23233	MAT 1:20	Wakkati o woni oo miijoo ka, malaykaajo Joomiraawo wari e makko, der koyɗool. Malaykaajo on wi'i mo: «Yusufu, taaniraawo Dawda, taa hulu ettugo Mariyama, debbo maa. Gam ɓinŋel ŋel o saawi, e Ruuhu Ceniiɗo ƴiwi.
23234	MAT 1:21	O riman ɓiɗɗo gorko, kokkaa mo inne Yeesu, gam o hisinan himɓe makko diga hakkeeji maɓɓe.»
23236	MAT 1:23	«Gatol ŋol annaa gorko saawan, rima ɓiɗɗo gorko, o wi'ete Emmanuwel.» Maana inne nen woni: «Alla e wondi e meeɗen.»
23240	MAT 2:2	No ɓe jottii, ɓe ƴami: «Toy laamiiɗo Yahuduuɓe dimaaɗo jooni on woni? Men ji'ii hoodere makko diga lettugal, men garii sujidango mo.»
23243	MAT 2:5	Ɓe toontii mo, ɓe bi'i: «Baytilaama nun, der leydi Yahudiya, gam nani ko annabiijo winnunoo:
23244	MAT 2:6	‟An, Baytilaama der leydi Yahudiya, a faanɗay caka ci'e Yahudiya mawɗe. Gam ardotooɗo ƴiwan diga e maa, kanko nun durata himɓe am Isira'iilaaɓe.”»
23246	MAT 2:8	Ɓaawo mum, o lildi ɓe Baytilaama, o wi'i ɓe: «Jahee, pumpitee habaru sukayel ŋel faa laaɓa. To on ji'ii ŋel, maatinee am, gam mi yaha, min bo, mi sujidana ŋel.»
23251	MAT 2:13	No ɓe jawti, malaykaajo Joomiraawo hollitanii Yusufu der koyɗool, wi'i mo: «Umma, ettu sukayel ŋel e inna mum. Doggidin ŋel, jahaa Misira, jooɗoɗaa ton faa de bi'umaa mi gartaa. Gam Eroodu waran daartugo sukayel ŋel, gam halka ŋel.»
23253	MAT 2:15	O jooɗii ton faa de Eroodu maayi. Nun nun ka Joomiraawo batuno e hunnuko annabiijo hebbiri, de o wi'i: «Mi noddii ɓiyam wurtoo diga Misira.»
23256	MAT 2:18	«Cimaali nanaama der siire Rama, e bojji, e goytaali ɗuuɗɗi. Rahiilu nun wullata, gam sukahon mum. O nootaaki eyteego, gam kon maayidii.»
23258	MAT 2:20	O wi'i mo: «Umma, ettu sukayel ŋel e inna mum, bitton leydi Isira'iila, gam yiɗunooɓe warugo suka on maayii.»
23261	MAT 2:23	O yahi o jooɗii siire wi'eteene Nasaratu. Ɗum laatike, gam hebbingo ka annabiiɓe batunoo, wi'i: «O noddete Nasaratuujo.»
23263	MAT 3:2	«Tuubee, gam Laamaare Alla faanake.»
23264	MAT 3:3	Kanko nun annabi Esaaya batani, wi'i: «Daane neɗɗo e bata dow dow, der haro, e wi'a: Moƴƴinee laawol Joomiraawo, poonnitee laabi makko!»
23268	MAT 3:7	No o yi'i Farisaaɓe e Sadukiiɓe ɗuuɓɓe e wara waɗeego batisi, o wi'i ɓe: «Ɓiɓɓe bolle pure! Moy tintini on doggon mone Alla waroore?
23270	MAT 3:9	To on miilee e ɓerɗe mooɗon bi'on: ‟Iburahiima nun woni maama amen!” Gam mii wi'a on, Alla e waawi waylitingo kaaƴe, ɗe laatoo ɓiɓɓe Iburahiima!
23273	MAT 3:12	Oo jogii besirɗum e junŋo makko, o laaɓinan fiyirde makko. O loowa gawri der rummuure makko, o wula nyaane der yiite ŋe nyifataa.»
23275	MAT 3:14	Amma Yuhaana nootaaki, wi'i: «Min nun haajaa gaɗanaa batisi, ko an nun wari to am mi waɗanee?»
23276	MAT 3:15	Yeesu toontii mo, wi'i: «Noota ɗum laatoo non non jooni, gam hande non kebbinirten ko foonnitii fu.» Den Yuhaana nootii.
23278	MAT 3:17	Ɗon daane gom nanaa dow kammu, e wi'a: «Oo ɗo nun laatii Ɓiɗɗo am jiɗaaɗo, mo ceyoriimi.»
23281	MAT 4:3	Ɗon Jarbotooɗo on ɓattii mo, wi'i: «To a laati nun Ɓiɗɗo Alla, batu kaaƴe ɗee ɗo waylitoo peen.»
23282	MAT 4:4	Yeesu toontii mo, wi'i: «E winnaa: ‟Neɗɗo wuurirtaa e peen tan, amma e haala burtiika diga hunnuko Alla fu.”»
23284	MAT 4:6	Den o wi'i mo: «To a laati nun Ɓiɗɗo Alla, fittu koɗaa ley, gam e winnaa der dewtere, Alla batan malaykaaɓe mum ɓe taɓɓee e juuɗe maɓɓe gam to koyɗe maa fergoo kaaƴe.»
