23214	MAT 1:1	Inan binndi kollooji inɗe maamiraaɓe Iisaa Almasiihu, dimaaɗo ley lenyol Daawda, taan Ibrahiima:
23218	MAT 1:5	Salmon rimi Bo'as, mo o rimdi e Rahabu. Bo'as rimi Obet, mo o rimdi e Ruttu. Obet rimi Yesa.
23224	MAT 1:11	Yosiya rimi Yekoniya e minyiraaɓe muuɗum. Ɗum hawrii e jamaanu mo Alhuudiyankooɓe njaalanoo, njaaraa Baabiila.
23225	MAT 1:12	Caggal ɓe njaaraama Baabiila, Yekoniya rimi Seyaltiyel. Seyaltiyel rimi Sorobabel.
23229	MAT 1:16	Yaakuuba rimi Yuusufi, jom suudu Mariyama. Mariyama woni inna Iisaa bi'eteeɗo Almasiihu oon.
23230	MAT 1:17	Ndelle ɗum hawrii e jamaanuuji sappo e nay illa Ibrahiima faa yottii Daawda. Illa e Daawda faa yottii nde Alhuudiyankooɓe konanoo njaaraa Baabiila ndeen fu, wo jamaanuuji sappo e nay hawrata. Wooɗi du, illa nde Alhuudiyankooɓe konanoo njaaraa Baabiila faa garol Almasiihu ndeen, wo jamaanuuji sappo e nay hawrata.
23231	MAT 1:18	Inan no Iisaa Almasiihu rimiraa: Mariyama inniiko oon wo kaɓɓanaaɗo Yuusufi. Ammaa fadde makko e suddeede, tawi o reedirii saabe baawɗe Ruuhu Ceniiɗo.
23232	MAT 1:19	Yuusufi kaɓɓanɗo mo oon wo neɗɗo ponnditiiɗo, yiɗaa semtinde mo, anniyake fiirtude kaɓɓal ngaal e suuraare.
23233	MAT 1:20	Nde o miilotonoo ɗum ndeen, maleyka Joomiraaɗo wari to makko ley koyɗol, wi'i mo: —Yuusufi, taan Daawda, taa hulu ɓaŋude Mariyama, sabo ɓinngel ngel saawi ngeel e Ruuhu Ceniiɗo ƴuuri.
23234	MAT 1:21	O riman ɓiɗɗo gorko. Inndiraa mo Iisaa, sabo wo kanko hisinta yimɓe makko e hakkeeji muɓɓen.
23235	MAT 1:22	Ɗum fuu, ɗum waɗii faa haala ka Laamɗo yottini annabaajo kaan tabita nde wi'unoo:
23236	MAT 1:23	«Surbaajo mo anndaa gorko reedan, rima ɓiɗɗo gorko. O inndirte Imanuwel.» Maanaa innde ndeen wo: «Laamɗo ina wondi e meeɗen».
23237	MAT 1:24	Nde Yuusufi finunoo ndeen, waɗi no maleyka Joomiraaɗo wi'iri ɗum noon. O ɓaŋi Mariyama,
23239	MAT 2:1	Iisaa rimaama Baytilaama ley leydi Yahuudiya e jamaanu laamu Hirudus. Jom'en anndal ƴuuri lettugal, ngari Urusaliima.
23240	MAT 2:2	Nde ɓe ngarnoo ndeen, ɓe mbi'i: —Toy kaananke Alhuudiyankooɓe dimaaɗo joonin oon woni? Min nji'ii hoodere makko ɓangii lettugal, min ngarii sujidande mo.
23241	MAT 2:3	Nde Hirudus kaananke oon nannoo ɗum fu, huli, kam e yimɓe Urusaliima fuu.
23242	MAT 2:4	O noddi hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta ɓeen fuu, o ƴami ɗum'en toy Almasiihu oon jeyi rimeede.
23243	MAT 2:5	Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Baytilaama ley leydi Yahuudiya, sabo inan ko annabaajo winndunoo:
23244	MAT 2:6	«Aan, Baytilaama, leydi Yahuudiya, tannyoral a wanaa wuro famaro hakkunde gure Yahuudiya mawɗe ɗeen. Sabo ardotooɗo ƴuuran e maaɗa, garoowo faa dura yimɓe am, Israa'iilankooɓe.»
