23232	MAT 1:19	Uʼcɛ *Yosɛf yé ugbɛmɔ̀ndaan ma nnɔ, nɛ kí yíe wɔ ń bɔle kí ŋɔre wɔ ŋɔ tigbɛr nnɔ la ñɛ saali.
23234	MAT 1:21	U li maa kibujɛbuk, nɛ á yin kɛ̀ *Yesu, kimɛ wɔn nɛ li ñɛn uʼbol yaab biʼbiɛre ni.»
23235	MAT 1:22	Nɛn kɛ là tien' ŋɔ Yonbdaan là cère' uʼñɔbonsɔknl len' nà nnɔ, nɛ̀ ń tien nɛ. U là len' ki ye:
23236	MAT 1:23	«Ujɛfaan wà ŋa bɛn jɛ li punbe kí maa kibujɛbuk. Bi li yin kɛ̀ Emaniɛl.» Niʼtingi si: « ‹Uwien te nin tɛ.› »
23238	MAT 1:25	ka duɔn' nin wɔ haali u tì maa' kibujɛbuk, nɛ u yin' kɛ̀ Yesu.
23240	MAT 2:2	nɛ ki niire' ki ye: «Bi maa' kibuk kà kì yé Sufmbɛ ya bɛr nnɔ te lɛ saan-i? Kimɛ ti laa' kiʼŋmaabil lɛnpuoli bó nɛ ki baa' tí puke kɛ̀.»
23246	MAT 2:8	nɛ ki sɔn' bɛ Bɛtelɛm bó ki ye: «Li joh mɛn kí tì nuun kí bɛnde kibuk nnɔ ya gbɛr mɔnmɔnm. Ni laa' kɛ̀ la, ní liɛbe ní kí lá tɔke nni, nʼmɔ ń jo kí tì puke kɛ̀.»
23247	MAT 2:9	U len' ki gben', nɛ bi siere' ki bure'. Bi joh ma nnɔ nɛ ki laa' liŋmaabil là bi là laa' lɛ̀ lɛnpuoli bó nnɔ, le bɛ usɛn ki tì baa' kibuk nnɔ te nà saan nnɔ, nɛ ki sere' niʼsaan paaki.
23248	MAT 2:10	Bi laa' lɛ̀ nnɔ ma nnɔ, nɛ biʼyɛnm sɔnge' ki tì kɛnde'.
23249	MAT 2:11	Bi kɔn' iden nnɔ, nɛ ki laa' kibuk nnɔ nin kiʼnaa Mari. Bi gbaan', ki puke' kibuk nnɔ, ki ñɛn' biʼkɔl ni tibonmɔnmɔnt ki de' kɛ̀. Bi de' kɛ̀ miñɔ̀km nin liŋubl liba bi yih lɛ̀ ansan nin mikpɔm miba bi yih mɛ̀ miir.
23251	MAT 2:13	Bi kun' ma nnɔ nɛ *Yosɛf laa' Yonbdaan ya tond uba tidɛknt ni. Nɛ utond nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «Fii kí taa kibuk kiɛ nɔ nin kiʼnaa kí sɛn kí jo *Esipt bó, kí tì ń li te niʼbó, kí li gu lidaali là n li tɔke ŋɛ kí ye á liɛbe ní, kimɛ ubɛr Herod li nuun kibuk nnɔ wɔ ń ku kɛ̀.»
23253	MAT 2:15	ki tì te niʼbó haali Herod tì kpo'. Nì tien' ŋɔ Yonbdaan là cère' uʼñɔbonsɔknl len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là ye: «Uwien ye: ‹N yin' nʼbuk kɛ̀ ń ñɛ ní *Esipt ni.› »
23258	MAT 2:20	Nɛ u tɔke' wɔ ki ye: «Fii kí taa kibuk nnɔ nin kiʼnaa kí liɛbe Israyɛl ya du bó, kimɛ binib bà là nuunh bɛ ń ku kɛ̀ nnɔ kpo'-a.»
23261	MAT 2:23	U tì baa', nɛ ki kɔ udu uba ni, bi yih wù Nasarɛt. Nì tien' nnɔ ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. Bi là len' ki ye: «Bi li yin wɔ Nasarɛt ya du ya nil nɛ.»
23265	MAT 3:4	San là guo liliɛrl là nnɔ, bi taa' ñɔkma ya kobr nɛ ki lon' lɛ̀. U là gbin kugbɔnku ya ningbɛnl nɛ uʼciɛk ni. Uʼjier là si inacu nin tisiir nɛ.
23270	MAT 3:9	ki la li maaleh niʼyɛnm ni ki teh: ‹Tiʼyaajɛ si *Abraham ma nnɔ, nì dɛ̀kre' nɛ›, kimɛ n tɔkeh nɛ nɛ, Uwien li fre kí cère itɛn yiɛ nɔ ń kpɛnde *Abraham ya yaabii.
23277	MAT 3:16	U sìi' *Yesu ma nnɔ nɛ u ñɛn' miñunm ni i ya tàan bo. Kutaaku yàare', nɛ u laa' *Uwien ya Fuoñaanm jiinh ní ki naan unɛnjel, ki lá kɛ̀le' uʼbo.
23291	MAT 4:13	U bure' ki tì baa' Nasarɛt, ki gɛ̀bre' ki tì te Kapɛrnawum ya du ni. Udu nnɔ te miñunciɛnm saan nɛ, Sabulɔn nin Nɛftali ya tinfɛnm ni.
23292	MAT 4:14	U kɛ̀le' niʼsaan ma nnɔ, nɛ nì tien' *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' ma ki ye:
23293	MAT 4:15	«Sabulɔn nin Nɛftali yaabɛ, ninbi bà kɔ ki kpieke Galile ya ñunciɛnm, Sudɛn ya kpenpuol bó nnɔ, mitinfɛnm mà bi yih mɛ̀ bà ŋa yé Sufmbɛ ya tinfɛnm nnɔ.
23303	MAT 4:25	Nɛ inigociɛn ñɛn' ní Galile ya tinfɛnm ni nin mitinfɛnm mà bi yih mɛ̀ Idu Piik nnɔ ni nin Yerusalɛm ni nin Sude ya tinfɛnm ni nin Sudɛn ya kpenpuol bó, nɛ ki paan' uʼbo.
23304	MAT 5:1	*Yesu laa' inigol nnɔ ma nnɔ, nɛ ki don' ki tì kɛ̀le' lijuɔl liba bo. Uʼpanpaankaab taan' uʼsaan,
23309	MAT 5:6	Binib bà ya nun mɔ́n bɛ ń li yé binimɔ̀nb nnɔ, Uwien ya mɔnm te biʼbo, kimɛ bi lá li lɛ bi yíe nà.
23311	MAT 5:8	Binib bà taa' biʼba ki de' Uwien, biʼfɛ̀l bo ŋa ŋmɔbe jɔknt nnɔ, Uwien ya mɔnm te biʼbo, kimɛ bɛn nɛ li lɛ Uwien.