23285	MAT 4:7	Yeesu toontii mo, wi'i: «Dewtere wi'i kade: ‟Taa jarba Alla Joomiraawo maa”.»
23287	MAT 4:9	Den o wi'i mo: «Mi hokkete huune ɗum fu, to a jiccake cujidanɗaa am.»
23288	MAT 4:10	Yeesu toontii mo, wi'i: «Dillu diga ɗon, an Ibiliisa, gam e winnii der dewtere: ‟Sujidan Alla Joomiraawo maaɗa, kanko tan teddintaa!”»
23293	MAT 4:15	‟Leydi Jabulon e leydi Neftali, jooɗiini takkol maayo, fonŋo Urdun, Galili, an laatiini jooɗorde himɓe ɓe lenyi janani.
23294	MAT 4:16	Himɓe tawaaɓe der niwre, yi'ii jayŋol manŋol. Jooɗiiɓe e leydi maayde, niɓɓuni, jayŋol yaynanii ɗum.”
23295	MAT 4:17	Diga wakkati majjum, Yeesu fuɗɗi waajaago e wi'a: «Tuubee, gam Laamaare Alla ɓattike.»
23297	MAT 4:19	Yeesu wi'i ɓe: «Tokkee am, mi waɗan on suuɓotooɓe himɓe.»
23306	MAT 5:3	«Barke laatanii ɓe yonki mum humpaa Alla, gam kamɓe nun jey Laamaare Alla!
23315	MAT 5:12	Ceyee, belbeltee, gam riiba mawka e heɗii on dow kammu. Hande non annabiiɓe ardiiɓe on tooriraa.»
23316	MAT 5:13	«Onon laatii lamɗam duuniyaaru. Amma to lamɗam walaa dakam, e ume ɗam welinirtee? Ɗam nafataa goɗɗum, sey ɗam woppee, himɓe yaaɓa ɗam.
23319	MAT 5:16	Hande non haani jayŋol mooɗon yaynira yeeso himɓe. Den ɓe ji'an golle booɗɗe ɗe gaɗoton, ɓe teddina Baaba mooɗon gonuɗo dow kammu.»
23320	MAT 5:17	«To on miilee mi warii gam moytugo tawreeta, ɗum bo ko winnaa der dewte annabiiɓe. Mi waray moytugo ka, amma gam hebbingo ka.
23323	MAT 5:20	E gooŋa bi'anmi on, to foonnitaare mon ɓuray ne moodiɓɓe tawreeta e Farisaaɓe, on naatataa der Laamaare Alla pay.»
23324	MAT 5:21	«On nanii ko kaakiraaɓe meeɗen wi'ano: ‟Taa waru neɗɗo, baruɗo neɗɗo fu, hiitete.”
23325	MAT 5:22	Amma min, mii wi'a on, jogoriiɗo banniraawo mum mone fu, hiitete. Bi'uɗo banniraawo mum: ‟A walaa hoore,” joomum yaarete yeeso hiitorde mawne. Bi'uɗo banniraawo mum ‟A haaŋa nun,” o wattete der yiite jahannama.
23329	MAT 5:26	Mii batee e gooŋa, a wurtataako diga ɗon, to a yoɓiday nyamaane maa, faranwel mum koriiŋel.»
23330	MAT 5:27	«On nanii wi'aanoma: ‟Taa waɗu jeenu!”
23333	MAT 5:30	To junŋo maa nyaamo nun laatantee daliila doƴƴere, wudditin ŋo, boppaa to woɗɗi, ɗum ɓurante jokkulal maa gootal halka, e no ɓannu maaɗa fu naatirta der yiite jahannama.»
23334	MAT 5:31	«Wi'aama bo: ‟Ceeruɗo debbo mum fu, sey hokka mo ɗerewol ceergal.”
23335	MAT 5:32	Amma min kan, mii wi'a on, ceeruɗo debbo mum to hinaa gam daliila jeenu, to o hoowaama, o laatinii mo jeenoowo. Neɗɗo koowuɗo debbo ceeraaɗo fu, waɗii jeenu kanun bo.»
23336	MAT 5:33	«On nanii kade, kaakiraaɓe meeɗen wi'aama: ‟Taa fiirtu hunayeere maa, hebbin ne yeeso Joomiraawo.”
23340	MAT 5:37	Haala mon fu daroo dow: ‟oo”, ɗum bo ‟aawo”, to yawtu ɗon. Ko ɓeydii dow majjum fu ƴiwii diga e Kalluɗo.»
23341	MAT 5:38	«On nanii wi'aama, ‟Itere yoɓiree itere, nyiire yoɓiree nyiire.”
23345	MAT 5:42	To goɗɗo eelii maa, hokku mo. To goɗɗo e yiɗi wuƴaago huune maa, taa haɗu mo ɗum.»
23346	MAT 5:43	«On nanii wi'aama: ‟Yiɗu banniraawo maa, banyaa ganyo maa.”
23351	MAT 5:48	To non, laatee hebbuɓe, hande no Baaba mooɗon mo dow kammu laatorii kebbuɗo.»
23352	MAT 6:1	«Kakkilee, to on kollitee gaɗu mooɗon geetu yeeso himɓe gam ji'eɗon. To on gaɗii ɗum, on keɓataa riiba to Baaba mooɗon gonuɗo dow kammu.
