23233	MAT 1:20	As nan chana mangnumnumnuman as na, nunpaila babaen as nan iitawna nan anghel nan Apo. Kenalen nan anghel, “Jose ay kianak David, achika umugyat ay mangetepon kan Maria, tay nan nasikukianana at babaen as nan pannakafialin nan Espiritu Santo.
23234	MAT 1:21	Iyanaknantu nan laraki, ya ngadnam as Jesus, tay hiya nan mangesarakantu as nan tatakuna as nan fiasfiasorcha.”
23236	MAT 1:23	“Munsikugtu nan usa ay fiarasang ay maid laraki as nakiskissuy kan hiya. Iyanaknantu nan usa ay laraki ay mangadnantu as Immanuel.” (Nan laychun nan Immanuel ay kanan at “Wacha hi Apo Dios kan chitaku.”)
23240	MAT 2:2	Kuncha pay inumchan hid-i, senarudsudcha, “Ay chaud nan kaiyan-anak ay aren chi Judio? Tay inilami met nan fenmoknakian nan taraw ay sinyar nan naiyankana, at enmali kami ay munchayaw kan hiya.”
23243	MAT 2:5	Tinumforcha kan hiya, “Ad Judea henan ili ay Betlehem, tay hiyana nan insurat nan pomapadtu ay kanana un,
23244	MAT 2:6	‘Chakayu ay tataku ad Betlehem henan lutan Juda, figfikun chakayu henan am-in ay ili ad Juda, tay chakayu nan murpuwan nan usa ay muntoray ay mangaywan as nan tatakok ay kianak Israel.’ ”
23246	MAT 2:8	Kuna pay infiaor chicha ad Betlehem, infilina, “Umuy kayu's chi, ya emamadyu man ay manganap as nan onga. As nan manguchananyu, epakaammuyu kan ha-un ta uyaktu us munchayaw kan hiya.”
23251	MAT 2:13	Kun pay nak-ak nan chiyuycha mamasilib ay lanaraki, nunpaila nan anghel nan Apo kan Jose babaen as nan iitawna. Kenalen nan anghel, “Fumangunka. Etakinmu nan hen-ena ya lomayaw kayu ay umuy ad Egipto. Mayaschi kayu inkiana ifiakiak ay mak-ak kayu, tay epaanap Herodes nan onga ta patayuna.”
23253	MAT 2:15	Nakiilicha hid-i inkiana natuy hi Herodes. Enommat am-in chaná ta matongpar nan enpaifiakian nan Apo as nan pomapadtu ay kanana, “Enayakiak nan anakku ta mak-ak ad Egipto.”
23256	MAT 2:18	“Nadngor nan pararu ay tangugngug ya akorcha ad Rama. Cha ag-akiaran Raquel nan an-akna. Achina laychun ay maliwliwa, tay natuycha am-in.”
23258	MAT 2:20	Kenalen nan anghel, “Fumangunka, etakinmu nan hen-ena, ya komatam kayu ad Israel, tay natuycha nan chiyuycha nanglarayad ay mangpatuy as nan onga.”
23261	MAT 2:23	Hid-i ad Galilea, inmilicha henan ili ay makali un Nazaret. Enommat na ta matongpar nan kenalen nan chiyuycha pomapadtu un, “Makalintu hiya ay Nazareno.”
23263	MAT 3:2	Kenalina kan chicha, “Munfiafiawi kayu as nan fiasfiasoryu, tay kiayud umchan nan muntorayan Apo Dios.”
23264	MAT 3:3	Hi Juan ay anna nan infiakian Isaias ay pomapadtu ad pus-uy ay kanana, “Wacha nan taku henan disyerto ay cha mangifugfukiaw un, ‘Esakianayu nan ayun nan Apo. Munlutkunyu nan ayuna.’ ”
23268	MAT 3:7	Kun pay inilan Juan nan ongor ay Fariseo ya Saduseo ay cha omali ay munpafunyag, kenalina kan chicha, “Hoy! Chakayu ay kaman an-ak chi kubra! Anan mangali kan chakayu ay malisiyanyu nan omali ay ichusan Apo Dios mu mafunyakian kayu?
23270	MAT 3:9	Achiyu kankanan as achoryu un, ‘Achi chakami challu chusaun kan Apo Dios, tay hi Abraham nan kaap-uwanmi.’ Tay ifiakiak kan chakayu ay uray nan nauycha fiatu at mafialin ay munfialinun Apo Dios as kiankianak Abraham!
23271	MAT 3:10	Nan ichusan Apo Dios at kaman as nan wasay ay naesasakiana ay manipor as kaiw. Am-in ay kaiw ay achi fumkias as ammay at maesalepooncha ay masipor, ya maichus-orcha as nan apuy.”
23272	MAT 3:11	Inturuy Juan, “Funyakiak chakayu as chanum ay mangepaila ay nunfiafiawi kayu at. Ngem nan cha umunud kan ha-un at am-amud mu ha-un. Achiyak paat maekari ay mangchun as sapatosna. Hiya nan mangfunyag kan chakayu as Espiritu Santo ya apuy.
23273	MAT 3:12	Maepadpachong hiya as nan taku ay nanangchun as ligkia ay osaruna ay manapa as nan finayu. Nan natap-an at ittunantu as nan mangit-ittuwan. Ngem nan chuki at ipuornantu as nan apuy ay achi mapappauy.”
23275	MAT 3:14	Ngem penachas Juan ay mamas-iw kan hiya as nan nangaliyana, “Apo, ha-un met koma nan munpafunyag kan he-a. Sungang t'uy he-a nan omali ay munpafunyag kan ha-un?”
23276	MAT 3:15	Ngem tinumfor hi Jesus, “Ayu at! Atum na ad wani, tay masapor tongparunta nan am-in ay laychun Apo Dios.” Isunga inyafud Juan.
23278	MAT 3:17	Wacha us nan kali ay nurpu ad chaya ay kanana, “Hi tona nan anakku ay laylaychok. Hiya nan mangepalaylayad kan ha-un.”
23281	MAT 4:3	Angkiay ya inmuy hi Satanas kan hiya, ya kanana, “Mu tit-iwa ay anak chaká kan Apo Dios, filinum nan nauycha fiatu ta munfialincha as tenapay.”