23313	MAT 5:10	Binib bà jinh ijɛnd biʼnimɔ̀nt bo nnɔ, Uwien ya mɔnm te biʼbo, kimɛ bɛn nɛ si Uwien ya bɛl.
23314	MAT 5:11	«Binib sukreh nɛ, ki jɛ̀ndeh nɛ, ki lienh niʼbo iñɔbonbil kɛ ya bol min bo la, Uwien ya mɔnm te niʼbo.
23315	MAT 5:12	Li te mɛn uyɛnsɔnge ni, kí li poknh, kimɛ ni li lɛ lisuul là yɛbe paaki bó. Bi là jɛ̀nde' *Uwien ya ñɔbonsɔknb bà là te uyo bo nnɔ mɔ nnɔ nɛ.»
23316	MAT 5:13	«Ninbi nɛ yé uŋɛndun wuu ya yaam. Ama miyaam saa' ka ji ŋmɛ la, niba ŋa te kí ji ń fre kí ŋmaake mɛ̀. Ma ji yé bonn, bi li wule mɛ̀ nɛ, nɛ binib ń li taanh miʼbo ki gɛ̀breh.
23318	MAT 5:15	Unil sɛ' lifrl la, wa ń taa sɛnku kí cubn liʼbo. U li taa lɛ̀ kí tuɔn likpɛnkpɛnl bo nɛ, lɛ̀ ń li wendeh bà kɛ te iden ni.
23319	MAT 5:16	Niʼmɔ ya wenwenku ń li wendeh binib ya nun bó, bɛ ń li lɛnh ni teh nà nì mɔn nnɔ, ŋɔ kí pɛ̀ke niʼBaa wà te paaki bó.»
23321	MAT 5:18	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, yiko nnɔ uba kpein mɔnɔn ŋa ń juore fɛnm, uʼkɛ lì li tien nɛ. Kutaaku nin kitink li wuɔke kí kpaan ma kɛ la, yiko nnɔ ya gbɛyɔyɔl liba mɔnɔn ŋa ń juore fɛnm.
23323	MAT 5:20	N tɔkeh nɛ nɛ, niʼnimɔ̀nt ŋa cɛn' *Yiko ya wɔnwɔknb nin *Farisiɛnmbɛ yaar la, na lì li kɔ *Uwien ya bɛl ni.»
23327	MAT 5:24	taa aʼpum nnɔ kí ble liʼsaan, kí jo ní tì gben mɛ̀ kí yaan, kí liɛbe ní kí lá pu Uwien aʼpum nnɔ.
23328	MAT 5:25	«Sin nin unil ŋmɔbe mimaam nɛ u tuke mɛ̀ ki joh tibuur la, taan nin wɔ buñɔbu tonm, uyo wà ni laan te usɛn ni. Nnɔ ŋa ñí la, u li taa ŋɛ kí tì ŋukn tibuur ya ciɛn, uʼmɔ ń taa ŋɛ kí ŋukn lipɛkl ya ciɛn wɔ ń pɛkn ŋɛ.
23329	MAT 5:26	N tɔkeh ŋɛ imɔ̀n nɛ, ŋa tì pɛ̀n' ki gben' tibuur ya like la, ŋa ń ñɛ len.»
23331	MAT 5:28	Ama min tɔkeh nɛ ki teh wà kɛ liike' upii ŋɔ uʼmɛnku kɔn' uʼni la, u duɔn' nin upii nnɔ ŋɔ uʼfɛ̀l ni.
23340	MAT 5:37	Niʼlenm ni, nì yé imɔ̀n la, ní ye ‹imɔ̀n›. Nì tí yé kutonnɛnku la, ní ye nì yé ‹kutonnɛnku›. Ni ji pukn' nà kɛ la, nì yé usɛnpol, ubiɛrɔ yaann nɛ.»
23342	MAT 5:39	Ama min tɔkeh nɛ ki teh unil tien' ŋɛ mibiɛrm la, la jiin wɔ biɛrm. Unil kpɔ̀be' aʼnɔjiekpiɛnku la, pekre aʼnɔgɛnkpiɛnku mɔ kí de wɔ.
23343	MAT 5:40	Unil taa' ŋɛ ki jon' tibuur wɔ ń tì fie aʼliɛrwawaal la, cɛ̀be wɔ aʼliɛrgbenku mɔ.
23347	MAT 5:44	Ama min tɔkeh nɛ ki teh: ‹Li yíe mɛn niʼnɛnnɛndb, kí li kàareh ki dienh binib bà jɛ̀ndeh nɛ,
23348	MAT 5:45	ŋɔ kí li yé niʼBaa wà te paaki bó ya bumu, kimɛ wɔn nɛ cèreh uʼwien puɔreh ki wendeh bibiɛrdɛnb nin binimɔ̀nb, ki cèreh utaa mɔ niih ki dienh binimɔ̀nb nin bibiɛrdɛnb.›
23352	MAT 6:1	«Li bɛn mɛn, ki la teh nimɔ̀nt binib ya nun bó ki nuunh bɛ ń lɛ kí pɛ̀ke nɛ. Ni teh nnɔ la, na ń lɛ suul niʼBaa wà te paaki bó saan.
23353	MAT 6:2	«A pun' ucɛcɛkdaan nibonn la, la cuonh ki kpaandeh niʼkɛ saan tɛn iñuɔn ilele ya nib teh ma itáan ya dur ni nin isɛnjɛ ni ŋɔ binib ń lɛ kí pɛ̀ke bɛ. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, bi laa' biʼsuul ŋɔ.
23356	MAT 6:5	«Ni kàareh la, ni la li te tɛn iñuɔn ilele ya nib. Bi yíe bɛ ń li sieh itáan ya dur ni nin isɛnnaan ni nɛ ki kàareh ŋɔ binib ń li lɛnh bɛ. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, bi laa' biʼsuul ŋɔ.
23359	MAT 6:8	La teh mɛn tɛn bɛn, kimɛ niʼBaa bɛn nà wiɛbe nɛ kí lɛ na laan miɛ' wɔ nɛ̀.
23367	MAT 6:16	«Ni lòle' buñɔbu la, ni la li saah niʼnun bó tɛn iñuɔn ilele ya nib. Bi saah biʼnun bó ŋɔ binib ń bɛnde kí ye bi lùo buñɔbu nɛ. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, bi laa' biʼsuul ŋɔ.
23370	MAT 6:19	«La li nuunh mɛn ní lɛ lifaal kí gbien uŋɛndun wuu ni. Kimɛ likuotuul nin uyonyon li saa lɛ̀. Nɛ Binasub mɔ li lɔnbe kí kɔ kí suu lɛ̀.
23371	MAT 6:20	Ama li nuunh mɛn lifaal là yɛbe paaki bó. Nɛn bó kuotuul ŋa ń mɔ lɛ̀, nasu mɔ ŋa ń lɔnbe kí kɔ kí suu lɛ̀.
23372	MAT 6:21	Kimɛ aʼfaal te nà saan la, aʼfɛ̀l mɔ dɔ nɛn saan nɛ.»
23376	MAT 6:25	«Nɛn bo nɛ n tɔkeh nɛ ki teh ni la cère nɛ̀ ń li wiɛbe nɛ ni li tien ma kí li fuobe bo, ki la li maaleh ki teh: ‹Ti li ji ba?› Ki la cère nɛ ń li wiɛbe nɛ niʼgbɛnɛnt bo, ki la li maaleh ki teh: ‹Ti li gole ba?› Limiɛl ŋa cɛn' tijier-ii? Tigbɛnɛnt mɔ ŋa cɛn' tiwɛngolkaar-ii?
