23233	MAT 1:20	Taavrumiŋa isumaaluktitlugu Atanġum isaġulgan sagviutiniġaa siññaktukun nipliqhuni, “Joseph, kiŋuviaġigaatin David-ŋum, sivuuġanak Mary-mik tuvaaqatniŋñiaqniḷutin atakkii siŋaiyaupkaġaa Ipqitchuam Irrutchim.
23234	MAT 1:21	Iġñiqaġisiruq. Atchiġisigiñ Jesus-mik. Atakkii anniqsuġisigai iñuŋni killuqsautiŋitñiñ.”
23236	MAT 1:23	“Taamna aŋutituqsimaitchuaq siŋaiyauniaqhuni iġñiqaġisiruq. Iñuich taiguutiqaġisigaat Immanuel” (itnautauruaq, Agaayyutim iqatigigaatigut).
23240	MAT 2:2	“Sumiimma aniva umialgat Jew-ŋuruat? Tautukkikput uvluġiaŋa kivaknamiñ, taatnaqhuta aggiqsugut sitquġvigityaqtuaqługu.”
23243	MAT 2:5	Iliŋisa kiuniġaat, “Bethlehem-mi Judea-miittuami, itna sivuniksriqiri aglaŋatigun ittuq,
23244	MAT 2:6	‘Iñuich iñuuruasii Bethlehem-mi, nunaŋaniittuami Judah-m, kamanaiññiqsrauŋuruasii akunġatni iñuiñ Judah-m, ilipsitñiñ sivulliuqti aggiġisiruq aŋalatchityaqtuaġuni iñugikkamnik Israel-ŋum.’”
23246	MAT 2:8	Iḷitchuġianikamiuŋ Bethlehem-muquniġai nipliqhuni, “Aullaġusi pakallapiaqsiuŋ iḷiḷgauraq, aasiiñ paqitkupsiuŋ iḷitchuġipkaġumagipsitŋa. Uvaŋaptuuq utlakkumagiga sitquġvigityaqtuaġlugu.”
23251	MAT 2:13	Taapkua aullaanikmata isaġulga atanġum sagviġñiqsuq Joseph-mun siññaktukun nipliqhuni, “Makillutin. Pigruutiuŋ iḷiḷgauraq aakaŋalu Egypt-mun, aasiiñ taamaniitchumausi uvamnun uqautiniałłapsiknunaglaan. Atakkii Herod pakaŋniaġaa iḷiḷgauraq tuqqutchuglugu.”
23253	MAT 2:15	Immiġñiqsuq Atanġum uqauttutigikkaŋa tumigiplugu sivuniksriqiri, “Egypt-miñ tuqłuġiga Iġñiġa.” Taatnamik tavraniinniqsut tuquniałhanunaglaan Herod-ŋum.
23256	MAT 2:18	“Nipi tusaġnaġniqsuq Ramah-mi qiaruaq kiŋuvġupluni. Rachel-ŋum qianiġai qitunġaurani arayunaiqhuniunniiñ atakkii qitunġaŋich iluqatiŋ tuquplutiŋ.”
23258	MAT 2:20	“Makillutin aullautiuŋ iḷiḷgauraq aakaŋalu nunaŋanun Israel-ŋum. Taipkua tuqqutchiñiaqtuat iḷiḷgauramik tuqurut.”
23261	MAT 2:23	Aasiiñ iñuuniagaqsipḷutiŋ nunaaqqimi Nazareth-mi. Immiumaniqsuq uqautaumaruaq tumigiplugich sivuniksriqirit, “Taiguutiqaġisiruq Nazareth-miumik.”
23263	MAT 3:2	uqaqhuni, “Isummitqigitchi atakkii Agaayyutim aŋaayuqautaa qalliruq.”
23264	MAT 3:3	Taamna John ilaaŋuruq sivuniksriqirim Isaiah-m uqautigikkaŋa nipliqhuni, “Iñuk tuqłiraqtuq iñuiḷaamiñ, Itqanaiyautisiuŋ apqutiksraŋa Atanġum, nalġuġlugu tumiksraŋa.”
23268	MAT 3:7	Aglaan tautukamigich iñugiaktuat Pharisee-ŋuruat Sadducee-ŋuruatlu utlautiruat paptaaġvianun uqautiniġai, “Tuqunaliktun nimiġiatun ittusi. Qimakkumiñaitchusiasu aggiġñiaqtuamiñ qinnautaaniñ?
23270	MAT 3:9	Suli isumaniaqasi, ‘Uvagut Abraham-mik aapaqaqtugut.’ Nipliutiniaġipsi uumiŋa, uyaġaŋniñ makunakŋa Agaayyun iñiqsił̣hiñauruq iḷiḷgaanik Abraham-mun.
23272	MAT 3:11	“Iḷumun paptaaġipsi imiġmik isummitqił̣iġmun, aglaan aqupkun aggiġisiruq kamanatluktuaq uvaŋniñ. Nakuuŋitchuŋa saagałiksramnik aluġutiknik. Paptaaġisigaasi Ipqitchuamik Irrutchimik suli ikniġmik.
23273	MAT 3:12	Tigummiaġigaa tiktittaun salummallapiaġukługich mukkaaksrat sanikłuŋniñ. Katitkisigai mukkaaksrat siġḷuaġmiñun, aglaan ikipkaġisigai sanikłuich ikniġmun qamiyumiñaitchuamun.”
23275	MAT 3:14	Aglaan John-ŋum paptaaġuŋitkaluagaqsiñiġaa uqautiplugu, “Ilvich paptaaqtaksraġigaluaġikma. Suvaata utlautivich uvaŋnun paptaaquplutin?”
23276	MAT 3:15	Aglaan Jesus kiuniġaa, “Nakuuruq. Taamna taatnaġuptigu taŋiġñiaġikpuk iluqaan Agaayyutim iŋiaŋa.” John taatna piyumaliġñiqsuq.
23278	MAT 3:17	Aasiiñ nipi qiḷaŋmiñ nipliġñiqsuq, “Taamnatavra piqpagikkaġa Iġñiġa. Quyalisimaaġaaŋa.”
23281	MAT 4:3	Uuktuaqtitchirim utlakamiuŋ uqautiniġaa, “Iġñiġipiaqpatin Agaayyutim makua uyaġaich qaqqiaġuqtitkich.”
23282	MAT 4:4	Aglaan Jesus kiuniġaa, “Aglausimaruq Agaayyutim uqałhani, ‘Iñuk iñuuniaŋitchuq niqiłhiñakun aglaan uqałipayaatigun aniruatigun qanġaniñ Agaayyutim.’”
