṉiban mir bukmak buṯaldjiniban. |
23 | GEN 1:23 | Mir bindjiniban balnggidjini ga milwartjini, gumbirri wurpingirpm yakirri inydji malimdjiliban. |
24 | GEN 1:24 | Manymak, nyani wanginiban, “Wurpi wanngi mala irr ngamangamadjigiban mir djin gukirridji giri gurrbi munganmirri, irr ngamangamadjigi wurpi wurpi mala maypal mala, mir buluki mala, walim girim mala, ga nyim ngunupilang mala.” Mir nyani bindjini, girri maypal mala djin birraldjiniban. |
25 | GEN 1:25 | Nyani ngamangamadjili wurpi wurpi maypal mala, ga bukmak wurpi wurpi mala walim girim mala. Mir nyani bindjini munatjabi mala ngamangamadjili. Ga nyani djiny nyangiṉiban, ga djina marrkapdjiliban. |
27 | GEN 1:27 | Marrga yul nyani Goddji ngamangamadjili mir nyanibipm, mir nyani ngamangamadjili yulnginyi marri djayaḻ mir miligidjinginyi, gumbirr ngaṉgigiṉing ga gumbirr gaṉigiṉing biliny djamadjili. |
28 | GEN 1:28 | Nyani bumir yilimbirring bilingga wanginiban, “Mala nyim pung kiri nyim galbidji kiri ga barrkirrdjidji wurpili wurpili djawalili. Bukmak mala djiny nyim djanadjanadjigi, mir maypalpilingirgi munatjabi ga waykiṉingirgi ṉampi ga guyipilingirgi gapibi djina nyim ngurrḏawalangudjidji.” |
29 | GEN 1:29 | Girri nyani wangini yiligima, “Mir nyim nyawi, Ngarri nyirr kumban bubalikiṉing wali ngambuḻgiṉing ga bubalikiṉing djunggi djalwaligiṉing gatjinmi, nguṉitjini mala dja'djarri mala djalwaligiṉing nyim ḏirradjigi. |
30 | GEN 1:30 | Ga maypalpilingirgi munatjabi waykiṉingirgi ga bukmak walinyirakiṉingirgi mala djiny irr gung yurryarr wali.” Mir bilapilang wurpi wurpi walipili nyani yirrpiniban djina, yulgi ga maypalgi. |
31 | GEN 1:31 | Nyani nyangiṉiban ngunung miri ngamangamadjili djina, girri marrkapdjiliban mirrpmban. Mir bindjini balnggidjini ga milwartjini, gumbirr wurpingirpm ga nyani wurpm yakirri inydji malimdjiliban. |
32 | GEN 2:1 | Mir bilapilang nyani malimdjili bukmak mala. Ga wurpili yakirrdji mir ingki ngamangamadjnyir, ngunung gumbirr wurpingirpm ga biling bingili yakirri, ngunukiṉing bilidjirri nyani gaṉḏi inydji galdirrdjiniban djamangiri. |
38 | GEN 2:7 | Ngunukiṉing Goddji ngamangamadjili yul ngurruḏawalangu, mir munatja marrngili marrga munatjabi djamadjiliban yulnginyi, girri wupwupdjili ngurrimirrpm marrga nyani ngalwartjingini kirinyban. Mir bindjini ngunung yul ngalwartjinakiṉing. |
40 | GEN 2:9 | Ga djurriginy kiriny djunggi garray ga manymak ḏirradjnyirbi. Ga bingili gurrtji nyani djamadjili, yagirri bilingga miri Djunggi Wanngi Gunyirbi ngunung budjirrminy dja'djarri, ga wurpi djunggi dja'djarri yagirri ngunugirki Djunggi Marnggi Gunyirbi Ngungirapibi Buṯalbi ga Mirkngibi. |
41 | GEN 2:10 | Mir nguḻi gapi buwalbuwaldjny kirinyi baḻangawdjili girri wurpili wurpili mani bipiṉi biling bingili ga biling bingili mani. |
46 | GEN 2:15 | Manymak, Goddji gangili yulnginyi, girri yirryirrpini gatnimirri Idin miri nyani yul lamudjigi wali ga djagadjigi gatni. |
