Wildebeest analysis examples for:   gvc-gvc   GENERAL_PUNCTUATION    February 25, 2023 at 00:19    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23233  MAT 1:20  Tíre to tʉhoturo watoi Cohamacʉ anjo sehe cahãnopʉ Josére bajuaro, õ sehe niha: José, Davi cjiro panamino, Maríare bʉo tiro marieno namo tiga. Ticoro Espíritu Santo to yoadohoro mehne wahma nijinocãre bocaricoro jira. Ã jicʉ bʉo tiro marieno namo tiga ticorore.
23234  MAT 1:21  Ticoro pohna tirohca. Tirota to macʉnota to masare, pichacapʉ wahaborinare yʉhdohtiro jirohca. To ã yʉhdohtiro jichʉ ñʉcʉ, Jesu ni wama pisuihca mʉhʉ niha anjo Josére.
23235  MAT 1:22  Panopʉ macariro Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro cjiro à waharohca, to ni joariro seheta ahri jipihtia ã wahaa tiha. Ahri ã wahahtore õ sehe ni joa dutia tiha Cohamacʉ tirore:
23236  MAT 1:23  Cʉ̃coro nuhmino, ne mʉno mehne jieraricoro, nijinocãre bocaro pohna tirohca to macʉnocãre. Tirocã Emanuel wama tirohca, ni joaa tiha Cohamacʉ yare. (Emanuel nino: Cohamacʉ mari mehneta jira, nino nica.)
23240  MAT 2:2  Ã wihia, masare tó macainare sinituha: ¿Judio masa ti bui pʉhtoro jihtiro cjihto mipʉre nohopʉ masa bajuacari tiro? Sʉ̃ mʉja taropʉ jina, ñahpichohaca to wahma bajua wahã sʉchʉ ñʉna, Pʉhtoro masa bajuaro nica, ni masihi sã. Ã to bajuachʉ ñʉna, sã cʉ̃no mehne tirore ño payona tana tahi õpʉ ni yahuha buheina masare.
23242  MAT 2:4  Ã jiro Herode sehe jipihtina sacerdotea pʉhtoare, mari judio masare buheina cʉ̃hʉre to pjirocari baharo ti cahmachu pihtichʉ ñʉno, tinare sinituha tiro: ¿Nohopʉ masa bajuarohcari Cristo sehe mʉsa tʉhotuchʉ? ni sinitu ñʉha tiro.
23243  MAT 2:5  Õ sehe ni yahuha tirore: Belẽi, Judea yahpai jiri macai Cristo masa bajuarohca. Õ sehe ni joaa tiha Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro cjiro:
23244  MAT 2:6  Belẽi yʉ yainare Israe masare dutihtiro tarohca. Ã jiro paye macari Judea yahpai jia macari yʉhdoro jira Belẽ, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ni yahuha tina Herodere.
23246  MAT 2:8  Ti ã yahuri baharo Herode sehe tinare Belẽpʉ warocaro õ sehe niha tinare: Tirocãre noano macaga. Tirocãre bocana tjuahna yʉhʉre yahu tjuahga. Yʉhʉ cʉ̃hʉ tirocãre ño payoi wahai tai nija nimaha tinare Herode.
23250  MAT 2:12  Tíre wa tuhsʉ carĩa wahaha tina. Ti ã carĩchʉ cahãnopʉ Cohamacʉ yahuha tinare: Herode cahai tjuaena tjiga, ni yahuha Cohamacʉ tinare cahãnopʉre. To ã ni yahuri baharo, tina sehe wahcãha. Ti ã wahcãri baharo pa mahapʉ ti ya dihtapʉ tjuaa wahaa tiha.
23251  MAT 2:13  Ti ã wahari baharo Cohamacʉ anjo cahãnopʉ Josére bajuaro, õ sehe niha: Wahcãga. Herode sehe maharirocãre wajãno taro, macano nina mipʉre. Ã yoa maharirocãre, to pocoro cʉ̃hʉre Egiptopʉ cjero na duhti wahcãa wahaga. Tópʉre yʉ niriro purota jiga ni yahuha anjo Josére.
23253  MAT 2:15  Egiptopʉ sʉa, Herode to catiro puro tópʉre jiha tina. Ã yoaha panopʉ macariro Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro cjiro to ni joariro seheta. Tíre tirore Cohamacʉ joa dutia tiha. Õ sehe ni joaa tiha Cohamacʉ yare: Egiptopʉ jirirore yʉ macʉre pjirocahi, ni joaa tiha Cohamacʉ yare.
23254  MAT 2:16  Ã yoa ñahpichohare buheina ti duhti yʉhdʉachʉ tʉhoro Herode sehe sua yʉhdʉaha. Ã suaro, Belẽ macainare, tí maca dʉhtʉ caha macaina cʉ̃hʉre ti pohnare mʉa pohnare pʉa cʉhma cjʉainacãre wajã batoa dutiha tiro. Wahmanore ñahpichoha buheina ñahpichohacare ti ñʉri dachore yahuha Herodere. Ti ã nichʉ tʉhoro tiro to wajã duarirocã to masa bajuari dachore masino, Õpe cʉhmari cjʉara nino, pʉa cʉhma cjʉainare wajã batoa dutiha.
23256  MAT 2:18  Ramá wama tiropʉ bisiro coa tarohca. Tuaro cahyaa mehne tiiro coa tarohca. Raquel panamana numia ji turia numiapʉ Israe masa namosãnumia ti pohnare tuaro tiiahca. Ti pohnare ti wajãchʉ ñʉa, ne cahya duhusi, ni joaa tiha panopʉ.
23258  MAT 2:20  Maharirocãre wajã duaina cjiri yariaa wahahre. Ã jicʉ tirocãre to pocoro mehne Israe yahpapʉ na tjuaa wahaga mʉhʉ ni yahuha anjo Josére.
23261  MAT 2:23  Tí yahpapʉre Nazare wama tiri macai jiha tina. Ã yoaha tina Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri ti joariro seheta. Õ sehe ni joaa tiha: Cristo Nazare macariro tjira, niahca masa, ni joaa tiha Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina panopʉ macaina.
23263  MAT 3:2  Õ sehe ni yahuha tinare: Mʉano macariro Cohamacʉ mʉsa pʉhtoro to sʉho jihto mahanocã dʉhsara. Ã jina Ñano yoaeraja, mʉsa ni tʉhotumari cjirire duhuga. Mʉsa ñaa buhirire cahya, Cohamacʉ sehere cahmaga mʉsa ni yahuha tiro tinare.
23264  MAT 3:3  Panopʉ macariro Isaia Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro cjiro João to buhehtore õ sehe ni joaa tiha: Masa marienopʉ cʉ̃iro sañurucu, õ sehe ni buherohca: Mari pʉhtoro to tahto pano tirore cahmaeraina cjiri mʉsa tʉhotuare cohtota, tirore cahmaina jiga mʉsa, ni sañurucu buherohca, ni joaa tiha Isaia cjiro João cjihtore.
23268  MAT 3:7  Ã jiro payʉ fariseo curua macaina, saduceo curua macaina cʉ̃hʉ Joãore ti bautisa dutia tachʉ ñʉno tiro tinare õ sehe ni yahuha: ¿Mʉsa cʉ̃hʉ agãa ñima tiina yoaro sehe mʉsa mahñoa buhea mehne masare dojomehneina jina, Cohamacʉ mʉsare to buhiri dahrehto pano tirore cui, duhti masierara mʉsa?
23270  MAT 3:9  Õ sehe ni tʉhotuena tjiga: Panopʉ macariro Abrahã mari ñʉchʉ cjiro jia tiha. Ã jina to panamana jina mari Cohamacʉ yaina jija, ni tʉhotuena tjiga mʉsa. Mʉsare niita nija. Abrahã panamana jiina jimana mʉsa. Mʉsa ã jipachʉta tí mʉsa ã jia yaba cjihti jierara. Cohamacʉ sehe ahri tãa mehne Abrahã coyeare dahre masina. Ã jiro Abrahã coyea mʉsa jia wiho waro jira tãa ti wiho waro jiro seheta.
23272  MAT 3:11  Yʉ baharo yʉ bui tuariro tarohca. Noa yʉhdʉariro jira tiro. Tiro yoaro sehe jieraja yʉhʉ sehe. Ã jicʉ tirore tʉhotucʉ, Wiho jiriro jija yʉhʉ, ni tʉhotuja yʉhʉ. Yʉhʉ sehe mʉsa ñaare tʉhotumari cjirire tʉhotu cohtotainare diapʉ bautisacʉ, co mehne yoamahi. Tiro sehe yʉ yʉhdoro yoarohca. Espíritu Santore masa mehne ã jirucuchʉ yoarohca tiro. Wiho mejeta paina sehere ñaare ti tʉhotumari cjirire duhu duaeraina sehere tiro pichaca mehne buhiri dahrerohca.
23273  MAT 3:12  Yʉ baharo tariro cahsari cohãriro yoaro sehe jira. Cahsari cohãriro to batiro mehne jipihtia to trigo yapari cahsarire putiwera. To ã putiweri baharo trigo sehere to wihbori wʉhʉi wihborohca. Tó seheta yoarohca tirore cahmainare yʉ baharo tariro. To putiwea cahsari sehere tiro jʉ̃nohca. Tí pichaca ne yatisi. Ãta yoarohca tiro yʉ baharo tariro tirore cahmaerainare ni yahuha João.
