23214	MAT 1:1	Mapalivaisije Jesucristo pijasalinaivimi pelivaisi. Jesucristo rabaja Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Davidpijinë pijinia Abrahampijinë pemomoxiyajuvënënë.
23215	MAT 1:2	Copiaya Abrahampijinëmi xaina pexënato. Pevënë Isaac. Isaacpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Jacob. Jacobpijinë juya pexi xaina. Pexiyajuvënënë pevënë Judá. Judápijinë pematapijinëbeje, pejuyapijivi ata, xaina.
23218	MAT 1:5	Salmónpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Booz. Boozpijinë penapijiva pevënë Rahab. Boozpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Obed. Obedpijinë penapijiva pevënë Rut. Obedpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Isaí.
23229	MAT 1:16	Jacobpijinë juya pexënato xaina. Pevënë José. Bajaraponëmi María pamona. Bajarapovami Jesús pena, ponë yabara: “Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobatsi jivi pecapanepaenexa,” jaitsi.
23230	MAT 1:17	Nexata Abrahampijinëmita petaxuxuabicujinae jivi penaexanaponaejava, trecenëta naexana Davidpijinë. Bajaraxuacujinae icatsia Davidpijinëmita petaxuxuabicujinae jivi penaexanaponaejava, trecenëta icatsia naexana Jeconíaspijinë. Pamatacabi Israel nacuapijivi cobecëbiaya caponatsi Babilonia nacuayabelia, naexana Jeconíaspijinë. Bajaraxuacujinae icatsia Jeconíaspijinëmita petaxuxuabicujinae jivi penaexanaponaejava, trecenë pijavata naexana Jesucristo jane baja, ponë Dioso athëbëvetsica itoroba jivi pecapanepaenexa.
23270	MAT 3:9	Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa panajumaitsimë: “Vaxaitsi cajena Abrahampijinë pemomoxitsi. Nexata Dioso nacacapanepaena,” panajamë pëtsa. Abrahampijinë picani papemomoxi atamë, itsiata pibisiacuene itsa paexanavanapame, nexata bajarapacuene apo pacatonamatamotsi tsipae Diosojavabelia papecacapanepaenexa. Dioso baja cajena caëjëpatsi jivi pexanaenexa mapaibotonëmi ataje, Abrahampijinë bepemomoxi Dioso petaenexa. Nexata bajarapamonae ata Dioso itsa apo jumecovënëtsi, Dioso apo capanepae tsipae. Nexata pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava papecacapanepaenexa Dioso.
23277	MAT 3:16	Nexata jane baja Juan bautisaba Jesús. Jesús pebautisabicujinaetsi nonotajuna menevetsina. Bajarapaepatota Jesús tane athëbëtatsia itaboxo penapatsijava. Nexata Jesús tane Espíritu Santo perunaejavatsica beucucuto. Tsimatarunaicatsi.
23278	MAT 3:17	Nexata Juan jumetane athëbëvetsica Dioso pejumaitsijava: “Mara ponë taxënato tasivanëje. Sivajamatabëcuenebarëyanë bitso,” pejaijava.
23279	MAT 4:1	Jesús pebautisabicujinaetsi, Espíritu Santo ponaeyaexanatsi petusato nacuayabelia. Bajarabelia ponaeyaexanatsi pejamatabëcueneëjëbinexatsi dovathi.
23281	MAT 4:3	Nexata dovathi Jesús imoxoyotatsi pejamatabëcueneëjëbinexatsi Jesús picani pibisiacuene pexanaenexa. Dovathi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa pepacuene Dioso pexënatomë, itorobare mapaibotonëje penaexanaenexa pan, jai dovathi.
23282	MAT 4:4	Jesús nexata jumaitsi dovathijavabelia: —Jume raja. Dioso raja pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Jivi raja apo namatavenonae ëpexaejava pexaenexa. Jivi raja namatavenona daxita Dioso pejumelivaisi ata pejumecovënëtsinexa pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava,” jai raja Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia.
23283	MAT 4:5	Bajaraxuacujinae icatsia Jesús barëliatsi dovathi Jerusalén tomarabelia. Barëjunayatsi templobo matatuyabetsia.
23284	MAT 4:6	Nexata templobo matatutatsia dovathi icatsia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa pepacuene Dioso pexënatomë, jirevaremeca irabereca. Bajarapacuenia jirevaremeca irabereca tsipaji xamë nitsacueneyaniva pecaevetsinexa Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso itorobianica pijaángelevi pecaevetsinexa. Nexata ángelevi pecobeta cayotsiana pecataxutsaquitsiyaniva ibotonëjavabelia, jai Dioso pejumelivaisibaxutota xamë pecaevetsinexa ángelevi, jai dovathi Jesúsjavabelia.
