23224	MAT 1:11	Josiah-li aapagigaa Jeconiah-ŋum aniqataiñḷu. (Ukua taimani Israel-aaġmiut aullautraupmata Babylon-mun.)
23225	MAT 1:12	Iñuich tikiutikkauŋanikmata Babylon-mun, Jeconiah aapagigaa Shealtiel-ŋum, Shealtiel-aasiiñ aapagigaa Zerubbabel-ŋum,
23229	MAT 1:16	Aasiiñ Jacob aapagigaa Joseph-ŋum, uiŋan Mary-m, taamna Mary Jesus annivigikkaŋa taiguutiqaqtuam Christ-mik.
23230	MAT 1:17	Iluqatiŋaasiiñ kiŋuviaġiich aullaġniipḷutiŋ Abraham-miñ David-munaglaan akimiaġuutaiḷauniqsut, suli aullaġniipḷutiŋ David-miñ iñuich aullautraułhatnunaglaan Babylon-mun kiŋuviaġiich akimiaġuutaiḷaupmiñiqsut. Aasiiḷi iñuich aullautraułhatniñaglaan akimiaġuutaiḷaupmiut kiŋuviaġiich anił̣hanunaglaan Christ-ŋum.
23231	MAT 1:18	Uvva Jesus Christ-ŋum anił̣ha itnaiḷipḷugu inniqsuq. Aakaŋa Mary nuliaksrausiutianikami Joseph-mun, aglaan katigaluaqatik iḷitchuġiniqsuq siŋaiyautilaaġmiñik Ipqitchuakun Irrutchikun.
23232	MAT 1:19	Aasiiñ uiksrautaa Joseph nalaunŋaruaŋuniqsuq. Iḷisimagaa katchuutiłiksrani Mary-mik nalaunŋaitkisilaaŋa, aglaan kanŋusaaġuŋiññiġaa iñuŋnun. Taatnamik sivunniġñiqsuq avitchukługu nalunautchipḷuni.
23233	MAT 1:20	Taavrumiŋa isumaaluktitlugu Atanġum isaġulgan sagviutiniġaa siññaktukun nipliqhuni, “Joseph, kiŋuviaġigaatin David-ŋum, sivuuġanak Mary-mik tuvaaqatniŋñiaqniḷutin atakkii siŋaiyaupkaġaa Ipqitchuam Irrutchim.
23236	MAT 1:23	“Taamna aŋutituqsimaitchuaq siŋaiyauniaqhuni iġñiqaġisiruq. Iñuich taiguutiqaġisigaat Immanuel” (itnautauruaq, Agaayyutim iqatigigaatigut).
23237	MAT 1:24	Joseph-ŋum itiqami taimma iḷaqatiksraqtaaġigaa Mary isaġulgan Atanġum uqauttutaagun.
23240	MAT 2:2	“Sumiimma aniva umialgat Jew-ŋuruat? Tautukkikput uvluġiaŋa kivaknamiñ, taatnaqhuta aggiqsugut sitquġvigityaqtuaqługu.”
23242	MAT 2:4	Tavra katipkaqługich iluqaisa qaukłiŋich agaayuliqsit aglaliqirit, iliŋich apiqsruġniġai sumi Christ, anniqsuqti akiqsruutauruaq, aniñiaqmagaan.
23244	MAT 2:6	‘Iñuich iñuuruasii Bethlehem-mi, nunaŋaniittuami Judah-m, kamanaiññiqsrauŋuruasii akunġatni iñuiñ Judah-m, ilipsitñiñ sivulliuqti aggiġisiruq aŋalatchityaqtuaġuni iñugikkamnik Israel-ŋum.’”
23246	MAT 2:8	Iḷitchuġianikamiuŋ Bethlehem-muquniġai nipliqhuni, “Aullaġusi pakallapiaqsiuŋ iḷiḷgauraq, aasiiñ paqitkupsiuŋ iḷitchuġipkaġumagipsitŋa. Uvaŋaptuuq utlakkumagiga sitquġvigityaqtuaġlugu.”
23247	MAT 2:9	Taavrumiŋa umialgum uqautianikmatiŋ aullaġniqsut. Tautuŋniġaat uvluġiaq qiñikkaqtiŋ kivaknamiñ. Sivulliukkauniqsut uvluġiam nutqaġniałhanunaglaan inimun iḷiḷgauram nayukkaŋanun.
23249	MAT 2:11	Isiqhutiŋ tupiġmun tautuŋniġaat iḷiḷgauraq aakaŋalu Mary. Sitquġviginiġaat sivuġaanun iḷiḷgauraq. Aŋmaġniġaich akisuruaġikkatiŋ qaitchipḷuguasiiñ maniŋñik kaviqsaanik tipraġiksautiniglu, frankincense-nik suli myrrh-niglu.