23284	MAT 4:6	uqautiplugu, “Iġñiġipiaqpatin Agaayyutim nutigiaġiñ. Aglausimaruq, ‘Tiligisigai isaġuligikkani munaġitqulutin. Argagikkaġmiknik akigaġisigaatin. Atniŋitchumaittin isigaktin uyaġaŋnun.’”
23285	MAT 4:7	Jesus-ŋum uqautiniġaa, “Aglausimaruqsuli, ‘Uuktuaġumiñaitchiñ Ataniq Agaayyutin.’”
23287	MAT 4:9	Uqautiniġaa, “Tamatkua supayaat qaitkisigitka ilipnun sitquġvigigupŋa sivumnun.”
23288	MAT 4:10	Jesus-ŋum kiuniġaa, “Tuunġaaq, piiġiñ! Atakkii aglausimaruq, ‘Ataniq Agaayyutigikkan kisian agaayyuvigiyumagiñ savautilugulu.’”
23293	MAT 4:15	“Iñuich tamatkua nunaŋakni Zebulun-ŋumlu Naphtali-mlu tuŋaani narvaqpaum, taaganitchiaŋani Jordan-ŋum, Galilee-mi nunaŋatni Jew-ŋuŋitchuat,
23294	MAT 4:16	tamatkua iñuuniaqtuat taaqtuami tautuŋniġaat kamanaqtuaq qauma, aasiiñ qaumam qaggutiniġai iñuuniaqtuat taġġaŋani tuqułhum.”
23295	MAT 4:17	Tikiñŋanikami Capernaum-mun Jesus-ŋum aullaġniiñiġaa quliaqtuałłi, “Isummitqigitchi atakkii Agaayyutim aŋaayuqautaa qalliruq.”
23297	MAT 4:19	Uqautiniġik, “Maliksikŋa, uvakŋaniñaglaan piññaŋniaġisirutik iñuŋnik aqaluŋniaqtitun.”
23316	MAT 5:13	“Ilipsi taġiuġigaasi nunam. Taġiuq taġiuġniiġumi qanuġuni taġiuġniḷitqikkisiva? Atuġumiñaiqsuq aglaan igitaksraġułhiñaqtuq tutmiġaġuqhuni iñuŋnun.
23320	MAT 5:17	“Isumanasi aggiġñiḷuŋa piyaqquġiaġlugich maliġutaksraŋi Moses-ŋum naagaqaa iḷisauttutiŋich sivuniksriqirit. Aggiŋitchuŋa piyaqquġiaġlugich aglaan taŋiġiaġlugich.
23324	MAT 5:21	“Tusaamarusi uqautauruamik iñuŋnun iŋiḷġaan, ‘Iñuaġniaqnak’. Kiñapayaaq iñuaqtuaq tikiutraugisiruq atanniiviŋmun.
23330	MAT 5:27	“Tusaamarusi itna uqaqsimaruamik, ‘Atlatuġniaqnak.’
23334	MAT 5:31	“Uqaqsimaruqsuli, Kisupayaam avitkumiuŋ nuliani qaitchiḷiuŋ aglaamik nalupqinaiġutinik avinnikun.
23336	MAT 5:33	“Tusaasimagiksisuli itna uqautaumaruaq iñugikkaptiknun iŋiḷġaan, Akiqsruqtaġuvich naviŋñiaqnagu aglaan atuumayumagiñ akiqsruutigikkan iñuŋnun Atanġum sivuġaani.
23341	MAT 5:38	“Tusaamagiksi uqauttutauruaq, ‘Iri akisautiqaġli irimik, kiguttuuq kigutmun.’
23346	MAT 5:43	“Tusaamagiksi itna uqaqsimaruaq, ‘Piqpagiyumagisi iñuuniaqatiusi aasiiñ uumigilugich uumiksrigikkasi.’
23351	MAT 5:48	Taatnamik nalaunŋaruksraurusi atriḷugu aapagikkaqsi qiḷaŋmi nalaunŋallapiaqtuaq.”
23352	MAT 6:1	“Qaunagititchi savaaġiniaqasiuŋ nalaunŋaruakun savaaqsi qiñiqqusaaqsiñaġusi sivuġaatni iñuich. Taatnaġupsi aapapsi qiḷaŋmiittuam akiḷiġumiñaitkaasi.
23355	MAT 6:4	Nagliktuisitchi nalunaqtuakun. Aapavich qiḷaŋmi qiñitlaruam supayaanik akiḷiusiaksritkisigaatin.”
23356	MAT 6:5	“Aasiisuli agaayugupsi piñiaqasi atriḷugich ukpiŋŋuaqtit, atakkii agaayullaturut makitaplutiŋ katraġviŋitñi suli saqquviŋitñi tumitchiat qiñillaŋniaquplutiŋ iñuŋnun. Uqautigipsi, akiḷiusiaqaaniktut.
23360	MAT 6:9	Itna agaayuyumuusi, ‘Aapapta qiḷaŋmiittuatiin! Iñupayaaq nunami kamaksriḷi ilipnik ipqiqsitlugu taavrumuuna atqiñ.
23364	MAT 6:13	Suli sivulliutiniaqasigut uuktuaqsiułiġmun, aglaan annautiluta pigiitchuamiñ. [Atakkii umialgurutin saŋŋipayaaqaqhutin kamanautiqaqhutinlu isuitchuamun. Amen.]’
23366	MAT 6:15	Aglaan natqigutiŋitkupsigik iñuich killuqsautrigikkasi, Aapapsi qiḷaŋmiittuam natqigutiyumiñaitmigaasi killuutipsitñik.”
23367	MAT 6:16	“Suli uisauraaġupsi, qiññaqaqnasi ipiqtunaqsiḷusi ukpiŋŋuaqtitun. Qiññaġiiḷiraġaġniġaich kiiñatiŋ qiñiqqusaałhiñaqhutiŋ iñuŋnun iliŋitñik uisauraałiġmikni. Uqautigipsi, akiḷiusiaqaaniktut.
23369	MAT 6:18	Qiñiqtiłhiñaġniaqasi iñuŋnun uisauraaġusi aglaan Aapapsitñun qiñiġnaitchuamun, suli Aapapsi qiñiqtuam nalunaqtuakun akiḷiusiaksritkisigaasi.”
23370	MAT 6:19	“Tugvaiñasi umialgutinik marrumuŋa nunamun, qupilġullu qałhumlu piiñġiqsakkaŋanun, suli tigliŋniaqtit siqumitchipḷutiŋ tigliktuġviatnun.