23285	MAT 4:7	Jesús nexata icatsia jumaitsi dovathijavabelia: —Jume raja. Dioso raja pijinia pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Itsajivi ata jamatabëcuenenavëxaniabiaya pijacuata apo bejamatabëjumaitsi: ‘Xanë Dioso jamatabëcueneëjëtsianajë. Nexata exanaenajë pacuene bitso netsiayai tatëpaenexa. Itsiata Dioso neyavenonaena tavecuapanepaenexa bajaraxua. Nexata bajarapacuenia yapëtaenajë Dioso taneyavenonaejava,’ apo bejamatabëjai,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia.
23286	MAT 4:8	Jesús icatsia barëliatsi dovathi pinijitsutoxanetojavabelia. Barëjunayatsi bajarapatsutojumabetsia. Nexata bajarapatsutojumavetsica dovathi Jesús tsitajëtatsi daxitanacuanë. Daxita bajarapanacuanëta daxitacuene pexainaejava yajavatsitajëtatsi.
23287	MAT 4:9	Nexata icatsia dovathi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Ayaijamatabëcuenenënë netaeya taitabarata nematabacabëta itsa netonucajunuame, nexata daxita mapanacuanëtaje, daxitacuene xua xaina, cayajavarajutsianatsi, jai dovathi Jesúsjavabelia.
23288	MAT 4:10	Nexata Jesús jumaitsi dovathijavabelia: —Dovathi, nevecuanatixire. Dioso raja pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Daxitajivi vajëcae pematabacabëta caenë pepo petuxanenë Diosojavabelia. Tonacuenebinua bajaraëponënexa,” jai raja Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia.
23289	MAT 4:11	Nexata baja dovathi Jesús vecuaponatsi. Bajaraxuacujinae ángelevi patsica Jesús peyavenonaenexatsi.
23302	MAT 4:24	Nexata daxita Siria nacuajava pejinavanapaevi ata vënëlivaisitanetsi Jesús. Jesús tocapatatsi daxitaviriavitane pexainaevi. Tocapatatsinua dovathi peyajavajinavanapaevi. Tocapatatsinua pedevacaibivitsi. Tocapatatsinua petabusipacuenabivitsi. Jesús nexata jamatejemayaexanapona daxita bajarapamonae.
23315	MAT 5:12	Bajara tsipaji pacuenia panevajënaeyapijivimi ata, Diosojumepaebivimi profetavi, bajayata bejiobiaexanatsi. Nexata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae tsane paxamë ata bajarapacuenia itsa pacaexanaena. Tsipaji raja athëbëtatsia itsamatacabi Dioso pacarajutsiana bitso pexaniacuene, jai Jesús pijajivijavabelia.
23318	MAT 5:15	Itsajivi ata lámparabë pitanojotsicujinae, apo etsi cajoniënëalia. Biji rajane athëbëyo etsia daxitaboënë pitayotecaenexa.
23319	MAT 5:16	Bajara pijinia pacuenia paxamë ata paitsimëre. Xaniavaetsia patsitajinavanapare daxitajivi pitabarata. Nexata bajarapamonae pacacuenetaena pexaniacuene paneexanavanapaejava. Nexata bajarapamonae itsa pacacuenetaena pexaniacuene paneexanavanapaejava, jumai tsane paxamë yabara paneaxa Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Yavenonabiabame nijajivi,” jai tsane bajarapamonae paneaxa, athëbëtatsia peecaenëjavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia.
23321	MAT 5:18	Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi epatua itsalivaisicuenia, caeitanetoyo ata, Dioso apo itothianae tsane. Pacuenia baja Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia tsitecaena. Nexata copiapatsiana daxita xua Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi bajarapalivaisitabeje.
23337	MAT 5:34	Itsiata baitsi jane xanë mapacuenia pacaitorobatsije. Najumecapanepaeya itsa panavajunupaebame xua paexanaejitsiamë, rovialia panavajunupaebare. Pëtsa pematatsënëa itsajumeyo ata yajava pajumaitsimë jivi papecajumexaniataenexa. Papecajumexaniataenexa itsajivi pëtsa pajumaitsimë mapacueniaje: “Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje Dioso pitabarata,” pajamë pëtsa. Pëtsa pajumaitsimënua: “Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje athëbënacua pevënëta,” pajamë pëtsa. Tsipaji bajarajotatsia Dioso eca pijatronovënëjavata, itsajota ecabiaba pitorobinexa pijajivi.