23251	MAT 2:13	Taapkua aullaanikmata isaġulga atanġum sagviġñiqsuq Joseph-mun siññaktukun nipliqhuni, “Makillutin. Pigruutiuŋ iḷiḷgauraq aakaŋalu Egypt-mun, aasiiñ taamaniitchumausi uvamnun uqautiniałłapsiknunaglaan. Atakkii Herod pakaŋniaġaa iḷiḷgauraq tuqqutchuglugu.”
23252	MAT 2:14	Joseph makitluni aullautiniġaa iḷiḷgauraq aakaŋalu unnuami Egypt-mun.
23253	MAT 2:15	Immiġñiqsuq Atanġum uqauttutigikkaŋa tumigiplugu sivuniksriqiri, “Egypt-miñ tuqłuġiga Iġñiġa.” Taatnamik tavraniinniqsut tuquniałhanunaglaan Herod-ŋum.
23254	MAT 2:16	Herod iḷitchuġikami saglutaqtilaaġmiñik puqiksaanun aŋutinun qinnallapiaġniqsuq. Tilisiñiqsuq tuqqutquplugich nukatpiaġruurapayaat Bethlehem-miittuat suli iluqaisa avataaniittuat, tamatkua ukiuqaqtuat malġuŋnik nutautluktuatlu, atakkii iḷitchuġiplugu puqiksaat aŋutit uqautigikkaŋat uvluġiam sagvił̣hagun.
23256	MAT 2:18	“Nipi tusaġnaġniqsuq Ramah-mi qiaruaq kiŋuvġupluni. Rachel-ŋum qianiġai qitunġaurani arayunaiqhuniunniiñ atakkii qitunġaŋich iluqatiŋ tuquplutiŋ.”
23257	MAT 2:19	Herod tuquanikman isaġulga Atanġum sagviġñiqsuq Joseph-mun siññaktukun Egypt-mi uqaqhuni,
23263	MAT 3:2	uqaqhuni, “Isummitqigitchi atakkii Agaayyutim aŋaayuqautaa qalliruq.”
23264	MAT 3:3	Taamna John ilaaŋuruq sivuniksriqirim Isaiah-m uqautigikkaŋa nipliqhuni, “Iñuk tuqłiraqtuq iñuiḷaamiñ, Itqanaiyautisiuŋ apqutiksraŋa Atanġum, nalġuġlugu tumiksraŋa.”
23265	MAT 3:4	John atnuġaaqaġniqsuq pikukturuam amian nuyaiñik, qisiŋmik tapsiqaqhuni, niqiqaqhuni pigliġianik suli igutchaich siiġñaqtaalliaŋitñik nanipayaaq paqitchumiuŋ.
23270	MAT 3:9	Suli isumaniaqasi, ‘Uvagut Abraham-mik aapaqaqtugut.’ Nipliutiniaġipsi uumiŋa, uyaġaŋniñ makunakŋa Agaayyun iñiqsił̣hiñauruq iḷiḷgaanik Abraham-mun.
23271	MAT 3:10	Ipiġautaqaqtuaq kiprił̣hiñaaġuqtuq napaaqtunik kaŋiŋisigun. Napaaqtupayaaq asirritḷaitchuaq kipikkaugisiruq aasiiñ igitauluni ikniġmun.
23273	MAT 3:12	Tigummiaġigaa tiktittaun salummallapiaġukługich mukkaaksrat sanikłuŋniñ. Katitkisigai mukkaaksrat siġḷuaġmiñun, aglaan ikipkaġisigai sanikłuich ikniġmun qamiyumiñaitchuamun.”
23276	MAT 3:15	Aglaan Jesus kiuniġaa, “Nakuuruq. Taamna taatnaġuptigu taŋiġñiaġikpuk iluqaan Agaayyutim iŋiaŋa.” John taatna piyumaliġñiqsuq.
23277	MAT 3:16	Jesus paptaakkauŋanikami mayuġniqsuq imiġmiñ. Aasiiñ qiḷak aŋmaqhuni tautuŋniġaa Irrusia Agaayyutim atqaqtuaq tiŋmiaġruuratun mitḷuni ilaanun.
23278	MAT 3:17	Aasiiñ nipi qiḷaŋmiñ nipliġñiqsuq, “Taamnatavra piqpagikkaġa Iġñiġa. Quyalisimaaġaaŋa.”
23279	MAT 4:1	Taatnaanikman Ipqitchuam Irrutchim sivulliġñiġaa Jesus iñuiḷaamun uuktuaqsiutyaqtitlugu tuunġaġmun.
23281	MAT 4:3	Uuktuaqtitchirim utlakamiuŋ uqautiniġaa, “Iġñiġipiaqpatin Agaayyutim makua uyaġaich qaqqiaġuqtitkich.”
23282	MAT 4:4	Aglaan Jesus kiuniġaa, “Aglausimaruq Agaayyutim uqałhani, ‘Iñuk iñuuniaŋitchuq niqiłhiñakun aglaan uqałipayaatigun aniruatigun qanġaniñ Agaayyutim.’”