23372	MAT 6:21	Atakkii anniġipayaakkavich irviatni uummatin tavraniitkisipmiuq.”
23373	MAT 6:22	“Iri naniġigaa timim. Irrakkiñ qiñitlakpaknik qaunagilguniaqtutin aullapayaaġuvich.
23374	MAT 6:23	Aasiiñ irrakkiñ pigiitpaknik ilvich saptaaqsiñiaqtutin. Aglaan qiñilguitchupku Agaayyun [kaŋiqsitḷaiḷḷutin pisułhanik] qanutunaglaan taaqtuaq ilipni tatamnaqtiginiaqpa!”
23375	MAT 6:24	“Kiñaliqaa savautriyumiñaitchuq malġuŋnik aŋaayuqaqaġuni. Atakkii uumigigisigaa iḷaqataa aasiiñ piqpagilugu iḷaqataa, naagaqaa iluqnauqsimaaġisiruq iḷaqataanun aasiiñ suksraaġlugu iḷaqataa. Savautriyumiñaitchutin iluqaaknik Agaayyutmiglu maniŋmiglu.
23385	MAT 6:34	Taatnamik isumaaluŋniaqasi uvlaakuksramik atakkii uvlaakuksraq isumaaluutiqaqtuq iŋmigun. Uvlulaat iłuiḷḷiuġutiqaaniktut iŋmigulaa.”
23386	MAT 7:1	“Atanniiñiaqasi atlanik, Agaayyutimli atanniŋitchumagaasi.
23389	MAT 7:4	Qanuġuvva uqautriñiaġniqpich aniqatiupnun, ‘Piiġḷagu irriutaŋuluuraq irimiitan,’ qiñisuŋaqnagu qirugraitchiaq irimiitan?
23391	MAT 7:6	Qaiññiaqasigiŋ ipqitchuat sut qipmiñun, atakkii saatpiaġaasi siqumitchugusi. Naagaqaa iginniaqasigiŋ akisuruat suŋaurat sivuġaatnun kuniat, atakkii tutmaluginiaġaich isigaŋmiknik.”
23392	MAT 7:7	“Iŋiġupsi qaisaugisiruq ilipsitñun, pakaaqaġupsi paqitkisigiksi; katchaktuġupsi talu aŋmakkauniaqtuq ilipsitñun.
23397	MAT 7:12	Qanusipayaatigun irrutitqusuugupsi atlanun iñuŋnun taatnatuntuuq irrutriyumausi atlanik. Taavruma atunim iḷigai iluqaisa iḷisauttutiŋich sivuniksriqirit suli maliġutaksraŋi Moses-ŋum.”
23398	MAT 7:13	“Isiġitchi amisuurakun paakun. Atakkii paa sivuniqaqtuaq piyaqquġviksramun aŋiruq, suli tumi tasamuŋa qaġanaqtuq aasiiñ iñugiaktuat igliġvigiplugu.
23399	MAT 7:14	Aglaan paa sivuniqaqtuaq iñuułiġmun amisuurauraqtuq suli apqun tasamuŋa qaġanaitchuq. Aasiiñ iñugiakisuurat paqitkaat.”
23400	MAT 7:15	“Qaunagititchi sivuniksriqiŋŋuaqtuanik utlautruqtuat ilipnun atnuġaaġutiŋ ipnaisun qaamiktigun, aglaan iḷumiktigun amaqqutun ugiaġnaqhutiŋ.
23405	MAT 7:20	Taatnamik asiaŋisigun iḷitchuġiniaġisi, ami iñuuniallaułhatigun.”
23406	MAT 7:21	“Kiñapayaaq uqaqtuaq uvaŋnun, ‘Ataniiq,’ isiġumiñaitchuq aŋaayuqautaanun Agaayyutim, aglaan kisiitñik tamatkua tupiksriruat pisułhanik aapam qiḷaŋmiittuam.
23407	MAT 7:22	Aqulliġmi uvlumi iñugiaktuat iñuich uqaġisirut uvaŋnun, ‘Ataniiq, sivuniksriqisuurugut atiġikkapkun anitqataqługich irrusiqł̣uich suli savaaqaqhuta iñugiaktuanik quviqnaqtuanik.’
23408	MAT 7:23	Aasiiñ nalupqinaiġḷugu uqautigisigitka, ‘Piiġitchi uvaŋniñ. Iḷisimaŋiññiġipsi, pigiiḷiqirisii!’”
23409	MAT 7:24	“Taatnamik kisupayaaq tusaaruaq tamatkuniŋa nipliuttutigikkamnik aasiiñ atuġlugich, atriqaqtuq puqiksaamik iñuŋmik tuppiruamik uyaġaum qaaŋanun.
23412	MAT 7:27	Sialugruaġuqman kuugich ulitlutiŋ, suli anuqłiġuqman makitalguitḷuni tupiq ulġuniqsuq suksraunġiḷḷapiaqhuni.”
23416	MAT 8:2	Tavrani auyugaqtualgum utlakami sitquġviginiġaa sivuġaanun uqaqhuni, “Ataniiq, pisuksiñaġuvich mamitiłhiñaugikma.”
23417	MAT 8:3	Jesus-ŋum isakługich argakni aksiŋñiġaa nipliqhuni, “Piyummatiqaqtuŋa, mamittin!” Tavrauvaa aŋutim auyugaqtuaŋa mamitikkauruq.
23418	MAT 8:4	Jesus-ŋum uqautiniġaa, “Uqaġniaqnak kisumununniiñ iñuŋmun, aglaan tautuktitchaqtuaġiñ agaayuliqsimun isivġiuqtillutin. Aatchuiyumautin tuniḷḷautinik Agaayyutmun tuvraġlugu Moses-ŋum tillisaa. Taatnaġuvich iñupayaam iḷitchuġiniaġaa mamitilaan.”
23420	MAT 8:6	Tavra nipliġñiqsuq, “Ataniiq, savaktiga amma kiŋunimni nalaruq aulatlaitchuaq iłuiḷḷiullapiaqhuni.”
23421	MAT 8:7	Jesus-ŋum nipliutiniġaa, “Utlakkisigiga aasiiñ iłuaqsiḷugu.”
23422	MAT 8:8	Aŋuyyiuqtit qaukłiata kiuniġaa, “Ataniiq, utlaktaksrauŋiḷuqtuŋaunniiñ tupimnun, aglaan tillisiqałhiñaġiñ savaktigali iłuaqsiyumuuq.
23423	MAT 8:9	Atakkii aŋalatiqaqmiuŋa qaukłiġñik suli aŋuyyiuqtiqaqłuŋa aŋalatamnik. Tilikapku una, ‘Aullaġiñ!’ aullaġaqtuq. Suli tilikapku taamna, ‘Qaġġaiñ!’ aggiġaqtuq. Suli tilikapku savaktigikkaġa, ‘Taamna piuŋ!’ piraġigaa.”