47 | GEN 2:16 | Ga nyani God inga wangini yulgi, “Mir nyuni ḏirradjigi wali bubalikiṉingibi gurrtjibi, |
48 | GEN 2:17 | bil mir wurpm gurrtji dja'djarri djiḻigima, ingki nyuni ḏirradjigi ngungirapibi, mir ngunung Djunggi Marnggi Gunyirbi Ngungirpibi Buṯalbi ga Mirkngibi, mir ngunung nyuni gubidji. Ngunubilang nyuni ḏirradjigi ngungirapibi, mir warray nyuni balidji ngunyili yipi.” |
49 | GEN 2:18 | Manymak, girr God guṉgi inydji wangini, “Mir ingki djining buṯal mir yul ngiḏawa nyi'nyinidji giri. Ngarri ingarr djamadjigiban baḻpirgiṉing.” |
50 | GEN 2:19 | Marrga nyani Goddji djamadjili wanngi mala munatjadji, mir wurpi wurpi mala maypal mala ga waykiṉing mala, girr inga birrungili yulgi ga nyanitja yuldji yagirri djiny yirrpini kirinyi rarrimaḻi rarrimaḻipm. Mir nyani djiny yagirri yirrpini minydjin djirridjipm yagirri djini. |
51 | GEN 2:20 | Mir yuldji yagirri djiny gungili bukmaknginyi waykiṉinginyi ga maypalpilinginyi, bil ingki inga manyanyir baḻpirgiṉing inga. |
52 | GEN 2:21 | Marrga Goddji yakirri galwupiṉi yulnginyi, luṉbu ḏarrarrmiyngili ga biḻiwurrwarr gaypiliban wurpmi. Girr djidji inga miṉibili marrga galngi bulanggitjdjiliban. |
54 | GEN 2:23 | Ga nyani yul wanginiban bindjiniban, “Djinimi mir ngirki ngirkibi ngirrapibi, ga munydjal munydjalpi ngirrapibi, marrga djinim ngarri bultjigi Miyilk gima nyuni gaypili galngibi yulangpibi.” |
55 | GEN 2:24 | Mir bilapilang rum djiningi minydji djirridjipmban limila, mir wari ngunupilang yul djiny gubidji nyanngang gunydjirri ga ngambirri, girri miyilk nyanngapibi galiki marrga giḏidjirrim bil nyinidji giri, mir wurpilipm galngi bil nyinidji giri nginipingim ga nyanimngim bil wurpilipmdjidjiban. |
56 | GEN 2:25 | Manymak, ngunu yul ga miyilk biling bil girinyi gar gurriyili, bil ingki inydji bil guṉidjnyir inydji bili. |
57 | GEN 3:1 | Manymak, Goddji djamadjili nyibi maypalpili ginginyakiṉing, bil nyani minarr mani wanginyakiṉing mirrpm. Nyani minarr inga wangini miyilkigi, “God nyimila yan gungili mir ingki nyim ḏirradjigi bubalikiṉingibi djunggibi wali.” |
58 | GEN 3:2 | Girri miyilkdji yan bumir gaypili, “Ingki! Mir yirrim ngunung liny ḏirradjigi gurrtibi bubalikiṉingibi. Bil mir ngunung djunggi dja'djarri baṉimi mir ngunugiriny girri ingki liny ḏirradjigi ngungirapibi gima nyani God linyila wangini ‘Ingki nyim ḏirradjigi ngungirapibi ga ingki nyim gatjigi ngunugirinyi bintji nyim balidji.’” |
61 | GEN 3:5 | Mir birral God marnggi mir nyadji ngunupilang nyim ḏirradjigi, ganydjirrdjipm marrga mil inydjim ḻapmiygi marrga mirkng malagi ga manymak malagi nyim marnggi, marrga nyumibi ga nyanibi inydji lidji djirridjiban.” |
62 | GEN 3:6 | Manymak. Nguṉi miyilkdji nyangiṉi wali buṯal ḏirradjnyirbi djunggimirri wirardjinginmi, ga ngunu waligi nguy djalngdjiniban ga nyani gingini mir nguṉi walidji gaḏamandjigi, marrga nyani butnyirdjili ngunuguma djalwali girri ḏirradjiliban, yili rindingili ga inga birrungili nginipingirgimi ga nyanitja ḏirradjili girrgima. |