23382	MAT 6:31	Nɛn bo, ni la cère nɛ̀ ń li wiɛbe nɛ, ki la li maaleh ki teh: ‹Ti li ji ba? Ti li ñu ba? Ti li gole ba?›
23383	MAT 6:32	Kimɛ bà ŋa pɛ Uwien ya sɛn bo ya nun nɛ mɔ́n tu ya bont kɛ bo. NiʼBaa wà te paaki bó bɛn ki ye ni ciɛke tibont nnɔ kɛ.
23385	MAT 6:34	Nɛn bo, la cère mɛn nɛ̀ ń li wiɛbe nɛ wenli wà we ní nɔ bo. Wenli nɛ ni li wun maale wenli ya gbɛr bo. Lidaali là kɛ nin liʼjɛnd nɛ.»
23391	MAT 7:6	«La taah mɛn tibont tà yé Uwien yaar ki dienh isɛngbɛle, ŋɔ ì la lá liɛbe kí kɛ̀kɛ̀re nɛ. La taah mɛn niʼlaan ki dienh fangambɛ, ŋɔ bi la tɛtɛ iʼbo.»
23394	MAT 7:9	Niʼni ŋmɛ ya buk miɛ' wɔ kpɔnɔ la, u li de kɛ̀ litɛnl-i?
23395	MAT 7:10	Bii kì miɛ' wɔ ujɛn la, u li de kɛ̀ uwɛ?
23396	MAT 7:11	Ninbi bibiɛrdɛnb, ni bɛn ki dienh niʼbumu nà mɔn la, bɛ li tien niʼBaa wà te paaki bó ŋa ń cère binib bà miɛh wɔ nà mɔn nnɔ bɛ ń lɛ nɛ̀!
23400	MAT 7:15	«Liike mɛn niʼyul bo nin bitonnɛnñɔbonsɔknb. Bi bàareh niʼsaan ki te suoo tɛn ipe nɛ, ama ki nín ji yé ikɛ̀r ki bre.
23401	MAT 7:16	Biʼtùon nɛ li cère ní bɛnde bi yé binib bà ya bol. Ba pɔ̀h cɛcɛ bɛnɛnk bo. Ka pɔ̀h kɛnkɛn mɔ konkonbu bo.
23424	MAT 8:10	*Yesu cii' uʼñɔbon ma nnɔ, nɛ nì cuo' wɔ miyɔkm, nɛ u tɔke' binib bà pɛ uʼbo nnɔ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ma laan laa' nil wà ŋmɔbe miɛ ya tekjim Israyɛl yaab ni mɔnɔn.
23425	MAT 8:11	N tɔkeh nɛ nɛ, binib yɛbe ki li ñɛ lɛnpuoli bó ní nin nintuɔli bó ní, kí lá kɛ̀le kí ji *Abraham nin *Isaak nin Sakɔb saan tijier *Uwien ya bɛl ni.
23427	MAT 8:13	*Yesu tɔke' sojambɛ ya ciɛn nnɔ ki ye: «Li kunh. Nɛ̀ ń tien' ŋɛ tɛn a teke' nni ki jin' ma bo.» Nɛ uciɛn nnɔ ya tonsɔnl faake' i ya tàan bo.
23429	MAT 8:15	*Yesu mɛ' uʼnuɔ, nɛ uʼgbɛnɛnt sɔnge'. Nɛn saan nɛ u fii' ki cɛ̀nde' wɔ.
23431	MAT 8:17	U tien' nnɔ ŋɔ uñɔbonsɔknl Esayi là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là len' ki ye: «Wɔn nɛ ñɛn' tiʼjiint, ki teke' tiʼwìɛn kɛ ki tuke'.»
23434	MAT 8:20	Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Iŋɛk ŋmɔbe ifɛle, inuɔn mɔ ŋmɔbe titer, ama *Unil ya Bijɛ wɔn ŋa ŋmɔbe u li kpɔ̀kn nà saan yul.»
23435	MAT 8:21	Nɛ uʼpanpaankaab ya uba mɔ tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, cɛ̀be nni ń jo kí tì sube nʼbaa ŋɔ kí liɛbe ní kí paan aʼbo.»
23443	MAT 8:29	Bi laa' *Yesu ma nnɔ, nɛ ki wuureh i ya tàan bo ki teh: «Uwien ya Bijɛ, tinbi nin sin tu lɛ nɛ? A baa' á lá jɛ̀nde tɛ nɛ uyo ŋa laan baa'-aa!»
23445	MAT 8:31	Nɛ isɛnpol nnɔ gbáan' *Yesu ki ye: «A ŋɔre' tɛ binib biɛ saan la, á cɛ̀be tɛ tí jo kí tì kɔ fangambɛ biɛ nɔ.»
23456	MAT 9:8	Linigol nnɔ laa' nnɔ ma nnɔ, nɛ nì cuo' bɛ bujɛwaanbu, nɛ bi pɛ̀ke' Uwien u de' binib mituɔm mà nnɔ bo.
23461	MAT 9:13	Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: «Uwien ŋa yíe bɛ ń li teh tuɔrɛ ki dienh wɔ, ama u yíe bɛ ń li muɔh tɔb micɛcɛkm nɛ. Nɛn bo, li joh mɛn kí tì bɛnge iñɔbon yiɛ nɔ ya tingi. Kimɛ ma baa' ń yin nimɔ̀nb, n baa' ń yin bibiɛrdɛnb nɛ.»
23464	MAT 9:16	Nɛ ki tí ye: «Uba ŋa ń taa kpɛlcɛfɛ̀nku ya jenl, kí lekn liliɛrkpaal. U tien' nnɔ la, kukpɛlcɛfɛ̀nku ya jenl nnɔ li kɛre liliɛrkpaal nnɔ nɛ libònl nnɔ ń yɛbre kí pukn.
23465	MAT 9:17	Uba mɔ ŋa ń taa midaam mà ŋa laan muɔ' ki ben' kí piɛke iyɔkpaan ni. U tien' nnɔ la, iyɔl nnɔ li kpiɛre kí saa, nɛ midaam nnɔ mɔ ń wule kí ñɛnde. Bi piɛkeh midaam mà ŋa laan muɔ' ki ben' iyɔfɛ̀n ni nɛ. Bi tien' nnɔ la, liyɔl nnɔ ŋa ń saa, midaam nnɔ mɔ ŋa ń wule.»
23476	MAT 9:28	*Yesu tì baa' iden, ijùɔn nnɔ nɛkn' wɔ, nɛ u niire' yɛ̀ ki ye: «Ni teke' ki jin' ki ye n li fre kí likre nɛ-ɛɛ?» Nɛ ì jiin' wɔ ki ye: «A li fre, Yonbdaan.»