23339	MAT 5:36	Pëtsa pajumaitsimënua: “Xaniajanë cajena. Itsa apo xaniajanë tsane, nexata nacaevetsianajë tanematathinaxuabinexamë tatëpaenexa,” pajamë pëtsa. Tsipaji panematabocoto ata Dioso eveta. Nexata paxamë apo pacacaëjëpae caematanatoyo ata panenamatananiojaiyaexanaenexa, panenamatanatsaejaiyaexanaenexa ata.
23340	MAT 5:37	Itsa pepacuene paexanaejitsiamë, “Jãjã, exanaenajë,” pajamëre rovialia. Itsa apo pajamatabëexanaemë, “Jume, apo exanaenë tsane,” pajamëre rovialia. Pematatsënëa pëtsa pajumaitsimë itsajumeyo ata jivi papecajumexaniataenexa. Tsipaji bajarapajume dovathi pejamatabëcueneta pajumaitsimë tsipae, jai Jesús pijajivijavabelia.
23348	MAT 5:45	Bajarapacuenia nexata paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, papeximëcuenia patsitajinavanapaename. Bajaraponë, paneaxa, yavenonabiaba daxitajivi. Nexata pexaniajamatabëcuenevi, pibisiajamatabëcuenevi ata, najëpaeya pijapabianë petonaxaniabinexatsi icotia copata. Bajarapacuenia pijinia ema ata copata.
23351	MAT 5:48	Pacuenia jamatabëcueneitsi pejamatabëcuenexanepanaenë, paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, bajara paxamë ata pajamatabëcueneitsimëre, jai Jesús pijajivijavabelia.
23352	MAT 6:1	Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —¡Xania baja tsane! Pëtsa pexaniacuene paexaname saya jivi papecacuenetaenexa, “Maponë bitso pexaniajamatabëcuenenëje,” papecasivajamatabëjainexa saya paneexanaejava yabara. Bajarapacuenia itsa paexanaejitsipame, nexata paneaxa, athëbëtatsia peecaenëjavabelia, apo paxainaemë tsipae itsacuenejavayo ata, pexaniacuenejavayo, papecarajutsinexa athëbëtatsia.
23353	MAT 6:2	Bajaraxuata itsa payavenoname bepejiobivi, pëtsa panavajunupaebame daxitajivijavabelia paneyavenonaejava bepejiobivi. Itsamonae xua exana, navajunupaebabiaba daxitajivi pitabarata judíovi penacaetuatabiabibonëjava, callejava ata. Bajarapamonae navajunupaebabiaba bepejiobivi peyavenonaejava, bepexaniajamatabëcuenevi saya petaenexatsi jivi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamonae bajarapacuenia navajunupaebabiaba, bajarapacuenia penavajunupaebabiabixae, Diosojavabelia apo xainae tsane athëbëtatsia perajutsijavanexatsi.
23356	MAT 6:5	Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Itsa pavajëcame Diosojavabelia, pëtsa pavajëcame pacuenia itsamonae vajëcabiaba. Bajarapamonae saya jema vajëcabiaba Diosojavabelia jivi petaenexatsi Dioso bepejumecovënëtsivi. Bajarapamonae jitsipabiaba nucaeya pevajëtsinexa Diosojavabelia daxitajivi pitabarata judíovi penacaetuatabiabibonëjava, calle penaepacaxitajarabijava ata. Bajarapacuenia vajëcabiaba Diosojavabelia Dioso bepejumecovënëtsivi petaenexatsi jivi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamonae bajarapacuenia exanabiaba, bajarapacuenia pexanaexae, Diosojavabelia apo xainae tsane athëbëtatsia perajutsijavanexatsi.
23360	MAT 6:9	Bajaraxuata itsa pavajëcame Diosojavabelia, pavajëre mapacueniaje: Taxamë, athëbëtatsia neecaenë, jitsipajë pecayaiyataejava daxitajivi.
23361	MAT 6:10	Jitsipajë naxanitsiayo pecopiapatsijava daxita nijajivi nevetsijava mapanacuataje. Jitsipajë daxitajivi mapanacuata nejitsipaecuenia pecatoexanabiabinexa, pacuenia baja athëbëtatsia nijajivi nejitsipaecuenia catoexanabiaba, bajarapacuenia pecatoexanavanapaenexa mapanacuapijivi ataje.
