23214	MAT 1:1	Abalahama biga, jakobo biga, JESU kiristu yajanba yela n ne:
23216	MAT 1:3	Juda bo taa Tamaar, ki mali Fares yeni Saara; Fares ń mali Esrom; Esrom ń mali Aram;
23218	MAT 1:5	Salmɔn ń taa Rahab, ki mali Bɔas; Bɔas ń taa Rut ki mali Obed;
23219	MAT 1:6	Obed ń mali Isayi; Isayi ń mali Dafid; O badciamo Dafid ń taa Uri denpua, ki mali Salomɔn;
23224	MAT 1:11	Josias ń mali Jekonias yeni o ninjaba, ban cuo ba ya yogu ki gede yeni ba Babilɔni, ti yonbidi.
23225	MAT 1:12	Babiloni yonbdi ń pendi, ke Jekonias mali Salatiel; Salatiel ń mali Sorobabel;
23229	MAT 1:16	Jakob ń mali Josef, Maari calo, Maari, yua n mali Jesu, ban yi yua kiristu.
23230	MAT 1:17	Lan wani, lan cili Abalahama, ki tuoni Dafiid, li tie piiga n nifiima na, lan taa Dafiid ki tuoni Babiloni yonbidi, li mo tie piiga n nifiima na, ki taa Babiloni yonbdi hali kiristu li mo tie piiga n nifiima na.
23231	MAT 1:18	Jesu kiristu ń mali maama n ne. Maari, o naá bo tie Josef cikpenga i, ki punbi U Tienu Foŋanma paalu po, ke bi dá ki taani yeni bi yaba (ki dá ki kuni ti cikpendi)
23232	MAT 1:19	O calo, Josef ń bo tie nitegnka, kaa bua ke o fiagi o yeni, o den jagi ke wan wuoni, ki yie o ŋasiili nni.
23233	MAT 1:20	Wan taa lan ya maalma yeni, O Diedo maleki ń legdi o po ti dangdi nni, ki maadi o: Dafiid bijua Josef, da jie yeni ŋan kuani a denpua Maari kelima, wan punbi ya biga ne ñani U Tienu Foŋanma kani i.
23234	MAT 1:21	O ba mali bonjaga, ŋan yini o Jesu; wani n ba faabi o buolu u tuonbiidi po.
23236	MAT 1:23	I ba la powandiali (ya jifaano dá ki bani ja) ba punbi, ki mali bonjaga, ban yini o Emanuyel, li niima nni tie U Tienu ye yeni ti.
23237	MAT 1:24	Josef ń den findi, o den tieni nani O Diedo maleki ń waani o yaala, o den ga o denpua ke bi taani ki ye.
23238	MAT 1:25	Ama, o den ki taani yeni o hali ke o ban mali bonjaga ke o yini o Jesu.
23239	MAT 2:1	Jesu den mali Betelema, Jude dogu nni, ya yogu ke Herodi den tie badciamo; lanyogu ke ya badtieba n bani i ŋmaali cogma ñani puoli, ki cua Jerusalema,
23240	MAT 2:2	yedi: Jufinba badciamo, ban mali yua mɔlane ye le? Kelima, ti la ke o ŋmaabiga pudi puoli, ke ti cua ki ba pugi o.
23241	MAT 2:3	O badciamo Herodi ń gbadi lanya maama, o yama ń ŋmadi lan mugi Jerusalema yaaba kuli.
23242	MAT 2:4	O badciamo ń taani salga yidkaacianba yeni u dogu nn gbanbanda, ki buali ki bandi ban ba mali Kiristu naana.
23243	MAT 2:5	Ban maadi o: li tie Betelema, Jude dogu nni; kelima o sawalpualo ń diani yaali n ne:
23244	MAT 2:6	Fini, Betelema, Juda tinga, fini ka ñidi ki cie, Juda dogciami siiga, kelima bado ba ña a niini, ki ya kpaa n buolu Isirayeli.
