23216	MAT 1:3	Ma ne Iuda no mama tane Peres ma ne Sira, no makai ta dur ne Tamar, Peres no mama tane Hesron, ma ne Hesron no mama tane Ram.
23217	MAT 1:4	Ma ne Ram no mama tane Aminadap, Aminadap no mama tane Nason, ma ne Nason no mama tane Salmon.
23218	MAT 1:5	Ma ne Salmon no mama tane Buas, ma ne Rahap no nuno makai. Ma ne Buas no mama tane Obet, ma ne Rut no nuno makai. Ma ne Obet no mama tane Iesi.
23219	MAT 1:6	Ma ne Iesi no mama tane Dawit no king. Ma ne Dawit no mama tane Solomon, no nuno makai nong baak a haine ie tane Uraia.
23220	MAT 1:7	Ma ne Solomon no mama tane Rihobuam, Rihobuam no mama tane Abaisa, ma ne Abaisa no mama tane Asa.
23221	MAT 1:8	Ma ne Asa no mama tane Iosopat, Iosopat no mama tane Ioram, ma ne Ioram no mama tane Usia.
23222	MAT 1:9	Ma ne Usia no mama tane Iotam, Iotam no mama tane Ahas, ma ne Ahas no mama tane Hesekia.
23223	MAT 1:10	Ma ne Hesekia no mama tane Manase, Manase no mama tane Amon, ma ne Amon no mama tane Iosia.
23224	MAT 1:11	Ma ne Iosia no mama tane Iekonia ma ira tasine. Taitus ikino pana bung di ga lamus ira Israel utua Babilon be di na lon hoke ira wasire kaia.
23226	MAT 1:13	Ma ne Serababel no mama tane Abiut, Abiut no mama tane Eliakim, ma ne Eliakim no mama tane Asor.
23227	MAT 1:14	Ma ne Asor no mama tane Sadok, Sadok no mama tane Akim, ma ne Akim no mama tane Eliut.
23228	MAT 1:15	Ma ne Eliut no mama tane Eliasar, Eliasar no mama tane Matan, ma ne Matan no mama tane Iakop.
23229	MAT 1:16	Ma ne Iakop no mama tane Iosep, no tunana tane Maria nong ga kaho Jisas nong di kilam ie be Krais.
23230	MAT 1:17	Io, a sangahul ma ihet na harmur na nilon ta ira turadi mekatika leh tane Abraham tuk ter tane Dawit. Ma a sangahul ma ihet mekatika hone Dawit tuk tano pana bung di ga lamus leh ira Israel utua Babilon be di na lon hoke ra wasire kaia. Ma a sangahul ma ihet bileng mekaia ta ing di ga lon hoke ra wasire tua Babilon tuk ter di ga kaho no Mesaia.
23231	MAT 1:18	Io, di ga kaho Jisas Krais hokarek. Be Iosep ga ter bat ter mon baak ne Maria, no makai tane Jisas, ma be pa dur gale noh tikai baak, iga palai be Maria gate tienen kinong no Halhaaliena Tanuo gate sasoh tana.
23232	MAT 1:19	Ma ne Iosep nong ga ter bat ter ne Maria a takadoswana turadi ie. Kaie, pai gale sip be na hahirhir ne Maria. Iga sip mon be dur na hartapales kumaan.
23233	MAT 1:20	Be Iosep ga liilik ta ikin ra linge, tike angelo tano Watong ga harapuasa tana tano nuno barbarien, ma iga tange, “Iosep, no bulumenamur tane Dawit, waak u burut ura lamlamus leh ne Maria be a num haine ie. Urah, ikinong i tianane ter ie, aie mekaia tano Halhaaliena Tanuo.
23234	MAT 1:21	Ma ina kaho tike bulu na tunana ma nu pas no hinsana be Jisas. Ma no pipilaina no hinsang Jisas a ut na haralon. Kaie, ina halon ira nuno matanabar sukun ira nudi sana tintalen.”
23237	MAT 1:24	Io, be ing Iosep ga tangahun iga gil hokike no angelo tano Watong gate tange tana. Io, iga lamus leh ne Maria be a nuno haine ie.
23240	MAT 2:2	Ma duhat ga tiri, “I ham um no bulu nong di te kaho ie be na king ta ira Iudeia? Mehet ga nes no nuno tiding tua ra kasasa ila hananahut mekaia. Ma mehet hanawat be mehet na lotu tupas ie.”
23242	MAT 2:4	Io, Herot ga tato hulungan ira tamat na pris ma ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses, igom tiri di be, “Da kaho no Krais ha?”