23424	MAT 8:10	Jesus-ŋum tusaakamiuŋ taamna quviġusuŋniqsuq. Nipliutiniġai iñuich maliktuat iŋmiñik, “Iḷumun uqautigipsi, paqitchiŋitchuŋa Israel-unniiñ kisumik ukpiqsriḷḷapiaqtuamik uumatun.
23426	MAT 8:12	Aglaan tamatkua Agaayyutmun qitunġaġiniruat igitaugisirut taaġniqsrallapiamun. Tavrani qiagisirut tiriquulalutiŋunniiñ kigutiŋich.”
23427	MAT 8:13	Jesus-ŋum nipliutiniġaa aŋuyyiuqtit aŋalataat, “Aŋiḷaaġiñ. Ukpiqsrił̣ł̣apkun iñiqtaugisiruq.” Taavrumatavra savaktaa mamitkaniktiġñiqsuq taavrumani sassaġniġmi.
23431	MAT 8:17	Atuumakamiuŋ taamna taŋiġñiġaa sivuniksriqirim Isaiah-m uqautigikkaŋa, “Ilaan piiġai sayairrutivut timikun suli akigaġiplugich atniġñautivut.”
23433	MAT 8:19	Aglaliqiri utlautiniqsuq ilaanun nipliqhuni, “Iḷisautrii, malikkisiikpiñ sumupayaaġuvich.”
23434	MAT 8:20	Jesus-ŋum kiuniġaa, “Kayuqtut sisiqaqtut tiŋmiuratlu siḷam ugluqaqhutiŋ, aglaan Iġñiŋan Iñuum iniksraitkaa napmun tullałiksraŋa niaquġikkaġmi.”
23435	MAT 8:21	Atlamsuli maliġuaqtim nipliutiniġaa, “Ataniiq, iḷuviġiallaktiqqaaġlugu aapaga malikkumaikpiñḷi.”
23436	MAT 8:22	Aglaan Jesus-ŋum uqautiniġaa, “Maliŋŋa, tamatkua tuquŋaruat irrutchikun iḷuviqsillich tuquŋaruanik.”
23439	MAT 8:25	Maliġuaqtaiñ utlakługu iqiiqsaġniġaat nipliqhutiŋ, “Ataniiq, anniqsuqtigut piyaqquaqsirugut.”
23440	MAT 8:26	Aglaan nipliutiniġai, “Ukpiqsrił̣ikiññiaqpat! Suvaata iqsivisi?” Makitnami iñiqtiġniġik anuġilu qaiqpaiḷḷu, aasiiñ quunniġuġniqsuq.
23441	MAT 8:27	Maliġuaqtai quviġusukhutiŋ uqaġniqsut, “Qanusiuniqpa una aŋun anuġimunniiñ qaiḷiqpauratlu kamagivatruŋ?”
23443	MAT 8:29	Iġialaniqsuk, “Suniaqpisiguk? Aggiqpich nagliksaaqtitchaqtuaqhunuk sivuani piviksram?”
23445	MAT 8:31	Irrusiqł̣uich iŋiqsruaġniġaat Jesus, “Aninniaġuptigut tuyuġisigut tamatkunuŋa kunianun.”
23446	MAT 8:32	Jesus-ŋum nipliutiniġai, “Aullaġitchi!” Aasiiñ anikamiŋ malġuŋniñ aŋutiŋniñ isiġniqsut munaqsranun kunianun. Iluqatiŋ kuniat paŋaliŋniqsut tuŋaanun narvaqpaum, naparaqhutiŋ qutaiḷakun ipnakun aasiiñ ipiplutiŋ.
23450	MAT 9:2	Iḷaŋich iñuich tikiutriñiqsut aulatlaitchuamik nalaruamik ikivġani. Jesus-ŋum tautukamiuŋ ukpiqsrił̣hat nipliġñiqsuq aulatlaitchuamun, “Iḷauraamaaŋ, quviatchauġigiñ. Killuqsautitin natqigutikkaurut.”
23451	MAT 9:3	Iḷaŋich aglaliqirit uqaġniqsut iŋmiknun, “Una iñuk uqaġniqłuktaġniqsuq.”
23452	MAT 9:4	Jesus iḷisimaplugich isummatiŋich nipliġñiqsuq, “Suvaata isumavisi pigiitchuanik?
23453	MAT 9:5	Nalliaknik qaġanatlukpa nipliqsuni, ‘Killuqsautitin natqigutikkaurut,’ naagaqaa nipliqsuni, ‘Makillutin pisugiñ?’
23454	MAT 9:6	Iḷitchuġitqugipsi Iġñiŋanik Iñuum aŋalatchisiqaqtilaaŋanik nunami natqigutritḷaruamik killuqsautinik.” Tavraasiiñ nipliġñiqsuq aulallaitchuamun, “Makillutin tigulugich ikivġatin aggiiñ.”
23457	MAT 9:9	Jesus aullaqami tavrakŋa tautuŋniġaa aŋun atilik Matthew-mik aquppiruaq tax-siliqiviŋmi nipliutipluguasii, “Maliŋŋa.” Matthew-m makitluni maliŋniġaa.
23459	MAT 9:11	Pharisee-ŋuruat tautukamitruŋ taamna apiqsruġniġaich maliġuaqtai, “Suvaata iḷisautriksi niġiñiaqatauva tax-siliqirini suli killuliqirini?”
23460	MAT 9:12	Jesus-ŋum tusaakamiuŋ Pharisee-ŋuruat apiqsruutaat nipliġñiqsuq, “Tamatkua surruitchuat inuqsratlaitchut taaktimik, aglaan tamatkua atniġñaqtuat.
23461	MAT 9:13	Ki, iḷitchaqsiuŋata taavruma uqałhan qanuutautilaaŋanik, ‘Kimmutigitlukkiga nagliktaq uumakŋa tuniḷḷaqtułiġmiñ.’ Aggiŋitchuŋa tuqłuġiaġlugich nalaunŋaruat, aglaan killuliqirit.”
23462	MAT 9:14	Maliġuaqtaiñ John-ŋum utlaŋniġaat Jesus aasii apiqsruqługu, “Suvaata uvagut Pharisee-ŋuruatlu uisauraaġaġivisa aasiiḷi maliġuaqtitin taatnatun piñġitmipkaqługich?”
23463	MAT 9:15	Jesus-ŋum kiuniġai, “Iḷauraaŋi iḷaqatniŋniaqtuam alianniutlaitchut ilaan nayuqataułhani iliŋitñi. Aglaan katchuutiniaqtuam unitchiviksraŋa tikiññiaqtuq. Tavrali aullaanikpan iḷauraaŋi alianniuġisirut uisauraaġutiŋ.