23275  MAT 3:14  Wahmanore João tirore bautisa duaeramaha. Neho, mʉhʉ sehe yʉ yʉhdoro tuariro yʉhʉ sehere mʉ bautisachʉ noaboa. Mʉhʉre bautisaboriro jieraja yʉhʉ ni yʉhtimaha João Jesure.
23276  MAT 3:15  Jesu sehe õ sehe ni yʉhtiha tirore: Yʉhʉre bautisasiniga. Õ sehe yoana, Cohamacʉ to dutiriro seheta sohtori tina nija mari niha Jesu. To ã nichʉ tʉhoro: Jai ni yʉhtiha João.
23278  MAT 3:17  To ã duji tachʉ mʉanopʉ durucuro coa taha: Ahriro yʉ macʉ yʉ cahĩriro jira. Tiro mehne tuaro wahcheja nino coa taha mʉanopʉ.
23281  MAT 4:3  Jʉca to baachʉ ñʉno watĩno sehe tiro cahapʉ sʉro, õ sehe niha: Mʉhʉ Cohamacʉ macʉno jicʉ, ahri tãa pocare chʉa dojomehnega nimaha tiro Jesure.
23282  MAT 4:4  Jesu õ sehe ni yʉhtiha: Yoaeraja. Cohamacʉ yare ti joari pũi õ sehe nina: Masare chʉa mehne dihta catieraro cahmana. Jipihtia Cohamacʉ to ya yahua mehne jiro cahmana, nina Cohamacʉ ni yʉhtiha Jesu watĩnore.
23283  MAT 4:5  To ã ni yʉhtiri baharo watĩno sehe Jerusalẽpʉ Cohamacʉ ya maca, ti niri macapʉ Jesure naaha. Tópʉ na sʉro, Cohamacʉ ya wʉhʉ bui Jesure na sʉha tiro.
23284  MAT 4:6  Na sʉ tuhsʉ, tirore õ sehe nimaha: Cohamacʉ yare ti joari pũ õ sehe nina: Cohamacʉ to anjoare mʉhʉre ñʉ wihbo dutirohca. Ã jia tina sehe mʉhʉre ñʉ wihboahca, Tãcapʉ pʉha tu mʉari nia, nina ti joari pũ. To ã niri potocã jichʉ mʉhʉ Cohamacʉ macʉno jicʉ yahpapʉ pju bora ñoñʉjʉta yʉhʉre. Mʉhʉre tina ti yoadohochʉ ñoñʉjʉta yʉhʉre nimaha watĩno.
23285  MAT 4:7  Jesu pju bora ño duaeraro õ sehe ni yʉhtiha: Cohamacʉ yare ti joari pũ õ sehe nina: Mʉsa pʉhtoro Cohamacʉ to niri cjirire ¿Potocã tjijari? ni masi duana Cohamacʉre yoa ño duti macaena tjiga, nina Cohamacʉ yare ti joari pũi niha Jesu.
23287  MAT 4:9  Ã ñono Jesure õ sehe nimaha: Yʉhʉre na tuhcua caha sʉ, ño payoga mʉhʉ. Mʉ ã yoachʉ jipihtia ahri macarine mʉhʉre waihtja ni yahumaha watĩno.
23288  MAT 4:10  To ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtiha: Satana, wahaga mʉhʉ. Õ sehe nina Cohamacʉ yare ti joari pũi: pʉhtoro Cohamacʉ dihtare ño payoga. To ya dutia dihtare yoaga, nina Cohamacʉ yare ti joari pũi niha Jesu watĩnore.
23293  MAT 4:15  Zebulõ yahpa cahai, Neftalí yahpa cahai, bʉcʉpariropʉ waharoi, Jordão pa bʉhʉsehe coapʉ Galilea yahpa jira. Tí yahpa judio masa jieraina ya yahpa jira.
23294  MAT 4:16  Tó macaina Cohamacʉ yare noaare masierara. Ã masierapahta noarirore ñʉapʉ masiahca. Tina sehe Cohamacʉre ne masierara. Ã jia pichacapʉ wahaborina jimaha. Ã jiro cʉ̃iro tinare Cohamacʉ yare masichʉ yoarohca, ni joaha Isaia cjiro.
23295  MAT 4:17  Tópʉ jiro, Cohamacʉ yare yahu dʉcaha Jesu: Mʉsa ñaare tʉhotumari cjirire duhu, noaa sehere tʉhotu cohtota, Cohamacʉreta macaga mʉsa. Mʉano macariro Cohamacʉ jipihtina bui pʉhtoro to sʉho jihto mahanocã dʉhsara ni yahu dʉcaha tiro.
23297  MAT 4:19  Yʉhʉ mehne macaina cjihti taga mʉsa. Yʉhʉ mehne mʉsa tachʉ, mʉsa wahire ñaha cahmachuina mʉsa jiro seheta, Cohamacʉ yaina cjihtire masare pji cahmachuina cjihtire yoaihtja mʉsare. Yʉhʉ mehne mʉsa tachʉ ã yoahtina cjihtire cũihtja mʉsare niha tiro tinare.
23306  MAT 5:3  Ti ñaa tʉhotumari cjirire duhu, noaa sehere tʉhotu cohtotaina Cohamacʉre cahmaina wahcheina jira. Mʉano macariro pʉhtoro to sʉho jiropʉre wahaahca tina. Mʉano macaa ti ya jira.
23307  MAT 5:4  Yahco tiina cʉ̃hʉ wahcheina jira. Tinare wahchechʉ yoarohca mari Pʉcʉ.
23308  MAT 5:5  Painare yʉhdʉrʉca duaeraina ã jica nieraina wahcheina jira. Cohamacʉ Waihtja, tinare to nirire cjʉaahca tina.
23309  MAT 5:6  Cohamacʉ to dutiro sehe yoa duaina, noaare yoa duaina wahcheina jira. Cohamacʉ to yoadohochʉ tina noaare yoa sohtori tiahca.
23310  MAT 5:7  Painare pja ñʉina wahcheina jira. Ti ã pja ñʉchʉ Cohamacʉ tina cʉ̃hʉre pja ñʉnohca.
23311  MAT 5:8  Ti ñaa buhirire cosanohrina wahcheina jira. Cohamacʉre ñʉahca tina.
23312  MAT 5:9  Masare bosaina wahcheina jira. Tinare pohna jira, ninohca Cohamacʉ.
23313  MAT 5:10  Cohamacʉ dutiare ti yoari buhiri ti ñano yoanohrina sehe wahcheina jira. Mʉano macariro pʉhtoro to sʉho jiropʉ to yare cjʉaahca tina.
23314  MAT 5:11  yare mʉsa yoari buhiri paina mʉsare ti tuhtipachʉta wahcheina jira mʉsa. Mʉsare ti ñano yoapachʉta wahcheina jira mʉsa. Yʉ yaina mʉsa jiri buhiri mʉsare jipihtia ñaa ti quiti dojomehnepachʉta ti mahñopachʉta wahcheina jira mʉsa.
23315  MAT 5:12  Cohamacʉ yare yahu mʉhtainare mʉsa pano jiinare tinapʉreta ñano yoa mʉhtaha. Mʉsa cʉ̃hʉre ti yoariro sehe ti yoachʉ wahchega. Noano yajeripohna tiga. Ã jiro mʉanopʉ mʉsa sʉchʉ pjíro noano yoarohca mʉsare Cohamacʉ ni yahuha Jesu.
23316  MAT 5:13  Ã yoa Jesu õ sehe ni buhe namoha: Moa wahiquiro dihire to ñano wahaerachʉ yoaro seheta mʉsa sehe yʉ yaina sehe jipihtina painare ñaare ti yoa duaerachʉ yoara. Wiho mejeta moa sehe ti ñaa wahachʉ pari turi noaa yoahto basioerara. Tí moa ne noaerara. Ti ã wahachʉ tí moare cohãno cahmana. Ti ã cohãri baharo tí bui masa tʉ cũna. Ne yaba cjihti jierara tí moa ti cohõa. (Ti yaba cjihti jieraro seheta jiena tjiga mʉsa. Cohamacʉ ya sehere cohãena tjiga) ni yahuha Jesu.
23317  MAT 5:14  Ã yoa tiro õ sehe ni buhe namoha: Buhriaro marine to ñʉchʉ yoaro seheta mʉsa sehe yʉ yaina sehe ahri yahpa macainare Cohamacʉre masichʉ yoara. Tʉ̃cʉ bui jiri macare nʉohto basioerara.
23319  MAT 5:16  Õ seheta mʉsa cʉ̃hʉ buhriaro yoaro sehe jiina jina, noaare yoaga. Mʉsa ã yoachʉ ñʉa masa mari Pʉcʉ mʉano macarirore ño payo, Tuariro, noariro jira, niahca ni yahuha Jesu.