23245	MAT 2:7	Lanyapo, Herodi ń wuoni, ki yini a ŋmaabila banda yeni, ki buali ki bandi ya yogu ke ki ŋmaabiga yeni den pudi ki ñigdi.
23246	MAT 2:8	Ki waani ba ke ban gedi Betelema, ki maadi ba: “Gedi mani ki ban ga ki bigi yeni laabaali bonŋanla, I ya la o, yin guani ki maadi nni, mini mo ń gedi ki pugi o.
23247	MAT 2:9	Ban cengi o badciamo ki gbeni, ban ña ki paani u sani. Ban den la ya ŋmaabiga puoli yeni ń go legdi bi liiga, ki ya cuoni, ki ban pundi ki biga ń ye naani, ki sedi.
23248	MAT 2:10	Ban la ki ŋmaabiga, bi pala ń mangi boncianla.
23249	MAT 2:11	Ban kua li dieli nni, ki la ki biga yeni o naá Maari, ki gbaani ki pugi o, ki fiidi bi ligbɔga, ki ñani wula, li ŋubli yeni ya tolade n yi miiri ki teni o bi paabu.
23250	MAT 2:12	Bi den la ti dangdi nni, ke li ki buali ke ban guani ki tɔgni Herodi po, ke bi kogni santianu, ki lebdi ki kuni.
23251	MAT 2:13	Puoli banda yeni ń kuni, ke maleki legdi ti dangdi nni, ki maadi Jesefi: “Fii, ki taa ki biga yeni o naá, ki sani ki gedi Ejipti, ki ya ye lanpo hali min ba waani a ya yogu; kelima Herodi ba kpaani ya sani ke o ba biani ki biga ne miali.
23252	MAT 2:14	Josefi ń fii ku ñiagu ki taa ki biga yeni o naá, ki sani ki gedi Ejipti
23253	MAT 2:15	Bi den ye Ejipti hali ke Herodi ti kpe. Li tieni yeni ke O Diedo ń bo cedi ke sawalualo waani yaali yeni ń tieni ki dudi: “N yini n bijua, ki ñani o Ejipti tinga nni.”
23254	MAT 2:16	Herodi ń diidi ki sua ke puoli ŋmaabanda yeni bɔndi o, ke o pali beni boncianla, ke sɔni ke ban kpa Betelema dogu nni yeni li tinkundogi kuli, ya bonjabila pia bina lie yeni yaaba n nagi bina lie nani wan den buali ki bi waani o ya yogu yeni, ke o jia ki dagni ki biga yeni ń baa pia ya bina.
23255	MAT 2:17	Mɔla, o sawalpualo Jeremi ń den waani yaali tieni ki dudi:
23256	MAT 2:18	Bi gbadi i yigni Roma dogu nni, li bubuuli i kuumoe yeni i fanfabinciami, Raciheli ń buudi o bila kuumoe, kaa bua ban baagi o, ki sɔngi opali, kelima, bi ji ki ye.
23257	MAT 2:19	Herodi ń kpe, ke maleki legdi ti dangdi nni Ejipti, ki maadi Josefi:
23258	MAT 2:20	ki yedi: “Fii, ki taa ki biga yeni o naá ki gedi Israyeli dogu nni, kelima yaaba n den kpaani ke ban gbindi ki biga miali nan kpe o.
23259	MAT 2:21	Josefi ń fii, ki taa ki biga yeni o naá, ki gedi Israyeli.
23260	MAT 2:22	O den gbadi ke Arkelawus n ga o báa Herodi, ki kaa Jude badkpagli po, ke o jie yen wan gedi li dogu nni. O den la ti dangdi nni ke li buali ke wan gedi Galile,
23261	MAT 2:23	ke o gedi ki kua ya dogu ke bi yi Nasareti, ke bi sawalpuaba n den waani yaali ń tieni ki dudi: “Bi baa yi o Nasaeti yua.”