23364	MAT 6:13	Panevecuatsare dovathi patanejamatabëcueneëjëbiyaniva. Panecapanepare jane pibisiacuenevecua. Pamatacabi xamë taxuxuabianame daxita nijajivi nevetsijava mapanacuataje, nejamatabëcuenesaëta evetsianame. Nexata nijajivi jumai tsane xamë yabara: “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë,” jai tsane. Bajarapacuenia nijajivi evetsianame daxitamatacabijavabelianexa, pajamë tsane mapacueniaje itsa pavajëcame Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia.
23365	MAT 6:14	Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Nexata paxamë itsamonae pibisiacuene pacaexanae ata, pajamatabëcuenecaevare. Pabarajamatabëcuenexanepanarenua. Nexata paxamë itsamonae pibisiacuene papecaexanaejava, itsa pajamatabëcuenecaevianame, itsa pabarajamatabëcuenexanepanaenamenua, nexata paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, pitabarata pibisiacuene paneexanaejava jamatabëcuenecaeviana. Pacabarajamatabëcuenexanepanaenanua.
23371	MAT 6:20	Dioso jane xaniavaetsia patonacuenebavanapare. Nexata Diosojavabelia ayaijava pexaniacuene paxainaename athëbëtatsia. Nexata bajarajotatsia apo pacatobijianae tsane piucubaxaevi. Apo pacatotasibitsinua tsane. Penacobetoxotsivi ata apo pacatonacobetoxotsi tsane.
23372	MAT 6:21	Panacuatatsia pacatoxaniavaeta panexainaejavanexa, bajarapanacua panejamatabëëthëtovetsina pajamatabënajinavanapaename, jai Jesús pijajivijavabelia.
23377	MAT 6:26	Pataema baratsuimonae pepunaevi. Apo ubi pexaejavanexa. Apo notsinua penaveretaponaejava peetsinexa bota. Itsiata Dioso, paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, rajutabiaba pexaejavanexa. ¡Paxamë rabiji bitsoyo Dioso pacaasiva baratsuimonae matatoxenetsia papecarajutsinexa daxita xua panamatavenoname! Bajaraxuata pëtsa bitso pasivanajamatabëxainame ëpanexaejavanexa.
23383	MAT 6:32	Pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, bajarapacuenia bitso sivanajamatabëxainabiaba ëpexaejavanexa, ëpenaxabijavanexa ata. Itsiata baitsi jane paneaxa paxainame, athëbëtatsia peecaenë. Bajaraponë yapëtane daxita xua panamatavenoname.
23396	MAT 7:11	Paxamë paneajamatabëcuenebejevi ata, payapëtaneme panenacoxirajutsinexa pexaniajava. Paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, bitso biji cajena pexaniajamatabëcuenenë paxamë matatoxenetsia. Bajaraponë pacarajutsiana pexaniacuene itsa pavajëtame.
23400	MAT 7:15	Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Xania panayajivitaema. Pamonae saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua jivi tsipaebapona, bajarapamonae najumetsënëtsiaya pacajumai tsabiabi: “Paxanë raja Dioso patanitorobicuenia livaisi jivi patsipaebaponajë,” pacajai tsabiabi. Bajarapamonae Dioso pejumecovënëtsivi cuenecataeya najonena paxamëjavaberena. Itsiata baitsi jane pacuenia nevëthë pianaepanaevi jamatabëcueneitsi, bajara jamatabëcueneitsi. Jamatabëpacacopatsiaexana Dioso panejumecovënëtsijavami.
23406	MAT 7:21	Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Daxita pamonae: “Tajatuxanenë,” tanejaivi ata, itsa apo jumecovënëtsi tsane taxa Dioso, athëbëtatsia peecaenë, nexata apo jone tsane taxa Dioso pijanacuayabetsia. Itsiata pamonae exanavanapa taxa, athëbëtatsia peecaenë, pejitsipaecuenia, ëbajarapamonae jonena taxa pijanacuayabetsia.
23407	MAT 7:22	Pamatacabi copiapatsiana pijaneconi pexainaevi Dioso penaneconitsiaexanaematacabinexa, bajarapamatacabi jivi ayaibitsaëtoxanetonë nejumaitsi tsane: “Patajatuxanenë, xamë baja cajena nejamatabëcueneta jivi patsipaebabiabajë Dioso pejumelivaisi. Nevënëtanua dovathi jivivecua pacapitsapaponajë. Nevënëtanua pinijicuene pataexanaejavanë, Dioso pesaëta paexanaponajë,” nejai tsane jivi ayaibitsaëtoxanetonë.