23465	MAT 9:17	Naagaqaa iñuich kuviritlaitchut nutaamik misuqqumik puuġruanun. Taatnaġaluaqmikpata puuġruat qaaġniaqtut aasiiñ misuġuq kuviḷuni suli puuŋich suksraunġiġutiŋ. Aglaan kuviraġigaat nutaaq misuġuq nutaamun puumun. Iluqatikli puuġlu misuġuġlu piiñġiŋitchumuuk.”
23466	MAT 9:18	Taatna uqaqtitlugu tamatkunuŋa sivulliuqtim Jew-ŋuruat katraġviata tikiññiqsuq sitquqhuni sivuġaanun Jesus nipliqhuni, “Paniga amma tuquqammiqsuq. Maligluŋa aksigiaġuŋ argaknik iñuuluniasiiñ.”
23469	MAT 9:21	isumapluni iŋmiñun, “Aksiḷḷagukkaluaġiga quppiġaaŋa mamilluŋaasiiñ.”
23470	MAT 9:22	Jesus-ŋum kiŋiaqami qiñiġniġaa aġnaq nipliutipluguasiiñ, “Aġnaaq, quviatchauġigiñ. Ukpiqsrił̣iqpich iłuaqsipkaġaatin.” Tavrakŋatchiaq aġnaq iłuaqsikkauniqsuq.
23472	MAT 9:24	Nipliġñiqsuq, “Annisitchi. Niviaqsiaġruk tuquŋaŋitchuq. Siñiktuaqsiñaqtuq.” Aglaan iñuich mitautiginiġaat Jesus.
23475	MAT 9:27	Jesus aullaqman tavrakŋa malġuk ayauŋaruak aŋutik maliŋniġaak kappaiŋaplutik, “Nagligillaŋniaqtiguk, iġñiġikkaŋatiin David-ŋum.”
23476	MAT 9:28	Jesus isiqman tupiġmun ayauŋaruak utlaŋniġaak. Aasiiñ Jesus-ŋum apiqsruġniġik, “Ukpiġivitku uvamnun taamna savaaġitlatilaaŋa?” Taapkuak kiuniġaak, “Aa, Ataniiq.”
23477	MAT 9:29	Jesus-ŋum aksiŋñiġik iriŋikkun nipliutiplugik, “Ukpiġipluŋa taatnaqhutik qiñitlasitqiksutik.”
23481	MAT 9:33	Irrusiqł̣uk anitmagu uqatlaiḷaaq aŋun uqaaqsiñiqsuq, iñugayaat quviġusukhutiŋ nipliġñiqsut, “Qaŋaunniiñ tautuksimaiññiqsugut atriŋanik uuma Israel-mi.”
23482	MAT 9:34	Aglaan Pharisee-ŋuruat nipliġñiqsut, “Anitchiraqtut irrusiqł̣uŋnik atuqługu saŋŋia aŋalataata irrusiqł̣uich.”
23485	MAT 9:37	Jesus-ŋum uqautiniġai maliġuaqtini, “Katittaksraq iḷumun iñugiakkaluaqtuq, aglaan savaktit ikittut.
23486	MAT 9:38	Iŋiqsruqsiuŋ aŋaayuqaŋa katitchivium tuyuqaqulugu savaktinik katitchiviŋmun.”
23491	MAT 10:5	Taapkua qulit malġuk Jesus-ŋum tuyuġiniġai alġaqsruqługich itnaqhuni, “Aullaġniaqasi Jew-ŋuŋitchuanun naagaqaa isiġniaqasi nunaaqqipayaaŋitñun Samaria-ġmiut.
23493	MAT 10:7	Aasiiñ iglaułłapsitñi quliaqtuaġiyumagiksi, ‘Agaayyun aŋalatchił̣hiñaaġuqtuq iñuŋnik nutaakun.’
23498	MAT 10:12	Tukkuummigupsi taavrumani tupiġmi nipliġumuusi, ‘Agaayyutim iłuaqqutillaŋniaġumagaasi.’
23502	MAT 10:16	“Tuyuġiniaġipsi ipnaisun akunġatnun amaqqut. Taatnamik puqikkumausi nimiġiatun suli suqłukkatatlaitchuatun tiŋmiaġruuratun.
23512	MAT 10:26	“Iqsiginiaqnasigik iñuich. Supayaaq matuqaqtuaq sagvikkaugisiruq, suli nalunaqtuapayaaq iḷitchuġipkakkaugisiruq.
23518	MAT 10:32	“Taatnamik kisupayaaq nalupqinaiqhuni uqaqpan sivuġaatni iñuich piginiḷuni uvamnun, ilaa nalupqinaiġḷugu uqaġigisipmigiga sivuġaani Aapaa qiḷaŋmiittuam.
23520	MAT 10:34	“Isumaniaqasi aggiġñiḷuŋa tikiutityaġlugu tutqiun nunamun aglaan savikpak. Aggiŋitchuŋa iñuich piqatigiiksityaġlugich aglaan atinġiquplugich.
23523	MAT 10:37	“Iñuum piqpagitlukkumiuŋ aapani naagaqaa aakani uvamniñ maliġuaqtaulguyumiñaitchuq uvamni, suli iñuum piqpagitlukkumiuŋ iġñiġikkani naagaqaa panigikkani uvamniñ maliġuaqtigiŋitkiga.
23526	MAT 10:40	“Iñuum akuqtuqpasi akuqtullapiaqmigaaŋa, suli kisupayaaq akuqtuiruaq uvamnik akuqtullapiaqmigaa tuyuġiriga.
23528	MAT 10:42	Suli kisupayaaq aatchuiruaq atautchimununniiñ makua kamanaiññiqsrauruat maliġuaqtima nigliñaqtuamik imiġmik qallutmun pisigilugu maliġuaqtaułha, iḷumun uqautigipsi, tammaiyumiñaiḷḷapiaġaa akiḷiusiaksrani.”
23531	MAT 11:3	apiqsruġiaquplugu Jesus, “Taimñauvich John-ŋum uqautigikkaŋa aggiġñiaġnipḷugu? Naaga niġiuŋniaqpisa atlamik?”
23532	MAT 11:4	Jesus-ŋum kiuniġik, “Utiġusik uqautigityakku John-mun tusaakkaqsik suli qiñikkaqsik.
23534	MAT 11:6	Quvianamiuruq iñuk qapiqtaŋitchuaq pisigiluŋa.”
23535	MAT 11:7	John-ŋum maliġuaqtik aullaaqsipmaknik Jesus uqaaqsiñiqsuq iñugayaanun John-kun, “Sumik qiñiġiaqpisi iñuiḷaami nunami, ivigaamik aŋalataakkaŋanik anuġim?
23538	MAT 11:10	Uvvauna aglausimaruaq John-kun, ‘Ataŋii, tuyuġigisigiga uqqiraqtiga sivupni. Itqanaiyaġisigaa apqutiksran sivunnapni.’
23544	MAT 11:16	“Sumik atriqaqpat makua iñuuruat pakma? Ittut iḷiḷgaatun aquppipḷutiŋ tuniriñiaqtuatun katimmaviŋñi suli tuqłirautiplutiŋ avatmun,
23545	MAT 11:17	‘Atuqtuurautigaluaġipsi aglaan aġġiŋitḷusi.’ ‘Atuqhutali kiŋuvġuutinik aglaan qiaŋitchusi.’
23547	MAT 11:19	Iġñiŋa Iñuum aggiqami niġitḷapluni imitlapluniḷu atlatitun, aglaan uqautiginiġaat itna, ‘Marra niġġiqsuruaq imiqtuqtilu, iḷauraaġiniġaat tax-siliqirit killuliqiritlu.’ Agaayyutim puqiutaa iḷitchuġipkautauruq iḷumutuuplugu savaaŋagun.”
23549	MAT 11:21	“Nakłiuŋ Chorazin-naġmiusii! Nakłiuŋ Bethsaida-ġmiusii! Savaaqaġaluaqtuŋa iñugiaktuanik quviqnaqtuanik akunnapsitñi. Makua quviqnaqtuat qiñikkasi savaaŋuniqpata iŋiḷġaanimma Tyre-miḷu Sidon-miḷu iñuich taimani isummitqianikkayaqtut miissuŋnik atnuġaaġutiŋ suli aġramun aquvillutiŋ qiñiqtitlugu taavrumuuna mumił̣iqtiŋ killuqsautmikniñ.
23552	MAT 11:24	Aglaan uqautigipsi, Sodom-miut atanniusiaksraŋat qaġanatluŋniaqtuq atanniusiaksrapsitñiñ.”
23553	MAT 11:25	Tavraasiiñ Jesus nipliġñiqsuq, “Aapaaŋ, atanġuruatiin qiḷaŋmi nunamiḷu, quyagikpiñ! Sagviġitin puqiitchuanun sut iriqsimaruat puqiksuaniñ iḷisimaruaniñḷu.
23558	MAT 11:30	Akiyautiga naammaktuq atuqtuni, suli savaaksrirrutiga ilipsitñun qaġanaqtuq.”
23560	MAT 12:2	Pharisee-ŋuruat tautukamisigik upyaŋniġaat Jesus, “Qiñillakkich maliġuaqtitin. Navgiḷḷapiaqtut maliġutaksraptiknik minġuiqsiaġvium uvluagun.”
23561	MAT 12:3	Jesus-ŋum kiuniġai, “Agliqisimasuknaġiksi sumik David-ŋumlu piqataiñḷu pisilaaŋat niġisuliqamiŋ.
23565	MAT 12:7	Iḷisimanayaġniġupsi qanuutautilaaŋanik uuma uqałhum, ‘Kimmutigitlukkiga nagliktaq uumakŋa tuniḷḷaqtułiġmiñ,’ suksraunġiġayaitchisi iñuich killukuaŋitchuat.
23566	MAT 12:8	Atakkii Iġñiŋa Iñuum ataniġigaa minġuiqsiaġvium uvluan.”
23569	MAT 12:11	Jesus nipliutiniġai, “Nalliqsi piqaġniġumi atautchimik ipnaimik aasiiñ ipnaiq kataguni iḷunaamun minġuiqsiaġvium uvluani, taavruma amunayaiññiqpauŋ taavrumakŋa?
23570	MAT 12:12	Nalupqinaitchuq, Iñuk piqpaknatluktuq ipnaimiñ. Taatnaqhuni maliġutaksrakuaġnaqtuq ikayuiruni minġuiqsiaġvium uvluani.”
23571	MAT 12:13	Aasiiñ nipliutiplugu taamna aŋun, “Isakkich argaktin!” Taavruma isaŋniġai argaŋni aasiiñ iłuaqsipḷutiŋ igḷuŋisitun argaiñ iḷipḷutiŋ.
23576	MAT 12:18	“Uvvauna savaktiga piksraqtaaġikkaġa! Ilaaŋuruq piqpagikkaġa suli ilaagun quyalikkaupluŋa. Iḷigisigiga irrusiḷḷautaġa ilaanun, suli quliaqtuaġigisigaa iñupayaanun qanuq atanniił̣iksraġa iñupayaanik atisiḷugich.
23579	MAT 12:21	Suli ilaan atqagun nunaaqqipayaat niġiugaqaġisirut.”
23581	MAT 12:23	Iluqatiŋ iñuich quviġutchaŋniqsut uqaqhutiŋ, “Kiŋuviaġiŋitkaluaġniqpauŋ una David-ŋum?”
23582	MAT 12:24	Aglaan Pharisee-ŋuruat tusaakamitruŋ uqaġniqsut, “Jesus anitchiraġaiñiqsuq irrusiqł̣uŋnik iñuŋniñ atuqługu saŋŋia Beelzebul-ŋum aŋalataata irrusiqł̣uich.”
23583	MAT 12:25	Jesus-ŋum iḷisimaplugich sumik isummatilaaŋatnik uqautiniġai, “Iñuich atanġuviŋmiguuq akikŋautirut avatmun; ataniġliasiiñ taavrumani suksraunġiġñiaqtuq iñugikkaŋi avgumakpata. Nunaaqqipayaat naagaqaa tupiqatigiich avikamiŋ makitatlaitchut.
23591	MAT 12:33	“Napaaqtuq iḷitchuġinaqtuq asiaŋigun. Napaaqtuġiksuaq asirriḷḷautaġaqtuq aasiiñ napaaqtuġiitchuaq asirripḷuni asiaġiitchuanik.
23595	MAT 12:37	Atakkii uqaġikkapsigun nalaunŋasripkakkauniaqtusi, suli uqaġikkapsigun suksraunġiqsaugisirusi.”
23596	MAT 12:38	Tavrani iḷaŋisa Pharisee-ŋuruat suli iḷaŋich aglaliqirit uqaġniqsut Jesus-mun, “Iḷisautrii, qiñiġuktugut quviqnaqtuamik savaamik nalupqinaiġutauplugu kisuutilaaqnik.”