23477	MAT 9:29	Nɛ u mɛ' iʼnun, ki tɔke' yɛ̀ ki ye: «Nɛ̀ ń tien nɛ tɛn ni teke' nni ki jin' ma bo.»
23484	MAT 9:36	U laa' inigol, nɛ ki muɔ' bɛ micɛcɛkm cɛɛn, kimɛ bi dɔre', biʼyɛnm saa', nɛ bi te tɛn ipe yà ŋa ŋmɔbe wa kpaah yɛ̀.
23490	MAT 10:4	Simɔn wà ya nun mɔ́n uʼdu ya gbɛr bo nin Sudas Iskariyɔt wà lá li kuɔre Yesu nnɔ.
23494	MAT 10:8	Kí li buuh biwiɛnb, kí li mɛkreh bitɛnkpiib, kí li cèreh ijend lùoreh, kí li ŋuɔh isɛnpol binib saan. Ni laa' mituɔm nnɔ ma, na pɛ̀n' niba. Niʼmɔ ń li buuh binib, ki la li nuunh paaku.
23495	MAT 10:9	Ni joh la, ni la tuke ñɔ̀km, ki la tuke like ya kur, ki la cùɔn likbu buba nin buʼtɔbu;
23497	MAT 10:11	«Ni tì baa' udu wà ni la, ní nuun unimɔ̀n wà li teke nɛ uʼden, kí li te nɛn saan kí tì baa' uyo wà ni li siere udu nnɔ ni.
23500	MAT 10:14	Iden yà ya nib bii udu wà ya nib ŋa teke' nɛ, ka teke' niʼgbɛr mɔ la, ñɛ mɛn nɛ̀ kí kpakpaare niʼtàan ya tɛngunku kí wiɛ nɛ̀.
23501	MAT 10:15	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, lidaali là Uwien li bu binib tibuur nnɔ, binib nnɔ ya tudɛre li cɛn Sodɔm nin Gomɔr ya du ya nib yu.»
23502	MAT 10:16	«N sɔnh nɛ ma nɔ, ni li te tɛn ipe nɛ te ikɛ̀r ya siik ni. Nɛn bo, ní li ceke tɛn iwɛ, kí li te suoo tɛn inɛnjel.
23504	MAT 10:18	Min bo, bi lá li tuke nɛ kí jo tibuur idu ya ciɛnb nin bibɛrb saan. Nnɔ nɛ ni li yé nʼmɔ̀nkunb bɛn nin bà ŋa yé Sufmbɛ kɛ saan.
23507	MAT 10:21	«U ya yo nɛ unil li kuɔre uʼninjɛ, bɛ ń ku wɔ. Baa mɔ li kuɔre uʼbuk, bɛ ń ku kɛ̀. Mubumu mɔ li fii kí sere muʼnaambɛ nin muʼbaambɛ bo, kí cère bɛ ń ku bɛ.
23509	MAT 10:23	Bi jɛ̀ndeh nɛ udu uba ni la, ní sɛn kí jo udutɔ ni. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, *Unil ya Bijɛ li baa ní kí lɛ na laan bòn' Israyɛl ya du kɛ.
23512	MAT 10:26	«Nɛn bo, la fɛnge mɛn nib. Niba ŋa te ki buɔ ŋɔ ba lá li ñɛn nɛ̀ upaan bo. Tigbɛr tuba mɔ ŋa te kí juore kí li buɔ ŋɔ ba lá li bɛnde tù.
23513	MAT 10:27	N tɔkeh nɛ nà licinñunl ni nnɔ, kpaande nɛ̀ mɛn kuwenwenku ni. N bunbeh nɛ nà litubl ni nnɔ, kpaande nɛ̀ mɛn kudulɛkaaku ya paaki.
23527	MAT 10:41	Unil teke' *Uwien ya ñɔbonsɔknl ki ye u yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl ma nnɔ nɛ cère' u teke' wɔ la, u li lɛ *Uwien ya ñɔbonsɔknl ya suul. Unil teke' unimɔ̀n ki ye u yé unimɔ̀n ma nnɔ nɛ cère' u teke' wɔ la, u li lɛ unimɔ̀n ya suul.
23528	MAT 10:42	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, wà kɛ de' ibaan yiɛ nɔ ya uba kiñunyibuok baba mɔnɔn, ki ye u yé nʼpanpaankɛ ma nnɔ nɛ cère' u de' wɔ la, wà ń lúo uʼsuul fiebu.»
23533	MAT 11:5	ijùɔn likreh, iwɔ̀b cuonh, ijend lùoreh, igbaan ciih, bitɛnkpiib mɛkreh, nɛ bijiinb ciih Uwien ya gbɛmɔnmɔnt.
23535	MAT 11:7	San ya panpaankaab liɛbeh uyo wà nnɔ, nɛ *Yesu cin' ki tɔkeh linigol San ya gbɛr ki teh: «Ni là jon' kupenpelku ni ní tì liike ba? Ni là jon' ní tì liike limuɔnl là mitafaam jèngeh lɛ̀ nɛ-ɛɛ?
23537	MAT 11:9	Tɔ, ni nín là jon' ní tì liike ni lɛ bonn nɛ? Ni là jon' ní tì liike *Uwien ya ñɔbonsɔknl nɛ-ɛɛ? N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, u cɛn' *Uwien ya ñɔbonsɔknl mɔnɔn.
23539	MAT 11:11	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ba laan maa' nil uba u cɛn' San wà siih binib Uwien ya ñunm nnɔ. Ama unil wà yé uwaal Uwien ya bɛl ni cɛn' wɔ.
23540	MAT 11:12	Kí ñɛ San là siih binib Uwien ya ñunm uyo wà kí lá baa fɛnfɛnnɔ, bi piikeh Uwien ya bɛl nin ufaa nɛ, nɛ bà faa nuunh bɛ ń fie lɛ̀.
23553	MAT 11:25	U ya yo nɛ *Yesu len' ki ye: «Baa, sin kutaaku nin kitink ya Yonbdaan, a bɔle' tibont tà biyɛnfodɛnb nin bibɛnbɛnb nnɔ, a taa' tù ki wuɔn' biwaab nɛ. Nɛn bo nɛ n pɛ̀keh ŋɛ.
23554	MAT 11:26	Imɔ̀n, Baa, a yíe nɛ ki tien' nnɔ.
23559	MAT 12:1	*Saba uba ya daali, *Yesu nin uʼpanpaankaab gɛ̀breh ikpàan iba ni. Mikònm cuo' uʼpanpaankaab, nɛ bi cin' ki coh ijifen ki cienh ki nukeh ki ŋmɔnh.
23575	MAT 12:17	U tien' nnɔ ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là len' ki ye Uwien ye:
23576	MAT 12:18	«Nʼtonsɔnl sɔ nɔ, N yíe wɔ, Nʼyɛnm sɔnge uʼbo, nɛ n gɛ̀nde' wɔ. N li jiin nʼFuoñaanm uʼbo, ŋɔ wɔ ń li tɔkeh inibol kɛ n li bu binib tibuur ma bo.
23578	MAT 12:20	Wa ń tonde limuɔnl là kuɔ' ki gbàabe, ka ń kpiin lifrl là benh lɛ̀ ń kpiin, u li te nnɔ nɛ kí tì baa uyo wà u li cère nibonmɔ̀nn ń liere usɛn.