66 | GEN 3:10 | Ga nyani yan bumir gaypili, “Mir ngarri nyirr marrngini murrurrtmirrpm bi giriny nyininyi marrga inmarr yawngini gima gar gurriyili irr nyininyi marrga inmanydjirr gilgirrdjini.” |
72 | GEN 3:16 | Girri miyilkigi inga wangini, “Nyadji ngunupilang nyuni gapaḻmirrpilidjidji ngunukiṉingban nyuni galngi djalgidjidji mirrpmban. Miri djalgidjidji kiri nyuni yidjipili mini, bil yirrim inga djalngdjidjipm nginipingirgim inma, ga nyanitji ngurrḏawalangudjidji inma.” |
75 | GEN 3:19 | Nyuni maṉbing djamadjigi ngurrbirridji marrgi wali inma marrgi, yarimipm nyuni wiṉidji munatjali, gima munatjangir ngarri nyirr djamirrdjini. Miri nyuni yarim midjirrdjini, marrga ngunyilipm ngarri nyirr wiṉidjingilgi midjirrili.” |
76 | GEN 3:20 | Manymak, ngunung yul yagirri inga Adam, ga yuldji bultjidjini nyanngang miyilk Yip (Eve) gima nyani ngurruḏawalangu ngambirri djina nyininyi bukmakigi yulpiligi. |
78 | GEN 3:22 | Manymak, Gunydjirri wanginiban, “Ngunung yul miri marnggiban buṯalbi ga mirkngibi, mir marnggiban mir ngilim. Ngunubilang nyani rindinyir djalwali ngungirapibi djunggibi ngunung Wanngi Gunyirbi, ḏirradjnyiri, girri nyani wanngigakiṉing nyininyir girinyiri.” |
79 | GEN 3:23 | Marrga Gunydjirrar biliny bulu nguli gatningiri Idinngiri, miri nyani minydji yaniliban djawalili wurpili miri nguḻi bil ḻamudjigi wali wurpirri gurrbuwi. |
81 | GEN 4:1 | Manymak, giḻiwiḻim bil ngurrinyi girri nyani Yip gapaḻmirrpilidjini. Djamingi yidjipili bungtjili, girri nguṉi miyilkdji yagirr yirrpini Kayn (Cain) gima nyanibi inydji wangini, “Goddji irriny gunggatjili miri yul irr marrngili yuwirdjing.” |
83 | GEN 4:3 | Guyumban mundjarr inga bil birrungili Godki Gunydjirrgirki. Miri Kayn inga birrungili nyanngapibi djamadjnyirbi wali, |
84 | GEN 4:4 | ban Abil guḻtjigiṉing munydjal bimbi inga birrungili, galbi yuwiridjingpili. Marrga nyani God marr inga bulanggitjdjini Abilgi ga nyanngang mundjarrgi, |
86 | GEN 4:6 | Marrga God inga wangini Kayngi, “Nyimki nyuni nguy margiṉdjini, nyimki bumir nyirrnyirrdjili? |
87 | GEN 4:7 | Miri warray ngunubilang gadjigarr buṯal nyuni bargi, girri nyuni marrkapdjidjiban. Bil ngunubilang nyuni mirgi djamadjigi, nyungung mirgipili galngimirri inma ngu'ngurri nyin wanngi ḏutjigi miri mirrir. Bil ginginyirbi mirgipili nyuni bilang biri yirrpigi, marrga ngunugirri gadjigarr mirkngi miri ngunung nyuni gubidjiban.” |
88 | GEN 4:8 | Manymak ngunungir girri Kayn inga wangini gulmingirgipm Abilgi, “Il giruwban ngunyili murrurrtili.” “Ngiy manymak.” Biling bil giriny nyininyi murrurrtmirrpm, girri Kayn minydji bipiṉiban gulmigipm. |
90 | GEN 4:10 | Girri nyani inga wangini, “Mirikuṉu nyuni mirrpm djamadjiliban! Nyuni butjir inydji guw! Nyungung gulmigirang buḏi nyani irra witjim kirimban munatjangir. |
91 | GEN 4:11 | Miri gumbirrdji nyunguri nyuni bipiṉi, marrga nyanngang buḏi rarrmiyngili munatjali, marrga ngarri nyirr bulu ngurriban munatjangir. |