23320  MAT 5:17  Ã ni tuhsʉ, tinare õ sehe ni yahu namoha: Ahrire mʉsa masichʉ cahmaja yʉhʉ. Cohamacʉ to dutiare Moise cjirore to cũrire, to yare yahu mʉhtaina cjiri ti joari cjiri cʉ̃hʉre cohãi tai nierahi. Tí dutiare mʉsare noano yahu potoi tai nii. Tí dutiare ti quihõno jichʉ ñoi tai. Ti niriro seheta yoa sohtori tii tai nii.
23323  MAT 5:20  Mʉsare niita nija yʉhʉ. Judio masare buheina, fariseo curua macaina cʉ̃hʉ Cohamacʉ cahmaare quihõno yoaerara. Tina ti yoariro yʉhdoro Cohamacʉ cahmaare yoaga mʉsa sehe. Mʉsa ã yoaerana, pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jiropʉre ne sʉsi mʉsa ni yahuha Jesu.
23324  MAT 5:21  Ã ni tuhsʉ, tinare õ sehe ni yahu namoha: Panopʉ macaina õ sehe ni ti yahuri cjirire tʉhori jimare mʉsa: Masare wajãena tjiga. Masare wajãriro ti buhiri dahrehtiro jira, ti niri cjirire tʉhori jimare mʉsa.
23325  MAT 5:22  Ahri ti yahuri yʉhdo curero mʉsare ahri sehere yahu namoihtja. To coyeiro mehne susiniriro sehe ti buhiri dahrehtiro jira masʉnore wajãriro yoaro seheta. To coyeirore tuhtiriro, Ne tʉho masia maerariro jira mʉhʉ, niriro buhiri dahre dutiina cahai ti naahtiro jira. Tʉho masierariro jira mʉhʉ, to coyeirore nirirore pichacapʉ wahahto cua yʉhdʉara tirore.
23326  MAT 5:23  Mʉsa coyeiro mʉsare to ñʉ tuhtichʉ õ sehe yoaga. Cohamacʉ wʉhʉpʉ Cohamacʉre mʉsa ño payohto pano, wahiquirore jʉ̃ mʉo, mʉsa wahto pano õ sehe yoaga.
23327  MAT 5:24  Mʉsa wahtire duhu cũ, mʉsa coyeiro cahapʉ waha, Pari turi cahmachena tjijihna. Tó purota duhujihna tíre, niga tirore. Mʉsa ã niri baharo Cohamacʉre wa, ño payona wahaga to wʉhʉpʉ.
23328  MAT 5:25  Pairo mʉhʉre to yahusã duachʉ, pʉhtoro masare beseriro cahapʉ mʉhʉre to naa duachʉ, tiro mehne suaro marieno wahaga. Masare beseriro cahapʉ to na sʉhto pano tiro mehne noano jiga. Mʉ ã yoachʉ ñʉno tiro mʉhʉre yahusãeraboca. Mʉ ã yoaerachʉ tópʉre mʉsa sʉchʉ tiro sehe mʉhʉre masare beserirore yahusãnohca. To ã yahusãchʉ, beseriro sehe peresu yoainapʉre mʉhʉre warohca. Ã jia tina mʉhʉre peresu yoaahca.
23329  MAT 5:26  Potocã nii nija mʉhʉre. Tópʉ jisiniihca mʉhʉ. Pʉ ti wapa dutirire mʉhʉ wapa pahñoipʉ wijaaihca mʉhʉ ni yahuha Jesu.
23330  MAT 5:27  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: Panopʉ macainare õ sehe ti ni yahuri cjirire tʉhori jimare mʉsa: Pairo namono mehne ñano yoaena tjiga, ti niri cjirire tʉhori jimare mʉsa.
23332  MAT 5:29  Ã jicʉ mʉ capariaca poto bʉhʉsehei jiriacã mehne ñano yoacʉ, tiare orewe na mʉ cohãboriro seheta ti ñaa yoaare duhuga. Tíre duhueracʉ pichacapʉ wahaihca. Mʉ capariacare mʉ cohãchʉ tia capariaca dihta butira. Mʉhʉ sehere pichacapʉ mʉ wahachʉ ña yʉhdʉara. Ã jicʉ tí ñaa yoaare duhuga.
23333  MAT 5:30  Ã jicʉ mʉ wamomaca poto bʉhʉsehei jiri wamomaca mehne ñano yoacʉ, tí wamomacare mʉ dʉte cohãboriro seheta tí ñaa yoaare duhuga. Tíre duhueracʉ pichacapʉ wahaihca. Mʉ wamomacare mʉ cohãchʉ tí wamomaca dihta butira. Mʉhʉ sehere pichacapʉ mʉ wahachʉ ña yʉhdʉara. Ã jicʉ tí ñaa yoaare duhuga ni yahuha Jesu.
23334  MAT 5:31  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: Panopʉ ahri cʉ̃hʉre niha: To namonore cohã duariro to cohãhtore yahuri pũ mehne ticorore cohã masina, nimaha panopʉ.
23335  MAT 5:32  Ahri ti yahuri yʉhdo curero mʉsare ahri sehere yahu namoihtja. To namono pairo mehne ñano yoaeraricoro to jipachʉta to manʉno ticorore cohãboca. To ã cohã daporicoro pairore manʉ tiro ñano yoaro nica ticoro pairo mehne jiro. To manʉno ticorore ã cohãno ticorore pairo mehne ñano yoachʉ yoara. To baharo namo tiriro cʉ̃hʉ ticoro mehne ñano yoaro nina ni yahuha Jesu.
23336  MAT 5:33  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: Panopʉ macaina õ sehe ti ni yahuri cjirire tʉhori jimare mʉsa: Mʉsa niriro seheta yoaga. Cohamacʉ mehne potocã ã yoaihtja, mʉsa niriro seheta yoaga, ti ni yahuri cjirire tʉhori jimare mʉsa.
23337  MAT 5:34  Ahri ti yahuri yʉhdo curero mʉsare ahri sehere yahu namoihtja. Mʉano mehne potocã nii nija, ni mʉano mehne wama payo niena tjiga. Mʉano sehe Cohamacʉ mari pʉhtoro to sʉho jiro jira. Wiho jiro jierara. To ã jichʉ ñʉna mʉano mehne ã niena tjiga.
23338  MAT 5:35  Ahri yahpa mehne ne wama payo Potocã nii nija, niena tjiga. Ahri yahpa Cohamacʉ ya yahpa jira. To ã jichʉ ñʉna ã niena tjiga. Jerusalẽ mehne potocã nii nija, ne wama payo niena tjiga. Tuariro mari pʉhtoro ya maca jira Jerusalẽ. Wiho jiri maca jierara. To ã jichʉ ñʉna ã niena tjiga.
23339  MAT 5:36  dapu mehne potocã nii nija, ni wama payo niena tjiga. Mʉsa pjoari ti yehsea wahachʉ yoa masierara mʉsa. Ti ñia wahachʉ cʉ̃hʉre yoa masierara mʉsa. Ã yoa masieraina jina dapu mehne potocã nii nija, ni wama payo niena tjiga.
23340  MAT 5:37  Yoanahtja, nina wama payoro marieno õ sehe dihta tíre nirucuga. Yoasi, nina cʉ̃hʉ wama payoro marieno nirucuga. Mʉsa wama payo nina, watĩno ñariro to dutiriro seheta yoana nica mʉsa ni yahuha Jesu.
23341  MAT 5:38  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: Panopʉ õ sehe ti ni yahuri cjirire tʉhori jimare mʉsa. Mʉhʉre pairo mʉ capariacare to cjã tihãriro seheta mʉhʉ cʉ̃hʉ tirore cjã tihã cahmaga. Mʉ piriacare to cjã nuhariro seheta mʉhʉ cʉ̃hʉ cjã nuha cahmaga, ti niri cjirire tʉhori jimare mʉsa.
23345  MAT 5:42  Mʉhʉre sinirirore waga. Tuhsʉ, pairo mʉhʉre to waso dutichʉ wasoga tirore ni yahuha Jesu.
23346  MAT 5:43  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: Masa õ sehe nina: Mʉsa mehne macainare cahĩga. Ã yoa mʉsare ñʉ tuhtiinare ñʉ tuhti cahmaga tjoa, ti niri cjirire tʉho mʉhtari jimare mʉsa.
23351  MAT 5:48  Ñaa marieina jiga mʉsa. Mʉsa Pʉcʉ mʉano macariro to ñaa marieriro to jiriro seheta mʉsa cʉ̃hʉ ñaa marieina jiga ni yahuha Jesu.
23352  MAT 6:1  Pari turi tiro õ sehe ni yahu namoha: Cohamacʉ ya cjihtire noaare yoana, Cohamacʉ yare yoa pahñoina jija, ni yahuena tjiga painare. Mʉsa ã ni yahuri buhiri noaare mʉsa yoari cjiri ne yaba cjihti jierara. Ã jiro Cohamacʉ mʉano macariro noaare mʉsa yoari wapa mʉsare ne wasi.
