Wildebeest analysis examples for:   gnw-gnwNT   GENERAL_PUNCTUATION    February 25, 2023 at 00:16    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23233  MAT 1:20  Ẽrei cua re ipɨa pe uyemɨngueta oĩ rambueve, penti ángel yandeYa pe uyeyocui vae uyecuaa chupe ipau pe jare jei chupe: José. Nde co jae David iñemoñaa reta pegua. Ndepuere nemenda María ndive ndequɨye mbae reve. Echa'ã ipurúa oĩ Espíritu Santo imbaepuere pe jei.
23234  MAT 1:21  Jare imembɨta penti cuimbae jare nembɨjeeta Jesús. Echa'ã jae umbɨasata ɨvɨ pegua reta. Echa'ã umbaita imbaeyoa reta jei.
23236  MAT 1:23  Echa'ã jei cuarãi: Mase, penti cuñatai cuimbae güɨreco'ã etei vae ipuruata jare imembɨta penti cuimbae. Jare umbɨjeeta reta Emanuel. Jucuarãi jei. (Cua tee uipota jei: Tumpa ime yande ndive.)
23240  MAT 2:2  Jare jei reta: ¿Quiape pa ime oĩ sambiaɨ judío reta juvicha guasurã icota vae? Echa'ã nduecha yasɨtata uicuaaca oreve vae guarasɨ oẽ vae cotɨ. Jáeramo ndoyu ma nuvãe numbɨadora vaerã jei reta.
23243  MAT 2:5  Jare jae reta jei chupe: Oata Belén Judea pegua pe. Echa'ã Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae jei cuarãi:
23244  MAT 2:6  Belén Judea pegua penti tenta guasu Judea pegua icavi vae. Echa'ã joco pe oata penti mburuvicharã. Jae oyocuita Israel pegua reta. Israel pegua reta chembae co. Jucuarãi jei jei reta chupe.
23246  MAT 2:8  Jayave Herodes jei chupe reta: Pecua Belén pe peeca cavi jocua sambiaɨ. Jare pevãe ma chupe yave, peyu ye cua pe pemɨmbeu cheve, che vi aa vaerã ambɨadora jei.
23251  MAT 2:13  Jare cuimbae reta yugüɨraa ma yave, penti ángel yandeYa pe uyeyocui vae uyecuaa José pe ipau pe jare jei chupe: Epũa. Eraa sambiaɨ jare ichɨ pecua Egipto pe. Pepɨta joco pe amɨmbeu ye ndeve regua. Echa'ã Herodes uecacata sambiaɨ uyucaca vaerã jei.
23253  MAT 2:15  Jare jae reta upɨta Egipto pe Herodes umano regua. Jucuarãi uyapo José, uyeyapo vaerã Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae rupi yandeYa jei vae. Echa'ã jei cuarãi: Egipto güi aeni cheRaɨ.
23256  MAT 2:18  Echa'ã jei cuarãi: Ramá pe uyendu ñee. Uyendu uyao ñugüɨnoi tuicha ipɨatɨtɨ vae reta. Raquel uyao oĩ imembɨ reta re. Ipuere'ã etei quía umbɨpɨacatu imembɨ reta umano ma ramo. Jucuarãi jei.
23258  MAT 2:20  Jare jei chupe: Epũa. Eraa ye sambiaɨ jare ichɨ Israel pegua reta iɨvɨ pe. Echa'ã uipota tẽi uyucaca sambiaɨ vae reta umano ma jei.
23261  MAT 2:23  Jare José oo uvãe penti tenta guasu Nazaret jee vae pe jare joco pe ico, uyeyapo vaerã Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae reta jei vae. Echa'ã jei reta cuarãi: Ĩru vae reta umbɨjeeta penti Nazaret pegua.
23263  MAT 3:2  Jae jei: Peeya piyemɨngueta icavi mbae vae pepɨa pe oĩ vae. Echa'ã outa ma uvãe mboroyocuia ara pegua jei.
23264  MAT 3:3  Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae Isaías jee vae imiari Juan re. Echa'ã Isaías jei cuarãi: Jae iñeeãta reve jeita ñana pe: Piyapɨcatu yandeYa japerã. Pemɨsɨmi tape. Jucuarãi jei.
23268  MAT 3:7  Jare jeta fariseo reta jare saduceo reta yugüeru Juan oĩ vae pe, jae umbɨbautiza vaerã. Jare Juan uecha reta yave, jei chupe reta: Pe reta co jae mboi reta rami. ¿Quía pa umɨmbeu peve piyerova vaerã Tumpa cotɨ agüɨye vaerã Tumpa uiporaraca peve?
23270  MAT 3:9  Agüɨye pere piyupe pepɨa pe: Yandetenondegua co jae Abraham. Echa'ã che jae peve cua: Tumpa ipuere uyapo cua ita reta güi Abraham iñemoñaa retarã jei Juan chupe reta.
23271  MAT 3:10  Yamɨjaanga penti temitɨ. Temitɨ ía icavi'ã yave, iya uyasɨa japo reve jare uapɨ. Jae ramiño vi piyapo'ã yave icavi vae, Tumpa uiporaracata peve jei.
23272  MAT 3:11  Che pumbɨbautiza ɨ pe piyemɨngueta icavi mbae vae pepɨa pe oĩ vae peeya yave. Ẽrei cheraɨcue rupi outa ipuere ete chegüi vae. Jupi'ã co che amboi araa vaerã ipɨpasa. Jae pembɨbautizata Espíritu Santo pe jare tata pe jei.
23273  MAT 3:12  Jae co trigo uipoo vae rami. Echa'ã trigo uipoo vae umbɨveve trigo uequi vaerã ɨtɨ. Jayave uñuvatu trigo jɨru pe. Ẽrei uapɨ ɨtɨ tata pe. Tata Cristo uiporuta vae opa mbae vae co jei.
23275  MAT 3:14  Ẽrei Juan ñatẽɨ umbɨbautiza Jesús. Jáeramo jei chupe: ¿Maera pa ndipota che numbɨbautiza vaerã? Echa'ã icavi co nde chembɨbautiza vaerã jei.
23276  MAT 3:15  Jayave Jesús jei chupe: Icavi co nde chembɨbautiza vaerã añave. Echa'ã jucuarãi icavi co yayapo vaerã opaete jupi vae jei. Jayave Juan umbɨbautiza Jesús.
23278  MAT 3:17  Jare jupivoi uyendu ñee ara güi jei: Cua co jae cheRaɨ aau ete vae. Chembɨyerovia ete jei.
23281  MAT 4:3  Jayave aña guasu umɨngueta uyavɨca vaerã tẽi chupe. Nde co jae Tumpa Taɨ yave, ere cua ita reta pe uyeyapo vaerã mbɨyaperã jei.
