23233	MAT 1:20	Nde o miili ɗum ndee, malaa'ika Joomiraaɗo wari e makko ley koyɗol, wii mo: —Aan Yuusufu, taanii Daawuuda, pati hul ɓamde Mariyama, sabi ɓinngel o saawi ngel e Ruuhu Ceniiɗo iwi.
23236	MAT 1:23	«Surba oo ɓaman reedu, rima ɓiɗɗo gorko, oon inndirte Immaanuwel.» Maanaa innde ndee yo: «Laamɗo ana wondi e meeɗen».
23240	MAT 2:2	Nde ɓe ngari ndee, ɓe mbii: —Hoto kaananke Yahuudiyankooɓe dimaaɗo jooni oo woni? Min njii hoodere makko ɓanngii funnaange, min ngarii sujidande mo.
23243	MAT 2:5	Ɓe njaabii mo, ɓe mbii: —Baytilaama ley leydi Yahuudiya, sabi ko annabaajo oo winndunoo koo annii:
23244	MAT 2:6	«Aan, Baytilaama, leydi Yahuudiya, taƴoral a wanaa ngeenndi pamardi barke e geelle Yahuuda mawɗe ɗee. Sabi ardotooɗo iwan e maa, garoowo durde Israa'iilankooɓe, yimɓe am.»
23246	MAT 2:8	Caggal mum, o neli ɓe Baytilaama, o wii ɓe: —Njehee, kumpitoyo-ɗon kabaaru cukalel ngel faa taƴoron. So on njii ngel, kumpitee kam yalla miɗo yaha miin duu, mi sujidanoya ngel.
23251	MAT 2:13	Nde ɓe mbitti ndee, malaa'ika Joomiraaɗo wari e Yuusufu ley koyɗol, wii ɗum: —Imma, ɓam cukalel ngel e inna mum, dogu njahaa Misira, keddo-ɗaa ton faa nde mbii-maa-mi ngartaa. Sabi Hirudus waran tewtude cukalel ngel faa wara ɗum.
23253	MAT 2:15	O heddii ton faa Hirudus maayi, yalla haala ka Laamɗo yottinirnoo annabaajo oo kaa ana tabita nde oon wii: «Mi noddii ɓiyam gonɗo Misira.»
23256	MAT 2:18	«Wullaango nanaama ley ngeenndi Rama, kaɲum e bojji e boytaali: Ɗum Rahiilu woyata cukaloy mum. O jaɓaali waaltineede, sabi koy keddaaki.»
23258	MAT 2:20	wii ɗum: —Imma, wirfintin cukalel ngel e inna mum leydi Israa'iila, sabi yiɗunooɓe warde suka oo ɓee maayii.
23261	MAT 2:23	o hoɗoyi ngeenndi mbiyeteendi Nasaraatu. Non ɗum laatorii so ɗum tabintini ko annabaaɓe ɓee mbiinoo koo: «O wiyete Nasaraatunke.»
23263	MAT 3:2	—Tuubee, sabi Laamu Laamɗo ɓattiima.
23264	MAT 3:3	Oo woni mo annabi Esaaya sappinoo, nde wiinoo: «Neɗɗo ana ooynoo ley ladde jeereende, ana wiya: Moƴƴinee laawol Joomiraaɗo ngol, ndartinee ɗati makko!»
23268	MAT 3:7	Nde o yii Farisa'en e Saduki'en heewɓe ana ngara faa lootee lootogal batisima ndee, o wii ɗum'en: —Ɓiɓɓe bolle! Homo jeertini on ndogon jukkungo waroowo?
23270	MAT 3:9	Pati miilee e ɓerɗe mon: «Minen, min taaniraaɓe Ibarahiima.» Sabi miɗo wiya on: Laamɗo ana waawi waylitinde ɗee kaaƴe laatoo ɓiɓɓe Ibarahiima!
23275	MAT 3:14	Kaa Yaayaa ujii, wii mo: —Aan haani lootude kam, hono aan ngardataa ga am faa mi loote?
23276	MAT 3:15	Iisaa jaabii mo, wii: —Walaa baasi, jaɓu ngaɗaa non, sabi hono non kaan-ɗen hiɓɓinirde ko dartii fuu. Nden, o jaɓi.
23278	MAT 3:17	Ɗon daande iwri dow kammu, wii: —Oo ɗoo yo Ɓiyam mo korsin-mi, mo cuɓii-mi.
23281	MAT 4:3	Nii, Ceytotooɗo oo ɓattitii mo, wii mo: —So a Ɓii Laamɗo, yamir ɗee kaaƴe laatoo ɲaamdu.
23282	MAT 4:4	Kaa o jaabii oon, o wii: —Ana winndii: «Wanaa ɲaamdu tan neɗɗo wuurdata, ko neɗɗo wuurdata dee, haala fuu ka Laamɗo haali.»
23284	MAT 4:6	wii mo: —So a Ɓii Laamɗo, suur njippo-ɗaa e leydi. Sabi ana winndii: «Laamɗo yamiran malaa'ika'en mum njaɓɓite pati koyngal maa gaaɲo e haayre.»
23285	MAT 4:7	Oon wii mo: —Ana winndii kasen: «Pati ittu koro Laamɗo, Joomiraaɗo maa.»
23287	MAT 4:9	wii mo: —Mi hokkete ɗum ɗoo fuu so tawii a sujidanii kam.
23288	MAT 4:10	Oon wii mo: —Fottanam too, Ibiliisa! Sabi ana winndii: «Laamɗo Joomiraaɗo maa tan kaan-ɗaa sujidande, kanko tan kaan-ɗaa rewde.»