23355	MAT 6:4	To a waɗii ɗum, sadaka maa laatoto e cuuɗiiɗum. Den Baaba maa ji'oowo ko woni der cuuɗiiɗum, yoɓete ɗum.»
23356	MAT 6:5	«To oon du'oo, to on gaɗee hande no munaafitiiɓe waɗata. Kamɓe ɓee jiɗa du'aago e darorii der cuuɗi baajorɗi, e ate cele, gam himɓe fu yi'a ɓe. E gooŋa batanmi on, ɓe keɓii riiba maɓɓe ko.
23359	MAT 6:8	Gam majjum to on nandee e maɓɓe, gam Baaba mooɗon e anni ko kaajaɗon diga on eelay ɗum.»
23360	MAT 6:9	«Nani ɗo no haani du'oroɗon: ‟Baaba amen tawaaɗo dow kammu, inne maa e senii.
23364	MAT 6:13	Taa accu men naata der jarbeeji, amma hisin men diga e Kalluɗo. [Gam an nun laamaare, e baawɗe, e tedduŋal fu woodani faa abada. Aami!]”
23366	MAT 6:15	Amma to on jaafanaaki himɓe, Baaba mooɗon bo yaafantaako on boofi mooɗon.»
23367	MAT 6:16	«To oon cuumoo, to on jurmikinee hande no munaafitiiɓe waɗata. Ɓee jiɓa geese maɓɓe gam himɓe annita ɓee cuumii. E gooŋa batanmi on, ɓe keɓii ko riiba maɓɓe.
23369	MAT 6:18	Den himɓe annitintaa naa aa suumii. Amma Baaba maa mo yi'ataake tan anni. Baaba maa ji'oowo ko gaɗuɗaa der cuuɗiiɗum, kanko yoɓetee.»
23370	MAT 6:19	«To on kawritanee ko'e mon jawdi der duuniyaaru, to mooƴi e guƴuhon biisata ni, ɗum bo to wuyɓe yulata cuuɗi mon, wujja ni.
23372	MAT 6:21	Gam to jawdi maa woni, ɗon ɓerne maa bo wonoto.»
23373	MAT 6:22	«Gite woni fitilla ɓannu. To gite maa e yanɗi, ɓannu maa fu, wonoto der jayŋol.
23374	MAT 6:23	Amma to gite maa yanɗaa, ɓannu maa ŋol fu, ŋol wonoto der niwre. Den, to jayŋol gonuŋol der maa laatike niwre, a yi'ii ɗon no niwre mawniri!»
23375	MAT 6:24	«Walaa baawoowo ko jagganii joomiraaɓe ɗiɗo, gam o wanyan oo ɗo, o yiɗa oo to, o takkontiran e oo ɗo, o yawoo oo to. On baawataa ko jagganii Alla, e jawdi.»
23376	MAT 6:25	«Gam majjum bi'anmi on: To on cukulanee yonkiiji mooɗon dow ko nyaamoton e ko jaroton. To on cukulanee ɓalli mooɗon dow ko ɓornotoɗon. Yonki ɓuraa nyaamdu na? Ɓannu ɓuraa koltal na?
23382	MAT 6:31	To on cukulee bi'on: «Ume nyaameten? Ume jareten? Ume ɓornotoɗen?»
23385	MAT 6:34	To on cukulanee gam jaaŋo, jaaŋo sukulanto hoore mum. Nyalaane fu, toora mum heƴii ɗum.»
23386	MAT 7:1	«To on kiitee woɓɓe, gam to Alla hiitoo on.
23389	MAT 7:4	Noy baawirtaa ko wi'i banniraawo maa: ‟Accu mi ikkinanee kuɗeel gonuŋel der itere maa”, nani bo, legga e woni der ne maa?
23391	MAT 7:6	To on kokkee dawaaɗi ko senii, gam to ɗi bittoy ɗi ŋata on. To on cankitee kaaƴe mooɗon dime yeeso afaaji, gam to ɗi jaaɓu ɗe.»
23392	MAT 7:7	«Eelee, on keɓan, daartee, on jiitan, cilminee, on maɓɓitante.
23397	MAT 7:12	Gam majjum ko jiɗuɗon himɓe waɗana on fu, onon bo, gaɗanee ɓe ɗum. Kanjum woni ekkitinol tawreeta e dewte annabiiɓe.»
23398	MAT 7:13	«Naatiree dammugal paanɗuŋal, gam dammugal jaajuŋal e laawol koyuŋol, e yaara der halkere, himɓe ɗuuɓɓe nun tokki ŋol.
23399	MAT 7:14	Amma dammugal paanɗuŋal, e laawol ɓilliiŋol, e yaara to yonki, yiituɓe ŋol ɗuuɗaa.»
23400	MAT 7:15	«Kakkilanee annabiiɓe fewrekuuɓe. Ɓe garan to mooɗon, ɓee ɓornii guri baali, amma der maɓɓe, ɓee laatii bu'i ladde bonuɗi.
23405	MAT 7:20	Hande non, annitirton ɓe diga e gaɗu maɓɓe.»
23406	MAT 7:21	«Hinaa wi'ooɓe am “Joomiraawo, Joomiraawo” fu naatata Laamaare Alla, sey waɗooɓe ko Baaba am gonuɗo dow kammu yiɗi tan.