23282  MAT 4:4  Ẽrei Jesús jei chupe: Tumpa iñee pe uyecuatía oĩ cuarãi: Icavi co ɨvɨ pegua reta jou vaerã mbɨyape güɨnoi vaerã tecove. Ẽrei icavi ete co uyapɨsaca vaerã Tumpa iñee re jare uyapo vaerã jei vae güɨnoi vaerã tecove opa mbae vae. Jucuarãi uyecuatía oĩ jei.
23284  MAT 4:6  Jayave jei chupe: Nde co jae Tumpa Taɨ yave, ea cua güi. Echa'ã Tumpa iñee pe uyecuatía oĩ cuarãi: Tumpa oyocuita ángel reta uyandareco vaerã nderé. Ipo pe ndepɨsɨ ndeocota reta, agüɨye vaerã ndepɨ uyererocua ita re. Jucuarãi uyecuatía oĩ jei.
23285  MAT 4:7  Jayave Jesús jei chupe: Tumpa iñee pe uyecuatía oĩ cuarãi: Che co jae ndeYa Tumpa. Agüɨye mbae iyapo ndicuaa vaerã tuicha ra chepɨaguasu. Jucuarãi uyecuatía oĩ jei.
23287  MAT 4:9  Jayave aña guasu jei chupe: Tamee ndeve opaete cua, ndiyeatɨca yave chembɨadora vaerã.
23288  MAT 4:10  Jayave Jesús jei chupe: Esɨrɨ chegüi, Satanás. Echa'ã Tumpa iñee pe uyecuatía oĩ cuarãi: Che co jae ndeYa Tumpa. Chembɨadora. Jaeño cheve iyeyocui. Jucuarãi uyecuatía oĩ jei.
23293  MAT 4:15  Zabulón iɨvɨ jare Neftalí iɨvɨ, ɨ guasu jembeɨ pe, Jordán jovaicho pe, Galilea judío mbae vae reta pegua.
23294  MAT 4:16  Pɨ̃tumimbi pe yugüɨreco vae reta uecha ma tembipe tuicha vae. Mano iguarasɨ̃a pe yugüɨreco vae reta pe uyecuaa tembipe. Jucuarãi jei.
23295  MAT 4:17  Jayave Jesús umbɨpɨ umɨmbeu Tumpa iñee. Jae jei: Peeya piyemɨngueta icavi mbae vae pepɨa pe oĩ vae. Echa'ã outa ma uvãe mboroyocuia ara pegua jei.
23297  MAT 4:19  Jare Jesús jei chupe reta: Peyu cherupíe, jare che chembaepuere pe pemboeta ĩru vae reta güɨrovia vaerã cheré.
23306  MAT 5:3  Jei chupe reta: Tuyerovia icoi Tumpa ueca vae reta. Echa'ã Tumpa umeeta chupe reta yugüɨreco vaerã mboroyocuia ara pegua pe jei.
23307  MAT 5:4  Tuyerovia ipɨatɨtɨ vae reta. Echa'ã Tumpa umbɨpɨacatuta reta jei.
23308  MAT 5:5  Tuyerovia uñemɨmichi vae reta. Echa'ã Tumpa umeeta chupe reta ɨvɨ imbaerã jei.
23309  MAT 5:6  Tuyerovia iquɨrẽɨ jupi vae uyapo vae reta. Echa'ã Tumpa umbujupita reta jei.
23310  MAT 5:7  Tuyerovia ĩru vae reta uiparareco vae reta. Echa'ã Tumpa uipararecota reta jei.
23311  MAT 5:8  Tuyerovia ipɨa iquɨa mbae vae reta. Echa'ã uechata reta Tumpa jei.
23312  MAT 5:9  Tuyerovia ĩru vae reta umbɨpɨacatu vae reta. Echa'ã Tumpa jeita chupe reta: Pe co jae cheraɨ reta jeita, jei.
23313  MAT 5:10  Tuyerovia jupi vae uyapo ramo ĩru vae reta icavi mbae vae uyapo chupe vae reta. Echa'ã Tumpa umeeta chupe reta yugüɨreco vaerã mboroyocuia ara pegua pe jei.
23314  MAT 5:11  Ĩru vae reta jeita icavi mbae vae peve jare uyapota icavi mbae vae peve. Ipotave icavi mbae vae jeita pecotɨ iyapu reve, pe reta cherau ramo. Ẽrei piyeroviaño peĩ jei.
23315  MAT 5:12  Piyerovia ete. Echa'ã Tumpa güɨnoi ara pe mbae icavi ete vae pembaerã. Echa'ã jae reta itenondegua reta uyapo cua nunga icavi mbae vae Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae reta pe jei.
23316  MAT 5:13  Pe reta co jae yuquɨ rami cua ɨvɨ pe. Ẽrei yuquɨ jembochɨ'ã ma yave, ¿quirãita ra jembochɨ ye? Icavi'ã ma mbaerã. Icavi co yamombo vaerã jare ñapɨ̃ro jese vaerã jei.
23317  MAT 5:14  Pe reta co jae penti mechero ɨvɨ pegua reta pe tembipe umee vae rami. Yayapo yave tenta guasu penti ɨvɨtu re, yandepuere'ã etei ñañomi. Opaete vae ipuere uecha jei.
23318  MAT 5:15  Jae ramiño vi mechero yamɨendɨ yave, ndarau ñañono yapepo uyembovapo oĩ vae igüɨ pe. Ñañono co mechero jenda pe, opaete o pe ñugüɨnoi vae reta güɨnoi vaerã tembipe jei.
23319  MAT 5:16  Mechero umee yandeve tembipe. Jae ramiño vi pe reta pico cavi ĩru vae reta jovaque, jae reta uicuaa vaerã pe reta piyapo co icavi vae. Echa'ã jucuarãi yave, umbɨadorata reta peRu ara pe oĩ vae jei.
23320  MAT 5:17  Aramoi pe reta pepɨa pe piyemɨngueta che ayu co ambai vaerã Moisés iporoyocui jare Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae reta jei vae. Ẽrei jucuarãi'ã co. Che ayu ayapo vaerã, ayu'ã co ambai vaerã jei.
23321  MAT 5:18  Añete che jae peve, ara jare ɨvɨ uasa regua ndarau uyembai penti cuatía michi ete vae yepe Moisés iporoyocui güi ndei opaete uyeyapo mbove jei.
23322  MAT 5:19  Ime yave quía penti mboroyocui michi vae uyapo'ã jare umɨmbeu ĩru vae reta pe agüɨye vaerã uyapo vae, ĩru vae reta jeita jae co taɨcuegua vae mboroyocuia ara pegua pe. Ẽrei ime yave quía uyapo jare umɨmbeu ĩru vae reta pe uyapo vaerã vae, ĩru vae reta jeita jae co tenondegua vae mboroyocuia ara pegua pe jei.