23293	MAT 4:15	«Leydi Jebulon e leydi Naftali gonɗe dow laawol weendu, caggal maayo Urdun, e Galili hoɗorde yimɓe ɓe nganaa Yahuudiyankooɓe:
23294	MAT 4:16	Leɲol gonnoongol e nimre ngol yii fooyre mawnde. Wuurɓe e ley leydi maayde niɓɓundi, fooyre yaaynani ɗum'en.»
23295	MAT 4:17	Gila nden, Iisaa fuɗɗi waajaade ana wiya: —Tuubee, sabi Laamu Laamɗo ɓattiima.
23297	MAT 4:19	Iisaa wii ɓe: —Njokkee kam, mi waɗa on awooɓe yimɓe.
23306	MAT 5:3	—Ɓeen annditinɓe yonkiiji mum'en ana lo'i, mbelii hoore, sabi kamɓe njey Laamu Laamɗo oo!
23316	MAT 5:13	—Onon ngoni lamɗam aduna oo. Kaa so lamɗam ŋoottii lammude, koɗum lamminta ɗum? Ɗam nafataa fay huunde! Ko ɗam waawi waɗeede tan, tippeede sella, yimɓe njaɓɓa ɗam.
23320	MAT 5:17	—Pati cikkee mi garɗo ittude Sariya binndaaɗo ley Tawreeta naa ley dewte annabaaɓe oo. Mi waraali ittude mo, mi garɗo hiɓɓinde mo.
23324	MAT 5:21	—On nanii njaatiraaɓe meeɗen ɓee mbiyanooma: «Pati ɲaaɗu hoore, ɲaaɗuɗo hoore fuu, ana haandi e sareede.»
23325	MAT 5:22	Miin noo miɗo wiya on: tikkanɗo sakiike mum fuu, ana haandi e sareede. Oon biiɗo sakiike mum «Meereejo» darnete yeeso sariya ɓurɗo fuu naawde. Kasen neɗɗo fuu biiɗo mo «Nuykaaɗo» ana haandi e naatude yiite jahannama.
23330	MAT 5:27	—On nanii wiyanooma: «Pati jeenu!»
23334	MAT 5:31	—Wiyanooma kasen: «Ceerɗo jom suudu mum fuu, yo hokku ɗum talkuru ceergal.»
23336	MAT 5:33	—On nanii kasen, njaatiraaɓe meeɗen mbiyanooma: «Pati fiirtu hunoore maa, tabintin nde yeeso Joomiraaɗo.»
23340	MAT 5:37	Mbiyaa «Mi waɗan» naa «Mi waɗataa», ɗum tan heƴii. Ko ɓeydii hen fuu, e Bonɗo oo iwi.
23341	MAT 5:38	—On nanii wiyanooma: «Yitere yoɓirtee yitere, ɲiinde yoɓirtee ɲiinde.»
23346	MAT 5:43	—On nanii wiyanooma: «Njiɗaa tanaa maa, mbaɲaa gaɲo maa.»
23352	MAT 6:1	—Ndeentee e gollirde golleeji mon lobbi faa yiyee. So on ngaɗii ɗum, on keɓataa mbarjaari to Baabiraaɗo mooɗon gonɗo dow kammu oo.
23356	MAT 6:5	—So oɗon nduwoo, pati ngaɗee no naafigi'en nii: ɓeen ana njiɗi duworaade darnde ley cuuɗi baajorɗi, kaɲum e hakkunde ɗati celi, yalla yimɓe fuu ana njiya ɗum'en. Miɗo haalana on goonga, ɓeen keɓii mbarjaari mum'en faa timmi.
23367	MAT 6:16	—So on koorii, pati njurminkinee no naafigi'en ɓee nii: ɓeen ŋornoto, yalla yimɓe fuu ana anndita ɓe hoorɓe. Miɗo haalana on goonga: ɓeen keɓii mbarjaari mum'en faa timmi.
23370	MAT 6:19	—Pati paggee jawdi aduna, ɗo mooƴu e nguɗu mbonnata, ɗo wuyɓe kelata baafe so ngujja.
23373	MAT 6:22	—Gite ngoni lampa calɗi. So gite maa ana moƴƴi, calɗi maa fuu pooynan.
23375	MAT 6:24	—Fay gooto waawaa gollande halfaaɓe ɗiɗon, sabi naa joomum waɲii gooto, yiɗii keddiiɗo oo, naa nanngondirii e gooto oo, yoppii keddiiɗo oo. On mbaawaa gollidande Laamɗo e jawdi.
23382	MAT 6:31	Ndennoo, pati cuŋlee faa mbiyon: «Koɗum ɲaamaten? Koɗum njaraten? Koɗum ɓoornoto-ɗen?»
23386	MAT 7:1	—Pati ɲiŋee, yalla oɗon mbaasa ɲiŋeede.
23389	MAT 7:4	Hono mbaawru-ɗaa wiide sakiike maa: «Sakiike, ɗal mi ittane kuɗol gonngol e yitere maa ngol», tawee aan nee, leggal woni e ley nde maa ndee?
23392	MAT 7:7	—Ɲaagee, on keɓan, tewtee, on njiitan, calminee gila oɗon damal galle, on udditante.
23398	MAT 7:13	—Naatiree damal paaɗungal ngal! Sabi damal naatirgal e halkere ana yaajii, laawol mum ngol ana newii, jokkooɓe ngol ɓee duu ana keewi.