23407	MAT 7:22	Nyalaane darŋal, ɗuuɓɓe wi'an am: ‟Joomiraawo, Joomiraawo! E inne maa nun men gaɗiri annabaaku. E inne maa nun men diiwiri ginnaaji. E inne maa nun men gaɗiri haaynaareeji ɗuuɗɗi.”
23408	MAT 7:23	Wakkati mum, mi toontoto ɓe: ‟Mi annaa on abada. Boɗɗee am, onon waɗooɓe ko halli!”»
23409	MAT 7:24	«Hande non, neɗɗo fu kettiniiɗo haala am, go e gollira ka, e nandi e neɗɗo kakkilɗo, mahuɗo suudu mum dow tepaare.
23412	MAT 7:27	Diyam toɓi, gooruuji hebbi, keni mawɗi wifi dow maggol. Den ŋol yani yanande mawne.»
23416	MAT 8:2	Wakkati mum, ceccefo gom wari, jiccii yeeso makko, wi'i mo: «Joomiraawo, to aa yiɗi, a waawan ko nyawtimmi.»
23417	MAT 8:3	Yeesu foorti junŋo mum, meemi mo, wi'i: «Mii yiɗi, nyawta!» Ɗon maa ɗon, gorko on nyawtii.
23418	MAT 8:4	Den Yeesu wi'i mo: «Hakkil! Taa batu ka goɗɗo. Amma yahu holloy hoore maa limaamiijo. Den, gaɗaa sadaka ka Muusa wi'i on gaɗon, gam anninaa ɓe a yoofake.»
23420	MAT 8:6	«Joomiraawo, jaggiiɗo am na'on fukkii wuro, yanɗaa, faa juuɗe e koyɗe fu waatii, oo naawee sanne!»
23421	MAT 8:7	Yeesu wi'i mo: «Mi yahan, mi nyawta mo.»
23422	MAT 8:8	Amma hooreejo soogeeji on toontii, wi'i: «Joomiraawo, mi fotay naataa wuro am. Amma batu woliine woore tan, jaggiiɗo am yoofoto.
23423	MAT 8:9	Min e hoore am, mii woodi mawɓe ɓe ɗowtanii mi, min bo mii woodi ɗowtaniiɓe am. To mi wi'i, oo ɗo, ‟yahu”, o yahan. To mi wi'i, oo to, ‟war”, o waran. To mi wi'i, jaggiiɗo am, ‟waɗu nii”, o waɗan.»
23424	MAT 8:10	No Yeesu nani ka, haaynaare nanŋi ɗum, wi'i tokkuɓe ɗum: «E gooŋa batanmi on, mi yi'ay iri goonɗinki kii ɗo dow goɗɗo, baa der Isira'iilaaɓe.
23426	MAT 8:12	Amma laatiiɓe ɓiɓɓe Laamaare, faɗɗete yaasi, der niwre. Ton ɓe bullata, ɓe ƴakkontira nyiiƴe.»
23427	MAT 8:13	Ɓaawo mum, Yeesu wi'i hooreejo soogeeji on: «Hootu! Ɗum laatanee hande no goonɗinirɗaa.» Wakkati mum, jaggiiɗo makko yoofii.
23431	MAT 8:17	Hande non haala annabaaku Esaaya hebbiri, ka o wi'i: «O jaɓii roonaago tampe meeɗen, o nyawtii nyawuuji meeɗen.»
23433	MAT 8:19	Ɗon Moodibbo tawreeta gom ɓattii mo, wi'i: «Moodibbo, mi tokkete to jahataa fu.»
23434	MAT 8:20	Yeesu wi'i mo: «Dondonɗehon e woodi gayɗe, pooli bo e woodi daɗɗa mum, amma Ɓii neɗɗo woodaa to fukkinta hoore mum gam siwtoo.»
23435	MAT 8:21	Goɗɗo diga caka aahiiɓe wi'i mo: «Joomiraawo, accu mi yaha, mi uwaa baaba am taw.»
23436	MAT 8:22	Yeesu toontii mo, wi'i: «Tokkam, accu maayɓe uwa maayɓe mum.»
23439	MAT 8:25	Aahiiɓe ɓattii mo, finnini mo, wi'i: «Joomiraawo, faaba men! Men na'on kalka!»
23440	MAT 8:26	O toontii ɓe, o wi'i: «Gam ume ko kuluɗon? Onon ɓe goonɗinki paanɗuki!» Den, o ummii, o falmi hennu e maayo. Ɗum yeewi siriw!
23441	MAT 8:27	Ɓe fu, haaynaare nanŋi ɓe, ɓee bi'a: «Iri moy nun oo ɗo, faa hennu e maayo e ɗowtanoo mo?»
23443	MAT 8:29	Ɓe darii ɓee bata e semme, ɓee bi'a: «An Ɓiɗɗo Alla, ume jiɗuɗaa waɗugo men? A warii ɗo gam tooraa men diga wakkati waɗay na?»
23445	MAT 8:31	Ginnaaji ɗin eeli Yeesu, wi'i: «To a riiwii men, accu men naataa der darne afaaji nee ɗo.»
23446	MAT 8:32	O wi'i ɓe: «Jahee!» Ginnaaji ɗin wurtii, naatoy der afaaji ɗin. Ɗon maa ɗon, darne afaaji nen fu diirtii diga takkol waanne, simmitii der maayo, yoolii e diyam.
23450	MAT 9:2	Himɓe waddani mo moofo, pukkinaaɗo dow daago. No Yeesu yi'i goonɗinki maɓɓe, wi'i moofo on: «Suka am, tiiɗin ɓerne maa! Hakkeeji maa yaafaama!»