23283	MAT 4:5	Tavrani tuunġaum aullautiniġaa Jesus Jerusalem-mun, aasiiñ inillakługu qutchiŋñiqsraŋanun nuvukkaŋan agaayyuvikpaum,
23284	MAT 4:6	uqautiplugu, “Iġñiġipiaqpatin Agaayyutim nutigiaġiñ. Aglausimaruq, ‘Tiligisigai isaġuligikkani munaġitqulutin. Argagikkaġmiknik akigaġisigaatin. Atniŋitchumaittin isigaktin uyaġaŋnun.’”
23285	MAT 4:7	Jesus-ŋum uqautiniġaa, “Aglausimaruqsuli, ‘Uuktuaġumiñaitchiñ Ataniq Agaayyutin.’”
23286	MAT 4:8	Tuunġaum aullautitqiḷgiññiġaa Jesus qutchiḷḷapiaqtuamun iġġimun, aasiiñ qiñiqtitlugu atanġuvipayaaŋiñik nunam kamanautiŋitñiglu.
23287	MAT 4:9	Uqautiniġaa, “Tamatkua supayaat qaitkisigitka ilipnun sitquġvigigupŋa sivumnun.”
23288	MAT 4:10	Jesus-ŋum kiuniġaa, “Tuunġaaq, piiġiñ! Atakkii aglausimaruq, ‘Ataniq Agaayyutigikkan kisian agaayyuvigiyumagiñ savautilugulu.’”
23289	MAT 4:11	Tavra tuunġaum uniññiġaa, aasiiñ isaġulgich tikiññiġaat savautityaqługu Jesus.
23295	MAT 4:17	Tikiñŋanikami Capernaum-mun Jesus-ŋum aullaġniiñiġaa quliaqtuałłi, “Isummitqigitchi atakkii Agaayyutim aŋaayuqautaa qalliruq.”
23301	MAT 4:23	Jesus kukiḷuŋniqsuq iluqaani Galilee-mi, iḷisautripḷuni Jew-ŋuruat katraġviŋitñi suli quliaqtuaġiplugu tusaayugaallautaq Agaayyutim aŋaayuqautaata, mavruuqługiḷḷu iñuich atniġñautipayaaŋitñik.
23302	MAT 4:24	Tusaayugaallautaq Jesus-kun siaminniqsuq iluqaanun Syria-ŋum, aasiiñ iñuich tikiutruġniġaich atniġñapayaaqtuat naŋirrutipayaaqtuatlu, iḷaŋich irrusiqł̣uqaqhutiŋ qiiqsruqtaqhutiŋlu suli avatiŋich tuquŋaplutiŋ. Jesus-ŋum mavruuġniġai iluqaitñik.
23304	MAT 5:1	Jesus-ŋum qiñiqamigich iñugiallapiaqtuat mayuġniqsuq qimiġaamun, aquvitluniasii. Maliġuaqtai Jesus-muŋniqsut.
23306	MAT 5:3	Quvianamiurut tamatkua iḷitchuqsriruat inuqsrałiġmiknik irrutchikun, atakkii Agaayyutim aŋaayuqautaa pigigaat.
23307	MAT 5:4	Quvianamiurut tamatkua kiŋuvġuruat, atakkii Agaayyutim arakkisigai.
23308	MAT 5:5	Quvianamiurut tamatkua piisaaŋitchuat, atakkii nunapayaaq pigigisigaat.
23309	MAT 5:6	Quvianamiurut tamatkua kimmutiqaqtuat nalaunŋaruałiġmik, atakkii Agaayyutim pisuiqsimaaqtitkisigai.
23310	MAT 5:7	Quvianamiurut tamatkua nagliktauruat, atakkii Agaayyutim nagliktuġisipmigai.
23311	MAT 5:8	Quvianamiurut tamatkua uummatiqaqtuat ipqitchuamik, atakkii qiñiġisigaat Agaayyun.
23312	MAT 5:9	Quvianamiurut tamatkua tutqiutiqaqtitchiruat akunġatni iñuich, atakkii Agaayyutim taiguutiqaġisigai qitunġaġmiñik.
23313	MAT 5:10	Quvianamiurut tamatkua piyuaqsiuruat piqutigiplugu nalaunŋaruałiq, atakkii Agaayyutim aŋaayuqautaa pigigaat.
23314	MAT 5:11	Quvianamiurusi piiŋiḷaqsruutigikpasi suli piyuaġusi suli niplialutiŋ qanusipayaanik pigiitchuanik ilipsigun sagluturuaġilusi pisigilugu maliġuaqtaułiqsi uvamnun.