23323  MAT 5:20  Echa'ã che jae peve cua: Jupi vae pe reta piyapo vae jupi ete'ã yave jupi vae mboroyocui re oporomboe vae reta jare fariseo reta uyapo vae güi, ndarau etei pico mboroyocuia ara pegua pe jei.
23324  MAT 5:21  Piyandu ma quirãi Moisés jei yandetenondegua reta pe cuarãi: Agüɨye epuruyuca. Echa'ã upuruyuca vae uñeãacata co. Jucuarãi jei jei.
23325  MAT 5:22  Ẽrei che jae peve, ime yave quía pochɨ tɨvɨ pe vae, uñeãacata co. Jare ime yave quía tɨvɨ güɨrɨ̃ro vae, judío reta itenondegua reta uãata. Jare ime yave quía tɨvɨ pe: Nembɨquere, jei vae, tata guasu pe uiporarata jei.
23327  MAT 5:24  eeya joco pe jocua ofrenda uñemeearenda jovai. Ecua rani iyeyapɨcatu nderɨvɨ ndive. Jayave taɨcue rupi ndepuereta nemee jocua ofrenda Tumpa pe jei.
23328  MAT 5:25  Iyeyapɨcatu ɨmambae uipota uñeapo nderé mbae re vae ndive jae ndive ndeo rambueve tape rupi mburuvicha oĩ vae cotɨ. Echa'ã ndiyeyapɨcatu'ã yave, uñeapota nderé mburuvicha pe, jare mburuvicha nemondota peresorɨru iyandarecoa pe jare peresorɨru iyandarecoa neñonota peresorɨru pe jei.
23329  MAT 5:26  Añete che jae ndeve, ndarau etei neẽ peresorɨru güi ndei opaete ndepía nembɨepɨ mbove jei.
23330  MAT 5:27  Piyandu ma quirãi Moisés jei yandetenondegua reta pe cuarãi: Agüɨye iyuvanga menda re. Jucuarãi jei jei.
23331  MAT 5:28  Ẽrei che jae peve, ime yave quía umae cuña re uipota reve vae, uyuvanga ma menda re ipɨa pe jei.
23332  MAT 5:29  Jare nderesa ndeacata cotɨgua uyapoca yave mbaeyoa ndeve, enoẽ emombo ndiyugüi. Icavi co penti nderesa ucañɨ vaerã ndegüi, tata guasu pe opaete nderete reve Tumpa nemondo vaerã tẽi güi jei.
23333  MAT 5:30  Jae ramiño vi ndepo ndeacata cotɨgua uyapoca yave mbaeyoa ndeve, iyasɨa emombo ndiyugüi. Icavi co penti ndepo ucañɨ vaerã ndegüi, tata guasu pe opaete nderete reve Tumpa nemondo vaerã tẽi güi jei.
23334  MAT 5:31  Aracae Moisés jei vi cuarãi: Jembireco omombo vae tumee chupe tupapire umɨmbeu vaerã pɨpe omombo ma vae co. Jucuarãi jei jei.
23335  MAT 5:32  Ẽrei che jae peve, penti cuimbae ipuere omombo jembireco, cuña aguasa uyapo yave. Ẽrei cuña uyapo'ã yave aguasa jare cuimbae omombo yave jembireco, jocua cuña uyuvanga co menda re umenda yave ĩru cuimbae ndive. Jae ramiño vi jocua cuimbae cuña ndive umenda vae uyuvanga co menda re jei.
23336  MAT 5:33  Piyandu ma quirãi Moisés jei yandetenondegua reta pe cuarãi: Agüɨye ere: YandeYa jee re ayapota, ndepurumbɨtavɨ vaerã. Echa'ã ndere yave: YandeYa jee re ayapota, iyapo. Jucuarãi jei jei.
23337  MAT 5:34  Ẽrei che jae peve, agüɨye ere jucuarãi. Agüɨye ere: Ara jee re ayapota. Echa'ã ara Tumpa iguapɨa co.
23338  MAT 5:35  Agüɨye vi ere: Ɨvɨ jee re ayapota. Echa'ã ɨvɨ Tumpa ipɨ jenda co. Agüɨye vi ere: Jerusalén jee re ayapota. Echa'ã Jerusalén Mburuvicha Guasu mbaepuere güɨnoi vae jenta guasu co.
23339  MAT 5:36  Agüɨye vi ere: Cheãca jee re ayapota. Echa'ã ndepuere'ã ndiyapo ndea tĩ ani jũ jei.
23340  MAT 5:37  Ẽrei ndipota yave ndere: Ayapota, ere: Ayapota. Jae ramiño vi ndipota yave ndere: Ndarau ayapo, ere: Ndarau ayapo. Echa'ã jeta cua güi ndere yave, ndiyapota icavi mbae vae jei.
23341  MAT 5:38  Piyandu ma quirãi Moisés aracae jei cuarãi: Ime yave quía ĩru vae jesa urucumegua vae, ĩru vae reta turucumegua vi jae jesa. Jae ramiño vi ime yave quía ĩru vae jãi omopẽ vae, ĩru vae reta tomopẽ vi jae jãi. Jucuarãi jei jei.
23343  MAT 5:40  Jae ramiño vi ime yave quía uñeapo nderé ndecamisa upɨ̃ro vaerã ndegüi vae, emaeño jese upɨ̃ro vaerã ndegüi ndeasoya vi jei.
23344  MAT 5:41  Jae ramiño vi ime yave quía ndeocui nderaa vaerã jɨvɨta penti kilómetro, eraa chupe mocui kilómetro rupi jei.
23345  MAT 5:42  Jae ramiño vi ime yave quía uyerure ndeve mbae re vae, emee chupe, jare ime yave quía mbae uiporu ndeve vae, iporuca chupe jei.
23346  MAT 5:43  Piyandu ma quirãi Moisés aracae jei cuarãi: Eau neĩru jare emɨtarẽɨ nderovaicho. Jucuarãi jei jei.
23347  MAT 5:44  Ẽrei che jae peve, peau perovaicho reta. Piyerure Tumpa pe umɨvendise vaerã uyepɨpeyu peré vae reta. Piyapo icavi vae pemɨtarẽɨ vae reta pe. Piyerure Tumpa pe icavi mbae vae uyapo peve vae reta re jei.
23348  MAT 5:45  Jucuarãi piyapo yave, picota peRu ara pe oĩ vae taɨ retarã. Echa'ã peRu umee guarasɨ icavi mbae vae uyapo vae reta jare icavi vae uyapo vae reta pe, opaete vae güɨnoi vaerã tembipe. Jae ramiño vi umee ama jupi vae reta jare jupi mbae vae reta pe, opaete vae güɨnoi vaerã ɨ jei.
23349  MAT 5:46  Echa'ã peau yave perau vae retaño, jocua mbaetɨ etei co mbae icavi vae. Jáeramo Tumpa ndarau umee peve mbae jocua jeco pegua. Echa'ã mburuvicha peguarã ocovara vae reta vi uyapo jucuarãi jei.