23353  MAT 6:2  Ã jina pjacʉoinare yoadohona, tíre masare yoa ñoena tjiga. Masa ti ñʉenoi yoadohoga tinare. Cãina noaa ti yoaare yoa ñohna mahapʉ jiinare, judio masa mari buhea wʉhʉsepʉ jiina cʉ̃hʉre. Tina mari baharo bʉhʉsehei ñano yoa cohtaina jira. Ã yoa ñohna tina, Noaina jira, masare ni ñʉ dutia. Ti ã ni ñʉchʉ ã yoa ñoina sehe wahche tuhsʉre. Noaina jira ni, masa ti ño payochʉ wahche tuhsʉre tina. Ã jiro Cohamacʉ sehe ne wahche namochʉ yoasi tinare.
23355  MAT 6:4  Masa ti ñʉeraropʉ mʉsa yoadohopachʉta Cohamacʉ sehe ñʉna. Ã ñʉno mʉsa ã yoari wapa warohca mʉsare ni yahuha Jesu.
23356  MAT 6:5  Pari turi tiro õ sehe ni yahu namoha: Cohamacʉre sinina, mari baharo bʉhʉsehei ñano yoa cohtaina yoaro sehe yoaena tjiga mʉsa. Judio masa mari buhea wʉhʉsepʉ ducu, mahapʉ cʉ̃hʉre ducu, Cohamacʉre sini ñohna tina masare. Ã sini ñoa potocã masa tinare ti ño payochʉ tí mehne tina wahche tuhsʉre.
23358  MAT 6:7  Ã jina Cohamacʉre sinina, tʉhoturo marieno mʉsa sinirireta pari turi sini majare tjua mʉjaena tjiga. Õ seheta yoara Cohamacʉre masieraina. Payʉ durucua mehne Cohamacʉre sã sinichʉ tiro sãre tʉhorohca, ni tʉhotumana tina.
23360  MAT 6:9  Ã jina õ sehe ni sininahca Cohamacʉre: Pʉcʉ, mʉano macariro mʉhʉ ñaa marieriro ã jirucura.
23364  MAT 6:13  Ã jicʉ sã ñaare yoa duana sã goa pjachʉ ñʉcʉ tíre yoa dutii tjiga. Ã jicʉ sãre ñaare yoaerachʉ yoaga. [Mʉhʉ sã pʉhtoro tuariro ã jirucuihca. Jipihtina mʉhʉre ã ño payorucuahca], ni siniga Cohamacʉre.
23365  MAT 6:14  Paina mʉsare ti ñaa yoarire mʉsa bochʉ ñʉno, mʉsa Pʉcʉ mʉano macariro cʉ̃hʉ mʉsa ñaa yoarire borohca.
23366  MAT 6:15  Wiho mejeta paina mʉsare ti ñaa yoarire mʉsa boaerachʉ mʉsa Pʉcʉ cʉ̃hʉ mʉsa ñaa yoarire ne bosi ni yahuha Jesu.
23367  MAT 6:16  Ã jiro tiro tinare õ sehe ni yahu namoha: Cohamacʉre ño payona tana chʉ duhuna bʉjʉa witiina yoaro sehe yoa ñoena tjiga. Tó sehe yoara mari baharo bʉhʉsehei ñano yoa cohtaina. Tina ti wʉhdʉa poca cahyaina yoaro sehe jira. Ti ã jiina jichʉ ti chʉ duhuchʉ ñʉ masina masa. Potocãta mʉsare nii nija. Tinare masa ño payochʉ cahmana tina. Ã jia tinare ti ño payochʉ ñʉa tina wahche tuhsʉre. (Cohamacʉ sehe tirore ti ño payori wapa tinare wahchechʉ yoasi. Ã jina tina yoaro sehe yoa ñoena tjiga mʉsa.)
23369  MAT 6:18  Mʉsa ã yoachʉ mʉsa chʉ duhuchʉ ñʉ masisi masa. Mari ñʉ mahnoerariro Cohamacʉ dihta mʉsa chʉ duhuare ñʉ masinohca. Mʉsa sahsero mʉsa jichʉ tiro mʉsa mehne ã jirucura. Ã ñʉno tiro mʉsare noano yoarohca tirore mʉsa ño payori wapa ni yahuha Jesu.
23370  MAT 6:19  Ã jiro tiro õ sehe ni yahu namoha: Ahri yahpa macaare na cahmachuena tjiga. Õ macaa baa wahaboca. Ti baaerachʉ yacariro naboca tíre. To yacaerachʉ machʉ tʉaboca. Ã jia ahri yahpa macaa nu butihto cuara. Ã jina ahri yahpa macaare tuaro cahmaena tjiga.
23372  MAT 6:21  Tópʉ mʉsa cjʉaa ti jichʉ, mʉano macaare Cohamacʉ yare tuaro wacũna mʉsa ni yahuha Jesu.
23373  MAT 6:22  Ã jiro õ sehe ni yahu namoha tinare: Sihãria to noano buhriachʉ mari ñʉ masino seheta Cohamacʉ yare tʉhotuna to yare noano yoa masinahca mʉsa. Mʉsa tʉhoturo seheta yoara mʉsa. Cohamacʉ yare tʉhotuna noaare yoara mʉsa.
23374  MAT 6:23  To yare tʉhotuerana ñaare yoara mʉsa. Mʉsa ñaa dihtare mʉsa tʉhoturucuchʉ tí ñaa sehe ñabiaa jira ni yahuha Jesu.
23375  MAT 6:24  Ã jiro tiro õ sehe ni yahu namoha tinare: Cʉ̃iro Cohamacʉ sehere wacũno, tuabiaro niñeru sehere wacũerara. Niñeru sehere tuabiaro wacũno Cohamacʉ sehere wacũerara. Niñeru dihtare cahmariro jiro Cohamacʉre wahchechʉ yoaerara. Cohamacʉ cʉ̃hʉre, niñeru cʉ̃hʉre pʉarore cahma yʉhdʉrʉcahto basioerara mʉsare ni yahuha Jesu.
23376  MAT 6:25  Ã jiro tinare õ sehe ni yahu namoha: Ã jicʉ mʉsare nii nija: Mʉsa chʉare, sihniare, suhti cʉ̃hʉre pjíro cahya tʉhotuena tjiga. Mʉsare bajuamehneno chʉare chʉhtina cjihti dihtare suhti sãahtina cjihti dihtare Cohamacʉ yoaeraha mʉsare.
23379  MAT 6:28  Ã jina mʉsa suhti sãahtire pjíro cahya tʉhotuena tjiga. Macaroca macaa cohori ti cohoare tʉhotuga. Tí cohori ti basi suhtire yoaerara. Wiho mejeta tí cohori noaa suhti yoaro sehe noaa cohori bajura.
23385  MAT 6:34  Ã jina ñamichacapʉre mʉsa dohse wahahtore pjíro cahya tʉhotuena tjiga. Mʉsa ã pjíro cahya tʉhotuna payʉbiaa jiahca mʉsa tʉhotuhto sehe. Micha macaa dihtare mʉsa tʉhotuchʉ tó purota mʉ sʉrohca ni yahuha Jesu.
23386  MAT 7:1  Ã jiro tiro tinare õ sehe ni yahu namoha: Painare Ñaina jira, niena tjiga mʉsa. Mʉsa ã nierachʉ Cohamacʉ mʉsare Ñaina jira, nisi.
23387  MAT 7:2  Painare Noano yoaerara, mʉsa ni ñʉriro seheta Cohamacʉ sehe mʉsa cʉ̃hʉre ãta ni ñʉnohca.
23388  MAT 7:3  Mari piti dahre buhechʉ õ sehe yoaina jira mʉsa. Mʉsa coyeiro to capariacapʉ mahari pohcarocã to sãachʉ tí pohcarocãre noano ñʉna mʉsa. Mʉsa ya capariaca sehere pjiri pjĩ to jipachʉta tí pjĩne ne ñʉerara mʉsa. Mahari pohcarocãre mʉsa ñʉno seheta mʉsa coyeiro to ñano yoaa sehere noano ñʉna mʉsa. Mʉsa basi mʉsa ñaare tuaro yoapanahta tíre masierara mʉsa, pjiri pjĩne mʉsa ñʉeraro seheta. ¿Dohse jiro baro ã jijari mʉsa?
23389  MAT 7:4  Õ sehe niina jira mʉsa: Coyeiro, ñaare yoai nica mʉhʉ. Ã jicʉ tíre duhuga, niina jira mʉsa. Ã niina jipanahta pjíro ñaare yoara mʉsa sehe. ¿Dohseana mʉsa ñaare yoapanahta tíre masierajari mʉsa?
23391  MAT 7:6  Dieya yoaro sehe jiina, yesea yoaro sehe jiina cʉ̃hʉ ñabiainare Cohamacʉ ya noa yʉhdʉare ti ño payoeraare yahuena tjiga tinare. Tinapʉ bʉjʉpe, ñano ni, mʉsare ñabiaro yoari, nina yahuena tjiga tinare ni yahuha Jesu.
23392  MAT 7:7  Ã jiro tiro tinare õ sehe ni yahu namoha: Cohamacʉre siniga mʉsa. Mʉsa sinina mʉsa sinirire ñahanahca. Mʉsa sinirire bocanahca. Tirore ã sinirucuga mʉsa. Mʉsa ã yoachʉ tiro mʉsare warohca.