23451	MAT 9:3	Den, moodiɓɓe tawreeta woɓɓe yanti e miila der ɓerɗe mum, e wi'a: «Gorko oo ɗo e bata kalluka dow Alla!»
23452	MAT 9:4	Yeesu e anni miilooji maɓɓe, o wi'i ɓe: «Gam ume go oon miila miilooji kalluɗi ɗii der ɓerɗe mooɗon?
23453	MAT 9:5	Ume ɓuri hoyugo? wi'ugo: ‟Hakkeeji maa yaafaama,” naa wi'ugo: ‟Umma yahu?”
23454	MAT 9:6	Amma, mii yiɗi paamon, no Ɓii neɗɗo e woodi baawɗe yaafaago hakke der duuniyaaru ɗo.» Den, o wi'i moofo on: «Umma, ettu daago maa, hootu wuro maa!»
23457	MAT 9:9	Yeesu e yawta, diga e laawol o yi'i gorko bi'eteeɗo Matiye e jooɗii to ceede faada yoɓetee, o wi'i mo: «Tokkam.» Matiye ummii, tokki mo.
23459	MAT 9:11	No Farisaaɓe yi'i ɗum, ɓe bi'i aahiiɓe makko: «Gam ume moodibbo mooɗon nyaamidinta e jaɓooɓe ceede faada, e waɗooɓe hakke?»
23460	MAT 9:12	Yeesu nani ka, wi'i ɓe: «Yanɗuɓe haajaaka nyawtoowo, sey nyawɓe.
23461	MAT 9:13	Jahee ekkitee ko haala kaa ɗo yiɗi wi'ugo: ‟Yurmeene nun jiɗumi, sadakaaji bane.”» Gam mi waray noddugo foonnitiiɓe, amma hakkeeɓe.
23462	MAT 9:14	Den, aahiiɓe Yuhaana gaɗoowo batisi ɓattii Yeesu, ƴami mo, wi'i: «Ume waɗi minon e Farisaaɓe emen cuumoo, go aahiiɓe maa suumataako?»
23463	MAT 9:15	O toontii ɓe, o wi'i: «Noddinaaɓe ɓangal waawan ko woni der biisere ɓerne to jommanjo gorko e wondi e maɓɓe na? Nyalaane waraan de jommanjo gorko on ettetee caka maɓɓe. Den ɓe cuumoyto.
23465	MAT 9:17	Kade bo innabojam kesam loowataake der jollooji guri kiiɗɗi. To hinaa non, jollooji ɗin pusan, innabojam reƴƴitoo, jollooji ɗin bo halka. Amma innabojam kesam, sey loowee der jollooji guri kesi, gam ɗum fu ɗum daɗa.»
23466	MAT 9:18	Wakkati Yeesu woni e bata ɓe ka, ɗon hooreejo suudu waajorde gom yottii, jiccii yeeso makko, wi'i: «Ɓiyam debbo maayii, ɗum waɗii tifere. Amma war yowu junŋo maa dow makko, heɓa o wuura.»
23469	MAT 9:21	Gam o miilii der ɓerne makko, o wi'i: «To mi heɓii meemumi baa kommulol toggoore makko, mi yoofoto.»
23470	MAT 9:22	Yeesu yeeƴitii, yi'i mo, wi'i: «Suka am, tiiɗin ɓerne maa! Goonɗinki maa nyawtii ma.» Wakkatiire nen, debbo on yoofii.
23472	MAT 9:24	O wi'i ɓe: «Burtee diga ɗo. Suka on maayay, o ɗaani nun.» Ɓe darii ɓee jala mo.
23475	MAT 9:27	No Yeesu yawtata, wumuɓe ɗiɗo tokki mo, e bata e daane towne, e wi'a: «Ɓii Dawda, yurma men!»
23476	MAT 9:28	No o naati suudu, wumuɓe ɓen ɓattii mo, o wi'i ɓe: «Oon goonɗini mi waawan ko waɗi ɗum na?» Ɓe toontii mo, ɓe bi'i: «Oo, Joomiraawo, emen goonɗini.»
23477	MAT 9:29	Den, o meemi gite maɓɓe, o wi'i: «Ɗum laatanoo on hande no goonɗinirɗon.»
23478	MAT 9:30	Den ɓe bumti. O waggini ɓe, o wi'i: «To on batee ka baa goɗɗo.»
23481	MAT 9:33	O riiwi ginnool ŋol, muumo on yanti e bata. Jama'aare fu haayɗinii, e wi'a: «Iri ɗum ɗo meeɗay ko yi'aa der Isira'iila!»
23482	MAT 9:34	Amma Farisaaɓe wi'i: «E baawɗe hooreejo ginnaaji nun o riiwirta ginnaaji!»
23485	MAT 9:37	Den, o wi'i aahiiɓe makko: «Ko ruggetee e ɗuuɗi, amma ruggooɓe ɗuuɗaa.
23486	MAT 9:38	Eelee Joomiraawo dugge lildaa ruggooɓe der to ruggantee.»
23491	MAT 10:5	Yeesu lili aahiiɓe mum sappo e ɗiɗo, bati ɓe haalaaji ɗii ɗo, wi'i: «To on jahee to heeferɓe, to on naatee bo der siire Samariyaaɓe.
23493	MAT 10:7	To jahuɗon fu, piinee, bi'on: ‟Laamaare Alla ɓattike!”
23501	MAT 10:15	E gooŋa batanmi on: ‟Nyalaane darŋal, kiita Sodoma e Gomora ɓuran hoyugo dow kiita siire nen.”»
23502	MAT 10:16	«Kettinee! Mii lila on hande baali caka bu'i. To non, laatee ƴoƴuɓe hande bolle, laatoɗon ɓe walaa gacce hande tantabaraaji.
23511	MAT 10:25	E wooɗi aahiijo laatoo hande moodibbo mum, maccuɗo bo, hande joomiraawo mum. To hooreejo wuro noddaama ‟Beljebul” hakko himɓe wuro makko!»
23512	MAT 10:26	«To on kulee himɓe. Ko suuɗii fu wurtitinto, asiiri bo suppitinto.
23519	MAT 10:33	Amma caliiɗo am yeeso himɓe fu, min bo, mi saloto joomum yeeso Baaba am gonuɗo dow kammu.»
23520	MAT 10:34	«To on miilee jam nun gaddumi e duuniyaaru. Mi waray gam mi wadda jam, amma kaafahi gaddumi.
23522	MAT 10:36	Neɗɗo fu, himɓe wuro mum nun laatotoo wayɓe mum.»
23523	MAT 10:37	«Jiɗuɗo baaba mum, ɗum bo inna mum faa ɓurinimmi, joomum fotay laataago mo am. Jiɗuɗo ɓiɗɗo mum gorko naa bo debbo, faa ɓurinimmi, joomum fotay laataago mo am.
23525	MAT 10:39	Jiɗuɗo hisina yonki mum, dullan ki, amma majjinɗo yonki mum gam am, heɓitinto ki.»
23526	MAT 10:40	«Jaɓɓiiɗo on fu, jaɓɓike am, jaɓɓiiɗo am bo jaɓɓike liloyɗo am.
23528	MAT 10:42	E gooŋa batanmi on, kokkuɗo ɓurɗo faanɗugo caka aahiiɓe am, diyam peewɗam, baa der jarirgel gootel, gam oo aahiijo am, o dullataa riiba makko.»
23531	MAT 11:3	yaha ƴamaa Yeesu, wi'a: «An woni kaanuɗo wara na, naa men keɗoo goɗɗo?»
23532	MAT 11:4	Yeesu toontii ɓe, wi'i: «Jahee, batee Yuhaana ko nanuɗon e ko ji'uɗon fu:
23534	MAT 11:6	Barke laatanto mo mi laatanaaki daliila fergere dow goonɗinki mum.»
23535	MAT 11:7	No lilaaɓe ɓen yawti, Yeesu fuɗɗi batugo jama'aare haala Yuhaana, o wi'i: «Ume jahuɗon daaroygo der haro? Kuɗool ŋol hennu dimmata na?
23538	MAT 11:10	Kanko nun Dewte batani wi'i: ‟Mi lilan lilaaɗo am yeeso maaɗa, o moƴƴinanee laawol.”»
23539	MAT 11:11	«E gooŋa batanmi on, der ɓe rewɓe rimi fu, walaa ɓurɗo Yuhaana gaɗoowo batisi manŋu. Amma, ɓurɗo pettiɗingo der Laamaare Alla, e ɓuri Yuhaana manŋu.»
23545	MAT 11:17	‟Men puuranii on puuraaɗi, on pijay, men jimanii on jimi bojji maayde, on cimaaki.”
23546	MAT 11:18	Gam no Yuhaana wari, o nyaamataa o yarataa, on bi'ii: ‟O ginnaajiijo nun.”
23547	MAT 11:19	Ɓii neɗɗo warii, e nyaama, e yara. Den, himɓe wi'i: ‟O laati nun deereeruujo, e jaroowo bagi. Oo laatii bo beldiijo jaɓooɓe ceede faada, e waɗooɓe hakke hande maɓɓe.” Amma, hakkillo Alla e hollitoo der golle muuɗum.»
23549	MAT 11:21	«Bone laatante, an Korajin! Bone laatante, an Baytisayda! Gam haaynaareeji gaɗaaɗi to mooɗon, to ɗi gaɗaanomaa der Tirus e Sidon, maa ɓe mootikeno dooni, ɓe ɓornii saakiho, ɓe kollitira no ɓe tuubii.
23552	MAT 11:24	Gam majjum, mii wi'a on: Nyalaane darŋal, kiita Sodoma hoyan e ka mooɗon.»
23553	MAT 11:25	Wakkati mum, Yeesu etti haala wi'i: «Mii yettee Baaba, Joomiraawo mo dow, e mo leydi. A suuɗii wooduɓe annal e hakkillo kujje ɗee, ko kollitinɗaa ɗe sukahon petton.
23555	MAT 11:27	Baaba am hokkii am huune fu der junŋo am. Walaa annuɗo Ɓiɗɗo to hinaa Baaba. Walaa annuɗo Baaba bo, to hinaa Ɓiɗɗo, e mo Ɓiɗɗo yiɗi hollitingo ɗum.»
23556	MAT 11:28	«Garee to am on fu, onon somuɓe, e rooniiɓe doolle tedduɗe, mi hokkan on siwtaare.
23558	MAT 11:30	Gam doongal am e huyfi, ko dooninanmi on bo teddaa.»
23560	MAT 12:2	No Farisaaɓe yi'i ɗum, wi'i mo: «Daaru, aahiiɓe maa e waɗa ko haanay waɗeego nyalaane siwteteene!»
23561	MAT 12:3	O toontii ɓe, o wi'i: «E gooŋa on janŋay ko Dawda waɗi no rafo waɗi ɗum, e himɓe mum na?
23565	MAT 12:7	To on paamiino ko haala Alla kaa ɗo fillitii: ‟Yurmeene jiɗumi, hinaa sadakaaji kiiseteeɗi”, on kiitataakono himɓe ɓe walaa gacce.»
23566	MAT 12:8	Gam Ɓii neɗɗo nun laatii Joomiraawo nyalaane siwteteene.»
23568	MAT 12:10	Gorko mo junŋo waatuŋo gom e tawaa ɗon, go tawaaɓe ɗon ƴami mo ƴanɗe ɗee ɗo, gam heɓa no gaccorii mo, wi'i: «Laawol hokkii nyawtiigu waɗee nyalaane siwteteene na?»
23569	MAT 12:11	O toontii ɓe, o wi'i: «To goɗɗo mooɗon e woodi baalel mum, go nyalaane siwteteene ŋel yanti der ɓunnu, joomum suttoytaa ŋel na?
23570	MAT 12:12	Neɗɗo e ɓuri baala faa to woɗɗi! To non, laawol hokki ko wooɗi waɗee der nyalaane siwteteene.»
23571	MAT 12:13	Den, o wi'i gorko on: «Foortu junŋo maa!» O foorti ŋo, ŋo yoofii hande no ŋoo to.
23576	MAT 12:18	«Nani gollotooɗo am mo cuɓumi. Kanko woni jiɗaaɗo am, mo ceyoriimi. Mi jippinan Ruuhu am dow makko, o fiinan habaru foonnitaare dow lenyi fu.
23579	MAT 12:21	Lenyi fu yowan hoolaare mum dow makko.»
23581	MAT 12:23	Haynaare nanŋi himɓe fu, ko ɓee bi'a: «Hinaa kanko woni Ɓii Dawda na?»
23582	MAT 12:24	Amma no Farisaaɓe nani ka, yanti e wi'a: «E baawɗe ‟Beljebul” hooreejo ginnaaji nun o riiwirta ɗi.»
23583	MAT 12:25	No Yeesu e anni miilooji maɓɓe, o wi'i ɓe: «Laamaare fu to seennirake e haɓa hoore mum, ne halkan. Ɗum bo to siire gom, maa bo wuro gom seennirii e haɓa hoore mum, ŋo wonataako.
23585	MAT 12:27	To laatike e baawɗe ‟Beljebul” nun diiwiranmi ginnaaji, ɓiɓɓe mooɗon bo na, e baawɗe moy ɓe diiwirta ɗi? Gam majjum, kamɓe e ko'e maɓɓe nun laatoytoo hiitotooɓe on!
23590	MAT 12:32	Batuɗo kalluka dow Ɓii neɗɗo fu, heɓan yaafeego. Amma batuɗo kalluka dow Ruuhu Ceniiɗo, yaafataake der jaamanuuru nuu ɗo, e der jaamanuuru warannu.»
23591	MAT 12:33	«To leggal e wooɗi, ɓiɓɓe maggal bo wooɗan. To leggal wooɗaa, ɓiɓɓe maggal bo wooɗataa, gam leggal fu, diga e ɓiɓɓe mum nun annitirtee.
23595	MAT 12:37	Gam moy fu, haala mum nun wurtinta ɗum, ɗum bo ka doƴƴa ɗum kiita.»
23596	MAT 12:38	Ɓaawo majjum, woɓɓe der moodiɓɓe tawreeta e Farisaaɓe, wi'i Yeesu: «Moodibbo, emen jiɗi gaɗanaa men kaayeefi.»
23597	MAT 12:39	O toontii ɓe, o wi'i: «Himɓe jaamanuuru hallunu, coɓuɓe, e daarta kaayeefi. Ɓe ji'ataa kaayeefi gom, to hinaa kaayeefi annabi Yonas.
23600	MAT 12:42	Nyalaane darŋal, laamiiɗo debbo mo leydi hoore fuɗo ummodoto e himɓe jaamanuuru nuu ɗo, gaccoo ɓe. Gam o ƴiwoy diga kaddin leydi, o wari hettinaago haalaaji Suleymaanu kebbuɗi hakkillo. Nani bo, ɓuruɗo Suleymaanu nun woni ɗo!»
23601	MAT 12:43	«To ginnool wurtike e neɗɗo, ŋol yahan ŋol yiilitoo nokkuuje joorɗe, eŋol daarta to ŋol siwtoto, amma ŋol heɓataa.
23602	MAT 12:44	Den ŋol wi'an: ‟Mi wittitinto wuro am ŋo eggunoomi e mum.” To ŋol yottike, ŋol tawan goɗɗo walaa der wuro ŋon, eŋo wuuwaa, eŋo moƴƴinaa faa wooɗi.
23603	MAT 12:45	Den, ŋol wittan, ŋol waddaa ginnaaji jeeɗiɗi goɗɗi ɓuruɗi ŋol hallugo. Ɗi naata e wuro ŋon, ɗi jooɗoo der maggo. Heennyitirde neɗɗo on ɓuran arandeere mum hallugo. Hande non ɗum laatantoo himɓe jaamanuuru hallunu nu.»