23400	MAT 7:15	—Ndeentee e annabaaɓe peneeɓe ɓee. So eɓe ngara e mon, ɓe nanndinkinto e baali, kaa so goonga, ɓe ɲaatooji bonɗi.
23406	MAT 7:21	—Wanaa wiyooɓe kam «Moobbo, Moobbo» ɓee fuu naatata e Laamu Laamɗo oo. Waɗooɓe sago Baabiraaɗo am gonɗo dow kammu oo ɓee tan ngoni naatooɓe e makko.
23407	MAT 7:22	Ɲannde darngal, heewɓe mbiyan kam: «Moobbo, Moobbo! Wanaa e innde maa min njottiniri nulal naa? Wanaa e innde maa min ndibbiri seyɗaani'en naa? Wanaa e innde maa min ngaɗiri kaayɗe keewɗe naa?»
23408	MAT 7:23	Oon wakkati, mi jaaborto ɓe nii: «Mi anndaa on abada. Ngoɗɗee kam, onon waɗooɓe ko boni ɓee!»
23409	MAT 7:24	—Ndennoo, neɗɗo fuu kettindiiɗo haalaaji am ɗii so jokki ɗi, nanndan e hakkilante mahuɗo suudu mum e dow haayre.
23416	MAT 8:2	Oon wakkati, gorko ceppaaɗo wari diccii yeeso makko, wii mo: —Moobbo, so tawii a jaɓii aɗa waawi sellinde kam.
23417	MAT 8:3	Iisaa foocci junngo mum, memi mo, wii: —Mi jaɓii, sellu! Ɗon e ɗon, ceppu gorko oo selli.
23418	MAT 8:4	Caggal ɗum, Iisaa wii mo: —Hettinda faa moƴƴa! Pati kaalanaa ɗum fay gooto, kaa yaa holloy hoore maa jottinoowo sadaka, ngaɗaa sadaka mo Muusaa yamiri oo, faa anndina ɓe a sellii.
23420	MAT 8:6	—Moobbo, golloowo am ana lelii cuuɗi, sellaa faa junngo yahataa koyngal warataa, ana naawa sanne!
23421	MAT 8:7	Iisaa wii mo: —Mi yahan mi sellinoya mo.
23422	MAT 8:8	Kaa hooreejo sordaasi'en oo jaabii, wii: —Moobbo, miin, mi wanaa fay huunde, fotaa ko ngaraa galle am. Ndennoo daɲa ko kaal-ɗaa tan, golloowo am oo sellan.
23424	MAT 8:10	Nde Iisaa hettindii mo ndee, haaynaa e makko sanne, wii jokkuɓe e mum ɓee: —Miɗo haalana on goonga, mi yiyaali hono ngal goonɗinal e sellude fay e Israa'iilanke.
23427	MAT 8:13	Caggal ɗum, o wii hooreejo sordaasi'en oo: —Hootu galle maa! Yo laatane no ngoonɗinir-ɗaa nii. E oon wakkati jaati, golloowo hooreejo sordaasi'en oo sellinaa.
23431	MAT 8:17	O waɗi non faa ɗum tabintina haala ka Laamɗo yottiniri annabi Esaaya kaa nde oon wii: «O ittii tampere meeɗen, o sellinii ɲawuuji meeɗen.»
23433	MAT 8:19	Dunkee Sariya gooto ɓattii, wii mo: —Moobbo, mi jokkete ɗo njahataa fuu.
23434	MAT 8:20	O wii oon: —Doldolɗe ana njogii gayɗe, pooli duu ana njogii cuuɗi, kaa Ɓii Neɗɗo oo walaa fay ɗo soppinoo sako faa lelna hoore mum fowtinoo.
23435	MAT 8:21	Goɗɗo jeyaaɗo e taalibaaɓe ɓee wii mo: —Moobbo, accu mi iroya baabam tafon.
23436	MAT 8:22	O jaabii oon, o wii: —Jokkam, ɗal maayɓe ira maayɓe mum'en.
23439	MAT 8:25	Taalibaaɓe ɓee ɓattii mo, pinndini mo, mbii mo: —Moobbo, danndu min! Miɗen nii kalkoo!
23440	MAT 8:26	O jaabii ɓe, o wii: —Ko hulɓinta on? Onon famɗuɓe hoolaare! E oon wakkati, o immii, o jahii e henndu nduu e ndiyam weendu ɗam. Non fuu wii teen!
23441	MAT 8:27	Haaynii ɓe, eɓe mbiya: —Gorko homo sifa mum wa'i nii, fay kenuuli e ndiyam ana ɗowtanoo ɗum?
23443	MAT 8:29	Ɓe ndarii eɓe nduka eɓe mbiya: —Ɓii Laamɗo, ko njiɗ-ɗaa waɗude min? Torrude min waddu maa ɗoo, gila wakkati cartaaɗo oo yottaaki naa?
23445	MAT 8:31	Seyɗaani'en ɓee ndaardi mo mbii: —So ribbude min njiɗ-ɗaa, duŋana min min naatoya e ndee ɗoo sewre girooji.
23446	MAT 8:32	O wii ɓe: —Njehee! Seyɗaani'en ɓee njalti, naatoyi e girooji ɗii. Ɗon e ɗon, sewre ndee fuu diiri iwi hoore waamnde haayre too, sumpitii ley weendu nduu, yoolii.
23450	MAT 9:2	O waddanaa bonnguujo ana lelnaa e dengeleewo. Nde o yii goonɗinal yimɓe ɓee ndee, o wii bonnguujo oo: —Giɗam, seya! Luutti maa njaafaama!