23350  MAT 5:47  Jae ramiño vi pembɨsaluda picuãva reve yave perɨvɨ retaño, jocua mbaetɨ etei co mbae icavi vae. Echa'ã upurugüɨrovia mbae vae reta vi uyapo jucuarãi jei.
23351  MAT 5:48  Jáeramo jecuaeño piyapo icavi vae. Echa'ã peRu ara pe oĩ vae jecuaeño uyapo icavi vae jei.
23352  MAT 6:1  Jupi vae piyapo yave, agüɨye piyapo opaete vae jovaque jae reta uecha vaeraño. Echa'ã piyapo yave opaete vae jovaque, peRu ara pe oĩ vae ndarau umee peve mbae jocua jupi vae piyapo vae jeco pegua jei.
23353  MAT 6:2  Jáeramo nemee mbae iparavete vae reta pe yave, agüɨye iyapo upurumbɨtavɨ vae reta uyapo rami. Echa'ã jae reta omondo jenonde judío reta itupao reta pe jare calle rupi uyemimbɨ vae, ĩru vae reta icavi uyemɨngueta jese vaerã umee mbae iparavete vae reta pe yave. Añete che jae peve, jocua upurumbɨtavɨ vae reta güɨnoita'ã imbaerã jucuarãi uyapo ramo jei.
23355  MAT 6:4  agüɨye vaerã quía ye uicuaa nde ndiyapo vae regua. Ẽrei ndeRu uicuaata nde ndiyapo vɨari vae jare umeeta ndeve mbae opaete vae jovaque jei.
23356  MAT 6:5  Jare ndiyerure Tumpa pe yave, agüɨye iyapo upurumbɨtavɨ vae reta uyapo rami. Echa'ã jae reta uyerure Tumpa pe yave, uipota quía reta uecha vaerã. Jáeramo uyemboɨ judío reta itupao reta pe jare calle uyerea pe uyerure Tumpa pe yave. Añete che jae peve, jocua upurumbɨtavɨ vae reta güɨnoita'ã imbaerã jucuarãi uyapo ramo jei.
23357  MAT 6:6  Ẽrei nde ndiyerure Tumpa pe yave, ique ndero pe jare iyuquenda onque. Jayave iyerure ndeRu pe quía reta uicuaa mbae reve. Jare ndeRu uicuaata nde ndiyapo vɨari vae jare umeeta ndeve mbae opaete vae jovaque jei.
23358  MAT 6:7  Ẽrei piyerure Tumpa pe yave, agüɨye iyapo upurugüɨrovia mbae vae reta uyapo rami. Echa'ã jae reta jecuaeño umbɨaɨcuerecuere jei penti vaeño. Echa'ã ipɨa pe uyemɨngueta tẽi Tumpa uyapɨsacata jese reta jucuarãi uyapo yave jei.
23359  MAT 6:8  Jáeramo agüɨye piyapo jae reta uyapo rami. Echa'ã peRu uicuaa mbae uata peve vae ndei piyerure chupe jese mbove jei.
23360  MAT 6:9  Jáeramo piyerure Tumpa pe cuarãi: OreRu ara pe neĩ vae, tuyembɨadoraca nderee.
23364  MAT 6:13  Jare agüɨye emaeño aña guasu re uyapoca vaerã oreve mbaeyoa. Orerepɨ aña guasu güi. Echa'ã nembae co mboroyocuia. Nde nenoi opaete mbaepuere. Opaete vae nembɨadorata jaeño mai pegua. Amén. Jucuarãi piyerure jei.
23365  MAT 6:14  Echa'ã pe reta pembɨasa yave iyoa pecotɨ vae reta, peRu ara pe oĩ vae umbɨasata vi peve pembaeyoa reta jei.
23366  MAT 6:15  Ẽrei pembɨasa'ã yave iyoa pecotɨ vae reta, peRu ndarau vi umbɨasa peve pembaeyoa reta jei.
23367  MAT 6:16  Piyecuacu tembíu güi yave, agüɨye piyapo upurumbɨtavɨ vae reta uyapo rami. Echa'ã jae reta uyecuacu tembíu güi yave, uyecuaa ipɨatɨtɨ, ĩru vae reta uicuaa vaerã uyecuacu co ñugüɨnoi tembíu güi. Añete che jae peve, jae reta güɨnoita'ã imbaerã jucuarãi uyapo ramo jei.
23369  MAT 6:18  agüɨye vaerã ĩru vae reta uicuaa ndiyecuacu co neĩ tembíu güi. Jaeño ndeRu uicuaata ndiyecuacu co neĩ tembíu güi vae. NdeRu uicuaata nde ndiyapo vɨari vae jare umeeta ndeve mbae opaete vae jovaque jei.
23370  MAT 6:19  Agüɨye piñuvatu cua ɨvɨ pe jeta mbaembae icavi vae piyupeguarã. Echa'ã cua ɨvɨ pe cupii reta urucumegua mbaembae jare ĩru mbaembae iyuquɨrɨ urucumegua, jare imonda vae reta uique vɨari mbaembae oñomi vaerã jei.
23371  MAT 6:20  Piñuvatu mbaemabe icavi vae piyupeguarã ara pe. Echa'ã joco pe ndarau cupii reta urucumegua vaerã mbaembae jare ndarau mbae iyuquɨrɨ, jare ndarau imonda vae reta uique vɨari mbaembae oñomi vaerã jei.
23372  MAT 6:21  Echa'ã piñuvatu yave mbaembae icavi vae piyupeguarã ɨvɨ pe, jecuaeño pepɨa pe piyemɨnguetata ɨvɨ pegua re. Ẽrei piñuvatu yave mbaembae icavi vae piyupeguarã ara pe, jecuaeño pepɨa pe piyemɨnguetata ara pegua re jei.
23374  MAT 6:23  Ẽrei icavi'ã yave nderesa, nderete tɨneeta pɨ̃tumimbi pe. Nderete tɨneeta tẽi tembipe pe. Ẽrei tɨnee yave pɨ̃tumimbi pe, pɨ̃tumimbi ete co jei.
23375  MAT 6:24  Penti uyeyocui vae uipota yave uyeyocui mocui patrón pe, umɨtarẽɨta penti patrón jare uauta ĩru vae, ani uparavɨquɨ cavita penti patrón pe jare güɨrɨ̃rota ĩru vae. Pepuere'ã piyeyocui Tumpa pe corepoti peau reve jei.
23376  MAT 6:25  Jáeramo che jae peve, agüɨye piyemɨpɨa'ã mbae re. Agüɨye piyemɨpɨa'ã perembiurã vae re. Jae ramiño vi agüɨye piyemɨpɨa'ã peremimonderã vae re. Ndarau pepuere pico cavi jecuaeño piyemɨpɨa'ã yave perembiurã vae re jare peremimonderã vae re jei.
23377  MAT 6:26  Pemae güɨra reta re. Jae reta umaetɨ'ã jare umbaevɨro'ã. Uñuvatu'ã vi avati avatío pe. Ẽrei peRu ara pe oĩ vae umɨngaru reta. Jare Tumpa perau ete güɨra reta güi jei.
23378  MAT 6:27  Aramoi piyemɨpɨa'ã pipota tẽi pepucu ramo. Ẽrei ndarau etei pepuere piyembɨcuacuaa pepucu ete vaerã jei.
23379  MAT 6:28  ¿Maera pa piyemɨpɨa'ã peremimonderã vae re? Pemae mbaepotɨ reta re, quirãi ucuacuaa reta. Uparavɨquɨ'ã reta. Umaepova'ã reta vi.
23381  MAT 6:30  Tumpa omopõra ñana, yepe tẽi penti ara ñana oĩ co pe jare pɨareve pe ocai. Jáeramo Tumpa umeeta co peve peremimonderã. Michi ete co pepurugüɨrovia jei.
23382  MAT 6:31  Agüɨye piyemɨpɨa'ã mbae re. Agüɨye piyemɨpɨa'ã perembiurã vae re. Jae ramiño vi agüɨye piyemɨpɨa'ã peremimonderã vae re jei.
23383  MAT 6:32  Echa'ã opaete ɨvɨ pegua reta uyemɨpɨa'ã cua mbaembae re. Jare peRu ara pe oĩ vae uicuaa icavi co penoi vaerã opaete cua mbaembae jei.
23384  MAT 6:33  Ẽrei icavi co pipota ete vaerã Tumpa iporoyocuia jare pipota vaerã piyapo jupi vae Tumpa jupi vae uyapo rami. Jucuarãi yave, Tumpa umeeta peve opaete cua mbaembae jei.
23385  MAT 6:34  Jáeramo agüɨye piyemɨpɨa'ã pɨareve peguarã vae re. Echa'ã pɨareve pe uyeyapo yeta mbae pemɨpɨa'ã vaerã. Opa ara uyeyapo mbaembae pemɨpɨa'ã vaerã jei.
23387  MAT 7:2  Echa'ã piñera yave ĩru vae re, ĩru vae iñerata vi peré. Jae ramiño vi icavi vae piyapo yave ĩru vae pe, ĩru vae uyapota vi icavi vae peve. Jae ramiño vi icavi mbae vae piyapo yave ĩru vae pe, ĩru vae uyapota vi icavi mbae vae peve jei.
23388  MAT 7:3  Agüɨye emae ɨtɨ michi vae neĩru jesa pe oĩ vae re, ime yave nenoi ɨtɨ tuicha vae nderesa pe jei.
23389  MAT 7:4  Ndarau ndepuere ndere neĩru pe: Cherɨvɨ, taequi nderesa güi jocua ɨtɨ michi vae. Echa'ã nde nenoi ɨtɨ tuicha vae nderesa pe jei.
23390  MAT 7:5  Nde co jae upurumbɨtavɨ vae. Eequi rani ɨtɨ tuicha vae nderesa güi. Jayave nemae cavita ndepuere vaerã ndeequi ɨtɨ michi vae neĩru jesa güi jei.
23391  MAT 7:6  Agüɨye pemee mbae uñeñono tee Tumpa peguarã vae yɨmba reta pe. Jae ramiño vi agüɨye piñono ita ipõra vae reta cuchi reta ñugüɨnoi vae rupi. Echa'ã jucuarãi piyapo yave, upɨ̃rota jese reta jare aramoi uyerovata pesuu vaerã jei.
23392  MAT 7:7  Piyerure Tumpa pe mbae re, jare Tumpa umeeta peve. Peeca, jare pevãeta. Pembopu onque, jare onque uyepeata peve jei.
23393  MAT 7:8  Echa'ã piyerure yave Tumpa pe mbae re, Tumpa umeeta peve. Jare peeca yave mbae, pevãeta. Jare pembopu yave onque, uyepeata peve jei.
23394  MAT 7:9  Nde nenoi yave penti nderaɨ, nderaɨ uyerure yave ndeve mbɨyape re, ndarau nemee chupe penti ita mbɨyape ipepɨca pe jei.
23395  MAT 7:10  Jae ramiño vi nderaɨ uyerure yave ndeve pira re, ndarau nemee chupe penti mboi pira ipepɨca pe jei.
23396  MAT 7:11  Yepe tẽi pe reta jecuaeño piyapo icavi mbae vae, ẽrei pemee co mbaembae icavi vae pesambiaɨ reta pe. Jáeramo peRu ara pe oĩ vae iquɨrẽɨ umee mbaembae icavi vae uyerure chupe jese vae reta pe jei.
23397  MAT 7:12  Jáeramo piyapo ĩru vae reta pe pipota ĩru vae reta uyapo vaerã peve vae rami. Echa'ã cua co jae mboroyocui jei vae jare Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae reta jei vae jei.
23398  MAT 7:13  Pique onque ipɨ-raɨ vae rupi. Echa'ã onque ipɨguasu vae rupi uique vae reta uguata tape ipɨguasu vae rupi, ẽrei yugüɨraa cañɨtei pe. Jare jeta vae uique jocua onque ipɨguasu vae rupi jei.
23399  MAT 7:14  Echa'ã onque ipɨ-raɨ vae rupi uique vae reta uguata tape ipɨ-raɨ vae rupi, ẽrei yugüɨraa tecove opa mbae vae güɨnoi vae reta ñugüɨnoi vae pe. Jare mbovɨño uvãe jocua onque ipɨ-raɨ vae jei.
23400  MAT 7:15  Amocue upurumbɨtavɨ vae reta jeita: Che co jae Tumpa iñee umɨmbeu vae. Agüɨye perovia. Jae reta jei peve uipota co umɨmbeu peve Tumpa iñee, ẽrei uipota uyapo icavi mbae vae peve jei.
23401  MAT 7:16  Picuaata jae reta upurumbɨtavɨ vae reta co icavi mbae vae uyapo ramo. Yaequi'ã uva penti yai jãti vae güi. Jae ramiño vi yaequi'ã ɨva penti yai jãti vae güi jei.
23402  MAT 7:17  Penti temitɨ icavi vae umee ía icavi vae. Jae ramiño vi penti temitɨ icavi mbae vae umee ía icavi mbae vae jei.
23403  MAT 7:18  Penti temitɨ icavi vae umee'ã ía icavi mbae vae. Jae ramiño vi penti temitɨ icavi mbae vae umee'ã ía icavi vae jei.
23404  MAT 7:19  Temitɨ ía icavi'ã yave, iya uyasɨa jare uapɨ jei.
23405  MAT 7:20  Jáeramo picuaata jae reta upurumbɨtavɨ vae reta co icavi mbae vae uyapo ramo jei.
23406  MAT 7:21  Jeta vae jeita cheve: CheYa, cheYa. Ẽrei amocue jucuarãi jei vae ndarau yugüɨreco mboroyocuia ara pegua pe. Echa'ã jaeño cheRu ara pe oĩ vae jei vae uyapo vae reta yugüɨrecota joco pe jei.
23407  MAT 7:22  Jeta vae jeita cheve jocua ara: CheYa, cheYa, ore numɨmbeu Tumpa iñee nderee pe. Jae ramiño vi nderee pe numbɨsɨrɨ aña reta oya jese vae reta güi. Jae ramiño vi nderee pe nduyapo jeta mɨacañɨ reta. Jucuarãi jeita jei.
23408  MAT 7:23  Ẽrei che jaeta chupe reta: Che pucuaa'ã etei. Pesɨrɨ chegüi. Echa'ã pe reta piyapo icavi mbae vae. Jucuarãi jaeta jei.
23409  MAT 7:24  Jáeramo ime yave quía uyapɨsaca cheré vae, jae uyapo yave che jae chupe uyapo vaerã vae, jae co penti cuimbae iyaracuaa vae jentarã uyapo vae rami. Echa'ã cuimbae iyaracuaa vae oñono jenta iguapɨcarã itape re jei.
23410  MAT 7:25  Jayave tuicha oquɨ jare jeta ɨ usɨrɨ tenta cotɨ. Tanta vi ɨvɨtu tenta re. Ɨ jare ɨvɨtu umbɨyaparata tẽi tenta. Ẽrei uyapara'ã. Echa'ã iguapɨca oĩ penti itape re jei.
23411  MAT 7:26  Ẽrei ime yave quía uyapɨsaca cheré vae, uyapo'ã yave che jae chupe uyapo vaerã vae, jae co penti cuimbae iyaracuaa mbae vae jentarã uyapo vae rami. Echa'ã cuimbae iyaracuaa mbae vae uyapo jentarã ɨvɨcuĩti re jei.
23412  MAT 7:27  Jayave tuicha oquɨ jare jeta ɨ usɨrɨ tenta cotɨ. Tanta vi ɨvɨtu tenta re. Ɨ jare ɨvɨtu umbɨyapara. Opa uyembai jocua tenta jei.
23416  MAT 8:2  Jayave ou Jesús oĩ vae pe penti cuimbae ipire ocui vae. Uyeatɨca Jesús jovai. CheYa, ndipota yave, ndepuere chembɨgüera jei chupe.
23417  MAT 8:3  Jayave Jesús oñono ipo jese. Aipota. Ecuera jei chupe. Jare jupivoiño cuimbae ucuera imbaerasɨ güi. Ocui'ã ma ipire.
23418  MAT 8:4  Jayave Jesús jei chupe: Agüɨye emɨmbeu quía pe. Ecua iyeechaca sacerdote pe, jare emee ofrenda Moisés peocui rami, tenta guasu pegua reta uicuaa vaerã ndecuera ma co jei.
23420  MAT 8:6  Jae jei Jesús pe: CheYa, cherembiocui imbaerasɨ oĩ cherenta pe. Ipuere'ã omɨ. Jasɨ ete oĩ chupe jei.
23421  MAT 8:7  Jayave Jesús jei chupe: Taa tambɨgüera.
23422  MAT 8:8  Ẽrei sundaro reta juvicha jei chupe: CheYa, agüɨye ecua cherenta pe. Echa'ã mbae'ã co che. Ndepuere ndere cua güiño cherembiocui ucuera vaerã jare ucuerata co jei.
23423  MAT 8:9  Echa'ã ime mburuvicha mbaepuere güɨnoi cheré vae reta. Jae ramiño vi che anoi mbaepuere sundaro reta re. Che jae penti sundaro pe: Ecua, jare jae oo. Jae ramiño vi che jae ĩru sundaro pe: Eyu, jare jae ou. Jae ramiño vi che jae cherembiocui pe: Iyapo cua, jare jae uyapo jei.
23424  MAT 8:10  Jare Jesús cua uyandu yave, ipɨacañɨ sundaro reta juvicha re, jare jei yugüɨraa jaɨcue vae reta pe: Añete che jae peve, avãe'ã cua nunga mburugüɨrovia tuicha vae Israel pegua reta ipɨte pe.
23425  MAT 8:11  Jare che jae peve, jeta vae yugüeruta guarasɨ oẽ vae cotɨ güi jare guarasɨ uique vae cotɨ güi jare uguapɨta reta Abraham jare Isaac jare Jacob ndive mboroyocuia ara pegua pe jei.
23426  MAT 8:12  Ẽrei mboroyocuia pe yugüɨrecota tẽi vae reta uyemombocata oca pe pɨ̃tumimbi oĩ vae pe. Joco pe uyaota reta jare jãi umbɨquɨrɨrɨuta jei.
23427  MAT 8:13  Jayave Jesús jei sundaro reta juvicha pe: Ndepuere ndeo. Ayapo ma ndipota ayapo vaerã vae nderovia cheré ramo jei. Jare jocua ora pe etei sundaro reta juvicha jembiocui ucuera.
23431  MAT 8:17  Jucuarãi uyapo Jesús uyeyapo vaerã Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae Isaías jei vae. Echa'ã jae jei cuarãi: Jae etei güɨraa yandegüi yanembaerasɨ reta.
23433  MAT 8:19  Jare penti mboroyocui re oporomboe vae ou Jesús oĩ vae pe jare jei chupe: Oporomboe vae, taa nderupíe opaete que rupi ndeo vae rupi.
23434  MAT 8:20  Jayave Jesús jei chupe: Aguara reta güɨnoi icua reta, jare güɨra reta güɨnoi jaitɨ reta. Ẽrei che cuimbaerã ayeyapo vae mbaetɨ cherenta jei.
23435  MAT 8:21  Jare ĩru jemimboe jei Jesús pe: CheYa, emaeño rani cheré aa vaerã aico cheru re umano regua.
23436  MAT 8:22  Ẽrei Jesús jei chupe: Eyu cherupíe. Tecove opa mbae vae güɨnoi mbae vae reta toñotɨ umano vae reta jei.
23439  MAT 8:25  Jayave Jesús jemimboe reta yugüɨraa omomba. Jei reta chupe: OreYa, orerepɨ. Ñamanota ma.
23440  MAT 8:26  Jayave Jesús jei chupe reta: ¿Maera pa pequɨye? Michi ete co pepurugüɨrovia jei. Jayave upũa jare uñeengata ɨvɨtu jare ɨ guasu pe. Jare opaete voi quĩi ngatu upɨta.
23441  MAT 8:27  Jare Jesús jemimboe reta ipɨacañɨ jare jei: ¿Mbae nunga cuimbae pa cua? Ɨvɨtu jare ɨ guasu uyapo jae oyocui vae.
23443  MAT 8:29  Jare jae reta iñeeãta reve jei: ¿Maera pa ndeyu oremambeco, Jesús? Nde co jae Tumpa Taɨ. ¿Ndeyu pa ndiporaraca oreve añave? Taɨcue rupi ramo co ndiporaracata tẽi oreve jei reta.
23445  MAT 8:31  Jare aña reta uyerure Jesús pe: Cua cuimbae reta güi orembɨsɨrɨ yave, emaeño oreré ndoo vaerã ndoya cuchi reta re.
23446  MAT 8:32  Jayave Jesús jei chupe reta: Pecua. Jare yugüɨraa ma yave cuimbae reta güi, aña reta yugüɨraa oya cuchi reta re. Jayave opaete cuchi reta tanta osi ɨvɨa rupi oa ɨ guasu pe, jare joco pe opa ipɨtupa reta.
23450  MAT 9:2  Jayave amocue vae güeru penti cuimbae imbaerasɨ vae. Cua cuimbae ipuere mbae omɨ vae. Jupa pe oĩ. Jesús cua uecha yave, uicuaa jae reta güɨrovia co jese, jare jei cuimbae ipuere mbae omɨ vae pe: Iyerovia, cherɨvɨ. Nembaeyoa reta uyembai ma jei.
23451  MAT 9:3  Jayave amocue mboroyocui re oporomboe vae reta ipɨa pe uyemɨngueta: Cua cuimbae jei icavi mbae vae Tumpa cotɨ.
23452  MAT 9:4  Ẽrei Jesús uicuaa jae reta ipɨayemɨngueta, jare jei chupe reta: ¿Maera pa penoi pepɨa pe yemɨngueta icavi mbae vae reta?
23453  MAT 9:5  Chepuere jae cua cuimbae pe: Nembaeyoa reta uyembai ma. Jae ramiño vi chepuere jae chupe: Epũa eguata. ¿Mbae nunga pa yavai jae vaerã? jei.
23454  MAT 9:6  Ẽrei aipota picuaa vaerã cua: Che cuimbaerã ayeyapo vae chepuere ambɨasa quía pe imbaeyoa reta cua ɨvɨ pe aĩ rambueve jei. Jayave jei cuimbae ipuere mbae omɨ vae pe: Epũa evoɨ nderupa, jare ecua nerenta pe.
23457  MAT 9:9  Jare Jesús joco güi oo yave, uecha penti cuimbae Mateo jee vae uguapɨ oĩ mburuvicha peguarã ocovara ñugüɨnoi vae pe, jare jei chupe: Eyu cherupíe. Jayave Mateo upũa, jare oo jae jupíe.
23459  MAT 9:11  Jare fariseo reta cua uecha yave, jei Jesús jemimboe reta pe: ¿Maera pa ucaru pemboe vae ocovara vae reta jare teco icavi mbae vae uyapo vae reta ndive?
23460  MAT 9:12  Ẽrei Jesús cua uyandu yave, jei chupe reta: Icove catu vae reta ueca'ã upurupɨano vae. Imbaerasɨ vae retaño ueca jei.
23461  MAT 9:13  Pecua piyemboe mbae uipota jei cua: Aipota pepuruparareco vaerã, aipota'ã maemɨmba uyeyucacue reta pemee cheve vaerãño. Echa'ã che ayu aeca vaerã iyoa vae reta. Ayu'ã aeca vaerã jupi vae reta jei.
23462  MAT 9:14  Jayave yugüeru Juan jemimboe reta Jesús oĩ vae pe jare upɨrandu chupe: ¿Maera pa ore jare fariseo reta nduyecuacu tembíu güi, ẽrei nderemimboe reta uyecuacu'ã tembíu güi?
23463  MAT 9:15  Jayave Jesús jei chupe reta: Umendata vae pe ñugüɨnoi vae reta ndarau etei uyecuacu tembíu güi, umendata vae jae reta ndive oĩ rambueve. Ẽrei outa uvãe ara umendata vae uyereraaca vaerã chugüi reta. Jayave ramo uyecuacuta tembíu güi jei.
23464  MAT 9:16  Icavi'ã yamboya vaerã temimonde indechi vae maemboyaa ipɨau vae pe. Echa'ã jucuarãi yayapo yave, maemboyaa ipɨau vae umɨãta temimonde indechi vae, jare temimonde jeiete osoro jei.
23465  MAT 9:17  Jae ramiño vi icavi'ã yambɨru vaerã vino ipɨau vae vino jɨru guacapi indechi vae pe. Echa'ã jucuarãi yayapo yave, vino omondoro jɨru, jare vino uyepɨyere, jare jɨru icavi'ã ma. Jáeramo yambɨru vino ipɨau vae jɨru ipɨau vae pe. Echa'ã jucuarãi yayapo yave, jɨru osoro'ã jare vino uyepɨyere'ã jei.
23466  MAT 9:18  Jare Jesús cua jei chupe reta rambueve, ou Jesús oĩ vae pe uvãe penti mburuvicha. Jae uyeatɨca Jesús jovai jare jei: Cherayɨ umanota ma oĩ. Ẽrei yaa iñono ndepo jese embɨgüera, agüɨye vaerã umano jei.
23469  MAT 9:21  Echa'ã jae jei ma iyupe ipɨa pe: Yepe tẽi jemimondeño tayavɨquɨ, acuerata co.
23470  MAT 9:22  Ẽrei Jesús uyerova, jare uecha yave, jei chupe: Cherindɨ, ndepɨacatu. Ndecuera ma nderovia cheré ramo. Jare jupivoiño cuña ucuera.
23472  MAT 9:24  Jayave jei chupe reta: Pecua oca pe. Cua cuñatai umano'ã co. Oqueño co oĩ jei. Ẽrei joco pe ñugüɨnoi vae reta oyoyai Jesús.
23475  MAT 9:27  Jare Jesús joco güi oo yave, mocui cuimbae jesa mbae vae reta yugüɨraa jaɨcue, jare iñeeãta reve jei chupe: Nde co jae David iñemoñaa reta pegua. Oreparareco.
23476  MAT 9:28  Jare Jesús uique ma yave o pe, cuimbae jesa mbae vae reta vi uique jaɨcue. Jayave Jesús upɨrandu chupe reta: ¿Perovia pa chepuere co ayapo cua peve? Ndugüɨrovia, oreYa jei reta.
23477  MAT 9:29  Jayave Jesús uyavɨquɨ jae reta jesa, jare jei chupe reta: Perovia ramo, pemae.
23478  MAT 9:30  Jare mocui reve ipuere umae. Jayave Jesús jei chupe reta: Agüɨye pemɨmbeu quía pe ave.
23481  MAT 9:33  Jayave Jesús umbɨsɨrɨ aña chugüi jare iupa vae umbɨpɨ uyemɨngueta. Jare jeta vae reta ipɨacañɨ jare jei reta: Yaecha'ãi cua nunga mɨacañɨ Israel pe.
23482  MAT 9:34  Ẽrei fariseo reta jei: Aña guasu imbaepuere pe umbɨsɨrɨ aña reta oya jese vae reta güi.
23485  MAT 9:37  Jayave Jesús jei jemimboe reta pe: Jeta ete co yaavɨro vaerã. Ẽrei mbovɨ ete co umbaevɨro vae reta.
23486  MAT 9:38  Jáeramo pe reta piyerure yandeYa pe omondo vaerã uparavɨquɨ vae reta umbaevɨro reta vaerã jei.
23491  MAT 10:5  Jare ndei omondo reta mbove, Jesús oyocui cua doce reve. Agüɨye pecua judío mbae vae reta ñugüɨnoi vae pe. Agüɨye pecua Samaritano jenta guasu reta pe jei.
23492  MAT 10:6  Pecua Israel pegua reta ñugüɨnoi vae pe. Echa'ã jae reta ovecha ucañɨ vae reta rami co jei.
23493  MAT 10:7  Jare peguata rambueve, pemɨmbeu ĩru vae reta pe cuarãi: Mboroyocuia ara pegua outa ma uvãe jei.
23494  MAT 10:8  Pembɨgüera imbaerasɨ vae reta. Pembɨgüera ipire ocui vae reta. Pembɨjecove ye umanocue vae reta. Pembɨsɨrɨ aña reta oya jese vae reta güi. Che amee ma peve cua mbaepuere jepɨ mbae reve. Jáeramo agüɨye pecovara mbae quía pe piyapota chupe vae re jei.
23496  MAT 10:10  Agüɨye vi peraa peurupucu, jare agüɨye peraa mocui camisa. Peraa jaeño penti pepopoca jare pepɨpasa pemonde vae. Echa'ã icavi co ĩru vae reta umbɨepɨ vaerã uparavɨquɨ vae pe jei.
23497  MAT 10:11  Jare peo yave penti tenta guasu pe ani penti tenta guasu-raɨ pe, pepɨrandu quía ra pepuere perovia catu joco pe. Jayave pico joco pe peo ye regua jei.
23498  MAT 10:12  Jare pevãe yave penti tenta pe, pere: Tumpa tumee peve mbɨacatu.
23499  MAT 10:13  Jare pepuere yave perovia catu joco pe yugüɨreco vae reta, Tumpa umeeta chupe reta mbɨacatu. Ẽrei pepuere'ã yave perovia catu, pe retaño penoita mbɨacatu jei.
23500  MAT 10:14  Jare ime yave tenta pegua reta ani tenta guasu pegua reta uipota'ã pepɨta vaerã joco pe jare uipota'ã uyapɨsaca peré vae, pecuaño joco güi, jare pemɨtɨmo ɨvɨcuii pepɨ güi jei.
23501  MAT 10:15  Añete co jae peve, Tumpa uãa yave ɨvɨ pegua reta, jocua tenta guasu pegua reta tanta uiporarata Sodoma jare Gomorra pegua reta güi jei.
23502  MAT 10:16  Mase, pomondo icavi mbae vae uyapo vae reta ipɨte rupi. Pe reta ovecha reta rami co. Jae reta co yaguapɨ̃ta reta rami. Jáeramo pearacuaa catu mboi iyaracuaa catu rami. Jae ramiño vi agüɨye piyapo icavi mbae vae pɨcasu uyapo'ã icavi mbae vae rami jei.
23503  MAT 10:17  Piñemoa ngatu. Echa'ã ĩru vae reta pereraata mburuvicha reta yatɨ vae pe, uñeapo vaerã peré. Jare penupata judío reta itupao reta pe jei.
23504  MAT 10:18  Jare piyereraacata mburuvicha reta jare mburuvicha guasu reta jovai chereco pegua, pepuere vaerã chemɨmbeu chupe reta jare judío mbae vae reta pe jei.
23505  MAT 10:19  Ẽrei jae reta pemee yave, agüɨye piyemɨpɨa'ã mbae pereta mburuvicha reta pe vae re. Echa'ã Espíritu Santo uicuaacata peve jocua ora pe etei mbae pere vaerã jei.
23506  MAT 10:20  Echa'ã peRu iEspíritu pemborɨta piyemɨngueta vaerã, pe retaiño'ã co piyemɨnguetata jei.
23507  MAT 10:21  Jare penti cuimbae umeeta tɨvɨ uyeyucaca vaerã. Jae ramiño vi penti cuimbae umeeta taɨ uyeyucaca vaerã. Jare sambiaɨ reta oyovaichota tu jare ichɨ ndive, jare uyucacata jei.
23508  MAT 10:22  Jare piñemɨtarẽɨcata opaete vae pe chereco pegua. Ẽrei jõsata oo uvãe iyapɨ pe vae uyembɨasacata co jei.
23509  MAT 10:23  Ẽrei penti tenta guasu pe uyapo reta icavi mbae vae peve yave, pesi ĩru tenta guasu pe. Añete che jae peve, ndarau peo opaete Israel pegua reta jenta guasu pe ndei che cuimbaerã ayeyapo vae ayu ye mbove jei.
23510  MAT 10:24  Penti uyemboe oĩ vae uicuaa ete'ã oporomboe vae uicuaa vae rami. Jae ramiño vi penti uyeyocui vae imbaepuere tuicha'ã ete ipatrón imbaepuere rami jei.
23511  MAT 10:25  Icavi co penti uyemboe oĩ vae uyemboe cavi vaerã oporomboe vae uicuaa vae re. Jae ramiño vi icavi co penti uyeyocui vae uiporu cavi vaerã mbaepuere ipatrón umee chupe vae. Che co jae peYa, jare ĩru vae reta chembɨjee Beelzebú. Jáeramo pembɨjeeta Beelzebú taɨ reta. Echa'ã pe reta piyeyocui cheve jei.
23512  MAT 10:26  Ẽrei agüɨye pequɨye chugüi reta. Ime yave mbae uyeyasoi vae, uyeechacañotai co. Jare ime yave mbae uñeñomi vae, uyecuaañotai co jei.
23513  MAT 10:27  Pɨ̃tumimbi pe che jae peve vae re piyemɨngueta tembipe pe. Jare che jae vɨari peve vae pemɨmbeu opaete vae pe jei.
23514  MAT 10:28  Agüɨye pequɨye upuruyuca vae reta güi. Echa'ã pereteño ipuere uyuca. Ipuere'ã uyuca perecove. Pequɨye Tumpa güi. Echa'ã jae ipuere omondo quía jete jare jecove tata guasu pe jei.
23515  MAT 10:29  Picuaa co quirãi umaemee vae reta umee mocui güɨra-raɨ mbovɨ ete corepoti re. Ẽrei mbaetɨ penti yepe umano oa ɨvɨ pe peRu uicuaa'ã reve jei.