23315	MAT 5:12	Quviatchapiaġataġitchi atakkii kamanaqtuq akiḷiusiaksraqsi ittuaq qiḷaŋmi. Taatnatuntuuq piyuaqsiupmiñiqsut taipkua sivuniksriqirit sivupsitñi iñuuniaqtuat.
23318	MAT 5:15	Kisupayaam ikitnamiuŋ naniq iḷitḷaitkaa ataanun utkusium aglaan naniqaġviŋmun qaummatautlasipḷugu tupqum iḷuani ittuapayaanun.
23320	MAT 5:17	“Isumanasi aggiġñiḷuŋa piyaqquġiaġlugich maliġutaksraŋi Moses-ŋum naagaqaa iḷisauttutiŋich sivuniksriqirit. Aggiŋitchuŋa piyaqquġiaġlugich aglaan taŋiġiaġlugich.
23321	MAT 5:18	Uqautigipsi, Qiḷaglu nunalu piiġumiñaitchuk aglausimaruapayaaq maliġutaksrani immiumagaluaqnagu.
23322	MAT 5:19	Kiñapayaaq navguiruaq kamanaiññiqsrallapiaŋatnik tillisit aasiiñ iḷisautripḷuni atlanik iñuŋnik taatnaquplugich, taamna iñuk kamanaiññiqsrauniaqtuq ukunakŋa iñuŋniñ Agaayyutim aŋaayuqautaani. Aglaan kiñapayaaq kamaksriruaq tillisiñik iḷisautripḷuniasiiñ atlanik taatnaquplugich, taamna iñuk taiguutiqaġisiruq kamanaqtuamik ukunakŋa iñuŋniñ Agaayyutim aŋaayuqautaani.
23323	MAT 5:20	Uvva uqautigipsi, Nalaunŋaruałiqsi nakuutluŋitpan iñuuniaġusiatniñ aglaliqirit suli Pharisee-ŋuruat suuramikunniiñ isiġumiñaitchusi aŋaayuqautaanun Agaayyutim.
23324	MAT 5:21	“Tusaamarusi uqautauruamik iñuŋnun iŋiḷġaan, ‘Iñuaġniaqnak’. Kiñapayaaq iñuaqtuaq tikiutraugisiruq atanniiviŋmun.
23325	MAT 5:22	Aglaan uqautigipsi, Kiñapayaaq qinnautriruaq aniqatmiñik tikiutraugisiruq atanniiviŋmun, suli kiñapayaaq nipliraqtuaq aniqatmiñun suksrauŋiññipḷugu tikiutraugisiruq uqaqsittaaġviŋmun, suli kiñapayaaq nipliraqtuaq aniqatmiñun kinnaunipḷugu tikiutraugisiruq ikniŋanun anasiñŋuqsaġvium.
23326	MAT 5:23	Taatnamik, aatchuityaġniġuvich aatchuutiksraqnik Agaayyutmun tuniḷḷaqtuġviŋmi itqaġluguasiiñ aniqatvich sua-tasamma akikŋautaa ilipnun,
23327	MAT 5:24	uniḷḷugu aatchuutiksrautin sivuġaanun tuniḷḷaqtuġvium aasiiñ iłuaqsityaqqaaġlugu taimña akiŋautaa aniqatiupnun, aasiiḷi utiġutin aatchuutigityaġlugu aatchuutiksrautin.
23328	MAT 5:25	Akiḷḷiġikkaqpich uqaqsittaaġviŋmuutiniaqpatin iḷauraaġiliutiyumagiñ qilamik piqatigiŋŋaan apqutmi. Aatchuutigiviaġaatin atanniqsuqtimun, aasiiñ atanniqsuqtim qaiḷḷutin qaunaksrimun isiqtautqulutin.
23329	MAT 5:26	Uqautigikpiñ, Aniyumiñaipiaqtutin kisianik akiḷiiguvich akiqsruutipnik ilaanun.
23331	MAT 5:28	Aglaan uqautigipsi, Kiñapayaaq qiñiqtuaq aġnamik ikł̣igiplugu atlatuaniktuq isumamiñi.
23332	MAT 5:29	Taliqpium irivich killuqsaqtitpatin piiġḷugu igirruŋ. Nakuutluŋniaqtuq piyaqquġupku iḷaviñġa timivich uumakŋa iluqaan timivich igitaułiksraŋaniñ anasiñŋuqsaġviŋmun.
23333	MAT 5:30	Suli taliqpium argakpich killuqsaqtitpatin kipilugu igirruŋ. Nakuutluŋniaqtuq piyaqquġupku argałhiñan uumakŋa iluqaan timivich aullałiksraŋaniñ anasiñŋuqsaġviŋmun.