23451	MAT 9:3	E oon wakkati, dunkee'en Sariya yogaaɓe miili e ko'e mum'en: «Oo gorko ana bonkoo Laamɗo!»
23452	MAT 9:4	O faami miilooji maɓɓe, o wii: —Koɗum waɗi so oɗon miiloo ɗii miilooji bonɗi e ɓerɗe mooɗon?
23453	MAT 9:5	Wiide «Luutti maa njaafaama» e wiide «Imma yaa», koɗum hen ɓuri newaade?
23454	MAT 9:6	Kaa, faa mi anndina on Ɓii Neɗɗo ana jogii baawɗe e aduna oo yaafaade luutti… Nden, o wii bonnguujo oo: —Imma, ɓam dengeleewo maa, kootaa suudu maa!
23457	MAT 9:9	Iisaa iwi ɗon, ana e laawol. O yii gorko biyeteeɗo Matta ana jooɗii e duwaaɲeere mum, o wii ɗum: —Jokku e am. Matta immii, jokki e makko.
23459	MAT 9:11	Farisa'en ɓee njii ɗum, ndarii ana mbiya taalibaaɓe makko ɓee: —Ko saabii so moobbo mooɗon ana ɲaamda e duwaaɲe'en, kaɲum e luuttooɓe hono mum'en?
23460	MAT 9:12	O nani ɗum, o wii ɓe: —Wanaa celluɗo hasindini e cawroowo, ɲawɗo hasindini e cawroowo.
23461	MAT 9:13	Njehee njanngoyee ko winndaa ley Dewtere Seniinde koo. Laamɗo wii: «Yurmeende woni ko njiɗu-mi, wanaa sadaka duppeteeɗo.» Sabi wanaa noddude fooccitiiɓe waddi kam, noddude luuttooɓe woni ko waddi kam.
23462	MAT 9:14	E oon wakkati, taalibaaɓe Yaayaa ɓattii Iisaa, lamndii mo ɗum ɗoo: —Ko saabii so minen e Farisa'en ɓee miɗen koora kaa taalibaaɓe maa ɓee koorataa?
23463	MAT 9:15	O jaabii ɓe, o wii: —Tama nootiiɓe kuurtungu ana mbaawi ŋoornaade so jommbaajo gorko ana wondi e mum'en? Kaa ɲalaaɗe ngaran ɗe jommbaajo gorko oo ittetee e hakkunde maɓɓe. E ɗeen ɲalaaɗe, ɓe kooran.
23466	MAT 9:18	Nde Iisaa woni e haalde ɗum ndee, hooreejo suudu waajordu gooto yottii, diccii yeeso mum, wii: —Ɓiyam debbo hedditaaki jooni temmbu. Kaa war faw junngo maa e makko, o wuurtan.
23469	MAT 9:21	Sabi o miilii e becce makko: «So mi heɓii memde saaya makko tan, mi sellan.»
23470	MAT 9:22	Iisaa yeeccitii, yii mo, wii: —Banndam debbo, seya! Goonɗinal maa danndii ma. Oon wakkati fuu, debbo oo selli.
23472	MAT 9:24	o wii: —Immee ɗoo, sabi suka debbo oo maayaali, o ɗaaniiɗo tan. Ɓe njali mo.
23475	MAT 9:27	Nde Iisaa yahata ndee, wumɓe ɗiɗon njokki e mum ana ngulla ana mbiya: —Taanii Daawuuda, yurma min!
23476	MAT 9:28	Nde o yottii cuuɗi ndee, wumɓe ɓee ɓattii mo, o lamndii ɗum'en, o wii: —Oɗon ngoonɗini miɗo waawi wallude on? Ɓe njaabii mo, ɓe mbii: —Moobbo, miɗen ngoonɗini.
23477	MAT 9:29	E oon wakkati, o memi gite maɓɓe, o wii: —Yo laatano on no ngoonɗinir-ɗon nii.
23478	MAT 9:30	Ɗon e ɗon ɓe mbumti. O yaggini ɓe, o wii ɓe: —Pati kaalanee ɗum fay gooto.
23481	MAT 9:33	O ribbi seyɗaani oo tan, muumɗunooɗo oo watti haalde. Jamaa oo fuu haaynaa, ana wiya: —Hono ɗum yiyaaka e Israa'iila abada!
23482	MAT 9:34	Kaa Farisa'en ɓee mbii: —Hooreejo seyɗaani'en oo hokki mo baawɗe ribbude seyɗaani'en ɓee!
23485	MAT 9:37	Oon wakkati, o wii taalibaaɓe makko ɓee: —Gese ɓennduɗe ana keewi, kaa hettooɓe keewaa.
23491	MAT 10:5	Iisaa neli ɓeen sappo e ɗiɗon, o wii ɓe: —Pati njehee e leyɗe ɗe Yahuudiyankooɓe ngalaa e mum ɗee, kasen duu pati naatee e geelle Samariya.
23493	MAT 10:7	To njahaton fuu, ooynee mbiyon «Laamu Laamɗo ɓattiima!»
23502	MAT 10:16	—Kettindee! Mi nelii on no baali hakkunde pobbi nii. Ndennoo, ƴoƴiree no boje nii, neworee no buugaaji nii.
23511	MAT 10:25	Ana yiɗaa taalibbo wuurda no moobbo mum wuurdi fuu, maccuɗo duu no kalfaaɗo mum wuurdi. Miin duu, mi noddiraama «Beelsebul» (hooreejo seyɗaani'en), wanaa haala mon onon.