23282	MAT 4:4	Ngem tinumfor hi Jesus, “Nan naisurat as nan Kalen Apo Dios at kanana un, ‘Fiakun yangkiay makan nan pagfiyag nan taku, ngem masaporcha challu nan am-in ay ifiagfiakian Apo Dios.’ ”
23284	MAT 4:6	Kenalina kan hiya, “Mu tit-iwa ay Anak chaká kan Apo Dios, ud-a pay omagkiangka inkiana as kuwabna, tay kanan met nan naisurat as nan Kalen Apo Dios un, ‘Filinun Apo Dios nan anghelesna ay mangaywan kan he-a. Tatag-uyun chakantu kan chicha as nan limacha ta achi maepakpak nan sukem as nan fiatu.’ ”
23285	MAT 4:7	Tinumfor hi Jesus, “Wacha met us nan naisurat as nan Kalen Apo Dios ay kanana un, ‘Achim chischistingun nan Apo ay Diosmu.’ ”
23287	MAT 4:9	Kenalen Satanas, “Ichatkuntu am-in chaná kan he-a mu munpalintumangka ay munchayaw kan ha-un.”
23288	MAT 4:10	Ngem tinumfor hi Jesus kan hiya, “Mak-akka Satanas! Nan naisurat met as nan Kalen Apo Dios at kanana un, ‘Chayawum nan Apo ay Diosmu, ya kan hiya yangkiay nan munserfiyam.’ ”
23293	MAT 4:15	“Ad Galilea, henan lutan Zabulon ya henan lutan Neftali as nan charan ay umuy henan fiayfiay, ya chuchumangun nan wawwang ay Jordan, hid-i nan nakiiliyan nan ongoongor ay Gentil.
23294	MAT 4:16	Nan tataku hid-i at kamancha natataku as nan kawad-an nan ngongot ya as nan kawad-an nan nunkatuy. Ngem ad wani at ilauncha nan narawag ay silaw, tay enmali as nan kawad-ancha nan manilaw as numnumcha.”
23295	MAT 4:17	Nunlapu as nan hana ay timpu, enlapon Jesus ay nun-ekaskasaba. Kenarkalina, “Munfiafiawi kayu as nan fiasfiasoryu, tay kiayud umchan nan muntorayan Apo Dios.”
23297	MAT 4:19	Kenalina kan chicha, “Unuchunak, at isurok chakayu ay munfialin as kaman tomatafukor as tataku.”
23306	MAT 5:3	“Nakiasat nan chiyuycha mamigfig as nan kenakurang chi kafiaelancha ay mangekaman as nan laychun Apo Dios, tay maetapichantu as nan muntorayana.
23307	MAT 5:4	“Nakiasat nan chiyuycha ngumunguyus kiapú as fiasor, tay liwliwauntu Apo Dios chicha.
23308	MAT 5:5	“Nakiasat nan chiyuycha napakumbaba, tay tawichunchantu nan luta ay enkaren Apo Dios kan chicha.
23309	MAT 5:6	“Nakiasat nan chiyuycha kaman cha munchukiaang ya masketan ay chicha nan munlarayad ay mangekaman as nan laychun Apo Dios, tay mapnekchantu.
23310	MAT 5:7	“Nakiasat nan chiyuycha manug-ang as pachongcha ay taku, tay sug-angantu Apo Dios chicha.
23311	MAT 5:8	“Nakiasat nan chiyuycha nacharos chi numnumcha, tay ilaunchantu hi Apo Dios.
23312	MAT 5:9	“Nakiasat nan chiyuycha mangepakappia as nan pachongcha ay taku, tay ifilangtu Apo Dios chicha as an-akna.
23313	MAT 5:10	“Nakiasat nan chiyuycha cha maparpalikiat kiapú as nan chacha mangekamkamanan as nan laychun Apo Dios, tay maetapichantu henan muntorayana.
23314	MAT 5:11	“Nakiasat kayu as nan mangsotan ya mamalikiatan nan tataku kan chakayu, ya ekaliyan chakayu as kumpurmi ay mangotettet kiapú kan ha-un.
23315	MAT 5:12	Kun kayu at munlagragsak ya munlaylayad, tay ongoongor nan gun-gunayu ad chaya. Tay assesa us nan en-enatcha ay namarpalikiat as nan chiyuycha pomapadtu ay enmon-ona mu chakayu.”
23316	MAT 5:13	Inturuy Jesus, “Chakayu nan maepachong as nan asin ay para as nan am-in ay tataku asna's luta. Ngem mu chakus at nakaan nan tamtam nan asin, achi poros kasin omasin. Maid at kotokna, kun at maiwagkia ya maikiatkiatin.
23317	MAT 5:14	“Maepachong kayu as nan silaw ay manilaw as numnum nan tataku asna's luta. Nan siyudad ay wacha henan toktok nan chuntug at achi poros malinglingfian.
23319	MAT 5:16	Assesa us ay masapor sumilaw kayu as nan mangiilan nan tataku ta mailacha nan ammay ay chayu at-atun, ya ichaychayawcha hi Amayu ad chaya.”
23320	MAT 5:17	Kenalen pay Jesus, “Achiyu kanan un enmaliyak ay manachael as nan Lintig Moises ya nan insurat nan chiyuycha pomapadtu. Chaanak enmali ay manachael as nan hanacha, ngem kunak at enmali ay mangtongpar as nan laychuncha ay kanan.
23323	MAT 5:20	Ifiakiak kan chakayu ay mafialin kayu ay maetapi henan muntorayan Apo Dios mu nalinlintig kayu mu nan chiyuycha mun-isursuru as Lintig ya nan chiyuycha Fariseo.”
23324	MAT 5:21	Inturuy Jesus, “Chinngoryu ay naifiakia as nan kaap-uwan takú un, ‘Achi kayu pomatuy,’ ya ‘nan pomatuy at maokóm ta machusa.’
23325	MAT 5:22	Ngem ad wani, ifiakiak kan chakayu ay nan taku ay fumungat as nan pachongna ay taku at maokóm hiya ay machusa. Nan taku ay manginsurtu ay mangali as nan pachongna ay taku un, ‘Maid kotkotokmu!’ at maicharum as nan Sanhedrin. Kaman us as nan taku ay mangali as nan pachongna ay taku un, ‘Natotongokka!’ at maiyuy as nan apuy ad inferno.