23425	MAT 8:11	Nexata pacatsipaebatsi paneyapëtaenexa. Apo judíovi ata raja, ayaibitsaëtoxanetonë daxitanacuanëpijivi, Dioso jumecovënëtsiana. Nexata apo judíovi ata capanepaenatsi Dioso pijanacuayabetsia. Nexata bajarapamonae Dioso pijanacuatatsia, Abrahampijinë yajava, nabaniana. Isaacpijinë ata, Jacobpijinë ata yajava, nabaniana.
23426	MAT 8:12	Itsiata baitsi jane judíovi, pamonae picani Dioso athëbëtatsia toxaniavaetatsi peyajavajinavanapaenexatsi, bajarapamonae caranata apo jumecovënëtsi Dioso. Nexata bajarapamonae infiernojavabelia Dioso xuabianatsi. Bajarajota nuena. Navonosiniana bitso penavixaetaexae, jai Jesús mapacueniaje pepënaponaevitsijavabelia.
23430	MAT 8:16	Itsa baja ajena meravitsia, Jesúsjavaberena tocapatatsi ayaibitsaëto dovathi peyajavajinavanapaevi. Caejumeta saya Jesús caecuenia dovathi vecuacapitsapa bajarapamonae. Bajarajota jamatejemayaexananua daxita piavitanevi.
23434	MAT 8:20	Nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Itsa nepënaponaejitsipame, apo napatabiabimë tsipae tajabota nenacueraevetabiabinexa. Tsipaji tajabo apo xainaenë. Namo pijamëthëanë xaina pepatabiabinexa pemajitabiabinexa. Baratsui ata pematapenanë xaina. Itsiata baitsi jane xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, itsajavabelia ata apo xainaenë itsajota nacueraevetabiabijitsianë, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia.
23435	MAT 8:21	Nexata Jesús pijajiviyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, caeepatoyo abaxë necopare tamëthëtsinexa taxa petëpaenë, jai.
23436	MAT 8:22	Jesús nexata jumaitsi pijajivitonëjavabelia: —Naxanitsia. Nepënaponare. Copare matacabi apo pevereverecaejava apo pexainaevinexa pemëthëcaenexatsi nijamonaemi itsa tëpa, jai Jesús pijajivitonëjavabelia.
23439	MAT 8:25	Nexata Jesús pijajivi yaitavabatsi pemajitanucaenë. Jesús pijajivi jumaitsi: —¡Patajatuxanenë, panecapanepare! ¡Vaxaitsimi rabaja yaothopaenatsi! jai Jesús pijajivi.
23442	MAT 8:28	Jesús pijajivi barëpata pucaxaneto itsapanabelia, Gerasa nacuayabelia. Jesús itsa pata Gerasa nacuata, Gadara tomarapijinëmibeje pitsaparenabeje jivimëthëanëjavaverena. Imoxoyorenatsibeje Jesús. Bajaraponëbeje dovathivi peyajavaponaponaenëbeje. Bitso anaepanabiababeje. Nexata itsajivi ata apo ponabiabi bajaraxuayo perucaenamutojava.
23443	MAT 8:29	Nexata dovathivi peyajavaponaponaenëbeje vavajaibeje. —Jesús, Dioso pexënatomë, ¿detsa xua namatavenoname paxanëbejejavaberena? ¿Dioso tsaja daxitajivi penaneconitsia exanaematacabinexavajënaeya patame patanenaneconitsiaexanaenexamëbeje? jaibeje Jesúsjavabelia dovathivi peyajavaponaponaenëbeje.
23445	MAT 8:31	Nexata dovathivi bitso vajëca Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Itsa panexuabijitsiamë maponëbejevecuaje, panetocopare patajonenexa marranobitsaëtoxanetojavabelia, jai.
23446	MAT 8:32	Nexata Jesús jumaitsi dovathivijavabelia: —Paponare baja panejonenexa marranobitsaëtoxanetojavabelia, jai. Nexata bajaraponëbeje dovathivi vecuapitsapatsibeje. Nexata baja marranobitsaëtoxanetojavabelia junua dovathivi. Nexata daxita bajara pamarranobitsaëtoxanetomi cujinaeyeca. Pucaxaneto itapajanituareca othopareca. Bajarajota daxita marranobitsaëtoxanetomi meneta bubuna.
23447	MAT 8:33	Bajara pamarranobitsaëtoxanetomi pevetavanapaevi, rëcëpeca. Itsa bajarapamonae Gadara tomarabelia pata, tsipaeba pacuenia tane. Tsipaebanua pacuenia Jesús dovathivi vecuacapitsapa dovathivi peyajavaponaponaenëbeje.