23585	MAT 12:27	Ni len' ki ye isɛnpol ya ciɛn *Bɛlsebul nɛ de' nni mituɔm n ŋuɔh isɛnpol binib saan. Tɔ, ŋmɛ nín de' niʼpanpaankaab mɔ mituɔm bi ŋuɔh isɛnpol binib saan-i? Niʼpanpaankaab teh ma bo nɛ li wuɔn kí ye ni ŋmɔbe imɔ̀n bii na ŋmɔbe.
23592	MAT 12:34	Iwaalɛb ninbi, ni bre ma nnɔ, ni li tien mila kí len iñɔbon yà mɔn-i? Kimɛ unil kɛ len' ki kun' nà bó la, nì ñɛn' iyɛnmaale yà te uʼfɛ̀l bo nɛ.
23593	MAT 12:35	Unimɔ̀n ya yɛnmaalmɔnmɔn nɛ cèreh u teh nà mɔn, nɛ ubiɛrdaan ya yɛnmaalbiɛre cèreh u teh nà bre.
23595	MAT 12:37	Aʼlenm bo, nɛ Uwien li bù ŋɛ ugbɛmɔ̀ndaan bii u li biin ŋɛ.»
23601	MAT 12:43	«Usɛnpol siere' unil saan la, u cuonh ki lindeh kupenpelku ni nɛ, ki nuunh u li kɛ̀le nà saan kí fuore. U tì luo' la,
23602	MAT 12:44	nɛ wɔ ń ye u li liɛbe ki tì kɔ u là ñɛn' nà saan nnɔ nɛ. U li liɛbe ní kí lɛ niba ŋa te uʼkɔnkuɔn nnɔ ni, bi tùɔre' ki ŋɛ̀re' wù, ki tien' tibonmɔnmɔnt len.
23609	MAT 13:1	Nɛn daali nɛ *Yesu ñɛn' ki jon' ki tì kɛ̀le' miñunciɛnm ya gbaal.
23610	MAT 13:2	Linigociɛnl taan' uʼsaan, nɛ u kɔn' ki kɛ̀le' buñɛrbu buba ni. Linigol nnɔ kɛ se miñunm ya gbaal.
23612	MAT 13:4	U plèh ma nnɔ, miba lu' usɛngbɛ, nɛ inuɔn baa' ki lá ki jin' mɛ̀.
23614	MAT 13:6	Uwien ñɛn' ki tonge', nɛ ki sɛ' mɛ̀. Ma ŋmɔbe ñaan mɔnmɔnm ma nnɔ, nɛ mì waan', ki kpo'.
23615	MAT 13:7	Mitɔm mɔ lu' kujɛgorku ni. Nɛ kujɛgorku kpére', ki wɔbn', ki ku' mɛ̀.
23622	MAT 13:14	Bi te nnɔ ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là ye: ‹Ni li ciih ka bɛndeh niʼtingi, kí li likeh ka lɛnh.
23625	MAT 13:17	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, *Uwien ya ñɔbonsɔknb nin bigbɛmɔ̀ndɛnb ligol là yíe bɛ ń lɛ ni lɛnh nà nɔ, nɛ ka laa' nɛ̀, ki yíe bɛ ń cii ni ciih nà nɔ, nɛ ka cii' nɛ̀.»
23627	MAT 13:19	Wà kɛ ciih Uwien ya bɛl ya gbɛr, ka bɛndeh tuʼtingi la, usɛnpol ubiɛrɔ bàareh nɛ, ki ñɛndeh bi bule' nà uʼfɛ̀l ni nnɔ. Mibim mà lu' usɛngbɛ nnɔ ya tingi nínɔ.
23629	MAT 13:21	ama ka cèreh tù kpaakeh ñaan uʼfɛ̀l ni, ka wuɔkreh uʼni mɔ nɛ. Liwɔbl bii ijɛnd tu' wɔ tuʼbo la, u pɔk kí taa tù kí wiɛ nɛ.
23633	MAT 13:25	Binib tì duɔn' ki gùɔn' uyo wà nnɔ, nɛ uʼnɛnnɛnd baa' ki taa' utɛlmɛntɛ ki plè' ki ŋmɛ̀re' ifi nnɔ ni, nɛ ki bure'.
23639	MAT 13:31	*Yesu tí pɔn' bɛ mikpɛnjɛntɔm ki ye: «Uwien ya bɛl naan mibim mà bi yih mɛ̀ mutaar ujɛ uba taa' mɛ̀ ki bule' uʼkpàabu ni nɛ.
23640	MAT 13:32	Mɛn nɛ yé mibim mà ñilke tikpinsir kɛ ya bim ni. Ama mì pɛn' la, mì li kpére kí gɛ̀bre kpinsiiku kɛ kpinsiiku, kí tien busubu nɛ inuɔn ń li bàareh ki lá tereh buʼsigben bo ki kɔh.»
23643	MAT 13:35	U teh nnɔ ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknl là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là yé: «N li yàare nʼñɔbu kí pɔ mikpɛnjɛnm, kí kpiire tibonbɔlkaar tà là te haali uŋɛndun ya cincinyo nnɔ.»
23651	MAT 13:43	U ya yo nɛ binimɔ̀nb li te biʼBaa ya bɛl ni ki windeh tɛn uwien. Wà ŋmɔbe litubl la, wɔ ń cii.»
23652	MAT 13:44	«Uwien ya bɛl naan lifaal là buɔ bukpàabu buba ni nɛ. Unil uba laa' lifaal nnɔ, nɛ ki taa' lɛ̀ ki nɛbre' ki bɔle'. Nì ŋmaake' wɔ ki tì kɛnde', nɛ u jon' ki tì kuɔre' uʼbont kɛ, ki liɛbe' ki tì dɛ' bukpàabu nnɔ.»
23654	MAT 13:46	U tì laa' lilɛnbimɔnmɔnl là ŋmɔbe kudaaku ki gbien', nɛ ki jon' ki tì kuɔre' uʼbont kɛ, ki liɛbe' ki tì dɛ' lɛ̀.»
23656	MAT 13:48	Bù gbe ijɛn ma nnɔ, nɛ bi dɛre' bù ki ñɛn' liwɛl bo, ki kɛ̀le' ki gɛ̀ngɛ̀nde' bi jinh yà ki kpìen' ikpɛncub ni, ki taa' ba jinh yà ki wiɛ'.
23657	MAT 13:49	Uŋɛndun ya gbenm mɔ lá li te nnɔ nɛ. Uwien ya tondb lá li baa uŋɛndun ni, kí bore bibiɛrdɛnb nin binimɔ̀nb
23660	MAT 13:52	Nɛ u ye: «Nnɔ nɛ *Yiko ya wɔnwɔknl wà kɛ paan' Uwien ya bɛl ya gbɛr bo la, u naan udendaan wà ñɛndeh uʼfaal ni tibonkpaar nin tibonfɛ̀nt nɛ.»
23669	MAT 14:3	Tɔ, nà cère' Herod len' nnɔ si: u là sɔn' uʼsojambɛ bi tì cuo' San, ki lòle' wɔ tikudɔkr, ki pɛkn', ŋɔ nɛ̀ ń ŋmaake uʼninjɛ Filip ya po Herodiyad nɛ.
23681	MAT 14:15	Nì juɔre', nɛ uʼpanpaankaab baa' ki lá tɔke' wɔ ki ye: «Ti te ñiɛn ŋa te nà saan nɛ, nɛ nì gɛ̀bre' tijier ya ji yo ma nɔ, cère linigol liɛ lɛ̀ ń jo idu ni kí tì dɛ tijier kí ji.»
23685	MAT 14:19	Nɛ ki tɔke' linigol nnɔ ki ye lɛ̀ ń kɛ̀le timuɔr bo tingi ni. Nɛ ki yuure' kpɔnɔ uŋun nin ijɛn ile nnɔ, ki yaare' ki liike' paaki, ki faare' Uwien, ki kɔkuɔ', ki taa' ki de' uʼpanpaankaab, nɛ bi gbiire' linigol nnɔ.
23688	MAT 14:22	I ya tàan bo, nɛ *Yesu wɔbn' uʼpanpaankaab ki ye bɛ ń liɛbe kí kɔ buñɛrbu nnɔ kí liere wɔ usɛn, kí puore miñunciɛnm kí jo ligbaatɔl, ŋɔ wɔ ń cɛ̀be linigol nnɔ kí yaan.
23689	MAT 14:23	U cɛ̀be' lɛ̀, nɛ ki don' lijuɔl bo uʼbaba wɔ ń kàare. Nì tì biire' ki laa' u biɛ ki te lijuɔl nnɔ bo nɛ.
23692	MAT 14:26	Uʼpanpaankaab laa' u cuonh miñunm bo ma nnɔ, nɛ biʼfɛ̀l sɛn' cɛɛn. Bi maaleh ki teh nì yé ufɛnfɛnd nɛ, nɛ ki wuure' ijɛnwaanwuure.
23699	MAT 14:33	Nɛn saan nɛ bà te buñɛrbu ni nnɔ gbaan' *Yesu ya nintuɔli ki ye: «Imɔ̀n, a mɔnbe ki yé Uwien ya Bijɛ nɛ.»
23707	MAT 15:5	Ama ninbi wɔknh binib ki cèreh wà kɛ lienh ki teh u bi li de uʼnaa bii uʼbaa nà nnɔ, wa ji li fre kí de wɔ nɛ̀, nì yé Uwien yaann nɛ.
23709	MAT 15:7	Ninbi iñuɔn ilele ya nibɛ, *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' niʼgbɛr ma nnɔ, u là ŋmɔbe imɔ̀n nɛ. U là len' ki ye Uwien ye:
23710	MAT 15:8	‹Binib biɛ pɛ̀keh nni buñɔbu ni nɛ, biʼyɛnm ŋa nɛke nʼsaan.
23712	MAT 15:10	*Yesu yin' linigol nnɔ, nɛ ki tɔke' lɛ̀ ki ye: «Li cengeh mɛn, ŋɔ kí cii n li tɔke nɛ tigbɛr tà nɔ ya tingi.
23720	MAT 15:18	Ama tibont tà te unil ya fɛ̀l ni nnɔ, nɛ ñɛh uʼñɔbu ni, ki kuɔndeh wɔ tijɔknt.
23721	MAT 15:19	Kimɛ iyɛnmaalbiɛre nin linikul nin linaŋmaal nin lisɔnsɔndl nin bunasubu nin kutonnɛnku nin isuk kɛ ñɛh unil ya fɛ̀l ni nɛ.
23724	MAT 15:22	Tɔ, upii uba là te mitinfɛnm nnɔ ni ki yé Kanaan ya pii, ki baa' ki lá wuureh ki teh: «Yonbdaan, *Dafid ya yaabile, muɔ nni micɛcɛkm. Usɛnpol nɛ ŋaake nʼbisɛ ki jɛ̀ndeh wɔ cɛɛn.»
23729	MAT 15:27	Nɛ upii nnɔ ye: «Yonbdaan, nì yé imɔ̀n nɛ, ama isɛngbɛle mɔnɔn jinh ijieyɔyɔl yà ñɛh iʼdɛnb ya tebl bo ki luh nnɔ nɛ.»
23730	MAT 15:28	Nɛ *Yesu ye: «Upii, a teke' nni ki jin' nì yɛbe. Nɛ̀ ń tien a yíe ma bo.» Nɛ uʼbisɛ pɔk ki faake' i ya tàan bo.
23731	MAT 15:29	*Yesu siere' niʼsaan ki tì baa' Galile ya ñunciɛnm ya gbaal, nɛ ki don' lijuɔl bo ki kɛ̀le'.
23733	MAT 15:31	Binib nnɔ laa' igbaanlɛntɛb lienh, itɛjenb jire' iʼciɛm, idiɛn cuonh cucul, ijùɔn mɔ lɛnh ma nnɔ nɛ nì cuo' bɛ miyɔkm, nɛ bi pɛ̀keh Israyɛl yaab ya Wien.
23734	MAT 15:32	Nɛ *Yesu yin' uʼpanpaankaab ki tɔke' bɛ ki ye: «Linigol liɛ nɔ ŋmɔbe nni micɛcɛkm cɛɛn nɛ. Bi te nʼsaan ma wienta sɔ, ba ji ŋmɔbe niba bɛ ń ji. Ma yíe ń cɛ̀be bɛ bɛ ń li kunh, ka jin' niba ŋɔ kí tì dɔre usɛn ni.»
23735	MAT 15:33	Nɛ bi ye: «Ti te ñiɛn ŋa te nà saan nɛ. Ti li lɛ la kpɔnɔ wɔ ń li yɛbe kí de liɛ ya nigol lɛ̀ ń ŋmɔn kí gbo?»
23737	MAT 15:35	Nɛ u tɔke' linigol nnɔ ki ye lɛ̀ ń kɛ̀le tingi ni,
23741	MAT 15:39	U cɛ̀be' linigol nnɔ, nɛ ki kɔn' buñɛrbu ki bure' Magadan ya tinfɛnm bó.
23760	MAT 16:19	N li de ŋɛ Uwien ya bɛl ya dupien. A yìe' nibonn nà uŋɛndun wuu ni la, bi li yìe nɛ̀ paaki bó mɔ nɛ. A tuo' nibonn nà uŋɛndun wuu ni la, bi li tuo nɛ̀ paaki bó mɔ nɛ.»
23762	MAT 16:21	Kí ñɛ u ya yo nɛ *Yesu cin' ki tɔkeh uʼpanpaankaab ki teh nì kpɛ wɔ ń jo Yerusalɛm, *Sufmbɛ ya ciɛnb nin *bitɔtuɔrciɛnb nin *Yiko ya wɔnwɔknb ń tì jɛ̀nde wɔ kí gbien, kí ku wɔ, nɛ wienta daali wɔ ń mɛkre bitɛnkpiib ni.
23763	MAT 16:22	Nɛn saan nɛ Piɛr taa' wɔ ki jɛnde', ki tì kɔnh nin wɔ ki teh: «Yonbdaan, Uwien ń cère nɛ̀ ń tien mitafaam kí gɛ̀bre. U la cère nɛ̀ ń tu ŋɛ.»