23394  MAT 7:9  ¿Mʉsa pohna pão curire mʉsare ti sinichʉ tãca sehere wabocari mʉsa tinare? Ne wasi mʉsa.
23395  MAT 7:10  ¿Mʉsa pohna wahire mʉsare ti sinichʉ agã sehere wabocari mʉsa tinare? Ne wasi.
23397  MAT 7:12  Paina mʉsare ti noano yoachʉ cahmana mʉsa. Tinare mʉsa noano yoachʉ cahmano seheta mʉsa cʉ̃hʉ noano yoaga tinare. Ti noano yoaerapachʉta mʉsa sehe tinare noano yoaga. Ãta yoa dutira Cohamacʉ dutia Moise cjirore to cũripʉ Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri ti joari cjiri cʉ̃hʉ ni yahuha Jesu.
23398  MAT 7:13  Ã jiro tiro õ sehe ni yahu namoha tinare: Mʉanopʉ Cohamacʉ cahapʉ waha duana to yare yoaro cahmana mʉsare. Ã jina to yare ã yoamacanocaeraro cahmana. Mahari sopacacãpʉ mʉsa sãa duachʉ mijo curera. Tó seheta mijo nina Cohamacʉ cahapʉ mʉsa waha duachʉ. Pichacapʉ masa ti wahachʉ mijoerara. Pjiri sopacapʉ mari sãachʉ mijoerara. Tí sopacapʉ masa ti sãaboro seheta pichacapʉ masa ti wahachʉ mijoerara. Ã jia payʉ masa tópʉ wahaa nina.
23399  MAT 7:14  Cohamacʉ cahapʉ mʉsa waha duachʉ mijo nina. Mahainacã masa tópʉ wahaahca. Tópʉ wahaina jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne jirucuahca ni yahuha Jesu.
23400  MAT 7:15  Ã jiro tiro õ sehe ni yahu namoha tinare: Noano yoaga. Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina jija, ni mahñoinare tʉhoena tjiga mʉsa. Tina oveja yoaro sehe suaeraina sehe bajumana. Ti tʉhotuapʉ ñaina jira tina.
23405  MAT 7:20  Ã jina Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina jija, ni mahñoinare õ sehe masinahca. Ti yoarire ñʉna, mahñoina ti jiare masinahca ni yahuha Jesu.
23406  MAT 7:21  Ã jiro tiro õ sehe ni yahu namoha tinare: Payʉ yʉhʉre Pʉhtoro, niina jipahta mʉano macariro pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jiropʉre wahasi tina. Yʉ Pʉcʉ mʉano macariro to cahmaare yoaina dihta pʉhtoro to sʉho jiropʉre wahaahca.
23407  MAT 7:22  Pihtiri dacho jichʉ payʉ masa õ sehe niahca yʉhʉre: Pʉhtoro, mʉ yare sã buhehi. Mʉ wama mehne watĩare cohã wiohi. Ã yoa mʉ tuaa mehne payʉ yoa ñohi, yʉhʉre niina jiahca.
23408  MAT 7:23  Õ sehe ni yʉhtiihca tinare: Mʉsare ne masieraja. Ñaa buhiri tiina jira mʉsa. Ã jina yʉ cahai taena tjiga, ni yʉhtiihca tinare.
23409  MAT 7:24  Ã yoa jipihtina ahri yʉ buherire tʉhorina yʉ dutiare yoaina, noano tʉho masiriro wʉhʉ dahreriro yoaro sehe jira tina. Tiro sehe cʉãa copari tãa wapapʉ saha, wʉhʉre noano dapo dʉcaha.
23412  MAT 7:27  Tí wʉhʉre to tuhsʉri baharo, coro tuaro ta, dia mini yʉhdʉa waha, wihnono tuaro wãha. Ã tuaro wãno tí wʉhʉ sehere wãroca cũnocaha. Ã jiro tí wʉhʉ tuaro bora sʉ cahaa wahaha ni yahuha Jesu.
23414  MAT 7:29  Tiro potocãta pʉhtoro jira. Ã jiro noano masi pahñoriro marine buhera tiro. Mari judio masare buheina yoaro sehe buherara, ni tʉhotuha tina.
23416  MAT 8:2  To ã wahachʉ cʉ̃iro cami bʉcʉ baariro tirore piti boca, na tuhcua caha sʉ, tirore siniha: Pʉhtoro, mʉhʉ yʉhʉre noariro yoa duacʉ yoaga niha.
23417  MAT 8:3  To ã nichʉ tʉhoro to wamomaca mehne Jesu tirore ña payoha. Jai, mʉhʉre noariro wahachʉ yoaja niha Jesu tirore. To ã nichʉta tí to cami baari cjiri yati mʉa wahaha.
23418  MAT 8:4  Ã ni tuhsʉ Jesu tirore õ sehe niha tjoa: mʉhʉre õ sehe yoarire ne painare yahui tjia. Mʉ pjacʉre noari pjacʉ to waharire sacerdotere ñoi wahaga. Moisere Cohamacʉ to cũriro seheta sacerdotere minichahcare waga mʉ yʉhdʉrire ti noano masihto sehe niha Jesu.
23420  MAT 8:6  Pʉhtoro, yʉhʉre dahra cohtariro pjacʉ bʉhariro jiro waha masieratjiãhno tirore tuaro purĩchʉ yʉ wʉhʉpʉ coãhre tiro niha tiro Jesure.
23421  MAT 8:7  To ã nichʉ, Jesu Jai, ni yʉhtiha: Tirore to dohatiare yʉhdʉchʉ yoai wahaihtja niha Jesu.
23422  MAT 8:8  To ã nichʉ õ sehe niha surara pʉhtoro: Pʉhtoro, noanohca. Tai tjia. Yʉ yʉhdoro noa yʉhdʉariro jira mʉhʉ. Ya wʉhʉi mʉhʉre sãa ta dutiboriro jieraja yʉhʉ. Mʉ masia mehne noariro wahachʉ yoaga tirore. Mʉ ã yoachʉ yʉ yʉhʉre dahra cohtariro noariro waharohca. Yʉhʉre yʉ bui jiina paina pʉhtoa dutira. Yʉhʉ cʉ̃hʉ surarare dutija. Cʉ̃irore Wahaga, yʉ nichʉ tiro wahara. Pairore Taga, yʉ nichʉ tiro tara. Yʉhʉre dahra cohtarirore Ahrire yoaga, yʉ nichʉ tíre yoara. (Mʉhʉ cʉ̃hʉ dutirirota jira. Ã jiro mʉ dutiro seheta tiro dohatiriro yʉhdʉrohca) niha tiro.
23424  MAT 8:10  To ã nichʉ tʉho cʉaa waharo payʉ masa tiro mehne jiinare õ sehe niha Jesu: Potocãta mʉsare niita nija. Ahriro surara pʉhtoro Israe masʉno jierariro Cohamacʉre tuaro wacũ tuara. Tirore dahra cohtarirore yʉ noariro wahachʉ yoahtire masi tuhsʉha. Ne Israe masare ahriro yoaro sehe jiinare ñʉerasinija.
23426  MAT 8:12  Masa paina sehe pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jiropʉ wahaborina ti jipachʉta ñanopʉ nahitianopʉ cohãnocanohca tinare. Tópʉ to cohãrina tuaro tii, cahyaa mehne bahca dihoahca ni yahuha Jesu.
23427  MAT 8:13  Tíre ã ni tuhsʉ, surara pʉhtorore õ sehe niha: Tjuahga mʉ ya wʉhʉpʉ. Mʉhʉre dahra cohtariro yʉhdʉrohca. Potocãta yʉhdʉrohca, ni mʉ tʉhoturiro seheta yʉhdʉrohca niha Jesu. To ã nino watoihta tirore dahra cohtariro sehe noa tuhsʉha.
23431  MAT 8:17  Ãta yoaha tiro panopʉ macariro Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro Isaia cjiro to niriro seheta. Õ sehe ni joaa tiha: Mari dohatiare yʉhdonocanohca tiro. Mari duti tiare cohãnocanohca, ni joaa tiha Isaia cjiro Jesure.
23432  MAT 8:18  Jesu payʉ masa to cahai ti jichʉ ñʉno: Sie coapʉ basa pahãjihna niha.
23433  MAT 8:19  Ti pahãhto pano judio masare buheriro Jesu cahapʉ sʉ, õ sehe niha: Buheriro, mʉhʉ mehne waha duaja nohoi mʉ waharoi niha.
23434  MAT 8:20  Jesu õ sehe ni yʉhtiha: Cãina macaroca macaina wahiquina ti copari cjʉara. Minichahca cʉ̃hʉ ti suhti cjʉara. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro sehe yʉ carĩri wʉhʉ maeraja. (Ã jina yʉhʉ mehne tana ñano yʉhdʉnahca mʉsa) ni yʉhtiha Jesu.
23435  MAT 8:21  Ã yoa pairo Jesu buheriro õ sehe niha: Pʉhtoro, yʉ pʉcʉ to yariachʉ yasinii wahaihtja. Ã ya tuhsʉi pinihta mʉhʉ mehne wahaihtja niha tiro Jesure.