23246	MAT 2:8	Ma iga tule ise duhat utua Betlehem ma iga tange ta duhat, “Mohot na nanaas timaan tano not no bulu. Ma be mohot te nes tupas leh ie, mohot na hinawase iou. Io kaie, iou bileng, nige hana ura lotu tana.”
23247	MAT 2:9	Io, be ing duhat gate hadade ter ing no king ga tange, duhat ga hana leh. Ma duhat ga nes habaling leh no tiding nong duhat ga nes ie tua ra kasasa ila hananawat mekaia. Ing be duhat ga nes no tiding duhat ga manga laro sakit. Ma iga lie baling leh ta duhat, tuk gom tur nalu tano katano ing no not no bulu ga noh ter kaia.
23249	MAT 2:11	Ma be duhat ga hana lala tano hala, duhat ga nes leh no not no bulu dur ma no nuno makai, ne Maria. Ma duhat ga saga bukunkek ma duhat gom lotu tana. Io, namur duhat ga papos ira nuduhat bunbulaan ma duhat gom ter ira nuduhat hartabar tana—a gol, a mangana kabus ing ira mis tana ila huhur kala mimisien, ma ra waiwai.
23250	MAT 2:12	Ma ne God ga hakatom duhat ma tike barbarien be waak duhat baling tupas Herot. Io, duhat ga hana baling utua ra nuduhat katano ma tike mes na ngas.
23251	MAT 2:13	Io, menamur be duhat gate hana, tike angelo tano Watong ga hanawat igom habarbarien ne Iosep, igom tange, “Nu tut ma nu lamus no bulu ma no nuno makai, ma mohot na hilo utua Isip kinong Herot na silihe no not no bulu ura ububu bing ie. Ma mohot na kis kaia tuk iou ni hinawase ugo ura minaren.”
23253	MAT 2:15	Ma duhat ga kis kaia tuk Herot gom mat. Iga ngan hobi ura gilgil haruatne hokike no Watong ga tange tano tangetus horek: “Aiou ga tato leh no natigu tunana me Isip.”
23258	MAT 2:20	Ma iga tange, “Nu tut ma nu lamus leh no not no bulu ma no nuno makai, ma mohot na baling utuma Iudeia kinong dong di ga walar be di na ubu bing no not no bulu, di te mat.”
23260	MAT 2:22	Ma be Iosep ga hadade be Akeleas gate kap leh no mahuo tano nuno mama Herot, be na king ta di ira Iudeia, iga burut be na hana ukaia. Urah, God ga hakatom habaling ie ma tike barbarien, kaie igom hana tano katano Galili.
23261	MAT 2:23	Ma iga kis tano taman di la kilkilam ie be Nasaret. Iga ngan hobi ura gilgil haruatne hoke God ga tange ta ira tangetus horek, “Da kilam be a te Nasaret ie.”
23263	MAT 3:2	Ma iga harpir kaia, “Mu na lilik pukus talur ira numu sana tintalen kinong no pana bung tano kingdom tane God ite hutate.”
23264	MAT 3:3	Ma ne Jon no turadi nong no tangetus Aisaia ga iangianga utana horek, “Metuma ra katano bia a ingana tikenong i taato, ‘Tagure no ngas tano Watong, Gil hatakadosne ie ura nuno hinanawat.’”
23265	MAT 3:4	Ira mahihine Jon di ga gil ma ra hina kamel, ma igit taltalin ma tike pala bulumakau. Ma igit enen ko ma igit mame ra tiri na imara.
23266	MAT 3:5	Ma dong metuma tano tamat na taman Ierusalem, di mekaia tano kudulena katano Iudeia, ma ira tamtaman bakut hutate tano taho Ioridan, di git hanana tupas ie.
23268	MAT 3:7	Ma be Jon ga nes a haleng na Parisi ma ra Sadiusi di ga hananawat ukaia ho ie ura kap baptais, iga tange ta di, “A ut na harabota mu! Nesi ga hakatom mu be mu na hilo talur no harpadano nong God i hutate be na ter ie?
23271	MAT 3:10	No matau ike ra bura dahe, nong i taguro ter ura katkato hasur ira dahe. Ma ira dahe bakut, ing pa di lale huhuei ta tahut na hunuei idi, na kato hasur ma ina ise ter ra ula eh.
23273	MAT 3:12	Ma i palim ter no nuno sawol ura isise haut ira wit tano dadaip nong na puh leise ira surno ma ira parahono. Iesene ira tahut na pat na wit ing di tirih ma di puko sur, na reng hulungan ukira hono nuno hator na masur. Ma ina ise ter ira surno ma ira parahono tano eh kis.”