92 | GEN 4:12 | Miri nyadji ngunupilang wali nyuni lamudjigi, yarim wirrpm inma djurri giri wali. Yarim miri nyuni mulkuru gu'gukirridji walikiban, gurrbi wirrpm inma djirridjiban.” |
94 | GEN 4:14 | Miri djini'djining nyuni irriny bulu nguli munatjangir, ga ngarri bilang inmanydjirr gilkilgirrgiban, miri nguy wargugugiṉing mulkuru minydji irr gukirridji walikiban, marrga wiḻi ngunupilangir irriny manyang irriny bungi!” |
96 | GEN 4:16 | Manymak, rirringir ngunungir girri nyani Kayn gubini, ga bilayili giraliban. Nguḻi gawarrkamirri gukirriny girinyban wurpirri gurrbuw Nud bumir djimurrumirri. |
97 | GEN 4:17 | Manymak, biling giḻiwiḻim bil ngurrinyi Kayn ga nyanimngim inga, girri ngunugirri miyilk gapaḻmirrpilidjini, yidjipili miniginy kirinyi yagirri Inuk (Enoch). Ga nyani Kayn manyangiṉi gurrbi, girri galbi bala' mutjpiningili nguḻi, ga gurrbi wana yagirri yirrpini djining ngurrguma mir nyanngang walkiripm yagirri Inuk. |
98 | GEN 4:18 | Manymak, Inukang walkiripm Irad, djabiringir ngunungir girri Iradang walkiripm Mayudjayil, djabiringir ngunungir girri Mayudjayil walkiripm Mitjutjayil, ga djabiringir ngunungir girri Mitjutjayilang walkiripm Lamitj. |
100 | GEN 4:20 | Manymak, bingili yutjuwili bil bungtjili Adangpibi. Mir miḻimiti bungtjili yagirri Djabal, ga nyani ngurrḏawalangu djina yulpilingirgi miri wiṉinimirri djin ngurrinyi mala ga djagadjny girinyi mala buluki. |
103 | GEN 4:23 | Manymak, nyani Lamitj bilingga wangini nyanimwilingirgim, “Ada ga Djila irriny nyim marrngirriy yan, butjir irranydjim guw miri irr djabarrkdjigiban. ‘Miri nyani irriny gaṯpurrdjili marrga ngarritja irr buḻkitj marrngili nyaniny irr bipiṉi, miri yawirrinynginyi irr bipiṉi gima nyani ngurrum irriny gaṯpurrdjili. |
104 | GEN 4:24 | Mir ngunubilang wirinyi Goddji yarṯi ḏapiḻidjigi Kayngi warray, miri mirrpm yili ngarribi irr bintji ngurrguma irr yarṯi ḏapiḻidjigi.’” |
105 | GEN 4:25 | Manymak, bilingi Adam ga Yip yili bil ngurrinyi, ga yili nyani gapaḻmirrpilidjini, ga guyumban yidjipili bungtjili. Ga yagirri yirrpini Sit, djining yagirri mayaligiṉing miri ‘Gumi’ gima nyani Goddji gungili yuwiridjing yidjipili miri ngunung ngurrguma Kayndji bipiṉi. |
106 | GEN 4:26 | Manymak, Sitang walkiripm bungtjili, ga yagirri yirrpini Inutj. Ga miri Inutj bilidjirri yulpilingir djin ngurr yirrpini miri Godnyi djin butjalmini girinyi yagirrmirrpm Yawaymirrpm. |
107 | GEN 5:1 | Djining djanguny Adamang gurruṯigiṉing muṉḏaṉdji. Manymak, baman pirr nyadji Gunydjirrar ngamangamadjili yulnginyi, mir nyanipibm ngamangamadjili miri God. |
109 | GEN 5:3 | Manymak. Nyani Adam ngurrum gatjini galbi guṉmal ga rarranydjarr (130 years) nyadji ngunupilang bungtjili walkiripm inga mir nyanibipm, ga yagirri yirrpini Sit, girri nyibi mala gatjini walgurwalgur mala inga galbi, |