23471	MAT 9:23	Bajaraxuacujinae Jesús jane baja pata judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë pijaboyabelia. Nexata Jesús itsa pata, tane pevajënae pepatsivi, flauta piobivinexa itsabelia caponaejitsia petëpaevayo pemëthëtsinexa piobinexa. Tanenua jivi bitso pinijicuenia pematanueyabavanapaejava petëpaevayo.
23480	MAT 9:32	Itsa baja bovecua pitsapabeje ponëbeje Jesús itaxutoxanepanaeyaexana, bitso pitaxutotsëcënaenëmibeje, nexata icatsia itsamonae Jesús tocaparenatsi apo pecuaicuaijainë. Bajaraponë dovathi peyajavaponaponaenë.
23481	MAT 9:33	Nexata apo pecuaicuaijainë Jesús dovathi itsa vecuacapitsapa, cuaicuaijai baja xaniavaetsia. Nexata petaevitsi bitso jamatabëcuenenabenajaca. Najumaitsi bajarapamonae: —Caeto ata cajena Israel nacuata itsajivi ata apo tae mapitsicueneje, najai bajarapamonae.
23482	MAT 9:34	Itsiata baitsi jane fariseovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi Jesús yabara: —Mara ponëje dovathi jivivecua capitsapabiaba dovathivi pepo penamatacaitorobinë pesaëta, jai fariseovi Jesús yabara.
23487	MAT 10:1	Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetoyajuvënëvi junata saya doce ponëbeje Jesús pebarënacaetuatsinexa. Jesús pijajivi pecaëjëpaejamatabëcuenetsi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexana dovathi peyajavajinavanapaevi pevecuacapitsapaponaenexa, pejamatejemayaexanaponaenexanua daxitaviriavitane pecapunaevitsi.
23494	MAT 10:8	Pajamatejemayaexanaponaename piavitanevi. Pasaëyaexanaponaenamenua petëpaevimi ata. Pajamatejemayaexanaponaenamenua bajayajebi bitso peperabëtsabanaevi. Pavecuacapitsapaponaenamenua dovathi peyajavajinavanapaevi. Amoneya raja pacacaëjëpaeyaexanatsi bajarapacuenia paneexanaponaenexa. Bajaraxuata amoneya jivi pajamatejemayaexanaponaename. Pëtsa pamatamoyanijobame panejamatejemaya exanaejamatabëcuene, jai Jesús pijajivijavabelia pitorobivajënaeya.
23502	MAT 10:16	Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Xania panayajivitaename! Pacaitorobianatsi raja bitso pibisiacuene pexanabiabivijavabelia. Pacuenia ovejaxi tsiayaitsi itsa jinavanapa pianaepanaevi nevëthë tuatuajëata, bajarapaitsimë tsane. Nexata pacuenia unupijivi nayajivitaeyajinavanapa pitsacueniabiyanivatsi, bajara paitsimë tsane. Pacuenia ata ucucu aneconijibia jinavanapa, bajara paitsimë tsavanapae tsane.
23511	MAT 10:25	Pacuenia pecujarubinë itsamonae copiaya bejiobiaexanatsi, bajarapacuenia icatsia bajaraponë pecujarubivi ata bejiobiaexanaenatsi. Pacuenia petuxanenë copiaya bejiobiaexanatsi, bajarapacuenia icatsia pijajivitonë ata cotocaevi bejiobiaexanaenatsi. Xanë panijatuxanenënë: “Beelzebú, daxita dovathivi pijatuxanenë,” nejai tsabiabi itsamonae. Nexata pijinia patajajivixaemë bitso pibisiavënëta paxamë ata cotocaevi pacajunatabiabiana, jai Jesús pijajivijavabelia.
23518	MAT 10:32	Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxita pamonae tajajivi, jivi pitabarata itsa navajunupaebiana tajajivicuene, xanë ata vajunupaebianajë bajarapamonae tajajivicuene taxa, athëbëtatsia peecaenëjavabelia.
23546	MAT 11:18	Juan jivibautisabinë Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetaruca. Pexaejava itsajavata apo xaeyabiabi, pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. Vinora ata apo apaeyabiabi. Nexata bajaraponë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabi: “¡Juan raja dovathi yajavaponapona!” pajamë tsabiabi jamatabëcuenenavëxaniabiaya.