23245	MAT 2:7	Ndeen Hirudus noddi jom'en anndal ɓeen e cuncukka, ƴami ɓe wakkati mo hoodere ndeen ɓangi. Ɓe paamini mo.
23246	MAT 2:8	Caggal ɗuum, o neli ɓe Baytilaama. O wi'ii ɓe: —Njehee, kumpitowoɗon kabaaru cukalel ngeel faa tannyoron. Si on nji'ii ngel fu, ngaron kumpiton kam faa miin du mi yaha, mi sujidanowa ngel.
23247	MAT 2:9	Nde ɓe nannoo ko kaananke oon haali ɗuum ndeen, ɓe ndilli. Hoodere nde ɓe njiinoo lettugal ndeen ardii ɓe yaade. Nde ardii ɓe faa nde yottii ɗo cukalel ngeel woni ɗoon, de nde darii.
23248	MAT 2:10	Ko ɓe nji'i hoodere ndeen ɗuum, ɓe ceyii seyo manngo sanne.
23249	MAT 2:11	Ɓe naati ley suudu nduun, ɓe nji'i cukalel ngeel e inniigel Mariyama. Ɓe kippii e leydi, ɓe cujidani ngel. Ɓe njaltini gineeji maɓɓe, ɓe teddiniri ngel kaŋŋe e sii uurdi mbelndi e ɗakke uurɗe bi'eteeɗe miiri.
23250	MAT 2:12	Caggal ɗuum, Laamɗo gongini ɓe ley koyɗol taa ɓe njeccoo to Hirudus. Ndelle ɓe kootiri leydi maɓɓe laawol gonngol.
23251	MAT 2:13	Nde jom'en anndal ɓeen ndillunoo fu, maleyka Joomiraaɗo wari e Yuusufi ley koyɗol, wi'i ɗum: —Umma, hooƴu cukalel ngel e inna muuɗum, ndoggaa njahaa Misira. Keddoɗaa toon faa nde mbi'oymaami ngartaa. Sabo Hirudus filoto cukalel ngel faa wara ngel.
23252	MAT 2:14	Yuusufi ummii jemma, hooƴi cukalel ngeel e inniigel, de ɓe ndilliri Misira.
23253	MAT 2:15	O heddii toon faa Hirudus maayi, faa haala ka Laamɗo yottini annabaajo kaan tabita nde wi'unoo: «Mi noddii ɓiyam wurtoo ley Misira.»
23254	MAT 2:16	Nde Hirudus faamunoo jom'en anndal ɓeen njambake ɗum ndeen, tikki sanne. O yamiri cukaloy ngoroy Baytilaama e ɗakkol muuɗum fuu mbaree, gilla keccoy faa ngaɗukoy duuɓi ɗiɗi. O waɗii ɗum fodde wakkatiiji ɗi jom'en anndal ɓeen kokki mo ɗiin.
23256	MAT 2:18	«Wullaango nanaama ley wuro Rama, bojji e uumaali ɗuuɗɗi: Rahiina ina woya cukaloy muuɗum, jaɓaay ɓerndem waaltinee, sabo koy keddaaki.»
23257	MAT 2:19	Caggal maayde Hirudus, maleyka Joomiraaɗo wari e Yuusufi to leydi Misira toon e ley koyɗol,
23258	MAT 2:20	wi'i ɗum: —Umma, hooƴu cukalel ngel e inna muuɗum, njeccoɗon leydi Israa'iila, sabo yiɗunooɓe warude suka oon ɓeen maayii.
23259	MAT 2:21	Yuusufi ummii, hooƴi cukalel ngeel e inniigel, ɓe kooti leydi Israa'iila.
23260	MAT 2:22	Ammaa o nanii Arkalaawu loomtii bammum Hirudus, laamake leydi Yahuudiya, de o huli yahude toon. O sappaa e ley koyɗol faa o yehi leydi Galili.
23262	MAT 3:1	E jamaanu oon, Yaayaa lootoowo lootagal batisima ɓangi. Imo gooyna ley ladde Yahuudiya, imo wi'a:
23264	MAT 3:3	Oon woni mo annabi Esaaya sappinoo, nde wi'unoo: «Daande ina ƴeewnoo ley ladde ina wi'a: Moƴƴinee laawol Joomiraaɗo, ndartinee ɗati makko!»
23265	MAT 3:4	Yaayaa ina ɓornii kaddungal canyiraangal leeɓi geelooɗi, ina haɓɓii kaɓɓorgol nguru. Nyaamdu makko wo baɓɓatti e njuumndi ladde.
23266	MAT 3:5	Yimɓe ƴuuri Urusaliima e leydi Yahuudiya e seraaji gooruwol Urdun fuu, ngari to makko.
23267	MAT 3:6	Iɓe kaalta hakkeeji maɓɓe, de Yaayaa ina loota ɓe lootagal batisima ley gooruwol Urdun.
23268	MAT 3:7	Ko o yi'i Farisa'en e Saduki'en heewɓe na ngara faa lootee lootagal batisima ɗuum, o wi'i ɗum'en: —Onon ɓiɓɓe bolle! Moy sappani on ndoggon tikkere Laamɗo waroore?
23271	MAT 3:10	Joonin, jammbere ƴeptaama faa soppa ɗaɗi leɗɗe. Ndelle, lekki fuu ki rimataa ɓiɓɓe lobbuɓe, soppete, faɗɗee ley yiite.
23272	MAT 3:11	Miin, ndiyam lootirammi on batisima faa hollita on tuubii. Ammaa garoowo caggal am oon, kam ɓuri kam baawɗe. Mi fotaay fay ɓortude ɗum paɗe muuɗum. Oon lootirta on batisima Ruuhu Ceniiɗo e yiite.
23273	MAT 3:12	O segilake faa o ƴaroo nyaamri makko faa laaɓa. O hawrundura nyaamri makko ley beembal, de nyaande ndeen o wuldan ɗum yiite nge nyifataa.
23274	MAT 3:13	Wakkati oon, Iisaa ƴuuri Galili, wari gooruwol Urdun to Yaayaa, faa Yaayaa loota ɗum lootagal batisima.
23275	MAT 3:14	Ammaa Yaayaa muuyi salaade ɗum, wi'i mo: —Aan haani lootude kam. De noy ngardataa to am, miin, faa mi loote?
23276	MAT 3:15	Iisaa jaabii mo, wi'i: —Accu ɗum laatoroo noon joonin, sabo noon kaanɗen hiɓɓinirde ko dartii fuu. Ndeen o jaɓi.
23277	MAT 3:16	Nde Iisaa lootanoo, ina wurtoo ndiyam ɗaam fu, wakkati oon pay kammu omtii. O yi'i Ruuhu Laamɗo ina jippoo hono wuugaandu, ina wara dow makko.
23278	MAT 3:17	Wakkati oon du, daande ƴuuri dow kammu, wi'i: —O woni Ɓiyam mo korsinmi, mo ceyortoomi.
23279	MAT 4:1	Wakkati oon, Ruuhu Laamɗo yaari Iisaa ley ladde, faa Ibiliisa jarriboo mo.
23280	MAT 4:2	Iisaa waɗi balɗe capanɗe nay ina suumii jemma e nyalooma fuu. Caggal ɗuum, o yolbi.
23281	MAT 4:3	Ndeen, Jarribotooɗo oon ɓattitii mo, wi'i mo: —Si a Ɓii Laamɗo, yamir kaaƴe ɗe laatoo nyaamdu.
23282	MAT 4:4	De Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ina winndaa: «Wanaa e nyaamdu tan neɗɗo wuurdata. Ko neɗɗo wuurdata dey, wo e haala fuu ka Laamɗo haali.»
23283	MAT 4:5	Caggal ɗuum, Ibiliisa yaari mo Urusaliima ngalluure seniinde ndeen, darni mo dow to ɓuri toowde e suudu dewal mawndu,
23284	MAT 4:6	wi'i mo: —Si a Ɓii Laamɗo, fittu njippoɗaa e leydi. Sabo ina winndaa: «Laamɗo yamiran maleyka'en muuɗum njaɓɓe e juuɗe muɓɓen taa koyngal maa fiyoo e hayre.»
23285	MAT 4:7	Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ina winndaa katin: «Taa ndaartinda Laamɗo, Joomiraaɗo maa.»
23286	MAT 4:8	Katin Ibiliisa yaari mo dow waamnde toownde sanne, holli mo laamuuji adunaaru fuu e darja muɓɓen,
23287	MAT 4:9	wi'i mo: —Mi hokkete ɗum ɗo fuu si a hippake, a sujidanii kam.
23288	MAT 4:10	Iisaa wi'i mo: —Woɗɗam Seyɗaani! Sabo ina winndaa: «Wo Laamɗo Joomiraaɗo maa kaanɗaa sujidande, kam tan kaanɗaa rewude.»
23289	MAT 4:11	Ndeen Ibiliisa seli mo. Wakkati oon, maleyka'en ngari to makko, ina ngollana mo.
23290	MAT 4:12	Nde Iisaa nannoo Yaayaa uddaama ley kasu ndeen, o yeccii leydi Galili.
23291	MAT 4:13	Ammaa o jooɗaaki Nasaraatu katin, de o hoɗowi Kafarnahum wuro ɗakkiingo maayo ley leydi Jabulon, kam e Naftali.
23293	MAT 4:15	«Leydi Jabulon e leydi Naftali dow laawol jahoowol maayo manngo, caggal Urdun, ley leydi Galili, joonnde yimɓe ɓe nganaa Alhuudiya'en,
23294	MAT 4:16	yimɓe wonɓe e nimre nji'ii annoora mawɗo. Wuurɓe e ley leydi niɓɓundi nimre maayde, annoora yaynanii ɗum'en.»
23295	MAT 4:17	Gilla ndeen, Iisaa fuɗɗi waajaade ina wi'a: —Tuubee, sabo laamu Laamɗo ɓadake.
23296	MAT 4:18	Iisaa ina yaha hunnduko maayo Galili, de yi'i sakiraaɓe ɗiɗo, Simon bi'eteeɗo Piyeer e sakiike mum Andire. Iɓe paɗɗa fiiliiji maɓɓe ley maayo ngoon. Wo ɓe nanngooɓe liƴƴi.
23297	MAT 4:19	Iisaa wi'i ɓe: —Njokkee kam, mi waɗan on filotooɓe yimɓe.
23298	MAT 4:20	Wakkati oon ɓe njoppi fiiliiji maɓɓe ɗiin, ɓe njokki mo.
23299	MAT 4:21	O yehi yeeso, o yi'i katin sakiraaɓe ɗiɗo woɓɓe, Yaakuuba e Yuhanna, ɓiɓɓe Jebede. Kam'en e baaba muɓɓen Jebede ina ngoni ley laana, ina moƴƴintina fiiliiji muɓɓen. O noddi ɗum'en.
23300	MAT 4:22	Wakkati oon pay, ɓe njoppi laana kaan, ɓe njoppi baabiiɓe du, ɓe njokki mo.
23301	MAT 4:23	Iisaa yiiltii ley leydi Galili fuu. Imo waajoo e ley cuuɗi maɓɓe baajorɗi, imo gooyna Kabaaru Lobbo haala laamu Laamɗo, imo danna sii nyawuuji e male fuu.
23302	MAT 4:24	Kabaaru makko sankitii ley leydi Siiriya fuu. Yimɓe na ngadda nyawɓe nyawuuji feere feere e male fuu to makko. Woɓɓe wo wonduɓe e ginnaaji, woɓɓe jom'en dabidabiije, woɓɓe du wo jom'en ɓalli-mbaatuɗi. O danni ɗum'en.
23304	MAT 5:1	Iisaa yi'i jamaa keewɗo oon de ƴeeŋi dow waamnde, jooɗii. Taalibaaɓe muuɗum ɓeen ɓattitii ɗum.
23305	MAT 5:2	O fuɗɗi waajaade ɓe, o wi'i:
23306	MAT 5:3	—Barke woodanii annditinɓe yonkiiji muɓɓen ina lokkiɗi, sabo kamɓe njeyi laamu Laamɗo.
23307	MAT 5:4	Barke woodanii suniiɓe, sabo Laamɗo waaltinan ɓerɗe muɓɓen.
23308	MAT 5:5	Barke woodanii leeƴinkiniiɓe, sabo kamɓe ndonata adunaaru.
23309	MAT 5:6	Barke woodanii filotooɓe fonnditaare hono no yolbuɓe e ɗomɗuɓe pilortoo neema, sabo ɓe kaaran, ɓe ɗomɗitan.
23310	MAT 5:7	Barke woodanii yurmotooɓe, sabo Laamɗo yurmoto ɓe.
23311	MAT 5:8	Barke woodanii laaɓuɓe ɓerɗe, sabo ɓe nji'an Laamɗo.
23312	MAT 5:9	Barke woodanii waddooɓe jam, sabo ɓe noddirte ɓiɓɓe Laamɗo.
23313	MAT 5:10	Barke woodanii torraaɓe saabe fonnditaare, sabo kamɓe njeyi laamu Laamɗo.
23314	MAT 5:11	Barke woodanii on si yimɓe mbonkake on, torrii on, njowii on sii bonanda fuu saabe am.
23315	MAT 5:12	Ceyee, mbeltee, sabo mbarjaari mawndi ina doomi on dow kammu. Sabo hono noon annabaaɓe artiiɓe on ɓeen torriraa.
23316	MAT 5:13	—Onon, wo on lamɗam adunaaru ndu. Ammaa si lamɗam selii lamsude, ɗume lamsinta ɗam katin? Ɗam nafataa fay huunde! Ɗam faɗɗete yaasin, yimɓe njaaɓa ɗam.
23318	MAT 5:15	Fay gooto huɓɓataa lampal, de hippa ɗum kaakol. Ko waɗata dey, ɓilan ngal, ngal yaynana gonɗo e suudu nduun fuu.
23319	MAT 5:16	Hono noon annoora mooɗon haani yaynirde yeeso yimɓe, faa nji'a golleeji lobbi ɗi ngaɗoton, de njetta Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon.
23321	MAT 5:18	Goonga kaalanammi on: sini kammu e leydi ina keddii, fay toɓɓel maa masel tosataake ley Tawreeta faa ɗum fuu ɗum tabita.
23322	MAT 5:19	Ɗum le, boofuɗo ko ɓuri fuu famɗude e jamirooje ɗeen, de janngini woɓɓe faa ngaɗa noon, joomum laatoto ɓurɗo famɗude e laamu Laamɗo. Ammaa neɗɗo fuu jokkuɗo Tawreeta oon, de janngini woɓɓe ngaɗa noon, joomum laatoto mawɗo e laamu Laamɗo.
23323	MAT 5:20	Sabo miɗo haalana on: si on ɓuraay jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en fonnditaare fu, on naatataa e ley laamu Laamɗo.
23325	MAT 5:22	Miin kaa miɗo wi'a on: tikkanɗo sakiike muuɗum fuu, ina haani sareede. Bi'uɗo sakiike muuɗum wo cuubaaɗo fu, ina jeyi darneede yeeso sariya laamu. Katin du, neɗɗo fuu biiɗo mo wo o jiiɓiiɗo, ina haani naatude yiite jahannama.
23326	MAT 5:23	Ndelle, si a warii e hirsirde faa ngaɗa sadaka, de miccitiɗaa wakkati oon sakiike maa ina joganii maa ko metti,
23327	MAT 5:24	njoppaa sadaka maa oon ɗoon, njahaa njaafundurowaa e sakiike maa oon tafon, ndeen ngartaa ngaɗaa sadaka maa oon.
23328	MAT 5:25	Si a haɓii e goɗɗo, de oɗon njaada sariya fu, karoɗaa ndewritaa e joomum fadde mooɗon yottaade, taa o watte e juuɗe carotooɗo, de oon watte e junngo doomoowo kasu, de uddeɗaa e kasu.
23331	MAT 5:28	Miin kaa miɗo wi'a on: ƴeewruɗo debbo janano muuyo fuu, jeenii e ley ɓernde mum.
23332	MAT 5:29	Ndelle, si yitere maa nyaamre luttinte, ittu nde, paɗɗaa nde to woɗɗi! Ceedaa e tergal maa gootal ɓuri moƴƴande ma diina ɓanndu maa nduun fuu faɗɗee e jahannama.
23333	MAT 5:30	Si junngo maa nyaamo luttinte, taƴu ngo, paɗɗaa ngo to woɗɗi: ceedaa e tergal maa gootal ɓuri moƴƴande ma diina ɓanndu maa nduun fuu naata jahannama.
23334	MAT 5:31	—Wi'anooma katin: «Ceeruɗo deekum fuu, hokka ɗum talkuru ceergal.»
23335	MAT 5:32	Miin kaa miɗo wi'a on: neɗɗo fuu ceeruɗo deekum de tawi o wanaa jeenoowo, si o ɓaŋowaama, gorko ceeruɗo mo oon waɗii mo jeenoowo. Neɗɗo fuu ɓaŋuɗo debbo ceeraaɗo, kam du jeenii.
23336	MAT 5:33	—On nanii katin, maamiraaɓe meeɗen mbi'anooma: «Taa fiirtu hunayeere maa, tabintinaa nde yeeso Joomiraaɗo.»
23337	MAT 5:34	Miin kaa miɗo wi'a on: taa kunoɗon fey. Taa kunoroɗon kammu, sabo wo jooɗorgal Laamɗo.