23328	MAT 5:25	“Kamuwum ay makealiglu as nan nangicharum kan he-a sakbay iyuyna chaká as nan lupon. Tay mu achi, ipurang chaká as nan huwis. Angkiay ya nan huwis at ipurang chaká as nan pulis ay mangifiarud kan he-a as pagfiaruchan.
23329	MAT 5:26	Ifiakiak kan he-a nan tit-iwa ay achikantu makapitiw as pagfiaruchan inkiana fiayacham nan am-in ay mortam.”
23330	MAT 5:27	“Chinngoryu at ay naifilin ad pus-uy un, ‘Achi kayu umiwet.’
23333	MAT 5:30	Mu nan kannawan ay limam nan kiapón chi fumasoram, putnam ya iwagkiam. Un-unuyna ay makurangan nan achormu as usa ay parti mu nan wacha nan intiru ay achormu ay kun challu umuy ad inferno.”
23334	MAT 5:31	“Naifiakia us ad pus-uy un, ‘Nan ngachana ay laraki ay mangiyichang as asawana at masapor umichat hiya kan asawana as kasuratan ay mangepaila ay nun-ichangcha ay hen-asawa.’
23335	MAT 5:32	Ngem ad wani, ifiakiak kan chakayu ay nan uray ngachana ay laraki ay mangiyichang as asawana omangkiay mu nakelaraki nan chiyuy asawana at munfialinuna hiya as umiwet mu omasawa hiya as tukún. Kaman us as nan laraki ay mangasawa as nan naiyichang ay fiafiai at umiwet.”
23336	MAT 5:33	“Chinngoryu ay naifilin as nan kaap-uwan takú un, ‘Achim chukchukkian nan ensapatam as nan Apo, kunmu at masapor tongparun.’
23337	MAT 5:34	Ngem ad wani, ifiakiak kan chakayu ay achi kayu poros munsapsapata. Achiyu kankanan un, ‘Ilaum ay chaya,’ tay hiyasa nan tomotokoran Apo Dios ay muntotoray.
23338	MAT 5:35	Achiyu us kankanan un, ‘Ilaum ay luta,’ tay hiyana nan kumakiatinana, winnu ‘Ilaum ay Jerusalem,’ tay hiyasa nan siyudad nan nangatu ay Ari.
23340	MAT 5:37	Nan kananyu yangkiay at, ‘O,’ winnu ‘Achi.’ Tay nan ngachana nan etapiyu at kan Satanas ay makali un Mangotettet nan nurpuwana.”
23341	MAT 5:38	“Chinngoryu nan naifilin ad pus-uy ay kanana, ‘Nan mamusling as matan chi usa ay taku at masapor us mafusling hiya. Nan mameng-aw as fiab-an chi usa ay taku at masapor us mapeng-awan hiya.’
23345	MAT 5:42	Nan kumchaw kan he-a at ichatmu nan kuchawuna. Nan manglayad ay fumurud kan he-a at achim achiyun.”
23346	MAT 5:43	“Chinngoryu nan naifilin ad pus-uy ay kanana, ‘Laylaychum nan kiayyummu, ya inglum nan kafusormu.’
23351	MAT 5:48	Isunga masapor maid munkuranganyu ta maepachong kayu kan Amayu ad chaya ay maid nunkurangana.”
23352	MAT 6:1	Inturuy Jesus, “Il-ilaunyu ta achiyu kurkuratun ay mangepappaila as nan tataku nan ammay ay atunyu ay kaichayawan Apo Dios. Tay mu hiyasa at maidtu gun-gunayu as ichat Amayu ad chaya.
23353	MAT 6:2	“Isunga as nan umichatanyu as nan chiyuycha makasapor, achiyu iwarwarakiawag as nan chiyuycha senagoga ya as nan chiyuycha charan ay kaman as nan cha at-atun nan pakamankaman ta ichayaw nan tataku chicha. Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa ay enawatcha at nan gun-gunacha.
23355	MAT 6:4	ta maid mangammu. Hi Amayu ay mangil-ila as nan chaan naammuwan ay enatyu at gun-gunaana chakayuntu.”
23356	MAT 6:5	Kenalen pay Jesus, “As nan munkararakianyu, achiyu koma tadtadnun nan chiyuycha pakamankaman, tay laylaychuncha ay tomakchug ay uy munkararag as nan chiyuycha senagoga ya as nan chiyuycha charan ta fuyfuyaun nan tataku chicha. Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa ay enawatcha at nan gun-gunacha.
23358	MAT 6:7	“As nan munkararakianyu, achiyu ong-ongorun nan maid kotkotokna ay chayu kankanan ay kaman as nan cha at-atun nan chiyuycha Gentil ay achi nangammu kan Apo Dios. Tay ka-anancha un chungrun Apo Dios nan kararagcha mu anchuanchuwuncha.
23360	MAT 6:9	Assena ngarud nan atunyu ay munkararag: ‘Amami ay wacha ad chaya, maichaychayaw koma nan nasantowan ay ngachanmu.
23364	MAT 6:13	Achim koma eparufus ay etorokmi ay masulisukian, ngem esarakam chakami as nan Mangotettet.’ ”
23365	MAT 6:14	Inturuy Jesus, “Mu pakawanunyu nan finmasor kan chakayu, pakawanun chakayu us kan Amayu ad chaya.
23366	MAT 6:15	Ngem mu achiyu pakawanun chicha, achi chakayu pakawanun kan Amayu as nan fiasfiasoryu.”
23367	MAT 6:16	Kenalen pay Jesus, “As nan mun-ayunaranyu, achiyu epappaila ay ngumunguyus kayu ay kaman as nan chiyuycha pakamankaman, tay ennganuycha ay manarcharos as achorcha ta ilaun nan tataku ay kamancha kasusug-ang as nan chacha mun-ay-ayunaran. Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa ay enawatcha at nan gun-gunacha.
23369	MAT 6:18	ta achi madlaw nan tataku ay cha kayu mun-ayunar, ngem kun yangkiay hi Amayu ay achi maila. Hi Amayu ay mangil-ila as nan achi maam-ammuwan ay chayu at-atun at gun-gunaanantu chakayu.”
23370	MAT 6:19	“Achi kayu mun-ornong as kenafiaknangyu asna's luta. Tay hena at kun challu chachaelun chi ngomengetnget ya lati, ya sungkop pay chi mangaakiw ta akiwuna.