112 | GEN 5:6 | Manymak, nyani Sit walkiri marrngili Inutj, ga Inutj walkiri marrngili Kinan, ga Kinan walkiri marrngili Mayalalil, ga Mayalalil walkiri marrngili Djarid, ga Djarid walkiri marrngili Inuk. Djiniwili yulpili djin nyininyi djin bininy ngurrguma wanngigakiṉing miri Adam, ga djin walkiri djamini galbi djina walguwalgur nyibi mala. |
127 | GEN 5:21 | Ga Inuk guṉmal ga rarranydjarr gatjini galbi, girri walkiri marrngiliban Matjutjila (Methuselah). Ga nyani Inuk walkiri djamirrdjini walguwalgur, ga bininy ngurrguma nyininy wanngigakiṉing miri Adam. |
131 | GEN 5:25 | Manymak, Matjutjila walkiri marrngili Lamitj (Lamech), ga Lamitj walkiri marrngili, |
135 | GEN 5:29 | ga yagirri nyani yirrpini Nuwa. Miri djining yagirri mayaligiṉing miri ‘Ḻaydjigi’ gima nyani bindjin nyanngangi “Mir Gunydjirrar litja mirgidjnyirdjili munatja, ban djiṉi yidjipilir litjny gunggatjigi il ngalwartjingilgi djamangir maṉbingir.” |
139 | GEN 6:1 | Manymak. Ngunukiṉingi Nuwang bilidjirri, yulpilingir djani mala djin buny kirinyi galbiwili, marrga yul mala djin nyininy kirinyi galbi, wurpirri wurpirri gurrbuwi. Ga miyilkpili djani djal maḻimaḻingpili mirrpmi. |
140 | GEN 6:2 | Manymak. Godang djamagiṉpilingir wugiḻipilingir, djiny djin nyangiṉi ngunugirri miyilkpili djal maḻimaḻingpili, ga djina djin djalngdjiniban. Marrga miri ngunungi djina djin djalngny kiriny, djiny djin marriny kirinyban. |
141 | GEN 6:3 | Girri God Yaway inydji wanginban, “Ngirrar marrdji ingki djiny irr watjarrdji giri marngiri bintji giri ngurrguma yulpilinginyi. Miri ingki djiny irr ṉamkaṯdjingil giri yulpilinginyi, gima miri djani yarim djin galngipili. Ngarri djiny irr gung marri warrangguwili guṉmal ga rarranydjarr (120 years) marrga inydjin birrindjingilgi miri gadjigarr djunupa djin gurrpigi.” |
142 | GEN 6:4 | Manymak, ngunukiṉing Nipilim bapurrurr mala djin birraldjini djiḻi gurrbi munganmirri, miri mirrpm giḻiwiḻipili yulpili. Miri rirringir ngunungir girri Godang djamagiṉingir wugiḻipilingir djiny djin djamirrdjini miyilkpili, marrga ngunungiri yidjipilpili djina djin bungtjny kiriny, ngunukiṉingban djani birraldjiniban ngunukuma Nipilim bapurrurr. Ga rirringir ngunungir girri djin walkiri djamini kiriny yarim yalkuy, ga miri nguṉitjini mala djani yagirr wanapili mala buḻaḻkitjpi mala, bilapilang. |
143 | GEN 6:5 | Manymak, nyani Gunydjirrar djiny nyangiṉi yulpilinginyi miri djin ginginy girinyi mirkngpili, miri bininy kiriny ngurrguma miri gadjigarr mirkuṉu djin gurrpini girinyi. |
149 | GEN 6:11 | Ban nyibiwili yulpili djani nguy midjirrgiṉpili milmirri Godar. Miri djiḻi gurrbi munatjamirri bukmak djin nyininy girinyi rumnyirringi buṯilnyirringi. |
151 | GEN 6:13 | Manymak, nyani God inga wangini Nuwagi, “Djinimirri irr gingini, bukmak mirgipili djiny irr djingirgiban, gima djanngapibingir djin mirgidjiniban bukmak mala. Marrga ngidjirrkngban djiny irr buwayaknyirdjigiban bubalikiṉinginyi, miri yulpili ga gurrbi mungan. |