23436  MAT 8:22  Jesu õ sehe ni yʉhtiha: Yʉhʉre cahmaeraina yariaina yoaro seheta jira. Tina sehe yariainare yajaro. Ã jicʉ mʉhʉ sehe yʉhʉ mehne macariro cjihto taga niha tiro.
23439  MAT 8:25  To ã wahachʉ ñʉa tina tirore wahcõha. Wahcõ õ sehe niha: Pʉhtoro, yʉhdoga. Mari mini yariana tana nija niha tina.
23440  MAT 8:26  Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtiha: ¿Dohse jiro baro cuimacanocana nijari mʉsa? Yʉhʉre wacũ tuaeraina jira mʉsa niha Jesu tinare. Ã ninota wahcãrʉcʉ sʉ, wihnonore pahcõri cʉ̃hʉre Yʉsʉa wahaga, niha. To ã nichʉ wihnono yʉhdʉa wahaha. Ã jia pahcõri cʉ̃hʉ yʉsʉ boraa wahaha.
23441  MAT 8:27  To ã yoachʉ ñʉ cʉaa, õ sehe niha tina: ¿Cue, dohse jiriro baro masʉno jijari ahriro? Ahri wihnono, pahcõri cʉ̃hʉ to dutichʉ yʉhdʉrʉcaerara tirore niha tina.
23443  MAT 8:29  Tirore piti boca, õ sehe ni sañurucuha: ¿Mʉhʉ Cohamacʉ macʉno dohse yoai tai tajari mʉhʉ sã cahapʉre? ¿Sãre Cohamacʉ to buhiri dahrehti pja to jierapachʉta sãre buhiri dahrei tai nijari mʉhʉ? ni sañurucuha tina.
23445  MAT 8:31  Tinare ñʉa, watĩa õ sehe niha Jesure: Sãre cohã wiocʉ sina yesea cahapʉ yeseare sãa dutiga sãre ni siniha watĩa Jesure.
23446  MAT 8:32  Jai, wahaga niha Jesu. To ã nichʉ watĩa pʉaro masa mehne jirina cjiri waha, yesea ti pjacʉripʉ sãaha. Ã yoa tinare ti sãari baharo, yesea pari cʉnʉpʉ mʉroca buha, bʉcʉpariropʉ bora ñoja, mini yaria pihtia wahaha.
23450  MAT 9:2  Tópʉ paina pjacʉ bʉharirore to coãri cahsaro mehne yo wʉa wihiha Jesu cahai: Jesu ahrirore to dohatiare yʉhdʉchʉ yoarohca, ni tʉhotuha tina. Ti ã ni tʉhotuchʉ masino dohatirirore õ sehe ni yahuha Jesu: Macʉ, wahchega mʉhʉ. Ñano mʉ buhiri tiare cohã tuhsʉja yʉhʉ niha tiro.
23451  MAT 9:3  To ã nichʉ tʉhoa cãina mari judio masare buheina õ sehe ni tʉhotumaha: Ahriro wiho jiriro ã nino, Cohamacʉ jija, nino nina. Ã nino Cohamacʉre ñano nino nina, ni tʉhotumaha tina.
23452  MAT 9:4  Ti ã ni tʉhotuchʉ masino, õ sehe niha Jesu: ¿Dohseana ã ñano tʉhotujari mʉsa?
23453  MAT 9:5  Ñano mʉ buhiri tiare cohã tuhsʉja, yʉ nichʉ, Mahñoriro jira, nina mʉsa noano masierapanahta. Wahcãrʉca, wahaga, yʉ nichʉ yʉ niri potocã jia jichʉ dóihta mʉsa masinahca.
23454  MAT 9:6  Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro ahri yahpai masa ti ñano buhiri tiare cohã masija yʉhʉ. Masa ti ñano buhiri tiare cohãhtiro cjihtore cũre Cohamacʉ yʉhʉre. Yʉ ã cohãrire mʉsa masihto sehe õ seheta yoa ñoihtja mʉsa ñʉhti cjihtire niha Jesu. Tinare ã ninota, pjacʉ bʉharirore õ sehe niha: Wahcãrʉcaga. Mʉ coãri cahsarore na wahcãga mʉ ya wʉhʉpʉ niha tirore.
23457  MAT 9:9  Ti ã yoari baharo Jesu tópʉ jiriro ta, yʉhʉre Mateore boca wihire. Pʉhtoa ya cjihtire masare wapa na cohtariro jimai. Ã jicʉ tí pjare yʉ dahrari tahtiapʉ dujii. Tói yʉ dujichʉ ñʉno õ sehe nire yʉhʉre: Yʉhʉ mehne macariro cjihto taga mʉhʉ nire Jesu yʉhʉre. To ã nichʉ tʉhocʉ wahcãrʉca tiro mehne wahai.
23458  MAT 9:10  Baharo ya wʉhʉpʉ Jesu cʉ̃hʉ chʉa tare. Payʉ pʉhtoa ya cjihtire wapa na cohtaina, Ñano yoaina, ti niina cʉ̃hʉ sã mehneta chʉre.
23459  MAT 9:11  Tina mehne sã chʉchʉ ñʉa, fariseo curua macaina sãre Jesu buheinare õ sehe nire: ¿Dohsearo mʉsare buheriro wapa na cohtaina mehne, ñano yoaina mehne chʉjari? nire tina sãre to buheinare.
23460  MAT 9:12  Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu sehe piti dahre buhea mehne yʉhtire: Dohatieraina duhturure macaerara. Dohatiina dihta duhturure macana. Ñaare yoaina dohatiina yoaro sehe jira. Ã jicʉ ñaare yoaina dihtare ti ñaare ti tʉhotumari cjirire duhu, noaa sehere ti tʉhotu cohtotachʉ yoai tai nii yʉhʉ. Ti basi Noaina jija, ni tʉhotuina barore yahui tai nierahi. Cohamacʉ to nirire ti joarire masiga mʉsa. Wahiquinare mʉsa wajã, jʉ̃ mʉoa mehne yʉhʉre mʉsa ño payochʉ cahmaeraja. Painare mʉsa pja ñʉchʉ sehere cahmaja, ni joaha. Ahri to joari to dohse niare masiga mʉsa. Tíre noano buhe namona wahaga nire Jesu fariseo curua macainare.
23462  MAT 9:14  Baharo João masare bautisariro to buheina Jesu cahapʉ sʉ, õ sehe ni siniture: João buheina sehe Cohamacʉre ño payona tana, chʉ duhuja. Fariseo curua macaina cʉ̃hʉ ãta chʉ duhura. ¿Dohse yoaa mʉ buheina sehe chʉ duhuerajari? nire tina Jesure.
23463  MAT 9:15  Jesu to tʉhotua mehne piti dahre buhero taro tinare õ sehe ni yʉhtire: Õ sehe jira tí: Wamomaca dʉhteropʉ ti pjirocaina wamomaca dʉhteriro mehne jia, chʉ duhu masierara. Tó seheta yʉ buheina cʉ̃hʉ yʉhʉ mehne jia, chʉ duhu masierara. Yʉhʉ wamomaca dʉhteriro yoaro sehe jija. Wamomaca dʉhteriro bose nʉmʉ to yoachʉ tiro mehne macaina cahyaa mehne jierara. Ã jia chʉ duhuina jierara. Yʉ Pʉcʉ Cohamacʉ yʉhʉre to naari baharo pinihtare yʉ buheina mehne jisi yʉhʉ. Ã jia tí pjapʉta yʉ buheina cʉ̃hʉ chʉ duhuahca ni yʉhtire Jesu.
23464  MAT 9:16  Panopʉ macaa buhea wahma buhea mehne ti buhe more duachʉ ñʉno õ sehe ni namore Jesu tinare piti dahre buhero: Ne wahma cahsaro suhtiro cahsaro mehne mʉnano suhtirore sere õno cahmaerara. Ã yoachʉ wahma cahsaro mari cosari baharo mʉnano suhtirore waja cahmachu, pjibiaro tʉhnʉchʉ yoara. (Ahri yoaro sehe ni, mʉna buhea wahma buhea mehne piti dahre buheraro cahmana.)
23465  MAT 9:17  Ã jina ne se co bisia core wahiquiro cahsaro wajuru mehne mʉna wajuru mehne posaeraro cahmana. Ã yoachʉ se co bisia pahmoapʉ mʉna wajurure tʉhrẽnocahna. To tʉhnʉchʉ se co cʉ̃hʉ, wajuru cʉ̃hʉ cohõa wahara. Ã jina se co wahma core wahma wajurupʉ posaro cahmana. Ã yoachʉ se co cohõeraa, wajuru cʉ̃hʉ cohõerara. (Tó seheta wahma buhea mʉna buhea mehne buhe moreraro cahmana) ni yahure Jesu tinare.
23466  MAT 9:18  To ã ni yahuro watoi judio masa mari buheri wʉhʉ pʉhtoro Jesu cahapʉ wihire. Wihi, na tuhcua caha sʉ, õ sehe nire: maco yoatapʉ yariaa wahahre. Ticorore mʉ wamomacare duhu payoi taga. Mʉ ã yoachʉ masanohca nire tiro Jesure.