23372	MAT 6:21	Tay mu ay chaud nan kawad-an nan kenafiaknangyu at hid-i us nan kawad-an nan numnumyu.”
23373	MAT 6:22	“Nan mata at kaman silaw nan achor. Mu narawag nan umil-an nan matam, nasilawan nan intiru ay achormu.
23374	MAT 6:23	Ngem mu achi narawag nan umil-an nan matam, ngongottu as solet nan intiru ay achormu. Isunga mu ngongot nan wacha kan he-a, ngongot as solet nan fiyagmu.”
23375	MAT 6:24	“Maid munserfi as chuwa ay amo, tay iinglunantu nan usa ya laylaychuna nan usa, winnu oononguna nan usa ya elalayusana nan usa. Achiyu mafialin ay munkisanun ay serfiyan hi Apo Dios ya nan siping.
23376	MAT 6:25	“Isunga ifiakiak kan chakayu ay achi kayu machanakian as maepangkep as pagfiyagyu mu anan kanunyu winnu anan ikopunyu. Achi kayu machanakian as nan maepangkep as nan achoryu mu anan ifiachuyu. Ay achi am-amud nan fiyag mu nan makan, ya nan achor mu nan fiachu?
23379	MAT 6:28	“Anuy kayu lawá munchanag as maepangkep as fiachu? Ilaunyu nan sabsafong as uma. Achicha munchunu winnu mun-afor as fiachucha.
23382	MAT 6:31	Isunga achi kayu munchanag ay manarudsud un, ‘Anan omor-anmi as kanunmi winnu ikopunmi winnu ifiachumi?’
23385	MAT 6:34	Isunga achi kayu machanakian as nan likiat ay omali as wiet. Awni ta as wiet. Tay nan likiat ay omali as nan usa ay urkiw at nawan as nan hana ay urkiw. Achiyu tapiyan.”
23386	MAT 7:1	Kenalen pay Jesus, “Achiyu okomún nan pachongyu ay taku ta achi chakayuntu okomún kan Apo Dios.
23389	MAT 7:4	Winnu anan mangaliyam as nan ifiam un, ‘Ud-a ta kaanok nan futa as matam,’ mu wachay ad-acha-an ay futa as nan mismu ay matam?
23390	MAT 7:5	He-a ay pakamankaman! Kaanum on-ona nan hana ad-acha-an ay futa as nan mismu ay matam ta makailaka ay ustu. Angkiay ya mafialinmu ay kaanun nan ek-ektel ay futa as nan matan nan ifiam.”
23391	MAT 7:6	Kenalen Jesus, “Achiyu isuru nan kalen Apo Dios as nan chiyuycha nangossot ay tataku. Tay maepachongcha as nan asu ya fiafuy. Uray mu ichatmu as nan asu nan ammay, omapor challu ay mamangat kan he-a. Kaman us as nan fiafuy ay uray mu ichatmuy perlas kan hiya, kuna challu kiatkiatinan.”
23392	MAT 7:7	Kenalen pay Jesus, “Achiyu ikinkinak ay chumawat kan Apo Dios as kasaporanyu, at maichattu kan chakayu nan chayu chawchawatun. Achiyu ikinkinak ay mun-anap, at maanapanyuntu nan chayu an-anapun. Achiyu ikinkinak ay munkokkokkok, at tokafiantu Apo Dios nan pantiw para kan chakayu.
23397	MAT 7:12	“Isunga nan ngachana ay laychum ay atun nan tapina kan he-a, hiyasa nan atum kan chicha. Tay hiyana nan laychun ay kanan nan isursuron nan Lintig Moises ya nan insurat nan chiyuycha pomapadtu.”
23398	MAT 7:13	“Sungkop kayu as nan nalepet ay pantiw, tay narawa nan pantiw ya naraka nan charan ay muntoróng ad inferno. Isunga ongorcha nan sungkop hid-i.
23399	MAT 7:14	Ngem nalepet nan pantiw ya nalikiat nan charan ay muntoróng as nan fiyag ay maid patingkiana. Isunga akétcha nan makad-an hid-i.”
23400	MAT 7:15	“Il-ilaunyu nan chiyuycha achi tit-iwa ay pomapadtu ay omali kan chakayu. Maepachongcha as nan karnero ay naamu, ngem nan kenatit-iwana at maepachongcha as nan atap ay asu.
23405	MAT 7:20	Isunga mafialin ay maematonanyu nan chiyuycha achi tit-iwa ay pomapadtu babaen as nan chacha at-atun.”
23406	MAT 7:21	Inturuy Jesus, “Achi am-in ay tataku ay mangali kan ha-un un, ‘Apo, Apo,’ at sungkoptu henan muntorayan Apo Dios, ngem nan chiyuycha yangkiay mangekaman as nan laychun Amak ay wacha ad chaya.
23407	MAT 7:22	As nan umchanantu nan urkiw ay mang-okomán Apo Dios as nan katakutaku, ongorchantu nan tataku ay mangali kan ha-un un, ‘Apo, Apo! Ay kun kami chaan nun-epadpadtu as nan ngachanmu? Ay kun kami chaan nun-epakpak-ak as anennet as nan ngachanmu? Ay kun achi ongor nan en-enatmi ay nakaskaschaaw as nan ngachanmu?’
23408	MAT 7:23	Ngem kanaktu kan chicha un, ‘Achek poros am-ammu chakayu. Omachawwi kayu kan ha-un, chakayu ay mangekamkaman as mangotettet.’ ”
23409	MAT 7:24	“Nan am-in ay tataku ay manngor as nan nauycha kalek ya atuncha chaná at maepachongcha as nan masilib ay taku ay nunkiaub as afongna as nan chupras.
23412	MAT 7:27	Nunmomok ya enmali nan chamuna ay chanum. Pinmuwak as napigsa ya enatifudfuchana nan hana afong, at natu-ug ya nunsidlay enatna ay nachachael.”
23416	MAT 8:2	Angkiay ya naesnop kan hiya nan usa ay laraki ay nakonet ya nunpalintumang as nan sangwanan Jesus, ya kanana, “Apo, mu laychum, epaammayak koma.”
23417	MAT 8:3	Inchawchaw Jesus nan limana, ya kenpana hiya. Kenalina, “Laychok. Omammayka!” Hiya at chi ya nakaan nan konet nan hana laraki.