23262	MAT 3:1	Lanyogu, ke Jan bo legdi Jude tinkuonga nni, ki kpaandi ki wangi U Tienu maama
23264	MAT 3:3	Jan tie o sawalpualo Esayi ń bo tuodi ki waani yua ya maama, ki tua: “Ne tie yua ya nialu n kpaandi ki tinkuonga nni ki tua: «Bobni mani O Diedo sanu, sondi mani o sanbulmu.”
23265	MAT 3:4	Jan bo la ti yodyuokobdi liadgaalgu, ki ñaagi o ciaga nni ku gbanñagdigu. O bo ŋmani ti naasuudi, ki mua li fuali nni siadi.
23266	MAT 3:5	Jerusalema niba, yeni Jude yaaba kuli yeni Jurden tinkundogi yaaba den caa o kani.
23267	MAT 3:6	Bi den tuodi ki dɔgdi ki wangi bi tuobiidi, ki cedi ke Jan batise ba Jurden kpenu nni.
23268	MAT 3:7	Ama wan den la ke farisienba yeni saduseyenba boncianla kpendi o kani ki bua wan batise ba, ke o maadi ba: “Waalaba buoli, ŋma waani yi ke yin sani ya pabienli n kpendi.
23270	MAT 3:9	Yin da daani i ala nni ki tua: “Ti pia Abalahama ke o tie ti báa! Kelima n kadi ki maadi yi ke a tana ne siiga nni, U Tienu ba fidi fiini ya bila n tie Abalahama puolŋuani.”
23271	MAT 3:10	Ku yalgu ji caa i tiidi jiina po i; ya tiiga n ki luoni luanŋana, bi ba pedi bu ki lu bu u mu nni.
23272	MAT 3:11	Mini, n batise yi yeni mi ñima ki bua yin legdi ki waani i biidi ki lebdi i pala. Ama yua n ŋua n puoli ki ba cua pia u paaciamu ki cie nni, hali ke n kan fidi ki pili o taacaakpaga. Wani ba batise yi yeni U Tienu Foŋanma yeni u mu i.
23273	MAT 3:12	O ji muubi li bonlendkaali o nuu nni i. O ba ŋanbi ki tigni u jalu, ki tini ki taani mi dibima, ki wodi ki kuodi li bunbuali nni, ki nan juu ku fengu ya mu n ki pia gbindma nni.
23274	MAT 3:13	Lanyognu ke Jesu ñani Galile ki cua Jurden kpenu nni, Jan kani ke wan batise o.
23275	MAT 3:14	Ama ke Jan yie, ki yedi: Mini n bua ŋan batise nni, ke a mo nan cua n ya kani!
23277	MAT 3:16	Ban batise Jesu, ke o ñani mi ñima nni, ke tanpoli luodi, ke o la ke U Tienu Foŋanma jiidi nani ki kpaajiega yeni ki sedi o po.
23278	MAT 3:17	Ke u nialu ñani tanpoli, ki yedi ya maama ne: «O ne tie n bijabuadga i, n pali mani o po hali boncianla.
23279	MAT 4:1	Ki fuoŋanbi gedi yeni Jesu i tinkuongi n, ki sitaani bign o.
23280	MAT 4:2	Ki Jesu loli bu ñɔbu yentuna piina yeni ñiadi piina, ki mi komi cuo gu.
23281	MAT 4:3	Ki sitaani nagni ki maad o, ya tie U Tienu bijua cedi k a tana ne n kpandi jiedi.
23282	MAT 4:4	Ki jesu ŋmian o: li diani ki maadi, k ti jiedi po baba k a cedi k o nul pia li miali, ama ya maataana kuli ña U Tienu ñɔbi n.
23283	MAT 4:5	Ki sitaani tug o ki gedi yen o dingbanli ni, ki duon o jaandieciangu yuli po.
23284	MAT 4:6	Ki maadi o: a ya tie U Tienu b ijua, ŋan yugi ki jiidi, klima li diani ki maadi: U Tienu tondikaaba ba tebni ki gaba, ba k a taali n da si tanli
23286	MAT 4:8	Ki sitaani guani ki tugi o ki gedi yeni o ya juali n kpedi paaa yuli po, ki waani o duliña munli kuli yeni li ŋanmu,
23287	MAT 4:9	ki maadi o: n ba teni a lan kuli ne, li ya tie k a gbaani ki pugi nni.
23288	MAT 4:10	Ki Jesu yedi o: sudi n kan ne, fin sitaani! klima a baa pugi a Diedo U Tienu baba i, ki gɔ dondi wani baba i.