23469  MAT 9:21  Õ sehe ni tʉhotuha ticoro ã yoaro: To suhtirore ñaha ñʉco, noaricoro wahacohca, ni tʉhotuha ticoro.
23470  MAT 9:22  To ã yoachʉ masino Jesu majarerʉcʉ sʉ, ticorore õ sehe nire: Maco, wahchega mʉhʉ. Mʉ yʉhʉre wacũ tuaa mehne noaricoro tjuara mʉhʉ mipʉre nire tiro. To ã nichʉta noaa wahare ticoro.
23472  MAT 9:24  Ti ã nichʉ tʉhoro masare õ sehe nire: Wijaahga mʉsa. Yariaerari jira ticoro. Carĩno nina nire tinare. To ã nichʉ tʉhoa, Ã nimacanocano nina ahriro, nia masa bʉjʉre tirore.
23475  MAT 9:27  Ã yoaro Jesu tói jiriro to wahachʉ, pʉaro capari bajueraina tirore pisu nʉnʉ tire: Davi panamino masare yʉhdohtiro, sãre pja ñʉga mʉhʉ ni sañurucure tina.
23476  MAT 9:28  Ti ã nichʉta Jesu pa wʉhʉpʉ sãare. To ã sãachʉ masia capari bajueraina to cahapʉ sãa wahare. Ti ã sãa sʉchʉ ñʉno tiro sehe siniture tinare: Marine ñʉchʉ yoarohca tiro, ¿ni tʉhotujari mʉsa yʉhʉre? nire tiro. Pʉhtoro, ãta ni tʉhotuja sã ni yʉhtire tina.
23477  MAT 9:29  Ti ã nichʉta ti caparire ña payore. à ña payorota õ sehe nire: Yʉhʉre à yoarohca, mʉsa ni tʉhoturiro seheta ã yoaja nire Jesu.
23478  MAT 9:30  To ã nichʉta ti capari sehe noaa wahare. Ã yoa Jesu õ sehe nire tinare: Ahri yʉ õ sehe yoarire painare ne yahuena tjiga nire.
23481  MAT 9:33  Ti na sʉchʉ ñʉno watĩnore Jesu cohã wiore. To ã cohã wiochʉ watĩno to sãanohriro cjiro sehe durucua wahare. To ã yoachʉ ñʉa jipihtina cʉa pihtiare. Ne, ahri yahpa Israe yahpapʉre õ sehe yoaare ñʉera tihi mari ni durucure tina ti basi.
23482  MAT 9:34  Fariseo curua macaina sehe soro ni durucure: Watĩa pʉhtoro to tuaa mehne watĩare cohãna ahriro ni durucure tina.
23485  MAT 9:37  Ã jiro õ sehe nire tiro sãre to buheinare, piti dahre buhero: Yo payʉ ti bʉcʉa tuhsʉchʉ payʉ jichʉ dahraa pjíro jira. Wiho mejeta dahraina sehe mahainacã jira. (Tó seheta noaa buheare tʉhohtina payʉ jichʉ pjíro jira mari dahraa. To ã jipachʉta mahainacã dahrari masa yoaro seheta noaa buheare buhehtina cʉ̃hʉ mahainacã jira.)
23486  MAT 9:38  Ã jina noaa buheare buhehtinare painare to warocahtore siniga Cohamacʉre nire Jesu.
23491  MAT 10:5  Ã yoa sãre doce to buheinare warocaro, Õ sehe mʉsa yoanahca, ni yahu quihõre sãre Jesu: Judio masa jieraina cahapʉre wahaena tjiga. Ne Samaria yahpai jia macaripʉ cʉ̃hʉre wahaena tjiga.
23493  MAT 10:7  Mʉano macariro to sʉho jihto mahanocã dʉhsara, ni buhega tinare.
23495  MAT 10:9  Mʉsa wahana niñerure ne naaena tjiga.
23497  MAT 10:11  macaripʉ sʉna, ji coaro mehne carĩnore warirore macaga. Ã jina tí wʉhʉihta tjuasiniga. Pʉ, coã wahanapʉ wijaahga tí wʉhʉre.
23498  MAT 10:12  Ã jina wʉhʉpʉ sãahna, ¿Jimajari mʉsa? niga tí wʉhʉ macainare.
23499  MAT 10:13  Mʉsare noano ti cahmachʉ Cohamacʉ mehne noano jiga mʉsa, niga tinare. Mʉsare ti cahmaerachʉ, mʉsa ã niborire niena tjiga.
23501  MAT 10:15  Potocã mʉsare niita nija. Ahri dacho pihtichʉpʉre Sodoma macaina, Gomorra macaina cʉ̃hʉ tuaro buhiri tihtinata jira. Ti ã jipachʉta tina yʉhdoro mʉsare cahmaeraina buhiri tihtina jiahca ni yahure Jesu.
23502  MAT 10:16  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni namore: Yʉhʉre tʉhoga mʉsa. Oveja yoaro sehe jiinare mʉsare ñaina watoi warocai nija. Tina ñaina macaroca macaina yaya suaina yoaro sehe jira. Ã jina mʉsa sehe paina wahiquina wacũ masiina yoaro sehe jiga. Ã jiina jipanahta buja yoaro sehe ne suaeraina jiga mʉsa.
23505  MAT 10:19  Mʉsare pʉhtoare ti wachʉ tinare mʉsa nihtire Cue, masieraboca, ni tʉhotuena tjiga. Mʉsare ti sinituchʉta mʉsa nihtire masinahca. Ã masina tinare yahuna mʉsa tíre mʉsa mʉ sʉro durucuna nisi. Cohamacʉ sehe mʉsa Pʉcʉ to Espíritu mehne mʉsare durucuchʉ yoarohca.
23507  MAT 10:21  pjare ti wahmisʉma ti bahanare wajã dutia waahca pʉhtoare yʉ yaina ti jiri buhiri. Ti pʉcʉsʉma ti pohnare wajã dutia waahca pʉhtoare. Ti pohna sehe ti pʉcʉsʉmare wajã dutia waahca pʉhtoare.
23510  MAT 10:24  Ne cʉ̃iro buheriro tirore yahuriro buipʉ jierara. Cahamacʉno cʉ̃hʉ to pʉhtoro bui cure jierara.
23511  MAT 10:25  Ã jiro õ sehe tʉhoturo cahmana buherirore: Yʉhʉre buheriro yoaro seheta jiihtja, ni tʉhoturo cahmana. Cahamacʉno cʉ̃hʉre ãta ni tʉhoturo cahmana. pʉhtoro yoaro seheta jiihtja, ni tʉhoturo cahmana. (To bui jiihtja. Ã jicʉ yʉ pʉhtoro to ñano yʉhdʉriro seheta ñano yʉhdʉsi yʉhʉ sehe, ni tʉhotueraro cahmana.) Yʉhʉ sehe wʉhʉ pʉro yoaro sehe jija. Mʉsa sehe tí wʉhʉi dahraina yoaro sehe jira. Ã jia masa yʉhʉre Beelzebú jira, ni yahusã, mʉsa cʉ̃hʉre yʉ yainare ñano ni durucuahca tina ni yahure Jesu.
23512  MAT 10:26  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni namore: Ã jina mʉsare ñano yoainare cuiena tjiga. Masa ti ya sãari cjirire baharo paina masiahca. Ã jia ti nʉori cjiri cʉ̃hʉre paina masiahca.
23515  MAT 10:29  Pʉaro siripia wapa mariahna. Ti ã wapa mariapachʉta cʉ̃irocãre Cohamacʉ ne boerara. Cohamacʉ to dutierachʉ ne yarierara tirocã.
23517  MAT 10:31  Siripiare to cahĩno yʉhdoro, mʉsa sehere cahĩna Cohamacʉ. Ã jina pjíro tʉhotuena tjiga mʉsa ni yahure Jesu.
23518  MAT 10:32  Ã jiro tinare õ sehe ni yahu namore: Cʉ̃iro Jesu yairo jija, masare to ni yahuchʉ yʉhʉ cʉ̃hʉ tirore yairo jira, ni yahuihtja yʉ Pʉcʉre mʉano macarirore.
23519  MAT 10:33  Wiho mejeta cʉ̃iro Jesu yairo jieraja, masare to nichʉ yʉhʉ cʉ̃hʉ yairo jierara tiro, ni yahuihtja yʉ Pʉcʉre ni yahure Jesu.
23520  MAT 10:34  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: ¿Dohse ni tʉhotujari mʉsa yʉhʉre? Tiro masare to buheri baharo paina tinare ñʉ tuhtisi, ¿ni tʉhotujari mʉsa? Ã jierara. Masare yʉ buheri baharo cãina yʉ yare tʉhoahca. Paina sehe tinare ñʉ tuhtiahca. Cʉ̃no potori waro jisi masa.
23523  MAT 10:37  Yʉhʉre ti cahĩboriro yʉhdoro ti pʉcʉsʉma sehere cahĩ yʉhdʉrʉcaa yʉ yaina jisi tina. Yʉhʉre ti cahĩboriro yʉhdoro ti pohna sehere cahĩ yʉhdʉrʉcaa yʉ yaina jisi tina.