23549	MAT 11:21	¡Bitso bepajiobimë tsane paCorazín tomarapijivimë! ¡Bitso bepajiobimë tsane paBetsaida tomarapijivimë ata! Pinijicuene Dioso pesaëta taexanaejavanë patae atamë, itsiata apo panejumecovënëtsimë. Apo pacopabimë pibisiacuene paneexanabiabijava. Apo panajamatabëcuenepënëyorotsimë Diosojavabelia. Bajayata Tiro tomarapijivimi, Sidón tomarapijivimi ata, petuatuajëta bajarapitsipinijicuene itsa tsitaexanaejitsipajë, nexata bajarapamonaemi copabijitsipa pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorotsipa Diosojavabelia. Bajarapamonaemi nexata pibisiacuene pexanabiabineconi bitso yajamatabëcuenebëjai tsipae. Nexata Diosojavabelia petsitanajamatabëcueneitajëtsinexa peyajamatabëcuenebëjaijava pibisiacuene pexanabiabineconi, naxatabijitsipa piayopapaëbërëjavanë. Enaejitsipa irata. Ipumana ata natsimataothocaejitsipa bitso peyajamatabëcuenebëjaixae pibisiacuene pexanabiabineconi.
23551	MAT 11:23	Paxamë paCapernaum tomarapijivimë, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Vaxaitsi cajena ayaijamatabëcuenevitsi. Nexata Dioso nacacapanepaena athëbëabetsia,” pajamatabëjamë tsabiabi. Itsiata baitsi jane athëbëabetsia Dioso apo pacacapanepae tsane. Dioso raja pacaxuabiana infiernojavabelia apo patanejumecovënëtsixaemë. Bajayata Sodoma tomarapijivimijavata itsa exanaejitsipajë Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, pacuenia paxamëjavata exanaponajë, nexata Sodoma tomarapijivimi copabijitsipa pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorotsipa Diosojavabelia. Nexata bajarapamonae Dioso apo verebiabi tsipaetsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Nexata abaxë mapamatacabi ataje jivi jinavanapaejitsipa bajarapatomarata.
23553	MAT 11:25	Jesús pevajëtsijavata paxa Diosojavabelia jumaitsi: —Axa, nevetsinë athëbëtatsia. Nevetsinë mapanacuajava ataje. “Ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” cajaitsi. Tsipaji pamonae bitso apo penacujarubivi ata, yapëtaeyaexanaename nevetsijavanexa daxita nijajivi mapanacuataje. Bajarapamonae yapëtaeyaexanaename pexanialivaisi, xanë talivaisi, palivaisi vecuamatayatame bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije. Bajarapalivaisi vecuamatayatame bitso penacujarubivi ata mapanacuapijicuene yabaraje.
23569	MAT 12:11	Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Paxamëyajuvënëvi pijaoveja itsa tojopaejitsiparecatsi meramëthëareca, penacueraevetsimatacabita ata ponaejitsipa. Nexata jutsipaina pijaoveja. ¿Baja tsabaitsi jane?
23580	MAT 12:22	Jesús tocapatatsi bitso pitaxutotsëcënaenë, apo penatsipaebinë. Bajaraponë dovathi yajavaponapona. Bajaraponë Jesús jamatejemayaexana. Xaniavaetsia baja nexata tane. Natsipaebanua baja.
23582	MAT 12:24	Nexata fariseovi itsa jumetane bajarapacuenia jivi pejumaitsijava, fariseovi jumaitsi jivijavabelia: —Mara ponë Jesúsje, dovathi jivivecua capitsapabiaba Beelzebú pesaëta. Beelzebú raja daxita dovathivi pitorobinë, jai fariseovi jivijavabelia jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara.
23584	MAT 12:26	Bajara pijinia itsipae dovathi ata. Dovathi jivivecua itsa capitsapaponaejitsipa pijajivi, dovathivi, nexata bepijavajabitsaënë taejitsipatsitsi pijajivi. Itsajamatabëcuene vecuaxainaejitsipa pijajivi. Pesaë ata apo xainaponae tsipae.
23585	MAT 12:27	Paxamë ata panijajivi dovathi jivivecua capitsapabiaba. Nexata xanë Beelzebú pesaëta dovathi jivivecua itsa capitsapabiabajë, ¿detsa nexata ponë pesaëta panijajivi ata dovathi jivivecua capitsapabiaba? Caenë rabaja Dioso pesaëta. Nexata panijajivi ata pacayapëtane bajarapacuenia jamatabëcuenenavëxaniabiaya panejumaitsijava xanë yabara.