23769	MAT 16:28	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, binib bà se niɛ saan nɔ ya biba li lɛ *Unil ya Bijɛ we ní uʼbɛl ni nɛ kí yaan kí kpo.»
23770	MAT 17:1	Iwien iluob gɛ̀bre', nɛ *Yesu taa' Piɛr nin Saak nin uʼninjɛ San ki jɛnde' ki tì don' lijɔfɔfɔkrl liba bo.
23781	MAT 17:12	N tɔkeh nɛ nɛ, *Eli baa' ŋɔ. Ama ba bɛnde' wɔ, nɛ ki tien' wɔ bi yíe ma bo. Bi jɛ̀nde' wɔ ma bo nnɔ, bi li jɛ̀nde *Unil ya Bijɛ mɔ nnɔ nɛ.»
23784	MAT 17:15	ki tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, muɔ nʼbuk micɛcɛkm. Kì luh libinbil nɛ ki jɛ̀ndeh ki gbiekeh. Kì sɔbe ki luh umu nin miñunm ni nɛ.
23785	MAT 17:16	N tuke' kɛ̀ ki baa' ní aʼpanpaankaab saan, nɛ ba fre' ki cère' kì faake'.»
23787	MAT 17:18	Bi taa' kɛ̀ ní, nɛ u tiɛn' usɛnpol wà ŋaake kɛ̀ nnɔ bo, nɛ u siere' kiʼsaan. Nɛ kì faake' i ya tàan bo.
23789	MAT 17:20	Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Niʼtekjim nɛ ŋa yɛbe. Nɛn nɛ cère' na fre' ki ŋɔre' wɔ. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ni bi ŋmɔbe mitekjim mì waa tɛn kusiiku kùa bi yih kù mutaar nnɔ ya bim mɔnɔn la, ni bi li fre kí tɔke lijuɔl liɛ kí ye: ‹Siere niɛ saan, kí tì sere niɛ bó,› nɛ lɛ̀ ń siere. Na bi li gbɛle niba.
23793	MAT 17:24	*Yesu nin uʼpanpaankaab baa' Kapɛrnawum ya du ni. Nɛ binib bà teknh Uwien ya duku ya lɛnpo nnɔ baa' ki lá niire' Piɛr ki ye: «Aʼcɛnbaa wɔn ŋa pɛ̀h Uwien ya duku ya lɛnpo nɛ-a?»
23794	MAT 17:25	Nɛ u ye: «U pɛ̀h nɛ.» Piɛr tì baa' iden, nɛ *Yesu kpiɛ' ki niire' ki ye: «Simɔn, uŋɛndun wuu ya bɛrb teknh biʼdu ya nib saan nɛ lɛnpo bii bicɛnb saan-i? A maaleh ki teh ba?»
23796	MAT 17:27	Ama ta yíe tí bii bɛ. Li joh miñunciɛnm bó kí tì wiɛ ufebe. A li cuo ujɛnkpiɛk wà nnɔ, á yàare' uʼñɔbu, a li lɛ bulikbu uʼñɔbu ni. Á taa kí tì pɛ̀ min nin sin bo.»
23798	MAT 18:2	Nɛ u yin' kibuk kiba, ki taa' kɛ̀ ki sien' biʼsiik ni,
23799	MAT 18:3	nɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, na cère' niʼtetem te tɛn mubumu yaam la, na ń kɔ *Uwien ya bɛl ni.
23802	MAT 18:6	«Ama ibaan yà teke' nni ki jin' nɔ, unil cère' iʼni uba tùre' Uwien ya sɛn la, bi bi taa' linɛ̀ciɛnl, ki jɔn' uʼtule ni, ki ture' wɔ ki wiɛ' miñunciɛnm ya lùɔl ni la, nì bi li tu udaan bo.
23809	MAT 18:13	N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, u tì laa' wɔ la, uʼyɛnm li sɔnge upebaab nnɔ bo, kí cɛn ipe piwɛ nin iwɛ yà ŋa bole' nnɔ bo.
23812	MAT 18:16	U yìe', ka cii' ki de' ŋɛ la, ñikn kí taa unil uba bii bile, kí kpɔbn aʼba bó, kí tí ń jo uʼsaan kí tì lɛ wɔ, ŋɔ ní gben tigbɛr nnɔ, kimɛ nì kɛle' Uwien ya gbɔnku ni ki ye: ‹Bi ye bɛ ń gben tigbɛr tà kɛ la, bi li cenge bimɔ̀nkunb bile bii bita bó nɛ kí yaan kí gben tù.›
23814	MAT 18:18	«N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ni yìe' nibonn nà kɛ uŋɛndun wuu ni la, bi li yìe nɛ̀ paaki bó mɔ nɛ. Ni tuo' nibonn nà kɛ uŋɛndun wuu ni la, bi li tuo nɛ̀ paaki bó mɔ nɛ.
23815	MAT 18:19	«N tí tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, niʼni bile kpaan' buñɔbu uŋɛndun wuu ni, ki kàare' ki miɛ' nʼBaa wà te paaki bó nà kɛ la, u li de bɛ nɛ̀ nɛ.
23820	MAT 18:24	U cin' ma nnɔ, bi taa' ní uʼtonsɔnl uba nɛ, u kɔn' lifɛ̀nl ni uʼcɛnbaa saan ilike tibɔtɔr tibɔtɔr ta dindin.
23821	MAT 18:25	Wa ŋmɔbe like kí pɛ̀ lifɛ̀nl nnɔ ma nnɔ, nɛ uʼcɛnbaa ye lifɛ̀nl nnɔ bo, bɛ ń taa wɔn nin uʼpo nin uʼbumu nin u ŋmɔbe tibont tà kɛ kí kuɔre, kí taa ilike ní.
23822	MAT 18:26	Nɛ utonsɔnl nnɔ gbaan' uʼcɛnbaa ya nintuɔli, ki gbáanh wɔ ki teh: ‹Nʼcɛnbaa, ñikn kí tien sukle. N li pɛ̀ ŋɛ n kɔn' lifɛ̀nl là ni aʼsaan nnɔ kɛ.›
23823	MAT 18:27	Nɛ uʼcɛnbaa muɔ' wɔ micɛcɛkm cɛɛn, ki cɛ̀be' wɔ lifɛ̀nl nnɔ, nɛ ki taa' wɔ ki wiɛ'.
23824	MAT 18:28	«Ama utonsɔnl nnɔ ñɛn' saali, ki laa' uʼtonsɔntɔ uba u ŋmɔbe uʼfɛ̀nl ilike kubɔtuɔku, nɛ u cuo' wɔ, ki sɛre' uʼtule ni, ki tɔke' wɔ ki ye: ‹Pɛ̀ nni a ŋmɔbe nʼfɛ̀nl là nnɔ kɛ.›
23825	MAT 18:29	Nɛ uʼtonsɔntɔ nnɔ gbaan' uʼnintuɔli, ki gbáanh wɔ ki teh: ‹Ñikn kí tien sukle. N li pɛ̀ ŋɛ.›
23826	MAT 18:30	Nɛ wa tuo', ki cuo' wɔ ki tì pɛkn', wɔ ń li te len haali nin uyo wà u li tì pɛ̀ lifɛ̀nl nnɔ.
23828	MAT 18:32	Nɛn saan nɛ biʼcɛnbaa yin' wɔ, ki tɔke' wɔ ki ye: ‹Utonsɔnbiɛrɔ sin! A gbáan' nni ma nnɔ, nɛ n cɛ̀be' ŋɛ aʼfɛ̀nl kɛ.