23512	MAT 10:26	—Ndennoo, pati kulee yimɓe. Walaa fuu ko suuɗii ko ɓanngintaake, walaa sirri mo saakataake.
23520	MAT 10:34	—Pati miilee jam ngardu-mi e leydi ndii. Mi wardaali e jam, kaafaawi ngardu-mi.
23526	MAT 10:40	—Jaɓɓiiɗo on fuu jaɓɓiima kam, jaɓɓiiɗo kam fuu jaɓɓiima nelɗo kam oo.
23531	MAT 11:3	faa lamndoo Iisaa: —Aan woni kaanɗo warde oo, naa min ndooman goɗɗo?
23532	MAT 11:4	Iisaa jaabii ɓe, wii: —Njehee, njantanoyee Yaayaa ko nan-ɗon e ko njii-ɗon fuu:
23535	MAT 11:7	Nde nelaaɓe Yaayaa ɓee njahata ndee, Iisaa fuɗɗi haalande jamaa oo haala Yaayaa, o wii: —Koɗum ƴeewoyno-ɗon to ladde jeereende too? Kuɗol dimmbotoongol e henndu naa?
23538	MAT 11:10	Kanko woni mo Binndi ɗii cappii oo: «Miin Laamɗo, mi ardinante nelaaɗo am moƴƴinanoowo ma laawol.»
23545	MAT 11:17	«Min piyanii on cereeli, on mbamaali, min mboyanii on woondu yurminiindu, on ɗusaali.»
23547	MAT 11:19	Ɓii Neɗɗo oo duu warii ana ɲaama, ana yara, yimɓe mbii ɗum: «Ɲaamde e yarde tan woni e hakkille mum, o giɗo duwaaɲe'en e luuttooɓe hono mum'en!» Kaa hakkilantaaku Laamɗo ana ɓanngina goonga muuɗum ley golleeji muuɗum.
23549	MAT 11:21	—Bone woodanii ma, aan Korasin! Bone woodanii ma, aan Baytisayda! Sabi so kaayɗe gaɗanooɗe e ley mooɗon ɗee ngaɗanooma Tirus e Sidon, nden, hoɗuɓe ton ɓee tuubanno law, tawete ɓe ɓoornike licce caakuuji, ɓe njooɗike e ndoondi faa ɓe kollita tuubugol maɓɓe.
23553	MAT 11:25	Oon wakkati fuu, Iisaa wii: —Baabiraaɗo jom kammu e leydi, mi yettii ma, sabi a suuɗii ɗee kulle hakkilanteeɓe, kaɲum e annduɓe, ɓannginan-ɗaa ɗum cukaloy.
23560	MAT 12:2	Nde Farisa'en ɓee njii ɗum ndee, ndarii ana mbiya mo: —Ƴeew, taalibaaɓe maa ɓee ana ngolla ko dagaaki gollude ɲalaande fowteteende!
23561	MAT 12:3	O jaabii ɓe, o wii: —Tama on njanngaali ko Daawuuda waɗi nde yolbunoo, kaɲum e yimɓe mum?
23565	MAT 12:7	Sinndo oɗon anndunoo ko kaa haala Laamɗo firritata: «Yurmeende woni ko njiɗu-mi, wanaa sadaka duppeteeɗo», on carataano ɓee laaɓuɓe.
23568	MAT 12:10	Gorko mo junngo mum waati ana wonnoo ɗon. Wonnooɓe ɗon ɓee tuufani Iisaa yalla ana keɓa no kappira ɗum. Saabe ɗum, ɓe lamndii mo ɗum ɗoo: —Sariya meeɗen oo hokkii en sellinde neɗɗo ɲalaande fowteteende naa?
23569	MAT 12:11	O jaabii ɓe, o wii: —So won e mon jogiiɗo mbaalu, so oon mbaalu saamii e luggere ɲalaande fowteteende, wanaa joomum yaltinoyan mo naa?
23571	MAT 12:13	Caggal ɗum, o wii gorko oo: —Fooccu junngo maa! Oon foocci ngo tan, ngo selli faa ngo warti hono no wonngo ngoo nii.
23576	MAT 12:18	«Annii kaadime am mo cuɓii-mi. Kanko korsin-mi, kanko welni ɓernde am. Mi jippinan e makko Ruuhu am, o ooynanto leɲi ɗii laawol fooccitaare.
23579	MAT 12:21	Leɲi ɗii fuu pawan jikke mum'en e makko.»
23581	MAT 12:23	Haaynii yimɓe ɓee fuu, ndarii ana mbiya: —Ɗum nee, taanii Daawuuda oo woni ɗoo naa?
23582	MAT 12:24	Kaa nde Farisa'en ɓee nani ɗum ndee, mbii: —E baawɗe «Beelsebul» hooreejo seyɗaani'en o ribbirta seyɗaani'en ɓee.
23583	MAT 12:25	Nde wonnoo Iisaa anndii miilooji maɓɓe, o wii ɓe: —Laamu fuu pecciiɗo ana haɓa e hoore mum, bonan. Ngeenndi naa galle fuu pecciiɗo ana haɓa e hoore mum, heddataako.
23585	MAT 12:27	So tawii «Beelsebul» ndibbiran-mi seyɗaani'en, yimɓe mon ɓee nee, homo ndibbirta ɓe? Yimɓe mon ɓee jaati kollata on ngalaa e goonga!