23276	MAT 3:15	Ma ne Jisas ga balu ie, “Nu haut leh mon baak ikin kakarek. I tahut be der na gil haruatne ira linge ing God te bul be i takados.” Io, Jon um ga haut.
23277	MAT 3:16	Ma be Jon gate baptais ter ne Jisas, Jisas ga hanahut metuma ra tingana taho. Kaie iat mon no mawe ga tapapos ma ne Jisas ga nes no Tanuo tane God ga hananasur ter tana hoke tike bun.
23278	MAT 3:17	Ma di ga hadade a ingana tikenong ga ianga sur metuma ra ula mawe igom tange, “Ikinin no Natigu, nong iou manga sip ie ma iou laro sakit utana.”
23280	MAT 4:2	Ma be Jisas ga hahal aihet sangahul na kudulena bung bakut, iga taburungan um.
23281	MAT 4:3	Ma ne Satan, no ut na harwalar, ga hanawat igom tange tane Jisas, “Kaia, ing be a Natine God ugo, nu tange ta kike ra hot be di nage taar nian.”
23287	MAT 4:9	Ma ne Satan ga tange tane Jisas, “Kike bakut iou ni ter leise tam ing be nu saga bukunkek ma nu lotu tupas iou.”
23288	MAT 4:10	Jisas ga tange tana, “Satan, hana leh! Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ra matanabar i tange bileng hokarek, ‘Mu na lotu tupas no Watong no numu God, ma aie sene mon mu na hanapu mu tana.’”
23290	MAT 4:12	Ma namur di ga halala Jon no ut na baptais ra hala na harpadano. Ma be Jisas ga ser leh hobi iga baling utuma Galili.
23293	MAT 4:15	“Mu tano katano Sebulon ma Napitali, mu tano ngasur utusu ra tamat na taho kis, ma mu kaia ra hena taho Ioridan, ma mu bileng tano katano Galili uta di pa dile Iudeia,
23295	MAT 4:17	Tur leh ta ikino pana bung Jisas ga harpir horek: “Mu na lilik pukus talur ira numu sana tintalen kinong no pana bung tano kingdom tane God irek.”
23297	MAT 4:19	Ma ne Jisas ga tange ta dur, “Mur na mur iou ma ni hausur mur ura soh turadi.”
23301	MAT 4:23	Io, Jisas ga hana tano katano bakut Galili, igom hausur naramon ta ira nudi hala na lotu. Ma iga harpir tano tahut na hininaawas utano kingdom tane God. Ma iga halangalanga di ta ira mangana minaset ing iga kabit di.
23302	MAT 4:24	Kaie, no hininaawas ura utana gom hana hurbit tano katano bakut Siria. Ma ira matanabar di ga kap hawat ira mangana minaset ukaia hone Jisas. Ari ga ubal di ra tamat na ngunungut, ari sana tanuo ga sasoh ta di, ari ngokngok, ma ari pengpeng. Ma ne Jisas ga halangalanga di.
23303	MAT 4:25	Ma a tamat na matanabar me Galili, Dekapolis, Ierusalem, Iudeia, ma no katano tano mes na palpal tano taho Ioridan, di ga murmur ie.
23304	MAT 5:1	Ma be Jisas ga nes ira tamat na matanabar iga hanahut utuma tike hena uladih, igom kis napu. Ma ira nuno bulu na harausur di ga hanawat ukaia ho ie.
23305	MAT 5:2	Ma iga haburuana leh ura hausur di hokarek.
23315	MAT 5:12	Ma mu na manga laro sakit kinong ira tamat na puspusno ira numu mangason ruma i kis ter ra mawe. Hokakarek di ga haragawai hobi ta ira tangetus nalalie.
23316	MAT 5:13	“Mu hoke ra sol uta ira turadi. Ing be i pataam ira dades ura harahut tano sol, no nuno dades na hanawat baling hohaam? Paile tale. Ite linge bia um. I tale be da ise ie ma da papasuane um ie.
23317	MAT 5:14	“Mu hoke ra lulungo uta ira turadi. Io, tike taman ruma ra uladih paile tale be na mun.
23318	MAT 5:15	Ma tikenong bileng pai nale halulungo no laam ma ina tuhbus ie. Sene be ina bul haut ie be na murarang ta di bakut naramon tano hala.
23319	MAT 5:16	Hokike iat mon, i tahut be ira numu lulungo na murarang ta ira matmataan ta ira turadi, waing di nage nes ira numu tahut na tintalen ma di nage pirlet no numu Mama ruma ra mawe.
23320	MAT 5:17	“Paile tahut be mu na lik be iou te hanawat ura kapkap leise ira harkurai tane Moses ma ira harausur ta ira tangetus. Aiou paile hanawat be ni kap leise, sene be iou te hanawat be ni hatutuno di.