23605	MAT 12:47	Den, goɗɗo bati Yeesu, wi'i: «Inna maa e miiraaɓe maa e darii yaasi, e yiɗi baddugo maa.»
23606	MAT 12:48	O toontii mo, o wi'i: «Moy woni inna am? Ɓey woni miiraaɓe am?»
23607	MAT 12:49	O sappii aahiiɓe makko, o wi'i: «Inna am e miiraaɓe am nun ɗo.
23608	MAT 12:50	Miiraaɓe am worɓe e rewɓe, e inna am woni, waɗooɓe ko Baaba am gonuɗo dow kammu yiɗi.»
23611	MAT 13:3	O bati ɓe kujje ɗuuɗɗe e ballaaji. O wi'i ɓe: «Aawoowo nun wurtii aawoygo.
23617	MAT 13:9	Gooduɗo noppi fu nana!»
23618	MAT 13:10	Aahiiɓe Yeesu ɓattii, ƴami mo, wi'i: «Ume waɗi ko aa baddira himɓe e ballaaji?»
23619	MAT 13:11	O toontii ɓe, o wi'i: «Onon, on kokkaama faamugo asiiri Laamaare Alla, amma kamɓe, ɓe keɓay ɗum.
23621	MAT 13:13	Gam majjum, baddiranmi ɓe e ballaaji: ‟Gam ɓee daara, amma ɓe ji'ataa, Ɓee kettinoo, amma ɓe nanataa, ɓe paamataa bo.”
23622	MAT 13:14	Hande non ka Alla batunoo e hunnuko annabi Esaaya hebbiri dow maɓɓe: ‟On nanan faa wooɗa, amma on paamataa fuy, on daaran faa wooɗa, amma on ji'ataa fuy.
23623	MAT 13:15	Gam himɓe lenyol ŋol ɓerɗe mum laatike joorɗe. Ɓe cukkii noppi maɓɓe, ɓe muunnii gite maɓɓe, gam to ɓe ji'u to ɓe nanu e noppi maɓɓe, hakkillo maɓɓe bo to faamu, hakko ɓe tuuba, mi nyawta ɓe.”
23625	MAT 13:17	E gooŋa batanmi on, annabiiɓe ɗuuɓɓe, e foonnitiiɓe ɗuuɓɓe yiɗiino yi'a ko ji'oton, amma ɓe ji'ay. Ɓe jiɗiino ɓe nana ko nanoton, amma ɓe nanay.»
23626	MAT 13:18	«Onon, kettinee ko ballool aawoowo ŋol fillitii.
23631	MAT 13:23	Amma goɗɗo e nandi e awdiiri caamuni to leydi geeri. To o nanii haala Alla, o faama ka. Kanko o riman ɓikkon. Gokkon hewre, gokkon lasoy tati, gokkon bo laso e sappo.»
23632	MAT 13:24	Yeesu waɗani ɓe kade ballool gonŋol, wi'i: «Laamaare Alla e nandi e gorko aawuɗo awdiiri geeri e gesa mum.
23635	MAT 13:27	Gollotooɓe jom gesa wari, wi'i mo: ‟Joomiraawo, awdiiri geeri bane aawuɗaa der gesa maa na? Diga toy fuɗo kalluko koo ɗo ƴiwi?”
23636	MAT 13:28	O toontii ɓe, o wi'i: ‟Ganyo nun waɗi ɗum.» Den, gollotooɓe ɓen ƴami mo, wi'i: «Men jaha men ɗoofaa fuɗo kalluko kon na?”
23637	MAT 13:29	O toontii ɓe, o wi'i: ‟Aawo, gam to oon ɗoofa fuɗo kalluko, on kawran e alkamaari.
23638	MAT 13:30	Accee ɗum mawnida faa wakkati dugge yottoo. To wakkati dugge yottake, mi wi'an ruggooɓe am ɗoofa fuɗo kalluko kon taw, haɓɓa ko, watta der yiite. Amma alkamaari, ɓe kawrita ɗum der beemal am.”»
23639	MAT 13:31	Yeesu waɗani ɓe ballool gonŋol, wi'i: «Laamaare Alla e nandi e ɓinŋel mutaadihi, ŋel goɗɗo etti aawi der gesa mum.
23640	MAT 13:32	Ɓinŋel mutaadihi ɓuri ɓikkol leɗɗe kara li'o fu faanɗugo. Amma to ŋel fuɗi, eŋel ɓura leɗɗe kara li'o mawnugo, ŋel laatoo leggal manŋal faa pooli waɗa daɗɗa mum dow licce maggal.»
23641	MAT 13:33	O waɗani ɓe ballool gonŋol, o wi'i: «Laamaare Alla e nandi e ƴuufinirɗum, ɗum debbo etti hawrontiri e conni etorɗe tati, ko ni ƴuufini conni laawaani nin fu.»
23643	MAT 13:35	O waɗii ɗum gam hebbingo haala ka annabiijo batunoo, wi'i: «Mi maɓɓitan hunnuko, mi bata e ballaaji, mi batan, mi wurtina kujje cuuɗinooɗe diga ko duuniyaaru tagaa.»
23644	MAT 13:36	Ɓaawo majjum, Yeesu acci himɓe, hooti wuro. Aahiiɓe makko ɓattii, ƴami mo, wi'i: «Faantin men ballool fuɗo kalluko der gesa.»