23289	MAT 4:11	Ki li yogu sitaani siedi ki ŋagu. Li yogu, ki maleki nba nagni ki tieni o buama
23290	MAT 4:12	Ki Jesu gbadi ki bi cuo San, k o ñani li kani ki gedi Galile.
23291	MAT 4:13	O ñani Nasareti ki gedi kafarnahom ki li ki fagi yeni li mɔgli, babilɔni yeni Nepitaali tingn nni.
23293	MAT 4:15	Yabulɔn yeni Nepitaali dogi n yaabi, yeni yaabi n kua ki kpia li mɔgli bɔnpuoli po Juuridan dogu yeni Galiile yaabi bi nimɔnbi.
23294	MAT 4:16	Li dogu n yaabi den ye bɔnbɔnli nni, k te la ya yinyienbi n yabi; ki yaabi n den kali mi kuuma bɔnbɔnli po mɔ la ya yinyienbi n cua ki fandi.
23295	MAT 4:17	Ki li yogu ki Jesu ji cili ki muandi ki maadi, ŋa mani i tuonbiidi ki lebdi i ba klima U Tienu diema nago.
23296	MAT 4:18	Li bo tie yeni k o cuoni Galiile li mɔgli kung, ki la o ninjabi bonbilie, Siimɔn, yua ki bi yiigu Piar yeni Andre ki bi lu bi janbaandi li mɔgli nni ki kpaani i jami.
23297	MAT 4:19	Jesu maadi ba: ya ŋua man n ni, n bi cedi yin ya kpaani bi niba ki ji cedi li jancuoli.
23298	MAT 4:20	Li yogunu, ki bi ŋa bi janbaandi, ki ji ŋuagu
23299	MAT 4:21	Ki wan cuoni ki gedi liigi waami, k o la o ninjanbi bonbilie mɔ Jaak Sebede bidi yeni San o kpelo ki bi ye o ñunbiagu nni ki ŋanbdi bi janbaandi.
23300	MAT 4:22	K o yinbi, ki bi ŋa bi janbaandi yeni bi baà, ki ji ŋɔd o.
23301	MAT 4:23	O bo cuoni Galiile jandieciandi nni, ki muandi U Tienu diema maama, ki paagdi i yian buoli kuli.
23302	MAT 4:24	Bi ji den taagi o yeli kaana kuli Siri dogun ni, ki bi cuoni o kani yeni yaabi n yia i yian buali kuli: yaabi ka sanpola ŋuabi, yaabi n baali i ting yeni ti gbannankpiendi danb.
23303	MAT 4:25	O nuwuligu ji den ŋua o: Galiile, Dekapol, Jerusalem, Jude yeni Jourdin puoli.
23304	MAT 5:1	Wan la o niwulgu, k jesu don li juali po, k oyegntieb nagni ki kal o kani.
23305	MAT 5:2	yeni wan yaadi o nɔbu, ki tundiba, ki maadi ba:
23306	MAT 5:3	pamanli tie yaabi n jiindi bi ba, ki duu U Tienu po i. Ban n tie U Tienu diemani niba.
23307	MAT 5:4	Pamanli ye, yeni yaabi n kaa yeni ti ninsiidi.
23308	MAT 5:5	Pamanli ye, yaabi n pia li pañiili, klma U Tienu bo ti cabi bani i tinga.
23309	MAT 5:6	Pamanli tie yaabi n buudi mi koma yeni o ñuñuunu, i mɔmɔni sanu nni, klma bi ti ba di ki guo.
23310	MAT 5:7	Pamanli bi ninbadama po, klma bi bo ti di li danbi mɔ ya po m ninñuma.
23311	MAT 5:8	Pamanli tie yaabi n pia li papienli, ki dugni ban ba ti la U Tienu.
23312	MAT 5:9	Pamanli tie yaabi n kpaani laafia yen m buama bi lieba po, ki dugni U Tienu ba ti yini bani o bidi.
23313	MAT 5:10	Pamanli tie yaabi n tuagi i mɔmɔni sanu, ki bi nan wangi bi fala li po, kilima bani n tie U Tienu diema yabi.