23418	MAT 8:4	Angkiay ya kenalen Jesus kan hiya, “Maid poros mangifiagfiag-am as kumpurmi as nan enommat kan he-a, ngem kunka at uy munpaila as nan pachi ta ilauna ay nakaan nan saketmu. Kun pay marpas, umichatka as chatonmu kan Apo Dios ay kaman as nan infilin Moises ta mangammuwan nan tataku ay nakaan tit-iwa nan saketmu.”
23420	MAT 8:6	Kenalina, “Apo, cha munsaket nan fiabfiaarok as afong. Cha u-uumfug hiya, tay naparalitiko ya malikiatan as solet.”
23421	MAT 8:7	Kenalen Jesus kan hiya, “O, uyku epaammay hiya.”
23422	MAT 8:8	Ngem tinumfor nan kapetan, “Apo, achiyak maekari ay mangepaskop kan he-a as afongku. Uray kunmu ifilin yangkiay at ommat chi ay mangepaammay as nan fiabfiaarok.
23423	MAT 8:9	Tay uray ha-un at wacha nan nangatngatu ay mangetoray kan ha-un, ya wachacha us nan sosorchachok ay etorayak. Mu kanak as nan usa un, ‘Uyka’ at umuy hiya. Mu kanak us as nan usa un, ‘Aka’ at omali hiya. Mu kanak us as nan fiabfiaarok un, ‘Atum na’ at atuna.”
23424	MAT 8:10	Kun pay chinngor Jesus na, naschaaw, ya kanana as nan tataku ay cha umun-unud kan hiya, “Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa ay maid poros naanapak as assena ay pammati uray ad Israel.
23426	MAT 8:12	Ngem nan chiyuycha Judio ay maetapi koma henan muntorayan Apo Dios at maichus-orcha as chará henan ngongot. Hid-intu nan mun-ag-akoran nan tataku ya munngesngesatan chi fiab-acha kiapú as fungatcha.”
23427	MAT 8:13	Haat kanan Jesus as nan kapetan, “Komatamka, tay nan enafurotmu ay ommat at matongpar.” Hiyachi challu ay uras nan enmammayan nan fiabfiaaruna.
23431	MAT 8:17	Enatna na ta matongpar nan kenalen Isaias ay pomapadtu, “Hiya ay mismu nan nangaan as iliwas chi achor ya saket takú.”
23433	MAT 8:19	Angkiay ya naesnop kan Jesus nan usa ay mun-isursuru as Lintig, ya kanana, “Misturu, umunuchak kan he-a uray kumpurmi as ay-ayam.”
23434	MAT 8:20	Tinumfor hi Jesus kan hiya, “Wachay omafongan nan chiyuycha fuwus, ya wachay somollongan nan chiyuycha kossel, ngem maid ustu as massuyan nan Naepadtu ay Anak chi Taku.”
23435	MAT 8:21	Kenalen nan usa ay disipulusna kan hiya, “Apo, awni pay ta uyku ilufok on-ona hi amak.”
23436	MAT 8:22	Ngem tinumfor hi Jesus kan hiya, “Umunudka kan ha-un. Pay-am. Kikiad nan chiyuycha maid pammaticha ay maepachong as nan nunkatuy nan uy mangilufok as nan pachongcha ay nunkatuy.”
23439	MAT 8:25	Uycha finangun hiya, ya kanancha, “Apo, esarakam chakami! Lumnud takú pay!”
23440	MAT 8:26	Kenalen Jesus kan chicha, “Adchi t'uy kayu umugyat? Ak-akettuy tit-iway pammatiyu!” Angkiay ya finmangun hiya ya infilina as nan puwak ya nan challuyon ay kuminakcha. Hiya at chi ya ammay kasin as solet.
23441	MAT 8:27	Naschaaw am-in nan disipulusna, ya kanancha, “Ngachan ngun tona t'uy uray angin ya challuyon at tongparunchay filina?”
23443	MAT 8:29	Hiya at chi ya, infukiawcha, “He-a ay Anak Apo Dios, anan ngachana nan laychum ay atun kan chakami? Ay enmalika ay mamalikiat kan chakami uray chaan pay inumchan nan ustu ay timpu?”
23445	MAT 8:31	Enpakaasen nan chiyuycha anennet kan Jesus, “Mu epak-akmu chakami, ifiaormu ngarud chakami as nan chiyuycha fiafuy.”
23446	MAT 8:32	“Uy kayu,” kenalen Jesus kan chicha. Isunga nak-akcha as nan lanaraki ya inmuycha as nan chiyuycha fiafuy. Angkiay ya kenamon am-in nan fiafuy ay chinmayyu inkiana nag-ascha henan teng-el, at nurningcha.
23450	MAT 9:2	As nan hiyachi, wachacha nan nangiyuy kan Jesus as laraki ay paralitiko ay finmafianak as nan ubfukiana. Kun pay inilan Jesus nan pammaticha, kenalina as nan paralitiko, “Anakku, papigsaum nan numnummu. Napakawanka as nan fiasfiasormu.”
23451	MAT 9:3	Angkiay ya wachacha nan tapen nan mun-isursuru as Lintig ay cha mangali as numnumcha, “Nakkuran man na ay taku t'uyna epapachong chi achorna kan Apo Dios!”
23452	MAT 9:4	Ngem ammon Jesus nan chacha numnumnumun, ya kanana, “Adchi t'uy mangotettet chi chayu numnumnumun?
23453	MAT 9:5	Ngachana nan narakraka as kanan, ‘Napakawanka as nan fiasfiasormu,’ winnu kanan un, ‘Maligwatka ya manaranka’?
23454	MAT 9:6	Ngem mu hiyasa, atok na ta maammuwanyu ay nan Naepadtu ay Anak chi Taku at wachay kalibfengana asna's luta ay mangpakawan as tataku as nan fiasfiasorcha.” Angkiay ya kenalina as nan paralitiko, “Tomakchugka, araum nan apragmu, ya komatamka.”
23457	MAT 9:9	Kun pay nak-ak hi Jesus hid-i, as nan chana manarcharanan, inilana nan usa ay laraki ay nan ngachana at Mateo ay nangatokor as nan opisinana ay munfiayfiayachan as fiaror. Kenalen Jesus kan hiya, “Unuchunak.” Nunkaliligwat hi Mateo ya inmunud kan Jesus.
23459	MAT 9:11	Kun pay inilan nan chiyuycha Fariseo nan enat cha Jesus, senarudsudcha as nan disipulusna, “Adchi t'uy makiuufong nan misturuyu as nan chiyuycha mangam-among as fiaror ya as nan tapina ay fumafiasor?”
23460	MAT 9:12	Ngem kun pay chinngor Jesus chi, kenalina, “Nan tataku ay achi munsaket at achicha masapor chi choktor, ngem kun yangkiay nan chiyuycha munsaket.
23461	MAT 9:13	Uyyu acharun ay ustu nan laychun ay kanan nan nauy naisurat as nan Kalen Apo Dios ay kanana, ‘Nan manug-anganyu as nan pachongyu ay tataku nan laychok, fiakun nan mun-ichatchatonanyu as animar kan ha-un,’tay chaanak enmali ay mangayag as nan chiyuycha nunkalintig, ngem kun at mangayag as nan chiyuycha fumafiasor.”
23462	MAT 9:14	Angkiay ya enmali kan Jesus nan disipulus Juan ay Fumufunyag, ya senarudsudcha kan hiya, “Adchi t'uy chakami ya nan chiyuycha Fariseo at mun-ayunar, ngem nan disipulusmu at achicha?”
23463	MAT 9:15	Tinumfor hi Jesus kan chicha, “Ay ngumunguyus nan chiyuycha naayakian ay makichuyas uray mu kukutug nan chumuyas ay laraki kan chicha? Achi met! Ngem mu umchantu nan timpu ay maek-akan nan chinmuyas ay laraki kan chicha, hiyachintu nan mun-ayunarancha.”
23464	MAT 9:16	Kenalen us Jesus ay nangepachong, “Maid mangelakub as fiarú ay lopot as nan lukiak ay fiachu, tay komsun nan naelakub. Angkiay ya makuyud nan lukiak ay fiachu ya kaskasin marakset.
23465	MAT 9:17	Maid us mangittu as kasubsufor ay fiayas as nan lukiak ay mangit-ittuwan ay larat. Tay mu atuna chi at fumtak nan larat. Maiwagkia nan fiayas, ya machachael pay nan larat. Ngem kun at maittu nan kasubsufor ay fiayas as nan fiarú ay mangit-ittuwan ay larat ta maid maiwagkia winnu machachael.”
23466	MAT 9:18	As nan cha munkarkaliyan Jesus kan chicha, enmali nan usa ay ap-apon chi Judio kan hiya. Nunpalintumang as nan sangwanana, ya kanana, “Apo, katkatuy nan pototku ay fiafiai. Ngem omalika pay ta epataymu nan limam kan hiya ta kasin mataku.”
23469	MAT 9:21	tay kanana as numnumna, “Mu kunku paat kap-un nan fiachuna at omammayak.”
23470	MAT 9:22	Kun pay nunsakong hi Jesus, inilana hiya, ya kanana kan hiya, “Anak, papigsaum nan numnummu. Nan pammatem nan nangepaammay kan he-a.” Hiya at chi ya enmammay nan chiyuy fiafiai.
23472	MAT 9:24	ya kanana, “Mak-ak kayu hena, tay nan fumarasang at chaan natuy, ngem kun nanassuy.” Kuncha at enam-amrang hiya.
23475	MAT 9:27	Nak-ak hi Jesus hid-i, ya as nan chana manarcharanan, inunud nan chuwa ay lanaraki ay nafurag hiya. Chacha ifugfukiaw kan hiya, “Sug-angam man paat chakami, he-a ay Kianak David!”
23476	MAT 9:28	Kun pay sinungkop hi Jesus as nan afong, nakiskop us nan chiyuycha chuwa ay nafurag. Senarudsud Jesus kan chicha, “Ay afurotunyu ay kafiaelak ay mangaan as nan finuragyu?” “O, Apo,” kenalicha.
23477	MAT 9:29	Angkiay kenpan Jesus nan matacha, ya kanana, “Maekaman kan chakayu ay maiyunud as nan pammatiyu.”
23478	MAT 9:30	As nan hiyachi, nakaan nan finuragcha. Angkiay ya infilin Jesus ay ustu kan chicha, “Ilaunyu ta maid mangifiagfiag-anyu's na.”
23481	MAT 9:33	Kun pay enpafoknag Jesus nan anennet ay wacha as nan umor, nunkali nan laraki. Naschaaw nan naamong ay tataku, ya chacha kanan, “Maid poros inil-ilami as assena hena ad Israel!”
23482	MAT 9:34	Ngem kenalen nan chiyuycha Fariseo, “Mun-epak-ak hiya as anennet kiapú as nan inchat nan ap-apon chi anennet ay pannakafialina.”
23485	MAT 9:37	Kenalina as nan disipulusna, “Ongor chi maani, ngem akét yangkiay chi mun-ani.
23486	MAT 9:38	Isunga munkararag kayu as nan nunkuwa as nan maani ta umifiaor as tapina ay mun-ani.”
23491	MAT 10:5	Infiaor Jesus nan nauycha hinpuru ya chuwa, ya infilina kan chicha, “Achi kayu poros um-umuy henan sasakopun nan chiyuycha Gentil ya achi kayu poros um-umuy henan il-ilen chi i-Samaria.
23497	MAT 10:11	“As nan umchananyu henan uray ngachana ay ili winnu fiabruy, anapunyu nan manglayad ay mangmangili kan chakayu. Hid-i nan magyananyu inkiana mak-ak kayu.
23498	MAT 10:12	As nan sungkopanyu as nan hana ay afong, kananyu un, ‘Bendisyonan chakayu koma kan Apo Dios.’
23501	MAT 10:15	Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa ay as nan urkiw ay mang-okomán Apo Dios as nan katakutaku, narakrakantu nan chusan nan i-Sodoma ya i-Gomorramu nan umiili hesa.”
23502	MAT 10:16	Kenalen pay Jesus, “Chumngor kayu! Ifiaorku chakayu ay maepachong as nan naamu ay karnero as nan kawad-an nan chiyuycha kauugyat ay atap ay asu. Isunga masapor masilib kayu ay kaman as nan urug ya naamu kayu ay kaman as nan karopati.
23507	MAT 10:21	“As nan hiyasa ay timpu, wacha nan mangepapatuytu as mismu ay sunúdna ay laraki. Assesantu us nan atun nan ama as nan pototna. Nan an-ak us at kontraunchantu nan chanakchakorcha ya epapatuycha chicha.
23510	MAT 10:24	“Maid uswila as nangatngatu mu nan misturuna, winnu mafiabfiaor as nangatngatu mu nan amona.
23511	MAT 10:25	Mapnek nan uswila as nan komamanana as nan misturuna, ya kaman us as nan mafiabfiaor as nan komamanana as nan amona. Mu penangadnan nan tataku nan ap-apu as nan pamilya as Beelzebub ay ap-apon chi anennet, ay achi at kaskasin mangotettet nan epangachancha kan chakayu ay kun membro as nan pamilyana?”
23512	MAT 10:26	“Isunga achi kayu umug-ugyat as nan tataku, tay maid naililingub ay achintu maepaila, winnu naetatafun ay achintu maammuwan.
23517	MAT 10:31	Isunga achi kayu umug-ugyat, tay nafiarfiaror kayu mu nan ongor ay tulin.”
23518	MAT 10:32	“Isunga nan ngachana ay mangipudnu as nan sangwanan nan tataku ay hiya at omafurot kan ha-un, assesantu us ay ipudnoktu nan maepangkep kan hiya as nan sangwanan Amak ay wacha ad chaya.
23519	MAT 10:33	Ngem nan mangesaot kan ha-un as nan sangwanan nan tataku at esaotku us hiya as nan sangwanan Amak ay wacha ad chaya.”
23520	MAT 10:34	Kenalen pay Jesus, “Achiyu kanan un enmaliyak ay mangiyali as talna asna's luta. Enmaliyak ay maepachong as nan espada ay mangsisiyan as nan tataku.
23523	MAT 10:37	“Nan taku ay ong-ongor nan layadna kan amana winnu kan enana mu nan layadna kan ha-un at achi maekari as ok disipulu. Uray nan taku ay ong-ongor nan layadna as anakna mu nan layadna kan ha-un at achi maekari as ok disipulu.
23525	MAT 10:39	Nan taku ay mangaayyiw as fiyagna asna's luta at malitawnantu challu. Nan taku ay manglitaw as fiyagna asna's luta kiapú as pammatina kan ha-un at mawad-an as fiyag ay maid patingkiana.”
23526	MAT 10:40	“Nan taku ay mang-awat kan chakayu at ha-un nan awatuna, ya nan mang-awat kan ha-un at awatuna nan nangifiaor kan ha-un.
23528	MAT 10:42	Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa ay mu ngachana nan taku ay mangepaikop as uray hentasa ay tungnin ay chanum as nan nauycha apud ay tataku kiapú ta usa hiya ay disipulok at maawatna nan gun-gunana.”
23531	MAT 11:3	at senarudsudcha kan hiya, “Ay he-a nan enkaren Apo Dios ay omalintu, winnu munsuud kami as tukún?”
23532	MAT 11:4	Tinumfor hi Jesus kan chicha, “Munfiangad kayu kan Juan, ya ifiakiayu kan hiya nan chayu il-ilaun ya chungchungrun.
23534	MAT 11:6	Nakiasat nan taku ay achi munchuwachuwa as nan maepangkep kan ha-un.”
23535	MAT 11:7	Kun pay nak-ak nan disipulus Juan, enlapon Jesus ay mangifiakia as nan maepangkep kan Juan as nan ongoongor ay tataku, “As nan enayanyu kan Juan henan disyerto, ngachana nan nenamnamayu ay ilaun koma? Ay usa'y taku ay maepachong as nan tufú ay cha ikiwkiwen chi angin?
23538	MAT 11:10	Tay hi Juan nan naifiakia as nan Kalen Apo Dios ay kanana un, ‘Wacha nan ifiaorku ay mangon-ona mu he-a ay mangesakiana as nan ayum.’
23543	MAT 11:15	Nan wachay ingana ay chumngor at masapor chumngor.”
23544	MAT 11:16	Kenalen pay Jesus, “Anan mangepachongak ngun kan chatona ay tataku ad wani? Maepachongcha as nan ongong-a ay nangatokor as nan lenawwag ay cha munfifinnukiaw as nan kaay-ayamcha ay cha mangarkali un,
23545	MAT 11:17	‘Nun-epeep kami, ya chaan kayu nunsasara. Nunkanta kami as omepanguyus, ya chaan kayu nginmuyus.’
23546	MAT 11:18	Chakayu nan maepachongancha, tay enmali hi Juan, ya cha mun-ay-ayunar ya achi cha umig-ikop as fiayas, ya kanancha at un, ‘Naanennetan hiya!’
23547	MAT 11:19	Kun pay enmali nan Naepadtu ay Anak chi Taku ay cha makekkekan ya cha makiig-ikop, ya kanancha un, ‘Ilaunyu kay na ay taku at kun naranok ya futtang. Hiya us at kiayyum nan chiyuycha mangam-among as fiaror ya nan tapina ay fumafiasor.’ Uray mu assesa, maepaila challu ay ustu nan kenasilib Apo Dios as nan cha atuatun nan chiyuycha omaafurot.”
23549	MAT 11:21	Kenalina, “Kasusug-ang kayu ay i-Corazin ya i-Betsaida! Tay mu ad Tiro ya ad Sidon nan nangekamanak as nan hanacha amud ay nakaskaschaaw ay enkamkamanku kan chakayu, nunfiafiawicha at koma ay nangafiachu as saku ya nachachapor.
23552	MAT 11:24	Ngem ifiakiak kan chakayu ay as nan urkiw ay mang-okomán Apo Dios as nan katakutaku at narakrakantu nan chusan nan chiyuycha i-Sodoma mu nan chusayu.”
23553	MAT 11:25	As nan hiyachi ay timpu, enkararag Jesus, “Ama ay Apo ad chaya ya asna's luta, munyamanak kan he-a, tay enpakaammom as nan chiyuycha chaan nakaachar nan nauycha entatafunmu as nan chiyuycha mamasilib ya nakaachar.
23555	MAT 11:27	“Nan am-in at entalek Ama kan ha-un. Maid nangammu as nan Anak omangkiay nan Ama. Assesa us ay maid nangammu as nan Ama omangkiay nan Anak ya nan piliyun nan Anak ay mangepakaammuwana.
23556	MAT 11:28	“Akayu kan ha-un, chakayu am-in ay kaman nabray ay manasakfiat as chagsun ta mun-iblayok chakayu.
23558	MAT 11:30	Tay nan sursurok ay ichatku kan chakayu at naraka ay masuru, ya nan epasakfiatku kan chakayu at achi chagsun.”
23560	MAT 12:2	Ngem kun pay inilan nan chiyuycha Fariseo nan enatcha, kenalicha kan Jesus, “Ilaum kay ya at cha atun nan disipulusmu nan epawan nan Lintig takú as nan Urkiw ay Mun-iblayan.”
23561	MAT 12:3	Tinumfor hi Jesus kan chicha, “Ay chaanyu finasfiasa nan enat Ari David ya nan kakadwana as nan nunchukiaangancha?
23565	MAT 12:7	Mu kunyu ammu nan laychun ay kanan nan naisurat as nan Kalen Apo Dios ay kanana un, ‘Nan manug-anganyu as nan pachongyu ay taku nan laychok, fiakun nan mun-ichatchatonanyu as animar kan ha-un.’ Mu tit-iwa ay ammuyu nan laychun nan nauy ay kanan, chaanyu koma penafiasor nan maid fiasorna.
23566	MAT 12:8	Tay nan Naepadtu ay Anak chi Taku nan muntoray as nan Urkiw ay Mun-iblayan.”
23568	MAT 12:10	Wacha hid-i nan laraki ay nakukuy chi usa ay limana. Wacha us nan tapen nan tataku hid-i ay nunsarudsud kan hiya, “Ay eparufus nan Lintig takú nan munkaanan as saket as nan Urkiw ay Mun-iblayan?” Enatcha chi ta wachay epafiasorcha kan hiya.
23569	MAT 12:11	Kenalina kan chicha, “Mu nan usa kan chakayu at wachay karnerona ay mag-as as nan fitu as nan Urkiw ay Mun-iblayan, ay achina ngun uy kuyuchun?
23570	MAT 12:12	Am-amud as solet nan taku mu nan karnero! Isunga eparufus nan Lintig takú ay fiadngan takú nan pachong takú ay taku as nan Urkiw ay Mun-iblayan.”
23571	MAT 12:13	Angkiay ya kenalina as nan nakukuy chi limana, “Uyachum nan limam.” Kuna pay inuyad, enmammay at tit-iwa, ya maepachong as nan usa ay ammay ay limana.
23576	MAT 12:18	“Hi tona nan fiabfiaarok ay pinilek. Hiya nan laylaychok ya mangepalaylayad as solet kan ha-un. Ichatkuntu nan Espiritok kan hiya ta epakaammunantu as nan am-in ay tataku nan atuncha ay mapalintig as nan mangiilan Apo Dios.
23579	MAT 12:21	Hiya nan namnamaun nan katakutaku ay mangesarakan kan chicha.”
23581	MAT 12:23	Naschaaw nan am-in ay tataku, ya kanancha, “Ay hi tona ngun nan Kianak David ay cha takú sassasad-un?”
23582	MAT 12:24	Kun pay chinngor nan chiyuycha Fariseo na, tinumforcha, “Fiakun! Hi Beelzebub yangkiay ay ap-apon nan chiyuycha anennet nan nangichat as pannakafialin tona ay taku ay mangepak-ak as nan chiyuycha anennet.”
23583	MAT 12:25	Ngem aammon Jesus nan chacha numnumnumun, isunga kenalina kan chicha, “Mu munkikinnufiat nan tataku henan usa ay muntorayan, machachael sa ay muntorayan. Kaman us as nan munkakailiyan winnu hinfiaruy, mu masusumacha at masisiyancha.
23587	MAT 12:29	“Maepachong hi Beelzebub as nan kursi ay taku. Maid makaskop as nan afong nan usa ay kursi ay taku ta akiwuna nan kuk-uwan tosa sukúdna on-ona etakud hiya.
23588	MAT 12:30	“Nan achi makius-usa kan ha-un at komokontra kan ha-un. Assesa us ay nan achi fumachang kan ha-un ay mangamong as nan tataku at kuna munsisiyanun chicha.
23590	MAT 12:32	Uray nan taku ay munkali as maifusor as nan Naepadtu ay Anak chi Taku at mafialin ay mapakawan. Ngem nan taku ay munkali as maifusor as nan Espiritu Santo at achi mapakawan as nan nauy ay fiyag winnu as nan omali ay fiyag.”
23591	MAT 12:33	Kenalen Jesus ay nun-epadpachong, “Mu narangtu nan usa ay kaiw, ammay us nan fukiasna, winnu mu naiing nan kaiw, mangisiw us nan fukiasna, tay maammuwan nan kaiw as nan fukiasna.
23595	MAT 12:37	Tay nan chiyuychantu mismu ay kaliyu nan osarun Apo Dios ay mangekeddeng kan chakayu mu nakafiasor kayu winnu chaan.”
23596	MAT 12:38	Angkiay ya kenalen nan tapen nan mun-isursuru as Lintig ya tapen nan Fariseo kan Jesus, “Misturu, laychunmi ay omepailaka as nakaskaschaaw ay sinyar as mangammuwanmi ay nurpuka kan Apo Dios.”
23597	MAT 12:39	Ngem tinumfor hi Jesus kan chicha, “Anuy paat mangotettet chi ukialen chi tataku ad wani ya maid us pammaticha kan Apo Dios! Chacha chumawat as nakaskaschaaw ay sinyar, ngem maid maepaila kan chicha omangkiay nan nakaskaschaaw ay enommat kan Jonas ay pomapadtu.
23600	MAT 12:42	Kaman us as nan urkiw ay mun-okomán Apo Dios, tomakchugtu nan Reyna ad Seba ad pus-uy ay mangepafiasor kan chakayu, tay nurpu hiya henan achaachawwi ay lukiar ay uy paat nanngor as nan nainsilifian ay sursuron Solomon. Ifiakiak kan chakayu ay wacha hena ad wani nan am-amud mu hi Solomon.”
23601	MAT 12:43	Nun-epadpachong pay hi Jesus, “As nan fomoknakian nan anennet ay sinungkop as nan taku, uy munlikud hiya henan luglukiar ay kamaid chi chanum ay mun-anaanap as tukún ay mun-iblayana, ngem maid uchanana.
23602	MAT 12:44	Angkiay ya kanana as numnumna, ‘Munfiangachak challu as nan afongku ay nurpuwak.’ As nan munfiangchana, uchanana ay nafiafiaíw, nacharos ya naornos nan afong.