23525  MAT 10:39  Masa yʉhʉre wacũno marieno ti mʉ sʉro yoaa, pichacapʉ wahaahca tina. Ã jia yʉ yare ã yoarucua jipihtia dachoripe yʉhʉ mehne jirucuahca tina ni yahure Jesu.
23526  MAT 10:40  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: Mʉsare yʉ yainare cʉ̃iro noano cahmano, yʉhʉ cʉ̃hʉre cahmano nina tiro. Ã yoa tiro yʉhʉre noano cahmariro yʉhʉre warocariro cʉ̃hʉre cahmano nina.
23528  MAT 10:42  Yʉ yairo cʉ̃iro to jichʉ ñʉa, wiho jiriro to jipachʉta dohse jiina tirore core ti sihõchʉ mahanocã ti wapachʉta potocãta tinare noano yoarohca Cohamacʉ ni yahure Jesu.
23531  MAT 11:3  Ã jia Jesu cahapʉ sʉ, sinitu ñʉre tina João buheina. ¿João baharo pairo tarohca, to niriro tjijari mʉhʉ? ¿To niriro mʉ jierachʉ pairore cohtanahcari sã? ni sinitu ñʉre tina sehe Jesure.
23532  MAT 11:4  Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yʉhtire: Mipʉre mʉsa tʉhorire, mʉsa ñʉrire Joãore yahuna wahaga:
23533  MAT 11:5  Capari bajueraina ñʉna. Tini masieraina tinina. Cami bʉcʉ baina noaina wahara. Tʉho bocaeraina tʉhoa wahara. Yariaina masaa wahara. Tina jipihtinare noaina wahachʉ yoahi yʉhʉ. Tuhsʉ, pjacʉoinare noaa buheare yahuja.
23534  MAT 11:6  Yʉhʉre tʉhoriro Potocã tjira, niriro tiro wahcheriro jira ni, Joãore yahuna wahaga nire Jesu.
23535  MAT 11:7  João buheina ti wahari baharo, Jesu sehe João to jia tiare yahu dʉcare payʉ masare: Masa marienopʉ João cahapʉ sʉna, tjare wihnono to wãroca cohtotachʉ yoariro seheta to buheare cohtota mʉjarirore ñʉna sʉerare mʉsa.
23536  MAT 11:8  Noaa suhti tirirore ñʉna wahajihna, nierare mʉsa João cahapʉ masa marienopʉ wahana. Noaa suhti tiina wapa bʉjʉare cjʉaina pʉhtoa ya wʉhʉsepʉ jira.
23538  MAT 11:10  Panopʉ Cohamacʉ yare ti joari pũi Joãore õ sehe ni yahu joaa tiha: Cohamacʉ to macʉnore õ sehe niha: pano mʉhʉre yahuyuhtirore warocai nija, niha, ni joaa tiha panopʉre Joãore.
23540  MAT 11:12  João masare bautisariro to buhe, bautisa dʉcachʉ payʉ masa mʉano macariro pʉhtoro to sʉho jirore pihtichʉ yoa duaa, ti mʉ sʉro cahmache, tíre yoa duamana.
23542  MAT 11:14  Elia tarohca, panopʉ ti niriro cjirota jira João sehe. Panopʉ macaina ti nirire Potocã tjira, ni duana João ti ã niriro cjiro to jichʉ masinahca mʉsa.
23544  MAT 11:16  ¿Mipʉ macaina masa yabaina yoaro sehe jijari tina, mʉsa tʉhotuchʉ? Tina macanacã yoaro sehe jira. Paina ti cahmano sehe ti yoaerachʉ tó wahaerara tinacãre. Pache duaropʉ pape dujia, õ sehe ni pisurucura tinacã ti basi:
23545  MAT 11:17  Mʉsa basahti cjihtire sã putipemahi. ¿Dohseana mʉsa basaerari sã tíre putipechʉ? Sã tuaro ñahacaha tiipe, sañurucumahi. ¿Mʉsa sehe dohseana sã mehne tiiperari? nirucuina yoaro seheta jira mipʉ macaina cʉ̃hʉ. Mipʉ macaina ti cahmano seheta sã yoaerachʉ ñʉa tó wahaerara tinare.
23546  MAT 11:18  Tina yoaro sehe yoana õ sehe yoara mʉsa mipʉ macaina. João bautisariro Cohamacʉre ño payoro taro chʉ duhuro vinore sihnierare. To ã sihnierachʉ ñʉna Watĩno to sãanohriro, tʉho masierariro jira, nimare mʉsa tiro sehere.
23547  MAT 11:19  Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro jicʉ yʉhʉ chʉ, sihnija. Yʉ ã yoachʉ ñʉna õ sehe nina mʉsa yʉhʉ sehere: Ñʉga. Ahriro pjíro chʉriro, cahariro jira. Wapa na cohtaina, ñano yoaina cʉ̃hʉ ti piti tiriro jira ahriro, nina mʉsa yʉhʉre. (Ã nina macanacã yoaro sehe durucuina jira mʉsa. Mʉsa cahmano sehe sã yoaerachʉ tó wahaerara mʉsare. Ne sahsaerara mʉsa.) Ã masierapanahta sã yoarire ñʉna, Cohamacʉ masiare sã cjʉachʉ masinahca mʉsa nire Jesu tinare.
23549  MAT 11:21  Corazĩ macaina, mʉsa ñano yʉhdʉnahca. Betsaida macaina, mʉsa cʉ̃hʉ ñano yʉhdʉnahca. Mʉsa ya macaripʉre Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñomahi. Tiro wama tiri macare, Sidõ wama tiri maca cʉ̃hʉre to tuaa mehne yʉ yoa ñochʉ ñʉa panopʉ tó macaina sehe ti ñaare cahyaboa. Ã yoaa ti ñaare tʉhotumari cjirire tʉhotu cohtotaboa. Cahyaa suhtire sãa, niti pohcare tina bui dahra site payoboa ti ñaa cahyaare ñoa.
23552  MAT 11:24  Mʉsare niita nija. Buhiri dahrehti dacho jichʉ Cohamacʉ Sodoma macainare to yoariro yʉhdoro, mʉsa sehere mʉsa ñaa buhiri ñabiaro buhiri dahrerohca nire Jesu tí macari macainare.
23553  MAT 11:25  Tí pjare õ sehe nire Jesu to Pʉcʉro mehne durucuro: Pʉcʉ, mʉhʉ mʉano macaina bui pʉhtoro, ahri yahpa macaina bui pʉhtoro jira. Ahri mʉ buheare Noano masiina jija, niinare masichʉ yoaerare mʉhʉ. Buhe pahñoeraina sehere mʉ yare masichʉ yoare mʉhʉ. Mʉ ã yoachʉ, Noana, nija yʉhʉ mʉhʉre.
23554  MAT 11:26  Ã tjira. Tina sehere ti masichʉ cahmare mʉhʉ nire Jesu to Pʉcʉrore.
23555  MAT 11:27  Ã ni tuhsʉ, masare õ sehe ni yahu namore: Pʉcʉ jipihtiare yʉhʉre ware. Tiro dihta yʉhʉre noano masina. Ã jina sã dihta yʉhʉ yʉ masi dutiina mehne yʉ Pʉcʉre masija sã.
23558  MAT 11:30  Yʉ yare mʉsa yoachʉ mijoerara. Ã yoa mʉsa mʉri cjiri ti nʉcʉeraro seheta yʉhʉ sehe mʉsa bihoro purota yoa dutija mʉsare nire Jesu.
23560  MAT 12:2  Sã ã yoachʉ ñʉa, fariseo curua macaina Jesure õ sehe nire: Tʉhosiniga sãre. ¿Dohse yoa tina Sabado mari sori nʉmʉ to jipachʉta dahrajari, trigo parorire ã pahaa? Mari dutiare yʉhdʉrʉcaa nina nire tina.
23561  MAT 12:3  Jesu yʉhtire. buheina yʉhdʉrʉcaa nierare, ni yahuro taro õ sehe ni yʉhtire: Davi cjiro tiro mehne macaina mehne jʉca baaro Cohamacʉ wʉhʉpʉ sãa, Cohamacʉ ya pãore chʉha. Tí pãore sacerdotea dihtare chʉ dutira. Cohamacʉ dutiare ti joari pũ painare tí pãore chʉ dutierara. ¿Davi cʉ̃hʉ tíre ti yoari cjirire Cohamacʉ joari pũpʉ buherari mʉsa? (Tí pãore chʉro Cohamacʉre yʉhdʉrʉcaro nieraha. Michare ahri yaparire chʉa yʉ buheina cʉ̃hʉ Cohamacʉre yʉhdʉrʉcaa nierara.)
23563  MAT 12:5  Ã yoa Cohamacʉ wʉhʉi dahraina sacerdotea ne soerara mari soa nʉmʉrine. Ã soerapahta Cohamacʉ dutiare yʉhdʉrʉcaina jierara. ¿Tíre buherari mʉsa Cohamacʉ Moise cjirore to cũri pũi?
23564  MAT 12:6  Mʉsare niita nija. Cohamacʉ wʉhʉre ño payona tí wʉhʉi dahraina ti soerachʉ ñʉpanahta Noanohca, nina mʉsa. Tí wʉhʉ yʉhdoro yʉhʉ sehere ño payoro cahmana.