23597	MAT 12:39	Jesus-ŋum kiuniġai, “Makua iñuich pigiitchuatlu sayuŋaruatlu qiñiġuktut quviqnaqtuanik savaanik nalupqinaiġutaulugich, aglaan qiñiġumiñaitḷutiŋ taatnatchimik. Qiñiłhiñaġisigaat quviqnaqtuaq savaaq atuupmatun Jonah-mun sivuniksriqirimun.
23601	MAT 12:43	“Irrusiqł̣uk anipman iñuŋmiñ kukiḷugaqtuq paliqsaakun nunakun pakakhuni iñiqtuiqsiaġviksraġmiñik, aasiiñ paqinġitḷugu.
23602	MAT 12:44	Iŋmiñun uqaġaqniqsuq, ‘Utiġlaŋa tupiġmun annivigikkamniñ.’ Aasiiñ utiqami paqillaġniġaa imaiḷaaq inigisimakkani salikuqtaatchiaq suli inillaktullautaqtaq.
23603	MAT 12:45	Anipḷuni aggiutriraqniqsuq tallimat malġuŋnik atlanik irrusiqł̣uŋnik pigiitḷuktuanik iŋmiñiñ. Aasiiñ isiqhutiŋ iñuuniagaqsiraġniqsut tavrani. Aqullia taavruma iñuum pigiitḷuksiraqtuq sivulliġmiñ iñuuniałiġmiñiñ. Taatnatuntuuq itkisiruq killuliqirini iñuuniaqtuat pakmapak.”
23605	MAT 12:47	Iñuich iḷaŋata uqautiniġaa Jesus, “Aakanlu aniqatiutinlu qaani qikaqtut uqaqatigisukhutin.”
23606	MAT 12:48	Jesus-ŋum kiuniġaa taamna iñuk uqautriñi, “Kisuuva aakaga? Suli kisuuvat aniqatiutka?”
23607	MAT 12:49	Tikkuaqługich maliġuaqtini nipliġñiqsuq, “Qiñiqsigik, ukua aakagigitkalu aniqatiutkalu.
23608	MAT 12:50	Atakkii kiñapayaaq savaaqaqtuaq pisułhanik aapaa qiḷaŋmiittuam aniqatigigiga naagaqaa aakagiplugu.”
23611	MAT 13:3	Aasiiñ Jesus-ŋum uqautiaqsiñiġai iñugiaktuanik atrikusautinik itnaqhuni, “Iñugguuq nunaliqiri nautchiityaġniqsuq.
23616	MAT 13:8	Aglaan iḷaŋich katagaġniqsut nunagiksuamun, aasiiñ nauriñiqsut asianik iñugiaksipḷugich, iḷaŋich atautchimiñ tallimakipiaŋuttaaqhutiŋ naaga piŋasukipiaŋuttaaqhutiŋ naaga iñuiññaq quliŋuttaaqhutiŋ.”
23617	MAT 13:9	Aasiiñ Jesus nipliġñiqsuq, “Kiña siutiqaqtuaq naalaġniḷi.”
23618	MAT 13:10	Maliġuaqtaiñ utlakługu Jesus apiqsruġniġaat, “Suvaata uqaqpich iñuŋnun atrikusautitigun?”
23619	MAT 13:11	Jesus-ŋum kiuniġai, “Ilipsitñułhiñaq Agaayyutim sagviġñiġaa nalunaqtuaŋanik aŋaayuqautaan qiḷaum, aglaan makunuŋa iñuŋnun sagvikkauŋitchuq.
23622	MAT 13:14	Aasiiñ makunuuna iñuktigun immiumaniqsuq Isaiah-m sivuniksriqutaa itnaqhuni, ‘Tusaagaluaġupsi kaŋiqsiyumiñaitchusi, suli qiñiġumaaġaluaġupsi iḷitchuqsriyumiñaitchusi.
23623	MAT 13:15	Atakkii makua iñuich uummatiŋich pitchiġiiḷiġñiqsut, tusaasunġitḷutiŋ supayaamik, iritiŋḷu siquplugich. Utitqiñġitchut Agaayyutmun mamitiłiksramiknun atakkii qiñitlaitḷutiŋḷu tusaatlaitḷutiŋlu kaŋiqsitḷaitḷutiŋlu.’
23626	MAT 13:18	“Naalaġniḷḷaksiuŋ qanuutautilaaŋa atrikusautim nautchirriqirikun.
23631	MAT 13:23	Aglaan iñuk akuqtuiruaq nautchiaksranik nautchirriutauruanik katakhutiŋ nunagiksuamun atriqaqtuq iñuktun tusaaruatun uqałiġmik kaŋiqsipḷugu. Ilaa naurisuuruq asianik, iḷaŋich tallimakipiatun, iḷaŋich piŋasukipiatun, suli atlat iñuiññaq qulitun.”
23632	MAT 13:24	Jesus uqaġniqsuq atlamiksuli atrikusautmik, “Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq iñuktun nautchiiruatun mukkaaksraġiksaanik nautchiiviŋmiñun.
23635	MAT 13:27	Savaktit utlakamitruŋ aŋaayuqaqtiŋ apiqsruġniġaat, ‘Ataniiq, nautchiiñigiptigiñ mukkaaksraġiksaanik. Nakiñ makua mukkaaksraġiiḷat nuivat?’
23636	MAT 13:28	Qaukłiata kiuniġai, ‘Uumiksrim savaaġigaa taamna.’ Savaktit apiqsruġniġaat, ‘Aullaquvisigut nutchugiaġlugich mukkaaksraġiiḷat?’
23637	MAT 13:29	Tavra kiuniġai, ‘Naaga, nutchuigupsi mukkaaksraġiiḷanik taputriviaqtusi mukkaaksraġiksaanik.
23638	MAT 13:30	Iluqatik naulik kipriviksramunaglaan, aasiiñ kiprivik tikitpan uqautigisigitka kipririt sivulliulugu katitqulugich mukkaaksraġiiḷat qiḷiqtaulaalugich ikipkaaqsriuġlugich, aglaan katillugich mukkaaksraġiksaat siġḷuamun.’”
23639	MAT 13:31	Jesus-ŋum uqautilgiññiġai atlamik atrikusautmik itnaqhuni, “Agaayyutim aŋaayuqautaa ittuq mustard-ŋum nautchiaksrauraŋatun iñuum nautchiikkaŋatun nunautmiñi.
23640	MAT 13:32	Mikiniqsraugaluaŋŋaġmi nautchiaksrapayaaniñ naagatarra naukami aŋiniqsrauraqtuq nautchiapayaaniñ napaaqtuġuqhuni. Aasiiñ tiŋmiuraŋi siḷam aggiqamiŋ ugluliñiqsut qisiqsiutiŋitñun.”