23830	MAT 18:34	Uʼcɛnbaa ya benku ni ben' uʼbo, nɛ u cère' bi dɛre' uʼtub ki taa' wɔ ki tì pɛkn', wɔ ń li te len haali nin uyo wà u li tì pɛ̀ lifɛ̀nl nnɔ kɛ kí gben.
23831	MAT 18:35	«Niʼni wà kɛ ŋa fèreh uʼtɔ uʼbiil nin uʼfɛ̀l kɛ la, nʼBaa wà te paaki bó mɔ li dɛre uʼtub nnɔ nɛ.»
23837	MAT 19:6	Nnɔ nɛ ba ji te nib bile, bi ji yé unibaab nɛ. Tɔ, Uwien taan' nà la, nil la bore nɛ̀.»
23852	MAT 19:21	Nɛ *Yesu ye: «A yíe á li yé unimɔ̀n kí tì gben la, jo kí tì kuɔre a ŋmɔbe tibont tà, kí taa ilike kí de bicɛcɛkdɛnb, kí li ŋmɔbe lifaal paaki bó, ŋɔ kí baa kí lá paan nʼbo.»
23854	MAT 19:23	Nɛ *Yesu tɔke' uʼpanpaankaab ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, nì faa ki gbien' nin ufàadaan ń kɔ Uwien ya bɛl ni.»
23855	MAT 19:24	Nɛ ki ye: «N tí tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, nì faa nin ufàadaan ń kɔ *Uwien ya bɛl ni ki cɛn' ñɔkma ń càare' mikpɛlpienbonm ni.»
23859	MAT 19:28	Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, Unil ya Bijɛ lá li kɛ̀le kibɛrbiɛk bo, kí li ŋmɔbe ukpiɛke kí gbien uŋɛndunfaan ni. U ya yo nɛ ninbi bà pɛ nʼbo nnɔ mɔ li kɛ̀le mubɛrbiɛmu piik nin mule bo, kí bu Israyɛl yaab ya baamul piik nin ile nnɔ tibuur.
23863	MAT 20:2	U laa' biba, nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: ‹N li pɛ̀ nɛ liwentunl ya paaku nɛ›. Bi tuo' nɛ u wuɔn' bɛ uʼkpàabu.
23865	MAT 20:4	Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: ‹Niʼmɔ ń jo kí tì sɔn nʼkpàabu ni. Ni sɔn ki kpaan' ma bo la, n li pɛ̀ nɛ nnɔ nɛ›,
23867	MAT 20:6	Uwien mɔ́ndeh uyo wà nnɔ, nɛ u tí liɛbe' kidaak bó, ki tí tì laa' bitɔb mɔ tí se kiʼni, nɛ u tɔke' bɛ ki ye: ‹Bɛ tien' nɛ ni tun' ki se nɔ nnɔ ka sɔnh niba?›
23869	MAT 20:8	«Uwien lu' ma nnɔ, nɛ ufàadaan nnɔ tɔke' uʼtonsɔnb ya ciɛn ki ye: ‹Yin paatieb nnɔ ní kí lá pɛ̀ bɛ biʼpaaku. Cin kí li paanh bà paan' puoli bó ní nnɔ kí tì fɔre bà liere' usɛn.›
23870	MAT 20:9	Bà baa' liwenmɔ́nl nnɔ baa' bɛ ń lá teke biʼpaaku, nɛ u pɛ̀n' wà kɛ liwentunl ya paaku.
23871	MAT 20:10	Bà liere' usɛn nnɔ mɔ baa' bɛ ń lá teke biʼpaaku ki maaleh ki teh bi li lɛ kí gɛ̀bre puoli bó yaab nnɔ nɛ. Nɛ u pɛ̀n' biʼmɔ wà kɛ liwentunl ya paaku.
23876	MAT 20:15	Ma ŋmɔbe sɛn ń taa nʼlike kí tien n yíe ma bo-oo? N ŋmɔbe tinimɔ̀nt ma nnɔ nɛ cère' a ŋmɔbe iponponbe-ee?› »
23880	MAT 20:19	nɛ kí taa wɔ kí ŋukn bà ŋa yé Sufmbɛ, bɛ ń lɛ̀ wɔ, kí ñì wɔ inalɛbe, kí yaan kí kpɛ wɔ udɔpɔnpɔn bo, nɛ wienta daali wɔ ń mɛkre bitɛnkpiib ni.»
23884	MAT 20:23	Nɛ u ye: «Imɔ̀n, ni li ji n li ji ijɛnd yà nnɔ. Ama binib bà li kɛ̀le nʼnɔjie bó nin nʼnɔgɛn bó nnɔ wɔn na yé min nɛ li gɛ̀nde bɛ. NʼBaa nɛ li de mifɛnm nnɔ u bonde' mɛ̀ ki ble' binib bà nnɔ.»
23891	MAT 20:30	Ijùɔn ile kɛ sɛngbaal ki cii' bi ye *Yesu nɛ gɛ̀breh, nɛ ì wuureh ki teh: «Yonbdaan, *Dafid ya yaabile, muɔ tɛ micɛcɛkm.»
23892	MAT 20:31	Nɛ linigol nnɔ tɛngeh iʼbo ki teh yɛ̀ ń ŋmile, ama ì tùɔreh ki wuureh nɛ ki teh: «Yonbdaan, *Dafid ya yaabile, muɔ tɛ micɛcɛkm.»
23893	MAT 20:32	Nɛ *Yesu sere' ki yin' ijùɔn nnɔ, nɛ ki niire' yɛ̀ ki ye: «Ni yíe ń tien bà kí de nɛ?»
23895	MAT 20:34	*Yesu muɔ' yɛ̀ micɛcɛkm cɛɛn, ki mɛ' iʼnun, nɛ ì likre' i ya tàan bo, ki paan' uʼbo.
23899	MAT 21:4	Nì tien' ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknl là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien. Nɛ u là ye:
23902	MAT 21:7	ki tuke' uŋuunñɔ nin uʼbuk nnɔ ki baa' Yesu saan, nɛ ki taa' biʼliɛr ki paan' iʼbo, *Yesu jɛ̀ke'.
23903	MAT 21:8	Binib ligol taah biʼliɛr ki pɛ̀reh usɛn ni. Bitɔb mɔ bɛreh tifɛr kí lá pɛ̀reh.
23907	MAT 21:12	*Yesu kɔn' Uwien ya duku ya luo bo, nɛ ki ŋɔre' binib bà kuɔreh tiwɛnt nin bà daanh nnɔ kɛ ki ñɛn'. Ki tuture' bilikkpendb ya teb nin bà kuɔreh inɛnjel nnɔ mɔ ya biɛmu ki gbɔ̀be'.
23909	MAT 21:14	Nɛn saan nɛ ijùɔn nin iwɔ̀b bàareh *Yesu saan Uwien ya duku ya luo bo, nɛ u cèreh ì faakreh.