23321	MAT 5:18	Io, mu nes baak! Ing be no mawe ma no ula hanuo dur kis ter, pai nale bonbon tike not no katano i manga hansik sakit ta ira harkurai tane Moses, tuk ter be da gil haruatne bakut di.
23323	MAT 5:20	Ma mu lik be ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses ma ira Parisi di manga takados. Iesene aiou tange ta mu be pa mu nale petlaar be mu na salo tano kingdom tane God ing be ira numu tintalen takados pai nale lie ta ira nudi.
23324	MAT 5:21	“Mu gate hadade nong no harkurai tane Moses ga tange ta ira hintubu mu. Iga tange be, ‘Pa mu nale ubu bing bia tike turadi.’ Ma di ga tange bileng, ‘Tikenong i ubu bing bia tike turadi i tale bileng be da bul ie ra harkurai.’
23325	MAT 5:22	Iesene iou iat, iou tange ta mu be nesi tikenong i ngalngaluan ter ta tike hinsaana, i tale be da lamus ter ie ra harkurai tano komiti. Ma be nesi tikenong ing na tange ter tano hinsaana be, ‘A ba ugo!’, io, i tale be da lamus ter ie tano harkurai tano kaunsil. Ma nesi tikenong ing na kilam no hinsaana be, ‘A ba hurungo ugo!’ na tale bileng be ina hana ter tano ula eh.
23330	MAT 5:27	“Mu gate hadade bileng nong no harkurai tane Moses i tange be, ‘Waak u noh tikai ma ta nong paile num ie.’
23334	MAT 5:31	“Mu gate hadade bileng no harkurai tane Moses i tange be, ‘Be nesi tikenong i kap leise no nuno haine, na pakat ta nianga palai utano nudur pales tinolen ma ina ter ie tano nuno haine.’
23335	MAT 5:32	Iesene aiou iat, iou tange ta mu be nesi tikenong i kap leise no nuno haine nong paile noh tikai ma tike mes, io, aie no burwana be no nuno haine na noh tikai ma tike mes, kaie inage gil sasana. Ma nesi nong na tole ikino haine, i gil sasana bileng kinong ite noh tikai ma tike mes, pata be a nuno ie.
23336	MAT 5:33	“Mu gate hadade bileng nong no harkurai tane Moses ga tange ta ira tubu mu. Iga tange be, ‘Waak u sasalim harabota. Nu hatutuno ira num sinsalim utuma hone God.’
23338	MAT 5:35	Ma waak u hasasalim ukira ra ula hanuo kinong be God la bubu tur ter tana. Ma waak u hasasalim ta tike katano i halhaalien, hoke Ierusalem, no taman a nuno no Tamat na King.
23341	MAT 5:38	“Mu gate hadade nong no harkurai tane Moses i tange be, ‘Ing be u tut luar leise no kaluara matana tikenong, da tut luar leise bileng tike kaluara matam. Ma ing be u tut dik leise tike pat na ngisana ta nong, da tut dik leise bileng tike pat na ngisam.’
23343	MAT 5:40	Ma ing be tikenong i sel ter ugo ra harkurai ura kapkap leh um no num mol, io, nu ter bileng tike mes na kinasim tana.
23345	MAT 5:42	Ma be ta nong i saring ugo ta tike linge, nu bala leise ter ie tana. Ma be tikenong i sip be na saring leh baak tike linge, nu bala te baak ie tana.
23346	MAT 5:43	“Mu gate hadade bileng no harkurai tane Moses i tange be, ‘Nu marse tikenong.’ Ma di ga tange bileng be, ‘Malentakuane ira numu ebar.’
23348	MAT 5:45	Mu gil hobi waing mu nage natine no numu Mama ruma ra mawe. I hatut no nuno kasasa, waing na rang sare ira ut na sana ma ira tahut bileng. Ma i tule no bata ta dong ra ut na takados ma ta di ing pa dile takados.
23349	MAT 5:46	Ma be mu sip sene mon ing di la sipsip mu, God pai nale balu pukus mu ma ta bilai na harharahut. Io, ira ut na kap takis, ing mu la nesnes di be a ut na sana di, di la gilgil hobi bileng!
23351	MAT 5:48	Io, i tahut be mu na takados harsakit hoke no numu Mama ruma ra mawe i takados harsakit.
23352	MAT 6:1	“Mu na harbalaurai be waak mu gil ira numu tahut na tintalen tupas ne God ter ra matmataan ta dong ra matanabar waing di na nes mu. Io, be mu na gil hobi, na pata ta puspusno ira numu mangason ing na hanawat metuma tano numu Mama ruma ra mawe.