23314	MAT 5:11	Pamanli yen ŋanbi ki loli ki cuo, yayognu ki bi sugdi, ki maadi ti maa biidi, ki pua mi faama, ki tiendi li bonbiili ki dugni min ya po.
23315	MAT 5:12	Ya ye mani li pamanli nni yeni i lalayien nni, ki dugni i ñuadi ti ba yabi tapoli po, ki dugni yaabi cindi ki tie U Tienu tondikaaba, bi den cagni bi mɔ yeni.
23316	MAT 5:13	I tie yaami i tinga ne po. Ama, li ya tie ki mi yaama manu gbeni, bi ba tugi be ki guani ki mang o? li ji ki pia buama. Li tie ki ban tugi ki wuli niin po, bi niba n ya ŋmaadi li po.
23317	MAT 5:14	Yinbi n tie ŋanduna yinyiem, ya dogu n ye li juali po, bonli kan fidi ki legni o.
23318	MAT 5:15	Yeni, bi ki congi li fidli ki cubdili bobl nni. Ama bi yi cuon li fidli ki sien o naani ki li baa co ki yieni deni yaabi kuli po i.
23319	MAT 5:16	I mɔ ya yinyienm n ya fandi bi niba ki ban fidi ki la i tuonŋanma, ki dondi i baa yua ye tapoli po.
23320	MAT 5:17	Yin da maali, k n cua k min piini bi tondikaaba yikodi kaa, n cua k min piin ka, ama n cua ki min waani lan buali yaali.
23321	MAT 5:18	Klima n maadi yeni i mɔni: tapoli yeni i tinga ya bua lan waagi nandi, ba lanbonli kan fidi ki piini yeni ya yognu k li kuli ne bo pundi.
23322	MAT 5:19	Yua daani U Tienu maama nni, k ki cɔlni, wan n bo te juodi U Tienu diema nni. Ama yua cɔlni U Tienu diema maama kuli, ki wangi o lieba, k ban ya tie yeni, wani n baa tie nigbengl U Tienu diema nni.
23323	MAT 5:20	Ki dugni, n maadi, i bontitiedi ya ki ŋani cie U Tienu kadaagu gbanbanda yen farisien nba, i kan kua U Tienu diema nni.
23324	MAT 5:21	I gbadi ki bi bo maadi ti yaja nba: a kan kpaa nulo, ki nulo ya kpaa o lielo, bi bo yi gedi yen o ti buudi danb kani.
23325	MAT 5:22	Ama min maadi: yua beni o pali o ninja po, li buali ki ban gedi yen o ti buudi danbi kani. Nulo ya sugdi o ninja k o tie fanbi, bi bo gedi yen o suif nba buudi danbi kani. Nul ya maadi k o ninja tie yukpienli, bi ba lugu ya mu n kan jundi nni.
23326	MAT 5:23	A ya cua sala yid kanu, ki ba yid sala ki tiadi k a ninjua pia m maama yen a;
23327	MAT 5:24	ŋan daani a sala yid kaanu, ki gedi k fin yeni a ninjua n mang yen lieb o, ŋan fidi ki guani ki yidi a sala.
23328	MAT 5:25	ŋanbi k cuo a ba fin yeni a lielo ya pia maam; ki yegi ki ca buud daan o kani, ŋan tuodi yin gbadi i lieba maama ki sua ki da paa o san po, wan da ti gedi yen a bi buudi danbi kani, ki ti cedi ban luon a.