23587	MAT 12:29	Iisaa ɓeydi hen, wii: —Fay gooto waawaa naatude e galle gorko jom semmbe teeta jawdi mum tawee haɓɓaali joomum tafon. Kaa so haɓɓii joomum faa teeŋii, ana waawi naɓude ko woni e galle mum fuu.
23591	MAT 12:33	—So lekki ana moƴƴi, ɓiɗɗe mum moƴƴan, so lekki moƴƴaa, ɓiɗɗe mum moƴƴataa, sabi lekki ɓiɗɗe mum annditirtee.
23596	MAT 12:38	Caggal ɗum, yoga e dunkee'en Sariya, kaɲum e Farisa'en mbii Iisaa: —Moobbo, miɗen njiɗi kollaa min taagumansa Laamɗo nel maa.
23597	MAT 12:39	O jaabii ɓe, o wii: —Jamaanu jooni bonɗo coɓuɗo oo ana ndaara holleede taagumansa, kaa taagumansa fuu o hollataake so wanaa taagumansa annabi Yuunusa oo.
23601	MAT 12:43	—So seyɗaani yaltii e neɗɗo, seyɗaani oo yiiloyto e nokkuuje joorɗe tewta ɗo ŋoottinoo, kaa ŋoottere fuu o heɓataa.
23602	MAT 12:44	Nden kaa, o wiya: «Miɗo nii wirfitoo galle am mo eggunoo-mi e mum oo.» So o wirfitike, o tawan galle oo yo ɓolo, ana wuuwaa, ana moƴƴinaa faa wooɗi.
23605	MAT 12:47	Won biiɗo mo: —Inna maa e miɲiraaɓe maa ana ndarii sella ana njiɗi yiide ma.
23606	MAT 12:48	O jaabii oon neɗɗo, o wii ɗum: —Homo woni innam? Hoɓe ngoni miɲiraaɓe am?
23607	MAT 12:49	O sappii taalibaaɓe makko ɓee, o wii: —Innam e miɲiraaɓe am annii.
23611	MAT 13:3	O haalaniri ɓe kulle keewɗe e banndi. Omo wiya: —Aawoowo yalti aawoyde.
23618	MAT 13:10	Oon wakkati, taalibaaɓe ɓee ɓattii Iisaa lamndii mo, mbii: —Koɗum waɗi so aɗa haaldira e maɓɓe banndi?
23619	MAT 13:11	O jaabii ɓe, o wii: —Onon, on ndokkaama faamude goonga tedduɗo haala Laamu Laamɗo oo, kaa kamɓe, ɓe ndokkaaka ɗum.
23621	MAT 13:13	Ɗum saabii so miɗo haaldira e maɓɓe banndi: «Tawee ɓe ƴeewooɓe, ɓe njiyataa, Tawee ɓe hettintooɓe, ɓe nanataa, ɓe paamataa.»
23622	MAT 13:14	Nii ko Laamɗo waɗunoo e hunduko annabi Esaaya koo tabitiri e maɓɓe: «On kettinto faa palon noppi, kaa on paamataa. On ƴeewan faa puttinon gite, kaa on njiyataa.
23623	MAT 13:15	Sabi yimɓe ngol leɲol laatike tiiɗuɓe ko'e: Ɓe cukkii noppi maɓɓe, ɓe muɓɓii gite maɓɓe, so wanaa ɗum gite maɓɓe njiyan, noppi maɓɓe nanan, hakkillaaji maɓɓe paaman, ɓe tuuban, mi sellina ɓe.»
23626	MAT 13:18	—Ndennoo, kettinee maanaa banndol aawoowo ngol.
23632	MAT 13:24	Iisaa haalani ɓe banndol gonngol, wii: —Hono nii Laamu Laamɗo oo wa'i: gorko aawi e ngesa mum aawdi lobbiri.
23635	MAT 13:27	Maccuɓe ɓee njehi mbiyoyi jom ngesa oo: «Kalfaaɗo, wanaa aawdi lobbiri aawu-ɗaa e ngesa maa ngaa naa? Hoto koo huɗo bonko iwi?»
23636	MAT 13:28	O jaabii ɓe, o wii: «Gaɲo waɗi nii.» Caggal ɗum, maccuɓe ɓee lamndii mo, mbii: «Min njaha min ɗoofoya huɗo bonko koo?»
23637	MAT 13:29	O jaabii ɓe, o wii: «Wanaa non, sabi so oɗon ɗoofa huɗo bonko koo, so on ndeentaaki on ɗoofidan hen alkama oo.
23638	MAT 13:30	Accidee ɗi faa kettal. Nden, mi wiyan hettooɓe ɓee ɗoofa huɗo bonko koo tafon, ɓe ngaɗa ɗum kafe faa duppee. So ɓe ngaɗi ɗum fuu, ɓe ketta alkama oo, nden ɓe mooɓta ɗum ley beembal am.»
23639	MAT 13:31	Iisaa haalani ɓe banndol gonngol, wii: —Laamu Laamɗo oo ana nanndi e ngeeƴu buyaage mo neɗɗo ɓami, so aawi e ngesa mum.
23641	MAT 13:33	O haalani ɓe banndol gonngol, o wii: —Laamu Laamɗo oo ana wa'i hono no ƴuufinirdi seeɗa ndi debbo jiiɓi e saawal tati conndi alkama faa ndi fuu ndi ƴuufi.
23643	MAT 13:35	yalla haala ka Laamɗo yottinirnoo annabaajo oo kaa ana tabita nde oon wii: «Mi haalaniran ɓe banndi, mi haalanan ɓe kulle cuuɗaaɗe gila nde aduna tagaa.»
23644	MAT 13:36	Caggal ɗum, Iisaa yoppiti yimɓe ɓee, naati ley suudu. Taalibaaɓe makko ɓee ɓattii mo, mbii mo: —Firritan min banndol huɗo bonko ngol.
23645	MAT 13:37	O jaabii ɓe, o wii: —Aawɗo aawdi lobbiri ndii oo, oon woni Ɓii Neɗɗo oo,
23652	MAT 13:44	—Laamu Laamɗo oo ana wa'i hono no jawdi cuuɗiindi e ley ngesa, gorko goɗɗo hoocci ndiin jawdi, suuɗi ndi kasen. E ley seyo makko ngoo, o soottoyi ko o joginoo fuu, o soodi ngesa ngaa.
23655	MAT 13:47	—Laamu Laamɗo oo ana wa'i kasen hono no bubbol bedaangol e geeci, so nanngi sii liɗɗi fuu nii.
23659	MAT 13:51	Iisaa lamndii ɓe, o wii: —On paamii ɗum fuu naa? Ɓe njaabii, ɓe mbii: —Min paamii.
23660	MAT 13:52	Caggal ɗum, o wii ɓe: —Jannginoowo Sariya fuu laatiiɗo taalibbo Laamu Laamɗo, ana wa'i hono no jom galle jaltinoowo e ley ndesaari mum kulle kese e kulle ɓooyɗe nii.
23662	MAT 13:54	o hooti ngeenndi ɗo o mawni ɗoo, omo waajoo e suudu maɓɓe waajordu. Haaynii yimɓe hettintooɓe ɓee sanne, ndarii ana mbiya: —Hoto fuu o heɓi ngal anndal? Hono hen o heɓiri baawɗe waɗude ɗii kaayeefiiji?
23665	MAT 13:57	Ɗum saabanii ɓe tippitaade mo. Caggal ɗum, o wii ɓe: —Annabaajo ana teddinaa e nokkuuje ɗee fuu, so wanaa ley ngeenndi mum'en, kaɲum e ley galle mum'en.
23668	MAT 14:2	O wii gollooɓe makko: —Ɗum Yaayaa mo lootogal batisima! O wuurtii. Ɗum saabii so omo jogii baawɗe waɗude kaayɗe.
23670	MAT 14:4	Sabi Yaayaa ana wiyannoo Hirudus: —Dagantaako ma teetaa Hirudiya, sabi o gen mawna.
23674	MAT 14:8	Suka debbo oo jokki haala inna mum, wii Hirudus: —Waddanam ɗoo hoore Yaayaa mo lootogal batisima oo e la'al!
23681	MAT 14:15	Nde hiiri ndee, taalibaaɓe ɓee ɓattitii Iisaa, mbii ɗum: —Jooni hiirii, kasen duu nokku oo yo ladde. Yoppitin jamaa oo, yalla ana coodoya ko ɲaama to geelle too.
23682	MAT 14:16	O jaabii ɓe, o wii: —Fotaa ko ɓe njaha. Onon e ko'e mooɗon, ndokkee ɓe ko ɓe ɲaama!
23683	MAT 14:17	Ɓe njaabii mo, ɓe mbii: —En ngalaa ɗoo so wanaa buuruuje joy e liɗɗi ɗiɗi.
23684	MAT 14:18	O wii ɓe: —Ngaddanee kam ɗum gaa.
23692	MAT 14:26	Kaa nde ɓe njii mo omo yaha e dow ndiyam ɗam ndee, kulol manngol nanngi ɓe, ɓe mbii: —Ɗum yo seyɗaani! Ɓe ndarii eɓe conkina no ɓe poti hulde.
23693	MAT 14:27	Ɗon e ɗon Iisaa wii ɓe: —Mbaaltinee hakkillaaji mooɗon! Ɗum miin, pati kulee!
23694	MAT 14:28	Piyeer jaabii mo, wii: —Moobbo, so ɗum aan jaati woni ɗoo, yamir mi yaha dow ndiyam ɗam mi wara to maa.
23695	MAT 14:29	O jaabii mo, o wii: —War! Piyeer yalti laana kaa, hedde ana yaha dow ndiyam ɗam, fewti Iisaa.
23696	MAT 14:30	Kaa nde mo yiinoo henndu nduu sattii ndee, o huli, o fuɗɗi yorkitaade, o wulli, o wii: —Moobbo, nootam!
23697	MAT 14:31	Ɗon e ɗon, Iisaa foocci junngo mum, nanngi mo, wii: —Nii pamɗir-ɗaa hoolaare? Ko saabii so cikkiti-ɗaa?
23699	MAT 14:33	Taalibaaɓe wonnooɓe ley laana kaa ɓee cujidani mo, mbii: —A Ɓii Laamɗo jaati!
23704	MAT 15:2	—Koɗum waɗi so taalibaaɓe maa ɓee ana koyna neesuuji njaatiraaɓe meeɗen ɗii? Sabi ɓe lootataa juuɗe fade maɓɓe ɲaamde.
23705	MAT 15:3	O jaabii ɓe, o wii: —Onon nee, koɗum waɗi so oɗon luutta yamiroore Laamɗo ndee faa njokkon neesu mooɗon?
23706	MAT 15:4	Sabi Laamɗo wii: «Teddin inna maa e baam maa.» O wii kasen: «Kuɗuɗo baam mum naa inna mum, wareede laato jukkungo mum.»
23707	MAT 15:5	Kaa onon, oɗon mbiya so neɗɗo wii baam mum naa inna mum: «Ko kaannoo-mi wallirde ma koo yo ngeɗu Laamɗo»,
23710	MAT 15:8	«Laamɗo wii: Ngol leɲol e haala tan teddinirta kam, kaa e ley ɓerɗe maɓɓe eɓe ngoɗɗi kam.
23711	MAT 15:9	Meere ɓe ndewata kam, sabi ko ɓe tuugii e ley janngingol maɓɓe koo yo jamirooje yimɓe tan.»
23712	MAT 15:10	Oon wakkati, Iisaa noddi jamaa oo, wii ɗum: —Kettinee, paamee:
23714	MAT 15:12	E oon wakkati, taalibaaɓe ɓee ɓattitii mo, mbii mo: —Tama a anndii Farisa'en ɓee mettaama e haalaaji maa ɗii?
23715	MAT 15:13	O jaabii, o wii: —Funngo fuu ngo Baabiraaɗo am gonɗo dow kammu oo aawaali, ɗoofete.
23717	MAT 15:15	Piyeer jaabii, wii mo: —Firritan min kaa haala.
23718	MAT 15:16	Iisaa wii: —Onon duu, faa jooni eɗum finkinii on naa?
23724	MAT 15:22	Debbo jeyaaɗo Kanaana koɗuɗo e ndiin leydi wari e makko, wulli, wii: —Moobbo, taanii Daawuuda, yurmam! Ɓiyam debbo ladde ana e mum, ana torra ɗum sanne!
23725	MAT 15:23	Kaa o jaabaaki ɗum fay huunde. Taalibaaɓe makko ɓee ndaardoyi mo, mbii mo: —Ribbu mo dee! Omo nii jokki e meeɗen tan omo wulla.
23726	MAT 15:24	Iisaa jaabii, wii: —E baali suudu Israa'iila majjuɗi ɗii tan nelaa-mi.
23727	MAT 15:25	Nii debbo oo saami yeeso makko, sujidi, wii: —Moobbo, wallam!
23728	MAT 15:26	O jaabii, o wii: —Ɓamde ɲaamdu sukaaɓe so tippoo dawaaɗi moƴƴaa.
23729	MAT 15:27	Debbo oo wii: —Goonga, Moobbo, kaa fay dawaaɗi ana ɲaama ɲaamdu joomum'en iwooru e la'al so saama nduu.
23730	MAT 15:28	Nden, Iisaa jaabii mo, wii: —Debbo, hee goonɗinal maa ana mawni! Yo a waɗane no njiɗir-ɗaa nii. E oon wakkati jaati, ɓiyiiko debbo oo selli.
23734	MAT 15:32	Iisaa noddi taalibaaɓe mum ɓee, wii ɓee: —Ɓee yimɓe ana njurminii kam, sabi hannde woni balɗe tati ko ɓe ngondi e am, haya duu ɓe ngalaa ko ɓe ɲaama. Mi waawaa yoppitinde ɓe tawee ɓe ɲaamaali, pati ɓe caama yolbere e laawol so eɓe koota.
23735	MAT 15:33	Taalibaaɓe makko ɓee mbii mo: —Hoto fuu keɓaten ko ɲamminen oo jamaa e ley ndee ladde jeereende?
23736	MAT 15:34	O lamndii ɓe, o wii: —Hono foti buuruuje njogi-ɗon? Ɓe njaabii mo, ɓe mbii: —Jeɗɗi, kaɲum e liikoy seeɗa min njogii.
23743	MAT 16:2	O jaaborii ɓe nii: —So on njii kammu ana wojji kiikiiɗe, on mbiyan welan.
23747	MAT 16:6	Iisaa wii ɓe: —Kakkilee, ndeentee e ƴuufinirdi Farisa'en e Saduki'en ndii.
23748	MAT 16:7	Taalibaaɓe ɓee ndarii ana mbiyondira: —Ko en njooɓaaki buuru koo o wiiri non.
23749	MAT 16:8	Iisaa anndi ko ɓe kaalata koo, wii ɓe: —Ko waɗi so oɗon kaalda hakkunde mooɗon on njooɓaaki buuru mbiiru-mi non? Onon famɗuɓe hoolaare!
23754	MAT 16:13	Iisaa yehi leydi Kaysariya Filipa. O lamndii taalibaaɓe makko ɓee, o wii: —Homo yimɓe mbiyata Ɓii Neɗɗo oo woni?
23755	MAT 16:14	Ɓe njaabii, ɓe mbii: —Won wiyooɓe a Yaayaa mo lootogal batisima, won wiyooɓe a annabi Iliyaasa, won wiyooɓe kasen a annabi Yeremiya naa gooto e annabaaɓe ɓee.
23756	MAT 16:15	O wii ɓe: —Onon nee, homo mbiyaton ngon-mi?
23757	MAT 16:16	Simon Piyeer jaabii mo, wii: —Aan woni Almasiihu, Ɓii Laamɗo guurɗo oo.
23758	MAT 16:17	Nden Iisaa wii mo: —A welii hoore, aan Simon ɓii Yuunusa. Sabi wanaa ɓii-aadama anndin maa ɗum, Baabiraaɗo am gonɗo dow kammu oo anndin maa ɗum.
23763	MAT 16:22	E ley ɗum, Piyeer sawndintini mo hedde ana ɲiŋa mo, wii mo: —Yo Laamɗo dannde Moobbo! Ɗum heɓataa ma!