23641	MAT 13:33	Jesus-ŋum uqautilgiññiġai atlamik atrikusautmik, “Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq aġnaq akutchipmatun puvlaksautmik mukkaaksramun iḷuturuamun puvlagataqtitlugu iluqaan qaqqiaksraq.”
23643	MAT 13:35	Tavra immiumaniqsuq uqauttutauruaq sivuniksriqirikun itnaqhuni, “Atrikusautitigun uqaġisiruŋa iliŋitñun. Uqautigisigitka sutigun iriqsimaruatigun nunam aullaġniił̣haniñaglaan.”
23644	MAT 13:36	Jesus-ŋum aullaqtitqaaqługich iñuich isiġniqsuq tupiġmun. Maliġuaqtai utlautiniqsut ilaanun itnaqhutiŋ, “Kaŋiqsipkallaktigut atrikusaun mukkaaksraġiiḷatigun nautchiiviŋmi.”
23645	MAT 13:37	Jesus-ŋum kiuniġai, “Iñuk taamna nautchiiruaq mukkaaksraġiksaanik Iġñiġigaa Iñuum.
23652	MAT 13:44	“Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq akisuruaq iriqsimapmatun nautchiiviŋmi. Iñuum paqitnamiuŋ iritqikł̣ugu nautchiiviŋmun; iñuk taamna quviatchakhuni tunirityaġniqsuq sulliñaurapayaaġmiñik, aasiiñ tauqsiġñiġaa nautchiivik.
23653	MAT 13:45	“Aasiisuli Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq tauqsiġñiaqtitun pakaktuatun akisuruamik suŋauraqpagiksaamik.
23655	MAT 13:47	“Aasiisuli Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq qaaqtuutitun niŋitauruatun taġiumun aasiiñ qaaqhuni qanusipayaanik aqaluŋnik.
23658	MAT 13:50	igitlugich ikkaularuamun uunaksautmun. Tavrani iñuich qiagisirut suli tiriquulatchiḷugich kigutitiŋ.”
23659	MAT 13:51	Jesus-ŋum apiqsruġniġai maliġuaqtini, “Kaŋiqsivisigik sut tamatkua iluqaisa?” Kiuniġaat, “Aa, kaŋiqsigivut.”
23660	MAT 13:52	Aasiiñ Jesus-ŋum uqautiniġai, “Aglaliqipayaaq iḷisaaqaqtuaq Agaayyutim aŋaayuqautaanik atriqaqtuq tupqum iñuanik sagviqsruiruamik suuraġmiñik nutauruanik naagaqaa utuqqauruanik tugvaqsiviŋmiñiñ.”
23662	MAT 13:54	Tikitḷuni iñuguġviŋmiñun iḷisautiniġai iñuich katraġviatni. Iñuich tusaaruat quviġusukhutiŋ apiqsruqtautiaqsiñiqsut avatmun, “Sumiñ una iñuk piññakpa puqiutmik suli saŋŋimik savaaqatlasipḷuni quviqnaqtuanik?
23664	MAT 13:56	Iluqatiŋsuli nukatchiaŋi iñuuniaqatauŋiññiqpat uvaptikni? Sumiñ una iñuk piññaŋniqpa tamatkuniŋa supayaanik?”
23665	MAT 13:57	Tavra atniummatiqaġniqsut Jesus-mik. Aglaan Jesus-ŋum uqautiniġai, “Agaayyutim sivuniksriqiraa kamagikkauraqtuq nanipayaaq aglaan kamagikkauŋitḷuni iñuguġviŋmiñiḷu naagaqaa iḷamiñiḷu.”
23668	MAT 14:2	uqautiniġai savaktini, “Jesus una John Paptaaqtitchirauniqsuq aŋitqikhuni tuqułiġmiñ. Taatnaqhuni savaaqatlaniqsuq quviqnaqtuanik.”
23670	MAT 14:4	Atakkii John Paptaaqtitchirim akulaiqł̣ugu uqautiniġaa Herod, “Maliġutaksrakuaġnanġitchuq iḷaqatiginiaġupku aniqatvich nuliaŋa.”
23674	MAT 14:8	Niviaqsiaq pitchuksaakkaupluni aakamigun nipliġñiqsuq, “Qaitchiŋŋa niaquanik John Paptaaqtitchirim iḷiḷugu alluiyamun.”
23681	MAT 14:15	Unnuksraaġataqman maliġuaqtaiñ utlaŋniġaat uqautiplugu, “Unnuaġuqtuq. Suviksraiḷaaq manna. Tuyuġikkich iñuich nunaaqqiuranun tauqsiġiaqulugich niqiksramiknik.”
23682	MAT 14:16	Jesus-ŋum uqautiniġai, “Aullaŋitkumiŋ suŋitchut. Ilipsi niġipkaqsigik.”
23683	MAT 14:17	Kiuniġaat, “Piqaqtugut tallimałhiñanik qaqqianiglu malġuŋniglu aqaluŋnik.”
23684	MAT 14:18	Jesus-ŋum nipliutiniġai, “Uvuŋautisigik uvamnun.”
23692	MAT 14:26	Maliġuaqtaiñ tautukamitruŋ Jesus pisuktuaq imġum qaaŋagun iqsitchaŋniqsut nipliqhutiŋ, “Aliuqtuaq marra!” Kappaiŋaaqsiñiqsut tatavrauplutiŋ.
23693	MAT 14:27	Aglaan tavrauvaa Jesus nipliutiniġai, “Quviatchauġigitchi. Uvaŋauruŋa. Iqsiñasi!”
23694	MAT 14:28	Peter-m kiuniġaa, “Ataniiq, ilviupiaġuvich tiliŋŋa utlaqulutin imġum qaaŋagun.”
23695	MAT 14:29	Jesus-ŋum kiuniġaa, “Uvuŋaġiñ.” Peter niukami umiaqpauramiñ pisukhuni imġum qaaŋagun utlautiniqsuq Jesus-mun.
23696	MAT 14:30	Aglaan Peter-m tautukamiuŋ qanutun saŋŋisilaaŋa anuġim iqsitchaŋniqsuq. Kiviaqsikami kappaiŋaniqsuq, “Ataniiq, annautiŋŋa.”
23697	MAT 14:31	Tavrauvaa Jesus-ŋum isautiplugich argaŋni tiguniġaa Peter nipliutiplugu, “Ukpiqsrił̣ikiññiaqpat! Suvaata arguaqtuqpich?”
23699	MAT 14:33	Taapkua umiaqpauramiittuat sitquġviginiġaat sivuġaanun Jesus uqaqhutiŋ, “Iḷumun iġñiġiniġaatin Agaayyutim.”