23586	MAT 12:28	Espíritu Santo raja pesaëta xanë dovathi jivivecua capitsapabiabajë. Nexata baja picani jivi beyapëtane Dioso baja petaxuxuabijava pijajivi pevetsijava paxamë tuatuajëta, jai Jesús fariseovijavabelia.
23587	MAT 12:29	Fariseovi pecanaëjëtsinexa Jesús bitso piasaënëcuene dovathi matatoxenetsia, Jesús icatsia jumaitsi fariseovijavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejonenexa bitso piasaënë pijaboyalia peyacajërëtsinexa xua xaina pijabota. Itsiata itsa patsipa bajaraponë matatoxenetsia bitso piasaënë, nexata cobecëtabuatsipatsi. Taxucëtabuatsipatsi yajava. Matapania bajarapacuenia yacajërëtsipatsi daxita xua xaina pijabota.
23592	MAT 12:34	Bajara pijinia pacuenia paxamë ata dovathi papijajivimë, panayapëtaneme paneajamatabëcuenebejejava. Nexata apo pacacaëjëpae panecuaicuaijainexa pexaniacuene yabara. Pajamatabëcuene bëpënëa panejamatabëëthëtota panajamatabëxainame, panecuibovojotuatsina pitsapa panecuaicuaijainexa.
23593	MAT 12:35	Itsamonae pijinia majamatabëcueneitsije. Pacuenia vajaubinae, pexanianae, pexaniacuai pijinia nacuaita, bajara pijinia jamatabëcueneitsi itsamonae. Ponë pexaniajamatabëcuenenë, pexaniacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pexaniajamatabëcuene xaina pejamatabëëthëtota. Ponë pijinia pibisiajamatabëcuenenë pibisiacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pibisiajamatabëcuene najamatabëxaina pejamatabëëthëtota.
23596	MAT 12:38	Fariseovi, judíovi pecujarubivi ata, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, pajitsipajë patataenexa Dioso pesaëta pinijicuene nexanaejava, patacayapëtaenexa pepacuene Dioso athëbëvetsica pecaitorobinëcuenetsica, jai bajarapamonae.
23597	MAT 12:39	Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bitso pibisiacuene paneexanaevi, Dioso panejumecovënëtsijavami panecopabivi. Paneitorobame picani Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava patacatsitaexanaenexa pataneyapëtaenexamë Dioso pepacuene athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. Itsiata baitsi jane Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava apo pacatsitaexanae tsanetsi. Bajayata pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta Jonáspijinë exanatsi, bajara ëpitsicuene taneexanaejava pacatsitajëtsianatsi.
23598	MAT 12:40	Bajayata Jonáspijinë boca ayainë dujuainë pënëta acueyabi pamatacabibeje, acueyabi pameravibeje yajava. Bajara pijinia pacuenia xanë ata, Daxitajivi Pematapijinënë, bocaenajë mëthëta acueyabi pamatacabibeje, acueyabi pameravibeje yajava.
23601	MAT 12:43	Jesús jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —Dovathi itsa vejamatabëpitsapa jivitonë, nexata dovathi jinaruta petseviiranëjava. Jaitapona itsanëjavabelia petsijamatabëjonenexa penacueraevetsinexa bajaraponëjavata. Itsa apo caxitajarabi ponëjavabelia tsijamatabëjonejitsia, nexata dovathi jamatabëjumaitsi:
23602	MAT 12:44	“Naviatsianajë meta icatsia tajabomijavabelia, paboverena pitsapajë,” jamatabëjai dovathi, ponëjavaverena pitsapa icatsia petsijamatabëjonenexatsi. Dovathi baja caevëa itsa naviarena, caxitajaraba peyajavaponaponaenëmitsi. Nexata peyajavaponaponaenëmitsi pejamatabëëthëto, dovathi tane bepënësajinecaebo, bepënëxaniavaetetsibo, bepiracajuetetsibo.
23603	MAT 12:45	Nexata dovathi icatsia sivapona peyajavapatsinexarena itsadovathivi, siete ponëbeje. Bajarapadovathivi bitso piacujirubejevi copiaya padovathi matatoxenetsia. Daxita bajarapadovathivi pebi tsijamatabëjunuatsi peyajavaponaponaenexa. Belia jane baja pebi dovathivi bitso bejiobiaexanatsi. Copiaya abaxë caenë itsa tsijamatabëecatsi pacuenia bejiobiaexanabiabatsi, matatoxenetsia bejiobiaexanatsi. Bajara pijinia pacuenia tocopiapatsianatsi pamonae aeconoxae jinavanapa, piacujirubejevi, jai Jesús fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata.