23215	MAT 1:2	Abraham no mama tane Aisak, Aisak no mama tane Iakop, ma ne Iakop no mama tane Iuda ma ira tasine bileng.
23216	MAT 1:3	Ma ne Iuda no mama tane Peres ma ne Sira, no makai ta dur ne Tamar, Peres no mama tane Hesron, ma ne Hesron no mama tane Ram.
23217	MAT 1:4	Ma ne Ram no mama tane Aminadap, Aminadap no mama tane Nason, ma ne Nason no mama tane Salmon.
23218	MAT 1:5	Ma ne Salmon no mama tane Buas, ma ne Rahap no nuno makai. Ma ne Buas no mama tane Obet, ma ne Rut no nuno makai. Ma ne Obet no mama tane Iesi.
23219	MAT 1:6	Ma ne Iesi no mama tane Dawit no king. Ma ne Dawit no mama tane Solomon, no nuno makai nong baak a haine ie tane Uraia.
23220	MAT 1:7	Ma ne Solomon no mama tane Rihobuam, Rihobuam no mama tane Abaisa, ma ne Abaisa no mama tane Asa.
23221	MAT 1:8	Ma ne Asa no mama tane Iosopat, Iosopat no mama tane Ioram, ma ne Ioram no mama tane Usia.
23222	MAT 1:9	Ma ne Usia no mama tane Iotam, Iotam no mama tane Ahas, ma ne Ahas no mama tane Hesekia.
23223	MAT 1:10	Ma ne Hesekia no mama tane Manase, Manase no mama tane Amon, ma ne Amon no mama tane Iosia.
23225	MAT 1:12	Namur ta ing di ga lon hoke ira wasire tua Babilon, io, Iekonia ga mama tane Silatiel, ma ne Silatiel no mama tane Serababel.
23226	MAT 1:13	Ma ne Serababel no mama tane Abiut, Abiut no mama tane Eliakim, ma ne Eliakim no mama tane Asor.
23227	MAT 1:14	Ma ne Asor no mama tane Sadok, Sadok no mama tane Akim, ma ne Akim no mama tane Eliut.
23228	MAT 1:15	Ma ne Eliut no mama tane Eliasar, Eliasar no mama tane Matan, ma ne Matan no mama tane Iakop.
23229	MAT 1:16	Ma ne Iakop no mama tane Iosep, no tunana tane Maria nong ga kaho Jisas nong di kilam ie be Krais.
23230	MAT 1:17	Io, a sangahul ma ihet na harmur na nilon ta ira turadi mekatika leh tane Abraham tuk ter tane Dawit. Ma a sangahul ma ihet mekatika hone Dawit tuk tano pana bung di ga lamus leh ira Israel utua Babilon be di na lon hoke ra wasire kaia. Ma a sangahul ma ihet bileng mekaia ta ing di ga lon hoke ra wasire tua Babilon tuk ter di ga kaho no Mesaia.
23231	MAT 1:18	Io, di ga kaho Jisas Krais hokarek. Be Iosep ga ter bat ter mon baak ne Maria, no makai tane Jisas, ma be pa dur gale noh tikai baak, iga palai be Maria gate tienen kinong no Halhaaliena Tanuo gate sasoh tana.
23232	MAT 1:19	Ma ne Iosep nong ga ter bat ter ne Maria a takadoswana turadi ie. Kaie, pai gale sip be na hahirhir ne Maria. Iga sip mon be dur na hartapales kumaan.
23233	MAT 1:20	Be Iosep ga liilik ta ikin ra linge, tike angelo tano Watong ga harapuasa tana tano nuno barbarien, ma iga tange, “Iosep, no bulumenamur tane Dawit, waak u burut ura lamlamus leh ne Maria be a num haine ie. Urah, ikinong i tianane ter ie, aie mekaia tano Halhaaliena Tanuo.
23234	MAT 1:21	Ma ina kaho tike bulu na tunana ma nu pas no hinsana be Jisas. Ma no pipilaina no hinsang Jisas a ut na haralon. Kaie, ina halon ira nuno matanabar sukun ira nudi sana tintalen.”
23236	MAT 1:23	“Tike laala na haine, nong paile noh tikai baak ma tike tunana, na tienen ma ina kaho tike bulu na tunana, ma da kilam ie be ‘Emanuel,’” no pipilaina be, ‘God la kis tikai ter ma dait.’
23237	MAT 1:24	Io, be ing Iosep ga tangahun iga gil hokike no angelo tano Watong gate tange tana. Io, iga lamus leh ne Maria be a nuno haine ie.
23239	MAT 2:1	Di ga kaho Jisas tano taman Betlehem tano katano Iudeia ing be ne Herot ga king. Io, ari ut na minanes ta ira tiding, metua ra kasasa ila hananahut mekaia, duhat ga hanawat utuma Ierusalem.
23240	MAT 2:2	Ma duhat ga tiri, “I ham um no bulu nong di te kaho ie be na king ta ira Iudeia? Mehet ga nes no nuno tiding tua ra kasasa ila hananahut mekaia. Ma mehet hanawat be mehet na lotu tupas ie.”
23241	MAT 2:3	Be ne Herot, no king, ma di tuma Ierusalem di ga hadade hokike, di ga kalo.
23242	MAT 2:4	Io, Herot ga tato hulungan ira tamat na pris ma ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses, igom tiri di be, “Da kaho no Krais ha?”
23243	MAT 2:5	Di ga balu ie, “Tua Betlehem, kira Iudeia, hokike no tangetus te pakat ter hobi,
23244	MAT 2:6	‘Betlehem, tano katano Iudeia, paule manga hansiksik ta ira bilai na taman tane Iudeia, kinong mekaia iat ho ugo tike lilie na hanawat nong na lie ira nugu matanabar Israel.’”
23245	MAT 2:7	Io, Herot ga tato hasisingen ira ut na minanes ta ira tiding, igom nunure leh ta duhat no pana bung tutuno be no tiding ga harapuasa.
23246	MAT 2:8	Ma iga tule ise duhat utua Betlehem ma iga tange ta duhat, “Mohot na nanaas timaan tano not no bulu. Ma be mohot te nes tupas leh ie, mohot na hinawase iou. Io kaie, iou bileng, nige hana ura lotu tana.”
23247	MAT 2:9	Io, be ing duhat gate hadade ter ing no king ga tange, duhat ga hana leh. Ma duhat ga nes habaling leh no tiding nong duhat ga nes ie tua ra kasasa ila hananawat mekaia. Ing be duhat ga nes no tiding duhat ga manga laro sakit. Ma iga lie baling leh ta duhat, tuk gom tur nalu tano katano ing no not no bulu ga noh ter kaia.
23249	MAT 2:11	Ma be duhat ga hana lala tano hala, duhat ga nes leh no not no bulu dur ma no nuno makai, ne Maria. Ma duhat ga saga bukunkek ma duhat gom lotu tana. Io, namur duhat ga papos ira nuduhat bunbulaan ma duhat gom ter ira nuduhat hartabar tana—a gol, a mangana kabus ing ira mis tana ila huhur kala mimisien, ma ra waiwai.
23250	MAT 2:12	Ma ne God ga hakatom duhat ma tike barbarien be waak duhat baling tupas Herot. Io, duhat ga hana baling utua ra nuduhat katano ma tike mes na ngas.
23251	MAT 2:13	Io, menamur be duhat gate hana, tike angelo tano Watong ga hanawat igom habarbarien ne Iosep, igom tange, “Nu tut ma nu lamus no bulu ma no nuno makai, ma mohot na hilo utua Isip kinong Herot na silihe no not no bulu ura ububu bing ie. Ma mohot na kis kaia tuk iou ni hinawase ugo ura minaren.”
23252	MAT 2:14	Io, Iosep ga taman tut, igom lamus leh no not no bulu ma no nuno makai ra bung iat, duhat gom tut leh utua Isip.
23254	MAT 2:16	Be ne Herot ga ser leh be ira ut na minminanes ta ira tiding duhat gate pet ma ie, iga manga ngalngaluan. Io, igom hartule be da ubu bing ira bulu na tunana bakut, ing ite iruo tinohon ta di ma ing bileng di ga sigar kaho di mekaia Betlehem ma ira taman bileng kaia hutate. Iga gil hobi kinong igate ser leh ta ira ut na minminanes tano pana bung be no tiding ga harapuasa.
23255	MAT 2:17	Io, ira nianga no tangetus Ieremia ga tange iga hanawat tutuno horek,
23256	MAT 2:18	“Dait te hadade a ingana tikenong tuma Rama hutate Betlehem. A sunuah ma a tamat na tapunuk. Ira hatatnana na Israel di susuah pane ira nati di, ma i malok be da habil ie, kinong di te mat bakut.”
23257	MAT 2:19	Io, menamur be ne Herot gate mat, tike angelo tano Watong ga hanawat igom habarbarien Iosep kaia Isip.
23258	MAT 2:20	Ma iga tange, “Nu tut ma nu lamus leh no not no bulu ma no nuno makai, ma mohot na baling utuma Iudeia kinong dong di ga walar be di na ubu bing no not no bulu, di te mat.”
23259	MAT 2:21	Io, Iosep ga taman tut, igom lamus leh no not no bulu ma no nuno makai, duhat gom hana baling utano katano Iudeia.
23260	MAT 2:22	Ma be Iosep ga hadade be Akeleas gate kap leh no mahuo tano nuno mama Herot, be na king ta di ira Iudeia, iga burut be na hana ukaia. Urah, God ga hakatom habaling ie ma tike barbarien, kaie igom hana tano katano Galili.
23261	MAT 2:23	Ma iga kis tano taman di la kilkilam ie be Nasaret. Iga ngan hobi ura gilgil haruatne hoke God ga tange ta ira tangetus horek, “Da kilam be a te Nasaret ie.”
23262	MAT 3:1	Io, namur, tike pana bung, Jon no ut na baptais ga hanawat tuma Iudeia ra katano bia.
23263	MAT 3:2	Ma iga harpir kaia, “Mu na lilik pukus talur ira numu sana tintalen kinong no pana bung tano kingdom tane God ite hutate.”
23264	MAT 3:3	Ma ne Jon no turadi nong no tangetus Aisaia ga iangianga utana horek, “Metuma ra katano bia a ingana tikenong i taato, ‘Tagure no ngas tano Watong, Gil hatakadosne ie ura nuno hinanawat.’”
23265	MAT 3:4	Ira mahihine Jon di ga gil ma ra hina kamel, ma igit taltalin ma tike pala bulumakau. Ma igit enen ko ma igit mame ra tiri na imara.
23266	MAT 3:5	Ma dong metuma tano tamat na taman Ierusalem, di mekaia tano kudulena katano Iudeia, ma ira tamtaman bakut hutate tano taho Ioridan, di git hanana tupas ie.
23267	MAT 3:6	Di git hapuasne ira nudi sana tintalen, io namur Jon git baptais di tano taho Ioridan.
23268	MAT 3:7	Ma be Jon ga nes a haleng na Parisi ma ra Sadiusi di ga hananawat ukaia ho ie ura kap baptais, iga tange ta di, “A ut na harabota mu! Nesi ga hakatom mu be mu na hilo talur no harpadano nong God i hutate be na ter ie?
23270	MAT 3:9	Io, mu tange be a bulumenamur tane Abraham mu, kaie mu haruat be mu na hilo talur no harpadano tane God. Iesene waak mu lik hobi. Paile tutuno. Paile tamat na linge be mu ira bulumenamur tane Abraham. Aiou hinawase mu be God i petlaar be na hatawat ta bulumenamur tane Abraham ta kakarek ra hot mon.
23271	MAT 3:10	No matau ike ra bura dahe, nong i taguro ter ura katkato hasur ira dahe. Ma ira dahe bakut, ing pa di lale huhuei ta tahut na hunuei idi, na kato hasur ma ina ise ter ra ula eh.
23272	MAT 3:11	“Io, tikenong na hanawat namur tagu ma i tamat tagu. Aiou paile haruat be ni kap ira pala lamas na kakine. Aiou baptais mu tano taho ura hapuasne be mu te lilik pukus. Aie na baptais mu ma no Halhaaliena Tanuo, ma ra eh bileng.
23273	MAT 3:12	Ma i palim ter no nuno sawol ura isise haut ira wit tano dadaip nong na puh leise ira surno ma ira parahono. Iesene ira tahut na pat na wit ing di tirih ma di puko sur, na reng hulungan ukira hono nuno hator na masur. Ma ina ise ter ira surno ma ira parahono tano eh kis.”
23274	MAT 3:13	Io, ikinong ra pana bung Jisas ga hanawat metuma Galili, igom hana utusu na taho Ioridan be Jon nage baptais ie.
23275	MAT 3:14	Iesene Jon ga walar be na tigel ie, igom tange, “I takados be augo, nu baptais iou. Hohaam u hanawat be ni baptais ugo?”
23276	MAT 3:15	Ma ne Jisas ga balu ie, “Nu haut leh mon baak ikin kakarek. I tahut be der na gil haruatne ira linge ing God te bul be i takados.” Io, Jon um ga haut.
23277	MAT 3:16	Ma be Jon gate baptais ter ne Jisas, Jisas ga hanahut metuma ra tingana taho. Kaie iat mon no mawe ga tapapos ma ne Jisas ga nes no Tanuo tane God ga hananasur ter tana hoke tike bun.
23278	MAT 3:17	Ma di ga hadade a ingana tikenong ga ianga sur metuma ra ula mawe igom tange, “Ikinin no Natigu, nong iou manga sip ie ma iou laro sakit utana.”
23279	MAT 4:1	Io, no Tanuo gom lamus leh Jisas utuma ra katano bia, be Satan na walar ie.
23280	MAT 4:2	Ma be Jisas ga hahal aihet sangahul na kudulena bung bakut, iga taburungan um.
23281	MAT 4:3	Ma ne Satan, no ut na harwalar, ga hanawat igom tange tane Jisas, “Kaia, ing be a Natine God ugo, nu tange ta kike ra hot be di nage taar nian.”
23282	MAT 4:4	Iesene Jisas ga balu ie, “Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ra matanabar i tange be, ‘Ira turadi pa di nale lon tano nian sene mon. Di lon ta ira nianga i hanana sur tano hone God.’”
23283	MAT 4:5	Io, Satan gom lamus leh Jisas utuma tano tamat na halhaaliena taman, Ierusalem. Igom hatur Jisas tuma nalu sakit tano ula hala tano tamat na hala na lotu.
23284	MAT 4:6	Satan gom tange tana, “Be ing a Natine God ugo, kaia, nu karwas sur, kinong ira nianga tane God ing di ga pakat ie i tange horek, ‘God na tule ira nuno angelo ura utam, di na palim hatur ugo ma ira luma di, waing pa nule sage ira kakim ra ula hot.’”
23285	MAT 4:7	Jisas ga balu ie, “Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ira matanabar i tange be, ‘Waak mu walar no Watong, no numu God.’”
23286	MAT 4:8	Io, Satan ga lamus habaling leh ne Jisas utuma nalu tike tamat na uladih sakit. Igom hamanis ira kingdom tano ula hanuo bakut ma ira nudi minamar.
23287	MAT 4:9	Ma ne Satan ga tange tane Jisas, “Kike bakut iou ni ter leise tam ing be nu saga bukunkek ma nu lotu tupas iou.”
23288	MAT 4:10	Jisas ga tange tana, “Satan, hana leh! Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ra matanabar i tange bileng hokarek, ‘Mu na lotu tupas no Watong no numu God, ma aie sene mon mu na hanapu mu tana.’”
23289	MAT 4:11	Io, Satan gom hana talur ie ma ira angelo di ga me harahut ie.
23291	MAT 4:13	Pai gale kis Nasaret, iesene iga hanahut utuma tano taman Kapeneam i hutate tano tamat na taho kis Galili, naramon tano katano Sebulon ma Napitali.
23292	MAT 4:14	Iga ngan hobi ura hatutuno ira nianga tane God ing no tangetus Aisaia ga tange hokarek,
23293	MAT 4:15	“Mu tano katano Sebulon ma Napitali, mu tano ngasur utusu ra tamat na taho kis, ma mu kaia ra hena taho Ioridan, ma mu bileng tano katano Galili uta di pa dile Iudeia,
23294	MAT 4:16	mu ira matanabar ing mu la kiskis ra kadado, mu te nes a tamat na lulungo; ma mu ing mu la kis ter tano katano tano hena ra minat, tike lulungo te hapalaine mu.”
23296	MAT 4:18	Be ne Jisas ga hanana ra hena no tamat na taho kis Galili iga nes leh airuo ut na kap aen, dur tesne, ne Simon nong di kilam ie be Pita, ma no tesne Andru, dur ga isise tike ubane.
23297	MAT 4:19	Ma ne Jisas ga tange ta dur, “Mur na mur iou ma ni hausur mur ura soh turadi.”
23299	MAT 4:21	Iga hana hakakari leh mekaia, igom nes airuo mes na hatatesne, Jemes no natine Sebedi, ma no tesne Jon. Duhat tamana ga kis ter tano mon ma dur ga tangtagure ira nudur ubane.
23300	MAT 4:22	Jisas ga tato dur ma kaie iat mon dur ga hana talur no mon ma no nudur mama, dur gom mur ie.
23301	MAT 4:23	Io, Jisas ga hana tano katano bakut Galili, igom hausur naramon ta ira nudi hala na lotu. Ma iga harpir tano tahut na hininaawas utano kingdom tane God. Ma iga halangalanga di ta ira mangana minaset ing iga kabit di.
23302	MAT 4:24	Kaie, no hininaawas ura utana gom hana hurbit tano katano bakut Siria. Ma ira matanabar di ga kap hawat ira mangana minaset ukaia hone Jisas. Ari ga ubal di ra tamat na ngunungut, ari sana tanuo ga sasoh ta di, ari ngokngok, ma ari pengpeng. Ma ne Jisas ga halangalanga di.
23303	MAT 4:25	Ma a tamat na matanabar me Galili, Dekapolis, Ierusalem, Iudeia, ma no katano tano mes na palpal tano taho Ioridan, di ga murmur ie.
23304	MAT 5:1	Ma be Jisas ga nes ira tamat na matanabar iga hanahut utuma tike hena uladih, igom kis napu. Ma ira nuno bulu na harausur di ga hanawat ukaia ho ie.
23306	MAT 5:3	“God na idane di ing di nunure be di manga supi ira linge metuma hone God, kinong di na salo tano kingdom tane God.
23307	MAT 5:4	God na idane di ing di tapunuk, kinong God na habalaraan di.
23308	MAT 5:5	God na idane di ing di matien na turadi, kinong God na tabar di ma ira tahut na linge ing igate tagure ter ura nudi.
23309	MAT 5:6	God na idane di ing di sip haitne ra tintalen takados, kinong God na banot ira nudi sinisip.
23310	MAT 5:7	God na idane di ing di marse ira mes, kinong God na marse di.
23311	MAT 5:8	God na idane di ing di tutuno tano matmataan tane God, kinong di na nes God.
23312	MAT 5:9	God na idane di ing di la terter malum, kinong God na kilam di be a natine di.
23313	MAT 5:10	God na idane di ing di haragawai ta di pane ira tintalen takados, kinong di na salo tano kingdom tane God.
23314	MAT 5:11	No haridan na kis ta mu ing di tange hagae mu, ma di haragawai ta mu, ma di tange ira sana hinarakale uta mu ura utagu.
23316	MAT 5:13	“Mu hoke ra sol uta ira turadi. Ing be i pataam ira dades ura harahut tano sol, no nuno dades na hanawat baling hohaam? Paile tale. Ite linge bia um. I tale be da ise ie ma da papasuane um ie.
23317	MAT 5:14	“Mu hoke ra lulungo uta ira turadi. Io, tike taman ruma ra uladih paile tale be na mun.
23319	MAT 5:16	Hokike iat mon, i tahut be ira numu lulungo na murarang ta ira matmataan ta ira turadi, waing di nage nes ira numu tahut na tintalen ma di nage pirlet no numu Mama ruma ra mawe.
23320	MAT 5:17	“Paile tahut be mu na lik be iou te hanawat ura kapkap leise ira harkurai tane Moses ma ira harausur ta ira tangetus. Aiou paile hanawat be ni kap leise, sene be iou te hanawat be ni hatutuno di.
23321	MAT 5:18	Io, mu nes baak! Ing be no mawe ma no ula hanuo dur kis ter, pai nale bonbon tike not no katano i manga hansik sakit ta ira harkurai tane Moses, tuk ter be da gil haruatne bakut di.
23322	MAT 5:19	Io, nesi ta tikenong na lake tike not no tutuno ta kakarek ra harkurai, ma ina hausur bileng tari mes hobi, aie na manga hansiksik ing be ina salo tano kingdom tane God. Iesene, nesi ta tikenong na mur kakarek ra harkurai, ma ina hausur bileng tari mes hobi, aie na manga tamat ing be ina salo ta ikino kingdom tane God.
23324	MAT 5:21	“Mu gate hadade nong no harkurai tane Moses ga tange ta ira hintubu mu. Iga tange be, ‘Pa mu nale ubu bing bia tike turadi.’ Ma di ga tange bileng, ‘Tikenong i ubu bing bia tike turadi i tale bileng be da bul ie ra harkurai.’
23325	MAT 5:22	Iesene iou iat, iou tange ta mu be nesi tikenong i ngalngaluan ter ta tike hinsaana, i tale be da lamus ter ie ra harkurai tano komiti. Ma be nesi tikenong ing na tange ter tano hinsaana be, ‘A ba ugo!’, io, i tale be da lamus ter ie tano harkurai tano kaunsil. Ma nesi tikenong ing na kilam no hinsaana be, ‘A ba hurungo ugo!’ na tale bileng be ina hana ter tano ula eh.
23326	MAT 5:23	“Io kaie, ing be u ura terter no num hartabar tane God tuma tano hator na bul hartabar, ma u lik leh ira bala ngungut ing no hinsaam ga gil ter tam, nu waak te baak no num hartabar, nu baling, mur nage haratakados ma no hinsaam. Namur um, nu baling ma nu ter no num hartabar tane God.
23328	MAT 5:25	“Be no hinsaam i ura kapkap ter ugo ra harkurai, mur na haratakados haiah ma ie ing be mur hanana baak na ngas. No hinsaam nahula ter ugo tano ut na harkurai, ma no ut na harkurai na ter ugo tano nong ila balaure ter dong ing di ga hiis kawase di naramon tano hala na harpadano, ma ina bul halala ugo tano hala na harpadano.